တၢ်မၤလိ ၄၈
ဖဲနထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ နာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤ
“ပာ်ဆူၣ်နသးတက့ၢ်, . . . တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အကစၢ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲလၢ ‘ယအိၣ်ဒီးသုလီၤ.’”—ဃး ၂:၄.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၁၈ “ဟ့ၣ်လီၤအါထီၣ်ပှၤတၢ်နာ်”
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ်a
၁-၂. ပှၤယူဒၤဖိလၢ အက့ၤကဒါလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ် အထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲမနုၤလဲၣ် ဒီးအတၢ်အိၣ်သး ဒီးပတၢ်အိၣ်သး လီၤဂာ်လိာ်သးဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ် လၢအမ့ၢ် “ဝံဃးကဲ, ဝံစကၤရယၤ, ဒီးစီၤဧ့စြၤအစိၤ.”)
တဘျီတခီၣ်န့ၣ် နဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ ခါဆူညါအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နတၢ်မၤတအိၣ်လၢၤဘၣ် ဒီးနကဘၣ်ယိၣ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီး နကဘၣ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ နဟံၣ်ဖိဃီဖိဒ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ ထံကီၢ်တၢ်အိၣ်သး တဂၢၢ်တကျၢၤ, တၢ်မၤအၢမၤနး ဒီးပှၤထီဒါ ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဘၣ်ယိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ နဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်. မ့ၢ်နထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤ တခါခါဧါ. နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ဖဲနမၤလိဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤတ့ၢ်ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢညါတဖၣ် လၢအထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးကီခဲဒ်အံၤအခါ နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ.
၂ ဖဲပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် အိၣ်လၢဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ထူးတၢ်တီၤ ဒီးအိၣ်ဘၣ်မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဟးထီၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် ကလိၣ်ဘၣ်အါထီၣ်တၢ်နာ်. တကးဒံးဘၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်က့ၤကဒါလၢ အထံအကီၢ်အခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲ ထံကီၢ်တၢ်အိၣ်သးအါအါဘၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ်က့ၤတုၤ တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး ကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲ, ထံကီၢ်တၢ်အိၣ်သး တဂၢၢ်တကျၢၤ ဒီးထံကီၢ်လၢ အခိၣ်အဃၢၤတဖၣ် ထီဒါအဝဲသ့ၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်ကဘှီထီၣ်က့ၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် တညီလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. သနာ်က့ ကဘၣ်ဖဲ ချ.ခ.န ၅၂၀ န့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဆှၢလီၤဝဲ အဝံခံဂၤ လၢအမ့ၢ် ဝံဃးကဲ ဒီးဝံစကၤရယၤ. ဝံခံဂၤအံၤ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ကသးဆူၣ်ထီၣ်က့ၤ လၢကဘှီထီၣ်က့ၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အဂီၢ်. (ဃး ၁:၁; ကၤ ၁:၁) ယဟိဝၤယွၤ အဝံခံဂၤအံၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါန့ၣ် ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မး. ဒီးလၢခံဘူးထီၣ်လၢ အနံၣ် ၅၀ ဃၣ်ဃၣ်ဒီးန့ၣ် ပှၤယူဒၤဖိ အဆိကတၢၢ်တဒူၣ်လၢ အက့ၤကဒါလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်ကဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် စီၤဧ့စြၤလၢအအိၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် အက့ၤကဒါ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်. စီၤဧ့စြၤန့ၣ် အကဲဝဲ ပှၤကွဲးကူ ယွၤအကလုၢ်ကထါ ဒီးအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကပာ်ဆိ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢ.—ဧ့ ၇:၁, ၆.
