NA BAKOLOSE
1 Ni munu Polo, ntumwa ya Kristo Yesu na nzila ya luzolo ya Nzambi mpe Timote mpangi ya beto. 2 Na basantu mpe na bampangi yina ke ya kukwikama na bumosi na Kristo Yesu na Kolose:
Bika ti ntima ya kulutila mbote mpe kizunu ya Nzambi Tata ya beto vanda na beno.
3 Ntangu nyonso beto ke vutulaka matondo na Nzambi, Tata ya Mfumu ya beto Yesu Kristo, ntangu beto ke sambilaka samu na beno, 4 samu beto kuwaka nsangu ya kiminu ya beno na Kristo Yesu mpe ya luzolo yina beno ke na yawu samu na basantu, 5 samu na kivuvu yina ba me bumbila beno na mazulu. Beno kuwaka ntete nsangu ya kivuvu yayi na nzila ya nsangu ya matsyeleka ya nsangu ya mbote 6 yina kumaka na sika ya beno. Kaka mutindu nsangu ya mbote ke na butaka mbuma mpe ke na kulaka na yinza nyonso, ya ke mpe mutindu mosi na kati ya beno katuka kilumbu yina beno kuwaka mpe beno zabaka mbote-mbote ntima ya kulutila mbote ya Nzambi mutindu ya kele ya tsyeleka. 7 Ni yina beno longokaka na Epafraze, mpangi ya beto yina beto ke zolaka mingi, yina ke ya kukwikama, mpe yina ke salaka mutindu kisadi ya Kristo na kisika ya beto. 8 Yandi me zonza mpe na beto ti mpeve ya santu ke na sadisaka beno na kulakisa luzolo.*
9 Ni na yawu, banda kilumbu yina beto kuwaka yawu, beto me bika ata fioti ve kusambila samu na beno mpe kulomba na Nzambi ti beno vanda ya kufuluka na nzayilu ya matsyeleka na yina me tadila luzolo ya Nzambi, mpe yina beno lenda bakula na lubakusu ya mpeve ya santu. 10 Beno nata luzingu ya beno na mutindu yina me lunga na meso ya Yehova,* samu na kusepelisa yandi ntangu beno ke na tatamanaka na kubuta mbuma na konso kisalu ya mbote mpe na kuyela na nzayilu ya matsyeleka ya Nzambi. 11 Beto ke sambilaka mpe ti Nzambi sadila nkembo ya yandi na kupesa beno ngolo ya kulutila, samu beno lenda kukanga ntima na ntima ya yinda mpe kilengi. 12 Beno vutula mpe matondo na Nzambi Tata, samu yandi me bongisa beno na kuzwa dikabu ya basantu yina ke na nsemo.
13 Yandi me katula beto na lutumu ya kitombi mpe yandi me kotisa beto na Kimfumu ya Mwana yina yandi ke zolaka. 14 Ni na nzila ya Mwana ya yandi ba kuulaka beto na nzila ya ntalu ya kufuta, mpe beto kuzwaka mulemvo ya masumu ya beto. 15 Yandi ke kifwani ya Nzambi yina ke talanaka ve, mwana ya ntete na bima nyonso yina Nzambi yidikaka. 16 Ni na nzila ya yandi ba yidikaka bima nyonso na mazulu mpe na ntoto, bima yina ke talanaka, bima yina ke talanaka ve, ba yina ke twadisaka, ba yina ke na lutumu, baluyalu mpe bamfumu. Ee, na nzila ya yandi mpe samu na yandi ba yidikaka bima nyonso ya nkaka. 17 Dyaka, yandi kele tekila bima nyonso ya nkaka, mpe bima nyonso ya nkaka me kuzwa luzingu na nzila ya yandi. 18 Yandi ke yintu ya nzutu yina ke dibuundu, yandi ke kubanda mpe mwana ya ntete yina ba vumbulaka na lufwa, samu yandi kuma muntu ya ntete na bima nyonso, 19 samu Nzambi vandaka na kilengi ya kubika ti yandi vanda ya kulunga na bima nyonso 20 mpe na nzila ya yandi, ya zola zonza na nzila ya menga ya yandi yina yandi mwangisaka na zulu ya yinti ya mpasi,* Nzambi yidikaka bamambu na bima nyonso ya nkaka, ya vanda bima yina ke na ntoto to bima yina ke na mazulu.
