BUŊGƐI PƐƐKƐI 19
Vɛɛ Naŋ Kindi yɛ Tiindaŋ Naa o Diomnde Chɛhowa Mɛi a Chieeŋ Sɛnɛiyo Okɔɔ Leŋ Niŋ?
“Nyɛ o nyɛ [Chɛhowa] dimi pɛ le tosaa, tosaa o tosa ndu ni.”—NƆM. 23:19.
CHONDII 142 Ŋ Faŋaŋ o Tiindaŋ Naa Choo Le
SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊa
1-2. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ wa tosaa teleŋ naŋ cho hoo chumndo le mi chieeŋ sɛnɛiyo hiŋndo?
Ŋ NƆ bɔɔ balika melaa le mɛɛ Chɛhowa mɛi lediom le chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo hoo hunɔɔ faŋaa, mbo miŋgi chieeŋ sɛnɛiyo yɛ. (2 Pitɛ 3:13) Mi che bɛɛ ŋ sina teleŋ kpeekpei chieeŋ sɛnɛiyo cho hunɔɔ wo le, kɛ sɔɔŋ cho yɔŋnɔŋndo woŋ chɔm maa, o lo lɛ teleŋ vilɛi le.—Maa. 24:32-34, 36; Walta. 1:7.
2 Mɛɛ mɛɛ naŋ viou o tonyaa niŋ, naa kpou nɔ miŋ hiou lachi a tiindaŋ naŋ nɔ o diomnde mɛyaaleŋ ndeŋ niŋndo kindioo poŋ. Le yɛɛ? Kanifuule, tiindaŋ naa wa bɛɛ o kala kala, o tiuba mbo yɔŋyɔla. Nduyɛ pɛŋ, mi kiilanɔɔ Pɔɔl veelu laalaŋ lepɛŋndo aa: “Yɔŋ wɔɔŋ yiu yiu naa wo, a nyɛ o nyɛ kuuna naa kɔlaŋ.” (Hibu. 12:1) Le miŋ hiou lachi a tiindaŋ naa kindioo poŋ, ŋ nɔ miŋ wa yiyaŋndo teleŋ o teleŋ a sɔɔŋ chɔm maa ŋ cho suŋ luɛiyɔɔ o chieeŋ sɛnɛiyo niŋndoŋ okɔɔ.—Hibu. 11:1.
3. Yɛɛ naŋ cho yɛ pɛɛku o buŋgɛi hei niŋ?
3 O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku a nɛilaŋ layaa okɔɔ, la mala naa miŋ kindi tiindaŋ naa o diomnde mɛyaale Chɛhowaleŋ niŋ le chieeŋ sɛnɛiyo wo: (1) Ŋ nɔ miŋ wa yiyaŋndo o sala baŋaa choo, (2) ŋ nɔ miŋ wa yiyaŋndo a kpaaya Chɛhowaa okɔɔ. Nduyɛ (3) ŋ nɔ miŋ wa teleŋndo chuaa tau le sɔɔŋ ŋMɛlɛkayaŋ tosaa. Ŋ cho vɛlɛ pɛɛku mɛɛ yooŋgu Chɛhowa ndoo ke Habakuku wo kindi tiindaŋ naa hau yɛ. Le kandɔɔ, ŋ pɛɛkuŋndɔ a sɔɔŋ pum okɔɔ, ŋ naŋ nɔ miŋ chɔm tiindaŋ kala kalaa o diomnde mɛyaale Mɛlɛkaleŋ niŋ le chieeŋ sɛnɛiyo wo.
