ယဟိဝၤယွၤ ဒုးကဲထီၣ်ပှၤလၢ တၢ်တမံၤဂ့ၤ တမံၤဂ့ၤသ့

၁. ဒ်သိး ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်တိာ်ပာ်အဂီၢ် အဝဲမၤဝဲ တၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.

ဒ်သိးယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ်​ အတၢ်တိာ်ပာ်အဂီၢ် အဝဲဒုးကဲထီၣ်အသးလၢ တၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ သ့လီၤ. အဒိ ယဟိဝၤယွၤ ဒုးကဲထီၣ်အသးလၢ ပှၤသိၣ်လိတၢ်, ပှၤမၤမုာ်ထီၣ်တၢ် ဒီးပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲ ဒုးကဲထီၣ်အသးလၢ တၢ်လၢအဂၤတဖၣ်​ အိၣ်အါမံၤဒံးလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၈:၁၇; ၂ ကရံၣ်သူး ၇:၆; ကလၤတံ ၃:၈) ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသူ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်တိာ်ပာ်အဂီၢ်န့ၣ်​ အိၣ်ဝဲအါဘျီလီၤ. (မးသဲ ၂၄:၁၄; ၂၈:၁၉, ၂၀; ၂ ကရံၣ်သူး ၁:၃, ၄) ဒ်သိး ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်တိာ်ပာ်အဂီၢ် အဝဲဟ့ၣ်ပှၤတဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤ လၢတၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါသ့လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်​ လီၤပလိာ်လိာ်အသးဒီး ကစၢ်ယွၤအမံၤအခီပညီ လၢပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ လၢဘၣ်ဃးဒီးလံာ်စီဆှံတနီၤ တဲဝဲန့ၣ်လီၤ.

၂. (က) တဘျီတခီၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ သူပှၤကသ့ဒံးဧါန့ၣ်လဲၣ်. (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၂ ပဝဲကိးဂၤဒဲးန့ၣ်​ ပအဲၣ်ဒိး ဒိးသူပသးလၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ်​ ပဝဲတနီၤန့ၣ်​ ပကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ သူပှၤကသ့ဒံးဧါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဆိကမိၣ်ဘၣ်​ ဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ပှၤတနီၤန့ၣ်​ ခီဖျိလၢ အသးအနံၣ်အလါ, အတၢ်အိၣ်သး မ့တမ့ၢ် အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်​ တအိၣ်အါအါဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ တန့ၢ်ထဲသိးဒီး အအဲၣ်ဒိးမၤဝဲန့ၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ်​ အသးမံလၢ တၢ်လၢအမၤတ့ၢ်ဝဲတဖၣ်အဃိ ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အတလိၣ်မၤအါထီၣ်ဝဲလၢၤဘၣ်. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကမၤလိဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ် ဒ်သိးယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်တိာ်ပာ်အဂီၢ် အဝဲဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်လၢပလိၣ်ဘၣ်အီၤတဖၣ်သ့လီၤ. ဒီးပကတဲသကိး လံာ်စီဆှံအတၢ်ကွဲးနီၣ်တနီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤ အခ့အပှၤ ပိာ်မုၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပိာ်ခွါမ့ၢ်ဂ့ၤ လၢကသးအိၣ်မၤအတၢ်မၤ ဒီးကအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ကမၤအတၢ်မၤအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်ပှၤတၢ်လၢ ပလိၣ်ဘၣ်အီၤတဖၣ်​ လၢကျဲဒ်လဲၣ်