21 Ya tsyeleka, beno bantu yina vandaka ntete ntama na Nzambi mpe yina vandaka bambeni ya yandi, samu mabanza ya beno vandaka kaka na mambu ya yimbi, 22 ntangu yayi, yandi me vutula kindiku na kati ya beno na yandi na nzila ya lufwa ya muntu yina pesaka luzingu ya yandi mutindu munkayulu, samu yandi lakisa beno na mantwala ya Nzambi mutindu bantu ya santu ya kukondwa mvindu mpe yina ba lenda funda ve ata na mambu mosi— 23 ya tsyeleka, ya ke vanda mutindu yina kaka kana beno vanda na lukwikulu, beno kangama ngolo na fondasio, beno vanda ya kusikama, mpe beno kuzimbisa ve kivuvu ya nsangu ya mbote yina beno kuwaka, mpe yina ba longaka na yinza ya muvimba. Ni na nsangu ya mbote yayi munu Polo, mu kumaka kisadi.
24 Ntangu yayi mu ke na sepelaka na bampasi yina mu ke na kutanaka na yawu samu na beno, mpe mu me kanisa ti nabunu mu tala mpasi ya kulutila mutindu nzutu ya Kristo, ya zola zonza kimvuka. 25 Mu ke sadilaka dikanda ya Nzambi samu yandi pesaka munu kisalu yayi. Ya ke samu na mbote ya beno. Ni na yawu, mu ke salaka nyonso yina mu lenda sala na kusamuna mambu ya Nzambi. 26 Ee, samu na kusamuna kinsweki ya santu ya Nzambi. Kinsweki yayi zabanaka ve na yinza mpe na bantu yina zingaka na ntama. Kasi ntangu yayi ba me lakisa yawu na basantu, 27 yina Nzambi talaka mbote na kuzonzila bawu kimvwama ya nkembo ya kinsweki yayi ya santu na kati ya makanda, yina ke Kristo na bumosi na beno, kivuvu ya nkembo ya yandi. 28 Ni yandi beto ke samunaka ntangu beto ke kebisaka bantu nyonso, mpe ke longaka bantu nyonso na mayela nyonso, samu muntu nyonso vanda ya kulunga na bumosi na Kristo. 29 Ni na yawu mu ke na salaka mingi mpe mu ke na nwanaka na lubakusu ya ngolo ya yandi yina ke na salaka na ngolo nyonso na kati ya munu.
2 Mu zola beno zaba wapi mutindu mvita yina mu ke na nwanaka samu na beno, samu na bantu ya Lawodise, mpe samu na ba yina nabunu ba tala munu* ke nene. 2 Ya ke samu na kukindisa bantima ya bawu mpe samu ba vanda na bumosi na kati ya luzolo mpe samu ba kuzwa bimvwama nyonso yina ke katukaka na kundima ya tsyeleka ya mambu yina ba ke bakulaka, samu na kuzaba mbote-mbote kinsweki ya santu ya Nzambi, yina zola zonza, Kristo. 3 Bimvwama nyonso ya ndwenga mpe ya nzayilu ke ya kubumbana mbote-mbote na yandi. 4 Mu ke na zonzaka mutindu yayi samu ata muntu mosi ve vuna beno na banzonzolo ya kitoko. 5 Ata ti mu ke ve na beno na nzutu, mu ke na beno na mpeve. Mu ke na kilengi na kutala ti beno ke na salaka bamambu na mutindu ya mbote mpe na kiminu ya ngolo yina beno ke na yawu na Kristo.
6 Dyaka, kaka mutindu beno ndimaka Kristo Yesu Mfumu, beno tatamana na kutambula na bumosi na yandi. 7 Kaka mutindu beno longokaka, kiminu ya beno na Kristo fwana kukumisa beno ngolo mpe ya kusikama mutindu yinti yina myanzi ya yawu me kwenda ntama na yisi ya ntoto. Kiminu ya beno fwana kukula ntangu beno ke na vutulaka matondo na Nzambi.
