Chɛhowa Fanda Wanaa Duau Tiindaŋ Kpeekpeiyo o Ndu Niŋnda
“Lɔɔ pa mi waŋndo muliŋ naa Mɛlɛka chua mɛɛ mbo nɔ tiindaŋndo kpeekpei maa Mɛlɛka cho a tonya, nduyɛ, mbo nɔ tiindaŋndo maa wana huŋ naa Mɛlɛka chua wa Mɛlɛka cho nda hunɔɔ fandaa ke.”—HIBULUIYA 11:6.
1, 2. (a) Vɛɛ kaalaa a tiindaŋndo chiɛɛliaŋ yɛ? (b) Nyunala kuɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa?
FINYA naa Chɛhowa, mɛi lediom maa o cho buɛiyaa nduaa sala dɔuwɔɔ. Nɛiyo opilɛ cho hoo ni o Chɛhowa chɔm naa kaalaa wo, nduyɛ, ŋ kaala ndu “kani fondole, Mɛlɛka fɛlɛŋ kaala naa.” (Chɔŋ Tasoo 4:19) Mɛɛ kaala naa le Chɛhowa hindu fau, mi tiindaŋ naa o ndu niŋ simnuŋ o kala poŋ nduyɛ miŋ chɔɔlu laalaŋndo sɔla maa o cho wanaa o kaala wa fanda.—Nuawɔ Hibuluiya 11:6.
2 Wana fanda waŋnda wo Chɛhowa cho ni! Hoo chɔm wana suu o cho wo ni vɛlɛ a nyɛ o tosa wo. Lelaŋ, tiindaŋ naa ve o piaa cha le, mɛɛ miŋ laalaŋ kɛsɛ maa mbo fanda wanaa duau tiindaŋ kpeekpeiyo o ndu niŋnda. Vɛɛ keŋ yɔŋnuŋ yɛ? Kanifuule “tiindaŋndo nɔɔ cho ni, sinaa o kɔl numndo niŋ a tonya maa a cho nyɛ ŋ cho lehɔl o nɛi le ndu wo sɔla.” (Hibuluiya 11:1) Tiindaŋndo cho ni, laalaŋndo nɔɔ kpeekpei maa Mɛlɛka cho wanaa nduaa chɔm lo lechoo wo wa salaa dɔuwɔɔ. Kɛ vɛɛ tiindaŋndo le fandaa sɔlaa ke yɛ naa tɔnɔɔ? Vɛɛ Chɛhowa fanda yɛ wanaa nduaa o sindɔɔ niŋ a suŋsuŋ? Ŋ yaasiaŋndɔ.
CHƐHOWA MƐI LEDIOM LE BUƐIYAA NDUAA SALAA DƆUWƆƆ
3. Diomnde mɛyaale kuɛɛ cho yɛ o Malakai 3:10 niŋ?
3 Chɛhowa mɛi lediom le buɛiyaa nduaa chɔm lo lechoo wa fandaa. O veelu naa le miŋ ke ndu nyɛ naŋ nɔ wo a kɔllo kpou nduyɛ miŋ tiindaŋ ndu maa o cho naa salaa dɔuwɔɔ. Chɛhowa dimi aa, “La tɔɔndaŋ ndɔ ya mi la che.” Mbo hiau lachi a dimioo aa, “Te I kumbi niŋ wundɛilaŋ o fondaŋ nuu choo choo, mi I dɔu nya sala, mi I ke nya nyɛ diaa tau tau mbo hiou bɛɛ mɛɛ nya yeema yɛ le.” (Malakai 3:10) Ŋ chɔm balika melaa le nyɛ Chɛhowa dimi hoo le naa kioo wo te ŋ chɛl pɛ veelu o veelu naa le ndu tɔɔndaŋndo wo.
