Dɛn Rayt di Baybul fɔ Mek Wi Ɔndastand Am

Di Baybul na buk we dɔn de fɔ lɔng tɛm. Aw lɔng i dɔn de fɔ? Di Baybul dɔn de fɔ lɛk 3,500 ia so naw. Dat na bin di tɛm we di fɔs Chayniz gɔvmɛnt we dɛn rayt bɔt na istri bigin fɔ rul ɛn na lɛk wan tawzin ia so bifo di Budist rilijɔn bigin na India. —Rid di bɔks we gɛt di taytul, “Tru Tru Tin dɛn bɔt di Baybul.”

If ɛni buk fɔ bɛnifit ɛn ɛp di pipul dɛn we de rid am, i fɔ izi fɔ ɔndastand ɛn i fɔ rili impɔtant to dɛn. Di Baybul na da kayn buk de. I de ɛp wi fɔ gɛt di rayt ansa dɛn to impɔtant kwɛstyɔn dɛn we pipul dɛn kin aks.

Fɔ ɛgzampul, yu dɔn ɛva tink bɔt ‘Wetin mek wi de na dis wɔl?’ Dis kwɛstyɔn bin dɔn mek bɔku pipul dɛn kɔnfyus fɔ lɔng tɛm ɛn pipul dɛn stil kɔnfyus. Bɔt di ansa de insay di fɔs tu chapta dɛn we de insay Jɛnɛsis we na di fɔs buk insay di Baybul. Insay dɛn chapta dɛn de, dɛn tɔk bɔt di tɛm we Gɔd “bigin” fɔ mek tin dɛn trade trade; di tin dɛn we de na dis wɔl ɛn di tin dɛn we de ɔp lɛk di galaksi dɛn ɛn di sta dɛn. (Jɛnɛsis 1:​1) Dɔn i tɔk smɔl smɔl bɔt aw difrɛn tin dɛn we gɛt layf kam fɔ de na di wɔl ɛn wetin mek Gɔd mek dɛn ɔl.

DƐN RAYT AM FƆ MEK WI ƆNDASTAND

Di Baybul gɛt fayn advays dɛn we de ɛp wi fɔ sɔlv prɔblɛm dɛn we wi kin gɛt. Di advays dɛn we de insay de izi fɔ ɔndastand. Tu tin dɛn de we mek wi no dat.

Fɔs, di tin dɛn we dɛn rayt na di Baybul na tin dɛn we klia, tin dɛn we izi fɔ ɔndastand, ɛn tin dɛn we pɔsin go lɛk fɔ rid. Di Baybul nɔ yuz wɔd dɛn we at fɔ ɔndastand, bifo dat, i tɔk bɔt rial tin dɛn ɔ tin dɛn we wi go ebul fɔ tink bɔt ɛn ɔndastand. I yuz wɔd dɛn we wi no bɔt fɔ ɛksplen tin we nɔ izi fɔ ɔndastand.

Fɔ ɛgzampul, Jizɔs bin yuz simpul ɛgzampul dɛn bɔt tin dɛn we pipul dɛn kin du ɛn tin dɛn we kin apin to dɛn ɛvride fɔ ɛp dɛn fɔ rili ɔndastand wetin i bin de tich dɛn. I bin yuz bɔku pan dɛn ɛgzampul dɛn ya di tɛm we i bin de tich ɔp wan mawnten ɛn dɛn rayt bɔt am insay Matyu chapta 5 to chapta 7. We wan man bin de tɔk bɔt di tin dɛn we Jizɔs bin de prich bɔt ɔp wan mawnten, i bin tɔk se “na tin dɛn we pɔsin fɔ du” ɛn i bin tɔk bak se dɛn nɔ jɔs de fɔ mek wi “sabi sɔntin bɔt i de gayd ɛn ɛp wi wit di tin dɛn we wi de du.” Yu go ebul fɔ rid dɛn chapta dɛn de insay 15 to 20 minit, ɛn yu go sɔprayz fɔ si se Jizɔs bin yuz simpul wɔd dɛn, bɔt dɛn gɛt pawa.

Wan ɔda rizin we mek di Baybul izi fɔ ɔndastand na di tin dɛn we de insay de. Nɔto buk we de tɔk bɔt lay lay stori dɛn. Bifo dat, The World Book Encyclopedia bin tɔk se na buk we de tɔk mɔ “bɔt pipul dɛn we bɔku pipul dɛn sabi ɛn ɔdinari pipul dɛn” ɛn “tin dɛn we bin de mɔna dɛn, tin dɛn we dɛn bin de op fɔ, tin dɛn we dɛn nɔ bin ebul fɔ du, ɛn tin dɛn we dɛn bin du wɛl pan.” I izi fɔ lɛ wi ɔndastand di stori dɛn bɔt dɛn rial pipul dɛn ya, di tin dɛn we bin de apin, ɛn di impɔtant lɛsin dɛn we de insay di Baybul.—Lɛta Fɔ Rom 15:​4.

NA BUK WE DE FƆ ƆLMAN

Fɔ mek yu go ebul fɔ ɔndastand ɛni buk, i fɔ de insay langwej we yu sabi. I go mɔs bi se di Baybul de insay langwej we yu de ɔndastand, ilɛk usay yu de ɔ us kɔntri yu kɔmɔt. Lɛ wi tɔk bɔt sɔm tin dɛn we dɔn mek dat pɔsibul.

Transleshɔn. Di fɔs tɛm we dɛn rayt di Baybul, dɛn bin rayt am insay Ibru, Arameik, ɛn Grik. Dat bin mek bɔku pipul dɛn nɔ bin ebul fɔ rid am. Bɔku transletɔ dɛn dɔn tray tranga wan fɔ translet di Baybul insay ɔda langwej dɛn, so dat pipul dɛn go ebul fɔ rid am. Dɛn dɔn translet di wan ol Baybul ɔ af pat pan am insay lɛk 2,700 langwej dɛn. Dis min se fɔ ɛvri tɛn pipul dɛn we yu kɔnt, nayn pan dɛn go mɔs gɛt di Baybul.

Aw di Baybul Rich to Wi? Di fɔstɛm we dɛn rayt di Baybul, dɛn bin rayt am pan tin dɛn we izi fɔ pwɛl lɛk lɛda ɛn dɛn fɔs fɔstɛm pepa dɛn. Fɔ lɛ di mɛsej go kɔntinyu fɔ de, dɛn bin de tek tɛm fɔ rayt am. Di wan dɛn we dɛn bin de rayt bin dia pasmak ɛn nɔto ɔlman bin ebul fɔ bay dɛn. Fɔ lɛk 550 ia naw frɔm di tɛm we Gutinbɛg bin mek printin mashin, bɔku pipul dɛn dɔn ebul fɔ gɛt di Baybul. We dɛn bin kɔnt wan tɛm, dɛn bin kam fɔ no se dɛn dɔn sheb pas fayv bilyɔn Baybul dɛn.

No ɔda buk nɔ de bɔt rilijɔn we yu go kɔmpia to di Baybul we i kam pan ɔl di tin dɛn we wi bin dɔn tɔk bɔt. Dis sho klia wan se dɛn rayt di Baybul fɔ mek wi go ɔndastand am. Bɔt i nɔ kin rili izi fɔ ɔndastand am. Sɔntin de we go ɛp yu. Aw yu go gɛt di ɛp? Ɛn aw yu go bɛnifit? Yu go lan bɔt dat insay di nɛks atikul.