SƆƆŊ ŊPUM Ŋ NAŊ NƆ MIŊ CHƆM TIINDAŊ KALA KALAA WOŊ
4. O kɛɛsiaala kuɛɛ niŋ naŋ nɔ yɛ miŋ chɔm tiindaŋ kala kalaa?
4 Lepaa o lepaa, miŋ tosa kɛɛsiaala naŋ nɔ miŋ chɔm tiindaŋ kala kalaa laŋ. Le tamaseliiyo, miŋ tosa kɛɛsiaalaŋ a chaŋyaŋ, yelelaŋndo, dɛnɛ sinaa, nɔɔ, chuauwa violɔɔ vɛlɛ a wallo okɔɔ. Ŋ nɔ miŋ nyunaŋ aa: ‘Baa kɛɛsiaala ya tosalaŋ la chɔm pa maa I laalaŋ kɛsɛ maa chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo hoo cho tambei sɔla, nduyɛ mi Mɛlɛka hiŋ a chieeŋ ndɔ sɛnɛiyo? Ɔɔ, baa kɛɛsiaala ya tosalaŋ la chɔm pa maa, I cho wanaa nɔ laalaŋndo maa a ve niŋ achal lefafɛɛŋ te wa tolɔɔ kɔɔli?’ (Maa. 6:19, 20; Luku 12:16-21) Le miŋ tosa kɛɛsiaala kɛndɛlaŋ, mɛɛ miŋ kindi tiindaŋ naa maa chieeŋ sɛnɛiyo cho niŋ kpɛɛluŋ.
5-6. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ tiindaŋ kala kalaa te tɔɔndaŋndaŋ la wa naa pɛ choo? Chɔmndɔ tamaseliiyo.
5 Mi tɔɔndaŋndaŋ la komal naa vɛlɛ, la naŋ nɔ miŋ chɔm tiindaŋ kala kalaa laŋ. Naapum ma tusi naa nyɛpalaa choo, mi naa ŋkɔŋjaa ɔɔ sɔɔŋ cheleŋ komal naa ŋ tosa miŋ tambu kɔlloŋ. O tasela ndɔ, naapum miŋ yiyaŋ maa ŋ tiuba miŋ biunuŋ tɔɔndaŋ komal naa wo. Kɛ te o yɔŋ pɛ mi tɔɔndaŋndaŋ la hiou lachi a naa kindilaa, mɛɛ miŋ nɔ tiindaŋ kala kalaa malaŋ naŋ biunuŋ, nduyɛ miŋ hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo a kɔl kɛndɛ.—Luomaŋ. 12:12; 1 Pitɛ 1:6, 7.
6 Te tɔɔndaŋndo wa naa pɛ choo, lepum miŋ yiyaŋ maa chieeŋ sɛnɛi Chɛhowaa hiŋ niŋ kposoŋ te. Baa keŋ sim ni maa tiindaŋ naa yɔŋyɔla? Sako. Ŋ tofaŋndɔ tamaseliiyo hoo. Lepum te sialteŋ le hiu pɛ viouwɔɔ tei, mi waŋnda apum yiyaŋ maa wɔɔleŋ le hiŋ niŋ te. Kɛ o kpeekpei niŋ, mi le hiŋ. O nɛi pilɛ koŋ choo, te ŋ wa pɛ o tɔɔndaŋ kala kalaa bɛŋgu, lepum miŋ yiyaŋ maa chieeŋ sɛnɛiyo hiŋ niŋ kposoŋ te. Kɛ te tiindaŋ naa wa pɛ o kala poŋ, keŋ mala naa miŋ sina kɛsɛ maa, Mɛlɛka cho hunɔɔ nyɛ o dimi wo tosa. (Sam 94:3, 14, 15; Hibu. 6:17-19) Te ŋ nɔ pɛ tiindaŋ koŋ, keŋ mala naa miŋ kɛsi Chɛhowa piɛiyo nyɛ tase o yoomu naa niŋ.
7. Yiyaŋ kuɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ fafaŋ?
7 Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ nɔ tiindaŋ kala kalaa, le halikpeŋ miŋ dimi yooŋgu kɛndɔɔ. Mi wanaa bɔɔbɔɔ naŋ dimul yooŋgu kɛndɔɔ wa, yiyaŋ maa chieeŋ sɛnɛi Mɛlɛkaa hiŋ niŋ kposoŋ te. (Maa. 24:14; Isi. 33:32) Ŋ nɔ miŋ chɛl mi yiyaŋ waŋnda haa nɔ wo piiliaŋ naa le. Ŋ tiuba miŋ fafaŋ yiyaŋ ndaa hoo, te ŋ hiou pɛ lachi a tiindaŋ naa kindioo poŋ. Ŋ tofaŋndɔ nɛilaŋ layaa la naŋ tosa heiyo.
