Naa Bandu Mɛŋgɛlaa KƐSI YAULAŊ O INTANƐITIIYO WA
Bandu Mɛŋgɛlaa
NAA KƐSIAA LAYAUWA O INTANƐTIIYO CHOO
Kisiei
Ɔ, ɔ, Ɛ, ɛ, Ŋ, ŋ
  • Ɔ
  • ɔ
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ŋ
  • ŋ
  • BAABUIYO
  • YAULAŊ A NYƆƆŊ
  • BƆŊAŊNDAŊ
  • w18 Tɛɛkpaa p. 3-8
  • “Wanaa Cho A Yɔkpɛi ya, Mbo Ke Nda Dialluŋ Kalaŋ Sɛnɛiyoŋ”

Viduei cho le fondaa hoo le.

Mal Haki, bahawɛi pɔmbɔ yɔŋnuŋ le num vidueiyo hoo solullo.

  • “Wanaa Cho A Yɔkpɛi ya, Mbo Ke Nda Dialluŋ Kalaŋ Sɛnɛiyoŋ”
  • Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2018
  • Suɛi Lebolii Pɔmbuɛi
  • Fonda Soo a Nyɛ Pilɔɔ Wo
  • WANAA DUAU TIINDAŊ NDAA O CHƐHOWA NIŊNDA CHO DIALUŊ KALAŊ SƐNƐIYOŊ SƆLA
  • TE PUAAPILIAA TOSAL NAA PƐ SUƐI NAŊ VE KƆL TE VE
  • TE Ŋ TAMBU PƐ KƆL LE SUƐI WƆƆŊ NAŊ TOSA PAANDU VE
  • “La Huŋ Naa Ya Chua . . . Mi La Sɔla Pɛŋgioo o Kɔlta Nyalaŋ Niŋ”
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2019
  • La Toosiaŋ Sɔɔŋ Tɛɛŋ a Kaalaa
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2016
  • Chɛl mi Siɔwuŋ Acheleŋnda Paaliaŋ Num Te
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2016
  • Hiou Lachi a Kaala Chɔmndo, O Luei Acheleŋnda Yoomuaŋ
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2018
Chɔɔlu Nua
Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2018
w18 Tɛɛkpaa p. 3-8
Ndepilɛnɔɔ cho suukaŋndo nda wana chiɔuwaa, o cho pisioo, o cho wanayɛi nduɛi yuuwa ve mandaa, nduyɛ o cho diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ

“Wanaa Cho A Yɔkpɛi ya, Mbo Ke Nda Dialluŋ Kalaŋ Sɛnɛiyoŋ”

Bolle Baabuile naaleŋ le wɔsi 2018: “Wanaa dɔu tiindaŋ ndaa o Mɛlɛka Yaawɛɛ niŋ nda, a cho hunɔɔ dialluŋ kalaŋ sɛnɛiyoŋ sɔla.”​—AISAYA 40:​31.

CHONDOŊ: 3, 47

VƐƐ BOLII BAABUIYE HEI MALA YƐ NAA LE BOLLE BAABUILE NAALEŊ LE WƆSIOO HOO BIYƆƆ BILA?

  • Aisaya 40:​26

  • Maatiu 11:​28-30

  • Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 12:​9, 10

1. Bahawɛila kuɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ biuŋ, nduyɛ le yɛɛ Chɛhowa hini yɛ kɔl a buɛiyaa nduaa dɔu tiindaŋndo o ndu niŋnda? (Tofa fotueiyo o peeleŋ ndeŋ choo.)

YOOMOO o chieeŋndo hoo niŋ cho suɛi kpɛdɛ le. Le taamaseliiyo, nya puaapiliaa a ndepiliaa naŋ kaala wa cho saŋgaa a naala wɔɔŋ wɔɔŋndaŋ. Nya kendu niŋ dialloŋ nda nɔ kalaŋndo le wanayaŋ nyaŋ yuuwa woŋ mandaa. Acheleŋnda cho fafalaa le yuŋgu ndaa kioo nyɛm nda hau ba woŋ. Nduyɛ ŋ sina maa o cho ko bahawɛiyo opilɛ le nyaa bɔɔbɔɔ cho chɔulabaa le, kɛ bahawɛilaŋ tau nduyɛ o teleŋ pilɔɔ bɛ-ŋgu kpe! Teleŋndo, yoomuaŋ, a nyɛsɔlaa tau yeemaŋ le hei tosaa ni. Kɛ la nɔ tiindaŋndo kɛsɛ maa Chɛhowa cho nya mala. La sina maa sɔɔŋ cho bɛnda kanifuule, buŋgɛi keŋ Chɛhowa chua ni. Tiindaŋ nyaa cho Chɛhowa kɔllo nɛŋioo tau!

