“ပှၤသံသ့ၣ်တဖၣ်​ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒ်လဲၣ်”

၁-၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိခဲလၢာ်ကဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်အဂ့ၢ်လဲၣ်.

ခဲအံၤ ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤအါတက့ၢ် အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ခရံာ်ဖိစှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤဒိးဖှူအီၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်အံၤ အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတၢ်အိၣ်မူလၢမူခိၣ်​ ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤလၢအတၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢတဖၣ်​ အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤစ့ၢ်ကီးလဲၣ်. ဒ်ပထံၣ်ဘၣ်အသိး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ်န့ၣ်​ ကကဲထီၣ်တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဂီၢ်လီၤ. အဃိ ပတၢ်မုၢ်လၢ်မ့ၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ်အဂ့ၢ်လီၤ.

^၂ ကစၢ်ယွၤဟံးစုနဲၣ်ကျဲဝဲ  ခရံာ်ဖိတနီၤလၢတၢယၤဖှိၣ်အစိၤလၢ  ကကွဲးလီၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်တဲဝဲလၢ “ခဲအံၤန့ၣ်​ ပမ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအဖိတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပကဲထီၣ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်​ တၢ်တပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤဒံးဘၣ်. ပသ့ၣ်ညါလၢ ဖဲအဝဲပာ်ဖျါထီၣ်အသးအခါ ပကကဲဒ်အီၤအသိး” လီၤ. (၁ ယိၤဟၣ်​ ၃:၂) အဃိ ခရံာ်ဖိလၢအဒိးဖှူအသးတဖၣ်​ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်မူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်အခါ အက့ၢ်အဂီၤကဆီတလဲအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ ခိၣ်ဖးအခါ လီၤဂာ်ဒ်အဝဲသ့ၣ်ကထံၣ်ဘၣ်​ ယဟိဝၤယွၤလီၤ. ဒီးလံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါထီၣ်​ တၢ်ဂ့ၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်ဘၣ်. သနာ်က့ တၢ်မၢဖိပီလူးတဲပၠးပှၤ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤတနီၤလီၤ. “ပှၤလၢအမ့ၢ်ခရံာ် အတၢ်တဖၣ်” လၢကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ “ဖဲ အတၢ်ဟဲက့ၤ” အဆၢကတီၢ် ဒီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကအိၣ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး ဖဲယ့ၣ်ၡူးမၤဟးဂီၤကွံာ် ကယဲၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြး, ပဒိၣ်ပပှၢ် ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤခဲလၢာ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ “တၢ်သံန့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲဒုၣ်ဒါလၢ အကဘၣ်တၢ် မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ အလီၢ်ခံကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.” လၢခံကတၢၢ် ယ့ၣ်ၡူးဒီးပှၤလၢ အပၢဃုာ်တၢ်ဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ်​ ကအးလီၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဖီလာ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၄-၂၈) အဃိ ဖဲန့ၣ်အခါ ကမ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အလီၤသးခုဒိၣ်မးလီၤ.b

၃. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၀-၃၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး စီၤပီလူးနာ်ဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဃိ မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်.

^၃ စီၤပီလူးနာ်ဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဃိ မၤစၢၤအီၤလၢကလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၀-၃၂ တက့ၢ်.) စီၤပီလူးတဲဘၣ်​ ပှၤကရံၣ်သူးဖိလၢ “ယကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်​ တၢ်သံကိးနံၤဒဲးလီၤ.” စီၤပီလူးကွဲးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ယ “ဒုးလိာ်သးဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤလၢ အဒူအဃိၤတဖၣ်​ လၢအ့းဖ့းစူးအပူၤ” လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိးတဲ အဝဲကနိလိာ်သးဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးအပူၤလီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၁:၈; ၄:၁၀; ၁၁:၂၃) မ့တမ့ၢ် စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အထီဒါအီၤတဖၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်လီၤဂာ်ဒ် “ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤလၢ အဒူအဃိၤတဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁၉:၂၆-၃၄; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၆:၉) စီၤပီလူးထံၣ်ဘၣ်​ ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲနးထဲလဲၣ်သနာ်က့ အဝဲဆဲးအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးကွၢ်ဃီၤတၢ်ဆူခါဆူညါလီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၄:၁၆-၁၈.

