Naa Bandu Mɛŋgɛlaa KƐSI YAULAŊ O INTANƐITIIYO WA
Bandu Mɛŋgɛlaa
NAA KƐSIAA LAYAUWA O INTANƐTIIYO CHOO
Kisiei
Ɔ, ɔ, Ɛ, ɛ, Ŋ, ŋ
  • Ɔ
  • ɔ
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ŋ
  • ŋ
  • BAABUIYO
  • YAULAŊ A NYƆƆŊ
  • BƆŊAŊNDAŊ
  • w17 Bɛŋgufɔnɔɔ p. 15-20
  • Tol Taamasi Chɛhowaa Kɔɔli le Sakpoyɛi a Nyiɛɛye Chɔmndo

Viduei cho le fondaa hoo le.

Mal Haki, bahawɛi pɔmbɔ yɔŋnuŋ le num vidueiyo hoo solullo.

  • Tol Taamasi Chɛhowaa Kɔɔli le Sakpoyɛi a Nyiɛɛye Chɔmndo
  • Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2017
  • Suɛi Lebolii Pɔmbuɛi
  • Fonda Soo a Nyɛ Pilɔɔ Wo
  • NAA CHIEEŊ VIAŊNAŊNDOŊ MUŊ SIMNDA CHƆM NYIƐƐYII MƐLƐKƐI
  • LA KE YOOMOO BƐƐLEŊ, NDUYƐ ‘TƆƆYAŊ PIƆM WANA VE NYA CHOO LE’
  • LA KIOLU YAMƐI “MƐƐ I CHO I DIMIAA O SAWALAŊ NDAŊ NIŊ YƐ”
  • A Cho pa Chɛhowa Siiŋgoo Naa Viaŋnaŋnda?
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2017
  • Mɛlɛka “Inyiɛɛyo” Naŋ Cho Piɛiyo Ni
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2021
Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2017
w17 Bɛŋgufɔnɔɔ p. 15-20
Puaapilɛnɔ tosa hakioo wo hiŋ o bɛnduaa kundaa lo

Tol Taamasi Chɛhowaa Kɔɔli le Sakpoyɛi a Nyiɛɛye Chɔmndo

“La wa sakpo o waŋnda yamaŋ kilullo niŋ, nduyɛ mi la tosalaŋ kɛndɔŋ vellaa velle, o koŋ kɔɔli, mi wana o wana o nɔ nyiɛɛye le chaaŋ ndɔ.”—SƐKALAYA 7:​9.

CHONDOŊ: 125, 88

A NƆLA MA TƐƐSIAA?

  • Vɛɛ naŋ tuallɛ taamasi Chɛhowaa kɔɔli le nyiɛɛye chɔmndo te acheleŋnda nyuna naa pɛ le malɔɔ hakioo?

  • Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ che yoomoo mɛɛ Chɛhowa che ndu yɛ?

  • Vɛɛ bɛnduaa kundaa tuallɛ sakpoyɛi Chɛhowɛi kɔɔli te a chal pɛ a wana tosa yɔŋ wɔɔŋndo wo?

1, 2. (a) Vɛɛ Chiisu ndoo yiyaŋ yɛ a Sawala Mɛlɛkalaŋ? (b) Vɛɛ wanaa ndaa pɛɛku waŋnda sawala Mɛlɛkalaŋ nda a Falisiiya ndaa bii yɛ Sawalaŋ o nɛi wɔɔŋndo choo?

CHIISU ndoo kaala Sawala Mɛlɛka ke Muuse laŋ. Keŋ bii naa kɔndɔfili le kanifuule, Chɛhowa Finya ndɔ o ba Sawalaŋ ndaŋ la chɛŋ ni, o cho wana sɔvɛ bɛndoo o yoomu ndɔɔ niŋndo. O Sam 40:​8, mi Baabuiyo suaa a kaala yiŋgoloŋ Chiisu nɔ le Sawala Mɛlɛkalaŋ ndo. “Oo Mɛlɛka nuu, I hini bɔɔ kɔl le nyɛ ŋ hɛnaŋndo tosaa. I kɛsiŋ sawala numndaŋ o kɔl.” Mi Chiisu chɔm o nyɛ o dimi wo niŋ a nyɛ o tosa wo maa Sawala Mɛlɛkalaŋ la nɔ sɔŋ te, la nɔ tɔnɔɔ, nduyɛ la nɔ le peelɔŋndo.—Maatiu 5:​17-19.