8 Beno sala keba samu ata muntu bwisa beno na mutambu* ya banzonzolo ya luvunu yina ke katukaka ve na Kristo, kasi na malongi ya bantu mpe na bima ya yinza, 9 samu bankadulu* nyonso ya Nzambi ke ya kulunga na kati ya Kristo. 10 Na yawu, beno kuzwaka bima nyonso na nzila ya yandi, muntu yina ke mfumu ya baluyalu nyonso mpe ya balutumu nyonso. 11 Samu beno ke na kiminu na Kristo, ba zengaka beno kibakala. Ba zengaka ve beno yawu mutindu bantu ke salaka yawu, kasi beno losaka bansatu ya beno ya nzutu ya masumu. Ni na mutindu yayi bilandi ya Kristo ke ya kuzengisa kibakala. 12 Samu ba zikaka beno na yandi na mbotokolo ya yandi mpe na bumosi na yandi, ba vumbulaka mpe beno na lufwa kintwadi, na nzila ya kiminu ya beno na ngolo ya kisalu ya Nzambi yina vumbulaka yandi na lufwa.
13 Dyaka, ata beno vandaka ya kufwa na bifu ya beno ya yimbi mpe ba zengaka ntete ve beno kibakala, Nzambi vutulaka beno na luzingu kintwadi na yandi. Na luzolo nyonso yandi lemvokilaka mambu nyonso ya yimbi ya beto. 14 Mpe yandi katulaka mukanda yina ba sonikaka na maboko, yina vandaka na misiku mpe yina vandaka mbeni ya beto. Yandi katulaka yawu mpe tulaka yawu na zulu ya yinti ya mpasi.* 15 Na nzila ya yinti ya mpasi, yandi nungaka baluyalu mpe balutumu. Yandi lakisaka bawu na meso ya bantu nyonso mutindu bantu yina ba me nunga na mvita, mpe yandi tambusaka bawu na kati ya kikunku ya bantu yina me nunga.
16 Ni na yawu, beno kubika ve muntu sambisa beno samu na bima yina beno ke kudyaka mpe ke kunwaka to samu na mukembo mosi, to samu na ngonda ya malu-malu,* to ya Saba. 17 Bamambu yayi ke mpewo ya bamambu yina ke kwiza, kasi butsyeleka kele na Kristo. 18 Beno kubika ata muntu mosi ve yina ke sepelaka na kukuluka ya luvunu mpe yina ke kembilaka bambazi, kukatula beno difuta. Muntu yayi “ke fyongoninaka” bima yina yandi me tala, yandi ke ya kufuluka na lunangu ya mpamba na kati ya mabanza ya yandi ya kimuntu. 19 Muntu ya mutindu yayi ke ve ya kusimba ngolo yintu, yintu yina ke salaka ti binama nyonso ya nzutu kuzwa yina ya ke na yawu nsatu mpe vanda ya kuvukana mbote-mbote na manima ya binkoso mpe misisa. Ni na nzila ya yawu Nzambi ke salaka ti nzutu kula to kuma nene.
20 Kana beno kufwaka kintwadi na Kristo na yina me tadila bima ya pete ya yinza, samu na yinki beno ke na zingaka mutindu beno ke kaka bantu ya yinza, na kutatamanaka kaka na misiku yayi: 21 “Kubaka ve, kumeka ve, kusimba ve?” 22 Misiku yayi ke na tadilaka bima yina ke bolaka ntangu ba ke kudyaka yawu. Ya ke misiku mpe malongi ya bantu. 23 Misiku yayi ke talanaka mutindu ya ke pesaka ndwenga, kasi ya ke sadisaka ve bantu na kutelemina bansatu ya nzutu. Ya ke salamaka mutindu yina samu bantu ke bakaka mukanu samu na bawu mosi na mutindu ya kusadila Nzambi, ba ke na kukuluka ya luvunu mpe ke talisaka banzutu ya bawu mosi mpasi.
3 Kasi, kana ba vumbulaka beno na lufwa na Kristo, beno tatamana na kusosa bima yina ke na zulu, kisika yina Kristo ke ya kuvanda na diboko ya bakala ya Nzambi. 2 Beno tatamana na kukanisa na bima yina ke na mazulu, kasi ve na bima yina ke na zulu ya ntoto, 3 samu beno ke ya kufwa mpe ba me bumba luzingu ya beno na Kristo na bumosi na Nzambi. 4 Ntangu Kristo, luzingu ya beto, ke talana, beno mpe ke talana kintwadi na yandi na kati ya nkembo.
