တၢ်မၤလိ ၁၇
ဒ်သိးနထီဒါ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်ကန့ၢ်အဂီၢ် တူၢ်လိာ်ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤစၢၤ
“ပကနိဒီး . . . တၢ်နါအိၣ်လၢမူခိၣ်အလီၢ်တဖၣ်လီၤ.”—အ့းဖ့းစူး ၆:၁၂.
တၢ်သးဝံၣ် ၅၅ ပျံၤအဝဲသ့ၣ်တဂ့ၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ်a
၁. ဒ် အ့းဖ့းစူး ၆:၁၀-၁၃ တဲဝဲအသိး ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အသးအိၣ်ပှၤဒ်လဲၣ်. တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.
ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အသးအိၣ်ပှၤ ခီဖျိမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကထီဒါ ပဒုၣ်ပဒါတဖၣ်အဃိ မ့ၢ်တၢ်လၢအမၤမုာ်ပသးဒိၣ်မးလီၤ. ပဒုၣ်ပဒါလၢ အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲမုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ဒုၣ်ဒါတဖၣ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤ ဒီးဒ်သိးပထီဒါ ပဒုၣ်ပဒါတဖၣ်အံၤ ကန့ၢ်အဂီၢ် အဝဲဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်လၢပလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၆:၁၀-၁၃ တက့ၢ်.) ပမ့ၢ်တူၢ်လိာ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤစၢၤ ဒီးသန့ၤပသးလၢအီၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤန့ၣ် ပထီဒါမုၣ်ကီၤလံၢ် ကန့ၢ်ဝဲလီၤ. ဒီးပကအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် ဒ်စီၤပီလူးလၢအတဲဝဲ “ယွၤမ့ၢ်အိၣ်လၢပဂီၢ်ဒီး, မ့ၢ်မတၤကထီဒါပှၤတဂၤလဲၣ်” န့ၣ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၈:၃၁.
၂. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ ဒ်ပမ့ၢ်ခရံာ်ဖိအသိး ပတသးစၢၢ်ဆၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အဂ့ၢ် အါတလၢဘၣ်. ပသးစၢၢ်ဆၢလၢ ပကမၤလိ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးမၤအတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၅:၅) ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်လၢမုၣ်ကီၤလံၢ် မၤဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၂:၁၁) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး ကျဲတဘိလၢမုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် သူဝဲအါမး ဒ်သိးကကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ပှၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး ပတြီဆၢ အဝဲသ့ၣ် ကသ့ဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် လီန့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်
၃-၄. (က) တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ပှၤလၢအနာ် တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် အိၣ်အါထဲလဲၣ်.
၃ ဒ်သိးမုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် ကကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ပှၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် သူဝဲတၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်လီၤ. ပှၤလၢအမၤ တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢအဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် တသ့ၣ်ညါ မ့တမ့ၢ် အမၤကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် မၤဝဲတသ့တဖၣ်သ့ဝဲလီၤ. အဒိ ပှၤတနီၤတဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ မ့တမ့ၢ် ဒွးဆၣ်ဧိၤဖီဧိၤဒီး ဟီဆိပာ်စၢၤ တၢ်လၢအကဟဲကဲထီၣ်အသး လၢခါဆူညါတဖၣ်သ့ဝဲလီၤ. ဒီးပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် မၤဝဲဒ်သိး အကတိၤတၢ်ဒီး ပှၤလၢအသံတ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. ဒီးပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် မၤဝဲတၢ်အူတၢ်သမူ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤကဒါမဲာ် ဒ်သိးကမၤဘၣ်ဒိ ပှၤအဂၤအဂီၢ်လီၤ.b
၄ ပှၤလၢအနာ် တၢ်ဝံတၢ်နါအစိကအမီၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. လၢထံကီၢ် ၁၈ ဘ့ၣ်လၢအအိၣ်ဖဲ လဲထၢၤ အမဲရကၤ ဒီးခရ့ဘံယၢၤအပူၤန့ၣ် ပှၤဃုသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤသၢဂၤအကျါတဂၤန့ၣ် နာ်ဝဲတၢ်မၤကဒါမဲာ် ဒီးတၢ်အူတၢ်သမူလီၤ. ဒီးပှၤခဲလၢာ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် နာ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ဆဲးကျိးဒီး ပှၤသံအကလၤတဖၣ် သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဒီးလၢထံကီၢ် ၁၈ ဘ့ၣ်လၢ အၤဖြံၤကၤအပူၤန့ၣ် ပှၤဃုသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤတဝာ်ဘျဲၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်နာ်ဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ်ဃုကျဲ လၢကလံၣ်န့ၢ်လီန့ၢ် “ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်” လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်အိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်တပူၤဂ့ၤတပူၤဂ့ၤ ပကဘၣ်ဒီသဒၢပသးလၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်လီၤ.