၄. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်န့ၣ်​ ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်ဝဲခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤအဂံၢ်အဘါဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ လံာ်ကုခိၣ်တက့ၢ်.)

^၄ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ  ဆၢကတီၢ်လၢအကီအခဲအဃိ  ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤအၢမၤနးလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤန့ၣ်​ အိၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်အလီၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်ဘၣ်. ဒီးအဂၤတနီၤန့ၣ်အိၣ်ဘၣ်လၢ ထံကီၢ်လၢပှၤတြီဃာ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သဘျ့ဘၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ်မၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤအခါ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အသးသမူအဂီၢ်လီၤ. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤ ဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢပဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဘၣ်သံဝဲသနာ်က့ နာ်ဝဲလၢခါဆူညါန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤကဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်​ တၢ်အိၣ်မူလၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ.

၅. တၢ်ထံၣ်လၢအတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ မၤဟးဂီၤပတၢ်နာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်သ့ဒ်လဲၣ်.

^၅ စီၤပီလူးဟ့ၣ်ပလီၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထံၣ်လၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ်တခါလီၤ. အဃိ အကွဲးဝဲဒၣ်လၢ “ပှၤသံသ့ၣ်တဖၣ်​ မ့ၢ်တဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်န့ၣ်​ ‘မ့ၢ်လၢ ခဲမုၢ်ဆ့ၣ်န့ၣ်​ ပကသံအဃိ မ်ပအီၣ်တၢ် ဒီးပအီတၢ်တက့ၢ်.’” ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ထံၣ်တခါအံၤန့ၣ်​ အိၣ်ပာ်စၢၤလၢ စီၤပီလူးတချုးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်အခါလီၤ. စီၤပီလူးဟံးန့ၢ်တၢ်ကတိၤအံၤလၢ ယၡါယၤ ၂၂:၁၃ အပူၤလီၤ. ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. လၢအဝဲသ့ၣ်ကမၤဒိၣ်ထီၣ်​ အတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤအလီၢ် အဝဲသ့ၣ်လူၤဘၣ်အနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘၣ်သးလီၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢအမ့ၢ် “တနံၤအံၤပကမၤဖဲပသး ဒီးခဲမုၢ်ဆ့ၣ်န့ၣ်ပကသံလီၤ.” တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်အံၤန့ၣ်​ အိၣ်တုၤလၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤလီၤ. ခီဖျိလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအကမၣ်အဃိ ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ဃာ်အီၤလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ.—၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၆:၁၅-၂၀.

၆. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ်​ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကဃုထၢတံၤသကိး ဒ်လဲၣ်တဖၣ်လဲၣ်.

^၆ ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤသမူထီၣ်က့ၤ ပှၤလၢအသံသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကဃုထၢတံၤသကိး ဒ်လဲၣ်တဖၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢကရံၣ်သူးတဖၣ်န့ၣ်​ ကဘၣ်ဟးဆှဲးပှၤလၢအတနာ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်ရ့ဒီးပှၤလၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢခါဆူညါဘၣ်, အဲၣ်လီၤထဲအသး ဒီးလူၤတၢ်မုာ်တၢ်ပၠီၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် ပတၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤတဖၣ်လီၤ. ခရံာ်ဖိတဂၤရ့ဒီး ပှၤဒ်န့ၣ်အသိးတဖၣ်မ့ၢ်အါန့ၣ်​ အလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤတဖၣ်​ ကဟးဂီၤဝဲလီၤ. အဃိ လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤ စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “သ့ၣ်ညါလီၤက့ၤသူသး ဒ်သိးသူကမၤက့ၤတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ် ဒီးတဘၣ်ဆဲးမၤတၢ်ဒဲးဘးတဂ့ၤ.” —၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃, ၃၄.

ပှၤလၢကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ်​ အမိၢ်ပှၢ်ကအိၣ်ဒ်လဲၣ်

၇. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၅-၃၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပှၤအါဂၤန့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒ်လဲၣ်.

^၇ ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၅-၃၈ တက့ၢ်. ပှၤလၢအတနာ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်​ ကသံကွၢ်ဘၣ်လၢ “ပှၤသံသ့ၣ်တဖၣ်​ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒ်လဲၣ်.” စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ ဖဲပသံအခါ တၢ်ကမၤအသးဒီးပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပှၤအါဂၤအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢ အလီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ လံာ်စီဆှံသိၣ်လိပှၤဒ်လဲၣ်.

၈. ဒ်သိးပကနၢ်ပၢၢ် တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်အဂီၢ် တၢ်အဒိမနုၤမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.

^၈ ဖဲပှၤတဂၤသံဝဲအခါ  အမိၢ်ပှၢ်ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲလီၤ.  ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤလၢအတ့လီၤတၢ်ခဲလၢာ်တဂၤန့ၣ်​ ဖဲအမၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအီၤအခါ ကဟ့ၣ်လီၤဝဲအမိၢ်ပှၢ်လၢ အအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်လီၤဝဲလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁:၁; ၂:၇) စီၤပီလူးဟ့ၣ်တၢ်အဒိတခါ လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤတအဲၣ်ဒိး က့ၤသူက့ၤပှၤအမိၢ်ပှၢ်လၢ အလီၢ်လံၤတခါလၢၤဘၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး “ဘုကၠူၣ်” မ့တမ့ၢ် “တၢ်ချံ” အဂ့ၢ်တက့ၢ်. ဖဲနဖှံလီၤတၢ်ချံလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လိၤအခါ အကမဲထီၣ်ဝဲ တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢအသီတဖၣ်လီၤ. တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢ အသီတဖၣ်အံၤန့ၣ်​ တလီၤဂာ်ဒ်တၢ်ချံလၢ အလီၢ်လံၤတခါန့ၣ်လၢၤဘၣ်. အဃိ စီၤပီလူးသူဝဲတၢ်အဒိအံၤလၢ ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်ကဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ်​ “အမိၢ်ပှၢ်ဒ်အအဲၣ်ဒိး ဟ့ၣ်လီၤဝဲအသိးလီၤ.”

၉. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၉-၄၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ကစၢ်ယွၤတ့လီၤတၢ်အက့ၢ်အဂီၤ လီၤဆီလိာ်အသးဒ်လဲၣ်.

^၉ ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၉-၄၁ တက့ၢ်. စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ ဖဲကစၢ်ယွၤတ့လီၤတၢ်အခါ အဝဲတ့လီၤဝဲတၢ်အကလုာ်ကလုာ်လီၤ. အဒိ, တၢ်အမိၢ်ပှၢ်ဒ်သိး ကျီၢ်, ထိၣ်​ ဒီးညၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ အလီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. ဒီးအတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢမူခိၣ်န့ၣ်​ မုၢ်ဒီးလါလီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. အဃိ အဝဲတဲဝဲလၢ “ဆၣ်တဖျၢၣ်ဒီးတဖျၢၣ်ဒၣ်လဲာ် အလၤကပီၤ တဒ်သိးလိာ်အသးဘၣ်.” ပမ့ၢ်ကွၢ်လၢ ပမဲာ်ချံဒု ပတထံၣ်အတၢ်လီၤဆီလိာ်အသးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ်​ တဲပၠးပှၤဘၣ်ဃးဒီး ဆၣ်တဖၣ်အတၢ်လီၤဆီလိာ်အသးလီၤ. ဆၣ်တနီၤန့ၣ်ဒိၣ်, တနီၤန့ၣ်ဆံး, တနီၤန့ၣ်အလွဲၢ်ဂီၤ, အလွဲၢ်ဝါ ဒီးအဂၤတနီၤန့ၣ်​ အလွဲၢ်ဘီဒ်မုၢ်အသိးလီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “တၢ်အမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီးမူခိၣ်အိၣ်ဝဲ ဒီးတၢ်အမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အိၣ်ဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ.” လၢကျဲဒ်လဲၣ်. လၢဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်​ ပအိၣ်ဒီးနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤ, မ့မ့ၢ်လၢမူခိၣ်န့ၣ်​ အိၣ်ဝဲဒီးနီၢ်သးက့ၢ်ဂီၤ ဒ်မူခိၣ်ကလူးအသိးလီၤ.