YIYAŊ O SALA BAŊAA CHOO
8-9. Vɛɛ yiyaŋndo o sala baŋaa choo kindi yɛ tiindaŋ naa?
8 Nɛiyo opilɛ o naŋ kindi tiindaŋ naa wo, cho yiyaŋndo o sala baŋaa choo ni. Sala baŋaa tosa ni miŋ nɔ tiindaŋndo kɛsɛ maa, diomnda mɛyaala Mɛlɛkalaŋ la cho peelɔŋ. Te ŋ yiyaŋ pɛ yiŋgoloŋ a sabu Mɛlɛka ke naa sala baŋaa wo okɔɔ, vɛlɛ a sala o soliŋ le naa ndu kioo wo, keŋ mala naa miŋ kindi tiindaŋ naa o diomnde ndɔle mɛyaaleŋ niŋ, le naa yoomu fafɛɛŋndo kioo o chieeŋ ndɔ sɛnɛiyo niŋ. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende?
9 Sala yɛɛ Chɛhowa soliŋ yɛ le naa sala baŋaa kioo? O tasoo, mbo yɔŋ Po ndɔ pilɔɔ kpe le mbo huŋ violuŋ o chieeŋndo choo. Po ndɔ koŋ o kaala tau ni, nduyɛ chaŋyɛi kpɛɛluŋnde wa nda tɛɛŋ. O faŋaŋ okoŋ kɔɔli, teleŋ Chiisu wa o chieeŋndo choo wo, mbo biunuŋ sɔɔŋ kindilaŋ bɔɔbɔɔ. Ma saaŋgiaa ndu, nduyɛ ma dii ndu diyɔɔ imɔnɔɔ. Nuawɔ se sala bɛndu Chɛhowa soliŋndo! Te ndoo yɔŋ pɛ maa le teleŋ biŋgi koni naŋ cho wa yoomu ni, Chɛhowa ve chɛlɔɔ kposoŋ le mi Po ndɔ kaalaa ndoo saŋga, okoŋ mbo sɔla piɔmndo le. (Chɔŋ 3:16; 1 Pitɛ 1:18, 19) Le mɛɛ Chɛhowa yɔŋgu Po ndɔ kaalaa le naa yɛ, o cho tosa a sabu le miŋ wa achal lefafɛɛŋ o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ.
YIYAŊ A KPAAYA CHƐHOWAA OKƆƆ
10. A mɛɛ Ɛfisiaŋnda 3:20 dimi yɛ, yɛɛ Chɛhowa tiu yɛ ba mbo tosa?
10 Nɛi diiŋ ndɔ naŋ kindi tiindaŋ naa wo cho yiyaŋndo a kpaaya Chɛhowaa okɔɔ ni. O nɔ kpaayaa le diomnda ndɔla mɛyaalaŋ kpou peeloo. I cho tonya maa, wanaa bɔɔbɔɔ laalaŋ diomnde o mɛi le naa yoomu fafɛɛŋndo kioo o chieeŋ sɛnɛiyo niŋndeŋ te. Kɛ teleŋnda bɔɔbɔɔ, mi Chɛhowa mel naa lediom, le sɔɔŋ waŋndachieeya tiuba le tosa le woŋ tosaa. Nduyɛ, mbo tosa muŋ kanifuule ndu cho Mɛlɛka Kpaaya Kpou Kpou Wo ni. (Choobu 42:2; Maki 10:27) Le hei, kɔndɔfili nɔ mbo bii naa le, te o mel naa pɛ lediom le sɔɔŋ kɔndɔfilloŋ tosaa.—Nuawɔ Ɛfisiaŋnda 3:20.
