DILONGI 39
Mutindu Nzambi ketadilaka menga
Menga kele mfunu mingi samu na luzingu. Kana yamekondua na nzutu, muntu lenda zinga diaka ve. Lokola yandi kele Mvangi, Nzambi kele na yinsua ya kuzabisa mutindu ya kusadila menga. Yinki yandi metuba samu na diambu metadila menga? Beto lenda kudia yau to beto lenda ndima bavutusa beto menga? Mpe yinki mutindu nge lenda baka banzengolo ya mbote samu na diambu yango?
1. Yinki mutindu Yehova ketadilaka menga?
Yehova zabisaka na bisadi na yandi ya ntama: ‘Samu luzingu ya konso kisemua yina kezingaka kele menga na yau.’ (Levi 17:14) Samu na Yehova, menga kemonisaka luzingu. Lokola luzingu kele dikabu ya nlongo, to ya santu, yina mekatuka na Nzambi, menga diaka kele nlongo.
2. Yinki nsadulu ya menga yina Nzambi mepekisa?
Yehova pesaka nsiku na bisadi na yandi yina zingaka tekila Yesu kuiza ti bakudia menga ve. (Tanga Kuyantika 9:4 mpe Levi 17:10.) Yandi ndimisaka nsiku yango ntangu kimvuka ya ntuadisi zabisaka Baklisto ti ‘beno tatamana kumanga . . . menga.’—Tanga Bisalu 15:28, 29.
Kumanga menga zola monisa yinki? Kana munganga melomba nge nge bika malavu, yakelomba nge lemba kunua yau. Kasi nge lenda kudia madia yina kele na malavu na kati, to kundima bakotisa nge malavu na nzutu na nzila ya ntumbu? Nge kesala mutindu yina ve. Mutindu mosi, nsiku ya Nzambi ya kumanga menga zola monisa ti beto fueti kunua menga ve to kudia ve kibulu yina bazengaka ve dilaka samu na kubimisa menga. Mpe beto fueti kudia ve madia yina bamebuela menga na kati.
Bosi diambu metadila mayele ya munganga samu na diambu metadila kusadila menga? Mitindu yankaka kena kuzitisa ve na puelele nsiku ya Nzambi. Yau metadila kuvutula menga nionso to mosi ya bitini yiya (4) ya nene ya menga—globules rouges, globules blancs, plaquette, mpe plasma. Mitindu yankaka ya kusadila menga kele ntangu yankaka yimbi ve na kutadila minsiku ya Nzambi. Na kifuani, mitindu yankaka kelombaka kusadila bima ya fioti fioti ya bitini yina ya nene ya menga. Ntangu yankaka yakelomba basadila menga ya muntu yandi mosi. Ntangu beto kena kutadila mitindu yayi nionso, konso muntu fueti baka nzengolo na yandi.a—Bagalatia 6:5.
KOTA NA MPINDA
Tadila mbotembote mutindu ya kubaka banzengolo ya mbote na diambu metadila mayele ya munganga ya kusadila menga.
3. Baka banzengolo yina kesepedisa Yehova na diambu metadila kusadila mayele ya munganga
Yinki mutindu nge lenda baka banzengolo yina kele na nguizani na mutindu Nzambi ketadilaka mambu na diambu metadila kusadila mayele ya munganga? Tula VIDEO, mpe na manima tadila mfunu ya kusadila mambu yayi melanda.
Sambila samu na kubaka nduenga.—Yakobo 1:5.
Sosa bansikudukusu ya Biblia mpe mutindu ya kusadila yau.—Bingana 13:16.
Sosa mitindu yankaka ya kusadila yina kele na kisika nge kevuandaka.
Mona mitindu yina kena kumonana puelele ti nge lenda ndima yau ve.
Kukindimisa ti nzengolo yina nge kebaka kebika nge na kikansasa ya mbote.—Bisalu 24:16.b
Zaba ti ata muntu mosi ve—yavuanda nkuelani na nge, nkulutu, to nlongisi na nge ya Biblia—kezabisa nge nzengolo yina nge fueti baka na diambu metadila kikansasa na nge.—Baroma 14:12.
