မ့ၢ်ယကြၢးဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ယသးဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်ဒီး ဒိးဘျၢထံဧါ

၁. ဖဲနမၤလိ လံာ်တဘ့ၣ်အံၤဝံၤအလီၢ်ခံ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ နကဆိကမိၣ်လီၤနသးဒ်လဲၣ်.

ခီဖျိလၢနမၤလိ လံာ်တဘ့ၣ်အံၤအဃိ နသ့ၣ်ညါထီၣ်လံာ်စီဆှံ အတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ် ဒ်သိးဒီးတၢ်မူအထူအယိာ်အဂ့ၢ်, တၢ်သံဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၉:၅; လူၤကၣ်​ ၂၃:၄၃; ယိၤဟၣ်​ ၅:၂၈, ၂၉; လီၣ်ဖျါ ၂၁:၃, ၄) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ နကလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်ဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအဃိ နကနာ်လၢအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်​ အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါန့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်လၢအမ့ၢ်ဝဲတီဝဲန့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ်​ ၁၃:၃၅) ဒီးနတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဘူးထီၣ်လံအဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်နကဆၢတဲာ်လီၤနသးလၢ နကမၤအတၢ်မၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ‘ဒ်သိးယကစးထီၣ်မၤယွၤအတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်​ ယကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.’

၂. ဘၣ်မနုၤအဃိလၢ ပှၤအဲၤသံအီးပးဖိတဂၤအံၤ အဲၣ်ဒိးဒိးဘျၢထံလဲၣ်.

^၂ ပှၤအဲၤသံအီးပးဖိတဂၤလၢ အိၣ်မူဘၣ်ဝဲဖဲ ယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ်​ ဆိကမိၣ်ဝဲ ဒ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးက့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်​ အပျဲၢ်အဘီၣ်စီၤဖံလံးပူး လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ပှၤအဲၤသံအီးပးဖိတဂၤအံၤ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးစီၤဖံလံးပူးတဲနၢ်ပၢၢ်အီၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်မ့းၡံအၤလီၤ. တၢ်လၢ ပှၤအဲၤသံအီးပးဖိတဂၤအံၤ မၤလိဘၣ်ဝဲန့ၣ်​ ထုးန့ၢ်အသးအဃိ အဝဲစံးဝဲလၢ– “ကွၢ်ကွၢ်, ထံအိၣ်ဝဲလီၤ. ဒ်သိး ယသုတဒိးဘျၢယသးတဂ့ၤဒီး, မ့ၢ်မနုၤတြီယၤတမံၤလဲၣ်.”—မၤတၢ် ၈:၂၆-၃၆.

၃. (က) ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်လီၤအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်​ လၢတၢ်မၤလိာ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဖဲပှၤတဂၤဒိးဘျၢထံအခါန့ၣ်​ ပှၤကဘၣ်ဒိးဘျၢအီၤဒ်လဲၣ်.

^၃ လံာ်စီဆှံသိၣ်လိဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ်​ နကဘၣ်ဒိးဘျၢထံလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်​ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ– “လဲၤဒုးကဲထီၣ်​ ပှၤအကလုာ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လၢ ယပျဲၢ်ယဘီၣ်တက့ၢ်. ဒီးဘျၢအီၤ . . . တက့ၢ်.” (မးသဲ ၂၈:၁၉) တကးဒံးဘၣ်​ ယ့ၣ်ၡူးအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ပာ်တ့ၢ်တၢ်အဒိအတဲာ် ခီဖျိလၢအဝဲ ဒိးဘျၢအသးလၢထံန့ၣ်လီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးဒိးဘျၢထံအခါန့ၣ်​ ပှၤတဖှံအီၤလၢထံဘၣ်, အနီၢ်ခိဒီဂၤညါ လီၤဘျၢလၢထံဖီလာ်လီၤ. (မးသဲ ၃:၁၆) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ဖဲခရံာ်ဖိတဂၤ ဒိးဘျၢထံအဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ အနီၢ်ခိဒီဂၤညါ ကဘၣ်လီၤဘျၢဝဲလၢထံအဖီလာ်လီၤ.

၄. ဖဲနဒိးဘျၢထံအဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၄ ဖဲနဒိးဘျၢထံအဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်ကစၢ်ယွၤ အတံၤသကိးနီၢ်ကီၢ်ဒီး နအဲၣ်ဒိးမၤယွၤအတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၀:၇, ၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ‘ဒ်သိး ယဒိးဘျၢထံကန့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်​ ယကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.’

