Egaununo 5
Ronga munoge kutundilira ukeke
1, 2. Kwalye oku va hepa kuvyuka vakurona kevatero mokurera vana vawo?
“VANA, yigava yaHOMPA,” yimo ga uyungire mureti gumwe gorupandu nomvhura 3 000 da ka pita. (Episarome 127:3) Yosili, ruhafo rokukara mureti alyo etungiko lyewa lyokutunda kwaKarunga, eli lya mangurukira kovalikwali wovanzi. Nampili asi kureta ruhafo, nye karuwo kokasupi tupu vareti kunongonona asi kukara novanona kureta yitumbukira.
2 Unene po naina, kurera vanona kuna kara sirugana sosinene. Nampili ngoso, wovanzi ya va wapera, ano muepisarome kwa yi likida omu ya vhulika pokutanta asi: “HOMPA nsene a dira kudika nzugo, ava vana kuzitunga nayimwe si.” (Episarome 127:1) Moomu ono kukwama mapukururo gaJehova, yimo hena ngo kara mukurona gomuwa. Bibeli kutanta asi: “Huguvara HOMPA nomutjima goge nagunye. Wa ha hama konondunge danyamoge.” (Yisewe 3:5) Ono liwapaikire kupurakena komapukururo gaJehova ngomu ono kutameka nosirugana sonomvhura 20 sokurera munona ndi?
KUTAMBURA MUTARO GOBIBELI
3. Situmbukira musinke va kara naso vaguhya merero lyovanona?
3 Momambo gomanzi mouzuni mudima, vagara kutara edeuro lyovanona asi sirugana somukadi. Yimo, Nonkango daKarunga kulikida asi aso situmbukira somugara sokureta nondya membo. Nampili ngoso, azo kuuyunga hena asi age ga kara noyitumbukira membo. Bibeli kulikida asi vaguhya nawo va hepa kulihameka mo ‘mokutekura nokupukurura’ vana vawo. (Vaefeso 6:4) Omu a yi tara Karunga, guhya nazina awo varuganeni kumwe medeuro lyomunona.—Yisewe 1:8, 9.
4. Ngapi omu vaguhya nava tara vana vawo?
4 Ngapi omu no tara vana woge? Vagara vamwe kutara vana vawo asi kapisi ekoro lyawo. Vanona kwa hamena komukadi, ano mukadi nage kwa hamena kekoro lyawo. Yipo nye awo kutara yimpumba yawo asi mulyo kupitakana vana vawo. Nye, eyi kapi ayi lizi nonompango doBibeli. Bibeli kupameka nkenye apa elikwatakano lyovakondi novana vawo. (Deuteronomium 6:6, 7; Vaefeso 6:4) Vaguhya, tareni vana veni ‘ngoyigava yaHOMPA’ nokutambura nkenye gumwe ‘ngomunoge gwanyamoge gokuhara.’—Episarome 127:3; Yisewe 31:2.
5. Matarururo musinke ga hepa kupangera etokoro lyovalikwali kuhamena sivaro sepata lyawo?
5 Azo mpo momukunda goge komukadi mokureta vanona wovanzi ndi? Yimo, alyo kwa kara etokoro lyovalikwali vene asi vana vangapi ngava reta. Nye ngapi nsene vakurona kapi va kara noyimaliwa yokurandera vana vawo nondya noyidwara ntani nokuvafutira kosure? Valikwali va hepa kuyitarurura eyi apa ava tokora asi vana vangapi ngava reta. Valikwali vamwe ava ava dili kuvhura kurera vana vawo navenye awo kugava vana vawo vamwe kovanekoro va ka va rerere po. Nye oyo ya hungama ndi? Hawe. Ano ayo kapi ayi hagekesa po situmbukira sovakurona kovana vawo. Bibeli kuuyunga asi: “Muntu ogu a dili kupakera mbili ekoro lyendi, unene vava vembo lyendi, ogo epuro ana patana.” (1 Timoteusa 5:8) Valikwali wonondunge kusesupika sivaro sovana vawo yipo va vhure ‘kupakera mbili vava vembo lyawo.’ Kuvhura va ruganese yikandaneso ruvharo ndi? Alyo nalyo etokoro lyavene, ntani nsene valikwali va tura po etokoro olyo, nomutji ndi yininke eyi vana kugusa nalyo etokoro lyavene hena. “Nkenye ogu kusimba mudigo gwamwene.” (Vagarata 6:5) Nampili ngoso, yikandaneso ruvharo eyi ya hamena mo kuligusa ezimo kulirwanesa noveta zoBibeli. Jehova Karunga yige “ntundiliro zomwenyo.” (Episarome 36:9) Yipo nye, kuzonagura mwenyo guna kukura ayo kulikida kudira efumadeko lyenene kwaJehova ntani kwa lifana nedipago.—Exodus 21:22, 23; Episarome 139:16; Jeremiya 1:5.