၃. ဒ်ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤပာ်စၢၤဝဲလၢ ဖံလံးပံၤ ၂:၁၃ အသိးအဝဲကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကသးအိၣ်မၤ အတၢ်မၤ လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၃ ဖး ဖံလံးပံၤ ၂:၁၃ တက့ၢ်.b ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသးအိၣ်မၤတၢ်အဂီၢ် သ့လီၤ. အဝဲကမၤစၢၤပှၤ လၢကျဲဒ်လဲၣ်. အဒိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤတဂၤဂၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ လိၣ်ဘၣ်ပတၢ်မၤစၢၤလီၤ. မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ကဖးဖျါထီၣ်ဝဲ ဝဲၤတြၢ်အလံာ် လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လီၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ်​ တၢ်မၤစၢၤန့ၣ်လီၤ. အဃိ ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပကသံကွၢ်လီၤဘၣ်ပသးလၢ ‘ယကဘၣ်မၤစၢၤတၢ် ဒ်လဲၣ်’ န့ၣ်လီၤ. မ့တမ့ၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပှၤကဟ့ၣ်လီၤပှၤ မူဒါလၢအကီအခဲတခါ ဒီးပကဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ မ့ၢ်ပမၤကသ့ဧါ, တသ့ဧါန့ၣ်လီၤ. မ့တမ့ၢ် ဖဲနဖးလံာ်စီဆှံဝံၤအခါ နကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ‘ယအိၣ်မူမၤထွဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤ ဒ်သိးယကမၤစၢၤပှၤဂၤအဂီၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်’ န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ တမၢဆူၣ်ပှၤ နီတဘျီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲအဝဲထံၣ်ဝဲလၢ ပဆိကမိၣ်ထံ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢပမၤအီၤ ကသ့တဖၣ်အခါ အဝဲမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသးအိၣ်မၤ တၢ်လၢပဆိကမိၣ်အီၤတဖၣ်​ သ့လီၤ.

၄. ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်​ လၢပကမၤအတၢ်မၤအဂီၢ် ဒ်လဲၣ်.

^၄ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်​ လၢပကမၤတၢ်အဂီၢ်သ့လီၤ. (ယၡါယၤ ၄၀:၂၉) အဝဲသူအသးစီဆှံ လၢကမၤအါထီၣ်​ ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အဂီၢ်သ့လီၤ. အဝဲမၤဝဲလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်. (၂ မိၤၡ့ ၃၅:၃၀-၃၅) ဒ်သိးပမၤလၢပှဲၤ ပမူဒါကန့ၢ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ သူအတၢ်ကရၢကရိ ဒီးသိၣ်လိပှၤလီၤ. နမၤလၢပှဲၤ နမူဒါ မ့ၢ်တသ့ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်န့ၣ်​ ဃ့တၢ်မၤစၢၤတက့ၢ်. တကးဒံးဘၣ်​ နဃ့ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်​ လၢအသးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ညီတဂၤ “အစိအကမီၤဒိၣ်ကဲၣ်ဆိး” သ့လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၇; လူၤကၣ်​ ၁၁:၁၃) လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢဘၣ်ဃးဒီး ပှၤပိာ်မုၣ်ဒီးပှၤပိာ်ခွါတဖၣ်​ လၢယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်​ ဒ်သိးကသးအိၣ်မၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ဒီးမၤဝဲကသ့အဂီၢ်လီၤ. ဖဲနမၤလိ အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်အခါ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး နၤစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ သူနၤလၢ နကမၤတၢ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်​ ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.

ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤဝဲ ပှၤပိာ်ခွါတဖၣ်ဒ်လဲၣ်

၅. ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤသူ စီၤမိၤၡ့အဆၢကတီၢ် ဒီးသူအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပမၤလိန့ၣ်ဘၣ်​ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၅ ယဟိဝၤယွၤ ဒုးကဲထီၣ်စီၤမိၤၡ့လၢ ပှၤလၢအမၤပူၤဖျဲးထီၣ်​ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ သူအီၤလၢ အခါဖဲလဲၣ်. မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤ သူအီၤဖဲ အဝဲမၤလိ “ပှၤအဲၤကူပတူးဖိ အတၢ်ကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ်ခဲလၢာ်” ဝံအခါန့ၣ်ဧါ. (မၤတၢ် ၇:၂၂-၂၅) တမ့ၢ်ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤသူ စီၤမိၤၡ့ ဖဲအဝဲမၤစၢၤ စီၤမိၤၡ့လၢ အကကဲထီၣ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤဝံၤ အလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ (မၤတၢ် ၇:၃၀, ၃၄-၃၆) ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်စီၤမိၤၡ့ လၢတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ ဒ်သိးအဝဲ ကကတိၤတၢ်လၢ အဲၤကူပတူးအစီၤပၤ လၢအစိကမီၤ ဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤ အမဲာ်ညါလီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၉:၁၃-၁၉) ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤသူ စီၤမိၤၡ့အဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်​ ဒီးသူအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပမၤလိန့ၣ်ဘၣ်​ တၢ်မနုၤလဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤသူဝဲ ပှၤလၢအဂုာ်ကျဲးစၢး ကွၢ်လိမၤဒိး အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်​ ဒီးပှၤလၢအသန့ၤအသးလၢအီၤတဖၣ်လီၤ.—ဖံလံးပံၤ ၄:၁၃.