2 Mi Chiisu ndoo tambu dɔɔ kɔl tau mɛɛ o che wanaa ndaa pɛɛku waŋnda sawala Mɛlɛkalaŋ nda a Falisiiya Sawala Mɛlɛkalaŋ biyɔɔ o nɛi wɔɔŋndo choo, ma tosalaŋ la kala kala. Mbo dimul nda aa, “A yɔŋ bɛɛ a nyɛm taaniŋ nya duau o nyɛ diaa woŋ, mɛɛ miŋti, a diil, a kiumiŋ, ŋ cho nuaa yɛ,” ndu sim ni maa a wa yekeŋ le sawala taaniŋndaŋ diikɔŋndo. Yɛɛ wa yɛ bahawɛiyo? Mi Chiisu tɛɛsiaa aa, “Kɛ nduyɛ, sɔɔŋ lebol kpeekpei sawala kalalaŋ la pɛɛku maa waŋnda tosa woŋ, mi la kpeeŋa muŋ ikɛi. Muŋ cho ni, a ve wana lakafa le, ma wa wana inyiɛɛ, a waa wana sakpo.” (Maatiu 23:​23) Falisiiya ndaa sina nyɛ Sawala laŋ la simndo le, nduyɛ ma yiyaŋ maa a bɛnda ma hiau acheleŋnda. Kɛ Chiisu ndoo sina nyɛ Sawalaŋ ndaŋ la simndo a nyɛ sawa kɛ kɛ chɔm a Chɛhowa okɔɔ wo.

3. Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?

3 Naa Kilisiɔŋnda nɔ miŋ diikuŋ Sawala Mɛlɛka ke Muuse laŋ te. (Luomaŋnda 10:​4) Mɛɛ le yɛɛ Chɛhowa poonyiaa yɛ Sawalaŋ ndaŋ o Diom ndɔɔ, Baabuiyo niŋ? O yeema naa miŋ bii bila nduyɛ miŋ dɔu o wali niŋ “sɔɔŋ lebol kpeekpei” cho o Sawala laŋ niŋndo. Muŋ cho yɛ sawala mandaala cho o Sawala laŋ niŋndo ni. Le taamaseliiyo, sawala mandaala kuɛɛ naŋ pɛɛku yɛ a kɛɛsiaa ndoo tosaŋ le chieeŋ viaŋnaŋndoŋ ndo? O buŋgɛi naŋ hiou ve niŋ, miŋ pɛɛku sɔɔŋ wana nyaanuŋ ndo ndoo nɔ mbo tosa woŋ. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho yaasiaa nyɛ chieeŋ viaŋnaŋndoŋ pɛɛku naa a Chɛhowa okɔɔ wo vɛlɛ a mɛɛ naŋ tual suliŋnda ndɔlaŋ kɔɔli yɛ. Ŋ cho mulioo sɔla le nyunalaŋ la yaa. Vɛɛ chieeŋ viaŋnaŋndoŋ chɔm yɛ maa Chɛhowa nɔ nyiɛɛye? Yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ naa a mɛɛ Mɛlɛka che yoomoo yɛ? Nduyɛ vɛɛ ŋ chɔm yɛ sakpoyɛi Mɛlɛkɛi? O nyuna kɛ kɛ niŋ, kindiŋ ma che mɛɛ ŋ tual taamasi Finya naa o choo choo niŋ kɔɔli yɛ.—Nuawɔ Ɛfisiaŋnda 5:​1.

NAA CHIEEŊ VIAŊNAŊNDOŊ MUŊ SIMNDA CHƆM NYIƐƐYII MƐLƐKƐI

Mapii chɔm chieeŋ viaŋnaŋ ŋɔmpum wa o Isɔluɛi niŋndoŋ vɛlɛ a nɛila kɛndɛla chieeŋ muŋ

4, 5. (a) Kɛɛsiaa yɛɛ ndoo yɔŋnuŋ yɛ le mi wana wa nyaanɔŋndo wo che ndi tɛtɛlɛ le fuuloo o chieeŋ viaŋnaŋndoŋ niŋ, nduyɛ le yɛɛ? (b) Yɛɛ hei pɛɛku yɛ naa a Chɛhowa okɔɔ?

