Kuruganesa nawa mapuro

MORWA mapuro kwa hepa elimbururo, yi kare asi momutjima ndi mokana, ago kuvatera vapurakeni woge va lihameke mo. Mapuro kuvhura kukuvatera o tameke nzogera ntani nokuhafera kulipa magano. Ngomuuyungi nomurongi, kuvhura o ruganese mapuro o pindure elituromo, ndi o vatere gumwe a tede ko kosirongwa songandi ndi mokunkondopeka eyi ono uyunga. Apa o ruganesa nawa mapuro, ove kukorangeda wopeke mokugazadara ko momunene mevango lyokupurakena va hana kuyikwata egano. Kara nositambo momagano, ntani pura mapuro goge monkedi omu no vhura kusikisa mo sitambo oso.

Mokutameka nzogera. Nsene kuna kulihameka moyirugana yokuzuvhisa, pa vantu mpito va pwagese magano gawo nsene vana hara kuyirugana ngoso.

Nombangi dononzi kutameka nzogera zongwa pokupura ngwendi asi “Wa gazadara ko rumwe asi. . . ?” Apa ava horowora epuro lyokuliza neli lina kara momagano govantu wovanzi, awo kuhafera yirugana yokuzuvhisa. Nampili epuro olyo epe momagano gomuntu, kuvhura li mu ninkise a hare kudiva ko yoyinzi. Kuvhura o tameke nzogera kuhamena yuma yokulisiga-siga pokuruganesa mapuro ngwendi “Ngapi omu ono kugazara . . . ?,” “Ngapi omu ono kulizuvha . . . ?,” ntani “Nove wa yi pura . . . ?”

Apa muudisi Filipusa ga hederere erenga lyoMuetopiya eli lya resere uporofete waJesaya, age kwa li pulire tupu asi: “Enye tomu yi zuvhu tupu eyi muna kuresa?” (Yirug. 8:30). Epuro olyo kwa pere mpito Filipusa mokufaturura usili wokuhamena Jesus Kristusa. Pokuruganesa mapuro gokulifana, Nombangi domomazuva getu kwa gwanekera novantu ava va kara neharo lyenene mokukwata nawa egano usili womoBibeli.

Nsene o pa mpito vantu va pwagese magano gawo, sinzi sawo ngava hara kukupurakena. Konyima zokupura epuro, purakena nawa. Kara nonkenda mevango lyokuvyukilira kutantera muntu asi elimbururo lyendi mepuko. Mu pandadeka nsene kuvhura kuyirugana. Posihorokwa simwe, apa mulirongi gomatjangwa ga ‘limbwilire panondunge,’ Jesus ta mu pandadeke pokutanta asi: “Ove kapi ono kara ure noUntungi waKarunga.” (Mar. 12:34) Nampili mutaro goge kapi gwa lifana nogu gwendi, kuvhura o mu pandure mokupwagesa magano gendi. Eyi na uyunga kuvhura yi ku vatere o dive nkareso ezi no hepa kuzogera mokuligavera usili woBibeli kumwe nendi.

Kupwagesa magano gomulyo. Nsene kuna kuuyunga nombunga ndi nomuntu gumwe, heteka kuruganesa mapuro aga naga twaredesa komagano gomulyo. Divilisa asi momapuro goge mu hamene yininke eyi va hara vapurakeni woge. Kuvhura hena o ruganese mapuro aga naga pindura elituromo lyawo morwa kapi vana diva elimbururo. Nsene no pwizumuka kanunu konyima zokupura epuro, vapurakeni woge ngava purakena nelituromo lyenene kweyi nayi kwama ko.

Sikando simwe, muporofete Mika kwa ruganesere mapuro gongandi. Pomuhowo, ga pulire epuro kuhamena eyi a ndindire ko Karunga kowo ava mu karere, ano konyima ga gwederere ko hena mapuro gatatu gokuvhura kulimburura epuro lina. Mapuro nagenye ogo kuvatera mokuwapaikira varesi va tambure elimbururo lyounongo kehagero lyonzogera zendi. (Mika 6:6-8) Kuvhura o rugane yokulifana nsene kuna kuronga ndi? Yi heteka.

Mokufaturura sirongwa. Mapuro kuvhura kugaruganesa mokuvatera wopeke va kwate egano sirongwa. Apa ga geve epanguro lyenene koVaisraeli, Jehova ga yi rugene eyi, ngamoomu tupu va yi likida mwaMarakiya1:2-10. Pomuhowo age kwa va tanterere asi: “Ame kwa mu hara nkenye apa.” Morwa kapi va pandwire eharo lyendi, Jehova kwa va pulire asi: “Esau naJakopo nani kapisi vantu namumbyendi va kere? (NW)” Makura Jehova ta tumbura ukaro wezonauko woVaedomu mokulikida asi morwa urunde wawo kapi ga va here. Age kwa kwamesere ko yifanekeso kumwe nomapuro mokunkondopeka kudira kulimburukwa koVaisraeli keharo lyendi. Mapuro gamwe kwa ga pulire ngwendi asi vapristeli wovahalimburukwi yiwo va ga pulire. Gamwe kuna kara mapuro aga Jehova ga pulire vapristeli. Nzogera zina kupindura malizuvho nelituromo lyetu, ano mbudi kufaturuka nokuzera.

Vauyungi vamwe kuruganesa nawa mapuro monkedi zokulifana. Nampili ngomu kapi ava ndindire malimbururo pakana, nye vapurakeni vawo kulihameka mo nonomutjima dawo monzogera.

Apa atu rugana malirongo goBibeli, ose kuruganesa nkedi ezi nazi ninkisa murongwa a lihameke mo. Yosili, ayo kureta uwa wounene nsene murongwa ta limburura mononkango danyamwendi. Nezwi lyewa, ruganesa mapuro gokugwederera ko mokuteda ko kumwe nomurongwa. Komagano gomulyo, mu korangeda mokuruganesa Bibeli pokulimburura mapuro. Kuvhura hena o mu pure asi: “Ngapi omu eyi tuna kuzogera yina lizi kumwe nomagano gamwe aga twa lirongere? Morwasinke yina karere nomulyo? Ngapi omu nayi kundama maparu getu?” Nkedi zangoso ngwa unene kupitakana kugava magano ganyamoge ndi kugava efatururo lyere. Monkedi zangesi, ngo vatera murongwa mokuruganesa ‘evhuliko lyendi lyokugazara’ mokukarera Karunga.—Rom. 12:1 NW.

Nsene murongwa kapi ana kukwata egano lyongandi, lididimika. Nampo kuna kuhetekera ko kuhetakanesa eyi ono kuuyunga neyi ga pura nomvhura dononzi. Kuzogera sirongwa monkedi zapeke kuvhura kuvatera. Nampili ngoso, poyiruwo yimwe pwa hepa efatururo lyereru. Ruganesa Matjangwa. Ruganesa yifanekeso. Kumwe neyi, ruganesa mapuro goureru aga naga ninkisa muntu a ka gazadare ko.

Kupwagesa malizuvho gomonda. Apa vantu ava limburura mapuro, kapi nkenye apa ava likida omu vana kulizuvha. Kuvhura tupu va gave malimbururo aga vana kugazara ono hara. Apo pwa hepa unongo. (Yis. 20:5) Ngomu ga yi rugene Jesus, kuvhura o pure asi: “Ono yi pura eyi ndi?”—Joh 11:26.

