တၢ်မၤလိ ၆
ပဃုထၢတၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်
“မၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယွၤအလၤကပီၤအဂီၢ်တက့ၢ်.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၃၁.
၁, ၂. ဖဲပဃုထၢတၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလဲၣ်.
ထံၣ်တမှံကွၢ် လၢနကအီၣ် တၤသၣ်တဖျၢၣ်တက့ၢ်. ဘၣ်ဆၣ် နထံၣ်လၢတၤသၣ်အံၤ အုၣ်ဝဲတစဲးဖိအဃိ နကမၤဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်နကအီၣ် တၤသၣ်တဖျၢၣ်အံၤ ခဲလၢာ်ဧါ. မ့ၢ်နကတၢၤကွံာ် တၤသၣ်တဖျၢၣ်အံၤဧါ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နကသွဲၣ်ကွံာ်အအုၣ်ဒီး အီၣ်အီၤဧါ.
၂ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် တၤသၣ်တဖျၢၣ်အံၤအသိးလီၤ. တဘျီတခီၣ် နကအဲၣ်ဒိး မၤသူၣ်ဖှံသးညီ နသးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နသ့ၣ်ညါလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ တၢ်ဂီၤမူဒီး တၢ်သးဝံၣ်အါမး မ့ၢ်တၢ်လၢအတဂ့ၤဘၣ် ခီဖျိလၢ အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး မ့တမ့ၢ် တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဃိလီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် နကမၤဒ်လဲၣ်. ပှၤတနီၤကတဲဝဲလၢ “တလိၣ်ဘၣ်, ယကကွၢ်ဖဲ ယအဲၣ်ဒိးကွၢ်လီၤ.” ပှၤအဂၤတနီၤ ကတဲဝဲလၢ “တၢ်သးဝံၣ်ဒီးတၢ်ဂီၤမူခဲလၢာ်န့ၣ် အိၣ်ထဲတၢ်တဂ့ၤတဘၣ်အဃိ ပတကြၢးကွၢ်နီတစဲးဘၣ်.” မ့မ့ၢ် ပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် ကပလီၢ်အသးဒီး ဟးဆှဲးဝဲ တၢ်လၢအတဂ့ၤ, ဘၣ်ဆၣ် တဘျီတခီၣ် အဝဲသ့ၣ်ကအဲၣ်ဒိးဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ အဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.
၃. ဖဲပကဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ ပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤပသးဒ်လဲၣ်.
၃ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ပကအဲၣ်ဒိးမၤသူၣ်ဖှံသးညီထီၣ်ပသး အဃိပကဘၣ်ဆၢတဲာ်လီၤပသး လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. ဒီးပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤပသးလၢ ‘တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ ပဃုထၢအီၤလၢ တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤသ့ဒ်လဲၣ်.’
“မၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယွၤအလၤကပီၤအဂီၢ်”
၄. ဖဲပဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတခါလၢ အမၤစၢၤပှၤသ့န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄ ဖဲပဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ပသးဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အခါ မ့ၢ်ဒၣ်ပအၢၣ်လီၤအီၤလၢ ပကမၤအတၢ်မၤတစိၤသးလီၤ. (ဖး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၅:၄ တက့ၢ်.) ဒီးပအၢၣ်လီၤလၢ ပက “မၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယွၤအလၤကပီၤအဂီၢ်” လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၃၁) အဃိ တမ့ၢ်ထဲလၢ ပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီး ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါဘၣ်, ဖဲပအိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအခါမ့ၢ်ဂ့ၤ ဖဲပဃုထၢတၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်အခါမ့ၢ်ဂ့ၤ ပကဘၣ်မၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယွၤအလၤကပီၤအဂီၢ်လီၤ.
၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဟ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လဲၣ်.