၅. ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒ်လဲၣ်.
၅ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် “တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအကစၢ်” လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၁:၅) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသးဟ့ဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤတဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ “ပှၤလၢအမၢအဖိခွါဂ့ၤ, အဖိမုၣ်ဂ့ၤ, ခီဂာ်မ့ၣ်အူမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤဖးတၢ်ဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤလၢအဒုၣ်တၢ်အဆၢကတီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤလၢအဟိၣ်တၢ်လိၢ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤမၤကဒါပမဲာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤသ့တၢ်အူတၢ်သမူမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤမၤန့ၢ်ပှၤသံကလၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤမဲာ်ထံၣ်ဝံမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤလၢအသံကွၢ်တၢ်လၢပှၤသံမ့ၢ်ဂ့ၤ, တဘၣ်အိၣ်လၢသုကျါဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကယဲၢ်ပှၤလၢအမၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ယွၤအတၢ်သးဘၣ်အၢလီၤ.” (၅ မိၤၡ့ ၁၈:၁၀-၁၂) ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် တလိၣ်မၤထွဲဝဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ထံၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် တဆီတလဲဘၣ်.—မၤလကံ ၃:၆.
၆. (က) ဒ်သိးမုၣ်ကီၤလံၢ် ကမၤဘၣ်ဒိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ် အဝဲသူဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဒ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၉:၅ တဲဝဲအသိး ပှၤလၢအသံတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤအသးဒီးအီၤဒ်လဲၣ်.
၆ ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်သူဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် ဒ်သိးကမၤဘၣ်ဒိပှၤအဂီၢ်အဃိ အဝဲဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ်သူဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် ဒ်သိးကရၤလီၤဝဲ တၢ်လံၣ်တၢ်လီတဖၣ် ဃုာ်ဒီးတၢ်လံၣ်တၢ်လီလၢအမ့ၢ် ပှၤသံတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်မူဒံးလၢ တၢ်လီၢ်တပူၤပူၤဒံးလီၤ. (ဖး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၉:၅ တက့ၢ်.) မုၣ်ကီၤလံၢ် သူဝဲတၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် ဒ်သိးကမၤပျံၤမၤဖုးဒီး ကမၤယံၤထီၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အဂီၢ်လီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ် တအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤလၢအမၤတၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် ကသန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ်အဲၣ်ဒိးလၢ အဝဲသ့ၣ် ကသန့ၤအသးလၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်လီၤ.
ပတြီဆၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်
၇. ယဟိဝၤယွၤ တဲပှၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၇ ဒ်ပမၤလိတ့ၢ်လၢ အခီၣ်ထံးအသိး ဒ်သိးပဟးဆှဲး မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်လံၣ်တၢ်လီတဖၣ်ကန့ၢ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤတဲဘၣ်ပှၤ တၢ်လၢပကဘၣ်သ့ၣ်ညါအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢ အကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပတြီဆၢမုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါ ကန့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
၈. (က) ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢ ပကတြီဆၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၆:၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ်အတၢ်လံၣ်တၢ်လီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သံဒ်လဲၣ်.
၈ ဖးကစၢ်ယွၤအလုၢ်ကထါ ဒီးဆိကမိၣ်ထံအီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢ ပကတြီဆၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် အတၢ်လံၣ်တၢ်လီန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် နးလၢအကနၣ်အ့ၣ် လၢကပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်လံၣ်တၢ်လီလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် ရၤလီၤဝဲတဖၣ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၇) အဒိ တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ် ပှၤသံတဖၣ် ဆဲးကျိးလိာ်အသးဒီး ပှၤလၢအမူတဖၣ်သ့န့ၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်တၢ်လံၣ်တၢ်လီလီၤ. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၆:၄ တက့ၢ်.) ဒီးကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ ထဲဒၣ်ယဟိဝၤယွၤတဂၤဧိၤန့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်လၢအကဟဲကဲထီၣ်အသးတဖၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၅:၂၁; ၄၆:၁၀) ပမ့ၢ်ဖးဒီးဆိကမိၣ်ထံ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါထီဘိန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကတြီဆၢဒီးသးဟ့ တၢ်လံၣ်တၢ်လီတဖၣ်လၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် အဲၣ်ဒိးလၢပကနာ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
၉. ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၉ ဟးဆှဲးတၢ်ကိးမံၤဒဲး လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ. ဒ်ပမ့ၢ်ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်အသိး တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤန့ၣ် ပတအဲၣ်ဒိးမၤအီၤ နီတဘျီဘၣ်. အဒိ ပတဂုာ်ကျဲးစၢး ဆဲးကျိးဒီး ပှၤသံတဖၣ်ခီဖျိလၢ တၢ်ဝံတၢ်နါ အသရၣ်တဖၣ် မ့တမ့ၢ် လၢကျဲအဂၤတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒ်ပမၤလိဘၣ်လၢ တၢ်မၤလိလၢအပူၤကွံာ်တခါအသိး ပဟးဆှဲး တၢ်ခူၣ်လီၤပှၤသံအလုၢ်အလၢ်လၢ အဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ်နာ်လၢ ပှၤမ့ၢ်သံန့ၣ် ပှၤအိၣ်မူဒံးလၢ တၢ်လီၢ်တတီၤတီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ တၢ်ကမၤအသးလၢ ခါဆူညါအဂီၢ် ပတလဲၤလၢ ပှၤဒွးဆၣ်ဧိၤဖီဧိၤ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအဟီဆိပာ်စၢၤတၢ်တဖၣ်အအိၣ်ဘၣ်. (ယၡါယၤ ၈:၁၉) ပသ့ၣ်ညါလၢ တၢ်မၤတဖၣ်အံၤန့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ ပဂီၢ်အါမး တကးဒံးဘၣ် အမၤဘၣ်ထွဲပှၤ ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် လၢကျဲလိၤလိၤသ့လီၤ.
ကွၢ်လိမၤဒိး ခရံာ်ဖိလၢတၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ် ခီဖျိမၤဟးဂီၤကွံာ် နတၢ်ဖိတၢ်လံၤ ကိးမံၤဒဲးလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဒီးဟးဆှဲး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၀-၁၂)
၁၀-၁၁. (က) ပှၤလၢတၢ်မၢဖိအစိၤတနီၤန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ထံၣ်န့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအခါ မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးကွၢ်လိ ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်လဲၣ် ဒီးပကွၢ်လိမၤဒိး အဝဲသ့ၣ်အဒိအတဲာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၀ မဟးဂီၤကွံာ် တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်. ဖဲတၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ် ပှၤလၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤတနီၤန့ၣ် မၤဝဲတၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါထီၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအခါ အဝဲသ့ၣ် အသးဆူၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးအဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲလၢ “ပှၤလၢအစုာ်တၢ်ကၢ်တၢ်, အါဂၤ, ဟဲစိာ်ပာ်ဖှိၣ်အလံာ်အလဲၢ်, ဒီးဆူးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ ပှၤခဲလၢာ်အမဲာ်ညါလီၤ.” (မၤတၢ် ၁၉:၁၉) တသ့ဖဲအသ့ အဝဲသ့ၣ်တဂၤစုာ်စုာ် မၤဝဲတၢ်ကိးမံၤဒဲးလၢ ကတြီဆၢကွံာ်ဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အလံာ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤကဒါမဲာ်န့ၣ် အပှ့ၤဒိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢအဝဲသ့ၣ် ကဟ့ၣ်လီၤပှၤဂၤ မ့တမ့ၢ် ဆါလီၤအီၣ်ကွံာ်ဝဲအလီၢ် အဝဲသ့ၣ် မၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ် သးစၢၢ်ဆၢဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သး အါန့ၢ်ဒံး အလံာ်အလဲၢ်တဖၣ် အပှ့ၤလီၤ.
၁၁ ပကွၢ်လိမၤဒိး ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ် ပတၢ်ဖိတၢ်လံၤ ကိးမံၤဒဲးလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် ပမ့ၢ်ပှၤလၢ အကူၣ်တၢ်သ့လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်ကပၣ်ဃုာ်ဒီး လုၣ်အူ, တၢ်အူတၢ်သမူ မ့တမ့ၢ် တၢ်တမံၤမံၤလၢ ပှၤလံာ်အီၤ မ့တမ့ၢ် ပာ်ဃာ်အီၤဒ်သိး ပှၤကဒီသဒၢလီၤသးလၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.—ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၁ တက့ၢ်.
၁၂. ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးတဖၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤပသးလၢ တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၂ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် သမံသမိးလီၤနသး လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတက့ၢ်. သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘တၢ်လၢယဖးအီၤလၢ အ့ထၢၣ်နဲးအပူၤ မ့တမ့ၢ် လံာ်ဒီးမဲးကစံတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် အဂ့ၢ်ဧါ. တၢ်သးဝံၣ်လၢ ယဒိကနၣ်အီၤတဖၣ်, တၢ်ဂီၤမူလၢယကွၢ်အီၤတဖၣ် မ့တမ့ၢ် ဝံၣ်ဒံၣ်အိၣ်က့(မ်) လၢယလိာ်ကွဲအီၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အဂ့ၢ်ဧါ. လၢယတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးတဖၣ်အပူၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤဧါ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်နါလၢ ဟးဆူးအီၣ်ပှၤသွံၣ်, တဲပြဲၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်ဧါ. ဒီးတၢ်မၤကဒါမဲာ်, တၢ်အူတၢ်သမူတဖၣ်အံၤန့ၣ် ဖျါလၢအတမၤဘၣ်ဒိပှၤ နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်ဧါ.’ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်တဲပူ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဂဲၤဒိအပူ လၢအတမ့ၢ်တၢ်နီၢ်ကီၢ်တနီၤန့ၣ် တဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤဘၣ်. အဃိ ဖဲနသမံသမိးလီၤ နသးဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးတဖၣ်အခါ ပာ်လီၤနသးလၢ နကဃုထၢ တၢ်လၢအကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနကအိၣ်ယံၤဒီး တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. တသ့ဖဲအသ့ ပအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးပ ‘သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် သုတပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ ပလိၤတဂ့ၤလီၤ.’—မၤတၢ် ၂၄:၁၆.c
၁၃. ပဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၃ ဟးဆှဲး တၢ်တဲတၢ်လဲၤခီဖျိလၢ အဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပအဲၣ်ဒိးကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၂:၂၁) တချုးလၢယ့ၣ်ၡူးဟဲလီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲအိၣ်လၢမူခိၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အဂ့ၢ် အါမးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတတဲဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အဂ့ၢ် ဒီးတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤဝဲတဖၣ်အဂ့ၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲအဲၣ်ဒိး သိၣ်လိပှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးတမ့ၢ်မုၣ်ကီၤလံၢ်အဂ့ၢ်ဘၣ်. ပအဲၣ်ဒိးကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးခီဖျိပတရၤလီၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပအဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါထီၣ်လၢပ “သးပၢၢ်ထီၣ်” လၢပကတဲ “တၢ်ဂ့ၤ” လၢအမ့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၅:၁.
ယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူး ဒီးမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ် တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အဃိ ပတလိၣ်ပျံၤ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်ဘၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၄-၁၅)d
၁၄-၁၅. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတကြၢးပျံၤ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်ဘၣ်လဲၣ်. (ခ) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤ ဒီသဒၢဝဲအခ့အပှၤတဖၣ်န့ၣ် တၢ်အုၣ်အသးမနုၤအိၣ်လဲၣ်.
၁၄ တဘၣ်ပျံၤ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် န့ၣ်တဂ့ၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်တဖျၢၣ်အံၤအပူၤ တၢ်လၢအတဂ့ၤတဖၣ် ဒ်သိးဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး, တၢ်သံတၢ်ပှၢ် ဒီးတၢ်ဆူးတၢ်ဆါတဖၣ် ဟဲကဲထီၣ်အသးဒီးပှၤ သတူၢ်ကလာ်သ့လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အံၤအခါ ပတကြၢးဆိကမိၣ်လၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် မၤဝဲန့ၣ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “တၢ်အဆၢအကတီၢ် ဒီးတၢ်ဘၣ်အတီၤ” ဘၣ်ပှၤကိးဂၤဒဲးသ့လီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၉:၁၁) ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ ကစၢ်ယွၤ တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် ကမၤသံဝဲ စီၤယိၤဘးန့ၣ်ဘၣ်. (ယိၤဘး ၂:၆) ဒီးလၢစီၤမိၤၡ့အစိၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ကီၢ်အဲၤကူပတူး အပှၤမၤကဒါမဲာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၈:၁၈; ၉:၁၁) လၢခံ လၢမူခိၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤယ့ၣ်ၡူးလၢ တၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဒ်သိးကမၤနၢၤကွံာ်မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် ဒီးတ့ၢ်လီၤအီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤကွံာ်အီၤလၢ တၢ်ယိာ်ပူၤ လၢအမ့ၢ် တၢ်လီၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤဘၣ်ဒိပှၤဂၤ တသ့နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉; ၂၀:၂, ၃.
၁၅ လၢပစိၤခဲအံၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်အုၣ်အသးအါမံၤ လၢယဟိဝၤယွၤ ဒီသဒၢဝဲ အခ့အပှၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတက့ၢ်. ပဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးသိၣ်လိတၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀) ပမၤဒ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပဟးပာ်ဖျါထီၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ အအၢအသီတဖၣ်လီၤ. အဃိ မုၣ်ကီၤလံၢ်မၤပတုာ်ဝဲ ပတၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်သ့န့ၣ် ကမၤဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲမၤဝဲတသ့ဘၣ်. အဃိ တလိၣ်ပပျံၤ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်ဘၣ်. ဒီးပသ့ၣ်ညါလၢ “ယွၤအမဲာ်ဟးဝ့ၤဝီၤတၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်ညါ, ဒ်သိးအကပာ်ဆူၣ်ထီၣ်အသးလၢ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး အသးဒီဖျၢၣ်ဒီးအီၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.” (၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၁၆:၉) ပမ့ၢ်တီဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် မၤဘၣ်ဒိပှၤ လီၤထူလီၤယိာ်တသ့ဘၣ်.
ပှၤလၢအတူၢ်လိာ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤစၢၤတဖၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ
၁၆-၁၇. တဲဖျါထီၣ် တၢ်လဲၤခီဖျိတခါလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ဒ်သိးပကတြီဆၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အဂီၢ် ပလိၣ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူန့ၣ်တက့ၢ်.
၁၆ ပတံၤသကိးဒီးပဘူးပတံၢ်တဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပမ့ၢ်တပၣ်ဃုာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အကျါဘၣ်န့ၣ် တၢ်လၢအတဂ့ၤတဝါဘၣ်တဖၣ် ကကဲထီၣ်အသးဒီးပှၤ တမံၤမံၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်ကထီဒါပှၤလီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပလိၣ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ ဒ်သိးပကတြီဆၢကွံာ် မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်လီၤ. ဒ်သိးပကတြီဆၢကွံာ် မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အဂီၢ် ပလိၣ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲပတံၤသကိး မ့တမ့ၢ် ပဘူးပတံၢ်တဖၣ်ထီဒါပှၤအခါလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲရံၤကၤ လၢအအိၣ်ဖဲ ကီၢ်ကၣ်နၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲအဝဲစးထီၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံအခါ အသးအိၣ် ၂၁ နံၣ်လီၤ. အဲရံၤကၤအပၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဝံတၢ်နါ အသရၣ်အဃိ ပှၤအဲၣ်ဒိးလၢ အဲရံၤကၤ ကပၣ်ဃုာ်လၢ လုၢ်လၢ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် ဒ်သိးဒီး အဝဲကဘၣ်အီၣ်ဝဲ တၢ်ညၣ်လၢ ပှၤလုၢ်ထီၣ်အီၤလၢ မိၢ်ပၢ်ဖံဖုလၢ အသံတ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲတမၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် တဲအီၤလၢ အမ့ၢ်ပှၤလၢ အတပာ်ကဲ မိၢ်ပၢ်ဖံဖုတဖၣ်ဘၣ်. ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ မိၢ်ပၢ်ဖံဖုလၢ အသံတ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဆိၣ်ဃီၣ်အဝဲသ့ၣ် ခီဖျိလၢ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ လၢနီၢ်ခိ ဒီးနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ.
၁၇ အဲရံၤကၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် မၢဆူၣ်အီၤလၢ အကပၣ်ဃုာ်လၢ မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်အကျါ ဒီးအဝဲမ့ၢ်တမၤဝဲဘၣ်န့ၣ် ပှၤကနီဟးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢဟံၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတမၤဝဲဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤန့ၣ် ဒုးအိၣ်အဲရံၤကၤ လၢအဟံၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤအီၤလၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအသီ လၢအမ့ၢ် ခရံာ်ဖိဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အလီၤဂာ်ဒ် အဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတံၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. (မၢ်ကူး ၁၀:၂၉, ၃၀) အဲရံၤကၤ အဘူးအတံၢ်တဖၣ် တကနၣ်ဃုာ်အီၤလၢၤဘၣ် ဒီးဒွဲၣ်အူထီၣ်ကွံာ် အတၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်သနာ်က့ အဝဲဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ, ဒိးဘျၢထံ ဒီးအခဲအံၤ အဝဲမၤဝဲ ပှၤလဲၤလၢညါန့ၣ်လီၤ. အဝဲတပျံၤဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး အဲရံၤကၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ် အဲရံၤကၤတဲဝဲလၢ “ကိးနံၤဒဲးန့ၣ် ယဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ယဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကသ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးခု ခီဖျိလၢတၢ်မၤ ကစၢ်ယွၤလၢအပှဲၤဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤ အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.”
