သ့တၢ်လၢာ်ဘၣ်ဆၣ် ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်

၁, ၂. (က) ယဟိဝၤယွၤရ့ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်​ လီၤဆီလိာ်အသးဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ်​ ဒ်လဲၣ်. (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးအလီၢ်အလၤတဖၣ်န့ၣ်​ အါတက့ၢ်ပာ်ထီၣ်ထီအသး မ့တမ့ၢ် မၤနၢၤအီၣ်ဃီၣ်ပှၤဂၤလီၤ. (မးသဲ ၂၀:၂၅; စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၈:၉) မ့မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ မ့ၢ်သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ် ဒီးအစိအကမီၤဒိၣ်ကတၢၢ်ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲတမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်ထီဘိလီၤ. အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤ ဒီးသ့ၣ်ညါဝဲ ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒီး တၢ်လၢပလိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပမ့ၢ်ပှၤတလၢတပှဲၤဘၣ်, ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်အဃိ တၢ်လၢပမၤအီၤတသ့ဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲတမၢန့ၢ်ဆူၣ်ပှၤ နီတဘျီဘၣ်.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၁၃, ၁၄.

^၂ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ အခ့အပှၤတဖၣ်အဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်​ ပကမၤလိဘၣ်​ တၢ်အဒိအတဲာ်သၢခါလီၤ. တၢတခါန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤဝဲ ဖိသၣ်ၡမူၤအ့လးလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ဒ်သိးအဝဲကလဲၤတဲဘၣ်ဝဲ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အကစီၣ်လၢ ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်ဧ့လံၤအအိၣ်ဒ်လဲၣ်. ခံခါတခါန့ၣ်​ ဖဲစီၤမိၤၡ့တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲထုးထီၣ်ကွံာ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤတသ့ဘၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်ဝံသးစူၤလၢ အဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်. သၢခါတခါန့ၣ်​ ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ ဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤအခါ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်​ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်, ဒီးပကွၢ်လိမၤဒိးအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

အဝဲဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ဖိသၣ်ပိာ်ခွါတဂၤအဂီၢ်

၃. ဘၣ်တနၤ တၢ်မၤအသးလီၤဆီမနုၤတခါ ဟဲကဲထီၣ်အသးဒီး စီၤၡမူၤအ့လးန့ၣ်လဲၣ်, ဒီးပကသံကွၢ်ဘၣ်တၢ်သံကွၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)

^၃ စီၤၡမူၤအ့လး စးထီၣ်မၤတၢ်လၢဒဲစီဆှံ လၢအနီၢ်ဆံးခါလံၤလံၤန့ၣ်လီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၃:၁) ဘၣ်တနၤ ဖဲအဝဲမံဝဲအဆၢကတီၢ် တၢ်မၤအသးလီၤဆီတခါလီၤ. a (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) (ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၃:၂-၁၀ တက့ၢ်.) အဝဲနၢ်ဟူသီၣ်ဝဲ ပှၤတဂၤကိးအမံၤ ဒီးဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်ဧ့လံၤ လၢအမ့ၢ်ပှၤသးပှၢ်တဂၤကိးအီၤလီၤ. အဃိ အဝဲဂဲၤဆၢထၢၣ်ဒီးလဲၤဝဲဆူ စီၤဧ့လံၤအအိၣ်ဒီးတဲဝဲလၢ “ကွၢ်ကွၢ်, ယၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နကိးယၤလီၤ.” စီၤဧ့လံၤတဲအီၤလၢ “ယတကိးဘၣ်.” ဘၣ်ဆၣ်လၢခံကစၢ်ယွၤကိးကဒီးအီၤဒ်န့ၣ်​ ခံဘျီအဃိ စီၤဧ့လံၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကိး စီၤၡမူၤအ့လးလီၤ. အဃိ စီၤဧ့လံၤတဲဘၣ်​ စီၤၡမူၤအ့လးလၢ လၢခံတဘျီကစၢ်ယွၤမ့ၢ်ကိးအီၤန့ၣ်​ အဝဲကဘၣ်တဲဝဲဒ်လဲၣ်​ ဒီးစီၤၡမူၤအ့လးစ့ၢ်ကီး ဒိကနၣ်ဝဲလီၤ. လၢအခီၣ်ထံးလံၤလံၤန့ၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤတတဲဘၣ်ဝဲ စီၤၡမူၤအ့လးလၢ အဝဲကိးအီၤန့ၣ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ကမ့ၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ စီၤၡမူၤအ့လးအဂီၢ်အဃိလီၤ.