၅ တၢ်ခဲလၢာ်လၢ ပမၤအီၤလၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ် မၤဘၣ်ဒိမ့တမ့ၢ် မၤဂ့ၤထီၣ်ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤသ့ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “ဒ်သိးသုကပာ်သုနီၢ်ခိ လၢတၢ်လုၢ်မူစီဆှံ, တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး, လၢအမ့ၢ်သုတၢ်မၤအဂ့ၤအဘၣ်လီၤ.” (ရိမ့ၤ ၁၂:၁) ယ့ၣ်ၡူးစ့ၢ်ကီးတဲဝဲလၢ “နဘၣ်အဲၣ်ယွၤနကစၢ်လၢ နသူၣ်ကံၢ်သးလဲ, ဒီးနသးဒီဖျၢၣ်ညါ, ဒီးနတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးတုၤအလၢာ်, ဒီးနဂံၢ်နဘါခဲလၢာ်တက့ၢ်.” (မၢ်ကူး ၁၂:၃၀) ထီဘိန့ၣ် ပအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. အဒိ လၢညါန့ၣ် လၢကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤ ဖဲပှၤဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢအဂ့ၤလီၤ. ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိမ့ၢ်တဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤတတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်. (၃ မိၤၡ့ ၂၂:၁၈-၂၀) ဒ်န့ၣ်အသိး ပမ့ၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်လၢ အဘၣ်အၢဘၣ်သီလၢ ကျဲတဘိဘိန့ၣ် အဝဲတတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့လဲၣ်.
၆, ၇. ခီဖျိလၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်အဃိ ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤကဲထီၣ်အသး သ့ဒ်လဲၣ်.
၆ ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်ပှၤလၢ “ကဲထီၣ်ပှၤစီဆှံတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယမ့ၢ်ပှၤစီဆှံလီၤ.” (၁ ပ့းတရူး ၁:၁၄-၁၆; ၂ ပ့းတရူး ၃:၁၁-၁၃) ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် မ့ၢ်စီဆှံလၢ ကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါမး အဝဲကတူၢ်လိာ်ဝဲလီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၅:၂၁) ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်မၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲတဖၣ် ဒ်သိးဒီး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး မ့တမ့ၢ် တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ တစီဆှံလၢၤဘၣ်. (ရိမ့ၤ ၆:၁၂-၁၄; ၈:၁၃) တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤတဘၣ်အသးလၢ ပကကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ မ့တမ့ၢ် ဒိကနၣ်တၢ်သးဝံၣ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်လၢအဝဲသးဟ့ဝဲတဖၣ်အံၤဘၣ်. ဒီးပမ့ၢ်ကွၢ် မ့တမ့ၢ် ဒိကနၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တစီဆှံလၢၤဘၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ တတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ ကဘၣ်ဒိဝဲဒိၣ်မးလီၤ.
၇ ပကမၤသူၣ်ဖှံသးညီ ပသးလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဃုထၢလၢ အရ့ဒိၣ်တခါလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဒ်သိးပနီၤဖး တၢ်လၢအကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲ ဒီးတၢ်လၢအတကြၢးတဘၣ် ကသ့အဂီၢ် ပကဃုသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ်လီၤ.
သးဟ့တၢ်အၢ
၈, ၉. တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ ပကဘၣ်ဟးဆှဲးန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၈ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. တနီၤန့ၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ် တူၢ်လိာ်ဝဲသ့, မ့မ့ၢ်အဂၤတနီၤန့ၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲလီၤ. အဆိကတၢၢ် ပကတဲသကိးဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢခရံာ်ဖိတဖၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲန့ၣ်လီၤ.
၉ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှာ်ယဲၤသန့ (websites), တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး ဝံၣ်ဒံၢ်အိၣ်က့မ် (video games) တနီၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး မ့တမ့ၢ် တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဃိ ပှၤအဲၣ်ဒိးဒုးဆိကမိၣ်ပှၤလၢ တၢ်လၢအအၢအသီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တမ့ၢ်တၢ်လၢ အကမၣ်ဘၣ် ဒီးမ့ၢ်ဒၣ်တၢ်လီၤနံၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ အဆီၣ်ထွဲ တၢ်လၢအထီဒါလိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ် ဟးဆှဲးဝဲလီၤ. (မၤတၢ် ၁၅:၂၈, ၂၉; ၁ ကရံၣ်သူး ၆:၉, ၁၀) ဒီးပမ့ၢ်ဟးဆှဲး တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤကထံၣ်ဝဲလၢ ပသးဟ့တၢ်အၢန့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၄:၁၄; ရိမ့ၤ ၁၂:၉.