4. Le yɛɛ naŋ tiindaŋ yɛ nyɛ Chiisu dimi o Maatiu 6:33 niŋndo?
4 Mi Chiisu dimul buɛiyaa nduaa maa te a kɛsiŋ pɛ Masale Mɛlɛkaleŋ nyɛ tase peŋ, Mɛlɛka cho nda mala. (Nuawɔ Maatiu 6:33.) O cho fuu le Chiisu ndoo dimi lende le kanifuule, ndoo sina maa nyɛ Mɛlɛka dimi pɛ o del lɛŋ te. (Aisaya 55:11) Lelaŋ, naa bɛɛ dimi maa te ŋ chɔm pɛ tiindaŋndo o piaa cha o Chɛhowa niŋ, o cho lo o lediom. Mbo dimi aa, “I feŋaŋ nya ikɛi le, nduyɛ, o nyɛ palaa niŋ bɛɛ I mel nya nya kpeele le.” (Hibuluiya 13:5) Diomnde Chɛhowa mɛi leŋ ndeŋ le mala naa ni miŋ duau tiindaŋndo o nyɛ Chiisu dimi o Maatiu 6:33 niŋndo.
Mi Chiisu chɔm maa kiilaa nduaa cho fandaa sɔla le salala nda soliŋ ndaŋ (Tofa pɛl 5)
5. Le yɛɛ muli Chiisu ke Pitɛ wo cho yɛ suɛi kɔl dɛɛniaa le naa kpou?
5 Mi kiilanɔɔ Pitɛ nyuna teleŋ pilɛ aa, “Mɛɛ naa ŋ mal niŋ nyɛ o nyɛ naa ŋ nɔ mi ŋ tual num kɔɔli, o yɛɛnɛ Mɛlɛka cho yɛ naa ke sɔŋgɔ koŋ?” (Maatiu 19:27) Chiisu miŋgi Pitɛ o nɛi le nyuna o nyuna koŋndo le. Kɛ, mi Chiisu dimul buɛiyaa nduaa maa a cho fandaa sɔla le sala soliaŋ nda tosa wo. Kiilaa a wanaa laalaŋaa cheleŋ cho wa a Chiisu latulu choo choo o masaleŋ choo o chilaŋ niŋ. Kɛ mi Chiisu dimi vɛlɛ maa suŋ suŋ bɛɛ fandalaŋ la cho. “Wana o wana mal chiɛila ndɔlaŋ, kɛlɛŋgaa pɔmbuaa nduaa, kɛlɛŋgaa bɛndaa nduaa, kɛlɛŋgaa yemaa nduaa, kɛlɛŋgaa finya ndɔ, kɛlɛŋgaa kala ndɔ, kɛlɛŋgaa chuauwaa nduaa, kɛlɛŋgaa chiɔɔŋ ndɔŋ le sabu nuu pɛ, wana koŋ, nyɛ o nyɛ ŋ mal, kɛmɔɔ Mɛlɛka cho num hunɔɔ hendul lechoo ni. Nduyɛ o koŋ kɔɔli, mbo ke num vɛlɛ yoomu kpeekpeiyo o nɔ lamɛɛlu le wo.” (Maatiu 19:29) Buɛiyaa Chiisuaa kpou nɔla ma sɔla finyaa, kalla, pɔmbuaa, bɛnduaa, yemaa, a chuauwa o kundaa niŋ hau. Hoo cho nyɛ sɔvɛ mbo hiau nyɛ o nyɛ cheleŋ naŋ mal le Masale Mɛlɛkaleŋ.
NYƐ BII YOOMOO KPIŊNDO
6. Le yɛɛ Chɛhowa mɛi yɛ lediom le buɛiyaa nduaa fandaa?
6 Nyɛ tosa vɛlɛ miŋ tuei salalaŋ tau yeela suŋ suŋndo cho ni, ŋ cho lehɔl o nɛi le salala bɛndulaŋ o chilaŋ niŋ. (Timoti Tasoo 4:8) Chɛhowa mɛi lediom le buɛiyaa nduaa laalaŋnda fandaa, nduyɛ hei sinaa mala naa miŋ biunuŋ teleŋnda kalalaŋ. Te ŋ laalaŋ pɛ kɛsɛ maa “wanaa huŋ naa Mɛlɛka chua wa Mɛlɛka cho nda hunɔɔ fandaa ke,” o tosa miŋ lo o tiindaŋ naa choo.—Hibuluiya 11:6.
