တဘၣ်ဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤ နသးတဂ့ၤ

၁. ဒ် ဖံလံးပံၤ ၂:၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ်​ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပှၤဂၤလၢအဂ့ၤဒ်လဲၣ်.

ပဒိကနၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ် လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤ ခီဖျိပသ့ၣ်ညါလၢ အဝဲသးအိၣ်ဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်ထီဘိလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၄:၂၂-၂၄) တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပာ်ဆိယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးလၢညါ ဒီးပကထံၣ်ပှၤဂၤ လၢအဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤလီၤ. ခီဖျိလၢ ပမၤဒ်န့ၣ်အဃိ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ဂ့ၤထီၣ်ဝဲလီၤ.—ဖး ဖံလံးပံၤ ၂:၃ တက့ၢ်.

၂. တၢ်မၢဖိပီလူး သ့ၣ်ညါဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်​ ဒီးလၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၂ ပမ့ၢ်တပလီၢ်ပသးဘၣ်န့ၣ်​ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအပှဲၤဝဲဒီး ပှၤပာ်ထီၣ်ထီအသးဒီး အဲၣ်လီၤထဲအသးတဖၣ်န့ၣ်​ ကလုၢ်ဘၢကွံာ်ပှၤလီၤ.b လီၤသးအုးဒိၣ်မးလၢ ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတနီၤ တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး ကွဲးလံာ်ဆူရိမ့ၤ ဒီးတဲဝဲလၢ “ယစံးဘၣ်​ ကယဲၢ်ပှၤအိၣ်လၢသုကျါ ကိးအဂၤဒဲး, လၢအသုတပာ်အသးထီန့ၢ် အဂ့ၤပာ်ဝဲန့ၣ်တဂ့ၤ” လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၂:၃) စီၤပီလူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်နာ်န့ၢ်လီၤသး ဖဲအကြၢးအဘၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကထံၣ်လီၤပနီၢ်ကစၢ်သး ဒ်အကြၢးအဘၣ်အသိးလီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်သၢမံၤလၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ်​ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပသုတဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤ ပသးတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲ (၁) ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ, (၂) ပတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကစၢ်ယွၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ (၃) ဒီးဖဲပသူအ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲလၢ တၢ်ရ့လိာ်သးအခါလီၤ.

ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလၢ နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအပူၤ

၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအပူၤလဲၣ်​ ဒီးအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

^၃ ယဟိဝၤယွၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ဒ်သိးနီၢ်ဒီမါဝၤ ကသူၣ်ခုသးခုအဂီၢ်လီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်တလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိ တၢ်သးတလီၤပလိာ် အိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအဆီဟံၣ်ဆီဃီတဖၣ်​ ကထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၇:၂၈) မ့မ့ၢ်လၢ ပှၤတနီၤန့ၣ်​ တဲအါလိာ်သးဒီး အသးသမူတံၤသကိးထီဘိအဃိ အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ မ့ၢ်တန့ၢ်လိာ်သးလၢ အခီၣ်ထံးခါဘၣ်န့ၣ်​ ကဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်ဒ်ဟီၣ်ခိၣ်အသိးန့ၣ်​ ကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်မၤလီၤဖးအသးန့ၣ်​ မ့ၢ်ကျဲလၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ ကွၢ်လီၤထဲအနီၢ်ကစၢ်သးအဃိ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်မၤလီၤဖးအသးန့ၣ်​ ကဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ.

