တၢ်မၤလိ ၅၁
နထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲနာ်က့ နအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်သ့
“တဘၣ် သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်တဂ့ၤ ဒီးတဘၣ်ပျဲ သုသးကလီၤစၢ်လၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး အဃိတဂ့ၤ.”—ယိၤဟၣ် ၁၄:၂၇.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၁၂ တၢ်ဃူတၢ်ဖိးကစၢ် ယဟိဝၤယွၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ်a
၁. “တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်” န့ၣ်အကဲမနုၤလဲၣ်. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် တခါအံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်. (ဖံလံးပံၤ ၄:၆, ၇)
“တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်” န့ၣ်ဘၣ်သးတဲဝဲ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ ပန့ၢ်ဘၣ်အီၤ ခီဖျိ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်တခါအံၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ပအိၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ် ဒီးပတပျံၤတၢ်ဘၣ်. (ဖး ဖံလံးပံၤ ၄:၆, ၇.) တကးဒံးဘၣ် ပရ့ဘၣ်ဒီး ပှၤလၢ အအဲၣ်ကစၢ်ယွၤ ဒီးပကဲထီၣ်ဘၣ် “ကစၢ်ယွၤလၢ အဟ့ၣ်လီၤ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်” တဂၤန့ၣ် အသကီး. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၂၃) ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ, နာ်န့ၢ်အီၤ ဒီးကနၣ်အကလုၢ်န့ၣ် ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးဒီး ပကပာ်ပသးမုာ်မုာ်. မ့မ့ၢ် ပှၤတၢ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် တန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်တခါအံၤဘၣ်.
၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်လၢ ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်လဲၣ်.
၂ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဆါရၤလီၤသး, န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး, ထံကီၢ်တၢ်အိၣ်သး တဂၢၢ်တကျၢၤ ဒီးတၢ်မၤအၢမၤနးအခါ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ် ကသ့ဧါ. ခီဖျိလၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤ အဃိ ပဘၣ်ယိၣ်တၢ်. နာ်က့ ယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲလၢ “တဘၣ် သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်တဂ့ၤ ဒီးတဘၣ်ပျဲ သုသးကလီၤစၢ်လၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး အဃိတဂ့ၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၄:၂၇) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မၤထွဲဝဲ ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤအဃိ ပသးခုညါ. တကးဒံးဘၣ် ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်နာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ပာ်အသးမုာ်မုာ် ဒီးလဲၤခီဖျိ တၢ်မၤကွၢ်န့ၢ်ဝဲ.
တၢ်ဆါရၤလီၤသးနာ်က့ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်သ့
၃. ခီဖျိလၢ တၢ်ဆါသံသတြိာ် ဒီးတၢ်ဆါရၤလီၤသးအဃိ အမၤဘၣ်ဒိ ပှၤအါဂၤဒ်လဲၣ်.
၃ ခီဖျိလၢ တၢ်ဆါသံသတြိာ် ဒီးတၢ်ဆါရၤလီၤသးအဃိ ပှၤအါတက့ၢ် အတၢ်အိၣ်မူ ဆီတလဲသး. အဒိ ဖဲခိၤရိၤနၤ (COVID-19) တၢ်ဆါရၤလီၤသးခါန့ၣ် အမၤဘၣ်ဒိတၢ်အါမး. ပှၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်တဒူၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲခိၤရိၤနၤ တၢ်ဆါရၤလီၤသးခါန့ၣ် ပှၤအါဂၤမံတန့ၢ်ဘၣ်, ပှၤဘၣ်ယိၣ်တၢ်, ပှၤသးဟးဂီၤ, ပှၤအီသံး ဒီးပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီး အါထီၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပှၤမၤဆူၣ်မၤစိးတၢ် ဒီးပှၤမၤသံလီၤနီၢ်ကစၢ်သး အါထီၣ်မၣ်အါထီၣ်. လၢနအိၣ်တၢ်လီၢ် တၢ်ဆါမ့ၢ်ရၤလီၤသးန့ၣ် ဒ်သိးနတသးကိၢ်တၢ် အါတလၢတဂ့ၤ ဒီးနကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်အဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.
၄. တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူး တဲပာ်စၢၤဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ခါဆူညါန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကပာ်ပသး မုာ်မုာ်ဒ်လဲၣ်.