၃. ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကတိၤဒိ ၂၂:၁၉)
၃ လၢညါန့ၣ် ဖဲပှၤထီဒါ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အခါ ဝံဃးကဲ ဒီးဝံစကၤရယၤ မၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကဆဲးနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပတၢ်အိၣ်သး မ့ၢ်ကီခဲထဲလဲၣ် သနာ်က့ ဒ်သိး ပကဆဲးနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ပဟံန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ ဝံတဖၣ်အံၤ အတၢ်မၤစၢၤ သ့စ့ၢ်ကီး. (ဖး ကတိၤဒိ ၂၂:၁၉.) ဖဲပမၤလိသကိး ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ကစီၣ်လၢ ဝံဃးကဲ ဒီးဝံစကၤရယၤ တဲဝဲတဖၣ် ဒီးကွၢ်သကိး စီၤဧ့စြၤ အဒိအတဲာ်အခါ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢ. ခီဖျိလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအဃိ တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. ပတၢ်အိၣ်သး မ့ၢ်ကီခဲသနာ်က့ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ပာ်ဆိ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢလဲၣ်. ဒီးဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ ပမၤအါထီၣ် ပတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
ခီဖျိလၢ တၢ်အိၣ်သးကီခဲအဃိ ပှၤယူဒၤဖိ အသးလီၤစၢ်
၄-၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤယူဒၤဖိ အသးလီၤစၢ် ဒီးတဘၣ်သးသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢၤဘၣ်လဲၣ်.
၄ ဖဲပှၤယူဒၤဖိ ဟဲက့ၤတုၤလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်မၤတၢ်ဒီဒူၣ်. အဝဲသ့ၣ် ကရီတ့ထီၣ်က့ၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်လီၢ် ဒီးဆီလီၤ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အခီၣ်ထံး. (ဧ့ ၃:၁-၃, ၁၀) ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအါမးအဃိ အဝဲသ့ၣ်အသးလီၤစၢ်. အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်သူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ် တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်တ့ထီၣ်ဝဲ အနီၢ်ကစၢ်အဟံၣ်, သူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်တၢ် ဒီးလုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ အဟံၣ်ဖိဃီဖိစ့ၢ်ကီး. (ဧ့ ၂:၆၈, ၇၀) တကးဒံးဘၣ် အဒုၣ်အဒါတဖၣ် ထီဒါအဝဲသ့ၣ် ဒီးကူၣ်ထီၣ်တၢ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် တသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢၤတဂ့ၤအဂီၢ်.—ဧ့ ၄:၁-၅.
၅ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အဟဲက့ၤကဒါတဖၣ်အံၤ ထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး ကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးထံကီၢ်တၢ်အိၣ်သး တဂၢၢ်တကျၢၤဘၣ်. ခဲအံၤ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်လီၢ်န့ၣ် အိၣ်လၢဖၢၡၢၣ်အစီၤပၤ အတၢ်ပၢဖီလာ်စ့ၢ်ကီး. ဖၢၡၢၣ်အစီၤပၤ ကိရ့ၣ်သံဖဲ ချ.ခ.န ၅၃၀ ဝံၤအလီၢ်ခံ စီၤပၤကဲဘါစံၤ ထီၣ်က့ၤအလီၢ် ဒီးအဘၣ်သး ဒုးန့ၢ်ဝဲ ကီၢ်အဲၤကူပတူး. အဃိ ဖဲအသုးဖိတဖၣ် လဲၤတၢ်လၢကျဲအခါ လီၤဂာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဃ့ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢတၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးတၢ်အိၣ်ဘှံးအလီၢ် အဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအါထီၣ်. ဒီးဖဲစီၤပၤ ဒၤရယါဝ့ၣ် တၢတဂၤ စးထီၣ်ပၢတၢ်လၢဖၢၡၢၣ် အဘီမုၢ်အပူၤအခါ ခီဖျိလၢ ပှၤထီဒါက့ၤတၢ် ဒီးထံကီၢ်တၢ်အိၣ်သး တဂၢၢ်တကျၢၤဘၣ်အဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲ အိၣ်ဒံးဒီဒူၣ်. ခီဖျိလၢ တၢ်အိၣ်သးကီခဲတဖၣ်အံၤအဃိ ပှၤယူဒၤဖိ ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အကလုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်. ဒီးပှၤယူဒၤဖိတနီၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တကြၢးသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဒံးဘၣ်.—ဃး ၁:၂.
