Fevelelo

Yakobo wa nlongoki a Yesu wavumunwinwa mu soneka vo: “Nwafwana yo zikuka muna mawonso, yo lembi kondwa má.” (Yak. 1:4) Aweyi luzindalalu lulenda ‘lunganesa e salu kiandi’ omu yeto? Vava tukalanga mu lubangamu, nkumbu miayingi divavanga vo twasonga e fu kia luzindalalu, ntim’anleka yo zola. Avo tuzizidila lubangamu, dikutusadisa mu songa e fu yayi. Muna mpila yayi, tutomesa kiwuntu kieto kia Kikristu. Wau vo luzindalalu lukutusadisa mu tomesa kiwuntu kieto kia Kikristu, ke tuzolele kolamena nsiku a Yave ko kimana twavevoka kaka muna lubangamu. Kasikil’owu, avo ngindu za tá zumba onuananga zau, venga tala mambu malenda kufila mu tá e zumba. Samba kwa Yave kasadisa mu vengomona e ngindu zambi. Nga una ye yitu kikubangikanga? Kuyoyi ko. Kala ye kani dia kwamanana sadila Yave. Sungamena vo: Muna vua nsambu za Nzambi, tufwete zindalala.​—Roma 5:3-5; Yak. 1:12. w16.04 2:15, 16

Kuna kwa Yave, ke vena zula kisundidi yankaka ko. Yeto awonso twafwanana. Dialudi vo e mpila katuvangila o Yave yaswaswana kikilu. Tulenda kweto yangalela e nswaswani yayi. Yave ke vavanga ko vo twasoba e fu yeto yawonso ya kisi nsi. Kansi, ke vavanga mpe ko vo twayibadikilanga vo tusundidi akaka. (Roma 10:12) Ka tufwete kuyisananga ko mu kuma kia nsi eto yovo zula kina tuyindulanga vo kisundidi kiankaka. Avo tukedi ye ngindu zazi, dilenda kala diampasi kwa yeto mu kuyivambula mu mambu ma nza. Ediadi diavangama muna tandu kiantete. Mpangi zankaka za Ayibere bavanganga oma malembi songa kwa akento ana bavovanga Kingerekia. (Mav. 6:1) Aweyi tulenda zayila vo tuyantikidi yima fu kia lulendo? Avo mpangi wa mwisi nsi yankaka utuvovese diambu, nga tubembolanga e ngindu zandi vana vau yo vova vo ‘e mpila tuvangilanga mambu mu nsi eto isundidi o wete?’ Avo i wau ovanganga, sungamena longi dina muna sono kia unu. w16.04 4:12, 13

Yesu nsangu zambote za Kintinu kasamunanga. Ovavanga vo alongoki andi bavanga diau dimosi. Aki nani besamunanga e nsangu zazi kwa wantu awonso? (Mat. 28:19) Mbangi za Yave kaka besalanga e salu kiaki! Tala dina mfumu mosi a dibundu wasala e salu kia kimisionario mu nsi zayingi kavova kwa Mbangi a Yave. Muna konso nsi, mfumu ndioyo a dibundu wayuvulanga Mbangi za Yave kana nkia nsangu basamunanga. Wavova vo: “Yau awonso mvutu zimosi kaka bavananga nze mazowa: ‘nsangu zambote za Kintinu.’” E mvovo mia mfumu ndioyo misonganga e ziku vo yeto ke tu mazowa ko, kansi twayikakiana nze Akristu akieleka. (1 Kor. 1:10) E Kintinu kia Nzambi i mbut’a diambu ditoma vovelwanga muna finkanda Eyingidilu Disamunanga Kintinu kia Yave. Finkanda fiafi fivaikiswanga mu 254 dia ndinga, tezo kia 59.000.000 mia yinkanda inietekwanga konso ngonde. Eyingidilu i zulunalu itoma vaikiswanga mu nza yawonso. w16.05 2:6

