Naa Bandu Mɛŋgɛlaa KƐSI YAULAŊ O INTANƐITIIYO WA
Bandu Mɛŋgɛlaa
NAA KƐSIAA LAYAUWA O INTANƐTIIYO CHOO
Kisiei
Ɔ, ɔ, Ɛ, ɛ, Ŋ, ŋ
  • Ɔ
  • ɔ
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ŋ
  • ŋ
  • BAABUIYO
  • YAULAŊ A NYƆƆŊ
  • BƆŊAŊNDAŊ
  • w16 Nyaakuɛiyo p. 21-26
  • Luei Laba o Sɔɔŋ leMasa Chieeŋndo Hoo niŋ Te

Viduei cho le fondaa hoo le.

Mal Haki, bahawɛi pɔmbɔ yɔŋnuŋ le num vidueiyo hoo solullo.

  • Luei Laba o Sɔɔŋ leMasa Chieeŋndo Hoo niŋ Te
  • Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2016
  • Suɛi Lebolii Pɔmbuɛi
  • Fonda Soo a Nyɛ Pilɔɔ Wo
  • CHƆ MASƐI WAŊCHIEEYA MƐƐ CHƐHOWA CHE NDI YƐ
  • LA WA “YEKEŊ” NDUYƐ MI LA WA “DƐƐ”
  • CHƐHOWA CHO NUM MALA
  • TOL TAMASI WANAA NDAA DƆU TIINDAŊNDO O CHƐHOWA NIŊNDA KƆƆLI
  • Yɛɛ O Sim yɛ le Waa Yuŋyeŋ?
    Tuei Yoomoo Yeela Lefafɛɛŋ!​—Yauwo le Baabuiyo Pɛɛkoo
  • Le Yɛɛ Seiyaa Chɛhowaa Luei Laba o Chɔulaba Lemasa Niŋ Kposoŋ Te?
    Nyunala Waŋnda Nyuna Lɔɔlɔɔ Laŋ
  • Ŋ Cho lɛ le Chieeŋndo Hoo Le
    Vɛɛ Ŋ Lo yɛ o Kaala Mɛlɛkaa Bɛŋgu
  • “Masale Nileŋ le Cho Masale Waa Chieeŋ Naŋ Kposoŋ Te”
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2018
Chɔɔlu Nua
Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2016
w16 Nyaakuɛiyo p. 21-26
Chɛhowɛinɔɔ cho o chiɛi manyumndo niŋ le mɛɛ o kɛɛ balaŋ lueiyo o sɔɔŋ lemasa chieeŋndo hoo niŋ yɛ

Luei Laba o Sɔɔŋ leMasa Chieeŋndo Hoo niŋ Te

“Mɛɛ la paawa masa bɛndoo [Siisa, NW] nyɛm cho le ndu woŋ, nduyɛ, mi la paawa Mɛlɛka nyɛm cho le Mɛlɛka woŋ.”—MAATIU 22:​21.

CHONDOŊ: 33, 137

A NƆLA MA MULI?

  • Vɛɛ Chɛhowa yiyaŋ yɛ a masɛi waŋchieeya?

  • Yɛɛ naŋ nɔ miŋ tosa te i simnuŋ pɛ ikala le loo yuŋyeŋ?

  • Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o buɛiyaa laalaŋaa Chɛhowaa lo yuŋyeŋnda?