၆. ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤသူဝဲ စီၤဘၢ်စံးလဲလၢ ကမၤစၢၤဝဲ စီၤဒၤဝံးန့ၣ်​ ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၆ အနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်​ လဲၤပူၤကွံာ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤယွၤသူဝဲ စီၤဘၢ်စံးလဲ ဒ်သိးကမၤစၢၤဝဲ စီၤဒၤဝံးအဂီၢ်လီၤ. ဖဲစီၤဒၤဝံးဒီးအပှၤတဖၣ်​ ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ စီၤအးဘၡါလိၣ်အစုပူၤအခါ အဝဲသ့ၣ်​ “တၢ်သၣ်ဝံၤအသး, ဒီးတၢ်ဘှံးအသး, ဒီးတၢ်သူအသးလၢထံ’’ လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် စီၤဘၢ်စံးလဲအသးပှၢ်လံ ဒီးအဝဲဒီးပှၤတဖၣ်န့ၣ်​ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်​ အသးသမူအဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ လဲၤမၤစၢၤဝဲ စီၤဒၤဝံးဒီးအခ့အပှၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤဘၢ်စံးလဲ တတဲဝဲလၢ အသးပှၢ်လံအဃိ ကစၢ်ယွၤ သူအီၤတသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲဟ့ၣ်လီၤဝဲ တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤတဖၣ်​ လၢတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အပူၤ ဒ်သိးကမၤစၢၤ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၁၇:၂၇-၂၉) ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မၤလိ မနုၤလဲၣ်. ပသးနံၣ်​ မ့ၢ်အိၣ်ထဲလဲၣ်ဂ့ၤထဲလဲၣ်ဂ့ၤ ယဟိဝၤယွၤသူပှၤ ဒ်သိးအကမၤစၢၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤတဖၣ်​ လၢအအိၣ်လၢ လီၢ်ဘူးမ့ၢ်ဂ့ၤ လီၢ်ယံၤမ့ၢ်ဂ့ၤသ့လီၤ. (ကတိၤဒိ ၃:၂၇, ၂၈; ၁၉:၁၇) ပလဲၤမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်​ လၢပနီၢ်ကစၢ် မ့ၢ်တသ့သနာ်က့ ပဟ့ၣ်လီၤတၢ်မၤဘူၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်​ တၢ်မၤအဂီၢ် လၢပကမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်သ့လီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၈:၁၄, ၁၅; ၉:၁၁.