Nanga tima dia sala se mviti a nzila una diau. Oyambuidi maka mambu muna zingu kiaku kimana wasalanga ola zayingi muna salu kia umbangi. Kansi kuna ye ziku ko kana vo okala kikilu ye kiese kia zingila ye nzimbu ye lekwa yakete. Dialudi vo Nkand’a Nzambi ke uvovanga ko vo muna sadila Yave tufwete kala aviti a nzila. Tulenda kwamanana kunsadila ye kwikizi kiawonso nze ateleki. Kansi kuna diak’esambu, Yesu wavova vo Yave osambulanga awana bekuyivananga kuna mvevo muna mambu ma Kintinu. (Luka 18:29, 30) Nkand’a Nzambi uvovanga mpe vo Yave oyangalalanga vava tuvanganga mana tulenda mu kunkembelela yo kunsadila ye kiese. (Nku. 119:108) Avo tusambidi mu kuma kia mambu mama yo badika mo, tubaka e nzengo zina ngwizani ye diambu tunuananga diau yo vua nsambu za Yave. w16.05 3:13

Akristu bena vo se ambuta ke bafwete yambula ko vo lulendo lwabakakidila mu tanga nkanda mivaikiswanga mu kuma kia aleke. Mambu mayingi mena muna nkanda miami matadidi Akristu awonso. Kasikil’owu, divavanga vo yeto awonso twatanina lukwikilu lweto, lunga-lunga ngindu zeto, zizidila ntonta yo venga yikundi ye nsaka zambi. Muna kuma kiaki, kana una vo nkanda miami mivaikiswanga mu kuma kia aleke, e malongi mena mo mu Nkand’a Nzambi metukanga, Akristu awonso balenda mo vuila nluta. E nkanda mivaikiswanga mu kuma kia aleke milenda mpe kubasadisa mu siamisa kikundi kiau yo Yave.​—Kim. 12:13. w16.05 5:15, 16

“Yave wa Nzambi eto i Yave mosi.” E mvovo miami miankuma kikilu. Miakumika Aneyisaele mu zizidila e mpasi vava bakota muna Nsi a Nsilu. E mvovo miami milenda mpe kutukumika kimana twazizidila e kolo kia mpasi zayingi yo kota muna Paradiso. Yambula twabaka e nzengo za sambila kaka Yave. Tufwete kunzola yo kunsadila ye nsi a ntim’eto yawonso, fulumwinu ye ngolo zeto zawonso. Tufwete sia e ngolo za siamisa luvuvamu ye kintwadi muna nkutakani. Avo tukwamanene vanga mambu mama, Yesu okutubadikila nze mameme, tumona e ndungan’a mvovo miandi oku vo: “Nwiza, yeno nwasambulwa kwa Se diame, nwavuila e Kintinu kina nwakubikilwa tuka kuna semo dia nza.”​—Mat. 25:34. w16.06 3:2, 20

O lulendo lulenda kutufila mu vava vakuba muna vilwa weto. Avo tuvangidi wo, ke tukala diaka nze tûma twaleboka ko. Nga wafungiswa kala makasi yovo vangwa e mbi kwa mpangi? Nga wakendalala kala wau vo wavidisa e kiyekwa wakala kiau? Adieyi wavanga? Nga diakitula nkwa lulendo? Nga wabakula vo o kala mu luvuvamu ye mpangi aku yo sikila ye kwikizi muna Yave i diambu disundidi o mfunu? (Nku. 119:165; Kol. 3:13) Avo muntu okwamanene vanga e sumu yo sweka e sumu diandi, dilenda kala diampasi mu tambulwila e longi dia Yave. Dilenda kituka diasazu mu vanga e sumu. (Kim. 8:11) Mpangi mosi ona wakala ye fu kia tala mavangu ma zumba, kuna kwalanda wavova vo: “Yayantika yima ngindu zambi mu kuma kia akuluntu.” E fu kiaki kiafwasa e ngwizani andi yo Yave. Vava akaka bazaya dina kavanganga, wavewa lusadisu kw’akuluntu. Dialudi vo yeto awonso tu wantu alembi lunga. Kansi, avo tuyantikidi kumba awana bekutuvananga malongi yovo vava e vakuba muna diambu diambi tuvanganga vana fulu kia lomba e ndoloki yo lusadisu kwa Nzambi, o ntim’eto ulenda kituka wabala. w16.06 2:5, 6