Sonika nzengolo na nge.
4. Bambangi ya Yehova kesosaka lusadusu ya mbote ya munganga
Beto kele na dikoki ya kuzitisa nsiku ya Nzambi na yina metadila menga mpe kubaka lusadusu ya munganga ya mbote kukondua kusadila menga. Tula VIDEO.
Tanga Tito 3:2, mpe na manima tadila kiuvu yayi:
Samu na yinki beto fueti solola mbote mpe na ntima ya kukita na minganga yina kena kusadisa beto?
Yina Muklisto fueti manga |
Yina Muklisto fueti bakila nzengolo |
|---|---|
A. Plasma |
Bima ya fioti fioti ya plasma |
B. Globules blancs |
Bima ya fioti fioti ya Globules blancs |
C. Plaquettes |
Bima ya fioti fioti ya Plaquettes |
D. Globules rouges |
Bima ya fioti fioti ya Globules rouges |
5. Ntangu yakelomba kusadila bima ya fioti fioti ya menga
Menga kele na bitini yiya (4) ya nene—globules rouges, globules blancs, plaquettes, mpe plasma. Bitini yango kele na bima ya fioti fioti na kati, bakebokidilaka yau bima ya fioti fioti ya menga.c Bakesadilaka bima ya fioti fioti ya menga samu na kunuanisa bamaladi to kukanga menga samu yalemba kubima.
Samu na bima ya fioti fioti ya menga, konso Muklisto fueti baka nzengolo na kutadilaka kikansasa na yandi yina melongua mbote. Bampangi yankaka lenda baka nzengolo ya kumanga mayele ya munganga yina kelombaka kusadila bima ya fioti fioti ya menga. Bayankaka lenda kanisa ti kikansasa na bau mepesa bau nzila ya kundima bima ya fioti fioti yango ya menga.
Ntangu nge zola baka banzengolo na nge, tadila kiuvu yayi:
Yinki mutindu munu lenda sasila munganga samu na yinki muzola ve to mendima kusadila kima mosi ya fioti ya menga?
MUNTU YANKAKA LENDA YUVUSA: “Yimbi kele wapi kana bamevutula nge menga?”
Yinki nge mekanisa?
BUNKUFI
Yehova zola beto manga kusadila menga na mutindu ya yimbi.
Mvutukulu
Samu na yinki Yehova ketadilaka menga yakele nlongo?
Yinki mutindu beto mezabila ti nsiku ya Nzambi ya kumanga menga metadila mpe kuvutula menga?
Yinki mutindu nge lenda baka banzengolo ya mbote na diambu metadila mayele ya munganga ya kusadila menga?
SOSA
Yinki mambu nge fueti tadila yina lenda sadisa nge na kubaka banzengolo na diambu metadila mayele ya munganga ya kusadila menga ya nge mosi?
“Mituna ya batángi” (Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli ya 15 Octobre 2000)
Yinki nge fueti tadila ntangu nge zola ndima bima ya fioti fioti ya menga?
Yinki tindaka muntu mosi ya siansi na kundima ti nsiku ya Yehova na yina metadila menga kele ya mbote?
“Nandimi oyo Nzambe alobi mpo na makila” (Lamuká! ya 8 Décembre 2003)
Longuka mutindu bankulutu yina kele na Bakomite yina kesololaka na minganga kena sadisa mpenza bampangi na bau na kimvuka.
a Tala Dilongi 35, “Mutindu ya kubaka banzengolo ya mbote.”
b Tala kitini 5, “Ntangu yakelomba kusadila bima ya fioti fioti ya menga”; Noti 3, “Mayele ya munganga na diambu metadila menga”; mpe Mosala na biso ya Bokonzi ya Novembre 2006, paje 3-6.
c Baminganga yankaka kekanisaka ti bitini yiya (4) ya nene ya menga kele kaka bima ya fioti fioti ya menga. Na yau, nge fueti sasila mbotembote nzengolo na nge ya kumanga menga nionso to ya kumanga globules rouges, globules blancs, plaquettes, to plasma.