၄. ပကဘၣ်​ ဟးဆှဲးတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၄ တၢ်ဆိကမိၣ်ဒ်သိးဒီး ပတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ တအိၣ်ဒီးတၢ်သးခုဘၣ်န့ၣ်​ ပကဘၣ်ဟးဆှဲးအီၤလီၤ. ပသ့ၣ်ညါလံာ်စီဆှံတဲဝဲ ကျဲထဲတဘိလၢ ပမၤကတၢၢ်တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီသ့န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါလီၤ. (မးသဲ ၅:၃၂) အဃိ ဖဲပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်​ ပတဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ပတၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသး ကဒိၣ်စိဒီး ဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ‘မ့ၢ်ယတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအံၤ မၤလၢပှဲၤယတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်ဧါ. မ့ၢ်ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အဲၣ်​ လၢလၢပှဲၤပှဲၤလံဧါ. ယမ့ၢ်ဟံးန့ၢ်ဒီး ပှၤလၢအဂၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ယတၢ်သးခု ကအိၣ်အါန့ၢ်ဒံးခဲအံၤဧါ.’ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်အီၤဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဒၣ်ပကွၢ်လီၤထဲ ပနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ် ဒီးတမ့ၢ်လၢပသးသမူတံၤသကိး အဂီၢ်လၢၤဘၣ်. မ့မ့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ်​ ကဟ့ၣ်ကူၣ်နၤလၢ နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး မၤကတၢၢ်ကွံာ် နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ်​ မၤဟီ, နမ့ၢ်သးခုန့ၣ်ဘၣ်လံ. ဘၣ်ဆၣ်​ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “သုတကွၢ်တဂၤ လၢအတၢ်ဒၣ်ဝဲ, တဂၤလၢအတၢ်ဒၣ်ဝဲတဂ့ၤ. မ်အကွၢ်တဂၤလၢ ပှၤဂၤအတၢ်, တဂၤလၢပှၤဂၤအတၢ် စ့ၢ်ကီးတက့ၢ်.” (ဖံလံးပံၤ ၂:၄) ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ကအိၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤ တမ့ၢ်လၢနကအိၣ်​ လီၤမုၢ်လီၤဖးအဂီၢ်ဘၣ်. (မးသဲ ၁၉:၆) ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ နကပာ်ဆိအတၢ်ဘၣ်သးလၢညါ တမ့ၢ်လၢ နနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်ဘၣ်.

၅. ဒ် အ့းဖ့းစူး ၅:၃၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး နီၢ်ဒီမါဝၤ ကဘၣ်ရ့လိာ်အသးဒ်လဲၣ်.

^၅ နီၢ်ဒီမါဝၤန့ၣ်​ ကြၢးရ့လိာ်အသးလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး တၢ်ပာ်ကဲအပူၤလီၤ. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၅:၃၃ တက့ၢ်.) လံာ်စီဆှံသိၣ်လိပှၤလၢ ပကဘၣ်သးအိၣ်​ ဟ့ၣ်တၢ်အါန့ၢ်ဒံး တၢ်လၢပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဒံးလီၤ. (မၤတၢ် ၂၀:၃၅) ဒ်သိးနီၢ်ဒီမါဝၤတဖၣ်​ ကပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်ဒီး တၢ်ပာ်ကဲလိာ်သးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါမနုၤလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ. နီၢ်ဒီမါဝၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ်​ တကွၢ်လီၤထဲ အနီၢ်ကစၢ်အဘျုးဘၣ်​ ကဃုကွၢ်ဝဲလၢ “ပှၤဂၤအတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၄, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.

၆. နမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ စတံၤဘ့ၣ်​ ဒီးစတဲးဖၢၣ်နံၤ အအိၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၆ ခရံာ်ဖိနီၢ်ဒီမါဝၤ လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးတဖၣ်န့ၣ်​ အိၣ်ပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သးခုလီၤ. အဒိ ဝၤတဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် စတံၤဘ့ၣ်​ တဲဝဲလၢ “နမ့မ့ၢ် ပှၤမၤသကိးတၢ်တဖုန့ၣ်​ နကမၤသကိးတၢ်တပူၤဃီ, လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်အခါ လၢနကဆိကမိၣ်ထီၣ်​ ‘တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ် လၢယဂီၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်’ အလီၢ် နကဆိကမိၣ်က့ၤလၢ ‘တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ် လၢပဂီၢ်န့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်’ လီၤ.” အမါ စတဲးဖၢၣ်နံၤ စ့ၢ်ကီးတဲဝဲလၢ “မတဂၤမး တအဲၣ်ဒိးအိၣ်ဒီးပှၤလၢ ဃုအ့ၣ်လိာ်သးဒီးနၤ ထီဘိန့ၣ်ဘၣ်. ဖဲတၢ်ကီတၢ်ခဲ အိၣ်ထီၣ်အခါ ပဃုသ့ၣ်ညါဆိလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်အံၤလဲၣ်. ဝံၤဒီး ပဃ့ဘါထုကဖၣ်, ပဃုကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဒီးပမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ ပတၢ်ကီတၢ်ခဲလီၤ. ပတဃုထံၣ်လိာ်သး တၢ်ကမၣ်ဘၣ်, လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ ပတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ.” အဃိ မါဒီးဝၤမ့ၢ်တဆိကမိၣ်​ ဒိၣ်လီၤအသး လၢအဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး အသးသမူတံၤသကိးဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကသးခုလီၤ.