၆. ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအဂၤ မနုၤလဲၣ် ဒီးဝံစကၤရယၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. (စကၤရယၤ ၄:၆, ၇)
၆ ဖး စကၤရယၤ ၄:၆, ၇. ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး ကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးထံကီၢ်တၢ်အိၣ်သး တဂၢၢ်တကျၢၤဘၣ်အမဲာ်ညါ အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်မၤအၢမၤနး. အဒိ ဖဲ ချ.ခ.န ၅၂၂ န့ၣ်ပှၤယူဒၤဖိ အဒုၣ်အဒါတဖၣ် ဆီၣ်သနံးဝဲ ဖၢၡၢၣ် အပဒိၣ်တဖၣ် လၢကမၤပတုာ်ဝဲ ပှၤယူဒၤဖိဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်တသူၣ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢၤတဂ့ၤအဂီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် ဝံစကၤရယၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်အိၣ်သးကီခဲ သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ ကသူဝဲအသးစီဆှံ ဒီးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကဆဲးသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်. ဒီးဖဲ ချ.ခ.န ၅၂၀ န့ၣ် စီၤပၤ ဒၤရယါဝ့ၣ် ပျဲဝဲလၢ ပှၤယူဒၤဖိ ကဆဲးသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဒီးဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ကျိၣ်စ့. တကးဒံးဘၣ် စီၤပၤဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ လီၢ်ကဝီၤပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် ကမၤစၢၤပှၤယူဒၤဖိ.—ဧ့ ၆:၁, ၆-၁၀.
၇. ခီဖျိလၢ ပှၤယူဒၤဖိပာ်ဆိ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢအဃိ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၇ ဝံဃးကဲ ဒီးဝံစကၤရယၤ တဲဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ပာ်ဆိ တၢ်သူၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်လုၢ်ဟံၣ် အတၢ်မၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်. (ဃး ၁:၈, ၁၃, ၁၄; ကၤ ၁:၃, ၁၆) ပှၤယူဒၤဖိ နၢ်ဟူဘၣ် ဝံခံဂၤအံၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဃိ ဖဲ ချ.ခ.န ၅၂၀ န့ၣ်အဝဲသ့ၣ် ဆဲးသူၣ်ထီၣ်ကဒီး တၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဒီးတချုးယဲၢ်နံၣ် ပှဲၤထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် သူၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဝံၤဝဲ. ပှၤယူဒၤဖိ ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲ သနာ်က့ ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဆိ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢအဃိ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ နီၢ်ခိတၢ်လိၣ်ဘၣ် တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဂ့ၤထီၣ်ဝဲစ့ၢ်ကီး. အဃိ အဝဲသ့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ တၢ်သူၣ်ခုသးခု.—ဧ့ ၆:၁၄-၁၆, ၂၂.
ပာ်ဆိ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢ
၈. တၢ်ကတိၤဖဲ ဃးကဲ ၂:၄ န့ၣ်ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ လၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်.)
၈ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ဒံးယံာ်ဒံးဘူးထီၣ်အဃိ ပကဘၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒံးယံာ်ဒံးဆူၣ်ထီၣ်. (မၢ် ၁၃:၁၀) ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် ကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲ မ့တမ့ၢ် ပှၤမ့ၢ်မၤပတုာ် ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် ပသးစၢၢ်ဆၢလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ တညီဘၣ်. အဃိ ဒ်သိးပကပာ်ဆိ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ပကဘၣ်နာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ “တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အကစၢ် ယဟိဝၤယွၤ”b အိၣ်ဒီးပှၤ. ဒီးပမ့ၢ်ဆဲးပာ်ဆိ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤပှၤ. အဃိ ပတလိၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ် နီတမံၤဘၣ်.—ဖး ဃးကဲ ၂:၄.