၄ ယ့ၣ်ၡူး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ဖဲမုၢ်နံၤခံကတၢၢ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ဆါကရၤလီၤသး ဒီးတၢ်ဆါသံသတြိာ် ကကဲထီၣ်သးလၢ “တၢ်လီၢ်တတီၤ ဝံၤတတီၤ.” (လူၤကၣ် ၂၁:၁၁) ခီဖျိလၢ ပသ့ၣ်ညါပာ်စၢၤလၢ တၢ်ကကဲထီၣ်သး ဒ်အံၤအဃိ ပတဖုးဘၣ်ပသးဘၣ်. ပသ့ၣ်ညါလၢ တၢ်ဆါရၤလီၤသးန့ၣ် ဟဲကဲထီၣ်သး ဒ်သိးဒီး ယ့ၣ်ၡူး တဲပာ်စၢၤဝဲ. ဒီးပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အဃိ ပကဘၣ်မၤထွဲ ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အတဲဝဲလၢ “ပျံၤတၢ်တဂ့ၤ.”—မးသဲ ၂၄:၆.
ဖဲတၢ်ဆါရၤလီၤသးခါ နမ့ၢ်ကနၣ် လံာ်စီဆှံလၢ ပှၤသွီဃာ် လၢတၢ်ကလုၢ်န့ၣ် အက မၤစၢၤနၤလၢ နကပာ်နသးမုာ်မုာ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၅)
၅. (က) ဖဲတၢ်ဆါရၤလီၤသးခါန့ၣ် ပကဘၣ် ဃ့ထုကဖၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်. (ဖံလံးပံၤ ၄:၈, ၉) (ခ) ပမ့ၢ်ကနၣ် လံာ်စီဆှံလၢ ပှၤသွီဃာ်လၢတၢ်ကလုၢ်န့ၣ် ကကဲဘျုးဒ်လဲၣ်.
၅ တၢ်ဆါရၤလီၤသးအဃိ ပှၤအါဂၤန့ၣ် ဘၣ်ယိၣ်တၢ်အါတလၢ ဒီးပျံၤတၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဒဲစံၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်.b ဖဲအတံ, အတခွါ ဒီးကသံၣ်သရၣ် သံလၢ ခိၤရိၤနၤတၢ်ဆါ ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် အဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ခိၤရိၤနၤတၢ်ဆါ ကကူအီၤ ဒီးကကူဃုာ်ဒီးအမိ. ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်ဆါရၤလီၤသးအဃိ အဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ အတၢ်မၤတအိၣ်လၢၤဘၣ် ဒီးအပှ့ၤတၢ်အီၣ် ဒီးဟ့ၣ်ဟံၣ်လဲ တန့ၢ်လၢၤဘၣ်. အဘၣ်ယိၣ်တၢ် ဒ်န့ၣ်အဃိ လၢမုၢ်နၤခီန့ၣ် အမံမၣ်တန့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လၢခံန့ၣ် အပာ်က့ၤအသးမုာ်မုာ်. အမၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဃ့ ယဟိဝၤယွၤ တၢ်မၤစၢၤလၢ ကပာ်အသးမုာ်မုာ် ဒီးကအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ. (ဖး ဖံလံးပံၤ ၄:၈, ၉.) အကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအ “ကလုၢ်” ခီဖျိ အကနၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံလၢ ပှၤသွီဃာ်လၢတၢ်ကလုၢ်. အတဲဝဲလၢ “ပှၤဖးလံာ်စီဆှံဖိ အကလုၢ်န့ၣ် မၤမုာ်ထီၣ်ယသး ဒီးယသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ သးအိၣ်ယၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၄:၁၉.
၆. ပမ့ၢ်မၤ နီၢ်ကစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ထီဘိန့ၣ် ကကဲဘျုးဒ်လဲၣ်.