Yesu wazaya wo vo alongoki andi batokananga mu kuma kia lekwa kia dia, nua yo vuata. Muna kuma kiaki, muna Longi diandi vana Mongo, wabazayisa vo: “Nuyambula tokana mu kuma kia mioyo mieno.” Yesu wazola sadisa alongoki andi babakula e kuma ke bafwete tokanenanga lekwa yayi ko. Yesu wazaya wo vo avo batokane kwayingi, kana nkutu mu lekwa ina bavuidi kikilu o mfunu, balenda vilakana e diambu disundidi o mfunu muna zingu. Yesu watoma zolanga alongoki andi, i dianu kabalukisila diaka nkumbu yá mu kuma kia vonza kiaki muna longi diandi vana mongo. (Mat. 6:27, 28, 31, 34) Yesu wazaya dina wantu bevuanga o mfunu. Wazaya wo vo “muna lumbu yambaninu,” alongoki andi mu kolo kiampasi kikilu bezingila. (2 Tim. 3:1) Muna kuma kiaki, wantu ayingi o unu ke bena ye salu ko, e lekwa mu tomboka kaka ina e ntalu. Mu fulu yayingi, vena ye wantu bena vo asukami kikilu bakondelo kina balenda dia. Kansi, Yesu wazaya wo mpe vo moyo a muntu ‘usundidi madia, e nitu isundidi mvuatu.’ w16.07 1:8, 9

Nkand’a Nzambi ukutuzayisanga vo e nsambu za Nzambi i ‘lukau lwangovo.’ Wau vo ke tulendi lemvokela Yave una ufwene ko, ka tufwanukini nsambu za Nzambi ko. Kansi, lufwa tufwanukini. Solomo wa Ntinu wasoneka vo: “Ova nza ke vena muntu ansongi ko, on’ovanga wete yo lembi sumuka.” (Kim. 7:20) Kuna kwalanda, Paulu wa ntumwa wavova vo: “Awonso basumuka yo funga mu songa nkembo a Nzambi.” Wavova diaka vo “o mfutu a sumu i lufwa.” (Roma 3:23; 6:23a) Wau vo Yave otoma zolanga wantu, wafila “Mwan’andi amosi” kimana kafwa mu kuma kieto. Eyayi i mpila isundidi ina Yave kasongela e nkenda kwa wantu. (Yoa. 3:16) Paulu wavova vo Yesu “wavuikwa kolow’a nkembo yo zitu, kimana muna nsambu za Nzambi kayeleka o lufwa mu kuma kia wantu awonso.” (Ayib. 2:9) Elo, “o lukau lwa Nzambi i moyo a mvu ya mvu muna Kristu Yesu wa Mfumu eto.”​—Roma 6:23b. w16.07 3:3, 4

O sompa ke diambu diambi ko. Kansi, aweyi longo lwayantikila? Adieyi i kani dia longo? O zaya e mvutu za yuvu yayi dikutusadisa mu kala ye ngindu zasikila mu kuma kia longo ye nsambu lutwasanga. Nzambi wavanga Adami wa muntu antete yo kumvovesa vo kavana nkumbu kwa bulu yawonso. Adami wamona vo e bulu yawonso koko ye nkento bakala, kansi kuna kwa “yakala, ke vansolokela nsadisi wa nkw’andi ko.” Muna kuma kiaki, Nzambi walekesa Adami wosola kia tulu, wabonga luvati lwa mpati zandi yo vanga o nkento. Yave watwasa nkento kwa Adami, wakituka se nkaz’andi. (Etu. 2: 20-24) Nze una tumwene, longo i lukau lwa Yave. Vioka mvu miayingi, Yesu wavutukila dina Yave kavova muna mpatu a Edene oku vo: “O yakala osisa se diandi yo ngudi andi yo laminina nkaz’andi, yau wole bekala se nitu mosi.” (Mat. 19:4, 5) Wau vo Yave wabonga luvati lwa Adami mu vanga o nkento antete, akazi awaya babakula vo yau nzole bakitukidi se nitu mosi. Yave ke zolanga ko vo yakala yo nkento bavonda longo yovo sompa akento ayingi. w16.08 1:1, 2