၄, ၅. (က) ဖဲယဟိဝၤယွၤမၢဝဲ စီၤၡမူၤအ့လးလဲၤတဲဘၣ်​ စီၤဧ့လံၤတၢ်ကစီၣ်အခါ စီၤၡမူၤအ့လးမၤဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်​ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၄ ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၃:၁၁-၁၈ တက့ၢ်. လၢစီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤ ယဟိဝၤယွၤမၤလိာ်ဝဲလၢ ပှၤဖိသၣ်တဖၣ်​ ကဘၣ်ပာ်ကဲပှၤသးပှၢ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၂:၂၈; ၃ မိၤၡ့ ၁၉:၃၂) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖိသၣ်ၡမူၤအ့လးန့ၣ်​ ကဘၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်ဂီၤဂီၤဒီး ကဘၣ်လဲၤတဲဝဲ စီၤဧ့လံၤလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ် စံၣ်ညီၣ်အကစီၣ်န့ၣ်​ ကကီလၢအဂီၢ်ထဲလဲၣ်. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤၡမူၤအ့လး “ဒုးနဲၣ်​ စီၤဧ့လံၤလၢတၢ်လီၣ်ဖျါတဘူၣ်ဘၣ်.” ဘၣ်ဆၣ်​ ကစၢ်ယွၤဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ စီၤဧ့လံၤလၢ အဝဲကိးဝဲ စီၤၡမူၤအ့လးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤဧ့လံၤတဲဘၣ်စီၤၡမူၤအ့လးလၢ အကတဲဘၣ်အီၤ တၢ်ဂ့ၢ်ခဲလၢာ် လၢယဟိဝၤယွၤတဲအီၤန့ၣ်လီၤ. စီၤၡမူၤအ့လး ဒိကနၣ်ဝဲစီၤဧ့လံၤဒီး “ဒုးနဲၣ်အီၤလၢတၢ်ခဲလၢာ်” လီၤ.

^၅ တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်အံၤ တမ့ၢ်တၢ်ကစီၣ်လၢ အလီၤကမၢကမၣ်လၢ စီၤဧ့လံၤအဂီၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢ “ယွၤအပှၤကညီတဂၤ” ဟဲတဲဘၣ်အီၤဝံၤလံအဃိလီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၂:၂၇-၃၆) တၢ်ကွဲးနီၣ်တခါအံၤ သိၣ်လိပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢပှၤဂၤအဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ.

၆. ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤမၤစၢၤ စီၤၡမူၤအ့လးအဂ့ၢ်န့ၣ်​ ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိမနုၤလဲၣ်.

^၆ နမ့ၢ်ပှၤသးစၢ်တဂၤဧါ. နမ့မ့ၢ်ပှၤသးစၢ်န့ၣ်​ စီၤၡမူၤအ့လးအဂ့ၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤနၢ်ပၢၢ် နတၢ်တူၢ်ဘၣ်​ ဒီးနတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ဒ်သိးနကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ပှၤလၢအဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအသးပှၢ်န့ၢ်နၤအဂီၢ် နမဲာ်ကဆှးဒီးကကီလၢနဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ နနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးမၤစၢၤနၤလီၤ. အဃိ ဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢအအိၣ်​ ဒီးတဲဘၣ်အီၤ နတၢ်တူၢ်ဘၣ်​ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ်တက့ၢ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၆၂:၈) ဆိကမိၣ်ထံ ပှၤသးစၢ်လၢအဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ် လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ လၢအလီၤဂာ်ဒ် စီၤၡမူၤအ့လးန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးတဲသကိးတၢ်ဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အသးနံၣ်ထဲသိးဒီးနၤ မ့တမ့ၢ် အသးပှၢ်န့ၢ်နၤ လၢအဘၣ်လဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်သိးနၤန့ၣ်တက့ၢ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကတဲဘၣ်နၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်​ ဒီးကစၢ်ယွၤမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကျဲလၢအတဆိကမိၣ်ဘၣ်ဝဲနီတဘျီဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

အဝဲဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ စီၤမိၤၡ့အဂီၢ်

၇, ၈. ယဟိဝၤယွၤ ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ စီၤမိၤၡ့အတၢ်တူၢ်ဘၣ်အဂီၢ်န့ၣ်​ အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

^၇ ဖဲစီၤမိၤၡ့အသးအိၣ်အနံၣ်​ ၈၀ အခါ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤအီၤ မူဒါလၢအကီအခဲတခါလၢအမ့ၢ် အဝဲကဘၣ်​ လဲၤလၢကီၢ်အဲၤကူပတူး ဒ်သိးကလဲၤထုးထီၣ်ကွံာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ လၢကုၢ်အလီၢ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၃:၁၀) မ့ၢ်လၢစီၤမိၤၡ့ကဲဝဲ ပှၤကွၢ်သိလၢ ကီၢ်မံးဒယၣ်အပူၤအနံၣ်​ ၄၀ အဃိ ဖဲကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤအီၤမူဒါအံၤအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အဝဲကဖုးဘၣ်အသးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤမိၤၡ့တဲဝဲလၢ “ယဲဒၣ်အံၤ ယမ့ၢ်မတၤတဂၤလၢ ယကလဲၤဆူဖၤရိၤအအိၣ်, ဒီးဒုးဟးထီၣ်ကွံာ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အဲၤကူပတူးအပူၤန့ၣ်လဲၣ်.” ယဟိဝၤယွၤအၢၣ်လီၤ စီၤမိၤၡ့လၢ “ယကအိၣ်ဒီးနၤလီၤ.” (၂ မိၤၡ့ ၃:၁၁, ၁၂) တကးဒံးဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအၢၣ်လီၤစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ်​ ‘ကကနၣ်အကလုၢ်’ လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်စီၤမိၤၡ့တဲဒံးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ် “တနာ်ဘၣ်ယၤဘၣ်, ဒီးတကနၣ်ဘၣ်ယကလုၢ်ဘၣ်” တခီမီၣ်. (၂ မိၤၡ့ ၃:၁၈; ၄:၁) စီၤမိၤၡ့အတၢ်ကတိၤန့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤတဲတၢ်န့ၣ်ကကမၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤလၢ စီၤမိၤၡ့အဖီခိၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲဟ့ၣ်ဝဲစီၤမိၤၡ့ တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ကမၤတၢ်လီၤလးအဂီၢ်လီၤ. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤမိၤၡ့မ့ၢ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဆိကတၢၢ်တဂၤလၢ အန့ၢ်ဘၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤလီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၄:၂-၉, ၂၁.

^၈ လၢခံစီၤမိၤၡ့တဲပူၤဖျဲးကဒီးအသးလၢ အဝဲတဲတၢ်တသ့ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကစၢ်ယွၤတဲအီၤလၢ “ယကအိၣ်ဒီးနထးခိၣ်, ဒီးနကကတိၤတၢ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်, ယကသိၣ်လိနၤလီၤ.” မ့ၢ်စီၤမိၤၡ့ တူၢ်လိာ်အမူဒါလံဧါ. တတူၢ်လိာ်ဝဲဒံးဘၣ်. အဝဲမၢကစၢ်ယွၤဆှၢလီၤဝဲ ပှၤအဂၤတဂၤလၢ ကမၤဝဲမူဒါအံၤလၢအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ သးထီၣ်အီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ယဟိဝၤယွၤ နၢ်ပၢၢ်ဝဲစီၤမိၤၡ့အတၢ်တူၢ်ဘၣ်အဃိ ဆှၢလီၤဝဲစီၤအၤဟရိၣ်လၢ ကလဲၤတဲန့ၢ်တၢ်လၢ စီၤမိၤၡ့အဂီၢ်လီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၄:၁၀-၁၆.