၁၀. ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်န့ၣ်​ အမိၢ်ပှၢ်ကအိၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၀ ပာ်သူၣ်ပာ်သး စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “ပှၤသံကဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ်​ မၤအသးဒ်န့ၣ်အသိး စ့ၢ်ကီးလီၤ. မိၢ်ပှၢ်န့ၣ်​ လီၤဂာ်ဒ်တၢ်ချံ လၢအဘၣ်တၢ်ဖှံလီၤအီၤ ဒီးအုၣ်သံဝဲ ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲအဘၣ်တၢ် ဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအီၤအခါ အအုၣ်သံ ကျၣ်သံတသ့ဘၣ်.” အဃိ ပသ့ၣ်ညါဖဲပှၤသံအခါ အနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤကဲထီၣ်က့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်အကမူၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁၉) အဃိ ပှၤအမိၢ်ပှၢ်န့ၣ်​ “ဖဲအဘၣ်တၢ် ဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအီၤအခါ အအုၣ်သံ ကျၣ်သံတသ့ဘၣ်” လၢကျဲဒ်လဲၣ်. စီၤပီလူးတအဲၣ်ဒိးတဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဘၣ်. ဒီးအဝဲတတဲတၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး ဝံအလံၤၡါ, ဝံအ့ၤလံယၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးမၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ပှၤသံသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤတဂၤဖဲအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်အခါ အဝဲကဲထီၣ်က့ၤ “ပှၤနီၢ်သးဖိ” လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၄၂-၄၄.

၁၁-၁၂. ယ့ၣ်ၡူးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဒ်လဲၣ်. ဒီးပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်​ အတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ်​ လီၤဂာ်လိာ်အသးဒီးယ့ၣ်ၡူးဒ်လဲၣ်.

^၁၁ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ  အဝဲအိၣ်ဒီးအနီၢ်ခိမိၢ်ပှၢ် ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအခါ “အကဲထီၣ်ပှၤနီၢ်သးဖိတဂၤလၢ အဟ့ၣ်လီၤတၢ်မူ” ဒီးက့ၤထီၣ်ဝဲဆူမူခိၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ခရံာ်ဖိလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်​ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအခါ အဝဲသ့ၣ်ကဲထီၣ်က့ၤ ပှၤနီၢ်သးဖိလီၤ. စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “ဒ်ပလီၤဂာ်ဒီးပှၤတဂၤ လၢအဘၣ်တၢ်တ့လီၤအီၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ကမူၣ်​ အက့ၢ်အဂီၤအသိးန့ၣ်​ ပကလီၤဂာ်ဒီးပှၤတဂၤလၢ အအိၣ်လၢမူခိၣ်​ အက့ၢ်အဂီၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၄၅-၄၉.