2. Vɛɛ Aisaya 40:​29 dɛɛniaa yɛ naa kɔltaŋ? Kɛ biondɔŋ wɔɔŋ wɔɔŋ kuɛɛ naŋ tosa yɛ lepum?

2 Kɛ ma yiyaŋ pa lepum maa bahawɛila ŋ nɔlaŋ la kendu bɔɔ biuwɔŋ? Te lende ŋ cho yiyaŋndo ni, mɛɛ o cho numpilɛ le. Mi buɛiyaa laalaŋaa Mɛlɛkaa o sindɔɔ niŋ bɛɛ ndaa yiyaŋ lende. (Masaa Bɛnduaa Tasiaa 19:​4; Choobu 7:​7) Yɛɛ ndoo mala yɛ nda le hiouwɔɔ lachi a biuwɔŋndo? Ma tiindaŋ Chɛhowa le mbo ke nda dialuŋ kalaŋ. Baabuiyo dimi maa mi Mɛlɛka ke “wanaa cho a yɔkpɛi ya . . . dialluŋ kalaŋ sɛnɛiyoŋ.” (Aisaya 40:​29) Kɛ i cho suɛi imɔnɛ le dimioo maa, hau, mi wanaa Mɛlɛkaa apum yiyaŋ maa nɛi sɔviɔɔ le bahawɛila nda nɔlaŋ biuwɔŋndo cho Chɛhowa malɔɔ piɛiyo le teleŋ biŋgi ni. Ma yiyaŋ maa kalaŋndo i cho le Chɛhowa piɛiyo ni, kɛ o cho nyɛ chuu nda tɔnɔ le. Lelaŋ, ma kelu Baabuiyo pɛɛkoo, kɔlaŋ o bɔŋaŋndaŋ, a o wali pollo niŋ. Hei kpeekpei Setana yeema le ma tosa ni.

3. (a) Vɛɛ naŋ kuuna yɛ Setana naa dialloŋ diyɔɔ? (b) A yɛɛ okɔɔ naŋ cho yɛ isɔɔ o buŋgɛi hei niŋ?

3 Masa Nyinaa Wɔɔŋnda yeema naa miŋ nɔ dialuŋ kalaŋ te. Nduyɛ o sina maa miŋ nɔ dialuŋ kalaŋ te ŋ wa pɛ a tuandaŋ o Chɛhowa piɛiyo niŋ. Lelaŋ, te a saŋga pɛ yɔkɔɔ nduyɛ ma tambu kɔl, faŋaŋ Chɛhowa o ibuŋ te. Sɔɔŋguu ndu ikɛi kpɛɛluŋ. Baabuiyo dimi aa, “O cho tosa mi la sim a dialluŋ kala yi, nduyɛ mi la hiou lachi a tiindaŋndo nɔɔ.” (Pitɛ Tasoo 5:​10; Chemisi 4:​8) O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku mɛɛ Chɛhowa ke naa dialuŋ kalaŋ o Aisaya 40:​26-31 niŋ yɛ. Nduyɛ ŋ cho isɔɔ a bahawɛilaŋ la tiɔɔŋ okɔɔ, la tosa lepum miŋ yɔŋnuŋ pɔmbɔlɔsɔɔ o Chɛhowa piɛiyo niŋndo. Vɛlɛ, ŋ cho pɛɛku mɛɛ sawala mandaala Baabuiyo dɔwɔɔ o wali miŋ mala naa le biuwɔŋndo yɛ.