၉-၁၀. ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤဖဲ မးသဲ ၆:၃၃ န့ၣ်ဟဲလၢပှဲၤထီၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၉ ပကကွၢ်သကိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအိလဲၣ် ဒီးအမါအရံၣ်နၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိ.c ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤအံၤ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ ပှၤလဲၤလၢညါ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် လဲၤပၠီလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢတၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ ခီဖျိလၢ ကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲ အိၣ်ထီၣ်လၢ ထံကီၢ်အပူၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဟဲနုာ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် အတၢ်မၤတအိၣ်ဘၣ် ဘူးကအိၣ်တနံၣ်ညါ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဆီၣ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်ထီဘိ ဒီးတဘျီတခီၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ တၢ်မနုၤ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လဲၣ်. အခီၣ်ထံးခါန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအိလဲၣ် အသးဟးဂီၤ ဘၣ်ဆၣ် အတဲဝဲလၢ “ပဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဆူၣ်ဆူၣ်အဃိ အမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသးစၢၢ်ဆၢလၢ တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ် လၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအိလဲၣ် ဒီးအမါဆဲးဃုဝဲတၢ်မၤ ဒီးဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်စ့ၢ်ကီး.
၁၀ ဘၣ်တနံၤ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအိလဲၣ် ဒီးအမါ လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဝံၤဒီး ဟဲက့ၤလၢဟံၣ်အခါ ပှၤလၢအဟံၣ်ခိၣ်ဟံၣ်ဃၢၤ တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ အသကိးတဂၤ ဟဲစိာ်န့ၢ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤခံထၢၣ်. အသကိးတဂၤအံၤ ဘၣ်ဟဲဝဲ တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤယံၤဝဲ ၁၆၀ ကံလိမံထၢၣ် (၁၀၀ မံးလာ်) ညါ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအိလဲၣ် တဲဝဲလၢ “ဖဲတၢ်တနံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် သးအိၣ်ပှၤဒိၣ်မး. ပနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် မ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲ ထဲလဲၣ်ထဲလဲၣ် သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ တသးပ့ၤနီၣ် အခ့အပှၤ နီတဘျီဘၣ်.”—မး ၆:၃၃.
၁၁. ပမ့ၢ်ပာ်ဆိ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အဘျုးဒ်လဲၣ်.
၁၁ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် အမၤပူၤဖျဲး ပှၤသးသမူသ့အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးလၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်. ဒ်လံာ်အဆၢ ၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဝံဃးကဲ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်က ဆဲးသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်. အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲအဝဲသ့ၣ်လၢ “ယကဆိၣ်ဂ့ၤသု.” (ဃး ၂:၁၈, ၁၉) ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပမ့ၢ်ပာ်ဆိ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢနီၣ်ဂံၢ်တၢန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါ သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤ.
ပမၤအါထီၣ် ပတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်
၁၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤဧ့စြၤ ဒီးပှၤယူဒၤဖိ လၢအက့ၤပိာ်အခံတဖၣ် လိၣ်ဘၣ်အါထီၣ် တၢ်နာ်လဲၣ်.
၁၂ ဖဲ ချ.ခ.န ၄၆၈ န့ၣ်စီၤဧ့စြၤ ဒီးပှၤယူဒၤဖိခံဒူၣ်တဒူၣ် ဟးထီၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ် ဒီးက့ၤကဒါလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်. ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် ကက့ၤလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကလိၣ်ဘၣ်အါထီၣ် တၢ်နာ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ် က့ၤလၢကျဲအခါ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်က့ၤစိာ်ဝဲ ထူဒီးစ့ညၣ် လၢစီၤပၤဟ့ၣ်လီၤဝဲ လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အဂီၢ်. ဒီးလၢကျဲန့ၣ် ပှၤတမျာ်အဝဲသ့ၣ် န့ၢ်ညီညီဖိအဃိ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဝဲ. (ဧ့ ၇:၁၂-၁၆; ၈:၃၁) တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ တအိၣ်ဘၣ်. လၢဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤတအိၣ်အါအါဘၣ် ဒီးဝ့ၢ်အဒူၣ် ဒီးအတြဲၤစ့ၢ်ကီး ပှၤကဘၣ် ဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤအီၤဒံး. အဃိ ဒ်သိးပကမၤအါထီၣ် ပတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ပဟံန့ၢ်တၢ်မၤလိ လၢစီၤဧ့စြၤအအိၣ် သ့ဒ်လဲၣ်.