1. Vɛɛ naŋ diikuŋ yɛ Mɛlɛka vɛlɛ a masɛi waŋchieeya?

BAABUIYO pɛɛku naa le masɛi waŋchieeya bɛɛleŋ kioo, kɛ mbo dimul naa vɛlɛ maa teleŋ o teleŋ ŋ nɔ miŋ diikuŋ Mɛlɛka. (Walta Wanaa Chiisuaa 5:​29; Taitɔɔ 3:​1) Vɛɛ hei nɔla yɛ mii yɔŋnuŋ? Mi Chiisu tɛɛsiaa sawa mandaa mala naa le sinaa wanaa naŋ nɔ miŋ diikuŋ nda. Mbo dimi maa ŋ nɔ miŋ ‘paawa masa bɛndoo [Siisa, NW] nyɛm cho le ndu woŋ, nduyɛ, mi ŋ paawa Mɛlɛka nyɛm cho le Mɛlɛka woŋ.’[1] (Tofa diomnda chɔɔlaalaŋ.) (Maatiu 22:​21) Ŋ nɔla miŋ paawa Siisa “nyɛm cho le ndu woŋ” te ŋ diikuŋ pɛ sawala lelɛŋndaŋ, te ŋ ke pɛ wanaa nɔ kpaaya lemasaa wa bɛɛleŋ, a paawaa (muloo) malɔɔ. (Luomaŋnda 13:​7) Kɛ te o wa pɛ mi masaa waa dimul naa le tosaa nyɛ Mɛlɛka yeema le wo, ŋ nɔ miŋ kɛɛ, kɛ a lebɛɛ.

2. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa bala naa cho o chɔulaba lemasa chieeŋndo niŋ te?

2 Nɛiyo opilɛ o naŋ paawa “Mɛlɛka nyɛm cho le ndu woŋ” ndo cho waa yuŋyeŋ a sɔɔŋ lemasa chieeŋndo hoo ni. Ŋ nɔ miŋ luei balaŋ o sɔɔŋ muŋ niŋ te. (Aisaya 2:​4) Ŋ nɔ miŋ simul masɛi waŋchieeya le kanifuule, Chɛhowa chɛl nda le waa o masaleŋ choo ni. Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ luei balaŋ o hɛliaŋ lekaa wo niŋ te. (Luomaŋnda 13:​1, 2) Ŋ kindi kindiŋ le masɛi faŋaa ɔɔ miŋ toolu wanaa cho chɔulaba lemasaa wa le. Nduyɛ ŋ nɔ miŋ mal yaula lemasalaŋ ɔɔ miŋ sim le foofo lemasaa le.

3. Le yɛɛ naŋ nɔ miŋ wa yuŋyeŋ?

3 Mɛlɛka nɔ sabulaŋ tau le naa dimullo maa ŋ nɔ miŋ wa yuŋyeŋ. Saboo opilɛ cho ni maa tamasi Chiisoo naŋ cho tolɔɔ kɔɔli ni. Chiisu ve “le chieeŋndo hoo le.” Pesiŋ bɛɛ o luei laba o sɔɔŋ lemasa niŋ ɔɔ chɔu niŋ te. (Chɔŋ 6:​15; 17:​16) Sabu cheleŋ cho ni maa Masale Mɛlɛkaleŋ naŋ cho tooloo ni. Ŋ toolu masɛi waŋchieeya le. Lelaŋ, ŋ nɔ kɔl iyama walaŋndo le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ maa leŋ pilɛ kpe le cho bahawɛila waŋchieeya kpou soli ni. Kaaŋii lachoowɛi cho balaŋ lueiyo o sɔɔŋ lemasaŋ niŋ, nduyɛ hei cho waŋchieeya piɔuwo tɛɛŋ. Kɛ le mɛɛ naŋ cho yuŋyeŋ yɛ, lelaŋ diompilɔɔ cho naa tɛɛŋ naa puaapiliaa a ndepiliaa naa chieeŋndo balɔɔ silɔ ni.​—⁠Pitɛ Tasoo 2:​17.

4. (a) Vɛɛ naŋ looku yɛ sina maa i cho chɔɔlu kalu le lo naa yuŋyeŋ? (b) Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ bɛɛndiaŋ suŋsuŋ le loo yuŋyeŋ?

4 O tanda naŋ cho niŋndo, kɛlɛŋgaa waŋnda dimul naa le balaŋ lueiyo o sɔɔŋ lemasaŋ niŋ te. Kɛ mɛɛ mɛɛlula chieeŋ Setanaa hoo sɔɔŋguu fau, lende koni i wa ikala le loo yuŋyeŋ ni. Waŋchieeya o chieeŋndo niŋ hau cho ‘balɔɔ a chaaŋnda o sondo’ nduyɛ “a wa niŋ wanaa hɔlaa heelaa.” Vɛlɛ piɔuwaŋndo cho nda chɔɔlu wa tɛɛŋ. (Timoti Diiŋ Ndɔɔ 3:​3, 4) Siŋgaŋ lemasa yɔŋnuŋ o lepilɔɔ niŋ kpe o lɛŋnde ipum niŋndo piiliaŋ niŋ puaapiliaa naa apum. Lelaŋ naŋ nɔ miŋ bɛɛndiaŋ suŋ suŋ le kiɔɔ balaŋ lueiyo o sɔɔŋ lemasaŋ niŋ ni o yɔŋ bɛɛ ma kindila naa. Ŋ yaasiaŋndɔ nyɛm sala hiɔɔlu mala naa le bɛɛndiaŋndo woŋ.