တၢ်သ့ၣ်ညါဒီး တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်

၅. (က) တချုးလၢနဒိးဘျၢထံန့ၣ်​ နကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ဝဲလဲၣ်.

^၅ တချုးလၢနဒိးဘျၢထံန့ၣ်​ နကဘၣ်သ့ၣ်ညါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူးလီၤ. ခီဖျိလၢ နမၤလိလံာ်စီဆှံအဃိ နသ့ၣ်ညါထီၣ်အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ် တနီၤလံ. (ဖး ယိၤဟၣ်​ ၁၇:၃ တက့ၢ်.) ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ထဲနသ့ၣ်ညါထီၣ်အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်​ တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ နကဘၣ်​ “လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါ” လၢအဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၁:၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ်​ ကမၤစၢၤနၤလၢ နကဘူးထီၣ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ နကြၢးလဲၤထီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်​ ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅.

၆. တချုးလၢနဒိးဘျၢထံ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ နကဘၣ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံအဂ့ၢ်ထဲလဲၣ်.

^၆ တချုးလၢ နဒိးဘျၢထံန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ တမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ နကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ ကိးမံၤဒဲးဘၣ်. တချုးလၢ ပှၤအဲၤသံအီးပးဖိတဂၤ ဒိးဘျၢထံအခါ ကစၢ်ယွၤတမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ အဝဲကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ကိးမံၤဒဲးဘၣ်. (မၤတၢ် ၈:၃၀, ၃၁) နီၢ်နီၢ်န့ၣ်​ ပကဘၣ်ဆဲးဃုသ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ်ထီဘိလီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၃:၁၁) ဘၣ်ဆၣ်​ လၢနကဒိးဘျၢထံအဂီၢ် နကဘၣ်နၢ်ပၢၢ်ဒီး တူၢ်လိာ်ဝဲလံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်လိ အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၅:၁၂.

၇. နတၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံန့ၣ်​ မၤစၢၤနၤဒ်လဲၣ်.

^၇ လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ– “တၢ်နာ် တအိၣ်ဘၣ်ဒီး, တၢ်ဘၣ်အသး တသ့ဘၣ်.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၆) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တချုးလၢနဒိးဘျၢထံန့ၣ်​ နကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဘၣ်ပှၤလၢ ပှၤတနီၤလၢ ဝ့ၢ်ကရံၣ်သူးအပူၤန့ၣ်​ နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်​ အတၢ်သိၣ်လိအဃိ “စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤဝဲ, ဒီးဒိးဘျၢအသးလီၤ.” (မၤတၢ် ၁၈:၈) ဒ်န့ၣ်အသိး နတၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံန့ၣ်​ မၤစၢၤနၤလၢ နကအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတဖၣ်​ ဒီးယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးလၢ အမၤပူၤဖျဲးပှၤလၢ တၢ်သံဒီးတၢ်ဒဲးဘးအစုပူၤသ့ဝဲလီၤ.—ယိၤၡူ ၂၃:၁၄; မၤတၢ် ၄:၁၂; ၂ တံၤမသ့း ၃:၁၆, ၁၇.

တဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂ့ၢ်တက့ၢ်

၈. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢနမၤလိဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ တၢ်မနုၤထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်နသးလၢ နကတဲဘၣ်ပှၤဂၤလဲၣ်.

^၈ ဒ်နမၤလိအါထီၣ်​ လံာ်စီဆှံအသိး နကထံၣ်ဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအံၤကဲဘျုးလၢ နတၢ်အိၣ်မူအပူၤဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ် ဒီးနတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နကအဲၣ်ဒိးတဲဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢနမၤလိဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၂၀:၉; ၂ ကရံၣ်သူး ၄:၁၃) ဘၣ်ဆၣ်​ နကြၢးတဲဘၣ်မတၤတဖၣ်လဲၣ်.

၉, ၁၀. (က) တၢ်လၢနမၤလိဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ နအဲၣ်ဒိးဒုးသ့ၣ်ညါ မတၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်. (ခ) နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဃုာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်​ နကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၉ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢနမၤလိဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ နကအဲၣ်ဒိးတဲဘၣ်​ နဟံၣ်ဖိဃီဖိ, နတံၤသကိး, ပှၤလၢနခိၣ်နဃၢၤ ဒီးနတံၤသကိးလၢ တၢ်မၤလီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်အံၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ကျဲလၢအဂ့ၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ နကဘၣ်တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤ ဒီးလၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ထီဘိလီၤ. လၢခံန့ၣ်​ နကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ နကစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်တၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲနတူၢ်ဘၣ်လၢ နတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ နကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ တဲဘၣ်ပှၤသိၣ်လိနၤလံာ်စီဆှံတဂၤ လၢနအဲၣ်ဒိးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်​ ဃုာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ်တက့ၢ်. ပှၤလၢအသိၣ်လိနၤ လံာ်စီဆှံတဂၤမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ နအိၣ်မူဒ်လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဘျၢအသိးန့ၣ်​ သုဝဲခံဂၤလၢာ် သုလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်သ့ဝဲလီၤ.