11. Chɔmndɔ tamaseliiyo a suɛi kɔndɔfille ipilɛ okɔɔ, i Chɛhowa ndoo mɛi lediom le tosaa ve. (Tofa kɔfoo hoo, “Mi Diomnda Mɛyaala Kɔndɔfiltaŋ Lapum La Peeluŋ.”)
11 Ŋ tofaŋndɔ diomnda mɛyaalaŋ lapum la Chɛhowa ndoo mel buɛiyaa nduaa o paandoo niŋ, naapum ma yiyaŋ maa diomnda laŋ la peelu niŋ te wo. Mbo dimul Ebilaham nda Sela maa, a cho poo violɔɔ o yuuwɛi ndɛi niŋ. (Chɛ. 17:15-17) Mbo dimul vɛlɛ Ebilaham maa, o cho wanaa cho fula o pulale ndɔleŋ choo wa lɛŋnde Kenaŋndeŋ ke. Wanaa kaŋ cho yɛ Isɔluɛiya ni. Teleŋ nda wa o chɛleŋ niŋ Ichipi wo, naapum ma yiyaŋ maa diomnde mɛyaaleŋ ndeŋ le peeluŋ niŋ kposoŋ te. Kɛ a tonya, mi le peeluŋ. Okoŋ kɔɔli, mi Chɛhowa dimul Elisabɛɛ maa, o cho poo violɔɔ mi che bɛɛ o wa niŋ o yuuwɛi. Mbo dimul vɛlɛ Meele maa ndu cho Po ndɔɔ violɔɔ ni nuawɔ bɛɛ ndoo sina wɔ suɛi wana pɔnɔ le. Nduyɛ mi hei peelu diomnde ndoo mɛi o kpeloo Idɛŋ niŋndeŋ, mi che bɛɛ ndoo chua niŋ wɔsilaŋ o waalaŋ niŋ.—Chɛ. 3:15.
12. Vɛɛ Chɔɔsuaa 23:14 a Aisaya 55:10, 11 kindi yɛ tiindaŋ naa o kpaaya Chɛhowaa niŋ?
12 Te ŋ yiyaŋ pɛ a diomnda mɛyaala Chɛhowalaŋ okɔɔ vɛlɛ a mɛɛ o peelu laŋ yɛ, keŋ mala naa miŋ kindi tiindaŋ naa o kpaaya o nɔ le hunɔɔ a chieeŋ sɛnɛiyo wo niŋ. (Nuawɔ Chɔɔsuaa 23:14; Aisaya 55:10, 11.) Hei mala naa vɛlɛ le acheleŋnda dimullo maa, chieeŋ sɛnɛiyo cho lɔma sɔlaa le, kɛ nyɛ kpeekpeiyo o cho ni. Mi Chɛhowa pila dimi a chieeŋ sɛnɛiyo vɛlɛ a choo choo sɛnɛiyo okɔɔ maa: “Tonya diomndaŋ ndaŋ la cho ni, nduyɛ wana nɔla ma tiindaŋ ndaŋ.”—Sɔɔŋ. 21:1, 5.
WA SƆƆŊ ŊMƐLƐKAYAŊ TOSAA
BƆŊAŊNDAŊ
Vɛɛ sɔɔŋ ŋMɛlɛkayaŋ muŋ i kɛ kɛ kindi yɛ tiindaŋ numndo? (Tofa pɛl 13)