KUFIRA SINKA YIHEPWA YAMUNOGE
6. Siruwoke lya hepa kutameka erongo lyomunona?
6 Yisewe 22:6 kutanta asi: “O ronge munona asi ngapi omu nga kara.” Kuronga ndi kudeura vanona kuna kara hena sirugana sosinene sovakurona. Siruwoke nye nali tameka erongo olyo? Age simpe mukeke. Mupositoli Paurusa ga didilikire asi Timoteusa kwa mu rongere ‘kutunda unona.’ (2 Timoteusa 3:15) Nkango zoRugereka va ruganesa apa kuvhura kutamba komukekegona ndi nampili komunona ana kara mezimo. (Rukasa 1:41, 44; Yirugana 7:18-20) Yipo nye, Timoteusa kwa mu rongere apa ga kere age munonagona ntani ayo ya wapere. Ukeke kuna kara siruwo sosiwa mokutameka kuronga munona. Nampili mukekegona kwa kara neharo lyokulironga.
7. (a) Morwasinke ya karera mulyo kovakurona mouvali wawo va tunge po elikwatakano lyenene nomukeke? (b) Malikwatakano musinke ga kere pokatji kaJehova naMunwendi a huru gelike?
7 Zinya gumwe kwa uyungire asi: “Ame kwa here mukeke gwange kutundilira kehampuruko.” Yimo ava lizuvhu vazinya wovanzi. Malikwatakano ogo gomawa pokatji kazina nomukeke kukura apa ava kara kumwe konyima zehampuruko. Pokuzamweka mukeke kugwederera komalikwatakano ogo. (Hetakanesa 1 Vatesaronika 2:7.) Zinya kusikisa mo malizuvho gomukeke apa a mu firura nokumuuyungisa. (Hetakanesa Jesaya 66:12.) Nye ngapi kuhamena oguhwe? Nawo va hepa kutulisa po malikwatakano gomanene namunwawo. Jehova mwene kwa kara nosihonena mweyi. Mobuke zoYisewe, tatu lirongo malikwatakano gaJehova naMunwendi a huru gelike, ogu ana kuuyunga asi: ‘HOMPA nyame ga hoverera kusita kwanayinye. Ame kwa kere ntundiliro zankenye ezuva zoruhafo rwendi.’ (Yisewe 8:22, 30; Johanesa 1:14) Mokulifana, guhya gomuwa kutunga po malikwatakano gomawa geharo namunwendi kutundilira pehampuruko. Guhya gumwe kwa uyungire asi: “Likida eharo lyenene. Kuncumita nokudingira munona momawoko kapi ayi mu koresa.”
8. Ngapi omu nava vhura vakurona kupindura uruvi wovanona awo simpe vakeke?
8 Nye vakeke va hepa simpe yoyinzi. Kutundilira pehampuruko, uruvi wawo kwa liwapaikira mokutambura nomokupungura nombudi, ano odo nadi tunda unene po kovakurona. Pasihonena tara kuhamena eraka. Vakonakoni kwa uyunga asi “elikwatakano neuyungo lyomunona novakondi vendi monomvhura dokuhova” kukundama evhuliko lyomunona lyokulironga kuuyunga nokuresa nawa. Uyunga nokuresera munoge kutundilira koukeke. Nga hara kukutemwinina, ano karuwogona tupu ngo vareka kumuronga kuresa. Nampo, nga vhura kuresa komeho zokukatameka sure. Ayo ngayi mu vatera, unene po nsene kwa tunga mosirongo omu va kara varongi wovasesu ntani nonkondwarongero edi da zura varongwa.
9. Sitambo musinke sosinene po va hepa kudiworoka vakurona?
9 Sinka sosinene sovakurona woVakriste kuna kara sokusikisa mo yihepwa yopampepo yovana vawo. (Tara Deuteronomium 8:3.) Nositambo musinke? Mokuvatera vana vawo mokutunga po yikara yoSikriste, va vhure kudwara “muntu gomupe.” (Vaefeso 4:24) Kweyi, va hepa kutarurura yitungisiso yoyiwa ntani nonongendeseso donongwa.
