ဖဲနဆီဟံၣ်ဆီဃီ ဝံၤအလီၢ်ခံ

၁, ၂. နီၢ်ဒီမါဝၤ မ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲသနာ်က့ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်​ ကြၢးဆိကမိၣ်လၢ အတၢ်မုၢ်လၢ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်ဧါ, တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.

တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်လၢ အဟဲလၢယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်လီၤ. ဒီးခီဖျိလၢ ပဆီဟံၣ်ဆီဃီအဃိ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သးခု အါန့ၢ်ဒံးလၢညါ သ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤနီၢ်ဒီမါဝၤ ကထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပကတူၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤ တကတၢၢ်နီတဘျီဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ နီၢ်ဒီမါဝၤတဖၣ်​ ကတူၢ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ရ့လိာ်သး တဘူးထဲသိးဒီးလၢညါလၢၤဘၣ်.

^၂ တဘျီတခီၣ်​ လၢနီၢ်ဒီမါဝၤအဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲမ့ၢ်အိၣ်ထီၣ်န့ၣ်​ ပတလိၣ်ကမၢကမၣ်ဘၣ်. ဒီးပတၢ်ကီတၢ်ခဲမ့ၢ်အိၣ်သနာ်က့ ပတကြၢးဆိကမိၣ်လၢ ပတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ပှၤနီၢ်ဒီမါဝၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်တဖၣ်ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်ဃုထံၣ်န့ၢ်ကျဲလၢ ကမၤဂ့ၤထီၣ်​ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်​ အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ်သ့ဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်.

သုးဘူးနသးဆူ ကစၢ်ယွၤဒီးနသးသမူတံၤသကိးအအိၣ်

၃, ၄. တဘျီတခီၣ်​ နီၢ်ဒီမါဝၤအတၢ်ရ့လိာ်သး ကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်.

^၃ မါဒီးဝၤန့ၣ်​ အတၢ်ထံၣ်, အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒီး အတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်​ ကလီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ မါဒီးဝၤန့ၣ်​ အတၢ်ဆဲးတၢ်လၤဒီး အအိၣ်ဟဲတၢ်လီၢ်န့ၣ်​ တဒ်သိးလိာ်အသးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဒ်သိးနီၢ်ဒီမါဝၤ ကသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လိာ်သးဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ် ကလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ ကဘၣ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါစ့ၢ်ကီးလီၤ.

^၄ ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝဲအသိး ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ နီၢ်ဒီမါဝၤတဖၣ်​ ကဘၣ်ယိၣ်တၢ်ထဲလၢ အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ်အဃိ အတၢ်ရ့လိာ်သး ယံၤထီၣ်ယံၤထီၣ်သ့ဝဲလီၤ. ဒီးကဖျါလၢအဝဲသ့ၣ်ခံဂၤ အိၣ်ဒၣ်လၢအနီၢ်ကစၢ် အကျိာ်အကျာ်လီၤ. ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်ရ့လိာ်သးကဘူးထီၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လဲၣ်.

၅. (က) ဒ်သိး နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး နသးသမူတံၤသကိးကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤနၤလဲၣ်. (ခ) ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၄ ပာ်ဖျါဝဲအသိး ပကြၢးထံၣ်​ ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီဒ်လဲၣ်.

^၅ ဒ်သိးသုနီၢ်ဒီမါဝၤ ကသုးဘူးသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်​ ဒီးသုတၢ်ရ့လိာ်သး ကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်သုတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၅:၄; ယၡါယၤ ၄၈:၁၇, ၁၈) ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲလၢ “မ်တၢ်န့ၢ်မါန့ၢ်ဝၤ . . . အိၣ်ဒီးအလၤအကပီၤ လၢပှၤခဲလၢာ်အကျါတက့ၢ်.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၄) တၢ်လၢအိၣ်ဒီးအလၤကပီၤန့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်တခါလၢပှၤပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအီၤလီၤ. ဒီးနမ့ၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်​ နထံၣ်အီၤလၢအရ့ဒိၣ်အဃိ နကပလီၢ်နသးဒ်သိး အသုတဟးဂီၤတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ နကထံၣ်နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ဒ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.

တၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်နၤလၢ နကမၤဂ့ၤထီၣ်နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ

၆. ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ထံၣ်လၢ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအဖီခိၣ်န့ၣ်​ မးသဲ ၁၉:၄-၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

^၆ ယဟိဝၤယွၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အဖိခွါယ့ၣ်ၡူးခရံာ်တဲဝဲလၢ “ပှၤလၢအတ့လီၤပှၤကညီလၢ အခီၣ်ထံးန့ၣ်​ တ့လီၤအီၤပိာ်ခွါတဂၤ, ဒီးပိာ်မုၣ်တဂၤ, သုတဖးဘၣ်ဧါ. ဒီးစံးဝဲဒၣ်, အကူၢ်မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, ပိာ်ခွါကဟးသဒၣ်အမိၢ် ဒီးအပၢ်, ဒီးကဘျုးအသးဒီးအမါ, ဒီးတၢ်လၢပှၤခံဂၤန့ၣ်, ကကဲထီၣ်တၢ်တသွံၣ်ဃီတညၣ်ဃီလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, တမ့ၢ်လၢၤဘၣ်​ ပှၤခံဂၤဘၣ်. မ့ၢ်တသွံၣ်ဃီတညၣ်ဃီလီၤ. မ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, တၢ်လၢယွၤပာ်ဃုာ်ဝဲန့ၣ်, မ်ပှၤကညီသုတထုးဖှၣ်တဂ့ၤ.” (မးသဲ ၁၉:၄-၆) လၢအခီၣ်ထံးလံၤလံၤန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ကဂၢၢ်ကျၢၤဝဲထီဘိလီၤ. ဒီးအဝဲအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်​ ကရ့လိာ်အသးဘူးဘူးတံၢ်တံၢ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူကပှဲၤဒီး တၢ်သးခုန့ၣ်လီၤ.

၇. ဒ်သိးနီၢ်ဒီမါဝၤတဖၣ်​ မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်​ အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီကသ့အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်လဲၣ်.

^၇ ဘၣ်ဆၣ်​ မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ နီၢ်ဒီမါဝၤတဖၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤ ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲအါန့ၢ်ဒံး လၢညါလီၤ. တဘျီတခီၣ်အဝဲသ့ၣ်​ ကဆိကမိၣ်လၢ အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်​ အိၣ်အါတလၢ တုၤဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ တသ့လၢၤဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်အၡူလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပမ့ၢ်နၢ်ပၢၢ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ထံၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ်​ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢပဂီၢ် သ့ဝဲလီၤ.—၁ ယိၤဟၣ်​ ၅:၃.

၈, ၉. (က) ပကဘၣ်လူၤပိာ်ထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်. (ခ) ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ်​ ပပာ်ဖျါထီၣ်​ ကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၈ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်န့ၣ်​ ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်ထီဘိလီၤ. ဒ်ပပာ်ဖျါတ့ၢ်အသိး ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ “မ်တၢ်န့ၢ်မါန့ၢ်ဝၤ . . . အိၣ်ဒီးအလၤအကပီၤ” တက့ၢ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၄; စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၅:၄) လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲပထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ပမ့ၢ်လူၤပိာ်ထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ်​ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.—၁ သ့းစၤလနံ ၁:၃; ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၀.

^၉ ခီဖျိလၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအဃိ ပအဲၣ်ဒိးဟးဆှဲး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးဒီး တၢ်ကတိၤလၢကမၤဘၣ်ဒိ ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပအဲၣ်ဒိးမၤဂ့ၤထီၣ်​ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပသးသမူတံၤသကိးထီဘိလီၤ. ပမၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

ဟးဆှဲးတၢ်ကတိၤဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ ကမၤဘၣ်ဒိ နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ အလၤကပီၤတက့ၢ်

၁၀, ၁၁. (က) နီၢ်ဒီမါဝၤတနီၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်​ ဒ်လဲၣ်တခါလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ နီၢ်ဒီမါဝၤတဖၣ်​ ကဘၣ်ပလီၢ်အသး ဘၣ်ဃးဒီးအတၢ်ကတိၤတဖၣ်လဲၣ်.