၁၀. ပမ့ၢ်ဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ် လၢအတကြၢးတဘၣ်န့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒီးပှၤဒ်လဲၣ်.
၁၀ ပှၤတနီၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ကွၢ် တၢ်ဂီၤမူလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အအၢအသီ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဲဝဲလၢ ‘ယကွၢ်လၢတၢ်ဂီၤမူဘၣ်ဆၣ် ယနီၢ်ကစၢ်ဒု တမ့ၢ်လၢယကမၤဒ်န့ၣ် နီတဘျီဘၣ်.’ ပှၤလၢအဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် အသးလီန့ၢ်အီၤလံ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ပှၤကညီအသးန့ၣ် လီန့ၢ်တၢ် ဒိၣ်န့ၢ်အါန့ၢ် တၢ်ခဲလၢာ်တက့ၢ်, ဒီးအၢဝဲဒိၣ်မးလီၤ.” (ယံးရမံယၤ ၁၇:၉) တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ ပာ်ပနီၣ်ဝဲလၢ တၢ်အၢတၢ်သီတဖၣ်, ပကွၢ်အီၤမ့ၢ်မုာ်န့ၣ် ပတဲလၢပ သးဟ့တၢ်အၢကသ့ဧါ. ပမ့ၢ်ဆဲးကွၢ်, ဖး မ့တမ့ၢ် ဒိကနၣ်တၢ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီးလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အအၢအသီန့ၣ် လၢခံပတထံၣ်အီၤဒ် တၢ်အၢတၢ်သီလၢၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ကဘၣ်ဒိဝဲဒီး တဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤအါထဲသိးဒီး လၢညါလၢၤဘၣ်.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၇၀; ၁ တံၤမသ့း ၄:၁, ၂.
၁၁. ဖဲပဃုထၢတၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ ကလၤတံ ၆:၇ မၤစၢၤပှၤသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၁ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ကယဲၢ်တၢ်လၢပှၤကညီဖှံဝဲတမံၤမံၤန့ၣ်, ကကူးအဝဲန့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.” (ကလၤတံ ၆:၇) အဃိ ပမ့ၢ်ကွၢ် မ့တမ့ၢ် ဒိကနၣ်တၢ်လၢ အအၢအသီလၢ တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် လၢခံပကမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်လီၤ. အဒိ ပှၤတနီၤ ကွၢ်ဝဲလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအအၢအသီတလီၢ်လီၢ်အဃိ လၢခံဘၣ်တၢ်ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်အီၤ လၢကမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးပဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ် လၢအကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲ ကသ့အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်မၤစၢၤတဖၣ်လီၤ.
လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပဆၢတဲာ်တၢ်လၢ ပနီၢ်ကစၢ်ကဘၣ်အဂီၢ်
၁၂. ဒ်သိးပဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးလံာ်လဲၢ်တဖၣ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်ကသ့အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၁၂ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးလံာ်လဲၢ်တနီၤနီၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်အသးဘၣ်အဃိ ပဘၣ်ဟးဆှဲးအီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ် အဃိ တဘျီတခီၣ် ပကြၢးတူၢ်လိာ်ဧါ တကြၢးတူၢ်လိာ်ဧါန့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးလၢပကဆိကမိၣ်ထံ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးဆၢတဲာ်တၢ်လၢ ပနီၢ်ကစၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ကလၤတံ ၆:၅ တက့ၢ်.) ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ပှၤ လံာ်စီဆှံတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိးပကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ထံၣ်ဒီး ပသိၣ်လိပသးလၢအသ့ၣ်ညါတၢ်ကသ့အဂီၢ်လီၤ. အဃိ “တၢ်ဘၣ်ကစၢ်အသး ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်” ပသ့ၣ်ညါသ့ခီဖျိလၢ ပဆိကမိၣ်ထံ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်လီၤ.—အ့းဖ့းစူး ၅:၁၇.