၇. ယဟိဝၤယွၤသူ စီၤစူၤမ့းအိၣ်ဒ်လဲၣ်​ ဒီးပသ့ၣ်ညါဘၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၇ စီၤစူၤမ့းအိၣ်​ မ့ၢ်ပှၤသးပှၢ်လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဂၤ ဒီးအဝဲအိၣ်ဝဲလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤအၢၣ်လီၤအီၤလၢ တချုးလၢအဝဲထံၣ်ဘၣ်​ မ့းၡံအၤန့ၣ်​ အဝဲတသံဘၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲအိၣ်ခိး မ့းၡံအၤအိၣ်လံ အနံၣ်အါမးလံအဃိ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤ ကကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢအဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. ယဟိဝၤယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ စီၤစူၤမ့းအိၣ်​ ခီဖျိလၢ အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအဃိလီၤ. ဘၣ်တနံၤန့ၣ်​ စီၤစူၤမ့းအိၣ်​ လဲၤဆူတၢ်လုၢ်ဟံၣ်ခီဖျိ “ယွၤအသးဆှၢအီၤ” အဃိလီၤ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ်​ အဝဲထံၣ်ဘၣ်ဒီး ဖိသၣ်ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. ဒီးယဟိဝၤယွၤ မၢစီၤစူၤမ့းအိၣ်​ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး ဖိသၣ်လၢအကကဲထီၣ်​ ခရံာ်တဂၤအံၤန့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ်​ ၂:၂၅-၃၅, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) အဝဲသံ တချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးစးထီၣ်မၤ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ သနာ်က့ အသးခုဒိၣ်မးလၢ ကစၢ်ယွၤသူအီၤ လၢကျဲဒ်န့ၣ်​ ဒီးအတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ခါဆူညါအဂီၢ်အဃိလီၤ. လၢဟီၣ်ခိၣ်သီန့ၣ်​ အဝဲကထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပၢန့ၣ်​ ကကဲဘျုးလၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိကိးဒူၣ်ဒဲးအဂီၢ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၂၂:၁၈) ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်သူပှၤလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပသးခုလီၤ.

၈. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ကသူပှၤ ဒ်အသူဝဲ စီၤဘၢ်နါဘၤအသိး ဒ်လဲၣ်.

^၈ စီၤယိၤသးလၢ အသးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ် ဒီးအအိၣ်မူဖဲ တၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ်​ အသးအိၣ်ဒိးသူအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. (မၤတၢ် ၄:၃၆, ၃၇) လီၤဂာ်လၢ စီၤယိၤသးမ့ၢ် ပှၤတဂၤလၢ အမၤမုာ်ထီၣ်ပှၤဂၤအသး သ့ဒိၣ်မးအဃိ တၢ်မၢဖိတဖၣ်​ ကိးအီၤလၢ စီၤဘၢ်နါဘၤ လၢအခီပညီမ့ၢ် “ပှၤမၤမုာ်တၢ်ဖိ” လီၤ. အဒိ မ့ၢ်လၢစီၤစီလူး အမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢ အမၤအၢမၤနး ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအဃိ ဖဲအဝဲကဲထီၣ်​ ခရံာ်ဖိအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်အါဂၤ ရ့ဒီးအီၤတဘူၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤဘၢ်နါဘၤ လဲၤမၤမုာ်ထီၣ်အီၤ ဒီးမၤစၢၤအီၤအဃိ အဝဲကသးခုဒိၣ်မးလီၤ. (မၤတၢ် ၉:၂၁, ၂၆-၂၈) လၢခံန့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်တဖၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အၣ်တံၤအီာ် ကီၢ်စူၤရံတဖၣ်​ လိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလီၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ ဆှၢလီၤဝဲ စီၤဘၢ်နါဘၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်ဃုထၢအံၤ မ့ၢ်တၢ်ဃုထၢလၢ အဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤဘၢ်နါဘၤ “သဆၣ်ထီၣ်ပှၤခဲလၢာ်အခံ ဒ်သိးအကသနံာ်သန့ၤအသးလၢယွၤလၢ အသူၣ်ကံၢ်အသးလဲလီၤ.” (မၤတၢ် ၁၁:၂၂-၂၄) ဒ်န့ၣ်အသိး ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကကဲထီၣ်​ “ပှၤမၤမုာ်တၢ်ဖိ” တဂၤလၢခရံာ်ဖိ ကဒဲကဒဲအဂီၢ်သ့လီၤ. အဒိ အဝဲကသူပှၤလၢ ပကမၤမုာ်ထီၣ်​ ပှၤလၢအသူၣ်အုးသးအုး ခီဖျိလၢ ပှၤလၢအအဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဂၤ သံသဒၣ်ကွံာ်အီၤအဃိလီၤ. မ့တမ့ၢ် အဝဲကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပသး ဒ်သိးပကကိးလီတဲစိ မ့တမ့ၢ် ပကလဲၤအိၣ်သကိး ပှၤလၢအအိၣ်တဆူၣ်​ မ့တမ့ၢ် အသူၣ်အုးသးအုးတဂၤ ဒ်သိး ပကတဲမုာ်ထီၣ်အသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်နကပျဲလၢ ယဟိဝၤယွၤသူနၤ ဒ်အသူ စီၤဘၢ်နါဘၤအသိးဧါ.—၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၄.