4 Mi Chɛhowa ndoo tosa kɛɛsiaa le mii wa tɛtɛlɛ le nyaanɔŋndo o chieeŋ viaŋnaŋ ŋɔmpum ndoŋ muŋ niŋ. Mbo dimul Isɔluɛiya maa kpeŋgii kɛ kɛ o pioo Chɔɔdaŋ, a nɔ ma hɛli chiooŋ ŋgaa. Le yɛɛ? Le mi wana wa nyaanɔŋndo wo che ndi tɛtɛlɛ le keleŋaa fuuloo o chieeŋ muŋ niŋ. (Nɔmbaa 35:​11-14) Nɛila wa le kɔlaŋ o chiooŋ muŋ ndaŋ la wa teleŋ o teleŋ la kɛndɛ. (Ditɔnɔmii 19:​2-3) A mɛɛ naamu Chuuwa wa yɛ, taamasilaŋ la wa o nɛila laŋ le wanaa wa nyaanɔŋndo wa malaa ma saaluŋ chieeŋ muŋ. Le mɛɛ chieeŋ viaŋnaŋndoŋ muŋ wa o Isɔluɛi niŋ yɛ, te sulɛi ndii hɛluŋ pɛ Isɔluɛinɔɔ mbo dii waŋndo, ndoo nɔ mbo nyaanuŋ o lɛŋnde cheleŋ niŋ te, yɔŋi o kɔ del o tɔɔndaŋndo niŋ le mɛlɛkaa lachoowaa piɛiyo.

5 Yiyaŋndɔ a hei okɔɔ. Mi Chɛhowa ndoo dimi maa, wana dii pɛ waŋndo a dii ndu. Kɛ mbo tosa vɛlɛ a sabu le ma chɔm wana sulɛi hɛluŋ ndo nyiɛɛye, nduyɛ ma manda ndu. Mi wana yaasiaa Baabui pilɛ dimi aa, “Kɛɛsiaa koŋ wa walaŋ, nduyɛ o wa tɛtɛlɛ.” Chɛhowa cho wana dɛnɛ wɔɔŋ te. Nduyɛ o kilul buɛiyaa nduaa yamɛi le nda nyɛpalaa tusioo choo le. Kɛ, o cho “wana inyiɛɛ bɛndu.”—Ɛfisiaŋnda 2:​4.

6. Baa mi Falisiiya tual pa taamasi Chɛhowaa kɔɔli le nyiɛɛye chɔmndo? Tɛɛsiaa wɔ.

6 Falisiiya ndaa nɔ iyeema kposoŋ le acheleŋnda nyiɛɛye chɔmndo le. Le taamaseliiyo, naamu Chuuwa dimi maa mi Falisiiya ndaa kɛɛ kpoŋ le wana tosa biondɔŋ pilɔɔ hiouwɔɔ bɛmbɔɔ leyaa wo malɔɔ haki. Le chɔmndo mɛɛ ndaa wɔu kaa yɛ, mi Chiisu chɔm taamaseliiyo a Falisiinɔ wa piɛileŋ kɔsɔŋnɔɔ ikɛiyo. Mi Falisiinɔɔ hoo dimi aa, “Mɛlɛka, I mel num balika, kani fuule, I cho mɛɛ waŋnda a pum a cho yɛ le. Nda cho machuaa wanaa dia nyɛm pilaŋ nda, wana lakafaa, wana suundɛiya. I cho bɛɛ mɛɛ po kɔsɔŋnɔɔ hoo cho yɛ le.” Yɛɛ Chiisu wa yɛ dimioo? Falisiiya ndaa “chi chaaŋaa ndaa nyɛ o nyɛ le,” nduyɛ ndaa yiyaŋ pɛŋ maa a nɔ ma chɔm nyiɛɛye le.—Luku 18:​9-14.

Puaapilɛnɔɔ cho nilaŋ yaŋɔɔ mɛɛ puaapilɛnɔ cheleŋ wa ndu nyunaa le malɔɔ hakioo

A cho pa ndi tosa tɛtɛlɛ le mi acheleŋnda nyuna num le malɔɔ hakioo? Wa wana tusiaŋ nduyɛ ma wa wana kindu isɔɔ dimul te wo (Tofa pɛlta 4-8)

7, 8. (a) Vɛɛ ŋ tuallɛ taamasi Chɛhowaa kɔɔli le nyiɛɛye chɔmndo? (b) Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tusiŋ le acheleŋnda malɔɔ haki?

