Top left: Marek M. Berezowski/Anadolu Agency via Getty Images; bottom left: Halfpoint Images/Moment via Getty Images; center: Zhai Yujia/China News Service/VCG via Getty Images; top right: Ismail Sen/Anadolu Agency via Getty Images; bottom right: E+/taseffski/via Getty Images
အိၣ်ပလီၢ်သးထီဘိ
၂၀၂၃ မ့ၢ်ဝဲနံၣ်တနံၣ်လၢ ပှၤအါဂၤဘၣ်ယိၣ်တၢ်—ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဖဲ ၂၀၂၃ နံၣ်အတီၢ်ပူၤ တၢ်မၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်” ဒ်လံာ်စီဆှံ တဲဝဲအသိး. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁) တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢ ပခိၣ်ပဃၢၤတဖၣ် ဘၣ်လိာ်အသးဒီး တၢ်လၢလံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲတဖၣ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကကွၢ်သကိး တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤ.
တၢ်လၢလံာ်စီဆှံ တဲဝဲ ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်အသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်
“တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအသီၣ် ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ အကစီၣ်.”—မးသဲ ၂၄:၆.
“တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် လၢအလီၤပျံၤလီၤဖုးတဖၣ် အိၣ်အါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်လီၢ်အါမး.”a
ဖးကွၢ် တၢ်မၤလိလၢအမ့ၢ် “မတဂၤ ကမၤပူၤဖျဲး ပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်လဲၣ်” ဒီး “ပဒိၣ်ပပှၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် သူဝဲစ့လၢ သုးမုၢ်သံၣ်ဘိအဂီၢ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲ စ့ဒီၤလၤ အကကွဲၢ် ၂ ကကွဲၢ်.”
“ဟီၣ်ခိၣ်ကဟူးဝဲလၢ တၢ်လီၢ်တတီၤဝံၤတတီၤ.”—မၢ်ကူး ၁၃:၈.
“ဖဲ၂၀၂၃ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူး အသဟီၣ်ဆူၣ်န့ၣ်ဒံး ၇ မဲးကနံးခၠူ (magnitude) န့ၣ် အိၣ်ဝဲ ၁၃ ဘျီညါ. စးထီၣ်လၢ အပူၤကွံာ် တုၤလီၤလၢခဲအံၤန့ၣ် တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအိၣ်ဝဲလၢ တနံၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲနံၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဟူး ဖးဒိၣ် အိၣ်အါကတၢၢ်တနံၣ်.”b
ဖးကွၢ် တၢ်မၤလိလၢအမ့ၢ် “ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဖးဒိၣ်လၢ ကီၢ်ထၢးကံၣ် ဒီးဆံရံယါအဃိ တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤအါမး.”
“တၢ်လၢ အလီၤပျံၤလီၤဖုးတဖၣ်.”—လူၤကၣ် ၂၁:၁၁.
ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ နဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ် အဲၤထိနံၤယိၤ ကူထါရဲၤ တဲဝဲလၢ “ဟီၣ်ခိၣ်ကိၢ်ဒိၣ်ထီၣ်မၣ် ဒိၣ်ထီၣ် အဃိ ပတဲက့ၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကလာ်ထီၣ်.”c
ဖးကွၢ် တၢ်မၤလိလၢအမ့ၢ် “လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ဖဲ ၂၀၂၃ တၢ်ကိၢ်ခါအဆၢကတီၢ် တၢ်ကိၢ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လၢအပူၤကွံာ်ဒံး.”
“တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ”—မးသဲ ၂၄:၇.
“၂၀၂၃ န့ၣ် မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး နံၣ်တနံၣ်လၢ ပှၤလၢဘၣ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ကီကီခဲခဲတဖၣ် သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ် ဒိၣ်မးလၢ ကလုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်.”d
ဖးကွၢ် တၢ်မၤလိလၢအမ့ၢ် “ခီဖျိလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒီးမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤ တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးအဃိ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီကၤထီၣ်.”
“တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤဆီလၢ အကီအခဲသပှၢ်တၢၢ်.”—၂ တံၤမသ့း ၃:၁.
“လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ပှၤဃိးဂၤအကျါတဂၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သးလီၤစၢ်တၢ်ဆါ.”e
ဖးကွၢ် တၢ်မၤလိလၢအမ့ၢ် “ပှၤသးစၢ်တဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သးလီၤစၢ်တၢ်ဆါအါထီၣ်.”
၂၀၂၄ ခဲကိာ်န့ၣ် တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်
၂၀၂၄ ခဲကိာ် တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပှၤတသ့ၣ်ညါနီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်လၢမူခိၣ်န့ၣ် ကပၢက့ၤဝဲ ဟီၣ်ခိၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်အလီၢ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၣ်သးဂီၤခဲလၢာ်.—ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄; လီၣ်ဖျါ ၂၁:၄.
ဘၣ်ဆၣ် တချုးကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ပၢဟီၣ်ခိၣ်ဒံးဘၣ်အခါ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤန့ၣ် ပသန့ၤပသးဒီးကစၢ်ယွၤသ့. လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ–
“ဖဲယပျံၤတၢ်အခါ ယနာ်န့ၢ်နၤလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၆:၃.
ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပနာ်န့ၢ် ကစၢ်ယွၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ပအဲၣ်ဒိးလၢ နကဃုသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံ အတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး ခါဆူညါ တၢ်ကီတၢ်ခဲ ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲအဂ့ၢ်. မၤလိကွၢ် လံာ်စီဆှံဒီးပှၤလၢ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢတလိၣ်ဟ့ၣ်စ့ဘၣ်. နမ့ၢ်မၤလိန့ၣ် နကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံ အတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ် ကဲဘျုးလၢ နၤဒီးနဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်.
a Foreign Affairs, “A World at War: What Is Behind the Global Explosion of Violent Conflict?” by Emma Beals and Peter Salisbury, October 30, 2023.
b Earthquake News, “Year 2023: Number of Major Earthquakes on Course for Record,” May, 2023.
c United Nations, “Secretary-General’s Opening Remarks at Press Conference on Climate,” July 27, 2023.
d World Food Programme, “A Global Food Crisis.”
e World Health Organization, “World Mental Health Day 2023,” October 10, 2023.