၉. ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ဘၢၤစံလံၤ လၢကကဲထီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အဂ့ၤတဂၤန့ၣ်​ ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၉ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤ ဘၢၤစံလံၤ ဒ်သိးအကကဲထီၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အဂ့ၤတဂၤလီၤ. ဖဲဘၢၤစံလံၤ ကဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်အခါ အသးအိၣ်​ ၂၆ နံၣ်ဒီး အဝဲဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အတအိၣ်ဒီး တၢ်လဲၤခီဖျိလၢလၢပှဲၤပှဲၤ လၢကမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်သိၣ်လိ ခီဖျိလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ်​ ဒီးအထီၣ်​ ဘီမုၢ်တၢ်မၤအကၠိ အဃိန့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲဂုာ်ကျဲးစၢး ဒ်သိးကလဲၤထီၣ်လဲၤထီ အဂီၢ်လီၤ. အဒိ အဝဲပာ်လီၤ ဖီတၢၣ်ဆံးဆံးဖိတဖၣ်လီၤ. ဒီးဖဲအဝဲ မၤလၢပှဲၤ အဖီတၢၣ်တဖၣ်အံၤ တခါဘၣ်တခါအခါ အတၢ်နာ်န့ၢ်လီၤသး အါထီၣ်ဝဲလီၤ. ခဲအံၤ ဘၢၤစံလံၤ တဲဝဲလၢ “တၢ်လၢအမၤပျံၤယၤတဖၣ်န့ၣ်​ ခဲအံၤမၤသးခုယၤလံ. ဖဲယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤယၤ ဒ်သိးယကထံၣ်န့ၢ် လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ အဂ့ၤကတၢၢ် လၢအကမၤမုာ်ထီၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤဂၤအသးအခါ ယသူၣ်မံသးမုာ်ဒိၣ်မးလီၤ.” နမ့ၢ်ကွၢ်လိမၤဒိး ဘၢၤစံလံၤ ဒီးဒိးသူနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် လၢတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အပူၤန့ၣ်​ အဝဲဟ့ၣ်အါထီၣ်နၤ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ နကမၤအါထီၣ်တၢ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤအဂီၢ်သ့လီၤ.

ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤဝဲ ပှၤပိာ်မုၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်

၁၀. နီၢ်အဘံၤကါယံးလး မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်​ ဒီးနမၤလိန့ၢ် တၢ်မနုၤလၢ အအိၣ်လဲၣ်.