7 Tol taamasi Chɛhowaa kɔɔli, o cho Falisiiya le. Chɔm nyiɛɛye. (Nuawɔ Kolosiaŋnda 3:​13.) Tosa ndi tɛtɛlɛ le mi acheleŋnda nyuna num le malɔɔ hakioo. (Luku 17:​3, 4) Nyunaŋndɔ aa, ‘I che ndi pa tɛtɛlɛ le acheleŋnda keleŋaa malɔɔ haki, o yɔŋ bɛɛ ma pilaŋ ya tana teleŋnda bɔɔbɔɔ? I nɔ pa yeemɛi le kɔl nyuloo tosaa a wana pilaŋ ya tana ɔɔ mbo tɛɛmbuu ya kɔl lo?’

8 Le waŋndo malɔɔ haki, mɛɛ miŋ tusiŋ. Mi Falisiiya yiyaŋ maa a bɛnda ma hiau wana o wana. Lelaŋ, ndaa nɔ iyeema le acheleŋnda malɔɔ haki le. Naa Kilisiɔŋnda nɔ miŋ tusiŋ, nduyɛ miŋ che acheleŋnda maa nda “hiou bɛnda” a naa. Ŋ nɔ miŋ mal nda haki fasɛi. (Filipiaŋnda 2:​3) Ŋ nyunaŋndɔ aa, ‘I cho pa taamasi Chɛhowaa tolɔɔ kɔɔli nduyɛ mi wa wana tusiaŋ?’ Te ŋ tusiŋ pɛ, i wa tɛtɛlɛ le mi acheleŋnda nyuna naa le malɔɔ hakioo, nduyɛ i wa vɛlɛ tɛtɛlɛ le miŋ mal nda haki. Wa chɔ chɔ le nyiɛɛye chɔmndo nduyɛ ma wa dɛɛ le tumboo dɔɔnɔŋndo.—Ikilisiaatii 7:​8, 9.

LA KE YOOMOO BƐƐLEŊ, NDUYƐ ‘TƆƆYAŊ PIƆM WANA VE NYA CHOO LE’

9. Vɛɛ Chɛhowa ndoo mala yɛ Isɔluɛiya le sinaa maa yoomoo cho nyɛ sɔvɛ?

9 Sabula kpeekpei laŋ la wa le chieeŋ viaŋnaŋndoŋ nɔɔ. Opilɛ wa ni, le Isɔluɛiya mandaa yɔŋi tɔɔyaŋ piɔm wana tɛɛmbuu isɔɔ le wo wa nda choo. (Ditɔnɔmii 19:​10) Chɛhowa kaala yoomoo nduyɛ o tul wana diyaa leyɛ. (Pulɔwaa 6:​16, 17) Wana sakpoo a wana diandaa Mɛlɛka cho ni. Lelaŋ, te sulɛi ndii hɛluŋ pɛ waŋndo mbo dii, ndoo mel suɛi keŋ lɛŋ te. I cho tonya maa mi ndaa tuiinuŋ wana sulɛi hɛluŋ koŋndo inyiɛɛ. Kɛ i tasei peŋ, ndoo nɔ mbo tɛɛsiaa nyɛ yɔŋnɔŋndo o waŋ banaa lo. Te waŋ banaa ndaa kelu pɛ yamɛi maa sulɛi hɛluŋ wana koŋ ni, wana nyaanuŋ koŋndo ndoo nɔ mbo lo o chiee viaŋnaŋndo niŋ haaa mi masa wanaa soliaa lasalaa vi. Koŋ cho ni maa wana nyaanuŋ koŋ ndo ndoo nɔ mbo wa o chiee viaŋnaŋ koŋ niŋ haaa a yoomu ndɔɔ mɛɛlulaŋ. Kɛɛsiaa hoo ndoo kindilal Isɔluɛiya maa yoomoo cho nyɛ sɔvɛ. Le mi ndaa ke wana yɔŋgu yoomoo wo bɛɛleŋ, ndaa nɔ ma tosa nyɛ o nyɛ ndaa tiuba le kpakpala yoomula acheleŋnda lueiyo o kpundɔɔ niŋ.

10. A mɛɛ Chiisu dimi yɛ, vɛɛ wanaa ndaa pɛɛku waŋnda sawala Mɛlɛkaŋ nda a Falisiiya chɔm yɛ maa ndaa chi yoomula acheleŋnda nyɛ sɔvɛ le?

