KIKAPU YA 3
Yinki Kele Lukanu ya Nzambi Samu na Bantu?
1. Yinki kele lukanu ya Nzambi samu na bantu?
NZAMBI kele na lukanu ya mbote samu na bantu. Yandi salaka bakala mpe nketo ya ntete, Adamu na Eva, samu bavuanda na bilanga mosi ya kitoko. Lukanu na yandi vuandaka ti babuta bana, bakumisa ntoto ya mvimba paradiso, mpe batanina bibulu.—Kuyantika 1:28; 2:8, 9, 15; tala Noti ya 6.
2. (a) Yinki mutindu beto mezabila ti Nzambi kekokisa lukanu na yandi? (b) Bantu ya yinki mutindu kevuanda awa na ntoto, mpe bakezinga bamvula yikua?
2 Nge mekanisa ti kilumbu ya nkaka beto kevuanda diaka na paradiso awa na ntoto? Yehova metuba: ‘Munu mebaka lukanu, munu kelungisa yau mpe.’ (Yezaya 46:9-11; 55:11) Ya kedika, yandi kesala kaka mutindu yandi kanaka, mpe kima mosi ve kepekisa yandi. Yehova metuba ti yandi salaka ntoto samu na mfunu. Yandi ‘salaka yau ve kaka samu na mpamba.’ (Yezaya 45:18) Yandi zola ti bantu zinga na ntoto ya mvimba. Bantu ya yinki mutindu Nzambi zola bavuanda awa na ntoto, mpe bakevuanda samu na bamvula yikua? Biblia metuba ti: ‘Bantu ya lunungu [to, ya luzitu] kebaka ntoto, mpe bakezinga mvimba-mvimba na zulu na yau.’—Nkunga 37:29; Kusonga 21:3, 4.
3. Lokola bantu kebelaka mpe kekufuaka, yinki kiuvu nge lenda kukiyuvusa?
3 Kasi bubu yayi bantu kena kubela mpe kufua. Na bisika mingi, bamvita kele mpe bantu kena kufua baninga na bau. Nzokande Nzambi kanaka ve ti mambu salamina mutindu yina. Yinki diambu salamaka, mpe samu na yinki? Kaka Biblia nde lenda pesa mvutu.
MBENI YA NZAMBI
4, 5. (a) Nani sadilaka nioka samu na kutuba na Eva na bilanga ya Edeni? (b) Yinki mutindu muntu ya mbote lenda kuma muyibi?
4 Biblia mezabisa beto ti Nzambi kele na mbeni mosi yina bakebokidilaka ‘Diabulu mpe Satana.’ Satana sadilaka nioka samu na kuvuna Eva na bilanga ya Edeni. (Kusonga 12:9; Kuyantika 3:1) Satana salaka mutindu yina samu yamonana neti nioka nde vuandaka tuba.—Tala Noti ya 7.
5 Yakele Nzambi nde salaka Satana Diabulu? Ve! Mbasi mosi yina vuandaka na dizulu ntangu Nzambi salaka ntoto samu na Adamu na Eva nde kukikumisaka Diabulu. (Yobi 38:4, 7) Yinki mutindu yau salamaka? Yinki mutindu muntu ya mbote lenda kuma muyibi? Yandi butukaka muyibi ve. Kasi kana yandi metatamana kulula (kuzinina), to kuzola kima yina kele ya yandi ve. Kana yandi metatamana kukanisa kima yango, mpe nsatu na yandi ya yimbi kekuma ngolo. Na manima, kana diluaku memonana, yandi keyiba kima yango. Na mutindu yina yandi mekukikumisa muyibi.—Tanga Yakobo 1:13-15; tala Noti ya 8.
6. Yinki mutindu Mbasi mosi kumaka mbeni ya Nzambi?
6 Yau nde diambu kuminaka mbasi yango. Na manima ya kusala Adamu na Eva, Yehova zabisaka bau babuta bana mpe ‘bafulusa ntoto.’ (Kuyantika 1:27, 28) Ntangu yankaka mbasi yango kumaka na makanisi yayi: ‘Bantu nionso yayi lenda sambila munu na kisika basambila Yehova!’ Kukanisa mingi diambu yango salaka ti, yandi kuma na nsatu ya ngolo ya kubaka kima yina vuandaka ya Yehova. Mbasi yango zolaka ti bantu sambila yandi. Yau yina yandi vunaka Eva mpe yandi vukumunaka yandi. (Tanga Kuyantika 3:1-5.) Mutindu yina nde yandi kuminaka Satana Diabulu, mbeni ya Nzambi.