^၁၀ ဘၣ်တဘျီ စီၤဒၤဝံးဒီးအခ့အပှၤတဖၣ်န့ၣ်​ စီၤပၤစီလူး လူၤဖီၣ်အဝဲသ့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ လိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤလီၤ. အဃိစီၤဒၤဝံးအခ့အပှၤတဖၣ်န့ၣ်​ လဲၤဆူစီၤနၤဘလး လၢအမ့ၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အကဲဒိၣ်တဂၤအအိၣ်​ ဒီးလဲၤဃ့ဝဲ တၢ်အီၣ်တနီၤလီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ ဒီသဒၢ စီၤနၤဘလးအသိလၢ ပှၢ်လၢ်ကျါအဃိ အဝဲသ့ၣ်​ ဆိကမိၣ်လၢ အဃ့တၢ်အီၣ်ကန့ၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤနၤဘလး မ့ၢ်ပှၤလၢအအဲၣ်လီၤထဲအသး ဒီးတဟ့ၣ်လီၤ အဝဲသ့ၣ်တၢ်အီၣ်​ နီတမံၤဘၣ်. အဃိ စီၤဒၤဝံး အသးထီၣ်တၢ်ဒိၣ်မးဒီး ပာ်လီၤအသးလၢ အကလဲၤမၤသံ စီၤနၤဘလးဒီး ပှၤပိာ်ခွါကိးဂၤဒဲး လၢအအိၣ်လၢ စီၤနၤဘလး အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၂၅:၃-၁၃, ၂၂) မ့မ့ၢ်စီၤနၤဘလးအမါ နီၢ်အဘံၤကါယံးလးန့ၣ်​ မ့ၢ်ပှၤလၢ အသ့ပဲာ်ထံနီၤဖးတၢ်လီၤ. နီၢ်အဘံၤကါယံးလး ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ ဒီးချံးလီၤအခီၣ်လၢ စီၤဒၤဝံးအခီၣ်ထံး ဒီးဟ့ၣ်ပလီၢ်စီၤဒၤဝံး ဒ်သိးစီၤဒၤဝံး အသုတမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်သွံၣ်​ ခီဖျိလၢ အမၤသံ စီၤနၤဘလး ဒီးအပှၤဟံၣ်ဖိတဖၣ်​ တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ အဝဲဟ့ၣ်ကူၣ်စီၤဒၤဝံးလၢ အကပာ်ထီၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအစုပူၤလီၤ. နီၢ်အဘံၤကါယံးလး အတၢ်ကတိၤလၢ အပှဲၤဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးအတၢ်မၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ်​ ထုးန့ၢ်စီၤဒၤဝံးအသးဒိၣ်မးလီၤ. စီၤဒၤဝံး နာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဆှၢလီၤဝဲ နီၢ်အဘံၤကါယံးလးလီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၂၅:၂၃-၂၈, ၃၂-၃၄) နီၢ်အဘံၤကါယံးလး မၤအါထီၣ်​ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်​ ဒ်သိးယဟိဝၤယွၤ သူအီၤကသ့အဂီၢ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ခရံာ်ဖိဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဖၣ်​ လၢအမၤအါထီၣ်​ အတၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးတၢ်သ့ပဲာ်ထံနီၤဖးတၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤသူအီၤလၢ ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအဂၤသ့လီၤ.—ကတိၤဒိ ၂၄:၃; တံတူး ၂:၃-၅.

၁၁. စီၤၡၤလူၣ်​ အဖိမုၣ်တဖၣ်​ မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်​ ဒီးလၢပစိၤခဲအံၤ မတၤတဖၣ်​ လီၤဂာ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်လဲၣ်.

^၁၁ နံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်​ ပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံ စီၤၡၤလူၣ်​ အဖိမုၣ်တဖၣ်​ ပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤလၢယဟိဝၤယွၤသူအီၤ လၢကဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်​ အခိၣ်ဒူတဖၣ်​ အကျါန့ၣ်လီၤ. (နဃ့မယၤ ၂:၂၀; ၃:၁၂) အဝဲသ့ၣ်​ အပၢ်မ့ၢ် ပဒိၣ်ဖးဒိၣ်ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ သးအိၣ်မၤ တၢ်မၤလၢအကီအခဲ ဒီးအလီၤဘၣ်ယိၣ်န့ၣ်လီၤ. (နဃ့မယၤ ၄:၁၅-၁၈) အဝဲသ့ၣ်တလီၤဂာ်ဒီး ပှၤတကိၤဖိ လၢအအိၣ်ဒီးအလီၢ်လၤတဖၣ်​ လၢအ “ဂ့ၢ်လိာ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကမၤတၢ်” န့ၣ်ဘၣ်. (နဃ့မယၤ ၃:၅, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ပှၤသူၣ်ထီၣ်​ ဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူ ဝံၤဝဲလၢ ၅၂ သီအတီၢ်ပူၤအဃိ စီၤၡၤလူၣ်​ အဖိမုၣ်တဖၣ်​ ကသးခုထဲလဲၣ်န့ၣ်​ ဆိကမိၣ်ကွၢ်တက့ၢ်. (နဃ့မယၤ ၆:၁၅) လၢပစိၤခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဖၣ်​ သးအိၣ်မၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ လၢကျဲလၢအလီၤဆီတဖၣ်​ ဒ်သိးဒီး တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်​ ဒီးတၢ်ဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢ ပှၤဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အီၤဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးတၢ်မၤတဖၣ်အံၤ ကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် ပလိၣ်ဘၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်, တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်​ ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်အံၤလီၤ.