CHƆ MASƐI WAŊCHIEEYA MƐƐ CHƐHOWA CHE NDI YƐ

5. Vɛɛ Chɛhowa yiyaŋ yɛ a masɛi waŋchieeya?

5 Nɛiyo opilɛ o naŋ bɛɛndiaŋ le loo yuŋyeŋndo cho masɛi waŋchieeya chɔɔ mɛɛ Chɛhowa che ndi yɛ ni. Teleŋ Chɛhowa toosiaa waŋchieeya wo, ndoo ke nda dioo le ma wa masaa chaaŋaa ndaa waŋchieeya choo le. (Chɛluimaya 10:​23) O che waŋchieeya kpou maa nyɔɔ pilɛ kpe nda cho ni. Kɛ masɛi waŋchieeya hiŋ a piɔuwaŋndo a lisaŋndo maa lɛŋii ndɛi hiou bɛnda. Nduyɛ o yɔŋ bɛɛ mi masɛi waŋchieeya wa tiŋ ikɛndɛ, i nɔla mii soli bahawɛilaŋ kpou le. Masɛi hei simnuŋ vɛlɛ yaamɔɔwa le Masale Mɛlɛkaleŋ, le kanduŋ o wɔsi 1914 ve niŋndo. Nduyɛ, Masaleŋ ndeŋ le cho suŋ masɛi waŋchieeya kpou faŋa.​—⁠Nuawɔ Sam 2:​2, 7-9.

Bɛɛndiaŋ suŋ suŋ le loo yuyeŋ o teleŋ nyɛ kindilaa bɛŋgu

6. Vɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ bii wanaa nɔ kpaaya lemasaa wa?

6 Mɛlɛka chɛl masɛi waŋchieeya le waa kanifuule, i cho hunɔɔ a kɔl nyuloo o tiŋ nduyɛ mii wa sawalaŋ dɔuwɔɔ. Hei cho naa malaa ni miŋ wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ. (Luomaŋnda 13:​3, 4) Mɛlɛka dimul naa pɛɛŋ maa ŋ nɔ miŋ piɛi le wanaa cho o masaleŋ choo wa le halikpeŋ miŋ piɛi ndu o kɔl nyuloo niŋ. (Timoti Tasoo 2:​1, 2) Te waŋnda tosal naa pɛ suɛi wɔɔŋnde, ŋ nɔla miŋ dimul wanaa nɔ kpaaya lemasaa wa le naa malaa. Keŋ Pɔɔl ndoo tosa ni. (Walta Wanaa Chiisuaa 25:​11) Mi che bɛɛ Baabuiyo dimi maa Setana chieeŋndo hoo cho o ba bɛŋgu ni, kɛ o dimi naa maa ndu o ba bɛŋgu le wanaa nɔ kpaaya lemasaa wa cho le. (Luku 4:​5, 6) Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ dimul wana o wana maa Nyina Wɔɔŋndo o ba bɛŋgu le wana nɔ kpaaya lemasaa wo cho le. Baabuiyo dimi maa ŋ nɔ miŋ ke wana lediom te.​—⁠Taitɔɔ 3:​1, 2.