7. Vɛɛ tiindaŋndo cho yɛ maa nyɛ bii dɛndɛ mamɛŋndo wo?
7 Mi Chiisu yɔŋgu suɛi o Pembii Ɔlifiive choo aa, “La naŋ kɔl bute. Kani fuule, Mɛlɛka cho nya nyɛm kɛndɛŋ faŋga kɛsullo o fondaŋ ndɔɔ. Lende koni, nda tosa a wanaa nda aa suaa le Mɛlɛka wa a hiŋ nya tase wa ni.” (Maatiu 5:12) Buɛiyaa Mɛlɛkaa apum cho fandaa sɔla le waa o choo choo niŋ. Acheleŋnda nda cho fandaa sɔla le waa yoomu lefafɛɛŋ o kpele hɛnɛkiɔɔ niŋ o lɛŋndeŋ choo. Saboo cho vɛlɛ koŋ ni le miŋ “naŋ kɔl bute.” (Sam 37:11; Luku 18:30) Kɛ le naa kpou, tiindaŋ naa nɔla mbo “bii naa nyɛ kɛndɛ kpiŋ . . . mi ŋ hiou lachi a waa a dialluŋ kala.” (Hibuluiya 6:17-20) Mɛɛ nyɔɔ bii naa dɛndɛ mamɛŋndo kpiŋ te hueiyii bɛnduei wa pɛ hɔŋndo yɛ, lende koni tiindaŋ naa kala kalaa nɔla ni mbo mala naa miŋ sim o kala kpiŋ. O ke naa yoomuaŋ le biuwɔŋndo o boondii kalɛi bɛŋgu.
Chɛhowa mɛi lediom le buɛiyaa nduaa chɔm lo lechoo wa fandaa nduyɛ sinaa hei mala naa le miŋ biunuŋ teleŋnda kala kalaŋ
8. Vɛɛ tiindaŋ naa dɔɔniaa yɛ buulaŋndo?
8 Tiindaŋ naa nɔla mbo mala miŋ dɔɔniaa buulaŋndo nɔɔ. Mɛɛ wana suu naa mɔsɔɔ o woosaŋndo mbo nyulul lɛ, lende koni mɛila Mɛlɛkalaŋ la dɔɔniaa buulaŋnda naalaŋ ni. I cho suɛi kɔl dɛɛniaa le sinaa maa Chɛhowa cho naa manda te ŋ nyindul ndu pɛ wolɔɔla naalaŋ. (Sam 55:22) Ŋ nɔ tiindaŋndo maa Mɛlɛka nɔla mbo “tosal naa ndu mbo hiou bɛɛ mɛɛ naŋ nyuna ndu yɛ, nduyɛ mbo hiou bɛɛ nyɛ naa ŋ tuunuŋ o kɔl lo poloŋ poloŋ bɛndu.” (Ɛfisiaŋnda 3:20) Chɛhowa cho naa mala, o cho ko naa tosallo mbo hiou mɛɛ naŋ nyuna ndu yɛ le, kɛ mbo hiou lende “poloŋ poloŋ bɛndu”!