^၁၂ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ကဒါက့ၤ ဖဲယ့ၣ်ၡူးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအခါ  အတအိၣ်ဒီးအနီၢ်ခိမိၢ်ပှၢ်ဒ်  ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအသိးလၢၤဘၣ်. ဖဲစီၤပီလူးတဲဝဲ တၢ်ကတိၤအံၤဘူးကတၢၢ်အခါ အတဲဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်န့ၣ်လဲၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ “သွံၣ်ထံဖံးညၣ်န့ၣ်​ န့ၢ်သါဘၣ်ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်” လၢမူခိၣ်တသ့ဘၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၀) တၢ်မၢဖိဒီး ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်​ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ မူခိၣ်အဂီၢ် အနီၢ်ခိသွံၣ်ထံဖံးညၣ်​ ကဘၣ်ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်​ တၢ်မၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအီၤအခါဖဲလဲၣ်. စီၤပီလူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤတခါအံၤ တကဲထီၣ်အသးဖဲအစိၤဘၣ်. ကကဲထီၣ်အသးလၢခါဆူညါ ဒီးတကဲထီၣ်အသးတဘျီဃီဖဲ အဝဲသ့ၣ်သံဝဲအခါဘၣ်. ဖဲစီၤပီလူးကွဲးဝဲ ၁ ကရံၣ်သူးအခါ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တနီၤ “သံလံ” လီၤ. အဒိ, ဒ်တၢ်မၢဖိစီၤယၤကိာ်အသိးလီၤ. (မၤတၢ် ၁၂:၁, ၂) တၢ်မၢဖိအဂၤ ဒီးပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်​ လၢခံအဝဲသ့ၣ်​ “သံ” ဝဲလီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၆.

မၤနၢၤကွံာ်တၢ်သံ

၁၃. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟဲက့ၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ တၢ်မၤအသးဒ်လဲၣ်.

^၁၃ စီၤပီလူးဒီးယ့ၣ်ၡူးတဲဆိပာ်စၢၤဝဲ ဝံအတၢ်စံးပာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢအလီၤဆီတခါ လၢအမ့ၢ်ဝဲ ဖဲခရံာ်အတၢ်ဟဲက့ၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲန့ၣ်ပကထံၣ်ဘၣ်​ ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဝးဆှဲးဆှိး, တၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်, တၢ်ဆါသံသတြိာ်အိၣ်ထီၣ်ဒီး ပကထံၣ်ဘၣ်​ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပနီၣ်လၢအဂၤတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဖဲ ၁၉၁၄ ဒီးတၢ်ပနီၣ်လၢအလီၤဆီ အိၣ်ဒံးဝဲတခါလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်​ ကဘၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ ဒ်သိးကကဲထီၣ်​ တၢ်အုၣ်အသးလၢ ပှၤအကလုာ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤ. ဝံၤဒီးတၢ်အကတၢၢ်န့ၣ်​ ကတုၤဝဲလီၤ.” (မးသဲ ၁၄:၃, ၇-၁၄) စီၤပီလူးတဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ဖဲကစၢ်အတၢ်ဟဲက့ၤအိၣ်ဒီးပှၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်” ခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်​ လၢအ “သံလံ” န့ၣ်​ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလီၤ.—၁ သ့းစၤလနံ ၄:၁၄-၁၆; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၃.

၁၄. ခရံာ်ဖိလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်​ မ့ၢ်သံဖဲခရံာ်အတၢ်ဟဲက့ၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ တၢ်ကမၤအသးဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ  ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်မ့ၢ်သံန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်တဘျီဃီလီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကတိၤအံၤဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၁, ၅၂ လၢအတဲဝဲလၢ “ပဝဲဒၣ်အံၤ ပတမံလၢ တၢ်သံအပူၤ ကိးဂၤဒဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ပဝဲခဲလၢာ် ပကဘၣ်တၢ်လဲလိာ်ပှၤ တဘျီဃီလၢတဖျးမဲာ်အတီၢ်ပူၤ ဖဲကွဲၤအလီၢ်ခံကတၢၢ်တဖျၢၣ်​ သီၣ်ထီၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.” ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကတိၤအံၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤလီၤ. ခရံာ်အဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ်အံၤ ကပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခု ဒီး “အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီး ကစၢ်ထီဘိ” လီၤ.—၁ သ့းစၤလနံ ၄:၁၇.