TURA USILI MOMUTJIMA GWAMUNOGE
10. Yikara musinke va hepa kutunga po vanona?
10 Mulyo getungo kwa korera unene korudi royitungiso va li ruganesa. Mupositoli Paurusa ga uyungire asi yitungiso yoyiwa koyikara yoSikriste kuna kara “ngorodo ndi sisiliveli ndi mamanya gondiro.” (1 Vakolinte 3:10-12) Eyi kwa fanekesa yikara ngwendi epuro nounongo nonondunge noulimburukwi nefumadeko ntani eharo kwaJehova ntani nokonoveta dendi. (Episarome 19:7-11; Yisewe 2:1-6; 3:13, 14) Ngapi omu nava vatera vakurona vana vawo kutundilira unona mokutunga po yikara eyi? Pokukwama nongendeseso va tulire po nare.
11. Ngapi omu vakurona woVaisraeli va vaterere vana vawo mokutunga po yikara yaKarunga?
11 Komeho zokuhwilira muhoko gwaIsraeli moSirongo sEtumbwidiro, Jehova ga tanterere vakurona woVaisraeli asi: ‘Pungureni monomutjima deni nompangera edi. Omu di ronge vana veni. Tomu di va sansekere nsene membo muna kara ndi morugendo ndi kuna pwizumuka ndi tomu rugana.’ (Deuteronomium 11:18, 19) Yimo, vakurona va hepa kugava sihonena, kukara vakaume nokuuyunga kumwe ntani nokukara varongi.
12. Morwasinke ya karera nomulyo asi vakurona va gave sihonena sosiwa?
12 Gava sihonena. Muhowo, Jehova kwa uyungire asi: “Pungureni monomutjima deni nompangera edi.” Ano konyima ta gwederere ko asi: “Omu di ronge vana veni.” Yipo nye yikara yaKarunga ya hepa kukara muhowo monomutjima dovakurona. Vakurona va hepa kuhara usili nokuparuka kuliza nawo. Ntani nye nava vhura kuronga vana vawo. (Yisewe 20:7) Mowasinke? Morwa vanona kukwama unene eyi ava mono kupita eyi ava zuvhu.—Rukasa 6:40; 1 Vakolinte 11:1.
13. Mokufira sinka vana vawo, ngapi omu nava vhura vakurona woVakriste kutemwinina sihonena saJesus?
13 Kara kaume. Jehova kwa tanterere vakurona moIsraeli asi va uyunge novana vawo ‘nsene membo vana kara ndi morugendo.’ Eyi kwa hepa po kukara kumwe novanona, nampili asi vakurona kuna kara moyiviyauka. Jesus ga lizuvhire asi vanona va hepa siruwo sendi. Kehagero lyomazuva gezuvhiso lyendi, “tava mu retere vanona, a ya va gume.” Yinke ga rugene Jesus? “Ta va dingilikida mawoko gendi, ta ga va kambeke a va tungike.” (Marukusa 10:13, 16) Gazara tupu, siruwo sonomfa daJesus kwa hederere pepi. Nye, simpe ga geve siruwo sendi kovanona nokuvafira sinka. Eh, sirongwa musi sosiwa!
14. Morwasinke ya karera nomulyo kovakurona mokukara kumwe novana vawo?
14 Uyunga kumwe nawo. Kukara kumwe namunoge nayi ku vatera mokuuyunga kumwe nendi. Moomu muna kuuyunga kumwe, yimo ngo diva omu ana kutunga po yikara yendi. Diworoka asi kuuyunga kumwe kwa kwatera mo hena kupurakena. Zinya gumwe gomoBrasilia kwa uyungire asi: “Na hepere kulironga kupurakena kapisi nomatwi tupu, nye hena nomutjima gwange.” Elididimikiro lyendi lya tompokere apa munwendi ga tamekere kumutantera malizuvho gendi.
