8. Na ntangu ya mansukina, nani ke mfumu ya Sud?

⁸ Na Guerre Mondiale ya Ntete, États-Unis na Angleterre vukaná mpe salá bumosi samu na kunwana na ba-enemi ya bawu. Ba kumá dyaka ngolo ya kulutila. Na ntangu yina, Angleterre na koloni ya yandi, États-Unis, kumá bayinsi yina me lutila ngolo na ntoto nyonso. Faso zonzá Danyele, bayinsi yina me lutila ngolo na ntoto nyonso États-Unis na Angleterre, “vukisá basoda mingi ya kulutila ngolo.” (Dan. 11:25) Mpe na ntangu ya mansukina, mfumu ya Sud ke kaka, États-Unis na Angleterre bayinsi yina me lutila ngolo na ntoto nyonso.c Kasi, nani kumá mfumu ya Nord?

NANI KE MFUMU YA NORD?

9. Na wapi ntangu mfumu ya Nord ya malu-malu basiká, mpe wa’ faso Danyele 11:25 lunganá?

⁹ Kaka mvula mosi lutá ntangu Russell na bampangi ya nkaka, salá kimvuka ya kulongoka Biblia, na 1871, mfumu ya Nord ya malu-malu basiká. Na mvula yina, Otto von Bis marck vukisá bayinsi mingi na yinsi kaka mosi ya ngolo na nkumbu ya Germanie (Allemagne). Wilhelm 1^er, Empereur ya Prusse, kumá mfumu ya ntete na kuyala Allemagne, mpe yandi solá Bismarck na kuvanda mfumu to chancelier ya guvernema yango.d Mpe na bamvula kuluta 10, Allemagne bandá kuyala bakoloni na Afrike, na Océan Pasifike, mpe sosá kuyala na zulu ya Angleterre. (Tanga Danyele 11:25.) Allemagne mpe tungá armée ya ngolo, kumá na babato ya guerre mingi faso Angleterre. Na Guerre Mondiale ya Ntete, Allemagne sadilá basoda mpe minduki ya yandi na kunwanisa ba-enemi ya yandi.

10. Wa faso Danyele 11:25b, lunganá?

¹⁰ Profete Danyele zonzilá mpe mambu yina zolá kumina Empire ya Allemagne na basoda ya yandi. Profesi me zonza ti mfumu ya Nord “ke lenda ve.” Samu na yinki? “Samu Ba ke sala bakomplo samu na kunwanisa yandi. Mpe bantu yina ke kudyá madya ya yandi ya kitoko ke bwisa yandi.” (Dan. 11:25b, 26a) Na bilumbu ya Danyele, na kati ya ba yina vandá kudya “madya ya kitoko ya mfumu”, vandá ba yina vandá salá “kisalu ya mfumu.” (Dan. 1:5) Kasi awa, profesi yayi ke na zonzilá ba nani? Ya ke na zonzilá bantu ya zulu mpe ya ngolo ya empire ya Allemagne, ba-general, ba-officier ya nene yina ke salá pene-pene na empereur. Bantu ya ngolo yayi, salá nyonso samu na kubwisa empereur mpe guvernema ya malu-malu bandá kuyala empire ya Allemagne.e Profesi yango zonzilá ve kaka faso empire zolá kubwa, kasi ya zonzilá mpe faso guerre na mfumu ya Sud zola manisa. Profesi me zonza ti: “kasi basoda ya yandi, ba ke kombola bawu mpe mingi na kati ya bawu ke kubwa mpe ke kufwa.” (Dan. 11:26b) Mpe faso Danyele zonzilak’ yawu, na Guerre Mondiale ya Ntete, ba “kombolá” mpe ba “bwisá basoda mingi ya Allemagne.” Na baguerre nyonso yina salamá deja na ntoto, guerre yayi me kufwa bantu mingi ya kulutila.