Ke ntangwa zawonso ko Yesu kamokenanga ye buka kia wantu. Wamokenanga yo wantu mosi mosi ye wavangilanga wo kuna zola. Kasikil’owu, wamokena yo nkento mosi ona wayiza teka maza muna sima kiakala lukufi ye mbanz’a Sika. (Yoa. 4:5-30) Yesu wamokena mpe yo Matai wa nkwa mpaku ona wayikilwanga vo Levi, yo kumbokela kakituka nlongoki andi. Matai watambulwila. Kuna kwalanda, wabokela Yesu ye akaka mu kwenda dila kuna nzo andi. Ekolo bakala muna nzo, Yesu wamokena yo wantu ayingi. (Mat. 9:9; Luka 5:27-39) Yesu wasonga mpe ngemba vava kamokena yo Natanaele, kana una vo Natanaele wavovelanga esi Nazarete e mbi. Mu kuma kia ngemba kansonga o Yesu, Natanaele wasoba e mpila kabadikilanga Yesu ona wakala vo mwisi Nazarete. Natanaele wazola longoka mambu mayingi kwa Yesu. (Yoa. 1:46-51) Muna mbandu a Yesu, tulongokele vo avo tumokene yo wantu kuna ngemba yo zola, dikubafila mu wá mana tuzolele kubavovesa. Avo tulongele wantu ampa mu voveselanga wantu kuna ngemba, beyangalela e salu kia umbangi. w16.08 4:7-9

Vava vebwanga ntantani muna longo, akazi ankaka bebakanga e nzengo za vambana yovo vonda o longo. Akazi ankaka bebakanga e nzengo za vambana kadi bemonanga vo e mambu masakidi muna longo lwau. Kansi, Yesu wasonga vo o vambana ke diambu diakete ko vava kasungamesa wantu dina Nzambi kavova mu kuma kia longo. Wakudikila vo: “Kina kiayikakeswa kwa Nzambi, o muntu kavambanisa ko.” (Mat. 19:3-6; Etu. 2:24) Yave ozolanga vo yakala yo nkento balembi vambana. (1 Kor. 7:39) Tufwete sungamena vo mbalu tusinga tá vana meso ma Yave muna mawonso tuvanganga. O sungamena diambu diadi dikutusadisa mu singikanga mambu mu nzaki vitila mawokela. w16.08 2:10, 11

E mbeni zeto balenda kutunwanisa kuna kinsalukisa yovo vava tukalanga twatovoka. Avo tukwamanene nwana ye mambu mambi, tulenda sunda. Kansi, avo tuyambwidi yingila yo yambula nwana, tulenda sundwa kwa Satana ye nz’andi yovo kwa lutovoko. Muna kuma kiaki, ke tufwete yoya ko. Kukendalala ko ngatu yambula vo moko maku mayoya. (1 Pet. 5:9) Muna sunda e vita, tufwete sungamena e kuma tunwaninanga. E kani dieto i tondakana kwa Nzambi yo vua nsambu zandi. E sono kia Ayibere 11:6 kivovanga vo: “Konso ona ofinama Nzambi kafwete kwikila vo una, yo kala nsendi a awana bekumvavanga ye ziku kiawonso.” O vava Yave ye ziku kiawonso disongele vo tufwete vanga mawonso tulenda kimana twatondakana kwa yandi.​—Mav. 15:17. w16.09 2:4, 5

Nkand’a Nzambi ulenda kutusadisa mu baka nzengo zambote zina zivana nkembo kwa Nzambi. Kana una vo i wau, e mvuatu tuvuatanga misonganga mana tuyangalelanga. E mpil’a mvuatu tuyangalelanga ye mina tusumbanga milenda kala miaswaswana ye mia wantu ankaka. Kansi, e mvuatu mieto mifwete kalanga miavelela, miambote ye mia luzitu. Tufwete solanga e mvuatu tuvuata mun’owu wa fulu tukwenda ye zunga tuzingilanga. Ezak’e ntangwa, diampasi dikalanga mu solola mvuatu mia luzitu ye miambote. Muna fulu yayingi, betekanga kaka mvuatu mina mitoma yangalelwanga kwa wantu a nza. Muna kuma kiaki, ntangwa ye ngolo divavanga mu solola saya, kinkutu, nzaka yovo mbati wambote ye waluzitu. Kansi, e mpangi zeto bemonanga yo yangalela e ngolo tuvanganga za vuata mvuatu miatoma vienga kansi mia luzitu. E kiese tumonanga kia kembelela Se dieto dianzodi una kuna zulu, kisundidi konso ngolo tulenda vanga mu solola e mvuatu mikumvana o zitu. w16.09 3:15, 16