^၁၀ ဖဲသုထံၣ်လိာ်သးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကတဲသကိးတၢ်ဒီးနၤလီၤ. မ့ၢ်နနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်လိ အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိတဖၣ်​ ဒီးနာ်အီၤစ့ၢ်ကီးဧါ, မ့ၢ်နအိၣ်မူပိာ်ထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်နဲၣ်လိ လၢနတၢ်အိၣ်မူအပူၤကိးနံၤဒဲးဧါ ဒီးမ့ၢ်နအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်​ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး နီၢ်ကီၢ်ဧါန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကသမံသမိးကွၢ်နၤလီၤ. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ အံးထွဲကွၢ်ထွဲဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိကိးဂၤဒဲးအဃိ နကတဲသကိးတၢ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်​ တလိၣ်လၢနပျံၤအီၤဘၣ်. (မၤတၢ် ၂၀:၂၈; ၁ ပ့းတရူး ၅:၂, ၃) ဖဲနတဲသကိးတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ ကဒုးသ့ၣ်ညါနၤလၢ မ့ၢ်နစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဃုာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ်​ သ့လံဧါန့ၣ်လီၤ.

၁၁. တချုးလၢ နလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဃုာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢနကဘၣ်ဆီတလဲ နလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလဲၣ်.

^၁၁ တချုးလၢ နစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်တၢ် ဃုာ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိဒံးဘၣ်န့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ ကတဲနၢ်ပၢၢ်နၤလၢ နကဘၣ်ဆီတလဲ နလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး ကအိၣ်ဝဲတနီၤလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢနကဘၣ်ဆီတလဲ နတၢ်အိၣ်သး ဒ်အဝဲသ့ၣ်သိၣ်လိနၤအသိးလဲၣ်. ဖဲပတဲဘၣ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီးကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ်​ ပအဲၣ်ဒိးလၢပတၢ်အိၣ်မူကကဲထီၣ်​ တၢ်လၤကပီၤလၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၆:၉, ၁၀; ကလၤတံ ၅:၁၉-၂၁.

တၢ်ပီၢ်ယၢ်ဒီး တၢ်ဃၣ်လိၤက့ၤသး

၁၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိကိးဂၤဒဲးန့ၣ်​ ဘၣ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးလဲၣ်.

^၁၂ တချုးလၢ နဒိးဘျၢထံအခါ တၢ်လၢနကဘၣ်မၤအီၤန့ၣ်​ အိၣ်ဒံးဝဲလီၤ. တၢ်မၢဖိပ့းတရူး စံးဝဲလၢ– “ဒ်သိးသုတၢ်ဒဲးဘး ကဘၣ်တၢ်တြူာ်ကွံာ် . . . သ့ၣ်နီၣ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသုသး, ဒီးဃၣ်လိၤက့ၤသုသးတက့ၢ်.” (မၤတၢ် ၃:၁၉, ၂၀) တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးန့ၣ်​ အခီပညီမ့ၢ်ဒ်လဲၣ်. အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ နတူၢ်ဘၣ်တၢ်သးအုးနီၢ်ကီၢ် ခီဖျိနမၤတ့ၢ်တၢ်ကမၣ်​ လၢညါတဖၣ်အဃိလီၤ. အဒိ နမ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ်​ နကဘၣ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤ နသးလီၤ. ဒီးနမ့မ့ၢ်ပှၤလၢအဂုာ်ကျဲးစၢး မၤတၢ်အဘၣ်လၢကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါလၢ နတၢ်အိၣ်မူတစိၤသး သနာ်က့ နကဘၣ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤနသးဒံး, မ့ၢ်လၢပဝဲဒၣ်ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်​ ပမၤဘၣ်တၢ်ဒဲးဘးအဃိ ပကဘၣ်ဃ့လၢ ကစၢ်ယွၤကပျၢ်ကွံာ် ပတၢ်ကမၣ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၃:၂၃; ၅:၁၂.