ဒ်သိးပဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ အကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲ ကသ့အဂီၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ကမၤစၢၤပှၤလီၤ
၁၃. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိတဖၣ်အတၢ်ဃုထၢ လီၤဆီလိာ်အသးလဲၣ်, ဒီးလၢခရံာ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၃ ခရံာ်ဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤ အတၢ်ထံၣ်ဒီးအတၢ်ဘၣ်သး တဒ်သိးလိာ်အသးဘၣ်. တၢ်လၢပှၤတဂၤတူၢ်လိာ်ဝဲန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤအဂၤတဂၤ တူၢ်လိာ်ဝဲတသ့ဘၣ်. အဃိ ပမုၢ်လၢ်တၢ်လၢ ခရံာ်ဖိကိးဂၤဒဲး ကဆၢတဲာ်တၢ်ဒ်သိးသိးတသ့ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးခရံာ်ဖိတဖၣ် ဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် ကသ့အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ပျဲယွၤအကလုၢ်ကထါ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအဝဲသ့ၣ်လီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၁:၉) အဃိ ဒ်သိးပကဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ အဘၣ်ယွၤအသးကသ့အဂီၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ကမၤစၢၤပှၤလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၁၁, ၁၂၉; ၁ ပ့းတရူး ၂:၁၆.
၁၄. (က) ပသူပတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ် ပလီၢ်ပသးလဲၣ်. (ခ) စီၤပီလူး ဟ့ၣ်ကူၣ်ခရံာ်ဖိတဖၣ် ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ဖဲနကဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ်အခါ နကဘၣ်ဆိကမိၣ်ဒံး ဘၣ်ဃးဒီးနတၢ်ဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ လၢတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ် နသူတၢ်ဆၢကတီၢ်ထဲလဲၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်လၢနပာ်ဆိအီၤလၢ နတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်ပမ့ၢ်ခရံာ်ဖိအသိး ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. (ဖး မးသဲ ၆:၃၃ တက့ၢ်.) ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်တပလီၢ်ပသးန့ၣ် တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ် ကအီၣ်လၢာ်ဂီၤပတၢ်ဆၢကတီၢ် ကယီကယီလီၤ. စီၤပီလူးဟ့ၣ်ကူၣ်ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ “ပလီၢ်သုသးလၢ သုတၢ်အိၣ်မူအပူၤတက့ၢ်. တဘၣ်အိၣ်မူဒ် ပှၤလၢအသးတဆးတဖၣ် အသိးန့ၣ်တဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်, အိၣ်မူဒ် ပှၤကူၣ်တၢ်သ့အသိးန့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ကိးကတီၢ်ဒဲး လၢသုဒိးန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်, သူအီၤအဂ့ၤကတၢၢ်တက့ၢ်.” (အ့းဖ့းစူး ၅:၁၅, ၁၆, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) အဃိ ပကသူပတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်အဂီၢ် ထဲလဲၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒီး ပာ်ပနီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. ဒီးထီဘိန့ၣ် ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယွၤအတၢ်မၤန့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်လီၤ.—ဖံလံးပံၤ ၁:၁၀.