Vava osadilanga e nona, osadisanga wan’aku mu toma yindula. Ediadi dikubasadisa mu fimpa mana okubalonganga, toma mo bakula yo sungamena mo. Olenda sadila nona mu longa wan’aku vo mawonso masonama muna Nkand’a Nzambi maludi. Kasikil’owu, olenda badika e sono kia unu. Kuzayisa kaka wan’aku ko vo e mambu mena mu sono kiaki, kwa Yave matukidi. Kansi, ubasadisa basadila e ngindu zau. Olenda vova vo wantu muna lumbu ya Yobi nanga ke bakwikilanga ko vo e nza ke yamanikwa va ntandu a lekwa ko. Edi bazaya vo konso lekwa nze somba yovo tadi, kifwete tensama va ntandu a lekwa. Muna ntangwa yayina, ke vakala muntu ko olenda songa e ziku vo e nza ke yatensama va ntandu a lekwa ko wau vo ke vakala ye telescópio ko ngatu ndeki zitombokanga kuna zulu. E diambu tulongokele i diadi, kana una vo Nkand’a Nzambi se kolo wasonekwa, mawonso mena mo maludi kadi kwa Yave matuka.​—Nek. 9:6. w16.09 5:9, 12

O kwikila muna Yave yo Yesu ke mpasi zaya kaka ko mana bevanganga owau ye mana besinga vanga kuna sentu muna wete dieto. Tukalanga mpe ye tima dia zingila mun’owu wa mana bekutulonganga. Vana ntandu, tuzolanga sadisa akaka kimana bazaya Yave yo Yesu. Muna vua moyo a mvu ya mvu muna nz’ampa ya Nzambi, tufwete kala yo lukwikilu. Tufwete mpe kwamanana kumika lukwikilu lweto. Lukwikilu luna nze nti. Tufwete wo kwamanana yitila e maza kimana wakala yo vimpi wambote yo kwamanana nungunuka. Kansi, avo ke tuyitidi wo maza mayingi ko, ulenda lengela yo yuma. Diau dimosi, tufwete vanganga mawonso kimana lukwikilu lweto lwakala lwasikila yo kwamanana ‘wokela.’​—2 Tes. 1:3; Tito 2:2; Luka 22:32; Ayib. 3:12. w16.10 4:4, 5

Vava Daniele ye akundi andi banatwa mu kinkole kuna Babele, esi Babele bavava kubakomekena mu landa e fu yau ya kisi nsi ye nsambil’au. Mu nkia mpila? Babalonga e “nding’a Akaladi” yo kubavana e nkumbu za esi Babele. (Dan. 1:3-7) E nkumbu yampa yavewa Daniele yakala ye nsas’a Bel, nzambi yatoma zayakana kuna Babele. Nanga o Ntinu Nebukandesa wazola vo Daniele kakwikila vo e nzambi za esi Babele zasunda Yave wa Nzambi a Daniele o nkuma. (Dan. 4:8) Ekolo kakala kuna Babele, Daniele wavanwanga madia mambote ma ntinu. Kansi, Daniele wabaka e nzengo muna ntim’andi vo ke kolamena nsiku a Nzambi ko. (Dan. 1:8) Wau vo wakwamanana longoka nkanda miavauka mia nding’a Kiyibere, walunga-lunganga e ngwizani andi yo Yave ekolo kazingilanga mu nsi ya kinzenza. (Dan. 9:2) Muna kuma kiaki, vioka tezo kia 70 lwa mvu tuka kayizila muna Babele, wazayakana kaka muna nkumbu andi ya Kiyibere vo Daniele.​—Dan. 5:13. w16.10 2:7, 8