၁၃. စီၤဧ့စြၤ မၤအါထီၣ် အတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်.)
၁၃ လၢညါ ဖဲယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အခါ စီၤဧ့စြၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်. ပူၤကွံာ်တဘျုးနံၣ် ဖဲ ချ.ခ.န ၄၈၄ န့ၣ်စီၤပၤအဃၤၡဝ့ရိၣ် ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ ပှၤကမၤလီၤတူာ်ကွံာ် ပှၤယူဒၤဖိ လၢအအိၣ်လၢ ဖၢၡၢၣ် ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤခဲလၢာ်. ဒီးဖဲန့ၣ်အခါ လီၤဂာ်လၢ စီၤဧ့စြၤအိၣ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်. (အ့ၤ ၃:၇, ၁၃-၁၅) စီၤဧ့စြၤ ဒီးပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် လၢအသးသမူအဂီၢ်လံ. ဖဲတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လဲၤတုၤလၢ “ကယဲၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်” လၢပှၤယူဒၤဖိ အိၣ်ဝဲအလီၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ်သးကိၢ်တၢ်ဒိၣ်မး တုၤလၢ အဝဲသ့ၣ်တအီၣ်တၢ်လၢၤဘၣ် ဒီးဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ပှဲၤဒီးမဲာ်ထံမဲာ်နိ. (အ့ၤ ၄:၃) ဘၣ်ဆၣ် လၢခံ ပှၤလၢအကူၣ်ထီၣ်တၢ်လၢ ကမၤသံ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်န့ၣ် ပှၤမၤသံကွံာ်အဝဲသ့ၣ် အဃိ ဆိကမိၣ်ကွၢ် စီၤဧ့စြၤ ဒီးပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကသးခုထဲလဲၣ်. (အ့ၤ ၉:၁, ၂) ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးတဘျီအံၤ မၤစၢၤဝဲစီၤဧ့စြၤ ဒ်သိး အကအိၣ်ကတီၤအသးလၢ တၢ်မၤကွၢ် လၢအကထံၣ်ဘၣ်ဝဲ လၢခါဆူညါ. ဒီးအတၢ်လဲၤခီဖျိအံၤ မၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကနာ်ဝဲ သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီသဒၢ အပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့.d
၁၄. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကွၢ်ထွဲအီၤအဃိ အန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.
၁၄ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤကွၢ်ထွဲပှၤ အဃိ ပနာ်န့ၢ်အီၤအါထီၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲနၤစတါစံယၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ အအိၣ်လၢ ကီၢ်ယူရပၤ အမုၢ်ထီၣ်တခီ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ အသကိးလၢတၢ်မၤလီၢ် မၢဆူၣ်အီၤလၢ အကမၤဘၣ်ဃးလိာ်သးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အဃိ အဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ အတၢ်မၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဲဝဲ “လၢယတၢ်အိၣ်မူပူၤ ယစ့တအိၣ် နီတဘးလၢၤဘၣ်ဒ်အံၤန့ၣ် တအိၣ်နီတဘျီဘၣ်.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ဆဲးတဲဝဲလၢ “ယဃ့ထုကဖၣ် လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးယထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲကွၢ်ထွဲယၤဂ့ၤဂ့ၤ. လၢခံ ယတၢ်မၤ မ့ၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ် သနာ်က့ ယတဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဘၣ်. ယပါအိၣ်လၢမူခိၣ် မ့ၢ်ကွၢ်ထွဲယၤ လၢတနံၤအံၤန့ၣ် ယသ့ၣ်ညါလၢ ခဲမုၢ်ဆ့ၣ်န့ၣ် အကကွၢ်ထွဲယၤဒံး.”