^၁၀ ပှၤတဂၤ မၤဘၣ်ဒိအသးသမူတံၤသကိးအသး သ့ဝဲလၢကျဲအါဘိလီၤ. ပသ့ၣ်ညါလၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ်​ တကြၢးတီၢ် မ့တမ့ၢ် မၤဆူၣ်မၤစိးအသးသမူတံၤသကိး နီတဘျီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ လၢပတၢ်ကတိၤအဃိန့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပကမၤဘၣ်ဒိ ပသးသမူတံၤသကိးလီၤ. ပတၢ်ကတိၤတဖၣ်​ လီၤဂာ်ဒ်နးဒီးဘီလၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်သ့ဝဲလီၤ. အဒိ ပိာ်မုၣ်တဂၤတဲဝဲလၢ “ယဝၤအတၢ်ကတိၤ ဘၣ်ယၤဆါဒိၣ်မး. ယနီၢ်ခိမိၢ်ပှၢ် တထီၣ်လုးထီၣ်လါဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲတဲဆါယၤတလီၢ်လီၢ်အဃိ လီၤဂာ်ဒ်အဝဲဆဲးယသးလၢ ဒီန့ၣ်လီၤ. အဒိ အဝဲတဲယၤ ‘နမ့ၢ်တၢ်ဝံဃၢလၢယဂီၢ် ဒီးအိၣ်ဒၣ်နအီၣ်လၢာ်ဂီၤမ့ၤလီၤ.’ ယဝၤအတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ မၤဘၣ်ဒိယသးသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.” ဝၤတဂၤတဲဝဲလၢ အမါန့ၣ်​ တဲဆါအီၤထီဘိလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ ‘တၢ်လၢယမါတဲယၤန့ၣ်​ ယတဲပၠးပှၤဂၤမးတဘူၣ်ဘၣ်. အဃိ ယတဲသကိးတၢ်ဒီးအီၤမးတန့ၢ်လၢၤဘၣ်, ယသ့ၣ်ညါလၢ ယမ့ၢ်ဟဲက့ၤလၢ ဟံၣ်န့ၣ်ယမါကကလာ်ယၤအဃိ ယဟဲက့ၤစဲၤခံလၢ တၢ်မၤထီဘိလီၤ.’ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ နီၢ်ဒီမါဝၤအါဂၤ တဲဆါလိာ်အသး ဒီးသူတၢ်ကတိၤလၢ အဆူၣ်အကိၤတဖၣ်လီၤ.

^၁၁ နီၢ်ဒီမါဝၤ မ့ၢ်တဲဆါလိာ်အသးန့ၣ်​ အတၢ်ကတိၤတဖၣ်​ ကမၤဘၣ်ဒိအသးသမူတံၤသကိးအသး ဒီးဘျါက့ၤဝဲတညီဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ တအဲၣ်ဒိးလၢ နီၢ်ဒီမါဝၤတဖၣ်​ ကတဲဆါလိာ်အသးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤ နမၤဘၣ်ဒိ နသးသမူတံၤသကိးအသး သ့ဝဲလီၤ. နကဆိကမိၣ်လၢ နသးဂ့ၤလၢ နသးသမူတံၤသကိးအဖီခိၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ မ့ၢ်နသးသမူတံၤသကိး တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ. နသးသမူတံၤသကိး မ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ နမၤဘၣ်ဒိအသးန့ၣ်​ မ့ၢ်နကသးအိၣ်ဆီတလဲနသးဧါ.—ကလၤတံ ၅:၁၅; ဖး အ့းဖ့းစူး ၄:၃၁ တက့ၢ်.