5 Ni na yawu, beno kufwa binama ya nzutu ya beno yina ke na ntoto na yina me tadila kinsuza,* mvindu, nsatu ya ngolo ya kuvukisa nzutu yina ke mpasi na kuyala, bansatu ya yimbi mpe lukoso, yina ke lusambu ya biteki. 6 Ya ke ni samu na bima ya faso yayi, nkele ya Nzambi ke na kwizaka. 7 Ni mutindu yayi beno mpe vanda dyatilaka na luzingu ya beno ya ntama. 8 Kasi ntangu yayi beno me fwana kulosa ntama na beno bamambu yayi: nkele, kudasuka, ntima ya yimbi, bifingu mpe nzonzolo ya yimbi yina lenda basika na bayinwa ya beno. 9 Beno kuvuna ve bampangi. Beno katula kimuntu ya ntama na mavanga ya yawu 10 mpe beno lwata kimuntu ya malu-malu, yina na nzila ya nzayilu ya tsyeleka ke na kumaka ya malu-malu, na mutindu yina ke ya kukwelana na kifwani ya muntu yina yidikaka yawu. 11 Kisika yina Mugreke kele ve, Zwife mpe kele ve, muntu yina ke ya kuzenga kibakala kele ve, muntu yina ke ve ya kuzenga kibakala mpe kele ve, nzenza kele ve, Musikite* kele ve, ngaamba kele ve, muntu ya kimpwanza kele ve. Kasi Kristo ke mambu nyonso mpe na nyonso.
12 Ni na yawu, samu beno kele bantu yina Nzambi me soola, bantu ya santu mpe yina yandi ke zolaka, beno lwata ntima ya kyadi mpe ya luzolo, ntima ya mbote, kukuluka, lembami mpe ntima ya yinda. 13 Beno tatamana na kukanga ntima beno na beno na bamambu ya bampangi mpe beno lemvokila bampangi na ntima nyonso, ata ti muntu me sala mambu yina me nyongisa beno. Kaka mutindu Yehova* lemvokilaka beno na ntima nyonso, beno me fwana kulemvokila mpe na ntima nyonso. 14 Kasi katula bima nyonso yayi, beno lwata luzolo, samu luzolo ke vukisaka bantu na mutindu ya mbote.
15 Dyaka, bika ti kizunu ya Kristo yala na bantima ya beno, samu ba bokilaka beno na kizunu yayi samu na kuvanda nzutu mosi mpe beno vutula matondo. 16 Bika ti dyambu ya Kristo zinga na kati ya beno na faso ya kulutila mpe na ndwenga nyonso. Beno tatamana na kulonga mpe na kukindisa bampangi na banzimbu, beno kembila Nzambi, beno yimba banzimbu na mutindu yina ke lakisa kuvutula matondo, beno yimbila Yehova* na bantima ya beno. 17 Mambu nyonso yina beno ke zonza mpe mambu nyonso yina beno ke sala, beno sala nyonso na nkumbu ya Mfumu Yesu, na kuvutulaka matondo na Nzambi Tata na nzila ya yandi.
18 Beno bakento, beno tumama na babakala ya beno, mutindu ya me fwanana na Mfumu. 19 Beno babakala, beno tatamana na kuzola bakento ya beno mpe beno kubakila ve bawu na ngolo. 20 Beno bana, beno tumama na bibuti ya beno na mambu nyonso, samu ya ke mbote mingi na Mfumu. 21 Beno batata, beno kudasukisa ve bana ya beno, samu ba lemba ve. 22 Beno bisadi, beno tumama na mambu nyonso na bantu yina ke bamfumu ya beno awa na zulu ya ntoto,* kaka ve ntangu ba ke talaka beno samu na kusepelisa bantu, kasi na ntima ya beno nyonso mpe na boma ya Yehova.* 23 Mambu nyonso yina beno ke na salaka, beno sala yawu na mwela* ya beno nyonso, mutindu beno ke na salaka yawu samu na Yehova* kasi ve samu na bantu, 24 samu beno zaba ti ni na Yehova* beno ke kuzwa dikabu mutindu matabisi. Beno sala mutindu bisadi samu na Mfumu, Kristo. 25 Ya tsyeleka, muntu yina me sala mambu ya yimbi, ba ke sambisa yandi samu na mambu ya yimbi yina yandi me sala. Nzambi ke sambisa na kutadilaka misiku ya yandi, yandi ke sala ve luswaswanu.
4 Beno bamfumu, beno bakila bisadi ya beno na lunungu mpe na mutindu ya mbote, samu beno zaba ti beno mpe beno ke na Mfumu na mazulu.