၁၅. စီၤဧ့စြၤ အတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကအါထီၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. (ဧ့စြၤ ၇:၂၇, ၂၈)
၁၅ စီၤဧ့စြၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီးအီၤလၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ. စီၤဧ့စြၤ ဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤတ့ၢ်အီၤ လၢအပူၤကွံာ်အဃိ မၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကနာ်န့ၢ်အါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ကတိၤ လၢစီၤဧ့စြၤတဲဝဲ လၢအမ့ၢ် “ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီးယၤ.” (ဖး ဧ့စြၤ ၇:၂၇, ၂၈.) ဖဲစီၤဧ့စြၤ ကွဲးဝဲ လံာ်ဧ့စြၤအခါ အကွဲးအါထီၣ်ဝဲ တၢ်ကတိၤ လၢအလီၤဂာ်ဒ်အံၤန့ၣ် ယဲၢ်ဘျီညါ.—ဧ့ ၇:၆, ၉; ၈:၁၈, ၂၂, ၃၁.
ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤသ့လၢ တၢ်အိၣ်သး ဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၆)e
၁၆. ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤသ့လၢ တၢ်အိၣ်သး ဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)
၁၆ ပဝဲစ့ၢ်ကီး ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤသ့. အဒိ ဖဲပဃ့ခွဲးလၢတၢ်မၤလီၢ် ဒ်သိးပကထီၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် မ့တမ့ၢ် ဃ့ခွဲးလၢပကဆီတလဲ ပတၢ်မၤ အမုၢ်နံၤမုၢ်သီ ဒ်သိးပကထီၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ကိးနွံဒဲးအခါ ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် မနုၤလဲၣ်. လီၤဂာ်ဒ်သိး ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အကမၤစၢၤပှၤ. ဒီးပကထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အမၤစၢၤပှၤ သ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပဆိကမိၣ်ဒံး. အဃိ ပတၢ်နာ်န့ၢ်အီၤ ကဟဲအါထီၣ်.
ခီဖျိလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ် အတၢ်ဒဲးဘးအဃိ စီၤဧ့စြၤ အသးဟးဂီၤ ဒီးအဃ့ထုကဖၣ် လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ် ပှဲၤဒီးမဲာ်ထံမဲာ်နိ ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်စ့ၢ်ကီးဟီၣ်ဝဲ. ဝံၤဒီး စီၤၡကါနယၤ မၤမုာ်ထီၣ် စီၤဧ့စြၤအသး ဒီးတဲအီၤလၢ “လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်မုၢ်လၢ် အိၣ်ဒံးဝဲ. . . . ပအိၣ်ဒီးနၤ.”—ဧ့ ၁၀:၂, ၄ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၇)
၁၇. ဖဲစီၤဧ့စြၤ ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးကီခဲအခါ အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသးဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ လံာ်ကုခိၣ်.)
၁၇ စီၤဧ့စြၤ ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသး. ဖဲစီၤဧ့စြၤ သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ် ဘၣ်ဃးဒီး အမူဒါတဖၣ်အခါ အဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသး. (ဧ့ ၈:၂၁-၂၃; ၉:၃-၅) ခီဖျိလၢ စီၤဧ့စြၤ သန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဃိ ပှၤအဂၤစ့ၢ်ကီး သးအိၣ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအီၤ ဒီးကွၢ်လိအတၢ်နာ်. (ဧ့ ၁၀:၁-၄) ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ပနီၢ်ခိတၢ်လိၣ်ဘၣ် ဒီးပဟံၣ်ဖိဃီဖိ ကအိၣ်ဘၣ် ပူၤပူၤဖျဲးဖျဲး. ဖဲန့ၣ်အခါ ပကဘၣ် ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ အကမၤစၢၤပှၤ.