၁၂. မါမ့တမ့ၢ်ဝၤ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်ဒိဝဲသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၁၂ လၢဟံၣ်ပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢပှၤဂၤအကျါမ့ၢ်ဂ့ၤ နတဲတၢ်ဒီး နသးသမူတံၤသကိး ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. (ဖး ၁ ပ့းတရူး ၃:၇ တက့ၢ်.) ယၤကိာ် ၁:၂၆ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ “ပှၤတဂၤဂၤမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အမ့ၢ်ပှၤဘါယွၤဖိဒီး, မ့ၢ်တမၤနၢၤဘၣ်အပျ့ၤဘၣ်, မ့မ့ၢ်အလီလီၤအသးဒီး, အဝဲဒၣ်အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်ကလီကလီလီၤ.”

၁၃. နီၢ်ဒီမါဝၤတဖၣ်​ မၤဘၣ်ဒိအသးသမူတံၤသကိးအသး သ့လၢကျဲအဂၤဒ်လဲၣ်.

^၁၃ နီၢ်ဒီမါဝၤ ကဘၣ်ပလီၢ်အသး ဒ်သိးအသုတမၤဘၣ်ဒိ အသးသမူတံၤသကိးအသးလၢ ကျဲအဂၤတဂ့ၤအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. အဒိ နမ့ၢ်ဟ့ၣ်နတၢ်ဆၢကတီၢ်အါမး လၢပှၤအဂၤတဂၤအဂီၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်နသးသမူတံၤသကိး ကတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ နကမၤဒ်အံၤ ခီဖျိလၢ နဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီးအီၤ မ့တမ့ၢ်ခီဖျိလၢ နအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤအီၤအဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ မ့ၢ်နသးသမူတံၤသကိး အသးကဘၣ်ဒိဧါ. မါတဂၤတဲဝဲလၢ “ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဝၤဟ့ၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ အတၢ်ဆၢကတီၢ်အါမး ဒီးသးအိၣ်မၤစၢၤအီၤဒိၣ်မးအဃိ ယသးဘၣ်ဒိဒီး ယသးဆံးသပှၢ်တၢၢ်လီၤ.”

၁၄. (က) ၁ မိၤၡ့ ၂:၂၄ သိၣ်လိပှၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ပကြၢးသံကွၢ်လီၤပသး ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ဒ်ပမ့ၢ်ခရံာ်ဖိအသိး ပအိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ပကမၤစၢၤပမိၢ်ပပၢ် ဒီးပဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲပဆီဟံၣ်ဆီဃီ ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်​ ပကဘၣ်ပာ်ဆိ ပသးသမူတံၤသကိးလၢညါလီၤ. ဒ်ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲအသိး ဝၤန့ၣ်​ “ကဘျုးအသးဆူ ပိာ်မုၣ်အအိၣ်” လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၂:၂၄) ပသးသမူတံၤသကိး အသးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ကဘၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး လၢပဂီၢ်လီၤ. အဃိ သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘တၢ်ဆၢကတီၢ်, တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးတၢ်ကဟုကယာ်လၢ ယသးသမူတံၤသကိး ကြၢးဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ်​ မ့ၢ်ယဟ့ၣ်အီၤနီၢ်ကီၢ်ဧါ.’

၁၅. ခရံာ်ဖိလၢ အဆီဟံၣ်ဆီဃီဝံၤန့ၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်တကြၢးရ့ ပှၤလၢအတမ့ၢ် အသးသမူတံၤသကိး ဘူးတလၢလဲၣ်.

^၁၅ ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်လၢ အတကြၢးတဘၣ်​ လၢပှၤလၢအတမ့ၢ် ပသးသမူတံၤသကိးအဖီခိၣ်န့ၣ်​ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ပမ့ၢ်ရ့လိာ်သးဒီးပှၤလၢ အတမ့ၢ်ပသးသမူတံၤသကိး ဘူးတလၢန့ၣ်​ လၢခံပအဲၣ်ဘၣ်အီၤသ့ဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. (မးသဲ ၅:၂၈) ဒီးတၢ်အဲၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်လၢ အမၤဟးဂီၤတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအလၤကပီၤ သ့ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.