၁၅. ဒ်သိး တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ် သုတမၤဘၣ်ဒိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤတဂ့ၤအဂီၢ် ပဒီသဒၢလီၤပသး ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၅ ဖဲပဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ ပမ့ၢ်ပလီၢ်ပသးအါတစဲးန့ၣ် ကဂ့ၤဝဲလီၤ. အဒိ ဖဲနဟးလၢ ကစၢၢ်ကလိကျါအခါ မ့ၢ်နကဟးနါစိၤလၢ အဘူးဒီးတၢ်တြီၤန့ၣ်ဧါ. ခီဖျိလၢ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲ ဒီးနပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤနသးသမူအဃိ နတမၤဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲပကဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ ပကြၢးပလီၢ်ပသးစ့ၢ်ကီးလီၤ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “သုးကွံာ်နခီၣ်လၢ တၢ်အၢအအိၣ်တက့ၢ်.” (ကတိၤဒိ ၄:၂၅-၂၇) အဃိ ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလၢ တၢ်ဂီၤမူ မ့တမ့ၢ် တၢ်သးဝံၣ် တခါခါ မ့မ့ၢ်တၢ်လၢအတဂ့ၤတဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဟးဆှဲးအီၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အတဂ့ၤဘၣ် မ့တမ့ၢ် ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အကမၤဘၣ်ဒိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပကြၢးဟးဆှဲးအီၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.
ဃုသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ထံၣ်
၁၆. (က) ယဟိဝၤယွၤသးဟ့ဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ပသးဟ့တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤသးဟ့ဝဲတဖၣ်န့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်, ဒီးအဝဲဆိကမိၣ်တၢ် ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ တဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤလီၤ. ဒ်သိးပတၢ်ထံၣ် ကလီၤဂာ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. အဒိ ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ တဲဝဲလၢ “ပှၤလၢအအဲၣ်ယွၤသ့ၣ်ဧၢ, သးဟ့တၢ်အၢတက့ၢ်.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၇:၁၀) ဒီးလံာ်စီဆှံဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲ “ပျ့ၤလၢအလီတၢ်, စုလၢအမၤသံ ပှၤလၢအတၢ်ကမၣ်တအိၣ်, သးလၢအဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်ကူၣ်အၢကူၣ်သီ, ခီၣ်လၢအခါထီၣ်ချ့ချ့ဆူ တၢ်အၢအအိၣ်” န့ၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၆:၁၆-၁၉, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ပထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ပကဘၣ်ဟးဆှဲး “တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, . . . တၢ်ဘါတၢ်ဂီၤ, တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ, . . . တၢ်ခိးထဲသိးလိာ်အသး, တၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဟ့, . . . တၢ်သးကါ, . . . တၢ်အီမူၤသံး, တၢ်မၤပွဲဧိၤဝီဧိၤ, ဒီးတၢ်ဒ်န့ၣ်အသိးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.” (ကလၤတံ ၅:၁၉-၂၁) ဖဲနဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်အံၤ မၤစၢၤနၤကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နနၢ်ပၢၢ်လံဧါ. တၢ်လၢနမၤအီၤဖဲ နအိၣ်ထဲတဂၤဧိၤအခါန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နမ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၃:၁၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲပအိၣ်ထဲတဂၤအခါမ့ၢ်ဂ့ၤ ဖဲပအိၣ်လၢ ပှၤကျါအခါမ့ၢ်ဂ့ၤ ပအဲၣ်ဒိးမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ တၢ်ခဲလၢာ်အပူၤလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁:၄; ၁၆:၈.
၁၇. တချုးလၢနဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ နကြၢးသံကွၢ်လီၤနသးဒ်လဲၣ်.
၁၇ ဖဲနကဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ သံကွၢ်လီၤနသးဒ်အံၤ ‘မ့ၢ်ယတၢ်ဃုထၢအံၤ ကမၤဂ့ၤထီၣ် မ့တမ့ၢ် မၤဘၣ်ဒိယတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ကစၢ်ယွၤဧါ. မ့ၢ်အကမၤတံာ်တာ်ယသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လၢကျဲတဘိဘိဧါ.’ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပကဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတနီၤလီၤ.