9. Yɛɛ ke yɛ naa laalaŋndo maa Chɛhowa cho naa dɔuwɔɔ sala?
9 Le miŋ sɔla fandaa, o bɛnda miŋ nɔ tiindaŋndo o piaa cha o Chɛhowa niŋ nduyɛ miŋ diikuŋ nɛi ndɔ chɔmaa. Mi Muuse dimul Isɔluɛiya aa, “Te o wa pɛ mi la tuei Mɛlɛka Yaawɛɛ, Mɛlɛka nyaa diom, sawala ndɔla ya I cho nya laŋ kioo paale hauleŋ ndeŋ ndaŋ, mi la wa sakpo o nyɛ o nyɛ la dimi tosaa niŋ pɛ, wana o wana ve niŋ Isɔluɛi mbo wa o tambei niŋ te. Mɛlɛka Yaawɛɛ, Mɛlɛka nyaa o cho nya lɛŋndeŋ ndeŋ kioo, nduyɛ mbo chuel nya buŋgɛi le mbo tosa mi nyɛ o nyɛ wa o kɛndɛ a nya o nyɛ o nyɛ niŋ nya tosa o lɛŋndeŋ ndeŋ niŋ. Mɛlɛka cho buŋgɛi nduɛi o chua hei ve peelu.” (Ditɔnɔmii 15:4-6) A laalaŋ pa a kɔl numndo kpou maa Chɛhowa cho num salaa dɔuwɔɔ te a hiou pɛ lachi a ndu piɛiyo o tiindaŋndo choo? A nɔ sabu kɛndɔɔ le laalaŋ waa ndoo nɔɔ.
CHƐHOWA NDOO FANDA NDA NI
10, 11. Vɛɛ Chɛhowa fanda yɛ Choosɛ?
10 Le tɔnɔ naa Baabuiyo ndoo poonyiaŋ ni. Leniŋ naŋ saaluŋ tamasilaŋ tau ni a mɛɛ Mɛlɛka fanda buɛiyaa nduaa o sindɔɔ niŋ yɛ. (Luomaŋnda 15:4) Choosɛ wa tamasi kɛndɛ kɛndɔɔ a hei okɔɔ. O tasoo, mi bɛndaa nduaa pisi ndu ma chɛ. O koŋ kɔɔli, mi lanɔɔ masanɔ ndɔɔ baalaŋ ndu fuu nduyɛ ma kɔ wou ndu o chiɛi manyumndo niŋ Ichipi. Mɛɛ Choosɛ wa o chiɛi manyumndo niŋ, ndoo wa pa landaŋ a Chɛhowa? Sako! Baabuiyo dimi aa, “Mɛlɛka Yaawɛɛ wa Choosɛ kɔɔli, nduyɛ, mbo duau ndu sala. Nyɛ o nyɛ Choosɛ ndu oo tosa nɛŋioo Mɛlɛka Yaawɛɛ ndu oo nɛŋi ndu ni,” nduyɛ “Mɛlɛka Yaawɛɛ o wa Choosɛ kɔɔli.” (Chɛnɛsee 39:21, 23) O teleŋnda kala la laŋ bɛŋgu bɛɛ, mi Choosɛ biunuŋ le mi Mɛlɛka mala ndu.
11 Mɛɛ wɔsioŋ hiou ŋtiŋ, mi Felo soli Choosɛ o chiɛi manyumndo niŋ. Mi chɛ tuisiŋndo hoo simnuŋ wana kpaaya diiŋ ndɔɔ o masaleŋ choo Ichipi. (Chɛnɛsee 41:1, 37-43) Mɛɛ Choosɛ nda laandɔ sɔla po tasoo, mi Choosɛ dimi aa, “Mɛlɛka tosa mi puɛɛnuŋ a dɛnɛ palaa o dɛnɛ palaa keeku ya choo, a yuŋgu finya nuu kpou. Mbo ke po ndɔ tase koŋ diolaŋ aa Manaase.” Mɛɛ o velu po ndɔ diiŋ ndɔɔ, mbo dimi aa, “Mɛlɛka tosa mi kuii o lɛŋnde ya bii mɔnɛi leŋ niŋ. Mbo ke ndu diolaŋ aa Efiluem.” (Chɛnɛsee 41:51, 52) Mi Chɛhowa fanda Choosɛ le lo ndɔ lechoo wo, nduyɛ mbo tiuba mbo piŋi Isɔluɛiya a Ichipiaŋnda o yiaŋ niŋ. Mi Choosɛ sina maa Chɛhowa fanda ndu nduyɛ mbo duau ndu sala ni.—Chɛnɛsee 45:5-9.