2 Beno tatamana na kusambila, beno vanda ya kuvumbuka na kimpeve mpe beno vutula matondo. 3 Kaka na ntangu yina, beno sambila mpe samu na beto, samu Nzambi fungula mwelo na mambu ya yandi samu beto lenda kuzonzila kinsweki ya santu na yina me tadila Kristo, kinsweki yina me sala ti mu kota na boloko, 4 mpe samu mu zonzila yawu mbote-mbote na mutindu yina mu me fwana kusala yawu.
5 Beno tatamana na kudyatila na ndwenga na mantwala ya bantu yina ke na ngaanda ya kimvuka. Beno sadila mbote-mbote ntangu ya beno. 6 Mambu yina beno ke zonzaka fwana kuvanda ntangu nyonso kitoko mpe ya vanda mutindu ba me tula yawu mungwa. Na yawu beno ke zaba mutindu beno fwana kupesa mvutu na konso muntu.
7 Tyshike, mpangi ya munu yina mu ke zolaka mingi mpe kisadi ya kukwikama, kisadi mutindu munu na Mfumu, ke pesa beno bansangu nyonso na yina me tadila munu. 8 Mu ke na filisaka yandi na sika ya beno samu beno zaba mutindu beto kele mpe samu yandi kindisa bantima ya beno. 9 Yandi ke na kwizaka na Onezime, mpangi ya munu ya kukwikama mpe yina mu ke zolaka. Yandi vanda vandaka na beno. Ba ke zonzila beno bamambu nyonso yina ke na salamaka awa.
10 Aristarke, mpangi ya munu ya boloko me filisa beno bambote, mpe Marke yina ke mwana ya ngwa-nkazi* ya Barnabasi (yina ba lombaka na beno na kuyamba yandi na mutindu ya mbote kana yandi kwiza na sika ya beno) me filisa mpe beno bambote, 11 mpe Yesu yina ba ke bokilaka Yesutuse, yina ke na kati ya ba yina ba zengaka kibakala. Kaka ni bawu ke bampangi ya munu ya kisalu samu na Kimfumu ya Nzambi mpe ba me kumaka samu na munu kisika ya kuzwa ngolo ya kulutila. 12 Epafraze, kisadi ya Kristo Yesu yina vanda vandaka na beno me filisa beno bambote. Ntangu nyonso yandi ke salaka balusambu ya ngolo samu na beno, samu na nsuka beno vanda ya kulunga mpe na kundima ya ngolo na luzolo nyonso ya Nzambi. 13 Mu ke na pesaka kimbangi ti yandi ke salaka bangolo mingi samu na beno mpe samu na bampangi ya Lawodise mpe ya Yelapolise.
14 Luke, munganga yina beto ke zolaka mingi me filisa beno bambote. Demase mpe me filisa beno bambote. 15 Beno pesa bambote ya munu na bampangi ya Lawodise, na Nimfa mpe na kimvuka yina ke vukanaka na yinzo ya yandi. 16 Ntangu ba ke manisa kutanga mukanda yayi na sika ya beno, beno yidika bamambu samu ba tanga mpe yawu na kimvuka ya bantu ya Lawodise mpe beno tanga mpe mukanda yina mu filisaka na Lawodise. 17 Dyaka, beno zonza na Arshipe: “Tula dikebi na kisalu yina nge ndimaka na Mfumu, samu na kulungisa yawu.”
18 Yayi ni mbote ya munu Polo, yina mu me sonika na diboko ya munu mosi. Beno bambuka ntangu nyonso na basinga ya munu ya bisengo* na boloko. Bika ti ntima ya kulutila mbote vanda na beno.
Na ndinga ya ntete, “luzolo ya beno na kati ya mpeve.”
Tala Yina ba me bwela A5.
Tala Nsasa.
Na ndinga ya ntete, “kizizi ya munu na kinsuni.”
To “kukanga beno na boloko.”
To “mavanga.”
Tala Nsasa.
Tala Nsasa.
Na Kigreke, por·nei′a. Tala Nsasa.
“Musikite” zola zonza muntu yina ke zonzaka bamambu ya yimbi.
Tala Yina ba me bwela A5.
Tala Yina ba me bwela A5.
Na ndinga ya ntete, “kinsuni.”
Tala Yina ba me bwela A5.
Tala Nsasa.
Tala Yina ba me bwela A5.
Tala Yina ba me bwela A5.
To “tonton.”
To “ba chaines.”