13. Vɛɛ bɔŋaŋnda naalaŋ la kindi yɛ tiindaŋ naa? Tɛɛsiaawɔ.
13 Nɛi yaa ndɔ mala naa le miŋ kindi tiindaŋ naa wo cho teleŋndo chuaa le sɔɔŋ ŋMɛlɛkayaŋ tosaa ni. Le tamaseliiyo, yiyaŋndɔ a tɔnɔ naŋ sɔla o bɔŋaŋnda naalaŋ ndo. Mi Ana chua niŋ wɔsilaŋ tau o walta teŋgeŋ teŋgeŋndaŋ tosaa o wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa niŋndo dimi aa: “Mi bɔŋaŋndaŋ la mala ya le tiindaŋ nuu kindioo poŋ. O yɔŋ bɛɛ mi wana wa suɛi yɔŋgoo wo chiee pɛɛkoo tau le ɔɔ mi che bɛɛ nyɛ sɛnɛi ve o suɛi nduɛi niŋ te, teleŋnda bɔɔbɔɔ mi saaluŋ nyɛ mala ya le mi chɔɔlu tonyala Baabuiyo biyɔɔ bila wo. Nduyɛ mi keŋ kindi tiindaŋ nuu poŋ.”b I cho kpendekele maa, miŋ kindi vɛlɛ tiindaŋ naa poŋ, te ŋ tuei pɛ mulila kɔl dɛɛniaala acheleŋnda yɔŋgu laŋ.—Luomaŋ. 1:11, 12; 10:17.
WALI POLLO
Vɛɛ sɔɔŋ ŋMɛlɛkayaŋ muŋ i kɛ kɛ kindi yɛ tiindaŋ numndo? (Tofa pɛl 14)
14. Vɛɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo kindi yɛ tiindaŋ naa?
14 Miŋ kindi vɛlɛ tiindaŋ naa poŋ, te ŋ wa pɛ kɔlaŋ o wali pollo niŋ. (Hibu. 10:23) Mi Babala piɛi niŋ Chɛhowa le wɔsilaŋ hiouwɔɔ 70 wo dimi aa: “Teleŋ o teleŋ, mi che wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ maa wali kindi tiindaŋ naa wo o cho ni. Mɛɛ ya suaa fau o waŋnda lo a diomnda mɛyaala Chɛhowalaŋ okɔɔ, lende koni tiindaŋ nuu chɔɔlu kalu poŋ ni.”
PƐƐKƆŊ IPILAYAA
Vɛɛ sɔɔŋ ŋMɛlɛkayaŋ muŋ i kɛ kɛ kindi yɛ tiindaŋ numndo? (Tofa pɛl 15)
15. Vɛɛ pɛɛkɔŋ ipilayaa kindi yɛ tiindaŋ naa? (Tofa vɛlɛ fotueilaŋ.)
15 Tofawɔ nyɛ cheleŋ kindi tiindaŋ naa wo. Ndu cho pɛɛkɔŋ ipilayaa ni. Mi ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Susaŋ dimi maa, nyɛ mala ndu tau wo cho kɛɛsiaa o tosa le pɛɛkɔŋ ndɔ ipilayaa wo ni. Mbo dimi aa: “O Kuɛɛndoo choo, mi bɛɛndiaa buŋgɛi Bandu Mɛŋgɛlaa naŋ nɔ le pɛɛkoo o lɔɔ koŋ mɛɛlulaŋndo. O Koondoo a Nɔŋgɔwaa choo, mi bɛɛndiaŋ le bɔŋaŋ naŋ bii o lɔɔ tɛɛŋndo. Nduyɛ mi soliŋ palɛi i tuɛi kpeku le sɔɔŋ cheleŋ yaasiaa o pɛɛkɔŋ ni ipilayaa niŋ.” Le mɛɛ Susaŋ cho kɛɛsiaa ndɔɔ hoo tolɔɔ kɔɔli teleŋ o teleŋ yɛ, keŋ cho ndu malaa mbo wa laalaŋ ndɔɔ kindioo poŋ. Mi Ilɛŋ, ndepilɛnɔ cho niŋ wallo o fondaŋnda leboltaŋ le wɔsiŋ bɔɔbɔɔ wo saaluŋ maa, huuluŋ Baabuiyo pɛɛkoo kindi tiindaŋ naa poŋ. Mbo dimi aa: “Mi kɔndɔfillo bii ya teleŋ o teleŋ, te I che pɛ mɛɛ Chɛhowa peelu huuloŋ yɛ. Nyɛ taaniŋndo bɛɛ lo kɔɔli le.”c
“SƆƆŊ MUŊ CHO YƆŊNƆŊ”
16. Le yɛɛ diomnda Chɛhowa dimul Habakuku laŋ la piiliaŋ yɛ naa hau? (Hibuluiya 10:36, 37)
16 Buɛiyaa Chɛhowaa a bɔɔbɔɔ bii niŋ mɛɛlula chieeŋndo hoo chumndo le teleŋ vilɛi. O yiyaŋ iwana chieeyaa niŋ, lepum miŋ dimi maa, Mɛlɛka cho tamalaa tosaa le diomnde o mɛi le chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo hoo tɛɛmbuuwo leŋ peeloo. Mi Chɛhowa suaa a hei okɔɔ, mɛɛ o ke Habakuku wana ndoo suaa le ndu wo tiindaŋndo aa: “Poonyiaa sɔɔŋ muŋ, kani fondole, teleŋ ŋ nɔ le yɔŋnɔŋndo wo o fuuluu wɔ le. Kɛ sɔɔŋ muŋ cho yɔŋnɔŋ chɔ chɔ. Nyɛ ya I chɔm num hoo wo cho yɔŋnɔŋ. Lelaŋ a yɔŋ bɛɛ mi teleŋ koŋ o viou num o hɔl, biunuŋ ma chum. Ŋ cho yɔŋnɔŋ, ŋ doonuŋ niŋ tamala le yɔŋnɔŋndo le.” (Haba. 2:3) Baa le Habakuku kani Chɛhowa ndoo dimi diomndaŋ ndaŋ ni? Ɔɔ baa diomnda ndɔlaŋ ndaŋ la piiliaŋ naa pa hau? Sanaa a nyina diandaa Chɛhowaa, mi kiilanɔɔ Pɔɔl chɔm maa, diomndaŋ ndaŋ la piiliaŋ Kilisiɔŋaa cho chieeŋ sɛnɛiyo chumndo wa. (Nuawɔ Hibuluiya 10:36, 37.) A tonya, o yɔŋ bɛɛ mi diomnde mɛyaale Chɛhowaleŋ le viou naa o hɔl le peelɔŋndo, ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa le cho peelɔŋ. Le ‘doonuŋ niŋ tamala le peelɔŋndo le.’
17. Vɛɛ yema naa pilɛ dɔu yɛ diomnda Chɛhowa dimul Habakuku laŋ o wali niŋ?
17 Buɛiyaa Chɛhowaa a bɔɔbɔɔ cho hau sila ndɔɔ hoo dɔwɔɔ o wali niŋ, le ma biunuŋ chumndo o yɔŋ bɛɛ ma chua wɔsila bɔɔbɔɔ o ndu piɛiyo ni. Le tamaseliiyo, mi ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Luisi kandu Chɛhowa piɛiyo o 1939 niŋ. Mbo dimi aa: “A teleŋ koŋ, yaa yiyaŋ maa Amakɛdɔŋ cho hunɔɔ tuupa mi chii sukuuwo. Kɛ i yɔŋnuŋ lende le. Nyɛ mala ya tau le biuwɔŋndo wo, cho diomndaŋ veeloo a wanaa biunuŋ chumndo mi Baabuiyo suaa a nda okɔɔ wa ni. Mɛɛ Nuuwa, Ebilaham, Chekɔpu a acheleŋaa biunuŋ chumndo le teleŋ vilɛi le mi Mɛlɛka fanda nda wa cho nuaa yɛ. Tiindaŋndo nɔɔ teleŋ o teleŋ maa mi diomnda mɛyaala Mɛlɛkalaŋ kpou la peeluŋ, mala ya niŋ le hiouwɔɔ lachi a tiindaŋndo nɔɔ kɛsɛ maa, chieeŋ sɛnɛiyo cho niŋ kpɛɛluŋ.” Buɛiyaa laalaŋaa Chɛhowaa piɛi ndu niŋ le teleŋ vilɛiya bɛɛ chɛl diomnda Luisi dimilaŋ ndaŋ.