7. Yiyaŋ kuɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ kpakpala?

7 Ŋ diikuŋ Mɛlɛka te ŋ kɛɛ pɛ wanaa luei balaŋ o sɔɔŋ lemasaŋ niŋnda tooloo o yɔŋ bɛɛ mi sabula ndalaŋ la wa la kɛndɛ le naa tɔnɔɔ chuu wo. Lepum, hei ve suɛi kpɛdɛ le. Le tamaseliiyo, yiyaŋndɔ maa waŋnda simul masaleŋ le mɛɛ le tuisi nda, a naa Seiyaa Chɛhowaa saŋgaa choo yɛ. A tonya, a sɔɔŋguu waŋnda haa choo le masaleŋ simullo le. Kɛ a cho pa yiyaŋ maa wanaa simul haa masaleŋ nda nɔ di nduyɛ a cho ba tiuwaa sɔla? (Ɛfisiaŋnda 2:​2) Te ŋ yeema pɛ miŋ lo yuŋyeŋ, ŋ nɔ miŋ yiyaŋ naa maa waŋnda haa nɔ di, ɔɔ a bɛnda ma hiau a piliaa le. Nyɛ naŋ cho dimi, a nyɛ naŋ cho tosa wo cho chɔm ni maa ŋ cho yuŋyeŋ.

LA WA “YEKEŊ” NDUYƐ MI LA WA “DƐƐ”

8. Te i wa pɛ ikala le lo naa yuŋyeŋ, vɛɛ naŋ wa yɛ “yekeŋ” nduyɛ miŋ wa “dɛɛ”?

8 Nɛi diiŋndɔ naŋ nɔ miŋ wa yuŋyeŋndo cho waa “yekeŋ maa kɛu nduyɛ miŋ wa dɛɛ maa ŋpiiŋ” ni. (Nuawɔ Maatiu 10:​16, 17, NW.) Ŋ nɔ miŋ wa “yekeŋ” te ŋ yiyaŋ pɛ a simulta cho naa komal o chilaŋ niŋndaŋ. Nduyɛ ŋ nɔ mi wa “dɛɛ” te ŋ wa pɛ yuŋyeŋ o simulta laŋ bɛŋgu. Ŋ soonuŋndɔ a simulta komal naa laŋ ndaŋ okɔɔ nduyɛ a nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa le loo yuŋyeŋndo.

9. Vɛɛ naŋ wa yɛ yekeŋ te ŋ wa pɛ baltaŋ dɔuwɔɔ a wanaa cheleŋnda?

9 Balta naŋ duau laŋ. Ŋ nɔ miŋ wa yekeŋ te waŋnda kandu pɛ baltaŋ dɔuwɔɔ a sɔɔŋ lemasaŋ okɔɔ. Le tamaseliiyo, te ŋ wa pɛ suɛi o waŋndo lo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ, ŋ nɔ miŋ dimi maa ŋ chɛl ɔɔ ŋ kɛɛ nyɛ wanaa yeema foofo lemasaa wa ɔɔ wana cho o masaleŋ choo wo dimi le tosaa wo le. Tuupa ma kuɛ suɛi a nyɛ waŋchieeya yeema le tosaa le bahawɛila naalaŋ solioo wo, chɔm nda o Baabuiyo niŋ mɛɛ Masale Mɛlɛkaleŋ le cho bahawɛilaŋ ndaŋ soli lefafɛɛŋ yɛ. Te o wa pɛ mi waŋnda buli suɛi cheleŋ, mɛɛ poo nda poo challe o nɔɔ niŋ ɔɔ foli tɛɛmbaa cho naa yɛ, dimul nda nyɛ Diom Mɛlɛkaa dimi a hei okɔɔ wo. Nduyɛ a mɛɛ num cho kindiŋndo le ndi dɔuwɔɔ o wali niŋ yɛ. Te waŋndo dimi pɛ maa sawala lelɛŋndaŋ lapum la nɔ mi la siŋgaŋ, ŋ nɔ miŋ dimi nyɛ o nyɛ le. Nduyɛ ŋ nɔ miŋ baŋ wana koŋ maa o nɔ mbo siŋga yiyaŋ ndɔɔ le.

Mɛɛndaŋ nyɛ ŋ cho tueiyɔɔ wo te o chɛlaŋ pɛ a “diomnda tonyala” cho o Baabuiyo niŋndaŋ

10. Vɛɛ naŋ mandaŋ yɛ le waa yuŋyeŋ te ŋ wa pɛ tɛlivisiɔŋndo nuaa ɔɔ diomndaŋ veeloo o yaula kɔɔna layooŋgu chieeŋndo hoo niŋ?