“လီၢ်မံတဘၣ်အၢဘၣ်”

၁၆. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ်​ လံာ်စီဆှံ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

^၁၆ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီကဘၣ်​ “အိၣ်ဒီးအလၤအကပီၤ” တကးဒံးဘၣ်​ တဲကဒီးဝဲလၢ “လီၢ်မံတဘၣ်အၢဘၣ်​ . . . မ့မ့ၢ် ပှၤမၤကမၣ်ပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤ, ဒီးပှၤလၢအမၤကမၣ်​ ပှၤမါန့ၣ်, ယွၤကစံၣ်ညီၣ်အီၤလီၤ.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၄) ဖဲအံၤ “လီၢ်မံ” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ နီၢ်ဒီမါဝၤအတၢ်မံဃုာ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၅:၁၈) ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်ကဲနီၢ်ဒီမါဝၤ အတၢ်ရ့လိာ်သးကသ့ဒ်လဲၣ်. ဒီးဒ်သိး ပသုတမၤဘၣ်အၢ လီၢ်မံတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒ်လဲၣ်.

၁၇. (က) တၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤန့ၣ်​ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤန့ၣ်​ ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ်​ ကြၢးထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

^၁၇ တၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤန့ၣ်​ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤတနီၤတပာ်ဝဲလၢ တၢ်နီတမံၤလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဆိကမိၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပတကြၢးဆီတလဲ ပတၢ်ထံၣ်ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသးဟ့ တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ ဒီးတၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤန့ၣ်လီၤ. (ဖး ရိမ့ၤ ၁၂:၉ တက့ၢ်; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၃၁; ၁၂:၂၉) ပမ့ၢ်မံဃုာ်ဒီး ပှၤလၢအတမ့ၢ် ပသးသမူတံၤသကိးန့ၣ်​ မ့ၢ်ဒၣ်ပမၤဘၣ်အၢလီၢ်မံ ဒီးပမၤဟးဂီၤ ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ အလၤကပီၤလီၤ. ဒီးပပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ပတပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်ဘၣ်​ ဒီးပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးအီၤ ကဘၣ်ဒိဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ဒ်သိးပသုတခါထီၣ်ပခီၣ်​ လၢကျဲလၢကဆှၢပှၤဆူ တၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒိၣ်မးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အတကြၢးတဘၣ်​ ဘၣ်ဃးဒီးပှၤလၢအတမ့ၢ် ပသးသမူတံၤသကိးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—ယိၤဘး ၃၁:၁.

၁၈. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲသ့လၢတၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤန့ၣ်​ လီၤဂာ်ဒီးတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

^၁၈ လၢညါန့ၣ်​ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ ကဘၣ်မၤထွဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလီၤ. စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤမ့ၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤ မ့တမ့ၢ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤလၢ အကမၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်အဃိ ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်သံ အဝဲသ့ၣ်လီၤ. (၃ မိၤၡ့ ၂၀:၂, ၁၀) တၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤဒီး တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ လီၤဂာ်လိာ်အသးဒ်လဲၣ်. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဂၤဂၤ မ့ၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဒၣ်အဝဲမၤဟးဂီၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ အကတီဒီးယဟိဝၤယွၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အအဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ဒၣ်အဝဲမၤဟးဂီၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ ကတီဒီးအသးသမူတံၤသကိးန့ၣ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၁၉:၅, ၆; ၅ မိၤၡ့ ၅:၉; ဖး မၤလကံ ၂:၁၄ တက့ၢ်.) အဃိလၢညါန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲတၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤ ဒ်တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်အသိးလီၤ.

၁၉. ဒ်သိးပသု တအဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤတဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.

^၁၉ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ခရံာ်ဖိတဖၣ်​ တလိၣ်မၤပိာ်ထွဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ထံၣ်လၢ တၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤအဖီခိၣ်န့ၣ်​ တဆီတလဲဝဲဘၣ်. ဒ်ပတအဲၣ်ဒိး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤလၢအကမၣ်​ နီတဘျီဘၣ်အသိး ပတအဲၣ်ဒိးမၤဟးဂီၤ ပတၢ်သးတီလၢ ပသးသမူတံၤသကိးအဖီခိၣ်​ နီတဘျီစ့ၢ်ကီးဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၁:၁, ၄; ကလီးစဲ ၃:၅) ပမ့ၢ်အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ဒၣ်ပမၤဘၣ်ဒိ ယဟိဝၤယွၤဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ အလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ.—ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၂၆ လၢလံာ်အကတၢၢ်တက့ၢ်.

နမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်​ နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ကသ့ဒ်လဲၣ်

၂၀. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ်​ ကဲဘျုးလၢ ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအဂီၢ် ဒ်လဲၣ်.

^၂၀ နမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီကသ့ဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ပှၤမၤဟံၣ်လၢတၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးဒုးအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤဝဲ လၢတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးလီၤ.” (ကတိၤဒိ ၂၄:၃) အဒိ ဟံၣ်တနီၤန့ၣ်​ အိၣ်ကလီဒီး တၢ်ကဂိၢ်ဒိၣ်မး, မ့မ့ၢ်ဟံၣ်အဂၤတနီၤန့ၣ်​ ဖျါဃံလၤဒီး ဂၢၢ်ကျၢၤဝဲလီၤ. ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ လီၤဂာ်ဒ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ်​ ပကဂုာ်ကျဲးစၢးဒ်သိး ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ကဖျါဃံလၤ, ဂၢၢ်ကျၢၤဝဲ ဒီးပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီန့ၣ်လီၤ.

၂၁. တၢ်သ့ၣ်ညါန့ၣ်​ မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်​ ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ သ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၂၁ ဘၣ်ဃးဒီးဟံၣ်တဖျၢၣ်အံၤန့ၣ်​ လံာ်စီဆှံ ဆဲးတဲဝဲလၢ “ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါ ကမၤပှဲၤဝဲအဒၢးတဖၣ်ဒီး တၢ်ထူးတၢ်တီၤလၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်, ဒီးအဂ့ၤအမုာ်ခဲလၢာ်လီၤ.” (ကတိၤဒိ ၂၄:၄) နတၢ်သ့ၣ်ညါလံာ်စီဆှံန့ၣ်​ မၤစၢၤနၤဒ်သိး နမၤဂ့ၤထီၣ်​ နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ကသ့အဂီၢ်လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၂:၂; ဖံလံးပံၤ ၁:၉) ဖဲသုဒီမါဝၤ ဖးသကိးလံာ်စီဆှံ ဒီးပလံာ်လဲၢ်တဖၣ်အခါ သုကဘၣ်အိၣ်မူမၤထွဲ ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ တဲသကိးတက့ၢ်. ဃုကျဲလၢ နကပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ကဲ လၢနသးသမူတံၤသကိး အဖီခိၣ်တက့ၢ်. ဒီးထီဘိန့ၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးကညီၤလၢ နသးသမူတံၤသကိးအဖီခိၣ်​ ဒီးဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ် လၢအဂီၢ်တက့ၢ်. ဃ့ကညးယဟိဝၤယွၤ လၢကမၤစၢၤနၤ လၢနကမၤအါထီၣ်​ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်​ ဒ်သိးနကဖျါလီၤအဲၣ်လၢ နသးသမူတံၤသကိးအမဲာ်ညါ ဒီးကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်​ နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.—ကတိၤဒိ ၁၅:၁၆, ၁၇; ၁ ပ့းတရူး ၁:၇.

၂၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ကဲလၢ ပသးသမူတံၤသကိး အဖီခိၣ်လဲၣ်.

^၂၂ ဒ်သိးပကပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ကဲလၢ ပသးသမူတံၤသကိးအဖီခိၣ်အဂီၢ် ပကြၢးဂုာ်ကျဲးစၢးလၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ကပှဲၤဒီးတၢ်သးခု ဒီးကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဒၣ်ပကမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသးန့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၇:၁၁; ရိမ့ၤ ၁၂:၁၀.