“အိၣ်ဒီးကယဲၢ် တၢ်ဆီၣ်လီၤသုးသး” လၢယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤအပူၤ

၇. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ဖဲအဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါလၢ ယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤအပူၤအခါ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ကဘၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၇ ပမၤယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤန့ၣ်​ ပထံၣ်အီၤဒ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ဖးဒိၣ်တခါ အသိးလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၇:၄; ၈၄:၁၀) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ မ့ၢ်သးအိၣ်မၤအါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤန့ၣ်​ ဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်ဆၢကဲထီၣ်လၢ ပှၤကွၢ်တၢ်ဒီး, မ့ၢ်အဆၢတၢ်မၤ လၢအဂ့ၤတမံၤလီၤ.” (၁ တံၤမသ့း ၃:၁) ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲအဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါအခါန့ၣ်​ အတကြၢးဆိကမိၣ်ဒိၣ်လီၤအသးလၢ အမ့ၢ်ပှၤအရ့ဒိၣ်တဂၤဘၣ်. (လူၤကၣ်​ ၁၇:၇-၁၀) အတၢ်တိာ်ပာ်န့ၣ်​ အကဘၣ်မၤစၢၤပှၤဂၤလၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤလီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၁၂:၁၅.

၈. လၢစီၤဒံအိၤတြ့ၤဖံ, စီၤဧူးစံယါ ဒီးစီၤအးဘၡါလိၣ်အအိၣ်န့ၣ်​ ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၈ လံာ်စီဆှံတဲဖျါထီၣ်​ ပှၤလၢအဆိကမိၣ်​ ဒိၣ်လီၤအသးတဖၣ်​ အဂ့ၢ်လီၤ. အဒိ စီၤဒံအိၤတြ့ၤဖံန့ၣ်​ အတအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးဘၣ်. ဒီးအဝဲအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်ပှၤ “အခိၣ်တဂၤ” လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. (၃ ယိၤဟၣ်​ ၉) စီၤဧူးစံယါ ပာ်ထီၣ်ထီအသးဒီး ဂုာ်မၤန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤတမၢအမၤဝဲန့ၣ်လီၤ. (၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၂၆:၁၆-၂၁) မ့မ့ၢ်လၢ စီၤအးဘၡါလိၣ်န့ၣ်​ ဂုာ်ကျဲးစၢးဟုၣ်န့ၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအသး ခီဖျိလၢအအဲၣ်ဒိး ကဲထီၣ်စီၤပၤအဃိလီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၁၅:၂-၆) လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအဃု အနီၢ်ကစၢ်အလၤကပီၤဒၣ်ဝဲန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤတဘၣ်သးဝဲဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၂၅:၂၇) ပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီအသးဒီး အဲၣ်ဒိးမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖၣ်​ လၢခံအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ.—ကတိၤဒိ ၁၆:၁၈.

၉. ယ့ၣ်ၡူးပာ်လီၤဝဲ အဒိအတဲာ်ဒ်လဲၣ်.

^၉ မ့မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်  တလီၤဂာ်ဒီးပှၤလၢ  အပာ်ထီၣ်ထီအသးတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်​ “အိၣ်ဒီးယွၤအက့ၢ်အဂီၤဒီး ပာ်အသးထဲသိးယွၤဒီး, တဆိကမိၣ်လၢအဂုာ်န့ၢ် ပှၤဂၤအတၢ်ဘၣ်.” (ဖံလံးပံၤ ၂:၆) ထဲဒၣ်ယဟိဝၤယွၤတဂၤဧိၤ အစိကမီၤဒိၣ်န့ၢ်ယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်ဆၣ်​ ယ့ၣ်ၡူးတဆိကမိၣ်​ ဒိၣ်လီၤအသး နီတဘျီဘၣ်. အဝဲတဲဘၣ်​ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ “ပှၤလၢအဆံးကတၢၢ် လၢသုဝဲခဲလၢာ် အကျါတဂၤန့ၣ်, ကကဲထီၣ်ဝဲလၢအဒိၣ်လီၤ.” (လူၤကၣ်​ ၉:၄၈) ပမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး ပှၤလဲၤလၢညါ, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ်, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် ဒီးကဝီၤအပှၤကွၢ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ အဆီၣ်လီၤအသး ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိးန့ၣ်​ ပသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ်​ ပကပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလၢပှၤဂၤလီၤ. ဒီးယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ယွၤအခ့အပှၤနီၢ်နီၢ်တဖၣ်​ ကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ လၢတဂၤဒီး တဂၤအဖီခိၣ်လီၤ.—ယိၤဟၣ်​ ၁၃:၃၅.