15. Yisinke wa hepa kudiworoka kuhamena yilihafeso?
15 Vanona va hepa ‘siruwo soruhafo nosiruwo sokudana,’ kutanta asi siruwo soyilihafeso. (Muudisi 3:1, 4; Sakaliya 8:5) Yilihafeso kutunga nsene vakurona novanona nava yi rugana kumwe. Ehudi, momambo gomanzi yilihafeso kutanta asi kutarera tivi. Malikwamo gamwe gomotivi kuvhura kuhafesa, nye gomanzi kuzonagura nompango donongwa, ntani kutarera tivi kuhagekesa po euyungokumwe mepata. Yipo nye, rugana yininke yokutunga kumwe novana woge. Ngwendi kudimba nokudana maudano nokukara kumwe novakaume nokukadingura mavango gomawa. Yilihafeso yangoso kutumangeda euyungokumwe.
16. Yinke va hepa vakurona kuronga vana vawo kuhamena Jehova, ntani ngapi omu nava yi rugana?
16 Kara murongi. Jehova kwa uyungire asi: “Omu di ronge [nompangera edi] vana veni.” Yinke ntani nangapi no vhura kuronga vana woge? Pomuhowo, ‘hara HOMPA Karunga goge oku to mu ruganene nomutjima goge nagunye nomwenyo goge nagunye.’ (Deuteronomium 11:13) Makura ‘nompangera edi o di ronge vana woge.’ Yi rugana nositambo sokutunga po eharo lyokuhara Jehova nonoveta dendi nomutjima nagunye. (Hetakanesa Vahebeli 8:10.) Kuronga vana woge “nsene membo muna kara ndi morugendo ndi kuna pwizumuka ndi tomu rugana” kutanta asi kuvaronga kurugurura. Yipo nye, Jehova kuna kukutantera asi nkedi zomulyo mokuvatera munoge a tunge po yikara yaKarunga kuna kara mokuuyunga kumuhamena nkenye ezuva. Eyi kwa kwatera mo kukara nelikwamo lyelirongo lyoBibeli lyankenye apa novana woge.
17. Yinke va hepa kutunga vakurona movana vawo? Morwasinke?
17 Vakurona wovanzi va yi diva asi kuronga munona a yi kwate egano kapisi ureru. Mupositoli Peturusa kwa tumangedere Vakriste vakwawo asi: “Omu kare ngwendi vakekegona, mu kare nkenye apa nonzara zomasini-sini gopampepo.” (1 Peturusa 2:2) Morwa kapisi navenye ava kara nonzara zonondya dopampepo, vakurona va hepa kupapara nompito mokuninkisa vana vawo va kare ngwendi vakekegona wokukara nonzara zomasini-sini gopampepo.
18. Nondongeseso musinke daJesus edi vakurona vana kuvakorangeda mokutemwinina?
18 Jesus kwa gumine nomutjima pokuruganesa yifanekeso. (Marukusa 13:34; Rukasa 10:29-37) Ndongeseso ezi mulyo unene kovanona. Ronga nompango doBibeli pokuruganesa masimwititi gokutetukisa gokukoka, pamwe aga ga kara mosimbapiratjangwa Buke zange zomasimwititi goBibeli.a Ninka vanona va lihameke mo. Va ninka va ruganese nondunge dawo mokufaneka ntani nopokudana yihorokwa yomoBibeli. Jesus nga ruganesa hena mapuro. (Mateusa 17:24-27) Temwinina ndongeseso zendi melirongo lyeni lyepata. Mevango lyokutulisa po tupu veta zaKarunga, pura mapuro ngagaaga asi: Morwasinke Jehova ga tu pera veta ezi? Yinke nayi horoka nsene tu zi sikisa mo? Yinke nayi horoka nsene tu dira kuzisikisa mo? Mapuro gangoso kuvatera munona a gazare ntani a mone asi noveta daKarunga kurugana ntani nongwa.—Deuteronomium 10:13.
19. Nsene vakurona va kwama nompango doBibeli meruganeno kumwe novana vawo, mauwa musinke gomanene ngava hafera vanona?
19 Pokugava sihonena nokukara kaume nokuuyunga kumwe ntani nokuronga, kuvhura ngo vatere munoge kutundilira unona wendi a tulise po malikwatakano gamwene gomanene naJehova Karunga. Malikwatakano aga ngaga korangeda munoge a kare Mukriste goruhafo. Age nga kondja mokuparuka kuliza nepuro lyendi nampili apa nga ligwanekera nomakondjeso govakaume ntani nomaheteko. Narunye mu vatera a hafere elikwatakano eli lyomulyo.—Yisewe 27:11.