Akaka balenda yindula vo ke bavuidi mfunu a muntu ankaka ko kabasasila Nkand’a Nzambi. (Mat. 24:45-47) Kansi tuka muna mvu wa 1919, Yesu osadilanga “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” mu sadisa nkangu a Nzambi mu bakula mana Nkand’a Nzambi ulonganga yo lemvokela mo. Avo tulemvokele malongi ma Nkand’a Nzambi, e nkutakani ikwamanana kala yavelela, mu luvuvamu ye kintwadi. Ukiyuvula: ‘Nga isonga e kwikizi muna Yesu yo lemvokela luludiku lwa ntaudi akwikizi?’ Muna Nkand’a Nzambi, tulongokanga mpe vo selo ya Yave kuna zulu ntwadi besalanga. Kasikil’owu, muna mona-meso kiasongwa Yezekele, wamona Yave wamanta vana ntandu a kalu diadiatilanga mu nzaki zawonso yo viluka konso fulu kina Yave kazolele. (Yez. 1:4-28) Ke kolo ko, Kristu ye mbasi befwasa e nza yayi yambi. Ke vekala diaka muntu ko ona oveza Yave ye nkumbu andi yovo vovela luyalu lwandi e mbi. w16.11 3:9, 10

Muna tukutakanu tweto, tulongokanga yo kasakesa muntu yo nkwandi. (1 Kor. 14:31) Kana nkutu awana besadilanga Yave se mvu miayingi, lukasakeso bevuanga o mfunu. Yindula e mbandu a Yosua. Vava Aneyisaele bafinama kota muna Nsi a Nsilu, Yave wasola Yosua mu kala mfidi au. Kansi, Yave wavovesa Mose vo kakasakesa Yosua kana una vo se mvu miayingi kesadilanga Yave. Yave wavova vo: “Kanikina Yosua yo kumvamisa, yo kunkumika: kadi ofila nkangu wau, yo kubavingidisa nsi in’omona.” (Nsi. 3:27, 28) Yosua lukasakeso kavuanga o mfunu kadi kuna kwalanda, Aneyisaele vita zayingi banwana yo sundwa nkutu ezak’e ntangwa. (Yos. 7:1-9) O unu, tulenda kasakesa akuluntu ye akengi a zunga ana bekuyivananga mu lunga-lunga nkangu a Nzambi.​—1 Tes. 5:12, 13. w16.11 1:12, 13

Alongoki a Bibila babakula vo ke bafwete zayisa kaka ko kwa yitu, akundi ye minkwikizi mia dibundu vo ke bazolele diaka yikama nsambil’a luvunu ko. Bazola vo wantu awonso va nza bazaya vo Babele Anene i dibundu dina nze nkembi. Muna kuma kiaki, muna ngonde ya Desemba ya mvu wa 1917 ye kuna lubantiku lwa mvu wa 1918, buka kia Alongoki a Bibila bakayanesa kuna vema kwawonso tezo kia 10.000.000 ma yinkanda yakala ye longi diakala yo ntu a diambu “Babele Ibwidi.” E finkanda fiafi fiasengomona e ludi mu kuma kia Kikristu kia Kimpangila. Afidi a mabundu bafunga kikilu makasi. Kansi, Alongoki a Nkand’a Nzambi ke bamona wonga ko. Bakala ye kani dia kwamanana samuna nsangu zambote yo lemvokela “Nzambi nze mfumu ke mu wantu ko.” (Mav. 5:29) Ediadi aweyi disongele? Disongele vo muna kolo kia Vita Yantete ya Nza Amvimba, Akristu awaya ke basiwa mu kinkole ko, kansi bavevolwanga muna nsambil’a luvunu yo sadisa akaka mu vanga diau dimosi. w16.11 5:2, 4

Akaka bebanzanga vo Paulu awana bakala vo ke Akristu ko ye awana bakala vo Akristu kavovela. Kansi, muna sono kiaki, Paulu Akristu kasonekena ana ‘babokelwa mu kala aveledi.’ (Roma 1:7) Muna kuma kiaki, kiakala awana bazingilanga “mun’owu wa nitu” ye awana bazingilanga “mun’owau wa mwanda,” yau awonso Akristu bakala. Paulu wasoneka vo: “Vava twazingilanga mun’owu wa nitu, e zolela ya sumu ina yasengomonwa kwa Nsiku yasalanga omu nitu zeto.” (Roma 7:5) Muna sono kiaki, Paulu wasonga vo awana bezingilanga “mun’owu wa nitu,” i awana besianga sungididi yo landa e zolela yau ya sumu yo vanga konso mana bazolele. w16.12 2:5, 7