၆ ဖဲတၢ်ဆါရၤလီၤသး အဆၢကတီၢ် ပကမၤတၢ် ဒ်သိးဒီး ပမၤအီၤလၢညါန့ၣ် တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်မၤ နီၢ်ကစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ထီဘိ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိ လၢအအိၣ်လၢ လံာ်လဲၢ်ဒီးတၢ်ဂီၤမူပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ နာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ. (၁ ပ့းတရူး ၅:၉) တကးဒံးဘၣ် ပမ့ၢ်ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် ပကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ လံာ်စီဆှံပူၤ. ပကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဂၤ ဒီးပကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ပှၤဂၤအအိၣ်. (ရိမ့ၤ ၁:၁၁, ၁၂) ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ, အပျံၤတၢ် ဒီးအိၣ်သယုၢ်ထဲတဂၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်. အဃိ ပမ့ၢ်ဆိမိၣ်ထံ အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပတၢ်နာ် ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ဒီးပကနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤ.
၇. လၢတၢ်မၢဖိယိၤဟၣ် အအိၣ်န့ၣ် နန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.
၇ ပကဘၣ်ကျဲးစၢး ရ့လိာ်သးဒီးတဲသကီးတၢ်ဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်. ခီဖျိလၢ တၢ်ဆါရၤလီၤသးအဃိ ပအိၣ်တၢ်လီၢ် ဘူးလိာ်သးနာ်က့ ပလဲၤအိၣ်သကီးလိာ်သး တသ့ဘၣ်. အဒိ တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်န့ၣ် အဘၣ်သး ထံၣ်လိာ်သးဒီး အသကီး စီၤကါယူး. (၃ ယိၤဟၣ် ၁၃, ၁၄) ဘၣ်ဆၣ် အသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အထံၣ်လိာ်သးဒီး စီၤကါယူး တသ့ဒံးဘၣ်အဃိ အကွဲးအိၣ်သကီးစီၤကါယူး. ပဝဲစ့ၢ်ကီး တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပကတူၢ်ဘၣ် ဒ်သိးဒီး တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်. ပလဲၤဟးအိၣ်သကီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် မ့ၢ်တသ့ထီဘိဘၣ်နာ်က့ ပဆဲးအိၣ်သကီး အဝဲသ့ၣ်လၢ လီတဲစိ, ကီးအဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်ဂီၤမူ (video calls) ဒီးကွဲးအိၣ်သကီး အဝဲသ့ၣ်သ့. ပမ့ၢ်ရ့ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဒ်အံၤထီဘိန့ၣ် ပတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ကစှၤလီၤ, ပတတူၢ်ဘၣ်လၢ ပအိၣ်ထဲတဂၤဘၣ် ဒီးပပာ်က့ၤပသး မုာ်မုာ်သ့. ပမ့ၢ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ် အါတလၢန့ၣ် ပကဘၣ်တဲပၠး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ဒီးတူၢ်လိာ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ.—ယၡါယၤ ၃၂:၁, ၂.
ပထံၣ်ဘၣ် န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးနာ်က့ ပအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်သ့
၈. န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ် နတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်သ့ဒ်လဲၣ်.
၈ လၢညါ နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ဒ်သိးဒီး ထံဒိၣ်ထီၣ်, ဟီၣ်ခိၣ်ဟူး, မ့ၣ်အူအီၣ်တၢ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကသးကိၢ်တၢ် ဒီးနတၢ်သးကိၢ် ကအိၣ်တီၢ် ဖၣ်ယံာ်ညါ. ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သး ဒ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလၢနအဲၣ်တဂၤဂၤ မ့ၢ်သံသဒၣ်ကွံာ်နၤ မ့တမ့ၢ် နဟံၣ်ဒီးနတၢ်ဖိတၢ်လံၤ မ့ၢ်ဟးဂီၤကွံာ်န့ၣ် နကသးအုး, နမၤတၢ်တဘၣ်နီမံၤလၢၤဘၣ် ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကပှံၢ်ထီၣ်တၢ်ဒံး. နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒ်န့ၣ်နာ်က့ နတကဲပှၤလၢ အအဲၣ်တၢ်ထူးတၢ်တီၤဘၣ် ဒီးနတၢ်နာ်အိၣ်ဒံး. နထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလံ ဒီးပှၤတနီၤန့ၣ် ကတဲဟးဂီၤနသးဒံး. (ယိၤဘး ၁:၁၁) နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်အံၤနာ်က့ နပာ်နသး မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် သ့ဒံးဧါ.