10 O fula o Chɛhowa kɔɔli, wanaa ndaa pɛɛku waŋnda sawala Mɛlɛkaŋ nda a Falisiiya ndaa chi yoomula acheleŋnda nyɛ sɔvɛ le. Mi Chiisu dimul nda aa, “La soli kiyii kumbi dioo o fondaŋ waŋnda sɔla pɛɛku dɛnɛ sinaa wo. Nya pila luei yɛ le, mi la kuuna vɛlɛ chaaŋaa yeema luɛiyɔɔ wa.” (Luku 11:​52) Yɛɛ Chiisu ndoo yiyaŋ yɛ? Wanaa ndaa pɛɛku waŋnda sawala Mɛlɛkalaŋ nda a Falisiiya ndaa nɔ ma tɛɛsial waŋnda Diom Mɛlɛkaa nduyɛ mi ndaa mala nda le yoomu fafɛɛŋndo sɔlaa. Kɛ ma kuuna waŋnda le Chiisu tolɔɔ kɔɔli, “wana ke waŋnda yoomu kpeekpeiyo wo.” (Walta Wanaa Chiisuaa 3:​15) O nɛiyo hoo choo nda wa waŋnda yɔɔ o tambei niŋ ni. Wanaa ndaa pɛɛku waŋnda sawala Mɛlɛkaŋ nda a Falisiiya ndaa heelaŋ nduyɛ ndaa nɔ kaayei. Ndaa buulaŋ a yoomula waŋnda le. Nuawɔ dɛnɛ wɔɔŋ bɛndu!

11. (a) Vɛɛ Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo chɔm yɛ maa o che yoomoo mɛɛ Chɛhowa che ndu yɛ? (b) Yɛɛ mala yɛ naa le taamasi Pɔɔllo tolɔɔ kɔɔli le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a dialuŋ fulaa?

11 Vɛɛ naŋ tuallɛ taamasi Chɛhowaa kɔɔli nduyɛ miŋ kpakpala kaa wanaa ndaa pɛɛku waŋnda sawala Mɛlɛkaŋ nda a Falisiiya? Ŋ tosa hei te ŋ ke pɛ yoomoo bɛɛleŋ nduyɛ miŋ che ndu nyɛ sɔvɛ. Mi Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo tosa hei mɛɛ o dimul waŋnda tau yooŋgu kɛndɔɔ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ. Lelaŋ o dimi ni aa, “Tɔɔyaŋ o tɔɔyaŋ ve lɛ ya choo” le nda le. (Walta Wanaa Chiisuaa 20:​26, 27) Kɛ baa le mɛɛ Pɔɔl ndoo yeema tɔɔyaŋ te yɛ ɔɔ le mɛɛ Mɛlɛka dimul ndu le yooŋgoo hoo dimioo yɛ o tosa keŋ ni? Sako. Pɔɔl ndoo kaala waŋnda. Ndoo che yoomula ndalaŋ nyɛ sɔvɛ nduyɛ mbo yeema nda le ma sɔla yoomu fafɛɛŋndo. (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 9:​19-23) Naa bɛɛ nɔ miŋ che yoomoo mɛɛ Chɛhowa che ndu yɛ. O yeema mi wana o wana mal yɔŋ wɔɔŋndo le yoomoo sɔlaa. (Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 3:​9) Le taamasi Chɛhowaa tolɔɔ kɔɔli, mɛɛ miŋ nɔ kaalaa le acheleŋnda. Kaa inyiɛɛyo nyindu naa le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a dialuŋ fulaa. Nduyɛ te ŋ tosa keŋ pɛ, ŋ cho nyaaloo sɔla.

12. Le yɛɛ wanaa Mɛlɛkaa nɔ yɛ ma mandaŋ?

12 Le yoomoo chɔɔ mɛɛ Chɛhowa che ndu yɛ, mɛɛ miŋ mandaŋ. Ŋ nɔ miŋ mandaŋ te ŋ wa pɛ wallo, kɔlaŋ a nyɛ nyaanaŋndo, taŋgullo, nyɔɔŋ miŋgioo toosiaa, ɔɔ kɔlaŋ o fondaŋ naa lepiɛiyo. Waŋnda apum yeema ma tosa waltaŋ lapum chɔ chɔ yɔŋi nyɛsɔlaa hiɔluŋ nda. Nduyɛ o hei tosaa niŋ, ma luei yoomula waŋnda o kpundɔɔ niŋ. Kɛ yoomula waŋnda, a kɛndiaa ndaa hiou wa o sɔvɛ a nyɛsɔlaa. Nyɛ cho sakpo wo Mɛlɛka naa tosa le teleŋ o teleŋ ni, nduyɛ ŋ yeema miŋ wa maa ndu. Bɛnduaa kundaa kpeekpei nɔ ni ma mandaŋ le yoomula ndalaŋ a acheleŋnda. (Pulɔwaa 22:​3) Te bɛndu kundaa yiyalaŋ num pɛ a sawala cho a mandaŋndo okɔɔ laŋ, a nɔ ma yaŋ ndu nilaŋ. (Kaleesiaŋnda 6:​1) Chɔ yoomoo mɛɛ Chɛhowa che ndu yɛ, nduyɛ ‘tɔɔyaŋ piɔm wana’ ve num choo le.