Mi Chiisu sɔla nyaaloo kɛsɛ kɛsɛ a mɛɛ o tiuba diola Mɛlɛkaŋ dindioo yɛ
12. Vɛɛ Chiisu lo yɛ o tiindaŋndo choo mɛɛ o wa o tɔɔndaŋndo bɛŋgu?
12 Chiisu Kiliti bɛɛ mbo lo o diikɔŋndo choo o Mɛlɛka lo o tɔɔndaŋnda bɔɔbɔɔ bɛŋgu, nduyɛ mi Chɛhowa fanda ndu. Yɛɛ mala yɛ Chiisu le loo o tiindaŋndo choo? Diom Mɛlɛkaa tɛɛsiaa aa, ‘Mbo bii kɔllo mbo sɔla piɔmndo o yɔmndo choo, kani fuule, le kɔl kɛndɛ wa ndu chumndo lachi wo.’ (Hibuluiya 12:2) Mi Chiisu sɔla nyaale kpeekpeiyo le mɛɛ o nɔla mbo dindi diola Mɛlɛkalaŋ yɛ. Nduyɛ mi Chiisu sɔla fandaa a mɛɛ Finya ndɔ hini kɔl a ndu yɛ nduyɛ mbo sɔla dilakeŋnaŋ ndaŋ tau. Baabuiyo dimi maa “o cho niŋ hau ichali o fondaŋ lebiɔɔ o ba kɛndɛ Mɛlɛkaa choo.” Baabuiyo dimi vɛlɛ aa, “Le saboo hoo mi Mɛlɛka ke ndu naa simaa hiou kpou ɛchɛnɛ wa. Naa simaa hiou kpou wa loŋ Mɛlɛka simi ndu ni.”—Filipiaŋnda 2:9.
CHƐHOWA PUƐƐNUŊ A NYƐ NAŊ TOSA WO LE
13, 14. Vɛɛ Chɛhowa yiyaŋ yɛ a nyɛ naŋ tosa le ndu wo?
13 Ŋ nɔ laalaŋndo maa Chɛhowa o naŋ kol a nyɛ o nyɛ naŋ cho tosaa le ndu piɛiyo. Mbo bii bila te ŋ laalaŋ a naapila le ɔɔ te ŋ kiisaŋ pɛ a nyɛ naŋ tiuba le tosaa wo. O buulaŋ tau a naa te ŋ wa pɛ buulaŋndo a wali naa okɔɔ ɔɔ nyɛ naŋ ke yuŋgu naa wo. Nduyɛ o buulaŋ te ŋ nɔla lɛ tosaa tau a mɛɛ naŋ tosa paandu o wali ndɔɔ niŋ yɛ kanifuule, ŋ cho a naa ɔɔ ŋ tambu kɔl. Ŋ nɔ laalaŋndo kpeekpei maa Chɛhowa che tiindaŋ naa nyɛ sɔvɛ mi che bɛɛ ŋ nɔ bahawɛilaŋ.—Nuawɔ Hibuluiya 6:10, 11.
14 Loonuŋ vɛlɛ maa Chɛhowa cho “Wana muli piɛileŋ ndo ni.” Ŋ laalaŋ kɛsɛ maa te ŋ piɛi pɛ o ndu lo, o cho naa nilaŋ yaŋɔɔ. (Sam 65:2) “Ndu cho Finya naa o tuiinuŋ naa inyɛɛ wo ni. O koŋ kɔɔli, ndu cho Mɛlɛka o nyɔɔlu naa kɔltaŋ niŋ ndo ni.” O cho naa ke nyɛ o nyɛ naŋ hau ba le halikpeŋ miŋ lo ndu ikɛi kpɛɛluŋ. Teleŋndaŋ lapum, mbo soliŋ puaapiliaa a ndepiliaa naa kpeku le keŋ tosaa. (Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 1:3) Chɛhowa naŋ kɔl te ŋ chɔm pɛ nyɛiye le acheleŋnda. “Wana o wana tosal wana tambɛiyo tonyaa pɛ, mɛɛ a cho machuaa Mɛlɛka Yaawɛɛ kuoo wuu wo.” (Pulɔwaa 19:17; Maatiu 6:3, 4) Lelaŋ, te ŋ wa pɛ wanaa timbiŋ laba nduyɛ miŋ mala puaapiliaa naa, mi Chɛhowa che kɛndɛi naŋ tosa keŋnde maa kuoo naŋ wuu ndu ni. Nduyɛ o mɛi lediom maa o cho naa kɛndɛi naŋ tosa keŋnde miŋgul.