MULYO GWEPISURO
20. Yisinke episuro, ntani ngapi omu nava li rugana?
20 Episuro alyo edeuro eli ali vyukisa magano nomutjima. Vanona va li hepa nkenye apa. Mokulikida mulyo gwepisuro, Bibeli kutanta asi: “Nsene o dira kupisura munoge, kapi wa mu hara.” (Yisewe 13:24) Vakurona va hepa kupisura meharo, ngwendi moomu tupu a yi rugana Jehova. (Vahebeli 12:4-11) Episuro lyokutunda meharo kuvhura kulirugana mokuuyunga nomunona nonondunge. Ngapi omu nava li gava episuro?
21. Nompango musinke va hepa kudiworoka vakurona nsene tava pisura vana vawo?
21 Vakurona vamwe kugazara asi kupisura vana vawo kwa kwatera mo tupu kuvauyungira nezwi lyokutjilisa ndi kuvatemagura ndi nampili kuvatukagura. Nye, kuhamena episuro, Paurusa ga rondwere asi: “Anone oguhya ko, walye omu pakere vana veni nyanya.” (Vaefeso 6:4) Vakriste navenye kuvakorangeda mokukara ‘nombili kovantu navenye, ava pukurure nombili vakondjesi vawo.’ (2 Timoteusa 2:24, 25) Episuro lyene-lyene hepero, nye vakurona woVakriste kuhetekera kudiworoka nonkango edi apa ava pisura vana vawo. Nampili ngoso, poyiruwo yimwe kuuyunga kapi ayi gwanene po, ntani etengeko kuvhura li hepe po.—Yisewe 22:15.
22. Nsene munona ga hepa episuro, yinke ga hepa kukwata egano?
22 Vanona va lisiga ano va hepa episuro lyokulisiga. Vamwe kapi ava vhuru ‘kuvapukurura pokuvatantera tupu nonkango.’ Awo va hepa etengeko morwa eyi kuvhura kuvaparura. (Yisewe 17:10; 23:13, 14; 29:19) Nampili ngoso, munona va hepa kumupukurura a kwate egano eyi vana kumupiswira. Yimo, ‘epukururo nepisuro lya wapera vanona.’ (Yisewe 29:15; Joba 6:24) Kugwederera ko etengeko kwa kara neyereko. Jehova kwa tanterere vantu vendi asi: ‘Nsene tani mu futisa ngani kara mouhunga.’ (Jeremiya 46:28) Bibeli narumwe si za pulisira kusopora nehandu ndi matoono gonyanya, aga naga vhura kugeragura nokuremeka munona.—Yisewe 16:32.
23. Ngapi na vhura kulizuvha munona nsene kuna mu pisura vakurona vendi?
23 Jehova “kupukurura ava ga hara.” (Yisewe 3:12) Yipo nye episuro lyendi lya ha tu ninkisa tu lizuvhe asi ga tu nyenga. Mokulifana, episuro lyovakurona, li kare asi morupe musinke, lya ha ninkisa munona a lizuvhe asi kuna mu sigilire. (Vakorosi 3:21) Nye, munona ga hepa kulizuvha asi age kuna mu pisura morwa va mu hara.
POPERA MUNOGE KOSIPONGA
24, 25. Siponga musinke sosidona esi vanona va hepa kuvapopera mazuva aga?
24 Vakondi wovanzi kugazadara yiruwo yoruhafo apa va kere vanona. Awo kudiworoka omu ngava lizuvhu epopero, nokukara nousili asi vakurona vawo ngano tava va takamesa kwankenye eyi. Vakurona vana hara vana vawo va lizuvhe ngoso, nye mouzuni ou wanaina wokuyipa, udigu unene kupitakana omu ya kere nare mokupopera munona.
25 Siponga simwe sosidona esi sina vhuka nomvhura edi kuna kara ruhonda. Nampili vanonagona pamwe kulihameka mo. Pamwe, pokudana maudano gawo, ngwendi mantambo, awo kulininkisa asi kuna kuligwanekera panyama ngwendi vakondi. Ano siponga simwe sosidona esi sina vhuka mosiruwo setu kuna kara vakondi wokurara vanonagona. Ehudi, sinzi sovanona ava kuvahepekera momambo gavene vantu ava va diva ntani ava va huguvara. Vakurona va hepa kupopera vanona vawo koyiponga eyi. Ngapi omu nava vhura kuyirugana?