LA KIOLU YAMƐI “MƐƐ I CHO I DIMIAA O SAWALAŊ NDAŊ NIŊ YƐ”

13, 14. Vɛɛ waŋ banaa Isɔluɛiya ndaa nɔla yɛ ma tol taamasi sakpoyɛi Chɛhowɛi kɔɔli?

13 Mi Chɛhowa dimul waŋ banaa Isɔluɛi le ma tol sakpoyɛi nduɛi kɔɔli. Nyɛ tasoo, waŋ banaa ndaa nɔ fɛŋ ma saaluŋ tonyaa kpou. Okoŋ, ndaa nɔ ma wa yekeŋ le sinaa yiyaŋ wana diiyo, kaa ndɔɔ, nduyɛ nyɛm o tosa niŋ o paandoo niŋndo tuupa mi ndaa kɛɛsiaa le ndu nyiɛɛye tuiinɔŋndo. Waŋ banaa ndaa nɔ ma yaasiaa le sinaa te yɛletulaaleŋ wana nyaanuŋ hoo wo ndoo nɔ le wana o dii koŋ ndo ni. (Nuawɔ Nɔmbaa 35:​20-24.) Seiya ndaa nɔ ma wa a ŋiɔɔŋ tuupa mi ndaa kilul wana koŋ yamɛi le ndu diyɔɔ.—Nɔmbaa 35:​30.

14 Te waŋ banaa ndaa sina pɛ nyɛ yɔŋnuŋndo, ndaa nɔ ma yiyaŋ a wana koŋ okɔɔ, kɛ o cho ko nyɛ o tosa wo le. Waŋ banaa ndaa nɔ ma nɔ sinapɛŋgoo o fula wɔ o nyɛ nda tuei nduyɛ mbo yɔŋnuŋndo kɔɔli. O hiou kpou wo, ndaa yeema nyina diandaa Chɛhowaa le nda malaa ma tol taamasi ndɔɔ kɔɔli le sinapɛŋgoo, nyiɛɛye, a sakpoyɛi chɔmndo.—Ɛsɔdɔɔ 34:​6, 7.

15. Teŋgeŋ yɛɛ wa yɛ Chiisu tɛɛŋ a Falisiiya?

15 Falisiiya ndaa nɔ inyiɛɛ o yamɛi kiolɔɔ niŋ te. Haki waŋndo tosa wo ndaa hiou hɔlteŋ handɔɔ choo mbo hiau wana suu o wa wo. Mɛɛ Falisiiya che Chiisu nyɛdiaa dioo o Maatiu lo chiɛiniŋ, ma nyuna buɛiyaa nduaa aa, “Vɛ mi tichɛinɔ nyaa dia nyɛ diaa nda kɔsɔŋnda a wanaa yɔŋ wɔɔŋnda?” Mi Chiisu mulul nda aa, “Wanaa cho kɛndiaa wa a heu ba a wana chiɔu waŋnda wo le, mɛɛ wanaa cho a naalaŋ nda. . . . La kɔ kindi, diomnda dimiŋ laŋ o Yau Mɛlɛkaa niŋ ndaŋ, mi la sina tɛɛsiaa ndɔɔ pɛŋgu. Mi Yau Mɛlɛkaa dimi aa, ‘O cho visiaa salaa solioo le ya Mɛlɛka hɛnaŋ te. Nyɛ ya I hɛnaŋ ndo ndu cho waŋnda chieeya nyiɛɛye tuiinɔŋndo ni.’ . . . I hiŋ le wanaa sakpo veelu le. I hiŋ mahunaa le wanaa yɔŋ wɔɔŋnda dimullo ma mal yɔŋnda ndala wɔɔŋndaŋ, ma simnuŋ buɛiyaa ni.” (Maatiu 9:​9-13) Baa suŋgɔɔ Chiisu wa le wanaa yɔŋ wɔɔŋnda ni? Sako bɛɛ. Ndoo yeema nda ma mal yɔŋnda ndala wɔɔŋndaŋ. Keŋ wa suɛi sɔvɛi o yooŋgu ndoo dimul waŋnda wo niŋ ni. (Maatiu 4:​17) Mi Chiisu sina maa “kɔsɔŋnda a wanaa yɔŋ wɔɔŋnda” apum yeema siŋgaŋndo. O cho le nyɛdiaa dioo suee le ndaa kuɛ o Maatiu lo chiɛiniŋ te. Le mɛɛ a bɔɔbɔɔ ndaa yeema simnɔŋndo buɛiyaa Chiisuaa yɛ ndaa kuɛ loŋ ni. (Maki 2:​15) I cho suɛi imɔnɛ le sinaa maa Falisiiya a bɔɔbɔɔ ndaa chi waŋnda mɛɛ Chiisu che nda yɛ le. Ndaa laalaŋ maa waŋnda ve siŋgaŋ te. Nduyɛ ma cha nda maa wanaa lahakiaa nɔ tiindaŋ te wa nda cho ni. Teŋgeŋndo wa bɔɔ nda tɛɛŋ a Chɛhowa, o cho sakpo nduyɛ mbo nɔ nyiɛɛye wo!