၉. ယ့ၣ်ၡူးတဲပာ်စၢၤဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ လၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၉ ယ့ၣ်ၡူး တဲပာ်စၢၤဝဲလၢ “ဟီၣ်ခိၣ် ကဟူးဝဲဖးဒိၣ်” ဒီးန့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး လၢအနးတဖၣ် ကဟဲကဲထီၣ်ဝဲ. ပှၤတၢ်ချၢတနီၤန့ၣ် ဆိမိၣ်ဝဲလၢ န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တဟဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ပစိၤခဲအံၤ န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ကဟဲအါထီၣ် ဒီးပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပနီၢ်ကစၢ်လံ. (လူၤကၣ် ၂၁:၁၁) တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူး တဲပာ်စၢၤဝဲလၢ “တၢ်အၢတၢ်သီ ကအိၣ်အါထီၣ်ဝဲ.” အဃိ ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အၢတၢ်သီ, တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး ဒီးတၢ်မၤတၢထီၣ်တၢလီၤတၢ်. (မးသဲ ၂၄:၁၂) ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤလၢ အသးတီတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲ. အဃိ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်သးတဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ပှၤလံဧါ. ယ့ၣ်ၡူး တဘၣ်သး တဲဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. (ယၡါယၤ ၅၇:၁; ၂ ကရံၣ်သူး ၁၁:၂၅) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တမၤတၢ်လီၤလး လၢကမၤပူၤဖျဲးပှၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်လၢပလိၣ်ဘၣ် ဒ်သိးဒီး ပကပာ်ပသးမုာ်မုာ်.
၁၀. ပမ့ၢ်အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲလၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်လဲၣ်. (ကတိၤဒိ ၂၂:၃)
၁၀ ပမ့ၢ်အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးန့ၣ် ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သး သတူၢ်ကလာ်အခါ ပတဘၣ်ယိၣ်တၢ် အါတလၢဘၣ် ဒီးပကပာ်ပသးမုာ်မုာ်. လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ တချုးလၢ န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ကဲထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသး. (ဖး ကတိၤဒိ ၂၂:၃.) အဃိ ပအိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤပသး ဒီးပနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကကွၢ်ထွဲပှၤ. တကးဒံးဘၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ကရၢကရိ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပကဘၣ် အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သး သတူၢ်ကလာ်အဂီၢ် မၢ်မၢ်လီၤ.c ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ခီဖျိ တၢ်ကရၢကရိ လံာ်လဲၢ်တဖၣ်, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးတၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ. အဃိ ခဲအံၤပမ့ၢ်မၤထွဲ တၢ်ကရၢကရိ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် တချုးလၢ န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ကဲထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ.
နမ့ၢ်အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသး ဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် ဖဲန့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ကဲထီၣ်သးခါ နပူၤဖျဲးသ့ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၁)d
၁၁. လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မါကြဲၣ် အအိၣ်န့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.
၁၁ ပကကွၢ်သကီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မါကြဲၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိ. လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မါကြဲၣ် အိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် မ့ၣ်အူအီၣ်ပှၢ်အဃိ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ မၢပှၤဟးထီၣ်ကွံာ် လၢတၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်. ပှၤအါဂၤန့ၣ် ကျဲးစၢးဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးသး တဘျီဃီအဃိ ကျဲကတံာ်. ဒီးခီဖျိလၢ မ့ၣ်အူခုၣ်အါမးအဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မါကြဲၣ် ဘၣ်အိၣ်ဝဲလၢအကါပူၤ တစိၢ်ဖိညါ. နာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မါကြဲၣ် အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသး ဒီးလၢအကါပူၤန့ၣ် အပာ်ဃာ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤ လၢကမၤစၢၤအီၤ ဒ်သိးဒီး ကထံၣ်န့ၢ်ဝဲ ကျဲအဂၤတဘိလၢ အကဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသး. ဒီးလၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် အလဲၤနီဆိကွၢ်ဝဲ ကျဲတဘိအံၤလံအဃိ ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးခါန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မါကြဲၣ် လဲၤတုၤဝဲလၢ ပှၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးသးအလီၢ်ဂ့ၤဂ့ၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မါကြဲၣ် အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသး အဃိ အပူၤဖျဲး ဒီးပသးခုစၢၤအီၤညါ.