WANAA DUAU TIINDAŊ NDAA O CHƐHOWA NIŊNDA CHO DIALUŊ KALAŊ SƐNƐIYOŊ SƆLA

4. Yɛɛ Aisaya 40:​26 pɛɛku yɛ naa?

Chɛhowa nɔla mbo ke num dialuŋ kalaŋ ŋ yeema woŋ le bahawɛila numndaŋ biuwɔŋndo

4 Nuawɔ Aisaya 40:​26. Wana o wana tiuba mbo chɔm looŋ kpou o halaa niŋ te. Wanaa pɛɛku a nyɔɔŋ okɔɔ wa laalaŋ maa looŋ biiliɔŋndaŋ 400 cho o looŋ kundaŋ naŋ cha woŋ niŋ ni. Kɛ a koŋ kpou, mi Chɛhowa ke luei kɛ kɛ diolaŋ. Yɛɛ keŋ pɛɛku yɛ naa a Chɛhowa okɔɔ? Te o nɔ pɛ yeemɛi le looŋ cho yoomu le woŋ, yiyaŋndɔ mɛɛ o buulaŋ a num yɛ! O cho a paa folo le ŋ cho ndu piɛiyo le, kɛ le mɛɛ ŋ kaala ndu yɛ. (Sam 19:​1, 3, 14) Finya kaalaa sina nyɛ o nyɛ fee a num okɔɔ. Baabuiyo dimi maa ‘yiiŋii yiiŋnde num o lebol bɛɛ, Mɛlɛka sina mɛɛ i cho bolle pilɛ yɛ.’ (Maatiu 10:​30) Chɛhowa yeema naa miŋ sina maa o sina sɔɔŋ ‘wanaa tosa nyɛ o dimul nda wo wa’ cho bɛŋgu woŋ. (Sam 37:​18) A tonya, Chɛhowa cho chɔɔ bahawɛila ŋ nɔlaŋ kpou. Nduyɛ o nɔla mbo ke num dialuŋ kalaŋ ŋ yeema woŋ le bahawɛi kɛ kɛ biuwɔŋndo.

5. Tiindaŋ yɛɛ naŋ nɔ yɛ maa Chɛhowa tiuba mbo ke naa dialuŋ kalaŋ?

5 Nuawɔ Aisaya 40:​28. Chɛhowa cho Puundule kpaayaa kpou ni. Yiyaŋndɔ a kpaaya o ke paaleŋ ndo. Wana poonyiaa le pɛɛkoo a nyɔɔŋ okɔɔ Deeve Bodanis cho ni. Mbo dimi maa kpaaya paaleŋ le yɔŋgu o chem chemnde kɛ kɛ bɛŋgu wo hiou mɛɛ nda mal bɔmnda bɛndaŋ o biiliɔŋndaŋ niŋ yɛ. Mi wana yaasiaa ŋsɔɔ cheleŋ dimi maa ŋ tuu paŋgele paaleŋ le yɔŋgu o chem chemndeŋ le pilɛ bɛŋgu wo a paŋgele yiŋnde chɛnɛwɛileŋ le yɔŋgu le chieeŋndo kpou le wɔsilaŋ 200,000 ndo! A tonya, Chɛhowa, wana yɔŋgu paaleŋ kpaayaa wo, nɔla mbo ke naa dialuŋ kalaŋ naŋ yeema le bahawɛilaŋ biuwɔŋndo wo.

6. O nɛi kuɛɛ choo pɛɛkula Chiisulaŋ la cho yɛ tɛtɛlɛ, nduyɛ vɛɛ hei piiliaŋ yɛ naa?

6 Nuawɔ Aisaya 40:​29. Chɛhowa piɛiyo ke naa nyaaloo tau. Mi Chiisu dimul Buɛiyaa nduaa aa, “La simnuŋ buɛiyaa ni.” Mbo dimi vɛlɛ aa, “La nɔla mi la sɔla pɛŋgioo o kɔlta nyalaŋ niŋ.” (Maatiu 11:​28-30) Tonya kpeekpei hei cho ni! Lepum, miŋ kuɛ o bɔŋaŋndo ɔɔ o wali pollo niŋ a saŋgɛiya. Kɛ vɛɛ naŋ miiŋgu yɛ o bɛɛ? Miŋ sinaŋ nyɛkɛndɛi nduyɛ miŋ wa a bɛɛndiaŋ nyɛkɛndɛi le bahawɛila naalaŋ biuwɔŋndo. A tonya, pɛɛkula Chiisulaŋ la kindu chua le.