၁၈. ဒ်သိး ပတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကဟဲအါထီၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်.
၁၈ ပမ့ၢ်ဃ့ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤ လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤ ဒီးတူၢ်လိာ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အတၢ်မၤစၢၤန့ၣ် ပတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကဟဲအါထီၣ်စ့ၢ်ကီး. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အဲရံၤကၤန့ၣ် အဖိအိၣ်သၢဂၤ. ဖဲအထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးနးမးအခါ အနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကကွၢ်ထွဲအီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ အဖိလၢ အတအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် သံလၢအဟၢဖၢပူၤ ဒီးလၢခံတယံာ်ဘၣ်ဒီး အဝၤသံသဒၣ်အီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ အတဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤယၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဆိဘၣ်. ဒီးအတၢ်မၤစၢၤန့ၣ် ဟဲလၢကျဲလၢ ယတဆိကမိၣ်ဘၣ်ဘၣ်. ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢ ယတၢ်ထုကဖၣ် ဒီးအသူဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢကမၤစၢၤယၤ ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါယၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယမ့ၢ်တဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ ယတၢ်ကီတၢ်ခဲမၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤစၢၤယၤကညီဒိၣ်ထီၣ်.”
နာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ တုၤလၢအကတၢၢ်
၁၉-၂၀. ပဟံန့ၢ် တၢ်မၤလိလၢ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အတက့ၤဘၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်တဖၣ် အအိၣ်သ့ဒ်လဲၣ်.
၁၉ ပဟံန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အတက့ၤဘၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်ဘၣ် အအိၣ်သ့စ့ၢ်ကီး. အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ် သးပှၢ်ထီၣ်, တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ် ဒီးတနီၤန့ၣ် ဘၣ်ကွၢ်ထွဲ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဃိ အဝဲသ့ၣ် က့ၤကဒါတသ့ဘၣ်. သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် သးအိၣ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ပှၤလၢအက့ၤကဒါသ့တဖၣ် ဒီးဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်အါမံၤ လၢကသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အဂီၢ်. (ဧ့ ၁:၅, ၆) ဒီးဖျါလီၤဂာ်လၢ ဖဲပှၤယူဒၤဖိ အဆိကတၢၢ်တဒူၣ် က့ၤတုၤလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ၁၉ နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤလၢအအိၣ်တ့ၢ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် ဆှၢဒံးဝဲတၢ်မၤစၢၤ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်.—ကၤ ၆:၁၀.
၂၀ ပမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ မ့ၢ်တသ့ခဲလၢာ်ဘၣ် သနာ်က့ ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲပတၢ်ကျဲးစၢး ဒီးအပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. အဒိ ဖဲဝံစကၤရယၤအစိၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤမၢ ဝံစကၤရယၤ တ့ထီၣ်ခိၣ်သလုးတဖျၢၣ်. ဒီးအကဘၣ်တ့ဝဲ ခိၣ်သလုးအံၤလၢ ထူဒီးစ့ညၣ်လၢ ပှၤယူဒၤဖိ လၢအဘၣ်တၢ်က့ၤဖီၣ်အီၤတဖၣ် ဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤဝဲ. (ကၤ ၆:၁၁) “ခိၣ်သလုး” တခါအံၤ ကကဲဝဲ “တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်” လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤတၢ်. (ကၤ ၆:၁၄) ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးကီခဲ သနာ်က့ ခီဖျိလၢ ပကျဲးစၢး မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ လၢပသးဒီဖျၢၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ တသးပ့ၤနီၣ် ပတၢ်မၤနီတဘျီဘၣ်.—ဧ့ၤ ၆:၁၀.