၁၀. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် တမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤဒံးဘၣ်န့ၣ်​ နကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၀ နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ  လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ  ဒီးနမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ  တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်  တမၤဘၣ်ဂီၢ်ဒံးဝဲန့ၣ်  နကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. လၢနကကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်အလီၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလၢ ပှၤလၢအတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်တဖၣ်​ အဖီခိၣ်တက့ၢ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၇) နကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ် သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လၢ ယထံၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်​ မ့ၢ်အရ့ဒိၣ်တုၤဒၣ်လဲာ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ်​ ကဘၣ်မၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤဝဲလံဧါ. မ့ၢ်ဆၢကတီၢ်ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလၢ ယကမၤဘၣ်ဂီၢ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်လံဧါ. မ့ၢ်ယဂုာ်ကျဲးစၢၤဆူၣ်ဆူၣ်​ ဒ်သိးတၢ်ဃူတၢ်ဖိး ကအိၣ်အါထီၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤဧါ မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်ယအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကထံၣ်ယၤဒ် ယမ့ၢ်ပှၤလၢအရ့ဒိၣ်တဂၤဧါ.’

၁၁. ဒ် အ့းဖ့းစူး ၄:၂, ၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဖဲပမၤယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤလၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤအခါ အကဲဘျုးဝဲဒ်လဲၣ်.

^၁၁ ယဟိဝၤယွၤပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအါန့ၢ်ဒံး တၢ်သ့ၣ်တၢ်ဘၣ်တဖၣ်​ ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးန့ၣ်အါန့ၢ်ဒံး တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်တဖၣ်လီၤ. အဃိ နမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤ ယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤလၢ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲနဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိး လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၄:၂, ၃ တက့ၢ်.) တသ့ဖဲအသ့ ဂုာ်ကျဲးစၢး ဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်တက့ၢ်. ဃုကျဲလၢ နကမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤတက့ၢ်. ဒီးသးအိၣ်တူၢ်လိာ်ပှၤခဲလၢာ် ဃုာ်ဒီးပှၤလၢ တအိၣ်ဒီးမူဒါ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤတဖၣ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ်တက့ၢ်. (မးသဲ ၆:၁-၄; လူၤကၣ်​ ၁၄:၁၂-၁၄) ဖဲနဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်​ ကထံၣ်နတၢ်သ့ၣ်တၢ်ဘၣ်တဖၣ်​ တကးဒံးဘၣ်​ ကထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး နတၢ်ဆီၣ်လီၤသးလီၤ.

ဖဲနသူအ့ထၢၣ်နဲး လၢနကရ့လိာ်သးအခါ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဆီၣ်လီၤသးတက့ၢ်

၁၂. မ့ၢ်လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီးတံၤသကိးတဖၣ်ဧါ. တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.

^၁၂ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကရ့လိာ်သးဒီးပတံၤသကိး ဒီးပဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ တၢ်သးခုအပူၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၃:၁) ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဒီးတံၤသကိး လၢအဂ့ၤတဖၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ်​ ၁၅:၁၅) လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတံၤသကိး လၢအဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်​ ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢနဂီၢ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၇:၁၇; ၁၈:၂၄) လံာ်စီဆှံတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်ထဲတဂၤဧိၤ ဒီးပမ့ၢ်တရ့ ဒီးပှၤဂၤဘၣ်န့ၣ်တဂ့ၤဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၁၈:၁) အဃိ ပှၤအါဂၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ရ့လိာ်သးလၢ (social media) အ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ်န့ၣ်​ ကမ့ၢ်ကျဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီး တံၤသကိးအါအါ ဒီးအဝဲသ့ၣ်တတူၢ်ဘၣ်လၢ အအိၣ်ထဲတဂၤဧိၤလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဖဲပသူ အ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ်အခါန့ၣ်​ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒိၣ်မးလီၤ.