7. (a) Samu na yinki Adamu na Eva kufuaka? (b) Samu na yinki beto kenunaka mpe beto kekufuaka?
7 Adamu na Eva bazitisaka ve Nzambi mpe bakudiaka mbuma. (Kuyantika 2:17; 3:6) Basadilaka Yehova disumu, mpe nsukansuka bakufuaka, kaka mutindu Yehova tubaka. (Kuyantika 3:17-19) Bana yina Adamu na Eva butaka bakumaka bantu ya masumu, mpe bakufuaka. (Tanga Baroma 5:12.) Samu beto bakusa mutindu bana ya Adamu na Eva kumaka basumuki, beto baka kifuani. Yindula ntete nge kena kusala babriki na kesi yina kele ya kuvenga. Babriki nionso yina nge kesala na kesi yina yakevuanda kaka ya kuvenga mutindu kaka kesi yango yakele. Ntangu Adamu mangaka kuzitisa Nzambi, yandi kumaka muntu ya masumu. Lokola beto kele bana ya Adamu, beto nionso beto kele bantu ya masumu, to beto kele na “kieta” yina yandi vuandaka na yau. Yau yina, lokola beto kele bantu ya masumu, beto kenunaka mpe beto kekufuaka.—Baroma 3:23; tala Noti ya 9.
8, 9. (a) Yinki Satana zolaka ti Adamu na Eva bandima? (b) Samu na yinki Yehova kufuaka ve batomboki mbala mosi?
8 Satana bandaka kutombokila Yehova ntangu yandi tindaka Adamu na Eva bamanga kuzitisa Nzambi. Yandi zolaka ti Adamu na Eva bandima ti Yehova kele muntu ya luvunu, n’yadi ya yimbi yina zolaka ve mambote na bau. Satana tubaka ti bantu kele na mfunu ve ti Nzambi zabisa bau mambu yina bafueti sala mpe Adamu na Eva lendaka pona bau mosi mambu yina kele ya mbote mpe yina kele ya yimbi. Na yau, yinki Yehova lendaka sala? Yandi lendaka kufua batomboki yango mpe kusukisa butomboki. Kasi kusala mutindu yina zolaka monisa ti Satana kele muntu ya luvunu? Ve.
9 Yau yina, Yehova kufuaka ve batomboki yango mbala mosi. Kasi, yandi bikilaka bantu ntangu samu bakukiyadila bau mosi. Na mutindu yina, yau kemonana mbotembote ti Satana kele muntu ya luvunu mpe Yehova nde mezaba yina kele mbote kuluta samu na bantu. Beto kebakusa diambu yango mbotembote na kikapu ya 11. Kasi yinki nge mekanisa samu na nzengolo yina Adamu na Eva babakaka? Basalaka diambu ya mbote lokola bandiminaka Satana mpe bamangaka kuzitisa Yehova? Yehova nde pesaka Adamu na Eva bima nionso yina bavuandaka na yau. Yandi pesaka bau luzingu ya kukoka, kisika ya mbote ya kuvuanda, mpe kisalu ya mbote. Kasi Satana pesaka bau ve ata kima mosi ya mbote. Kana nge nde vuandaka na kisika na bau, yinki nge zolaka sala?
10. Yinki nzengolo ya mfunu mosimosi na beto fueti baka?
10 Bubu yayi diaka, mosimosi na beto fueti baka nzengolo, mpe Luzingu na beto mesimbama na nzengolo yango. Beto lenda pona kuzitisa Yehova lokola N’yadi na beto mpe kumonisa ti Satana kele muntu ya luvunu. To mpe beto lenda pona Satana lokola n’yadi na beto. (Nkunga 73:28; tanga Bingana 27:11.) Bantu fioti kaka na yinza yayi kezitisaka Yehova. Kutu, Nzambi ve kena kuyadila yinza. Kana yakele Nzambi ve, nani kuandi kena yadila yau?
NANI KENA KUYADILA YINZA?
Kana bimfumu nionso ya yinza vuandaka ya Satana ve, yandi zolaka pesa yau na Yesu?
11, 12. (a) Lokola Satana zolaka pesa Yesu bimfumu ya yinza yau melonga beto yinki? (b) Yinki baverse yina kena kumonisa ti Satana kele n’yadi ya yinza?