16. Yɛɛ bɛnduaa kialu yamɛiya nɔ yɛ ma kindiŋ le sinaa?

16 Bɛnduaa kundaa hau nɔ ma tol taamasi Chɛhowaa kɔɔli, o “kaala sakpoyɛi” yo. (Sam 37:​28) O tasoo, a nɔ fɛŋ ma nyuuniaa a suɛi “okɔɔ fɛsɛ fɛsɛ” le sinaa te hakioo waŋndo tosa ni. Te o wa pɛ hakioo, a nɔ ma tol nɛi chɔmaa cho o Baabuiyo niŋndo kɔɔli le kɛɛsiaa tosaa. (Ditɔnɔmii 13:​12-14) Te bɛnduaa kialu yamɛiya chal pɛ o suɛi keŋ choo, a nɔ ma wa yekeŋ le sinaa te wana tosa koŋ hakioo wo nɔ pɛ kaa siŋgaŋndo. Hei cho suɛi bɛɛŋ le tosaa le. Yɔŋ wɔɔŋndo malɔɔ cho ni, mɛɛ waŋndo che haki o tosa wo yɛ nduyɛ a nyɛ cho ndu o kɔllo. (Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 3:​3) Mɛɛ mi wana tosa hakioo wo mal yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo tuupa ma tuiinuŋ ndu inyiɛɛ.a—Tofa tɛɛsiaa amatou.

17, 18. Vɛɛ bɛnduaa kundaa looku yɛ sina maa waŋndo mal yɔŋndɔ wɔɔŋndo? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)

17 Chɛhowa nda Chiisu sina yiyaŋ waŋndo kanifuule, a tiuba ma che nyɛ cho o kɔllo niŋndo. Kɛ bɛnduaa kundaa chi nyɛ cho o kɔllo niŋndo le. Lelaŋ te bɛndu kundaa ŋ cho ni, vɛɛ ŋ looku yɛ sina maa waŋndo mal yɔŋndɔ wɔɔŋndo? O tasoo, piɛi le taasioo a sinapɛŋgoo. (Masaa Bɛnduaa Tasiaa 3:​9) O diiŋ ndɔɔ, soliŋ Diom Mɛlɛkaa kpeku a yaula buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi kɔl kalu wo le num malaa ma sina teŋgeŋndo “kɔl tambɛi Chieeŋndo” tɛɛŋ a “kɔl tambɛi Mɛlɛka chɛl hoo mbo komal waŋndo wo,” ndu cho yɛ yɔŋ wɔɔŋndo malɔɔ ni. (Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 7:​10, 11) Tofa taamaseliilaŋ o Baabuiyo niŋ a wanaa ndaa mal yɔŋnda ndala wɔɔŋndaŋ nda, a wanaa kɛɛ le malɔɔ wa. Nduyɛ kindiŋ ma sina nyɛ wa yiyaŋ ndaa wo a nyɛ nda tosa wo.