၁၅. ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ်​ လၢတဖျးမဲာ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်.

^၁၅ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢမူခိၣ်​ လၢ “တဖျးမဲာ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်” အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီးအတၢ်မၤလီၤ. အတၢ်မၤမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲအဝဲသ့ၣ်လၢ “ပှၤလၢအမၤနၢၤတၢ်ဒီး မၤတၢ်လၢယမၤတဖၣ်​ တုၤလၢအကတၢၢ်န့ၣ်​ ယကဟ့ၣ်အီၤတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဖီခိၣ်​ ဒ်ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်လၢ ယပၢ်အအိၣ်အသိးလီၤ. ဒီးအဝဲကပၢဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်လၢ နီၣ်ထိးဘိထး ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်​ တၢ်မၤသ့ၣ်ဖးအီၤ ဒ်သပၢၤဟီၣ်ခိၣ်လၢ အသ့ၣ်ဖးကွံာ်ဝဲလၢအက့တဖၣ်​ အသိးန့ၣ်လီၤ.” (လီၣ်ဖျါ ၂:၂၆, ၂၇) ဒီးမူဒါလၢ ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်မၤထွဲဝဲ ဒီးကပၢဝဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်လၢ နီၣ်ထိးဘိထးလီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၁-၁၅.

၁၆. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအါဂၤ ကမၤနၢၤကွံာ်တၢ်သံလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၁၆ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်​ ကမၤနၢၤကွံာ်တၢ်သံလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၄-၅၇) အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ်​ ဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်အလီၢ်အလၤလၢ ကမၤနၢၤကွံာ်ဝဲ  တၢ်အၢတၢ်သီလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ  ဖဲအၢ်မက့းဒိၣ်တၢ်ဒုးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခရံာ်ဖိပိာ်မုၣ်ပိာ်ခွါလၢအကကွဲၢ်တဖၣ်​ “ကလဲၤခီဖျိတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” ဒီးကနုာ်လီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၁၄) ပှၤလၢအပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ ကထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်မၤနၢၤကွံာ်တၢ်သံ ဒီးကထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး ပှၤလၢအကကွဲၢ်လၢအသံတ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်​ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ. ထံၣ်တမှံကွၢ် ဖဲတၢ်မၤနၢၤအံၤကဲထီၣ်အခါ ကလီၤသူၣ်ခုသးခုထဲလဲၣ်. (မၤတၢ် ၂၄:၁၅) ဒီးကယဲၢ်ပှၤလၢအတီဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ ကမၤနၢၤကွံာ်ဝဲတၢ်သံလၢ ပဒိးန့ၣ်ဘၣ်အီၤလၢ စီၤအၤဒၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.

၁၇. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ခဲအံၤပကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၇ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ စီၤပီလူးကွဲးန့ၢ်ဝဲ ပှၤကရံၣ်သူးဖိတဖၣ်န့ၣ်​ ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ခရံာ်ဖိလၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤအဂီၢ်လီၤ. အဃိ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အါမးလၢ ပကဘၣ်ဒိကနၣ်​ စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ ဒီးတသ့ဖဲအသ့ ပကမၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်​ “လၢကစၢ်အတၢ်မၤအပူၤလီၤ.” (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၈ တက့ၢ်.) ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ ဒီးပမ့ၢ်မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ ကစၢ်အတၢ်မၤအပူၤန့ၣ်​ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်အိၣ်မူလၢခါဆူညါ လၢအပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ. တၢ်အိၣ်မူလၢခါဆူညါန့ၣ်​ ပဆိကမိၣ်ထံအီၤဒီး ပထံၣ်တမှံကွၢ်အီၤတလၢၤဘၣ်. အဃိ ပမၤကစၢ်အတၢ်မၤန့ၣ်​ တကဲထီၣ်တၢ်ကလီကလီဘၣ်.