11 Yesu zabaka mbote nani kele mpenza n’yadi ya yinza. Kilumbu mosi, Satana ‘monisaka yandi bimfumu nionso ya ntoto mpe nkembo na yau.’ Na manima Satana pesaka Yesu nsilulu yayi: ‘Munu kepesa nge bima yayi nionso kana nge mefukama mpe nge, mesambila munu.’ (Matayo 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Kukiyuvusa ntete, ‘Kana bimfumu yango vuandaka ya Satana ve, yandi zolaka pesa yau na Yesu?’ Ve. Bimfumu nionso kele ya Satana.
12 Nge lenda kukiyuvusa: ‘Yinki mutindu Satana lenda vuanda n’yadi ya yinza yayi? Yehova nde kele Nkua-Ngolo Nionso yina salaka bima nionso, mutindu yina ve?’ (Kusonga 4:11) Mutindu yina, kasi Yesu bokilaka Satana puelele ‘mfumu ya ntoto yayi.’ (Yoane 12:31; 14:30; 16:11) Ntumua Paulo bokilaka Satana Diabulu ‘nzambi ya mambu ya ntangu yayi.’ (2 Bakorinto 4:3, 4) Ntumua Yoane diaka sonikaka ti ‘ntoto ya mvimba kele na yinsi ya luyalu ya muntu ya yimbi.’—1 Yoane 5:19.
YINKI MUTINDU YINZA YA SATANA KEBEBISAMA?
13. Samu na yinki beto kele na nsatu ya yinza ya yimpa?
13 Yinza yayi ketatamana kubeba. Beto kena kumona bamvita, mambu ya yimbi, luvunu, mpe kinkesi bisika nionso. Bantu kelenda ve kumanisa mambu yayi nionso, ata bamesala yinki mutindu. Kasi ntama mingi ve Nzambi kebebisa yinza yayi ya yimbi na mvita ya Armagedoni, mpe na kisika na yau yandi ketula yinza mosi ya lunungu.—Kusonga 16:14-16; tala Noti ya 10.
14. Yehova ponaka nani samu yandi vuanda Mfumu na Kimfumu na yandi? Yinki Biblia samunaka samu na Yesu?
14 Yehova ponaka Yesu Klisto vuanda Mfumu na Kimfumu to luyalu na yandi ya dizulu. Bamvula mingi lutaka, Biblia samunaka ti Yesu kevuanda ‘Ntinu ya Ngemba’ mpe luyalu na yandi kevuanda na nsuka ve. (Yezaya 9:6, 7) Yesu longisaka banlonguki na yandi basambilaka samu na guvernema yango mutindu yayi: ‘Kimfumu na nge kuiza. Luzolo na nge salama na ntoto, mutindu mosi na dizulu.’ (Matayo 6:10) Na Kikapu ya 8, Beto kelonguka mutindu Kimfumu ya Nzambi kebebisa baluyalu ya yinza yayi. (Tanga Daniele 2:44.) Na manima Kimfumu ya Nzambi kekumisa ntoto ya mvimba paradiso mosi ya kitoko.—Tala Noti ya 11.
YINZA YA YIMPA MEKUMA PENE!
15. Yinki kele “Ntoto ya yimpa”?
15 Biblia mepesa nsilulu: ‘Beto kena kuvingila dizulu ya yimpa mpe ntoto ya yimpa,’ mpe ‘na kati na yau lunungu kevuanda.’ (2 Piere 3:13; Yezaya 65:17) Na bantangu yankaka Biblia kesadilaka ntubulu “ntoto” samu na kutubila bantu yina kele na ntoto yango. (Kuyantika 11:1) Na yau, “ntoto ya yimpa” ya lunungu zola monisa bantu nionso yina kezitisaka Nzambi mpe bayina kele na lusakumunu na yandi.
16. Yinki dikabu ya mbote Nzambi kepesa bayina kevuanda na ntoto ya yimpa, mpe yinki beto fueti sala samu beto baka dikabu yango?
16 Yesu pesaka nsilulu ti bantu yina kevuanda na ntoto ya yimpa ya Nzambi kebaka luzingu ya “mvula na mvula.” (Marko 10:30) Yinki beto fueti sala samu beto baka dikabu yango? Samu na kubaka mvutu tanga Yoane 3:16 mpe 17:3. Beto tala ntangu yayi yina Biblia metuba samu na mutindu luzingu kevuanda na Paradiso awa na ntoto.