FANDAA LE SUŊ SUŊ A LEFAFƐƐŊ
15. Fandala kuɛɛ num num cho yɛ lehɔl o nɛi le sɔlaa? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)
15 Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda nɔ tiindaŋndo le fandaa sɔlaa le ma simnuŋ wanaa sakpo. Chiisu o ba fandaa hoo fula ni. (Timoti Diiŋ Ndɔɔ 4:7, 8) Kɛ te a nɔ pɛ tiindaŋ cheleŋ, koŋ chɔm naa maa Mɛlɛka ke num niŋ nyɔɔŋ pum te le. Chiisu nɔ “saa cheleŋ” nda o miiliɔŋndaŋ niŋ. A cho lehɔl o nɛi le fanda yoomu fafɛɛŋndo sɔlaa o chilaŋ niŋ o kpele hɛnɛkiɔɔ niŋ. Loŋ, a “wa niŋ o kɔl nyuloo niŋ, nduyɛ, ma de nyɛm kɛndɛŋ Mɛlɛkaŋ tɔnɔ.”—Chɔŋ 10:16; Sam 37:11.
16. Kɔl dɛɛniaa yɛɛ naŋ sɔla yɛ o Chɔŋ Tasoo 3:19, 20 niŋ?
16 Lepum, miŋ yiyaŋ maa ŋ cho nyɛ bɔɔ tosa o wali Chɛhowaa niŋ te, te koŋ te miŋ kiisaŋ te Chɛhowa hini pɛ kɔl a nyɛ naŋ cho tosaa wo. Miŋ yiyaŋ vɛlɛ pɛŋ maa ŋ suiliŋ kposoŋ le fanda kɛ kɛ sɔlaa Chɛhowa o ba le. Kɛ ŋ kɛsiŋ o kɔl maa “Mɛlɛka ndu hiou a kɔlta naalaŋ, nduyɛ ndu ndu sina nyɛ o nyɛ fee.” (Nuawɔ Chɔŋ Tasoo 3:19, 20.) Te ŋ piɛi pɛ Chɛhowa le mɛɛ naŋ kaala ndu nduyɛ miŋ nɔ tiindaŋndo o ndu niŋ yɛ, ŋ nɔla miŋ laalaŋ kɛsɛ maa o cho naa salaa dɔuwɔɔ, o yɔŋ bɛɛ miŋ che maa nyɛ naŋ cho tosaa wo cho o sɔvɛ naa o hɔl te.—Maki 12:41-44.
17. Ɔɔ fandalaŋ lapum la naŋ cho tueiyɔɔ yeela suŋ suŋ ndaŋ?
17 O palɛi mɛɛlɛi chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋ Setanaa hoo niŋ bɛɛ, Chɛhowa cho wanaa nduaa salaa dɔuwɔɔ. O cho tosa a sabu le miŋ sɔla kɔl kaloo a kɔl nyuloo o hɔbɛi chaaŋaa naa wanaa laalaŋnda tɛɛŋ chieeŋndo balɔɔ silɔ. (Aisaya 54:13) A tonya, a mɛɛ Chiisu mɛi lediom yɛ, Chɛhowa cho naa fanda suŋ suŋ a yuŋgu kaalaa, ndu cho ni, puaapiliaa a ndepiliaa o chieeŋndo choo kpou. (Maki 10:29, 30) Nduyɛ, wanaa duau tiindaŋ kpeekpeiyo o Mɛlɛka niŋnda, Mɛlɛka cho nda fanda a kɔl nyuloo, kɔl hiniaa, a nyaaloo.—Filipiaŋnda 4:4-7.
18, 19. Vɛɛ wanaa Chɛhowaa yiyaŋ yɛ a fanda nda sɔla wo okɔɔ?
18 Buɛiyaa Chɛhowaa o chieeŋndo choo kpou che niŋ fandala kɛndɛ fula Finya naa o ba laŋ. Le tamaseliiyo, mi Biaŋka o Chamani niŋ dimi aa, “I nɔla mi mel Chɛhowa balikaa le ya malaa a buulaŋnda nilaŋ, nduyɛ le ya waa ikɛi lepaa o lepaa le. Wooluŋ wooluŋndo a kɔl tambɛiyo kposoŋ cho o chieeŋndo niŋ ni. Kɛ mɛɛ ya wa wallo a Chɛhowa latulu kpɛɛluŋ, mi sinaŋ maa o cho ya mandaa o ba ndɔɔ bɛŋgu. Teleŋ o teleŋ ya soliŋ pɛ sala le ndu, mbo dɔu ya sala o kɛmɛlaŋ niŋ sɔŋgɔ koŋ.”
19 Yiyaŋndɔ vɛlɛ a ndepilɛnɔ wɔsila 70 o Kanada niŋ diolaŋ Pɔɔla. O nɔ naa ikpukpoo o kɔɔ wo, diolaŋ o puuluei niŋ aa “spina bifina.” Mbo dimi maa le mɛɛ bahawɛi ndɔɔ kuuna ndu le kelaa yɛ, koŋ chɔm naa maa wali ndɔ pollo bɛɛ mɛɛlu le. Mbo hiau lachi a dimioo aa, “Mi tosa wali ni pollo o nɛila teŋgeŋndaŋ choo mɛɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o foŋndo choo cho naa yɛ, vɛlɛ a o teŋgeŋndo tosaa. Le kɔllo yapila dɛɛniaa, mi kɛsi yau ya loonuŋ ya a bolii Baabuiye wo nduyɛ a sɔɔŋ ya i pɛɛku o yaula naalaŋ niŋndo teleŋ o teleŋndo. I veelu ndu aa ‘Yau Ni Piŋiaa.’ Kɔl tambɛiyo le teleŋ biŋgi koni te ŋ handu kɔllo o mɛɛla Chɛhowalaŋ choo. Chɛhowa cho lɔɔlɔɔ naa ikɛi le naa malaa mɛɛ mɛɛ bahawɛila naala la wa.” Kɛlɛŋgaa bahawɛi numndo choŋ teŋgeŋ a o Biaŋka wo ɔɔ o Pɔɔla wo. Kɛ num bɛɛ nɔla ma yiyaŋ a nɛila Chɛhowa fanda num ndaŋ a wanaa nya cho wa. I cho bɔɔ suɛi kɛndɛ le yiyaŋndo mɛɛ Chɛhowa cho num fandaa suŋ suŋ yɛ, a mɛɛ o cho num fanda o chilaŋ niŋ yɛ!
20. Yɛɛ naŋ cho yɛ chumndo o nɛi le ndu te ŋ hiou pɛ lachi a kindiŋndo a Chɛhowa piɛiyo o sandei choo?
20 Lɔɔlɔɔ bɛɛ puɛɛnuŋ maa piɛile numndeŋ “dɛnɛ kɛndɛ bɛndu cho hunɔɔ fula lekɔɔli” le. A cho nɔ tiindaŋndo maa te a “tosa nyɛ Mɛlɛka hɛnaŋ ndo” pɛ, a cho “sɔla fɛɛŋ nyɛ o chuel nya buŋgɛi yo.” (Hibuluiya 10:35, 36) Lelaŋ, ŋ hiounuŋ lachi a tiindaŋ naa kindioo nduyɛ miŋ kei o nɛi o nɛi niŋ le Chɛhowa piɛiyo. Ŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho naa fanda!—Nuawɔ Kolosiaŋnda 3:23, 24.