7. Chɔmndɔ suɛi yɔŋnaŋ chɔm maa nyɛ Maatiu 11:​28-30 dimi wo cho tonya.

7 Ŋ yaasiaŋndɔ suɛi yɔŋnaŋ ndepilɛnɔ naa pum. Ndoo nɔ naa boondoŋ keenduŋ wana kpou woŋ, kɔl tambɛiyo, a bolle nɛiyaale wɔɔŋ wɔɔŋndeŋ. Nduyɛ lepum, o wa ikala le mi ndoo kuɛ o bɔŋaŋndaŋ. Kɛ paale pilɛ, mɛɛ o kindiŋ le kɔlaŋ o bɔŋaŋndo, mbo poonyiaa aa, “A kɔl tambɛiyo okɔɔ suɛi wa ni. Sɔɔŋ dimiŋ ndoŋ dɛɛniaa ya bɔɔ kɔllo. Mi hei chɔm maa a buulaŋ a ya, nduyɛ mi tusi mɛmiaŋ kpasu kpasu. Ma loonuŋ ya maa bɔŋaŋndaŋ la cho fondaŋ ya nɔ mi wa wo ni.” O wa bɔɔ a kɔl kɛndɛ le mɛɛ o kindiŋ le bɔŋaŋ koŋ biyɔɔ yɛ!

8, 9. Yɛɛ Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo ndoo yiyaŋ yɛ mɛɛ o poonyiaa aa, “Boondii ya nɔ kpaaya le ve, boondii keŋ kpaaya Mɛlɛkaa tosa wallo o ya niŋ ni”?

8 Nuawɔ Aisaya 40:​30. Kɛlɛŋgaa miŋ nɔ kelaŋ tau, kɛ mi dialuŋ kalaŋ naŋ nɔ kpeleŋndo o sɔɔŋ naŋ tosa woŋ niŋ. Wana o wana nɔ mbo pɛɛku nyɛ o hei niŋ. Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo ndoo tiuba sɔɔŋ bɔɔbɔɔ tosaa. Kɛ ndoo tiuba tosaa sɔɔŋ ndoo yeema tosaa woŋ kpou le. Mɛɛ o dimul Chɛhowa yiyaŋ ndɔɔ, mi Chɛhowa dimul ndu aa, “Boondii ŋ nɔ kpaaya le ve, boondii keŋ kpaaya nuu hiau wali tosa o num niŋ.” Mi Pɔɔl bii bila nyɛ Chɛhowa dimul ndu wo. Lelaŋ mbo dimi aa, “Boondii ya nɔ kpaaya le ve, boondii keŋ kpaaya Mɛlɛkaa tosa wallo o ya niŋ ni.” (Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 12:​7-10) Yɛɛ Pɔɔl ndoo yiyaŋ yɛ?

9 Mi Pɔɔl sina maa o nɔ kpeleŋndo o sɔɔŋ ndoo tiuba tosaa a ba ndɔ woŋ niŋ. Ndoo yeema malaa wana hiou ndu kpaayaa tau wo o ba. Mi nyina diandaa Mɛlɛkaa ke Pɔɔl kpaayaa a boondii ndoo nɔ kpaaya le wo. Nduyɛ mi ndoo sɔla kpaayaa tau. Mi nyina Mɛlɛkaa ndoo ke ndu kpaayaa lepum le tosaa sɔɔŋ ndoo tiuba tosa o kpaaya ndɔ niŋ te woŋ. Mi nyɛ pilɔɔ kpe yɔŋnuŋ naa. Te Chɛhowa ke naa pɛ nyina ndɔ diandaa, miŋ nɔ dialuŋ kalaŋ kpeekpeiyoŋ!

10. Vɛɛ Chɛhowa ndoo mala yɛ Deeve le bahawɛila ndɔlaŋ biuwɔŋndo?

10 Mi nyina diandaa Mɛlɛkaa ndoo ke wana ŋchondoo Deeve kpaayaa daandi daandi. Mbo dimi aa, “Num luei ya kpaayaa ni, mi nɔla mi I sɔŋga a yaamɔɔwaa niaa, mi hel o saasala kala kalala yaamɔɔwa taŋgul le chieeŋ ndaaŋ mandaa laŋ choo.” (Sam 18:​29) Maa kpaki filioŋ naŋ tiuba helɔɔ le wo, lepum mi bahawɛila naalaŋ la hiou naa mayoomu pum, ŋ nɔla miŋ soli laŋ a ba naa le. Mɛɛ mi Chɛhowa mala naa.