17, 18. Yinki mutindu beto mezaba ti kiyenge kevuanda na ntoto ya mvimba mpe bantu kebanga diaka kima mosi ve?
17 Yimbi, bamvita, kufua bantu, mpe kinkesi kemanisa. Bantu ya yimbi kevuanda diaka ve na ntoto. (Nkunga 37:10, 11) Nzambi ‘kesukisa bamvita na ntoto ya mvimba.’ (Nkunga 46:9; Yezaya 2:4) Ntoto kefuluka na bantu yina kezolaka Nzambi mpe kezitisaka yandi. Kiyenge kevuanda mvimba mvimba na ntoto.—Nkunga 72:7.
18 Bisadi ya Yehova kebanga diaka kima mosi ve. Na ntangu ya ntama, ntangu Bayisaele vuandaka zitisa Nzambi, bavuandaka na kiyenge samu yandi vuandaka tanina bau. (Levi 25:18, 19) Na Paradiso, beto kebanga diaka kima mosi ve mpe muntu mosi ve. Beto kevuanda ntangu nionso na kiyenge!—Tanga Yezaya 32:18; Mika 4:4.
19. Samu na yinki beto lenda ndima ti madia kevuanda mingi na ntoto ya yimpa ya Nzambi?
19 Madia kevuanda mingi na ntoto. ‘Mbuma kevuanda mingi mpenza na ntoto; yakefuluka na nsongi ya bamongo.’ (Nkunga 72:16) Yehova, ‘Nzambi na beto, kesakumuna beto’ mpe ’ntoto kebuta mbuma na yau.”—Nkunga 67:6.
20. Yinki mutindu beto mezabila ti ntoto ya mvimba kekuma paradiso?
20 Ntoto ya mvimba kekuma paradiso. Bantu kevuanda na bayinzo ya kitoko mpe bilanga ya kitoko. (Tanga Yezaya 65:21-24; Kusonga 11:18.) Ntoto ya mvimba kekuma kitoko mutindu bilanga ya Edeni vuandilaka. Yehova kekokisa ntangu nionso bansatu ya bantu. Biblia metuba samu na Nzambi: ‘yandi kezibula diboko na yandi mpe yandi kelungisa nsatu ya konso kima kele na luzingu.’—Nkunga 145:16.
21. Yinki mutindu beto mezabila ti kiyenge kevuanda kati na bantu mpe bibulu?
21 Kiyenge kevuanda kati na bantu mpe bibulu. Bibulu kesala diaka bantu yimbi ve. Bana fioti kebanga ve, ata kana bakele kisika mosi na bibulu yina kele ya nganzi bubu yayi.—Tanga Yezaya 11:6-9; 65:25.
22. Yinki Yesu kesala samu na bantu ya maladi?
22 Ata muntu mosi ve kebela. Ntangu Yesu vuandaka na ntoto, yandi belusaka bantu mingi. (Matayo 9:35; Marko 1:40-42; Yoane 5:5-9) Kasi lokola Yesu kele Mfumu na Kimfumu ya Nzambi, yandi kebelusa bantu nionso ya maladi. Ata muntu mosi ve kebuela tuba: ‘Munu kena kubela.’—Yezaya 33:24; 35:5, 6.
23. Yinki Nzambi kesala samu na bantu yina mekufuaka?
23 Bantu ya kufua kevutuka na luzingu. Nzambi pesaka nsilulu ti yandi kefutumuna bamilio ya bantu yina mekufuaka. ‘Bantu ya lunungu mpe bantu ya kukondua lunungu kefutumuka.’—Tanga Yoane 5:28, 29; Bisalu 24:15.
24. Nge kesepela kuvuanda na Paradiso? Samu na yinki?
24 Beto nionso fueti pona. Beto lenda pona kulonguka mambu ya Yehova mpe kusadila yandi, to kupona kusala kaka yina ntima na beto mesepela na yau. Kana beto mepona kusadila Yehova, beto kevuanda na kivuvu mosi ya mbote samu na bilumbu kena kuiza. Ntangu muntu mosi lombaka Yesu yandi bambukila yandi moyo ntangu yandi kekufua, Yesu pesaka yandi nsilulu ti: ‘Nge kevuanda na munu na Paradiso.‘ (Luka 23:43) Bika beto longuka mambu yankaka metadila Yesu Klisto mpe mutindu bansilulu ya Nzambi kelungana na nzila na yandi.