၉. ဒ်သိးစီၤမိၤၡ့ကကဲထီၣ်​ ပှၤတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်လၢအဂ့ၤအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤအီၤလၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤဒီး တၢ်သးကညီၤအပူၤဒ်လဲၣ်.

^၉ တၢ်ကွဲးနီၣ်တခါအံၤ သိၣ်လိပှၤဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ်သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်အဃိ အဝဲမ့ၢ်သူဝဲအစိအကမီၤ ဒီးမ့ၢ်မၤပျံၤမၤဖုးဝဲ စီၤမိၤၡ့ဒ်သိးကဒိကနၣ်အီၤအဂီၢ်န့ၣ်​ အဝဲမၤဝဲသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ တမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ, တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး ဒုးနာ်န့ၢ်အခ့အပှၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးတဂၤအံၤ လၢအဝဲကအိၣ်ဒီးအီၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်အကဲဘျုးဧါ. ကဲဘျုးဝဲလီၤ. စီၤမိၤၡ့ကဲထီၣ်ဝဲ ခိၣ်နၢ်အဂ့ၤတဂၤလၢ အတီခိၣ်ရိၤမဲဝဲ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤဒီး ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်​ ဒ်ယဟိဝၤယွၤ မၤတ့ၢ်အီၤအသိးလီၤ.—၄ မိၤၡ့ ၁၂:၃.

၁၀. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ် ဒ်ယဟိဝၤယွၤအသိးန့ၣ်​ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးဒ်လဲၣ်.

^၁၀ ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိမနုၤလဲၣ်. နမ့မ့ၢ်ဝၤ, မိၢ်ပၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်န့ၣ်​ နအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်တနီၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ နကဘၣ်ကွၢ်လိမၤဒိးယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိနပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်သးကညီၤ, တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤဒီး ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ နမါ, နဖိဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၃:၁၉-၂၁; ၁ ပ့းတရူး ၅:၁-၃) နမ့ၢ်ကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤဒီး ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လၢအဒိၣ်န့ၢ်စီၤမိၤၡ့န့ၣ်​ ကညီလၢပှၤကဟဲဆူနအိၣ်, တဲတၢ်ဒီးနၤ ဒီးနကကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. (မးသဲ ၁၁:၂၈, ၂၉) တကးဒံးဘၣ်​ နကကဲထီၣ်ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၇.

အစိအကမီၤဒိၣ်ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤကစၢ်လၢ အဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်

၁၁, ၁၂. ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ ဟးထီၣ်လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးအခါ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤမၤဝဲဒ်လဲၣ်.

^၁၁ ဖဲ ချ.ခ.န ၁၅၁၃ န့ၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အဟဲဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးတဖၣ်​ ကအိၣ်ဝဲ သၢကကွဲၢ်ဘျဲၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အကျါန့ၣ်​ ပၣ်ဃုာ်ဒီးပှၤဖိသၣ်, ပှၤသးပှၢ် ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ်​ ကဆိးက့ မ့တမ့ၢ် အနီၢ်ခိအဂံၢ်ဘါကစၢ်လီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်တဖုအံၤန့ၣ်​ ကလိၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်လၢ အကနၢ်ပၢၢ်စၢၤအီၤဒီး သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အီၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် ပှၤတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်ဒ်န့ၣ်တဂၤ ခီဖျိအသူဝဲစီၤမိၤၡ့လီၤ. အဃိ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဘၣ်ဘံၣ်ဘံၣ်ဘၢဘၢ တုၤဒၣ်လဲာ် အပာ်တ့ၢ်ဝဲအဟံၣ်အဃီဘူၣ်န့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၈:၅၂, ၅၃.