၁၂. ယဟိဝၤယွၤ သူပှၤဒ်သိး နီၢ်တဘံၤသါ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၂ ယဟိဝၤယွၤ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်​ နီၢ်တဘံၤသါလၢက ‘မၤဂ့ၤတၢ်, ဒီးဟ့ၣ်သးကညီၤတၢ်’ လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢ ပှၤမုၣ်ကမဲတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. (မၤတၢ် ၉:၃၆) ခီဖျိလၢ နီၢ်တဘံၤသါ မ့ၢ်ပှၤလၢ အသးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ် ဒီးသးကညီၤတၢ်ဒိၣ်မးအဃိ ဖဲအသံအခါ ပှၤအါဂၤ ဟီၣ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲတၢ်မၢဖိပ့းတရူး မၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအီၤအခါ ပှၤအါဂၤ သးခုဒိၣ်မးလီၤ. (မၤတၢ် ၉:၃၉-၄၁) ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလၢ နီၢ်တဘံၤသါအအိၣ်လဲၣ်. ပမ့မ့ၢ် ပှၤသးပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤသးစၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပမၤစၢၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ ကျဲလၢအကဲဘျုးသ့လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၆.

၁၃. ယဟိဝၤယွၤသူ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ ရူၣ်(သ်) ဒ်လဲၣ်​ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်အံၤ တဲဝဲဒ်လဲၣ်.

^၁၃ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ ရူၣ်(သ်) န့ၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ အမဲာ်ဆှးသ့တဂၤ ဒီးအဝဲအဲၣ်ဒိးမၤဝဲ မံးၡ့ၣ်နရ့ၣ်လီၤ. ဖဲအသးစၢ်အခါ အမ့ၢ်လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တဟံၣ်ဘၣ်တဟံၣ်န့ၣ်​ အဝဲမၤဝဲချ့ချ့ ဒီးအိၣ်ဒၣ်ဟးဟ့ၣ်လီၤဝဲ လံာ်ဖိလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ ရူၣ်(သ်) တဲဝဲလၢ “ယဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး တၢ်မၤအံၤဒိၣ်မး” လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲကဘၣ်​ လဲၤတဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤ လၢပဲတြီအမဲာ်ညါ ဒီးတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်​ လၢယွၤအဘီအမုၢ် တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်​ ကီလၢအဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. အဝဲမဲာ်ဆှးဆူၣ်​ ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲအသးအိၣ်​ ၁၈ နံၣ်န့ၣ်​ အဝဲမၤပှၤလဲၤလၢညါလီၤ. ဖဲ ၁၉၄၆ န့ၣ်အဝဲလဲၤထီၣ်ဝဲ ကံးလဧး တၢးထီခိးတၢ် လံာ်စီဆှံကၠိ ဒီးလၢခံန့ၣ်​ လဲၤမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ဖဲဟဝါယံၤ ဒီးကီၢ်ယပၣ်လီၤ. ဒ်သိးတၢ်သးခုကစီၣ်​ ကရၤလီၤအသး ဖဲန့ၣ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤသူအီၤအါမးလီၤ. ဖဲရူၣ်(သ်) မၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ဘူးကအိၣ်အနံၣ်​ ၈၀ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲတဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ယၤတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ထီဘိလီၤ. အဝဲမၤစၢၤယၤဒ်သိး ယမၤနၢၤကွံာ် ယတၢ်မဲာ်ဆှး ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. ယနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ပှၤတဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤ မ့ၢ်သန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ ကစၢ်သူအီၤသ့လီၤ.”

ဒိးသူနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ

၁၄. ဒ် ကလီးစဲ ၁:၂၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး ဒိးသူပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၄ လၢပျၢၤလံၤလံၤန့ၣ်​ ဒ်သိးယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်တိာ်ပာ်အဂီၢ် အဝဲသူဝဲ အခ့အပှၤတဖၣ်​ လၢကျဲအကလုာ်ကလုာ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပဝဲစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤကသူပှၤဒ်လဲၣ်. ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ပသးအိၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤအတၢ် ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ကလီးစဲ ၁:၂၉ တက့ၢ်.) ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး ဒိးသူပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ်​ အဝဲဒုးကဲထီၣ်ပှၤလၢ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိလၢ အသူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်, ပှၤသိၣ်လိတၢ်သ့, ပှၤလၢအမၤမုာ်ထီၣ်ပှၤသး, ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်​ လၢကမၤတၢ်, တံၤသကိးလၢအဂ့ၤ မ့တမ့ၢ် အဝဲသူပှၤလၢ ကျဲအဂၤ ဒ်သိးအကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်တိာ်ပာ်အဂီၢ်သ့လီၤ.

၁၅. ဒ် ၁ တံၤမသ့း ၄:၁၂, ၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဖၣ်​ ကြၢးဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကမၤစၢၤအီၤလၢ အကမၤ တၢ်မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်.

^၁၅ နမ့မ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤန့ၣ်​ နအိၣ်ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအါမးလၢ နကမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ်တဂၤအသိးလီၤ. ပလိၣ်ဘၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဒ်န့ၣ်​ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တနီၤန့ၣ်​ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ အိၣ်အါန့ၢ်ဒံး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ်လီၤ. အဃိနမ့မ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်နသးအိၣ်မၤအါထီၣ်တၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ကသ့ဧါ. တဘျီတခီၣ်​ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤ တဲဝဲလၢ “ယအဲၣ်ဒိးကဲဒၣ်​ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ ယိယိလီၤ.” နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ ဃ့ယဟိဝၤယွၤ ဒ်သိးနကသးအိၣ်မၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ် ဒီးဒ်သိးအကဟ့ၣ်နၤ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်​ လၢနကမၤအတၢ်မၤ လၢနမၤအီၤသ့ ကိးမံၤဒဲးန့ၣ်တက့ၢ်. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၂:၁) ပလိၣ်ဘၣ်နတၢ်မၤစၢၤ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.—ဖး ၁ တံၤမသ့း ၄:၁၂, ၁၅ တက့ၢ်.

၁၆. ပကြၢးဃ့ ယဟိဝၤယွၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်​ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

^၁၆ ဒ်သိးယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤအတၢ်တိာ်ပာ်အဂီၢ် အဝဲသူနၤ လၢကျဲတဘိဂ့ၤတဘိဂ့ၤသ့လီၤ. အဃိ ဃ့အီၤလၢအကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနက သးအိၣ်မၤ အတၢ်မၤ ဒီးနကအိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်​ လၢနလိၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်တက့ၢ်. နမ့မ့ၢ် ပှၤသးစၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤသးပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ သူနတၢ်ဆၢကတီၢ်, နတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒီးတၢ်လၢအအိၣ်ဒီးနၤတဖၣ်​ ဒ်သိးနကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၉:၁၀) ဖဲနဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ နကမၤအါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအခါ တဘၣ်ဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ်အီၤချ့ချ့ ခီဖျိလၢ နတူၢ်ဘၣ်လၢ နမၤတသ့ဘၣ်အဃိန့ၣ်တဂ့ၤ. ကစၢ်ယွၤကြၢးဒိးန့ၢ် ပတၢ်မၤလၤကပီၤအီၤအဃိ တသ့ဖဲအသ့ ပမၤလၤကပီၤဘၣ်အီၤန့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ဖးဒိၣ်တခါလီၤ.