၁၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤလၢအသူ အ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ်​ တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ထဲတဂၤဧိၤ ဒီးသးဟးဂီၤဝဲလဲၣ်.

^၁၃ ပှၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဖိတဖၣ်​ တဲဝဲလၢ ပှၤလၢအကွၢ်ဝဲတၢ်လၢ ပှၤပာ်ထီၣ်အီၤလၢ အ့ထၢၣ်နဲး အပူၤယံာ်ယံာ်တဖၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ထဲတဂၤဧိၤ ဒီးသးဟးဂီၤဝဲလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ကွၢ်ဝဲ ပှၤတနီၤနီၤပာ်ထီၣ်ဝဲ အတၢ်အိၣ်မူအဂ့ၢ်အကျိၤ ဒီးအနီၢ်ကစၢ်အဂီၤ ဒီးအတံၤသကိးတဖၣ်အဂီၤ ဒီးတကးဒံးဘၣ်​ တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲလၢ အဝဲသ့ၣ်လဲၤတုၤဘၣ်ဝဲတဖၣ်လီၤ. ဒီးပှၤလၢအထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်​ တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူ တမုာ်ထဲသိးဒီး ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ လၢအအိၣ်​ ၁၉ နံၣ်န့ၣ်​ တဲဝဲလၢ “ဖဲယထံၣ်ဘၣ်ပှၤဂၤအိၣ်​ ဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလၢ မုၢ်ဃုနံၤဒီး မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤအခါန့ၣ်​ ယသးတမုာ်ဘၣ်​ ခီဖျိယဘၣ်အိၣ်လၢဟံၣ်​ ဒီးတၢ်ကၢၣ်ယသးဒိၣ်မးအဃိ” လီၤ.

၁၄. လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ဖဲ ၁ ပ့းတရူး ၃:၈ န့ၣ်​ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကသူအ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ်​ လၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်

^၁၄ နီၢ်နီၢ် ပမ့ၢ်သူအ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲလၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤန့ၣ်​ ကကဲဘျုးဝဲလီၤ. အဒိ ပသူအ့ထၢၣ်နဲး ဒ်သိးပကဆဲးကျိးဒီး ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးပတံၤသကိးတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပှၤတနီၤန့ၣ်​ ကပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်ထံၣ်, အတၢ်ဂီၤ ဒီးအတၢ်ဂီၤမူတဖၣ်​ ဒ်သိးပှၤကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. “ကွၢ်လၢယၤ” တၢ်ကတိၤအံၤ အခီပညီန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကသးစၢၢ်ဆၢထဲအဝဲသ့ၣ်ထီဘိလီၤ. ပှၤတနီၤနီၤ လၢအနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ဂီၤ ဒီးတၢ်ဂီၤလၢ ပှၤဂၤပာ်ထီၣ်ဝဲအဖီလာ်န့ၣ်​ ကွဲးလီၤဝဲတၢ်ကတိၤလၢ အလီၤရၢၢ်ဒီး လီၤသးဘၣ်အၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ မ့မ့ၢ်လၢခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်​ ကဘၣ်မၤအါထီၣ်​ တၢ်ဆီၣ်လီၤသး ဒီးတၢ်နၢ်ပၢၢ်စၢၤ ပှၤဂၤတၢ်တူၢ်ဘၣ်​ အဃိ အဝဲသ့ၣ်တသူ အ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ်​ လၢကျဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်.—ဖး ၁ ပ့းတရူး ၃:၈ တက့ၢ်.