Ezak’e ntangwa, wantu betokananga mu kuma kia mbi bavanga muna mvu miavioka. Ezak’e ntangwa Davidi wa Ntinu watokananga kwayingi mu kuma kia masumu kavanga. Wavova vo: “Nkungidi muna kungu kia ntim’ame.” (Nku. 38:3, 4, 8, 18) Vava katokananga, Davidi diambu dimosi diangangu kavanganga. Wabundanga e vuvu muna nkenda ye luloloko lwa Yave. (Nku. 32:2, 3, 5) Ezak’e ntangwa, olenda tokana mu kuma kia mambu mevangamanga o unu. Kasikil’owu, vava Davidi kasoneka o Nkunga 55, wonga kakala wau wa vondwa. (Nku. 55, 2-5) Kansi, kayambula ko vo nteleko a moyo wakulula e vuvu kiandi muna Yave. Davidi wadodokela Yave kimana kansadisa muna mpasi zandi, kansi wazaya wo vo diamfunu mpe mu lembi zinga moko. (2 Sam. 15:30-34) Olenda longoka diambu muna mbandu a Davidi. Vana fulu kia yambula vo e ntokani zasunda, vanga dina olenda mu singika e diambu yo kala ye vuvu vo Yave okusadisa. w16.12 3:14, 15

Davidi watambulwila e longi kavanua kwa Natani wa ngunz’a Yave. Davidi wasamba mpe kwa Yave yo kunzayisa masumu mandi mu songa vo wazola tondakana diaka kwa Yave. (Nku. 51:1-17) Vana fulu kia kendalala mu kuma kia sumu diandi, Davidi walongoka diambu muna vilwa kavanga. Kasidi vutukila masumu mama ko. Kuna kwalanda, wafwa ye kwikizi. I wau Yave kekunsungamenanga. (Ayib. 11:32-34) Adieyi tulenda longoka muna mbandu a Davidi? Avo tuvangidi sumu diampwena, tufwete viluka kikilu o ntima, zayisa e sumu dieto kwa Yave yo lomba e ndoloki. (1 Yoa. 1:9) Tufwete mpe mokena ye akuluntu kadi balenda kutusadisa mu vutulwisa e ngwizani eto yo Yave. (Yak. 5:14-16) Vava tutambulwilanga lusadisu lwa Yave, tusonganga vo tubundanga e vuvu muna nsilu katusila wa kutuloloka. Vana ntandu, tufwete longokanga diambu muna vilwa weto yo kwamanana sadila Yave ye kiese.​—Ayib. 12:12, 13. w17.01 1:13, 14

Nki i mavangu ma lulendo? I vanga diambu dina ke twinina yo nswa ko yovo wisa kia vanga dio, nanga mu kuma kia kondwa kwa luzindalalu yovo lulendo. Ezak’e ntangwa, yeto awonso tuvanganga mambu ma lulendo kadi tu wantu alembi lunga. Kansi, nze una nona kia Saulu wa Ntinu kisonganga, avo tukitwidi kio se fu kieto, Yave ke kutuyangalela ko. O nkand’a Nkunga 119:21 uvovanga vo, Yave ‘osembanga akwa lulendo.’ Ekuma? Diantete, avo tuvangidi diambu mu kuma kia lulendo, luzitu tukondelo kwa Yave wa Nzambi ye Mfumu eto. Diazole, avo tuvangidi diambu dina ke twinina yo nswa ko, ntantani tukala zau ye akaka. (Nga. 13:10) Diatatu, tulenda monekena nze mazowa vava akaka bebakula vo diambu dia lulendo tuvangidi. (Luka 14:8, 9) Kieleka, tulenda bakula e kuma Yave kazolele vo twakala akwa lusakalalu. w17.01 3:4, 5