၁၈, ၁၉. (က) စီၤပီလူး ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဒ်သိးပဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ် လၢအကြၢးအဘၣ်ကသ့အဂီၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ကမၤစၢၤပှၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၈ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် ပတၢ်ဆိကမိၣ်လၢအဂ့ၤ မ့တမ့ၢ် အတဂ့ၤတဘၣ်သ့ဝဲလီၤ. စီၤပီလူးကွဲးဝဲလၢ “ဖဲဒၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ, ဖဲဒၣ်တၢ်လၤတၢ်ကပီၤ, ဖဲဒၣ်တၢ်တီတၢ်လိၤ, ဖဲဒၣ်တၢ်စီတၢ်ဆှံ, ဖဲဒၣ်တၢ်လၢတၢ်အဲၣ်အီၤ, ဖဲဒၣ်တၢ်ဟူထီသါလီၤ လၢအဂ့ၤသ့ၣ်တဖၣ်, တၢ်ဂ့ၤဝါလၤကပီၤမ့ၢ်အိၣ်, ဒီးတၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤမ့ၢ်အိၣ်ဒီး ဆိကမိၣ်လၢတၢ်တဖၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤတက့ၢ်.” (ဖံလံးပံၤ ၄:၈) ပမ့ၢ်ဃုထၢ တၢ်လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ် ပတၢ်ဆိကမိၣ်လၢအဂ့ၤန့ၣ် ပတဲသ့လၢ “မ်ယထးခိၣ်အတၢ်ကတိၤ, ဒီးယသးအတၢ်ဆိကမိၣ်န့ၣ်, ဘၣ်နသးတက့ၢ် . . . ယွၤဧၢ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၉:၁၄.
၁၉ သံကွၢ်လီၤနသးလၢ မ့ၢ်ယဃုထၢတၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်, ဝံၣ်ဒံၢ်အိၣ်က့မ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ်ယတၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အစီအဆှံဧါ. အဒိ နကွၢ်တၢ်ဂီၤမူတခါဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မနုၤအိၣ်တ့ၢ်လၢ နခိၣ်နူာ်ပူၤလဲၣ်. မ့ၢ်အကဲထီၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢနဂီၢ်ဧါ. (အ့းဖ့းစူး ၅:၅; ၁ တံၤမသ့း ၁:၅, ၁၉) မ့တမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် မၤတံာ်တာ်နၤဧါ, မ့ၢ်နတူၢ်ဘၣ်လၢ နဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယွၤအအိၣ်န့ၢ်ဒံးဧါ, မ့ၢ်နတူၢ်ဘၣ်လၢ နတၢ်ကမၣ်အိၣ်ဒံးဧါ, မ့ၢ်အဒုးအိၣ်ထီၣ် နတၢ်ဆိကမိၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါဧါ. (မးသဲ ၁၂:၃၃; မၢ်ကူး ၇:၂၀-၂၃) တၢ်လၢနကွၢ်ဒီး ဒိကနၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အဆီတလဲ နတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး တုၤလၢနလီၤဂာ်ဒ် “ပှၤအအံၤတဃၣ်ဖိ” အသိးန့ၣ်ဧါ. (ရိမ့ၤ ၁၂:၂) ပမ့ၢ်စံးဆၢ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ တီတီလိၤလိၤန့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိးပကဒီသဒၢ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပအဲၣ်ဒိးဃ့ထုကဖၣ် ဒ်ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤတဂၤအသိး, အဝဲတဲဝဲလၢ “ဒုးဃၣ်ကွံာ်ယမဲာ်လၢ တၢ်ကလီကလီန့ၣ်တက့ၢ်.”a—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၃၇.
ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်
၂၀, ၂၁. ဖဲပဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်လဲၣ်.
၂၀ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤန့ၣ် အိၣ်ဒံးဝဲတခါလီၤ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “တၢ်ခဲလၢာ်မ့ၢ်အတီအလိၤ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တၢ်ခဲလၢာ်တမၤထီၣ်မၤထီဘၣ်တၢ်ဘၣ်. မ်ပှၤသုတဃု အတၢ်ဒၣ်ဝဲနီတဂၤတဂ့ၤ. မ်အဃုပှၤဂၤအတၢ်ကိးအဂၤဒဲးတက့ၢ်.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၃, ၂၄) ဖဲအံၤပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သဘျ့လၢ ပကမၤတၢ်တမံၤမံၤသနာ်က့ မ့ၢ်ပကြၢးမၤဧါ, တကြၢးမၤဧါန့ၣ် ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံအီၤလီၤ. ပတၢ်ဆၢတဲာ်တဖၣ် မၤဘၣ်ဒိ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် သ့ဝဲအဃိ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလီၤ.