26. Mononkedi musinke dimwe nava vhura vakurona kupopera vanona, ntani ngapi omu nali vhura ediwo kugamena munona?
26 Epopero lyenene kuna kara mokuronga vanona, nampili awo simpe vanonagona. Vanona ava va dira kudiva kuhamena kuligwanekera panyama, ureru kuvapukisa vanona vakwawo, ntani hena vakondi wokuhara kurara vanonagona. Ediwo kuvhura kugava epopero ‘li va kerere kokurugana usima. Ngali va poresa ko kovantu ava ava katura udona mweyi ava uyunga.’ (Yisewe 2:10-12) Ediwo lyosinke? Ediwo lyonompango doBibeli, lyeyi youhunga neyi yepuko. Ediwo lyokudiva hena asi vakurona vamwe nawo kurugana yoyidona ntani asi munona kapi ga hepa kulimburukwa apa vantu ava reta egano lyokurugana yirugana ya hana kuzira mo. (Hetakanesa Ndaniyera 1:4, 8; 3:16-18.) Erongo olyo kapisi li kare tupu lyezuva limwe. Sinzi sovanona va hepa kuvaronga kuruguruka ntani nava vhura kuyidiworoka nawa. Ngomu ana kukura munona, guhya ga hepa kudimburura asi age nokuvhura si kutara vana vendi wovakadona awo muhere-here, ano zinya nage ngosikwawo novana vendi wovagara. Ayo ngayi pameka ediwo lyomunona lyeyi youhunga. Ntani hena, egameno limwe lyewa koudigu ou kuna kara enomeno lyovakurona.
PAPARA EVYUKISO KWAKARUNGA
27, 28. Yilye muvateli gomunene govakurona apa ava ligwanekere noudigu wokurera munona?
27 Yimo, erongo lyovanona kutundilira ukeke kapisi ureru, nye vakurona wovapuli kapi va hepa kuligwanekera noudigu ou velike. Momazuva ganare goVapanguli, apa mugara gedina Manowa ga divire asi ta kara guhya, ga pulire kwaJehova evyukiso omu na rera munwendi. Jehova ga limbwilire makanderero gendi.—Vapanguli 13:8, 12, 24.
28 Monkedi zokulifana naina, ngomu vakurona wovapuli vana kurera vana vawo, nawo hena kuvhura va uyunge naJehova mekanderero. Yimo, aso sirugana sosinene mokukara mukurona, nye pwa kara matungiko gomanene. Valikwali woVakriste womoHawaii kwa tente asi: “One mwa kara nonomvhura 12 dokuronga munweni komeho zokusika konomvhura doudigu doudinkantu. Nye nsene mwa rugana unene mokusikisa mo nompango doBibeli, ngasi kara siruwo sombili sokuhafa apa ngava tokora asi vana hara kukerera Jehova kutundilira komutjima.” (Yisewe 23:15, 16) Apa munoge nga tura po etokoro olyo, nove ngayi ku tumangeda mokutanta asi: “Vana, yigava yaHOMPA.”
[Nonkango dokonhi]
a Kwa zi nduruka Nombangi daJehova.
NGAPI OMU NOMPANGO EDI DOBIBELI NADI VHURA KUVATERA VAKURONA MOKURONGA VANA VAWO?
Huguvara mwaJehova.—Yisewe 3:5.
Pakereni mbili epata.—1 Timoteusa 5:8.
Jehova age Guhya geharo.—Yisewe 8:22, 30.
Aso situmbukira sovakurona mokuronga vana vawo.—Deuteronomium 11:18, 19.
Pwa hepa episuro.—Yisewe 13:24.
[Kakende pepenuno 61]
EPISURO LYEWA
Nkedi zimwe zongwa zepisuro kuna kara mokuninka munona a lizuvhe yitundwamo yoyidona yokurugana epuko. (Vagarata 6:7; hetakanesa Exodus 34:6, 7.) Pasihonena, pamwe munoge ana nyateke, pokuyizeresa po mwene tayi mu rongo. Ngapi nsene munona ana rugana muntu gumwe mepuko? Pokumupura a hundire egusiropo kuvhura kuvyukisa nkareso ozo zepuko. Nkedi zimwe hena zepisuro kuna kara mokumunyokesa yininke yimwe posiruwogona yipo munona a lirongere po. Monkedi ezi munona ta lirongo unongo wokukwaterera konompango douhunga.
[Mafano pepenuno 57]
Vakurona, gaveni sihonena, kareni vakaume, uyungeni kumwe ntani kareni varongi