၁၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်မၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလဲၣ်.
၁၂ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိးဒီး ကဒီသဒၢပှၤလၢ န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး အဂီၢ်အဝဲသ့ၣ် ကမၢပအိၣ်လၢဟံၣ်, ကမၢပလဲၤလၢ ပှၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးသးအလီၢ် မ့တမ့ၢ် ကမၢပမၤတၢ်လၢ အဂၤတမံၤမံၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတနီၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်လီကီဝဲ အတၢ်ဖိတၢ်လံၤအဃိ ကထုးယံာ်အသး ဒီးတကနၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီ တဘျီဃီဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤန့ၣ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲ “လၢကစၢ်အဃိ ဒိးပၢသုသးလၢ တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲခဲလၢာ် အဖီလာ်တက့ၢ်. စီၤပၤလၢအမ့ၢ် ပှၤလၢအဒိၣ်န့ၢ်ဒံးသု ဒီးပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် လၢအမ့ၢ် ပှၤလၢစီၤပၤဆှၢလီၤဝဲ . . . န့ၣ် ဒိးပၢသုသးလၢ အဝဲသ့ၣ် အဖီလာ်တက့ၢ်.” (၁ ပ့းတရူး ၂:၁၃, ၁၄) ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ကရၢကရိစ့ၢ်ကီး ဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒ်သိးဒီး ပကပူၤဖျဲး ဒီးပကဒီသဒၢလီၤသး. တကးဒံးဘၣ် အဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ ပကဟ့ၣ် ပလီတဲစိနီၣ်ဂံၢ်, ပအိၣ်တၢ်လီၢ် ဒီးပဂ့ၢ်ပကျိၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အအိၣ်. အဃိ နမၤဒ်န့ၣ် ဝံၤလံဧါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပကဘၣ် လဲၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးသး ဖဲလဲၣ်, ပကဘၣ်လဲၤဟံန့ၢ် တၢ်ဖိတၢ်လံၤ လၢပလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်ဖဲလဲၣ်, ပကဘၣ် မၤစၢၤပှၤဂၤဒ်လဲၣ် ဒီးမၤစၢၤပှၤဂၤ လၢအခါဖဲလဲၣ်. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကကွၢ်ထွဲပှၤထီဘိ. အဃိ ပမ့ၢ်တမၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဘၣ်န့ၣ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် ကအိၣ်ထီၣ်လၢ ပသးသမူအဂီၢ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၇) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်မါကြဲၣ် တဲဝဲလၢ “ခီဖျိလၢ ယမၤထွဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အဃိ ယပူၤဖျဲး.”
၁၃. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤလၢ အဘၣ်ပာ်တီၢ်ကွံာ် အဟံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခု ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်လဲၣ်.
၁၃ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအါဂၤ ထံၣ်ဘၣ် န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး, တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒီးထံကီၢ်တၢ်အိၣ်သး တဂၢၢ်တကျၢၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ပာ်တီၢ်ကွံာ်အဟံၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤညီနုၢ်ထီၣ်သးလၢ တၢ်အိၣ်သးအသီ ဒီးဆဲးမၤဝဲ နီၢ်သးတၢ်ဖံးတၢ်မၤ. အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်သိးဒီး ခရံာ်ဖိ လၢညါတဖၣ်မၤဝဲ. ခရံာ်ဖိ လၢညါတဖၣ်န့ၣ် ပှၤမၤအၢမၤနးအဝဲသ့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် လီၤပြံလီၤပြါနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် “စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်” ဒံး. (မၤတၢ် ၈:၄) တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် မၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် တသးစၢၢ်ဆၢထဲ အကစၢ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ အါတလၢတဂ့ၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကသးစၢၢ်ဆၢဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအဘီမုၢ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးခု ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်.