၂၁. ခါဆူညါ ဒ်သိးပလဲၤခီဖျိ တၢ်အိၣ်သးကီခဲ ကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၂၁ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ် အပူၤအဃိ ပသ့ၣ်ညါလၢ ခါဆူညါန့ၣ် တၢ်အိၣ်သးကနးထီၣ် ဒိၣ်ထီၣ်မၣ်ဒိၣ်ထီၣ်. (၂ တံၤ ၃:၁, ၁၃) သနာ်က့ ပတလိၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ် အါတလၢဘၣ်. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ဖဲဝံဃးကဲအစိၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ “ယအိၣ်ဒီးသုလီၤ . . . တဘၣ်ပျံၤတၢ်တဂ့ၤ.” (ဃး ၂:၄, ၅) ဒီးပမ့ၢ်ဆဲးမၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး လၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် ပနာ်သ့သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကအိၣ်ဒီးပှၤ. ပမ့ၢ်မၤထွဲ တၢ်မၤလိလၢ ပန့ၢ်ဘၣ်လၢ ဝံဃးကဲ ဒီးဝံစကၤရယၤ အတၢ်စံးပာ် ဒီးကွၢ်လိ စီၤဧ့စြၤ အဒိအတဲာ်န့ၣ် ခါဆူညါ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲ ဒ်လဲၣ်သနာ်က့ ပကဆဲးနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၂၂ အိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ကျၢၤ, ဒံဝ့ၤဒံဝီၤတဂ့ၤ
a ဖဲပထံၣ်ဘၣ်ဒီး ကျိၣ်စ့တၢ်ကီတၢ်ခဲ, ထံကီၢ်တၢ်အိၣ်သး တဂၢၢ်တကျၢၤ ဒီးပှၤထီဒါ ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအခါ တၢ်မၤလိတခါအံၤ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိး ပကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ.
b လၢလံာ်ဃးကဲအပူၤ တၢ်ကတိၤ လၢအမ့ၢ် “တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အကစၢ် ယဟိဝၤယွၤ” န့ၣ်အအိၣ် ၁၄ ဘျီ ဒီးအဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် ပှၤယူဒၤဖိ ဒီးပဝဲကိးဂၤဒဲးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အတၢ်စိတၢ်ကမီၤ အကတၢၢ်တအိၣ်ဘၣ် ဒီးအသုးမုၢ်လၢမူခိၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီဒူၣ်.—စံး ၁၀၃:၂၀, ၂၁.
c ပှၤမံၤတနီၤန့ၣ် ပှၤဆီတလဲဝဲ.
d စီၤဧ့စြၤန့ၣ် အကဲပှၤလၢ အကွဲးကူ ယွၤအကလုၢ်ကထါ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. အဃိ တချုးလၢ အလဲၤလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်ဒံးဘၣ် သနာ်က့ အနာ်န့ၢ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်စံးပာ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤ.—၂ ကွဲး ၃၆:၂၂, ၂၃; ဧ့ ၇:၆, ၉, ၁၀; ယံး ၂၉:၁၄.
e တၢ်ဂီၤအခီပညီ – ဒ်သိးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ကထီၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အဂီၢ် အဃ့ခွဲးလၢ အတၢ်မၤခိၣ်အအိၣ် ဘၣ်ဆၣ် အတၢ်မၤခိၣ်တပျဲအီၤဘၣ်. ဖဲအကတဲာ်ကတီၤအသး လၢအကလဲၤဃ့ခွဲး လၢအသီတဘျီအခါ အဃ့ထုကဖၣ် ဒီးဃုကွၢ်တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ. အဒုးနဲၣ် အတၢ်မၤခိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် အလံာ်ကွဲမုာ် ဒီးတဲပၠးအီၤလၢ လံာ်စီဆှံ အတၢ်သိၣ်လိန့ၣ် ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်အါမး. အတၢ်မၤခိၣ် ကမၢကမၣ် ဒီးဆီတလဲက့ၤဝဲ အတၢ်ဆၢတဲာ်.