11. Vɛɛ nyina diandaa mala yɛ naa le bahawɛila naalaŋ biuwɔŋndo?

11 Nuawɔ Aisaya 40:​31. Koviaa tiindaŋ o kpaaya ndapilaa niŋ suee le waa o hueiye niŋ choo choo le. Haŋgul tuu wa helɔɔ wo mala kowɔɔ ni le helɔɔ o choo choo niŋ. Hei mala kowɔɔ ni mbo buli tiŋnda vilɛilaŋ nduyɛ mbo manda kpaaya ndɔɔ. Lelaŋ, te a nɔ pɛ bahawɛi hiou num mayoomu wo, yiyaŋ a kowɔɔ okɔɔ. Nyɔɔlu Chɛhowa le mbo chɔɔlu num kpaayaa ke sanaa a mala “nyina ndɔɔ.” (Chɔŋ 14:​26) Ŋ nɔla miŋ nyuna Chɛhowa mbo ke naa nyina ndɔɔ teleŋ o teleŋ, paaleŋ a nyumndaŋ. Naapum miŋ yeema Chɛhowa nyunaa le malaa taama taama te kɛɛ sinapɛŋgoo luɛi naa pɛ tɛɛŋ naa puaapiliaa a ndepiliaa naa o kundaa niŋ. Kɛ le yɛɛ kɛɛ sinapɛŋgoo luɛi yɛ naa tɛɛŋ?

12, 13. (a) Le yɛɛ kɛɛ sinapɛŋgoo luɛi yɛ Kilisiɔŋnda tɛɛŋ teleŋndaŋ lapum? (b) Yɛɛ yoomu Choosiɔɔ pɛɛku yɛ naa a Chɛhowa okɔɔ?

12 Mi kɛɛ sinapɛŋgoo luɛi naa tɛɛŋ kanifuule, naa kpou wanaa lahakiaa naŋ cho ni. Lepum, mi acheleŋnda pilaŋ naa tana a nyɛ nda dimi wo ɔɔ o nda tosal naa wo. Ɔɔ mi naa bɛɛ pilaŋ acheleŋnda tana. Simul kala kalaa pila hei wa ni. Kɛ mi hei ke naa fondaa le lo lechoo wo chɔmndo o Chɛhowa lo. Vɛɛ naŋ tosa yɛ keŋ? Pɛɛkoo le wallo tosaa latulu o diompilɔɔ niŋ naa puaapiliaa a ndepiliaa naa. Mi che bɛɛ wanaa lahakiaa nda cho ni, kɛ Chɛhowa kaala nda, nduyɛ naa bɛɛ nɔ miŋ kaala nda.

Choosɛ cho o chiɛi manyumndo niŋ

Chɛhowa ndoo feŋaŋ Choosɛ kɔɔli le, nduyɛ num bɛɛ o cho num faŋaŋ kɔɔli le (Tofa pɛl 13)

13 Chɛhowa kuuna tɔɔndaŋndaŋ buɛiyaa nduaa komallo le. Ŋ pɛɛku keŋ o nyɛ yɔŋnuŋ Choosɛ wo niŋ. Teleŋ Choosɛ wa feleŋgɔnɔ wo, mi bɛndaa nduaa paŋala ndu. Ma pisi ndu maa chɛ, nduyɛ ma kua a ndu Ichipi. (Chɛnɛsee 37:​28) Mi Chɛhowa cha nyɛ wa yɔŋnɔŋndo wo kpou, nduyɛ mi hei tɛɛmbuu ndu kɔllo le mɛɛ o che ma wa Choosɛ chaaŋ ndɔ biyɔɔ wɔɔŋndo yɛ, buɛi ndɔ ndoo dɔu tiindaŋndo o ndu niŋndo. Kɛ a koŋ kpou, Chɛhowa kuuna nyɛ yɔŋnɔŋndo le. Okoŋ kɔɔli, mɛɛ nda nyiinduu Choosɛ choolaŋ maa o wa kindiŋndo le lanɔɔ Pɔtifa kpuuwaa, ma duau ndu o chiɛi manyumndo niŋ. Chɛhowa piŋi vɛlɛ Choosɛ le. Kɛ baa mi Mɛlɛka ndoo faŋaŋ pa Choosɛ kɔɔli? Sako. Baabuiyo dimi maa “nyɛ o nyɛ Choosɛ ndu oo tosa nɛŋioo Mɛlɛka Yaawɛɛ ndu oo nɛŋi ndu ni.”—Chɛnɛsee 39:​21-23.

14. Tɔnɔ yɛɛ naŋ sɔla yɛ te ŋ mal pɛ kɔl tuuwo?

14 Taamaselii cheleŋ cho Deeve ni. Wanaa bɔɔbɔɔ sɔla wɔ biyɔɔ wɔɔŋndo maa Deeve le. Kɛ a koŋ kpou, chaaŋ o Mɛlɛka koŋ ndoo pe kɔl a tumboo le. Mbo poonyiaa aa, “Wa wana kɔl tuu le, nduyɛ, nɔ kɔl tambɛi wana le, kani fuule kɔl tuuwo mal wana o suɛi niŋ.” (Sam 37:​8) Sabu sɔvɛ sɔviɔɔ le kiɔɔ waa ‘wana kɔl tuuwo’ ɔɔ le kɔl tuuwo malɔɔ, cho le taamasi Chɛhowaa tolɔɔ kɔɔli ni. Mɛlɛka tusi naa nyɛpalaa choo mbo “fuuluu a yɔŋ wɔɔŋ naa ŋ tosa wo le.” Kɛ mbo mal naa haki. (Sam 103:​10) Tɔnɔla cheleŋ la cho le kɔl tuuwo malɔɔ. Le taamaseliiyo, mi kɔl tuuwo tosa miŋ sɔla naa kooma helaa, a naa niŋ piaa. Mbo tɛɛmbuu yemndoŋ a kɔl keloŋ, nduyɛ nyɛdiaa tosa naa wallo niŋ te. Nduyɛ vɛlɛ, te ŋ dɔɔnuŋ pɛ tumbe, ŋ nɔla miŋ yiyaŋ nyɛkɛndɛi le. Lepum, miŋ dimi ɔɔ tosa sɔɔŋ pilaŋ acheleŋnda tana woŋ, nduyɛ mi hei tɛɛmbuu naa kɔllo le teleŋ vilɛi. O bɛnda bɔɔ miŋ wa wanaa kɔl nyulu. Baabuiyo dimi aa, “Wana nɔ kɔl nyuloo pɛ, mɛɛ a nɔ kɛndiaa.” (Pulɔwaa 14:​30) Lelaŋ, yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te acheleŋnda pilaŋ naa pɛ tana? Nduyɛ vɛɛ naŋ tosa yɛ kɔl nyuloo a puaapiliaa naa? Ŋ nɔ miŋ tol sila taasi Baabuiyo kɔɔli.

TE PUAAPILIAA TOSAL NAA PƐ SUƐI NAŊ VE KƆL TE VE

15, 16. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te waŋndo pilaŋ naa pɛ tana?

15 Nuawɔ Ɛfisiaŋnda 4:​26. Kaamaa bii naa le, te wanaa cho Chɛhowa piɛi le wa tosal naa pɛ suɛi naŋ ve kɔl te ve. Kɛ te puaapilɛnɔɔ ɔɔ ndepilɛnɔ Kilisiɔŋnɔɔ, a wana naŋ cho o yuŋgoo niŋndo dimi ɔɔ tosa pɛ suɛi pilaŋ naa tana ve, miŋ tambu kɔl tau. Kɛ te o wa yɛ miŋ bumba puɛɛnɔŋndo nyɛ yɔŋnuŋndo? Ŋ cho pa chɛlɔɔ miŋ wa a kɔl tuuwo, kɛlɛŋgaa le wɔsiŋ bɔɔbɔɔ? Ɔɔ ŋ cho pa sila taasi Baabuiyo tolɔɔ kɔɔli le toosiaŋndo tɛɛŋ chɔ chɔ? Mɛɛ naŋ chua teleŋndo fau le suɛi o wana pilaŋ naa tana wo lo yɛ, lende koni i simnuŋ ikala le kɔl nyuloo tosaa ni.

16 Kɛ te o wa yɛ mi puaapilɛnɔɔ pilaŋ num tana nduyɛ a nɔla ma pɛŋgi yiyaŋndo a nyɛ yɔŋnuŋndo le? Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa le mi kɔl nyuloo hiŋ nya tɛɛŋ? Nyɛ tasoo, a nɔla ma piɛi o Chɛhowa lo. Nyɔɔlu ndu le mbo mala num ma suukaŋ nyɛkɛndɛi nya puaapilɛnɔ numndo. Loonuŋ maa chaaŋ o Chɛhowa puaapilɛnɔ numndo bɛɛ cho ni. (Sam 25:​14) Mɛlɛka kaala ndu. Mi Chɛhowa bii chaaŋaa nduaa nyɛkɛndɛi, nduyɛ o yeema mi naa bɛɛ tosa lende. (Pulɔwaa 15:​23; Maatiu 7:​12; Kolosiaŋnda 4:​6) Nyɛ diiŋ ndɔɔ, yiyaŋ nyɛkɛndɛi a nyɛ ŋ cho lakɔ puaapilɛnɔ numndo dimullo. Yiyaŋ naa maa ndoo yeema mbo pilaŋ num tana le. Kɛlɛŋgaa biondɔŋndo o tosa ni, ɔɔ a bii bila nyɛ yɔŋnuŋndo le. Nɔ yeemɛi le chɛlɔɔ maa num bɛɛ nɔ tɔɔyaŋndo le nyɛ yɔŋnuŋndo. Le kandɔɔ suukaŋndo, a dimi aa, “Kɛlɛŋgaa I keleŋa bɔɔ tumboo dɔɔnɔŋ. Kɛ mɛɛ ŋ soo o ya lo chiɛi yɛ, mi yiyaŋ maa . . . ” Te kɔl nyulu hiŋ o suukaŋ numndo niŋ nya puaapilɛnɔ numndo le, hiou lachi a kindiŋndo. Piɛi le puaapilɛnɔ numndo. Nyuna Chɛhowa le mbo dɔu ndu sala nduyɛ ma muli hɔlla o suliŋnda kɛndɛ puaapilɛnɔ numndo choo. A nɔla ma nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho kɔllo naŋɔɔ a kindi kindiŋ numndo le mi kɔl nyuloo hiŋ nya tɛɛŋ nya puaapilɛnɔ numndo, o cho chaaŋ o Chɛhowa wo.

TE Ŋ TAMBU PƐ KƆL LE SUƐI WƆƆŊ NAŊ TOSA PAANDU VE

17. Vɛɛ Chɛhowa mala yɛ naa le chaŋyɛi nɛi bɛɛndiaa a ndu te ŋ tosa pɛ hakioo? Nduyɛ le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ chɛl mala koŋ?

17 Le mɛɛ waŋnda apum tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo yɛ, ma yiyaŋ maa a bɛnda ma piɛi Chɛhowa le. Yiyaŋ waa naa tosa ŋ nɔ kɔl nyulu le, ŋ nɔ nyaale le, nduyɛ ŋ nɔ mayoomu le. Mi Masaa Deeve fafala a kɔl tambɛi waa naa. Nduyɛ mbo dimi aa, “Boondii ya ii chɔɔmuu wɔ yɔŋnda nila wɔɔŋndaŋ te ve, kpɛŋ ya ii niilu chaŋndo, nduyɛ mayoomu bɛɛ ya ii nɔ lɛ le. Kani fuule, le paaleŋ a nyumndaŋ num Mɛlɛka Yaawɛɛ a wa ya nyɛ palaa tusioo choo.” I cho suɛi nyaale le sinaa maa mi Deeve sɔla kɔl sikpaa le tosaa nyɛ Chɛhowa yeema buɛiyaa nduaa ma tosa wo. Mbo poonyiaa aa, “Mi chɔɔmuu yɔŋnda nila wɔɔŋndaŋ naa num chua. I viŋ sɔɔŋ wɔɔŋ ya I tosa woŋ te, . . . nduyɛ ma faŋa yɔŋnda nila wɔɔŋndaŋ ma mal la le yɔŋ wɔɔŋ o yɔŋ wɔɔŋ ya I tosa.” (Sam 32:​3-5) Te a tosa pɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo, Chɛhowa cho o bɛɛndiaŋ le num malɔɔ haki. O yeema mbo mala num le chaŋyɛi numnde bɛɛndiaa nya ndu tɛɛŋ. Kɛ a nɔ ma chɛl mala o ke num sanaa a bɛnduaa wo. (Pulɔwaa 24:​16; Chemisi 5:​13-15) Lelaŋ, duaunuŋ tamala le! O hei choo chila numnda fafɛɛŋ ndaŋ la tɔlnuŋ ni. Kɛ te o wa yɛ ma wa wɔ a kɔl tambɛiyo chɔŋ a teleŋ ŋ sɔla malɔɔ hakioo wo? Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa?