^၁၂ ဒ်သိးအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤမၤဝဲဒ်လဲၣ်. ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ ဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအခါ ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒီး “ကတဲာ်ကတီၤ” ထီၣ်အဝဲသ့ၣ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၁၃:၁၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤတီခိၣ်ရိၤမဲအဝဲသ့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ ကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ဒီးအီၤ, ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဒီး ဒီသဒၢအီၤအဂီၢ် ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ်လၢ “တၢ်အၢၣ်လၢမုၢ်ဆါ” ဒီးလၢမုၢ်နၤန့ၣ်​ ဟ့ၣ်လီၤဝဲလၢ “မ့ၣ်အူ” လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၈:၁၄) တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကလိၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်နာ်သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.

၁၃, ၁၄. (က) ယဟိဝၤယွၤ ကယုကယာ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤအပူၤဒ်လဲၣ်. (ခ) ယဟိဝၤယွၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲအစိအကမီၤဒိၣ်န့ၢ် ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၃ ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁၄:၁၉-၂၂ တက့ၢ်. ထံၣ်တမှံကွၢ်လၢ နအိၣ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ဖဲန့ၣ်တဖၣ်အကျါတက့ၢ်. ဖဲန့ၣ်အခါ နကျဲကတၢၢ်လံ. ဒီးပှၤအဲၤကူပတူးအသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ်​ အိၣ်လၢနလီၢ်ခံ ဒီးလၢနမဲာ်ညါန့ၣ်​ အိၣ်ဒီးပီၣ်လဲၣ်ဂီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ကစၢ်ယွၤမၤစၢၤနၤလီၤ. တၢ်အၢၣ်အထူၣ်လၢ အအိၣ်ဆၢထၢၣ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ်​ လဲၤသုးအသးဆူ ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ်ဒီး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ အဘၢၣ်စၢၤလီၤ. လၢပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ်​ အအိၣ်တကပၤန့ၣ်တၢ်ခံး ဘၣ်ဆၣ်လၢနအိၣ်တကပၤန့ၣ်​ တၢ်ကပီၤလီၤ. နထံၣ်ဘၣ်လၢ စီၤမိၤၡ့ယူာ်ထီၣ်အစုလၢ ပီၣ်လဲၣ်အဖီခိၣ်ဒီး ကလံၤဆူၣ်ဆူၣ်ဟဲလၢ မုၢ်ထီၣ်တခီ ဒီးပီၣ်လဲၣ်သ့ၣ်ဖး ဒီးကျဲအိးထီၣ်အသးဖးလဲၢ် တုၤလၢပီၣ်လဲၣ်အဝၢ်ဘးခီလီၤ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ်​ နၤ, နဟံၣ်ဖိဃီဖိ, နဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်​ ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ်​ ပိာ်ထီၣ်လိာ်သးခံဒီး ဟးလၢပီၣ်လဲၣ်အခံဒးလီၤ. ဒီးနထံၣ်ဘၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်အခံဒးန့ၣ်​ တဘၣ်စီၣ်ဘၣ်, တဘျ့ဘၣ်​ ဒီးတၢ်ဃ့ထီအဃိ နဟးဘၣ်အီၤမုာ်လီၤ. ပှၤလၢအဟးဃၢကတၢၢ်တဂၤဒၣ်လဲာ် လဲၤတုၤလၢ ပီၣ်လဲၣ်ဝၢ်ဘးခီ ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ.

^၁၄ ဖး ၂ မိၤၡ့ ၁၄:၂၃, ၂၆-၃၀ တက့ၢ်. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ဖၤရိၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီအသး ဒီးအသးအၢတဂၤန့ၣ်​ ဆဲးလူၤပိာ်ဝဲနၤဒီး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အခံလီၤ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ်​ စီၤမိၤၡ့ ယူာ်ထီၣ်ကဒီးအစုလၢ ပီၣ်လဲၣ်အဖီခိၣ်အဃိ ပီၣ်လဲၣ်အထံခံကပၤန့ၣ်​ ဟဲက့ၤလီၤကဒါက့ၤဝဲဆူ စီၤပၤဖၤရိၤဒီး အသုးမုၢ်တဖၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တပူၤဖျဲးဝဲ နီတဂၤဘၣ်.—၂ မိၤၡ့ ၁၅:၈-၁၀.

၁၅. တၢ်ကွဲးနီၣ်တခါအံၤ သိၣ်လိပှၤဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ တၢ်ကွဲးနီၣ်တခါအံၤ သိၣ်လိပှၤတၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတမံၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်ယွၤလၢ အရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဃိ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအံၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၄:၃၃) ဒ်ပှၤကွၢ်သိလၢ အအံးထွဲကွၢ်ထွဲဒီးအဲၣ်အသိအသိးန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ကဟုကယာ်ဝဲ အပှၤဂီၢ်မုၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤပာ်အဝဲသ့ၣ်​ ဘံၣ်ဘံၣ်ဘၢဘၢဒီး ဒီသဒၢအီၤလၢ အဒုၣ်အဒါတဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဒ်တၢ်အကတၢၢ် ဟဲဘူးထီၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်​ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဒီး ပနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤသ့ဝဲ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.—ကတိၤဒိ ၁:၃၃.

၁၆. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံက့ၤ ယဟိဝၤယွၤအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်​ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးဒ်လဲၣ်.

^၁၆ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ ဆဲးအံးထွဲကွၢ်ထွဲဝဲ အခ့အပှၤတဖၣ်ဒံးလီၤ. ဒီးမၤစၢၤအခ့အပှၤတဖၣ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးအီၤကဂ့ၤ ဒီးဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ်လၢ အဒုၣ်အဒါတဖၣ်လီၤ. တယံာ်လၢၤဘၣ်​ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်မ့ၢ်ဟဲန့ၣ်​ အဝဲကမၤဝဲဒ်န့ၣ်အသိးစ့ၢ်ကီးလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၉, ၁၀) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤလၢ အသးပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အသးစၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဂ့ၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တဂ့ၤဘၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ်တပျံၤတၢ်ဘၣ်. b (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်​ ကသ့ၣ်နီၣ်ဝဲယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ “မ့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤသု အမုၢ်အလါဘူးထီၣ်သတးဒီး, ကွၢ်ထီၣ်ဒီးမိာ်ထီၣ်သုခိၣ်တက့ၢ်.” (လူၤကၣ်​ ၂၁:၂၈) စီၤကိးလၢအမ့ၢ် ပှၤကလုာ်တဖၣ်​ လၢအပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး လၢအစိအကမီၤကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး စီၤပၤဖၤရိၤန့ၣ်​ ဖဲအဟဲဒုး ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အခါ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်နာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဒီသဒၢအဝဲသ့ၣ်လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၈:၂, ၁၄-၁၆) ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ တဆီတလဲဘၣ်အဃိလီၤ. အဝဲကပာ်ဖျါထီၣ်ကဒီးဝဲလၢ အမ့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤကစၢ်လၢ အကဟုကယာ်ဒီး အဲၣ်ဝဲအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၂၆:၃, ၂၀.

၁၇. (က) ဖဲပမၤလိ တၢ်ကွဲးနီၣ်တဖၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤ ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ အခ့အပှၤအဂီၢ်အခါ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ်​ ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၇ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပမၤလိဘၣ်​ တၢ်အဒိတနီၤလၢဘၣ်ဃးဒီး ဖဲယဟိဝၤယွၤ အံးထွဲကွၢ်ထွဲ, ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးဒီသဒၢအပှၤဂီၢ်မုၢ်အခါ အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်ဒီး ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအခါ ဂုာ်ကျဲးစၢးဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အသီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ်တက့ၢ်. နမၤဒ်န့ၣ်သ့ခီဖျိ ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်လၢ နတပာ်သူၣ်ပာ်သးဘၣ်​ လၢညါတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဒ်နသ့ၣ်ညါအါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အသိး နတၢ်အဲၣ်အီၤဒီးတၢ်နာ်န့ၢ်အီၤ ကအါထီၣ်ဝဲလီၤ. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ်​ ပကမၤလိဘၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်လၢဘၣ်ဃးဒီး ပကွၢ်လိမၤဒိးယဟိဝၤယွၤသ့ခီဖျိ ပဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်ဒီး ပှၤလၢပလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.