18. Vɛɛ nyɛm Mɛlɛka toosiaa woŋ mɛɛndiaŋndo kindi yɛ tiindaŋ naŋ nɔ maa chieeŋ sɛnɛiyo cho hunɔɔ wo?
18 I cho tonya maa, chieeŋ sɛnɛiyo hiŋ ndɔ le. Kɛ yiyaŋndɔ a nyɔɔŋ ŋpum ŋ naŋ cha woŋ okɔɔ. Mɛɛ looŋ a yɔmnde cho nuaa yɛ. Miŋ che vɛlɛ visiaa a chaaŋaa naa waŋndachieeya. Mi che bɛɛ nyɛm Mɛlɛka toosiaa woŋ ve paandu malaŋ o toosiaa muŋ te, kɛ wana o wana sɛɛŋgiaa maa ŋ cho kpeekpei le le. Ŋ cho muŋ hau chɔɔ kanifuule, ndu toosiaa muŋ ni. (Chɛ. 1:1, 26, 27) Mɛlɛka naa mɛi vɛlɛ lediom maa, o cho hunɔɔ a chieeŋ ndɔ sɛnɛiyo. Nduyɛ o cho diomnde ndɔle mɛyaaleŋ ndeŋ peelu. O chieeŋ sɛnɛiyo niŋ, waŋnda tuɛi niŋ yoomoo yeela lefafɛɛŋ, nduyɛ ma tuei kɛndiaa walaŋndo yeela. Te teleŋ Chɛhowa kɛɛsiaa wo fuuluu pɛ, ŋ cho chieeŋ sɛnɛiyo chɔ mɛɛ mɛɛ naŋ cho hau nyɛm cho o halaa niŋndoŋ chɔɔ yɛ.—Aisaya 65:17; Sɔɔŋ. 21:3, 4.
19. Vɛɛ ŋ kindi yɛ tiindaŋ numndo poŋ?
19 Haaa mi chieeŋ sɛnɛiyo hiŋ, tosa nyɛ o nyɛ ŋ tiuba le tiindaŋ numndo kindioo poŋ. Chɔm balika melaa le sala baŋaa. Yiyaŋ a kpaaya Chɛhowaa okɔɔ. Nduyɛ wa sɔɔŋ ŋMɛlɛkayaŋ tosaa. Te a tosa pɛ hei, mɛɛ a cho “wanaa ndaa laalaŋ, ma biunuŋ, okoŋ ma sɔla nyɛm Mɛlɛka chuel nda buŋgɛi yoŋ nda” wa tɛɛŋ.—Hibu. 6:11, 12; Luomaŋ. 5:5.
CHONDII 139 Nuawɔ Numpila o Chieeŋ Sɛnɛiyo Niŋ
a Wanaa bɔɔbɔɔ hau laalaŋ diomnde mɛyaale cho o Baabuiyo niŋ a chieeŋ sɛnɛiyo okɔɔ leŋ te. Ma yiyaŋ maa, lɔma sɔlaŋ ɔɔ bundɛi yɔŋɛi koni hei cho ni. Kɛ naŋ nɔ tiindaŋndo maa, mɛɛla Chɛhowalaŋ kpou la cho peelɔŋ. A koŋ kpou, ŋ nɔ miŋ hiou lachi a wallo tosaa kalaŋ, le laalaŋ naa kindioo poŋ. Vɛɛ naŋ tosa yɛ hei? Buŋgɛi hei cho naa tɛɛsial.
b Diolaŋ lapum la siŋgaŋ.
c Buŋgaŋ bɔɔbɔɔ soo a huuluŋ cho o Baabuiyo niŋndoŋ okɔɔ woŋ, cho o suɛi lebolle hei bɛŋgu, “Prophecy” o Watch Tower Publications Index niŋ. Le tamaseliiyo, tofa buŋgɛi hei, “What Jehovah Foretells Comes to Be” o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ, Tɛɛkpaa 1, 2008. O puuluei niŋ.