၁၃. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ဃၣ်လိၤ” နသး န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၃ နတူၢ်ဘၣ်တၢ်သးအုး ခီဖျိလၢနမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်အဃိန့ၣ်​ လၢပှဲၤလံဧါ. တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. စီၤပ့းတရူးစံးဝဲလၢ နကဘၣ်​ “ဃၣ်လိၤ” က့ၤနသးလီၤ. တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ နကဘၣ်ပာ်ပတုာ်ကွံာ် နလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အတဂ့ၤ ဒီးစးထီၣ်မၤတၢ်လၢအဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ ဆိကမိၣ်ကွၢ်လၢ နလဲၤဟးဆူ တၢ်လီၢ်တတီၤတီၤလၢ အဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ်တက့ၢ်. တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်​ နသ့ၣ်ညါလီၤနသးလၢ ကျဲလၢနလဲၤန့ၣ်ကမၣ်ဝဲလီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ နကမၤဒ်လဲၣ်. နကအိၣ်ပတုာ်, ဃၣ်ကဒါက့ၤနသးဒီး နကလဲၤက့ၤကျဲလၢအဘၣ်တဘိလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ခီဖျိလၢနမၤလိလံာ်စီဆှံအဃိ နကထံၣ်ဘၣ်လၢ နကဘၣ်ဆီတလဲ နလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး ကအိၣ်ဝဲတနီၤလီၤ. နတကြၢးထုးတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နက “ဃၣ်လိၤ” က့ၤနသးအဂီၢ်ဘၣ်. နကြၢးဆီတလဲနတၢ်အိၣ်မူ ဒီးမၤတၢ်လၢအဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်

၁၄. နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်သ့လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.

^၁၄ တချုးလၢနဒိးဘျၢထံအခါ ခီၣ်ခါအရ့ဒိၣ်လၢနကဘၣ်ခါထီၣ်အီၤ လၢခံတခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ. ဖဲနဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အခါ နကဘၣ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဒီး အၢၣ်လီၤအီလီၤအီၤလၢ နကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ ထဲတဂၤဧိၤဒီး နကပာ်ဆိအတၢ်ဘၣ်သး လၢနတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်လီၤ.—၅ မိၤၡ့ ၆:၁၅.

၁၅, ၁၆. တၢ်မနုၤထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်​ ပှၤတဂၤအသးလၢ အကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လဲၣ်.

^၁၅ ဖဲနအၢၣ်လီၤအီလီၤ ယဟိဝၤယွၤလၢ နကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤထဲတဂၤဧိၤန့ၣ်​ လီၤဂာ်ဒ်သိး နအၢၣ်လီၤအီလီၤ ပှၤလၢနအဲၣ်အီၤတဂၤ လၢအဝဲကကဲထီၣ်နသးသမူတံၤသကိးလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ်ဖဲ ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါခံဂၤ ပာ်တၢ်အဲၣ်တီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဒ်ပိာ်ခွါတဂၤသ့ၣ်ညါအါထီၣ်​ ပိာ်မုၣ်အဂ့ၢ်အသိး အတၢ်အဲၣ်အီၤကဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒီး အဝဲကအဲၣ်ဒိးဖျီအသးဒီးအီၤလီၤ. တၢ်ဆၢတဲာ်အဝဲအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်တခါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပိာ်ခွါတဂၤအံၤ အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ အဝဲကတီဒီး ပိာ်မုၣ်အံၤတုၤလၢအကတၢၢ်မ့ၢ်လၢ အဝဲအဲၣ်ဘၣ်အီၤအဃိလီၤ.

^၁၆ ဒ်နမၤလိအါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်အသိး နတၢ်အဲၣ်အီၤကဒိၣ်ထီၣ်​ ဒီးနကအဲၣ်ဒိးမၤအတၢ်မၤလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နတၢ်အဲၣ်​ ကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်နသးလၢ နကဃ့ဘါထုကဖၣ်ဆူ ယွၤအအိၣ်​ ဒီးနကအၢၣ်လီၤအီလီၤအီၤလၢ နကမၤအတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ ကယဲၢ်ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိးပိာ် ယ့ၣ်ၡူးအခံန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်​ “ညိကွံာ်အသးဒၣ်ဝဲ” လီၤ. (မၢ်ကူး ၈:၃၄) တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ နတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ဒၣ်နကဒိကနၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်လီၤ. ဒီးယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ်​ အရ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးနနီၢ်ကစၢ် အတၢ်သူၣ်လီသးကွံတဖၣ်​ ဒီးနဖီတၢၣ်န့ၣ်လီၤ.—ဖး ၁ ပ့းတရူး ၄:၂ တက့ၢ်.