18 O yaa ndɔɔ, yiyaŋ a wana koŋ okɔɔ, kɛ o cho ko a nyɛ o tosa wo le. Le yɛɛ o maŋgaŋ yɛ lende? Le yɛɛ o tosa yɛ kɛɛsiaalaŋ lapum? Yɛɛ cho yɛ simulta ndɔlaŋ nduyɛ yɛɛ o tiu yɛ ba tosa le? Baabuiyo dimi maa Chiisu, o cho kunda leKilisiɔŋndo bolleŋndo “kilul niŋ waŋnda iyama a nyɛ o che a hɔlta ndɔlaŋ ndo, kɛlɛŋgaa a nyɛ o tuei a nila ndɔlaŋ ndo le. O cho wanaa tambɛiya yamaŋ kilul o nɛi sakpo nduyɛ, wanaa ba havɛiyaa cho o lɛŋndeŋ ndeŋ niŋ nda, mbo tosa ma wa dila ndalaŋ sɔlaa o sɔɔŋ niŋ.” (Aisaya 11:​3, 4) Bɛnduaa kundaa, Chiisu yulu nya iso le mi la manda kunda ndɔɔ, nduyɛ o cho nya mala mi la kelu yamaŋ sakpo nduyɛ a nyiɛɛye. (Maatiu 18:​18-20) Ŋ naŋ bɔɔ kɔl le nɔɔ bɛnduaa kundaa buulaŋ a naa wa! A mala naa vɛlɛ le miŋ chɔmnaŋ sakpoyɛi a nyiɛɛye vellaa velle.

19. Yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ a chieeŋ viaŋnaŋndoŋ okɔɔ ma tuu le ndu dɔwɔɔ o wali niŋ?

19 Sawala Mɛlɛka ke Muuse laŋ la mala naa miŋ ‘sina dɛnɛ o dɛnɛ nduyɛ miŋ sina tonyaa kpou.’ La pɛɛku naa a Chɛhowa okɔɔ vɛlɛ a sawala ndɔla mandaalaŋ. (Luomaŋnda 2:​20) Chieeŋ viaŋnaŋndoŋ o Sawala Mɛlɛka ndoo ke Muuselaŋ bɛŋgu, pɛɛku bɛnduaa kundaa le waa “sakpo o waŋnda yamaŋ kilullo niŋ.” Nduyɛ chiooŋ muŋ pɛɛku naa kpou le miŋ “tosalaŋ kɛndɔŋ vellaa velle” nduyɛ miŋ nɔ “nyiɛɛye.” (Sɛkalaya 7:​9) Mi che bɛɛ ŋ cho o Sawala Mɛlɛka ke Muuse laŋ bɛŋgu le, kɛ Chɛhowa siŋgaŋ ndɔ le. Sakpoyɛi a nyiɛɛye cho wɔ nyɛ sɔvɛ o ndu lo. O cho bɔɔ dikeŋnaŋ bɛndu le Mɛlɛka suu waa naa piɛiyo. La ŋ tolnuŋ suliŋnda ndɔla kɛndɛlaŋ kɔɔli le mbo manda naa!

a Tofa “Nyunala Wanaa Nua o Yaula Naalaŋ Niŋnda” o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ, Tapioo 15, 2006, peele 30.

TƐƐSIAA LE DIOMNDAŊ LAPUM

  • Ŋ tual taamasi inyiɛɛ Chɛhowaa kɔɔli te ŋ chɔm pɛ acheleŋnda nyiɛɛye nduyɛ miŋ mal nda haki te a pilaŋ naa pɛ tana. Le acheleŋnda malɔɔ haki, mɛɛ miŋ tusiŋ nduyɛ miŋ che acheleŋnda maa nda hiou bɛnda a naa

  • Tɔɔyaŋ piɔm waŋndo cho ni, nyɛ naŋ tosa le yoomu waŋndo lueiyo o kpundɔɔ niŋndo, ɔɔ miŋ kɛɛ le nyɔɔ pum tosaa le yoomu wana koŋ piŋioo

  • Bɛnduaa kialu yamɛiya cho bɛnduaa yaa nda yulu lepum iso le Kilisiɔŋnɔ tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo malaa le mi chaŋyɛi kɛndɛi miiŋgu ndu tɛɛŋ nda Chɛhowa. Ma tol sakpoyɛi Chɛhowɛi kɔɔli le yiyaŋ wana koŋ a kaa ndɔɔ yaasiaa nyɛkɛndɛi, kɛ o ve ko nyɛ o tosa wo le

    WOL le Sɔɔŋ Yaasiaa—Kisi (2010-2025)
    Chukku Ma Kinda
    Chuku Ma Kumbi
    • Kisiei
    • Share
    • Mɛɛ ŋ Yeema Yɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Sawalaŋ Le Tɛɛŋgei Soliŋndo Kpeku
    • Mɛɛ Naŋ Bii Yooŋgula Numndaŋ Yɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Chuku Ma Kumbi
    Share