10 Kɔɔna layooŋgu chieeŋndo hoo. Lepum, miŋ tuei yooŋgoo le kunda wanaa cho o masaleŋ choo wa tooloo, taama taama o lɛŋii masaa waa cho kɔɔna layooŋgoo hɔlteŋ choo wo. Te o wa pɛ mi kɔɔnala layooŋgulaŋ, ɔɔ wanaa dimi yooŋgoo wa wa kumbuei ipilɛ tooloo, ŋ nɔ miŋ wa yekeŋ yɔŋii naŋ kandu yiyaŋndo maa nda. Le tamaseliiyo, nyunaŋndɔ aa, ‘Baa I hɛnaŋ pa nilaŋ yaŋɔɔ o yooŋgoo opum le mɛɛ ya chɛl nyɛ wana koŋ cho dimioo a sɔɔŋ lemasaŋ okɔɔ woŋ yɛ?’ Le ma lo yuŋyeŋ, kpakpala nilaŋ yaŋɔɔ ɔɔ diomndaŋ veeloo o yooŋgula cho a sɔɔŋ lemasaŋ okɔɔ laŋ. Kɛ nuuviaa yooŋgula chonuŋ yuŋyeŋ a sɔɔŋ lemasaŋ ndoŋ. Nduyɛ mɛɛndaŋ nyɛ ŋ cho tueiyɔɔ wo te o chɛlaŋ pɛ a “diomnda tonyala” cho o Baabuiyo niŋndaŋ.​—⁠Timoti Diiŋ Ndɔɔ 1:​13.

11. Vɛɛ i wa yɛ ikala le naa le loo yuŋyeŋ te ŋ chua pɛ nyɛm naŋ nɔ woŋ nyɛ sɔvɛ bɛndu o yoomu naa niŋ?

11 Hɔlte nyɛsɔlaa bɛndoo. Te ŋ chua pɛ kaniei a nyɛm naŋ nɔ woŋ nyɛ sɔvɛ bɛndu o yoomu naa niŋ, i wa ikala le loo yuŋyeŋ. Mɛɛ wɔsi 1970 ve i hiou, ma poondiaa nyɛ o nyɛ Seiyaa Chɛhowaa ndaa nɔ o lɛŋnde Malawileŋ niŋ le mɛɛ nda kɛɛ kunda ndoo sim le masaleŋ ndo tooloo yɛ. I cho suɛi imɔnɔ le sinaa maa mi apum kɛɛ le yoomu ndaa lueiyo o saŋgaa niŋ. Mi ndepilɛnɔɔ diolaŋ Lutu loonuŋ nyɛ yɔŋnuŋndo. Mbo dimi aa, “Miŋ nyaanuŋ naa waŋnda apum latulu, kɛ o koŋ kɔɔli ma miiŋgu le wanaa sim le masaleŋ nda tooloo kanifuule, ndaa yeema ma wa saŋgaa o dɔɔŋgɔ naŋ kɔ vionuŋndo niŋ te.” Kɛ o cho lende le wanaa Mɛlɛkaa a bɔɔbɔɔ cho le. Ma lo yuŋyeŋ, o yɔŋ bɛɛ ma nɔ kanii bɔɔ le ɔɔ mi nyɛm nda nɔ woŋ hɛluŋ nda.​—⁠Hibuluiya 10:​34.

12, 13. (a) Vɛɛ Chɛhowa yiyaŋ yɛ a waŋchieeya? (b) Vɛɛ naŋ looku yɛ sina maa ŋ kandu heelɔŋndo a lɛŋnde naaleŋ?

12 Heelɔŋndo. I cho tɛtɛlɛ le waŋnda chɔɔ heelɔŋndo nduyɛ a kɔŋgaŋndo le kɔɔle ndaleŋ, kaale ndaleŋ, naamu ndaa, chiee ndaa, ɔɔ lɛŋnde ndaleŋ. Kɛ Chɛhowa ndu yiyaŋ naa maa waŋndo ɔɔ waŋnda apum bɛnda ma hiau acheleŋnda le. Nyɔɔ opilɛ kpe naa kpou cho ndu o hɔl ni. A tonya, Chɛhowa toosiaa naa a kɔɔle pilɛ le, nduyɛ ŋ hɛnaŋ tau a teŋgeŋ waa naa. O yeema naa miŋ kɛɛ naamu naa le. Kɛ o yeema naa miŋ yiyaŋ maa ŋ bɛnda miŋ hiau wanaa cheleŋnda le.​—⁠Luomaŋnda 10:​12.

13 Kposoŋ bɛɛ ŋ nɔ miŋ heeluŋ a lɛŋnde naaleŋ nduyɛ miŋ yiyaŋ maa leŋ te le hiou bɛnda mbo hiau lɛŋii cheleŋnde le. Te ŋ yiyaŋ pɛ lende, i wa ikala le loo yuŋyeŋ. Mi hei ndii yɔŋnuŋ o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ. Puaapiliaa Hibuluiya ve waŋlaanduaa Kilikiiyaa ndaa vii piaanduaa wa biyɔɔ nyɛkɛndɛi le. (Walta Wanaa Chiisuaa 6:​1) Vɛɛ naŋ looku yɛ sina maa ŋ kandu kaa heelaŋ waa lende nɔɔ? Te o wa pɛ mi puaapilɛnɔɔ ɔɔ ndepilɛnɔ fula lɛŋnde cheleŋndo hiŋ a kɛɛsiaa le suɛi ipum tosaa, a cho pa dimi o foofu koŋ choo aa, ‘Naŋ hiou sɔɔŋ chaa tosa naŋ,’ nduyɛ ma kɛɛ ndu diom? Te lende i cho ni, mɛɛ kɛsiŋ sila sɔviɔɔ hoo o kɔl. “La wa a tusiaŋ vellaa velle o chaaŋaa nyaa lo. Wana o wana ma chua bɛɛ chaaŋ num maa ndu hiou bɛnda a num.”​—⁠Filipiaŋnda 2:​3.

CHƐHOWA CHO NUM MALA

14. Vɛɛ piɛileŋ le mala yɛ naa, nduyɛ tamaselii Baabui kuɛɛ chɔm yɛ hei?

14 Nɛi yaa ndɔ naŋ nɔla miŋ wa yuŋyeŋndo cho tiindaŋndo dɔuwɔɔ o Chɛhowa niŋ ni. Piɛi le nyina diandaa. O nɔla mbo ke num kɔl biuwaŋndo nduyɛ ma tiu kɔl numndo ba. Suiliŋndaŋ ndaŋ la cho num mala te o wa pɛ mi masaa waa tosa kafalaŋ o suɛi ipum niŋ. Nyuna Chɛhowa le mbo ke num taasioo le sinaa naa i wa ikala o yoomu numndo niŋ le loo yuŋyeŋnda. Nyuna ndu le mbo mala num le tosaa nyɛ bɛnda o suɛi keŋ niŋndo. (Chemisi 1:​5) Lepum, ma dɔu num o chiɛi manyumndo niŋ ɔɔ ma tuisi num kotaa choo le lo lechoo numndo o Chɛhowa lo. Te lende i cho ni, mɛɛ piɛi le kɔl sikpaa le ma tɛɛsial acheleŋnda walaŋ le sabu ŋ kɛɛ balaŋ lueiyo o sɔɔŋ lemasaŋ niŋndoŋ. A cho nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho num mala le ma biunuŋ.​—⁠Nuawɔ Walta Wanaa Chiisuaa 4:​27-31.

Pɛɛku bolii Baabui mala num le kiɔɔ balaŋ lueiyo o sɔɔŋ lemasaŋ niŋndoŋ vɛlɛ a bolii Baabui soo a chieeŋ sɛnɛiyo okɔɔ wo

15. Vɛɛ Baabuiyo mala yɛ naa le loo yuŋyeŋ? (Tofa vɛlɛ kɔfoo “Diom Mɛlɛkaa Kindi Tiindaŋ Ndaa.”)

15 Chɛhowa ke naa Baabuiyo le naa malaa. Yiyaŋ a bolii Baabui mala num le kiɔɔ balaŋ lueiyo o sɔɔŋ lemasa chieeŋndo hoo niŋndoŋ. Kindiŋ ma pɛɛku bolii Baabui keŋ nduyɛ ma loonuŋ ndi. Nduyɛ i cho num mala o yɔŋ bɛɛ mi Baabui ve num o ba le. Baabuiyo kindi vɛlɛ tiindaŋ numndo o nyɛ Mɛlɛka dimi a chilaŋ okɔɔ wo niŋ. Ŋ yeema tiindaŋndo hoo le tɔɔndaŋndo biuwɔŋndo. (Luomaŋnda 8:​25) Hɛli bolii Baabui tɛɛsiaa nyɛm ŋ yeema le tueiyɔɔ yeela o chieeŋ sɛnɛiyo niŋndoŋ, nduyɛ ma che numpila o chieeŋ sɛnɛi koŋ niŋ.

TOL TAMASI WANAA NDAA DƆU TIINDAŊNDO O CHƐHOWA NIŊNDA KƆƆLI

16, 17. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tamaseliila buɛiyaa Mɛlɛkaa lo yuŋyeŋnda? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)

16 Nɛi hiɔɔlu mala naa le kiɔɔ balaŋ lueiyo o sɔɔŋ lemasaŋ niŋndoŋ cho yiyaŋndo a tamasila wanaa dɔu tiindaŋndo o Chɛhowa niŋnda okɔɔ ni. Wanaa bɔɔbɔɔ ndaa nɔ kɔl sikpaa sindɛ. Nduyɛ ma tosa kɛɛsiaala mala ndalaŋ a taasi, le kiɔɔ balaŋ lueiyo o sɔɔŋ lemasaŋ niŋ. Yiyaŋndɔ a Siɛdula, Misiaki, a Abɛniko okɔɔ, a ndaa kɛɛ piɔm ndoo sim le masaleŋ Babilɔŋ piɛiyo wo. (Nuawɔ Daaniɛɛ 3:​16-18.) Bundɛi Baabuiye hei cho hau Chɛhowɛiyaa bɔɔbɔɔ malaa le kɔl sikpaa nɔɔ nduyɛ le kiɔɔ beendiɛiyo baa heelullo o lɛŋii ndɛi niŋ. Chiisu ndoo luei laba o sɔɔŋ lemasa chieeŋndo hoo niŋ ɔɔ sɔɔŋ huŋ a piɔuwaŋndo waŋnda tɛɛŋ ndoŋ te. Mbo sina maa tamasi ndɔ kɛndɔɔ cho buɛiyaa nduaa mala. Mbo dimul nda aa, “La bii kɔlta nyalaŋ. I chii chieeŋndo hoo yomɔɔ.”​—⁠Chɔŋ 16:​33.

17 Chɛhowɛiyaa bɔɔbɔɔ o teleŋ naa hoo niŋ chɔm niŋ maa a cho yuŋyeŋ. Ma tuisi apum kotaa choo, ma duau nda o chiɛila manyumndaŋ niŋ, nduyɛ ma dii apum le tiindaŋ nda dɔu o Chɛhowa niŋndo. Tamaseliila ndalaŋ la mala naa le kɔl sikpaa nɔɔ. Mi puaapilɛnɔɔ o lɛŋnde Tɔkileŋ niŋ dimi aa, “Puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ Franz Reiter wa ni. Nduyɛ ma dii ndu le mɛɛ o kɛɛ simnɔŋndo puaa chɔuwa opilɛ le Hitila yɛ. Mi yau o poonyial kala ndɔ ichɔl koŋ tuupa ma dii ndu wo chɔm tiindaŋ kala kala ndoo dɔu o Chɛhowa niŋndo. Nduyɛ yaa yeema mi tol tamasi ndɔɔ kɔɔli te o wa pɛ mi tɔɔndaŋ suu waa lende komal la.”[2]​—⁠Tofa diomnda chɔɔlaalaŋ.

18, 19. (a) Vɛɛ waŋnda o kunda leKilisiɔŋ numndo niŋ mala yɛ num le loo yuŋyeŋ? (b) Yɛɛ ŋ kɛɛsiaa yɛ le tosaa a kɔl numndo kpou?

18 Puaapiliaa a ndepiliaa o kunda numndo niŋ mala num le loo yuŋyeŋ. Dimul bɛnduaa te simullo komal num pɛ. A nɔla ma ke num sila sɔviɔɔ o Baabuiyo niŋ. Vɛlɛ, te wanaa cho o kundaa niŋnda sina pɛ bahawɛi numndo, a nɔla ma ke num kɔl dɛɛniaa. Dimul nda ma piɛi le num. Kɛ naa bɛɛ nɔ miŋ mala puaapiliaa naa nduyɛ miŋ piɛi le nda. (Maatiu 7:​12) Le saalɔŋndo diola puaapiliaa nda dɔu o chiɛila manyumndaŋ niŋnda, kɔ o jw.org, o suɛi lebolle hei bɛŋgu, “Jehovah’s Witnesses Imprisoned for Their Faith​—⁠By Location,” Ŋ saaluŋ suɛi lebolle hei o “NEWSROOM > LEGAL DEVELOPMENTS”. Hɛli diola puaapiliaa a ndepiliaa haa apum nduyɛ ma nyuna Chɛhowa o piɛileŋ niŋ le mbo mala nda ma nɔ kɔl sikpaa, nduyɛ le ma hiou lachi a lo lechoo wo chɔmndo o ndu lo.​—⁠Ɛfisiaŋnda 6:​19, 20.

19 Mɛɛ mɛɛlula Chieeŋndo hoo la sɔɔŋguu fau, ŋ nɔ miŋ wa kɔl maa masɛi cho naa chɔɔlu kindila le balaŋ lueiyo o sɔɔŋ lemasaŋ niŋ. Lelaŋ, i cho i sɔvɛ le miŋ bɛɛndiaŋ suŋsuŋ le loo yuŋyeŋ o chieeŋ piɔuwaŋndo cho hoo waŋchieeya tɛɛŋndo niŋ!

^ [1] (pɛl 1) A masale waŋchieeya okɔɔ Chiisu wa suɛi ni mɛɛ o pɛl Siisa diolaŋ. Nduyɛ Siisa wa masa bɛndoo a boondii keŋ ni.

^ [2] (pɛl 17) Tofa yauwo hoo “Jehovah’s Witnesses​—⁠Proclaimers of God’s Kingdom,” peele 662, a kɔfoo “Mbo wu le Mɛlɛka Diikɔŋndo” o yauwo hoo “God’s Kingdom Rules!” o peele 150 choo.

Diom Mɛlɛkaa Kindi Tiindaŋ Ndaa

“Yiyaŋndo o Pulɔwaa 27:​11, Maatiu 26:​52, a Chɔŋ 13:​35 choo kindi laalaŋ nuu ni le kiɔɔ wali wanaa chɔuwa tosaa. Bolii Baabuiye hei mala ya vɛlɛ ni le kɔl nuu baa tiuwo o tɔɔndaŋndo bɛŋgu.”​—⁠Aŋdili, o Yukileŋ niŋ.

“Aisaya 2:​4 mala ya ni mi lo yuŋyeŋ o tɔɔndaŋndo bɛŋgu. Mi chaŋnuŋ o kɔl mɛɛ nyɔɔ wa niŋ doŋ doŋ o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ yɛ, teleŋ wana o wana chue lɛ niŋ yekpandi le chaaŋ ndɔ wana chioo diyɔɔ le wo.” ​—⁠Wilima, o Kolombiaa niŋ.

TƐƐSIAA LE DIOMNDAŊ LAPUM

  • Ŋ choŋnuŋ yuŋyeŋ a sɔɔŋ chieeŋndo hoo: Ŋ luei laba o sɔɔŋ lemasa chieeŋndo niŋ ɔɔ chɔu le, kanifuule, ŋ cho lo lechoo wo chɔmndo le Masale Mɛlɛkaleŋ

    WOL le Sɔɔŋ Yaasiaa—Kisi (2010-2025)
    Chukku Ma Kinda
    Chuku Ma Kumbi
    • Kisiei
    • Share
    • Mɛɛ ŋ Yeema Yɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Sawalaŋ Le Tɛɛŋgei Soliŋndo Kpeku
    • Mɛɛ Naŋ Bii Yooŋgula Numndaŋ Yɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Chuku Ma Kumbi
    Share