ပှၤမၤအၢမၤနးပှၤနာ်က့ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်သ့
၁၄. ပှၤမ့ၢ်မၤအၢမၤနးပှၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ပှၤမ့ၢ်မၤအၢမၤနးပှၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကပာ်ပသးမုာ်မုာ်အဂီၢ် တညီဘၣ်. ပထီၣ်ဘၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်တၢ် ဒီးမၤဘၣ်တၢ်လၢ ပမၤညီနုၢ်အီၤ လၢတၢ်သဘျ့အပူၤန့ၣ် အမုာ်ဘၣ်ပှၤဒိၣ်မး. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤမ့ၢ်တဟ့ၣ်ပှၤအခွဲးလၢ ပကမၤ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလၢၤဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကသးကိၢ်တၢ် ဒီးပကဘၣ်ယိၣ်လၢ တၢ်မနုၤ ကကဲထီၣ်သးဒံးလဲၣ်. ပမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် တဘၣ်နီမံၤဘၣ်. နာ်က့ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနးန့ၣ် ပနီၢ်သးလီၤစၢ်သ့အဃိ ပကဘၣ် ပလီၢ်ပသး. (ယိၤဟၣ် ၁၆:၁, ၂) အဃိ ဖဲပှၤမၤအၢမၤနးပှၤအခါ ပပာ်ပသးမုာ်မုာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတလိၣ်ပျံၤ တၢ်မၤအၢမၤနးဘၣ်လဲၣ်. (ယိၤဟၣ် ၁၅:၂၀; ၁၆:၃၃)
၁၅ လံာ်စီဆှံ တဲပှၤလၢ “ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိး တီဒီးကစၢ်ယွၤ ဒ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အပျဲၢ်တဂၤအသိးန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ် အဝဲသ့ၣ်ကိးဂၤဒဲးလီၤ.” (၂ တံၤမသ့း ၃:၁၂) ဖဲပှၤတြီဝဲ ပတၢ်ကရၢကရိတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအီဒြ့ၤ အထံကီၢ်ခါန့ၣ် အဆိမိၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ လၢပှဲၤထီၣ်တသ့ဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအီဒြ့ၤ တဲဝဲလၢ ‘ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အိၣ်ဒီဒူၣ်ညါအဃိ ပဒိၣ်ဖီၣ် ပဝဲကီးဂၤဒဲး ကသ့ဒ်လဲၣ်.’ အဆိမိၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်အဃိ အဘၣ်ယိၣ်တၢ်ထီဘိ. မ့မ့ၢ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါလၢ ပဒိၣ်ကဖီၣ်အဝဲသ့ၣ် နာ်က့ အဝဲသ့ၣ် နာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ် တဘၣ်ယိၣ်တၢ် ထဲသိးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအီဒြ့ၤဘၣ်. လၢခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအီဒြ့ၤ ဆီတလဲက့ၤ အတၢ်ဆိမိၣ် ဒီးသန့ၤအသးလၢ ကစၢ်ယွၤ. အဃိ အပာ်က့ၤအသးမုာ်မုာ် ဒီးအထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲနာ်က့ အသးခုဒံး. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပကထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနး ဒီးပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနးနာ်က့ ပတီတုၤလၢ အကတၢၢ်သ့.—ဖး ယိၤဟၣ် ၁၅:၂၀; ၁၆:၃၃.
၁၆. ပှၤမ့ၢ်တြီ ပတၢ်ကရၢကရိတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ပကဘၣ်မၤထွဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၆ ပှၤမ့ၢ်တြီ ပတၢ်ကရၢကရိတၢ်ဖံးတၢ်မၤ မ့တမ့ၢ် ပှၤမ့ၢ်ထီဒါပှၤန့ၣ် ပကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ဝဲၤတြၢ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အအိၣ်. တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်အံၤ ကဒီသဒၢပှၤ ဒီးကမၤစၢၤပှၤဒ်သိးဒီး ပကဆဲးန့ၢ်ဘၣ် နီၢ်သးတၢ်အီၣ် ဒီးတသ့ဖဲအသ့ ပကဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်. အဃိ ပမ့ၢ်တနၢ်ပၢၢ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်နာ်က့ ပကဘၣ်မၤထွဲအီၤ လၢအဂ့ၤကတၢၢ်. (ယၤကိာ် ၃:၁၇) တကးဒံးဘၣ် ပတဘၣ်တဲဖျါထီၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ပှၤလၢ အတကြၢးသ့ၣ်ညါဝဲ အအိၣ်ဘၣ်.—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၃:၇.
နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲနာ်က့ ဒ်သိးဒီး နကပာ်သးမုာ်မုာ်အဂီၢ် နကဘၣ်မၤ မနုၤလဲၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၇)e
၁၇. ဒ်တၢ်မၢဖိလၢညါတဖၣ်အသိး နပာ်လီၤနသးလၢ နကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ ကစၢ်ယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် “အုၣ်အသးလၢ ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ်” အဃိ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဘၣ်သးထီဒါအဝဲသ့ၣ် သပှၢ်တၢၢ်. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၇) နာ်က့ ပတဘၣ်ပျံၤ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးပှၤလၢ အပိာ်အခံဘၣ်. ပှၤမ့ၢ်ထီဒါပှၤနာ်က့ ပမ့ၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးသိၣ်လိပှၤဂၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးပကသးခု. လၢညါ ဖဲတၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ် ပှၤယူဒၤဖိ အခိၣ်အနၢ်တဖၣ် တဲဘၣ် တၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ တဘၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢၤတဂ့ၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၢဖိ လၢအသးတီတဖၣ် ကနၣ်ကစၢ်ယွၤကလုၢ် ဒီးဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်သးခု. (မၤတၢ် ၅:၂၇-၂၉, ၄၁, ၄၂) အဃိ ပှၤမ့ၢ်ပတုာ် ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် ဖဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပကဘၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်ကူၣ်သ့. (မးသဲ ၁၀:၁၆) ပမ့ၢ်ကျဲးစၢး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ပမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသး ဒီးပစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်ကစီၣ်လၢ ကမၤပူၤဖျဲး ပှၤသးသမူအဃိ ပအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်.
“ကစၢ်လၢ အဟ့ၣ်လီၤ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်န့ၣ် ကအိၣ်ဒီးသု”
၁၈. တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ပန့ၢ်ဘၣ်သ့လၢ မတဂၤအအိၣ်လဲၣ်.
၁၈ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးလၢ အကီကတၢၢ်နာ်က့ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် သ့ဒံး. တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်တခါလၢ ပလိၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ် အကဲဝဲ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ် အဃိ ပှၤလၢအဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်တခါအံၤသ့န့ၣ် အကဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤ တဂၤလီၤ. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဆါရၤလီၤသး, န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ဒီးတၢ်မၤအၢမၤနးအခါ ပကဘၣ်နာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤ ဒီးပကဘၣ်အိၣ်ဘူးဒီး အတၢ်ကရၢကရိ. ပကဘၣ် သးစၢၢ်ဆၢ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ကစၢ်ယွၤ ကဟ့ၣ်ပှၤ လၢခါဆူညါ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် “ကစၢ်လၢအဟ့ၣ်လီၤ တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်” န့ၣ်ကအိၣ်ဒီးပှၤ. (ဖံလံးပံၤ ၄:၉) တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကီးဘၣ်ဃးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢအထံၣ်ဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်န့ၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်အဂီၢ် ပမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
တၢ်သးဝံၣ် ၃၈ ကစၢ်ကမၤဆူၣ်ထီၣ် နဂံၢ်ဘါ
a ပှၤလၢအအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤလၢ အကဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်. တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ ကစၢ်ယွၤကဟ့ၣ်ပှၤန့ၣ် အကဲဝဲမနုၤလဲၣ်. တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်တခါအံၤ ပန့ၢ်ဘၣ်အီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဆါရၤလီၤသး, န့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ဒီးတၢ်မၤအၢမၤနးအခါ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး “တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ အဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်” န့ၣ်ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်. ပကသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်သံကွၢ်သၢဖျၢၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢ လၢတၢ်မၤလိတခါအံၤ.
b ပှၤမံၤတနီၤန့ၣ် ပှၤဆီတလဲဝဲ.
c ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် လၢအအိၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အသီတဖၣ် လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “နလဲၤခီဖျိ မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စး ကန့ၢ်အဂီၢ် လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤနၤသ့.”
d တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤသးဂ့ၤဂ့ၤ ဒ်သိး အကဟးထီၣ်ဘၣ် လၢအဟံၣ်တဘျီဃီ.
e တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– လၢဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤအံၤ အိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် ပှၤပတုာ် ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤနာ်က့ အစံၣ်တဲၤတဲလီၤဒံးတၢ် လၢတၢ်ကူၣ်သ့.