၁၅. ဒ်သိးပှၤသုတထံၣ်ဒိၣ်ပှၤတဂ့ၤအဂီၢ် လံာ်စီဆှံမၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ နမ့ၢ်သူအ့ထၢၣ်နဲး အကျိၤအကျဲတဖၣ်န့ၣ်​ သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘တၢ်ဂီၤ, တၢ်ဂီၤမူ ဒီးတၢ်ကတိၤလၢ ယပာ်ထီၣ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်လၢပှၤကထံၣ်ဒိၣ်ယၤအဂီၢ်ဧါ. မ့ၢ်လၢယမၤဒ်အံၤအဃိ မ့ၢ်ပှၤဂၤကသးက့ၣ်ယၤဧါ.’ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ကယဲၢ်တၢ်အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ပဖံးပညၣ်အသးကွံတၢ်, ဒီးပမဲာ်အတၢ်သးကွံ, ဒီးအအံၤတဃၣ်​ အသးကဖၢလၢန့ၣ်, တဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီးပၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်အဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်လီၤ.” (၁ ယိၤဟၣ်​ ၂:၁၆) ခရံာ်ဖိတဖၣ်​ တလိၣ်လၢ ပှၤကဘၣ်ဆိကမိၣ်ဒိၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်မၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ “မ်ပသုတဆၢ ပမံၤဟူသၣ်ဖျါ ကလီကလီ, ဒီးမၤသးထီၣ်လိာ်ပသး, ဒီးသးကါလိာ်ပသး, တဂ့ၤ.” (ကလၤတံ ၅:၂၆) ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ်​ ပတအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အပာ်ထီၣ်ထီအသး ဒီးအဲၣ်ဒိးလၢပှၤကထံၣ်ဒိၣ်​ အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်ဘၣ်.

“သုတပာ်အသးထီန့ၢ် အဂ့ၤပာ်ဝဲန့ၣ်တဂ့ၤ”

၁၆. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးလဲၣ်.

^၁၆ ပကဘၣ်​ မၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်​ ပတၢ်ဆီၣ်လီၤသး မ့ၢ်လၢပှၤလၢအဆိကမိၣ်​ ဒိၣ်လီၤအသးန့ၣ်​ “ပာ်အသးထီန့ၢ်အဂ့ၤပာ်ဝဲ” အဃိလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၂:၃) ပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီသးန့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးမံၤဟူသၣ်ဖျါ ဒီးဃုအ့ၣ်လိာ်အသးဒီးပှၤဂၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်​ မၤဘၣ်ဒိက့ၤအနီၢ်ကစၢ် ဒီးပှၤဂၤတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တဆီတလဲ အတၢ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်န့ၣ်​ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်​ ကလုၢ်ဘၢကွံာ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၄:၄; ၁၁:၃) မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အဆီၣ်လီၤသးတဂၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်တပာ်ထီၣ်ထီအသးဘၣ်. အဝဲထံၣ်လီၤအနီၢ်ကစၢ်သး ဖဲအကြၢးအဘၣ်​ ဒီးသ့ၣ်ညါဝဲလၢပှၤဂၤတဖၣ်​ ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးအီၤလၢ ကျဲအါဘိလီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၂:၃) ဒီးအဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ “ယွၤတြီဃာ် ပှၤပာ်ထီၣ်ထီအသး, ဒီးဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်​ လၢပှၤဆီၣ်လီၤအသးလီၤ.” (၁ ပ့းတရူး ၅:၅) ပှၤလၢအဆီၣ်လီၤသးတဖၣ်န့ၣ်​ တအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအဒုၣ်အဒါဘၣ်လီၤ.

၁၇. ဒ်သိးပကဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဂီၢ် ပကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၇ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ပှၤလီၢ်လံၤဒီး အတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်, သုဘ့ၣ်လီၤကွံာ်လံ, ဒီးသုကူထီၣ်သိးထီၣ်က့ၤလံပှၤသီ” လံန့ၣ်လီၤ. အဃိ ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအဂီၢ် ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ပကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါ ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ် ဒီးကွၢ်လိမၤဒိးအီၤလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၃:၉, ၁၀; ၁ ပ့းတရူး ၂:၂၁) ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုး သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ဖဲပမၤအါထီၣ်​ တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအခါ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိကသးခု တကးဒံးဘၣ်​ လၢပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤစ့ၢ်ကီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးကအါထီၣ်​ ဒီးဖဲပသူ အ့ထၢၣ်နဲးအကျိၤအကျဲတဖၣ်အခါ ပတမၤဒ်သိး ပှၤကထံၣ်ဒိၣ်ပှၤ အဂီၢ်လၢၤဘၣ်. လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ဒီးအတၢ်ဘၣ်သးလီၤ.