၁၈. ခိဖျိလၢ ပနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤအဃိ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤမနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၈ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢပကထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်ပတၢ်နာ် လၢကျဲဒ်အံၤ ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပကဘၣ်တြီဆၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး နာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤလီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါမး ဒီးပဟးဆှဲး မုၣ်ကီၤလံၢ်အတၢ်လံၣ်တၢ်လီတဖၣ် ကန့ၢ်လီၤ. ပတပျဲလၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဝံတၢ်နါ ကမၤတံာ်တာ်ပှၤလၢ ပကမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤန့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပအဲၣ်ဒိးမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. စီၤယၤကိာ် ကွဲးဝဲလၢ “ပာ်သုသးလၢယွၤအဖီလာ်တက့ၢ်. ထီဒါမုၣ်ကီၤလံၢ်တက့ၢ်, ဒီးကဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢသုအိၣ်လီၤ. သုးဘူးသုသးဆူယွၤအအိၣ်တက့ၢ်, ဒီးကသုးဘူးအသးဆူသုအိၣ်လီၤ.”—ယၤကိာ် ၄:၇, ၈.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၅၀ ဃုယွၤဒ်သိး နကန့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ
a ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်မၤဘၣ်ဒိပှၤ သ့ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ. တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးလီန့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်ဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးပတြီဆၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်ကန့ၢ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး ဒ်သိးတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် လံၣ်အီၣ်လီအီၣ်ပှၤ သုတန့ၢ်တဂ့ၤအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
b တၢ်ကတိၤတနီၤ အခီပညီ– တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်နာ်ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤတဖၣ်အံၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်နာ်လၢ ပှၤမ့ၢ်သံဘၣ်ဆၣ် ပှၤသးတသံဘၣ် ဒီးပှၤသံတဖၣ်ဆဲးကျိးဒီး ပှၤလၢအအိၣ်မူတဖၣ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် အဝဲသ့ၣ်ဆဲးကျိးဝဲခီဖျိလၢ ပှၤတဂၤဂၤလၢ အမၤတၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ (ပှၤခၢၣ်စးတၢ်တဂၤ) လီၤ. ဒီးတၢ်မၤအံၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်အူတၢ်သမူ ဒီးတၢ်ဟီဆိပၢၤစၢၤတၢ်လၢ ခါဆူညါစ့ၢ်ကီးလီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် တၢ်မၤကဒါမဲာ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤမၤတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်မၤတဖၣ်အံၤန့ၣ် ကပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤအူပှၤလိၣ်ပှၤဂၤ ဒီးပှၤအူဆါ မ့တမ့ၢ် အူဘျါပှၤဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤကဒါမဲာ်အံၤန့ၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤမၤကမၣ်ပှၤမဲာ်ခီဖျိ ပှၤမၤဟူးပှၤစုချ့ချ့ ဒီးပှၤမၤအီၤလၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်.
c တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ်ဘၣ်. ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကဘၣ်သူဝဲ ခရံာ်ဖိအသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဃုထၢ တၢ်လၢအကဖးဝဲ, ကကွၢ်ဝဲ မ့တမ့ၢ် ကလိာ်ကွဲဝဲတဖၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. ဒီးဟံၣ်ခိၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့တဂၤန့ၣ် ကမၤစၢၤဝဲ အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကဃုထၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အလီၤပလိာ်ဒီး လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—လဲၤလၢ jw.org® ဘၣ်ဃးဒီးပှၤ > တၢ်သံကွၢ်လၢ ညီနုၢ်ပှၤသံကွၢ်တဖၣ် ဒီးကွၢ် တၢ်မၤလိလၢအမ့ၢ် “ယဟိဝၤ ပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် တြီဝဲတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး တနီၤဧါ” တက့ၢ်.
d တၢ်တဲဖျါထီၣ် တၢ်ဂီၤအခီပညီ– တၢ်ဂီၤတဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပစီၤပၤယ့ၣ်ၡူးလၢမူခိၣ် လၢအပှဲၤဒီးအစိအကမီၤန့ၣ် တီခိၣ်ရိၤမဲဝဲ မူခိၣ်ကလူး သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်လီၤ. ဒီးယဟိဝၤယွၤ အလီၢ်ပစိာ်အိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်.