၂၁ ပှၤတဂၤဒီးတဂၤန့ၣ် အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. အဒိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကွၢ်တၢ်ဂီၤမူတခါ ဒီးနသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် တမၤတံာ်တာ်နၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် နမ့ၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ နဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤဂၤ အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် မၤတံာ်တာ်အီၤလၢ တၢ်ဂီၤမူတခါအံၤအဃိန့ၣ် နကမၤဒ်လဲၣ်. နအိၣ်ဒီးတၢ်သဘျ့လၢ နကကွၢ်တၢ်ဂီၤမူတခါအံၤ သနာ်က့ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဆၢတဲာ်လီၤနသးလၢ နတကွၢ်လၢၤဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢနတအဲၣ်ဒိး ‘မၤကမၣ်နဒီပုၢ်ဝဲၢ်’ မ့တမ့ၢ် “မၤကမၣ်ခရံာ်” ဒၣ်လဲာ်အဃိလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၈:၁၂) တၢ်လၢကကဲထီၣ် တၢ်လီၤဃံၢ်အလီၢ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ပတအဲၣ်ဒိးမၤ နီတမံၤဘၣ်.—ရိမ့ၤ ၁၄:၁; ၁၅:၁; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၃၂.
၂၂. ဖဲပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဃုထၢတၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒ်လဲၣ်.
၂၂ ပမ့ၢ်တဲကဒီးတမံၤန့ၣ် နသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် မ့ၢ်တဟ့ၣ်နၤအခွဲးလၢ နကကွၢ်, ဖး မ့တမ့ၢ် မၤတၢ်တမံၤမံၤဘၣ်ဆၣ် နဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤ မ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အမၤဝဲသ့န့ၣ် မ့ၢ်နကမၤဒ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ နပာ်ကဲ ဒီးအဲၣ်နဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဃိ နတမၢဆူၣ်အီၤဒ်သိး အဝဲကအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ်နၤအသိးဘၣ်. အဒိ ဖဲနနီကါအခါန့ၣ် ပှၤတနီၤကနီကါ ချ့တစဲး ဒီးပှၤအဂၤတနီၤ ကနီကါကဘှၢတစဲးလီၤ. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကမ့ၢ်ပှၤလၢ အနီကါဂ့ၤဂ့ၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဃိ တမ့ၢ်လၢ နကမၢပှၤကိးဂၤဒဲး နီကါချ့ထဲသိးဒီးနၤဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နၤဒီးနဒီပုၢ်ဝဲၢ် ကလူၤပိာ်ထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ခံဂၤလၢာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ် သုတၢ်ထံၣ် ကလီၤဆီတစဲးဖိန့ၣ်လီၤ.—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၇:၁၆; ဖံလံးပံၤ ၄:၅.
၂၃. ဒ်သိးပဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ အကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲ ကသ့အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၂၃ မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ဒ်သိးပဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ အကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲ ကသ့အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ပမ့ၢ်သူလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒ်သိးကသိၣ်လိ ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဒီးပမ့ၢ်အဲၣ်ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် ပကဃုထၢတၢ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. ဒီးခီဖျိလၢပ “မၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယွၤအလၤကပီၤအဂီၢ်” အဃိ ပကသးခုဒိၣ်မးလီၤ.
a ဒ်သိးပဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ်ဒီး တၢ်အဂၤတဖၣ် လၢအကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲကသ့အဂီၢ် လံာ်စီဆှံအဆၢတနီၤဖဲ ကတိၤဒိ ၃:၃၁; ၁၃:၂၀; အ့းဖ့းစူး ၅:၃, ၄; ဒီး ကလီးစဲ ၃:၅, ၈, ၂၀ န့ၣ်ကဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤလီၤ.