Tunga po nkareso zokukara murongi
YISINKE sitambo soge ngomurongi? Nsene ntaantani tupu ko tamekere kukara muzuvhisi goUhompa, pwa hana esinganyeko ono hara kudiva omu ava rugana elirongo lyoBibeli, mokumona asi Jesus kwa geve mpangera kovasikuli vendi mokutulisa po varongwa. (Mat. 28:19, 20) Nsene wa kara nare nediwo mosirugana esi, nampo sitambo soge kuna kara mokukutompoka mokuguma nomutjima dovantu ava ono hara kuvatera. Nsene o mukurona, yosili ono hara kukara murongi gwangoso ogu no vhura kutumangeda vana woge va ligave kwaKarunga. (3 Joh. 4) Nsene asi o mukuronambunga ndi kuna kukondjera mokukara mukuronambunga, nampo kuvhura o hare kukara muuyungi gomuwa ogu na vhura kutunga movapurakeni vendi rupandu rorunene kwaJehova nokonompango dendi. Ngapi omu no vhura kusika koyitambo eyi?
Lirongera ko kosihonena soMurongi goMunene, Jesus Kristusa. (Ruk. 6:40) Yi kare asi Jesus kwa uyungisire mbunga kondundu ndi vantu wovasesu tupu ngomu va gendere monzira, eyi ga uyungire nomu ga yi uyungire kwa kundamene unene vapurakeni vendi. Jesus kwa pindwire nondunge nonomutjima dovapurakeni vendi, ntani kwa va likidire omu nava vhura kuyitura pasirugana. Nove kuvhura o rugane yokulifana.
Huguvara mwaJehova
Evhuliko lyaJesus lyokuronga kwa li nkondopekere elikwatakano lyenene eli ga kere nalyo noGuhwe vemeguru ntani nevatero lyompepo zaKarunga. Ove kukanderera nelituromo kwaJehova yipo yi vhure kukutompoka mokurugana elirongo lyoBibeli ndi? Nsene o mukurona, nove kukanderera nkenye apa kwaKarunga a ku pe mavyukiso mokuronga nawa vana woge ndi? Ove kukanderera kutundilira komutjima nsene kuna kuliwapaikira yiuyungwa ndi mokukapitisira mapongo? Kuhuguvara ngoso mwaJehova ngayi ku vatera mokukara murongi gomuwa.
Kuhuguvara mwaJehova kukulikida hena pokuhuguvara moNonkango dendi, Bibeli. Mekanderero lyendi momasiku gokuhulilira geparu lyendi ngomuntu gokusikilira mo, Jesus kwa uyungire koGuhwe asi: “Ame na va pa nonkango doge.” (Joh. 17:14) Nampili ngomu Jesus ga kere nediwo lyenzi, age narumwe si nga uyunga yamwene. Age narunye nga rongo eyi va mu rongere oGuhwe, nokutusigira sihonena tu si kwame. (Joh. 12:49, 50) Nonkango daKarunga domoBibeli kwa kara nononkondo dokurundurura maparu govantu, ngwendi nonkareso nomagazaro nomalizuvho gawo. (Heb. 4:12) Ngomu ono kukura mediwo lyoNonkango daKarunga ntani nokulironga kudiruganesa nawa moyirugana yokuzuvhisa, ngo tunga po nkareso zokuronga nawa ezi ngazi kokera vantu kwaKarunga.—2 Tim. 3:16, 17.
Fumadeka Jehova
Kukara murongi ogu a honene Kristusa kapi tupu ya kwatera mo kugava siuyungwa sosiwa. Yosili, vantu kwa tetukire ‘nonkango daJesus donongwa.’ (Ruk. 4:22) Nye sitambo musinke ga kere naso Jesus mokuuyunga nawa? Aso kwa kere mokufumadekera po Jehova, kapisi mwene. (Joh. 7:16-18) Ntani kwa tumangedere vasikuli vendi asi: “Nosite seni naso yimo nasi temena vantu, asi ava mone yirugana yeni yoyiwa, ava fumadekere po Guhyeni gemeguru.” (Mat. 5:16) Mapukururo ogo ga hepa kukundama nkedi zetu zokuronga. Aso sa hepa kukara sitambo setu mokunyokera po nkenye eyi nayi donganesa po sitambo oso. Yipo nye nsene tatu liwapaikire eyi natu ka uyunga ndi nomu natu ka yi uyunga, ya wapa mokulipura nyamwetu asi, ‘Ayo nayi ka nkondopeka rupandu kwaJehova ndi tayi ka retera nge mfumwa?’
Pasihonena, yifanekeso noyihonena yomomaparu kuvhura kuyiruganesa nawa mokuronga. Nampili ngoso, nsene o ruganesa sifanekeso ndi o simwitira sihorokwa sosire, sitwa esi ono kuronga kuvhura kuzumbana. Mokulifana, kusimwitira masimwititi gokuhafesa tupu vantu kuvhura kupempukisa sitambo somoyirugana yetu yokuzuvhisa. Monkedi zangoso, murongi kuna kupapara mfumwa zamwene mevango lyokufumadeka Karunga.
“Hangureni nawa”
Mokuninka asi muntu a kare murongwa, ga hepa kukwata nawa egano eyi vana kumuronga. Ga hepa kuzuvha usili ntani nokudimburura omu wa lisiga nomapuliro gapeke. Kumulikida malisigo ngayi mu vatera mokuyidimburura.
Jehova kwa kovekedere kutantera vantu vendi ‘va hangure nawa’ pokatji keyi ya kuhuka neyi ya nyata. (Lev. 10:9-11) Age kwa tente asi owo ngava mu karera montembeli zendi zopampepo ngava ronga vantu “malisigo pokatji keyi ya pongoka neyi ya dira kupongoka.” (Hes. 44:23) Mobuke zoYisewe kwa kara mo mafatururo gomanzi kuhamena malisigo pokatji kouhungami nouhahungami, nopokatji kounongo nougova. Nampili yininke eyi ya dira kulisiga kuvhura kuyihangura koyikwawo. Mupositoli Paurusa kwa geve malisigo pokatji komuntu gomuhungami ntani gomuwa, ngomu va yi tjanga moVaroma 5:7. Mobuke zoVahebeli, age kwa likida malisigo gopokatji kounene woyirugana youpristeli yaKristusa neyi yaArona. Yosili, ngomu ga yi tjenge mulirongi John Amos Comenius gomouye 17 asi: “Kuronga kutanta asi kulikida omu yininke ya lisiga moyitambo nomomarupe nonontundiliro dayo. . . . Yipo nye, ogu a hangura nawa kuronga nawa.”
Tarurura sihonena sokuronga gumwe kuhamena Uhompa waKarunga. Nsene kapi ana kukwata egano eyi au tanta Uhompa, kuvhura o mu likide omu azi uyunga ko Bibeli kulisiga neyi ava tanta vantu asi Uhompa kuna kara ukaro womomutjima gomuntu. Ndi kuvhura o mu likide omu Uhompa wa lisiga nomapangero govantu. Nye, kovantu ava va diva madi gousili ou, wa hepa kufaturura momunene. Kuvhura o va likide omu Uhompa woUmesiyasa wa lisiga noupangeli waJehova wouzuni mudima, ou va faturura mEpisarome 103:19, ndi ‘koUntungi waMunwendi ogu ga hara,’ va tumbura moVakorosi 1:13, ndi kegendeso eli va uyunga moVaefeso 1:10. Kuruganesa malisigo kuvhura kuvatera mokuzeresera nawa vapurakeni woge erongo eli lyomulyo lyoBibeli.
Jesus kwa rugurukire kuruganesa ndongeseso ezi. Age kwa likidire malisigo gopokatji keyi va gazarere vantu kuhamena Veta zaMosesa netanto lyazo lyosili. (Mat. 5:21-48 ) Age kwa tente malisigo gopokatji ketjiroKarunga lyosili noyirugana youyilipaki yoVafalisayi. (Mat. 6:1-18) Age kwa tumbwire malisigo gopokatji konkareso zowo ngava ‘pangere’ vakwawo nonkareso zoulizambeli ezi ngava likida vasikuli vendi. (Mat. 20:25-28) Posiruwo simwe, ngomu va yi didilika mwaMateusa 21:28-32, Jesus kwa pulire vapurakeni vendi va hangure pokatji kokulihungameka nelitezururo lyosili. Eyi tayi tu twara koruha rumwe romulyo mokuronga nawa.
Korangeda vapurakeni va gazare
MwaMateusa 21:28, komeho zokulikida malisigo, Jesus ga pulire asi: “Ngapi nani omu muna kugazara?” Murongi gomuwa kapi tupu a gava mauzera ndi malimbururo. Mevango lyoyo, age kukorangeda vapurakeni vendi va tunge po nkareso zokugazara. (Yis. 3:21; Rom. 12:1) Eyi kuyirugana pokupura mapuro. Ngomu va yi tjanga mwaMateusa 17:25 Jesus kwa pulire asi: “Simoni, ngapi omu ono kugazara? Kwalye nani ava gusa ohompa wouzuni yomutero ndi yedimu, kovantu vawo ndi, ndi kovanayirongo?” Mapuro gaJesus ga vaterere Peturusa a gwane mwene elimbururo lyouhunga kuhamena kufuta mutero gokontembeli. Mokulifana, apa ga limbwilire mugara ogu ga pulire asi: “Mwene ogu mukwetu yilye?” Jesus kwa likidire malisigo gopokatji komupristeli noMurevhi ntani noMusamaliya. Makura ta pura epuro eli asi: “Koge ove omu ono kugazara, pwava vatatu, yilye po mukwawo zogo va rwadekere vamahaka?” (Ruk. 10:29-36) Apa tatu mono hena asi, mevango lyokumugazarera po, Jesus kwa korangedere gwina mugara a limburure epuro lyanyamwendi.—Ruk. 7:41-43.
Kondjera po kuguma mutjima
Varongi ava ava kwata egano Nonkango daKarunga va yi diva asi ukareli wousili kapi tupu wa kwatera mo kukwata momutwe mausili gongandi ntani nokulimburukwa konompango dongandi. Awo kwa u tatekera kelikwatakano lyewa naJehova ntani nokuhafera nompango dendi. Ukareli wangoso kuurugana nomutjima nagunye. (Deut. 10:12, 13; Ruk. 10:25-27) Momatjangwa, nkango ‘mutjima’ kuziruganesa mokutamba muntu gomonda, kwa kwatera mo yininke ngwendi madowo neharo nomalizuvho ntani nomatumangedo.
Jesus ga yi divire asi vantu kutara emoneko lyokontunda, nye Karunga kumona eyi ya kara momutjima. (1 Sam. 16:7) Twa hepa kukarera Karunga neharo, nye kapisi nositambo sokuhafesa vantu. (Mat. 6:5-8) Mokulisiga, Vafalisayi ngava rugana yininke yoyinzi nositambo sokulimonekesa. Awo ngava demenene koVeta ntani nokusininika vantu va kwame nompango edi va tulisire po vene. Nye mparukiso zawo kapi za likidire yikara eyi ngano ya va dimbwilisire ngovakereli vaKarunga. (Mat. 9:13; Ruk. 11:42) Nampili ngomu Jesus kwa rongere asi ulimburukwi konompango daKarunga mulyo, mulyo goulimburukwi wangoso kuguhorora eyi ya kara momutjima. (Mat. 15:7-9; Mar. 7:20-23; Joh. 3:36) Erongo lyetu ngali reta yitundwamo yoyiwa unene nsene tu kwama sihonena saJesus. Ya kara nomulyo asi tu vatere vantu va lironge eyi ana hepa ko Karunga kwawo. Nye ayo ya kara hena nomulyo kwawo mokudiva nokuhara Jehova ngomuntu yipo nonkareso dawo di likide omu ava tara kukara nelikwatakano lyewa naKarunga gosili.
Yosili, mokugwanena mo uwa merongo olyo, vantu va hepa kudiva eyi yina kara monomutjima davene. Jesus kwa korangedere vantu mokukonakona yitambo nomalizuvho gawo. Nsene kuna kuvyukisa egano lyepuko, age nga pura vapurakeni vendi asi morwasinke vana kugazarera ndi vana uyungire ndi vana ruganene yininke yangoso. Kumwe nomapuro, Jesus nga gava efatururo ndi sifanekeso ndi kurugana ko yuma yipo vapurakeni vendi va kare nomutaro gouhunga. (Mar. 2:8; 4:40; 8:17; Ruk. 6:41, 46) Nose kuvhura tu vatere vapurakeni vetu pokuvaninka va lipure mapuro ngwendi asi: ‘Morwasinke zina karere ntambo ezi nomulyo kwange? Morwasinke nina likidire nkareso zangesi koukaro ou?’ Makura va korangeda va tare yuma oyo ngomu a yi tara Jehova.
Tura Matjangwa pasirugana
Murongi gomuwa ga diva asi “unongo yiso sininke sosinene po.” (Yis. 4:7) Unongo kuna kara evhuliko lyokuruganesa nawa ediwo mokukohonona po maudigu nomokunyokera po yiponga nomokusikisa mo yitambo ntani nomokuvatera wopeke. Aso kuna kara situmbukira somurongi mokuvatera varongwa va lironge mokuyirugana nye kapisi mokuvatokwera po. Nsene kuna kuzogera nompango doBibeli dokulisiga-siga, vatera murongwa a tede ko. Kuvhura o tumbure ko ukaro wemeparu nokupura murongwa asi ngapi omu mpango zoBibeli ezi muna zogere nazi vhura kumuvatera nsene a ligwanekera noukaro wangoso.—Heb 5:14.
Mosiuyungwa sendi poPentekoste 33 S.N., mupositoli Peturusa kwa ruganesere sihonena soparugano esi sa kundamene vapurakeni vendi. (Yirug. 2:14-36) Konyima zokumana kuzogera maruha goMatjangwa gatatu aga za divire mbunga, Peturusa kwa ga zeresere kuliza noyihorokwa eyi va mwene navenye. Ngoyitundwamo, mbunga kwa lizuvhire asi za hepere kurugana ko yuma kuliza neyi za zuvhire. Erongo lyoge nalyo kukundama vantu monkedi zokulifana ndi? Ove kufaturura momunene mauzera nokuvatera vantu va kwate egano eyi yininke ya karera ngoso ndi? Ove kuvakorangeda va gazadare ko omu eyi vana kulironga ya hepa kukundama maparu gawo ndi? Kuvhura va dire kulipura asi: ‘Ngapi omu natu rugana?’ ngwendi moomu za likarwilire mbunga poPentekoste, nye nsene ono faturura nawa matjangwa, ngayi va tumangeda mokurugana ko yuma.—Yirug. 2:37.
Nsene kuna kuresa Bibeli kumwe novana veni, vakurona mwa kara nompito zongwa mokudeura vanona va ture nompango doBibeli pasirugana. (Efe. 6:4) Pasihonena, kuvhura o horowore mo novelise dongandi mereso lyoBibeli lyomosivike, nokuzogera eyi dina kutanta ntani nokupura mapuro ngwendi gaga: ‘Evyukiso musinke dina kutupa novelise edi? Ngapi omu natu vhura kudiruganesa moyirugana yokuzuvhisa? Yisinke dina kuhorora kuhamena Jehova nomu a rugana yuma, ntani nangapi omu eyi ayi tungu po rupandu rwetu kwendi?’ Korangeda epata lyoge li ka kumburure ko komagano aga posiruwo sonzogera zomagano gomulyo gemereso lyoBibeli moSikora zoUkareli. Novelise edi nava vhura kukumburura ko kapi ngava di divara usimbu.
Tulisa po sihonena sosiwa
Wa hepa kuronga hena kupitira mweyi o rugana nye kapisi mokuuyunga tupu. Eyi o rugana kugava sihonena omu o tura pasirugana eyi o uyunga. Ezi yizo nkedi ava lirongo vanona. Apa ava honene vakurona vawo, awo kulikida asi vana hara kukara ngwendi vakurona vawo. Awo kuna hara kuheteka kurugana eyi ava rugana vakurona vawo. Mokulifana, apa owo o rongo ‘ava ku honene, moomu o honene nove Kristusa,’ awo ngava tameka kugwana matungiko aga aga tundu mokukwama nompango daJehova. (1 Kol. 11:1) Awo ngava yi limonena asi Karunga kuna kuruganena kumwe nawo.
Eli kuna kara ediworokeso lyewa lyeyi ya karera nomulyo kutulisa po sihonena sosiwa. Nkareso zetu ‘omu twa fira kukara moyikara yetu nomoupongoki wetu nomu atu tjira Karunga’ ngayi gava sihonena sosiwa kwava atu rongo omu nava vhura kuruganesa nompango doBibeli. (2 Pet. 3:11) Nsene to korangeda murongwa goge a rese Nonkango daKarunga nkenye apa, nove nyamoge wa hepa kulitura mo unene mokudiresa. Nsene ono hara vana woge va lironge kukwama nompango doBibeli, divilisa asi eyi o rugana kuliza nompango zaKarunga. Nsene to korangeda mbungakriste zi kare nomupampi moyirugana yokuzuvhisa, nove nyamoge wa hepa kulihameka mo. Nsene o sikisa mo eyi o rongo, ngo vhura kutumangeda wopeke mokuyirugana.—Rom. 2:21-23.
Mokuwapukurura ndongeseso zoge, lipura nyamoge asi: ‘Apa ani gava mapukururo, ago kugagava monkedi omu naga vhura kukundama nonkareso nombuyungiso ndi mparukiso zowo vana kugapurakena ndi? Mokuzeresa eyi nina kuuyunga, ame kuhangura egano ndi ntambo zomparukiso kononkwawo ndi? Yisinke ani rugana mokuvatera varongwa vange ndi vana vange ndi vapurakeni vange kepongo va diworoke eyi nina uyunga? Ame kulikida vapurakeni vange omu nava ruganesa eyi vana kulironga ndi? Kuvhura va yi mone mosihonena sange ndi? Awo kuyidimburura asi omu ava tambura mapukururo kuvhura kukundama elikwatakano lyawo naJehova ndi?’ (Yis. 9:10) Kovekeda kurugana yininke eyi ngomu ono kukondja mokutunga po nkareso zokukara murongi. “O litakamese nyamoge nerongo lyoge. O kovekede kuyirugana eyi, yeeyi nsene o yi rugana, ngo paruka kumwe nava vana kukupurakena.”—1 Tim. 4:16.