18. Vɛɛ taamasi Pɔɔllo mala yɛ wanaa yiyaŋ maa a bɛnda lɛ ma piɛi Chɛhowa le wa?

18 Lepum, mi Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo ndoo tambu kɔl le mɛɛ ndoo tosa hakioo o paandoo niŋ yɛ. Mbo dimi aa, “Wanaa Chiisu vem maa hɔlte ndɔ wa kinɛi ya hiou dɔɔnaŋ kpou. I nɔ bɛɛ mi I wa o veelaa aa, wana Chiisu vem maa hɔlte ndɔ kposoŋ te. Kani fuule, o tasela ndɔɔ I wa wanaa laalaŋaa Mɛlɛkaa nyɛ palaa tusioo choo tau.” A koŋ kpou, mi Pɔɔl dimi vɛlɛ aa, “Kɛ nduyɛ, kɛndɛi Mɛlɛkɛi ndi tosa ni mi wa niŋ hau nuaa.” (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 15:​9, 10) Chɛhowa ndoo sina maa wana hakioo Pɔɔl wa ni. Kɛ a koŋ kpou, mbo chɛl mɛɛ Pɔɔl wa yɛ, nduyɛ ndoo yeema mi Pɔɔl sina keŋ. Te o yɔŋ pɛ mi mɔnɛi bii num le haki ŋ tosa wo, nduyɛ ma dimul Chɛhowa a ndi okɔɔ, vɛlɛ a bɛnduaa kundaa, Chɛhowa cho num haki malɔɔ fasɛi. Laalaŋ maa Chɛhowa mal num haki, nduyɛ chɛl malɔɔ haki ndɔɔ!—Aisaya 55:​6, 7.

19. Yɛɛ cho yɛ bolle Baabuileŋ le wɔsi 2018? Nduyɛ le yɛɛ naŋ yeema yɛ leŋ?

19 Mɛɛ naŋ cho niŋ sɔɔŋgoo o mɛɛlula chieeŋndo hoo ikɛi kpɛɛluŋ yɛ, ŋ nɔ miŋ wa bahawɛilaŋ kɔl puɛɛ. Kɛ ŋ nɔ miŋ loonuŋ maa mi Chɛhowa ke “wanaa cho a yɔkpɛi ya . . . dialluŋ kalaŋ sɛnɛiyoŋ, nduyɛ wanaa nɔ kpaaya o kpaaya le wa, mbo ke nda kpaaya tau tau.” O cho num ke nyɛ o nyɛ ŋ hau ba le ndu piɛiyo a tiindaŋndo. (Aisaya 40:​29; Sam 55:​22; 68:​19) O wɔsi 2018 niŋ, ŋ cho wa loonɔŋndo sɔlaa a tonya sɔviɔɔ hoo okɔɔ teleŋ o teleŋ naŋ bii pɛ bɔŋaŋndo o Toŋgo leMasaa niŋ. Ŋ cho wa chɔɔ bolle Baabuile naaleŋ le wɔsioo hoo, le dimi aa, “Wanaa dɔu tiindaŋ ndaa o Mɛlɛka Yaawɛɛ niŋ nda, a cho hunɔɔ dialluŋ kalaŋ sɛnɛiyoŋ sɔla.”—Aisaya 40:​31.

    WOL le Sɔɔŋ Yaasiaa—Kisi (2010-2025)
    Chukku Ma Kinda
    Chuku Ma Kumbi
    • Kisiei
    • Share
    • Mɛɛ ŋ Yeema Yɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Sawalaŋ Le Tɛɛŋgei Soliŋndo Kpeku
    • Mɛɛ Naŋ Bii Yooŋgula Numndaŋ Yɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Chuku Ma Kumbi
    Share