တဘၣ်ပျံၤတၢ်လၢ နကလီၤဃံၢ်အဂီၢ်တဂ့ၤ

၁၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတနီၤန့ၣ်​ တဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လဲၣ်.

^၁၇ ပှၤတနီၤန့ၣ်​ တဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်​ ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်​ ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်တီဒီးကစၢ်ယွၤ တုၤလၢအကတၢၢ်တန့ၢ်အဃိလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ တအဲၣ်ဒိးမၤဘၣ်ဒိ ယဟိဝၤယွၤအသး မ့တမ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်​ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ မ့ၢ်တဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးန့ၣ်​ တလိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဘၣ်.

၁၈. ဒ်သိးနသုတပျံၤတၢ်လၢ နကမၤဘၣ်ဒိ ယဟိဝၤယွၤအသးတဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤနၤလဲၣ်.

^၁၈ ဒ်သိးနသုတပျံၤတၢ်လၢ နကမၤဘၣ်ဒိ ယဟိဝၤယွၤအသးတဂ့ၤအဂီၢ် နတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤလီၤ. ခီဖျိလၢ နအဲၣ်အီၤအဃိ နကဂုာ်ကျဲးစၢးလၢအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်နအၢၣ်လီၤအီၤအသိးန့ၣ်လီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၅:၄; ကလီးစဲ ၁:၁၀) လၢနကမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ်​ တဘၣ်ဆိကမိၣ်လၢ အကကီတလၢ လၢနဂီၢ်တဂ့ၤ. တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်ကွဲးဝဲလၢ– “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်အဲၣ်ယွၤမ့ၢ်အအံၤ, လၢပတိၢ်န့ၢ်အတၢ်မၤလိာ်လီၤ. ဒီးအတၢ်မၤလိာ်န့ၣ်​ တကီတခဲဘၣ်လီၤ.”—၁ ယိၤဟၣ်​ ၅:၃.

၁၉. ဘၣ်မနုၤအဃိ နတကြၢးဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ နကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လဲၣ်.

^၁၉ နကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်အဂီၢ် တလိၣ်လၢနကဘၣ်ကဲထီၣ်ပှၤလၢ အလၢအပှဲၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤတမုၢ်လၢ်တၢ်လၢနအိၣ်​ အါန့ၢ်ဒံးတၢ်လၢ နမၤအီၤသ့န့ၣ်ဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၁၄) ဒ်သိးနကမၤတၢ်လၢ အဘၣ်အဂီၢ် အဝဲကမၤစၢၤနၤလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၁:၁၀) နမ့ၢ်နာ်ယဟိဝၤယွၤ လၢနသးဒီဖျၢၣ်န့ၣ်​ “အဝဲဒၣ်​ ကမၤလိၤနကျဲလီၤ.”—ကတိၤဒိ ၃:၅, ၆.

လၢပထးခိၣ်ပအၢၣ်လီၤအီလီၤတၢ် တုၤလၢတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ

၂၀. ဖဲနဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ နကြၢးမၤမနုၤလဲၣ်.

^၂၀ မ့ၢ်နဆိကမိၣ်လၢ နတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ နကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လံဧါ. ဖဲနဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်​ ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်​ နကြၢးဒိးဘျၢထံလီၤ.

၂၁, ၂၂. ပတၢ်နာ်န့ၣ်ပ “အၢၣ်လီၤလၢပထးခိၣ်” လၢကမျၢၢ်အမဲာ်ညါ သ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၂၁ ဒုးသ့ၣ်ညါတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်ကရူၢ် အပှၤရဲၣ်ကျဲၤတၢ်တဂၤလၢ နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဝံၤလံ ဒီးနအဲၣ်ဒိးဒိးဘျၢထံတက့ၢ်. ဒီးအဝဲကရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တနီၤ ကကွၢ်ကဒါက့ၤ လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်လိ အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိဒီးနၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ နတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလံန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကတဲဘၣ်နၤလၢ နဒိးဘျၢထံလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် မ့တမ့ၢ်ကဝီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သ့ဝဲလီၤ. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ ပှၤကဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တခါ လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဒိးဘျၢထံအခီပညီန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တဂၤ ကသံကွၢ်ဝဲ ပှၤလၢအကဒိးဘျၢထံတဖၣ်​ လၢတၢ်သံကွၢ်ယိယိဖိခံဖျၢၣ်လီၤ. ဖဲနစံးဆၢက့ၤ တၢ်သံကွၢ်ခံဖျၢၣ်အံၤ အဆၢကတီၢ် မ့ၢ်ဒၣ်နပာ်ဖျါထီၣ်​ နတၢ်နာ်ဒီး ‘အၢၣ်လီၤလၢနထးခိၣ်’ လၢကမျၢၢ်အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၀:၁၀, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.