Adami ka kala diaka muntu alunga ko, kadi lenda diaka tanginina fu ya Yave ko una ufwene. Adami kafwasa kaka zingu kia yandi kibeni ko, kansi ye kia wan’andi mpe. Eki kaka kadi vana kwa wan’andi i usumuki, sumu yo lufwa. (Roma 5:12) Adami wabakatula e lau dia zinga yakwele mvu. Adami yo Eva ke badi wuta wana alunga ko. Wan’au mpe ke badi wuta wana alunga ko. Tuka Satana kavukumwina Adami yo Eva bakolamena Nzambi, Nkadi ampemba ovavanga vukumuna wantu awonso mu vanga diau dimosi. (Yoa. 8:44) Yave wakwamanana songa zola muna wantu. Kana una vo Adami yo Eva bambembola, wazola vo wantu bakala ye ngwizani ambote yo yandi. Kazolele ko vo wantu bafwa. (2 Pet. 3:9) Muna kuma kiaki, Nzambi wavanga nkubika vana vau kimana wantu bakala diaka ye lau dia kituka akundi andi. Aweyi kadi wo vangila lembi kulula nsiku miandi?​—Yoa. 3:16. w17.02 1:12-14

E diambu dilenda kutusadisa mu kala ye lusakalalu i vavanga oma mambote muna wantu ankaka nze una Yave kevanganga. Vana fulu kia vavanga kwikidisa akaka e ngindu zeto yo kubazayisa dina bafwete vanga, tufwete vavanga zaya e ngindu zau yo tambulwila zo. Tufwete yangalalanga vava mpangi zeto betambulanga mbebe muna nkutakani. Tufwete tondanga mpe Yave wau katuvana e lau dia kunsadila. (1 Pet. 5:9) Avo tubadikidi e mambu nze una Yave kebadikilanga mo, tulenda baka nzengo zikunyangidika. Avo tukedi ye fu kia longoka, samba yo sadila mana tulongokanga, tukala ye ntona zambote. (1 Tim. 1:5) Tulongoka sia nsatu za wantu ankaka va fulu kiantete. Avo tuvangidi mambu mama, Yave wasia nsilu vo ‘okutukubika’ yo kutusadisa mu yima e fu kia lusakalalu.​—1 Pet. 5:10. w17.01 4:17, 18

E mpangi zeto zitu weto bafwanukinu. Musungula ampangi ana bevitanga o ntu nze akuluntu, akengi a zunga, Afidi a Mavula ye ampangi za Buka kia Selo Yambuta. Yau awonso belungisanga e nsatu za nkangu a Nzambi. Nkand’a Nzambi uyikilanga e selo yayi vo ‘tukau twa wantu.’ (Efe. 4:8) Muna kuma kiaki, diambote kikilu mu kubazitisanga, kiakala nkia nsi batuka, tezo kia sikola batanga, amvuama yovo asukami. Akristu a tandu kiantete mbandu ambote batusisila. Bazitisanga awana bavitanga o ntu. Yeto mpe i wau tuvanganga o unu. Vava tukalanga vamosi ye mpangi zazi, ke tukubabadikilanga ko nze ambasi, i sia vo, basundidi wantu ankaka. Kansi, tukubazitisanga mu kuma kia salu kiayingi besalanga yo lulembamu besonganga.​—2 Kor. 1:24; Lus. 19:10. w17.03 1:13

Ekwe e swaswanani vana vena Yesu yo Erodi Angeripa ona wakituka mfidi a Yuda! Lumbu kimosi muna lukutakanu, Erodi wavuata mvuatu miantalu mia kintinu mu vava sivikisa wantu. Vava wantu bamona yo wá mana kavovanga, bavova vo: “Nding’a nzambi, ke ya muntu ko!” Erodi nkembo wa yandi kibeni kavavanga. “Vana vau, mbasi a Yave unwende, e kuma kadi kavene Nzambi nkembo ko, odilu kwa mimvidi, ofwidi.” (Mav. 12:21-23) Kieleka, Yave kasola Erodi ko mu kala mfidi. Kansi, Yesu wasonga vo Nzambi wansola, wavananga nkembo kwa Yave una vo i Mfidi Anene a nkangu andi. Yave wazola vo Yesu kakala Mfidi ke mu mvu miakete kaka ko. Vava Yesu kafuluka, wavovesa alongoki andi vo: “E wisa kiawonso kia zulu ye nza kiveno kwa mono.” Wakudikila vo: “Tala, ngina yeno e lumbu yawonso yakuna nsuk’a tandu.”​—Mat. 28:18-20. w17.02 3:20, 21