Apa varongwa wovanzi vaJesus ya va handukisire eyi ga uyungire Jesus nokumusiga, Jesus kwa pulire vapositoli vendi va pwagese malizuvho gawo. Age kwa pulire asi: “None kuna hara kuza?” Peturusa yipo ga pwagesere malizuvho gawo pokuuyunga asi: “Hompa, kwalye natu za? Ove nyove wa kara nononkango domwenyo gwanarunye. Ano ose twa huguvara, yiyo hena twa diva asi, ove nyove Mupongoki gwaKarunga.” (Joh. 6:67-69) Posiruwo simwe, Jesus kwa pulire varongwa vendi asi: “Ngapi omu ava gazara vantu MunwaMuntu, asi yigelye?” Ta kwamesa ko epuro eli lya va korangedere va pwagese eyi ya kere monomutjima dawo. “One nye no, omu omu gazara nge asi nyamelye?” Peturusa ta limburura asi: “Nyove sa Mesiyasa, MunwaKarunga goMunamwenyo.”—Mat. 16:13-16.

Pokurugana elirongo lyoBibeli, kuvhura o ruganese nkedi zokulifana koyininke yimwe. Kuvhura o pure asi: “Ngapi omu vanasure ndi varugani vakweni ava tara yuma eyi?” Makura kuvhura o pure asi: “Ngapi omu ono kulizuvha kuhamena eyi?” Apa no diva malizuvho gomuntu, eyi tayi ku vhulikisa ove ngomurongi mokuvatera momunene ogo muntu.

Kunkondopeka magano. Mapuro kuvhura hena kugaruganesa mokunkondopeka magano. Mupositoli Paurusa yiyo ga rugene, ngomu va yi tjanga moVaroma 8:31, 32: “Nsenesi Karunga kwa hama kwetu ose, yilye gokuvhura kutulipepekera? Karunga ogu ga dira kuruva Munwendi, yiyo ga mu zamba mwarwetu ose natuvenye, a dire nye kutupa mawoko-woko yininke nayinye yapeke kumwe nendi?” Didilika asi mwankenye sihorokwa, epuro kuna li tatekere kweyi vana howo kutumbura.

Konyima zokutjanga omu nga pangura Jehova hompa gwaBabironi, muporofete Jesaya kwa yi nkondopekere pokupura asi: “Jehova gombunga zovakwayita kuna tokora eyi, yilye gokuvhura kuyihagekesa? Age ana gonona kuwoko kwendi a pangure, yilye gokuvhura kumukandana?” (Jes. 14:27, NW) Mapuro aga kuna kulikida asi magano vana pwagesa nokuvhura si kugapatanesa. Kapi gana hepa elimbururo.

Kuhorora magazaro gepuko. Mapuro gomawa kwa kara hena siruganeso sononkondo mokuhorora magano gepuko. Komeho zokuverura mugara, Jesus kwa pulire Vafalisayi novalirongi womatjangwa asi: “Enye va yi gava yokuverura mEsabata ndi?” Konyima zokuverura, ta va pura ko hena epuro limwe: “Opo muna kara, yilye ogu ga kara nosindongili ndi hove zi gwire metope, nye a dire kuzikoka mo usimbu-simbu moomo mEsabata?” (Ruk. 14:1-6) Kapi ga ndindilire elimbururo ntani kwato ogu ga li limbwilire. Epuro kwa horwere magazaro gawo gepuko.

Poyiruwo yimwe, nampili Vakriste wousili kuvhura va kare nomagazaro gepuko. Vakriste vamwe womouye wokuhova ngava twara vanavazinyawo kompanguro mokukakohonona po maudigu aga ngano va kohwenene po pwavene. Ngapi omu mupositoli Paurusa ga kohwenene po udigu wina? Age kwa pulire mapuro gongandi mokuvyukisa magazaro gawo.—1Kol. 6:1-8.

Pokuliyomberesa, kuvhura ngo lironge kuruganesa nawa mapuro. Nampili ngoso, diworoka mokulikida efumadeko, unene po nsene kuna kuuyunga novakondi ndi vantu ava wa dira kudiva, ndi ava va kara mepangero. Ruganesa mapuro mokugava usili woBibeli monkedi zongwa.