^၂၂ ဖဲနစံးဆၢတၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်​ နကဒိးဘျၢထံလီၤ. ဖဲနဘျၢထံအခါန့ၣ်​ နနီၢ်ခိဒီဂၤညါ ကလီၤဘျၢလၢထံဖီလာ်လီၤ. ဒီးနတၢ်ဒိးဘျၢထံန့ၣ်​ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤအါဂၤလၢ နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဝံၤလံ ဒီးခဲအံၤနကဲထီၣ်​ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဂၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဒိးဘျၢထံအခီပညီ

၂၃. တၢ်ဒိးဘျၢထံလၢ “ပၢ်, ဒီးဖိခွါ, ဒီးသးစီဆှံအမံၤအပူၤ” န့ၣ်အခီပညီမ့ၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၂၃ ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်​ ကဒိးဘျၢထံလၢ “ပၢ်, ဒီးဖိခွါ, ဒီးသးစီဆှံအမံၤအပူၤ” လီၤ. (ဖး မးသဲ ၂၈:၁၉ တက့ၢ်.) တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ် မနုၤလဲၣ်. အခီပညီန့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲနသ့ၣ်ညါလၢ နကဘၣ်ဒိးပၢနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဖီလာ် ဒီးနၢ်ပၢၢ်ယ့ၣ်ၡူးအမူဒါ လၢယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်အပူၤလီၤ. ဒီးနနၢ်ပၢၢ်စ့ၢ်ကီးလၢ ကစၢ်ယွၤသူဝဲအသးစီဆှံ ဒ်သိးကမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ အတၢ်ဘၣ်သးဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၃:၁၈; မးသဲ ၂၈:၁၈; ကလၤတံ ၅:၂၂, ၂၃; ၂ ပ့းတရူး ၁:၂၁.

၂၄, ၂၅. (က) တၢ်ဒိးဘျၢထံအခီပညီန့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၂၄ တၢ်ဒိးဘျၢထံန့ၣ်​ အိၣ်ဒီးအခီပညီလၢ အရ့ဒိၣ်တမံၤလီၤ. ဖဲနလီၤဘျၢလၢ ထံဖီလာ်အခါ အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ နပာ်တ့ၢ်ကွံာ် မ့တမ့ၢ် နသံကွံာ်လၢ နတၢ်အိၣ်မူလၢညါန့ၣ်လီၤ. ဖဲနဟဲက့ၤထီၣ်လၢထံဖီခိၣ်န့ၣ်​ အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ နစးထီၣ်က့ၤနတၢ်အိၣ်မူလၢအသီ လၢနကမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ်လီၤ. နတၢ်ဒိးဘျၢထံန့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စးထီၣ်ခဲအံၤဒီး ဆူညါန့ၣ်နကမၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလီၤ. နကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ နတဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ် မ့တမ့ၢ်လၢတၢ်ကရၢကရိတခါအဂီၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်ဒၣ်​ နဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်နသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လၢ နကမၤအတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ်လီၤ.

^၂၅ နတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ်​ ကမၤစၢၤနၤလၢ နကဘူးထီၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၅:၁၄) ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ နတၢ်ဒိးဘျၢထံန့ၣ်​ အခီပညီတမ့ၢ်လၢ နဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ တဘျီဃီဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်မၢဖိပီလူး ကွဲးဝဲလၢ– “မၤသုတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဒၣ်သုဝဲ လၢတၢ်ပျံၤဒီးတၢ်ကနိးတက့ၢ်.” (ဖံလံးပံၤ ၂:၁၂) တၢ်ဒိးဘျၢထံန့ၣ်​ မ့ၢ်ဒၣ်ခီၣ်ခါအခီၣ်ထံးတခါလၢ နကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နအိၣ်ဘူးဒီး ကစၢ်ယွၤထီဘိကသ့ဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ်​ ကစံးဆၢဝဲတၢ်သံကွၢ်တခါအံၤလီၤ.