Sadila Yave Nze Ntaudi

1. Aweyi wantu ayingi bebadikilanga ubundu? Ekuma winina waswaswana ye ubundu uyikwanga muna Roma 12:⁠11?

WANTU ayingi bebadikilanga ntaudi yovo mbundu nze ndiona otuminwanga yo bangikwa kwa mfumu andi. Kansi, o kala ntaudi a Nzambi nswaswani kikilu dina. Diambu dia Nzambi divovanga vo Nkristu olenda tambulwila kala ntaudi a Mfumu una vo nkwa zola. Vava Paulu wa ntumwa kakasakesa Akristu vo ‘basadila Yave nze ntaudi,’ edi kazola kubavovesa vo basadila Nzambi wau vo zola bekunzolanga. (Roma 12:11) Adieyi divavwanga muna kala ntaudi a Yave? Aweyi tulenda vengela bundunwa kwa Satana ye nza keyalanga? O kala ntaudi a Yave yo kunsadila ye kwikizi kiawonso nkia nluta ditwasanga?

“NZOLELE MFUMU AME”

2. (a) Adieyi diafilanga ntaudi a mwisi Isaele mu kwamanana sadila mfumu andi? (b) Vava ntaudi katambulwilanga vo katobolwa kutu, adieyi kasonganga?

² O Nsiku una Nzambi kavana kwa Aneyisaele ukutusadisanga mu zaya dina divavwanga mu kala ntaudi a Yave. O ntaudi Ayibere wavevolwanga muna mvu wansambwadi kasadilanga mfumu andi. (Luv. 21:2) Kansi, Yave wavanga nkubika mu kuma kia ntaudi ona watoma zolanga mfumu andi, wakalanga y’etima dia kwamanana kunsadila. O mfumu kafwete nata ntaudi ndioyo kuna kielo yovo tungwa kia mwelo yo kuntobola kutu muna nsoma. (Luv. 21:5, 6) Ekuma kantobolwelanga o kutu? Muna Kiyibere, e mvovo wá yovo wunikina mina ye nsasa vo lemvoka. Muna tambulwila vo katobolwa kutu, o ntaudi wasonganga vo una y’etima dia kwamanana sadila mfumu yo lemvo wawonso. Diau adimosi yo kuyiyekola kweto. Vava tukuyiyekolanga kwa Yave, tusonganga vo tuzolele kunlemvokela wau vo zola tukunzolanga.

3. Adieyi dikutufilanga mu kuyiyekola kwa Nzambi?

³ Vitila twavubwa, twabak’e nzengo za sadila Yave yovo kala ntaudi zandi. Vava twayiyekola kwa yandi, twasia nsilu wa kunlemvokela yo vanga luzolo lwandi. Ke twakomekenwa kwa muntu ko mu baka nzengo zazi. Kana nkutu vava aleke bevubwanga, bevanganga wo muna luzolo lwa yau kibeni lwa sadila Yave, ke mu kuma kia yangidika mase mau ko. O zola muna Yave wa Mfumu eto i kukutufilanga mu kuyiyekola kwa yandi. Yoane wa ntumwa wasoneka vo: “I yau yiyi e nzol’a Nzambi, tulunda nkanikinu miandi: e nkanikinu miandi ke miampasi ko.”—1 Yoa. 5:3.

TWAVEVOLWA KANA UNA VO TU NTAUDI

4. Adieyi divavwanga muna kituka se ‘ntaudi za ndungidi’?

⁴ Tuvutulanga matondo kwa Yave mun’elau katuvana dia kala ntaudi zandi. Lukwikilu lweto muna kimenga kia lukûlu kia Kristu lwaziula nzila muna vevolwa muna ubundu w’esumu. Kana una vo twakinu tu wantu alembi lunga, twabak’e nzengo za lemvokela Yave yo Yesu nze mfumu zeto. Paulu wasasila diambu diadi muna nkanda kasoneka. Wavova vo: “Nwiyibadikila vo nwafwa kala mun’esumu, kansi nwamoyo kuna kwa Nzambi muna Kristu Yesu.” I bosi, walukisa vo: “Ke nuzeye wo ko, vo ndiona nukubembeka se ntaudi muna kunlemvokela, nu ntaudi za ndiona nulemvokela; kana z’esumu yamuna lufwa, kana za lemvokela yamuna ndungidi. Matondo kwa Nzambi, wau vo nwadi ntaudi z’esumu, kansi nwalemvokela muna nsi a ntima, e mpw’elongi ina nwayekwelwa; wau nwavevoka mun’esumu, nwabundukina ndungidi.” (Roma 6:11, 16-18) Paulu wavova vo tufwete ‘lemvokela muna nsi a ntima.’ Muna kuma kiaki, vava tukuyiyekolanga kwa Nzambi, tukitukanga se ‘ntaudi za ndungidi.’

5. Nkia vita tunwananga yeto awonso? Ekuma?

⁵ Wau vo tu ntaudi za Nzambi, vena ye vita zole tunwananga. Yantete i usumuki weto. Paulu mpe wanwana vita yayi. Wavova vo: “Mbwenene o nsiku a Nzambi o wete mun’owu wa wuntu wakati: kansi mbwene nsiku akaka muna yîkwa yame, unwananga yo nsiku a nyindu ame, yo kumbundunwisanga muna nsiku esumu una win’omu yîkwa yame.” (Roma 7:22, 23) Wau vo tu wantu alembi lunga, tufwete kwamanana nwanisa e zolela yeto ya nitu, i sia vo, etima dia vanga mana Nzambi ke zolanga ko. Petelo wa ntumwa okutuvovesanga vo: “Nze ana bavevoka, ke mu kala yo vevoka nze fukwa kia umpumbulu, nze ntaudi za Nzambi kaka.”—1 Pet. 2:16.

6, 7. Aweyi Satana kefidilanga wantu mu yindula vo e nza yayi fulu kiambote?

⁶ E vita yazole tunwananga yo ye nza yayi ina kuna nsi a wisa kia nkuya. Satana wa nyadi a nza yayi, osadilanga nwaninwa yandi yawonso y’ekani dia yoyesa kwikizi kieto muna Yave yo Yesu. Ovavanga kutubunduna yo kutuvukumuna kimana twakituka se twa nza yayi ina kuna nsi a wisa kiandi. (Tanga Efeso 6:11, 12.) Imosi muna mpila kevangilanga wo i fila wantu mu yindula vo e nza yayi fulu kiambote. Yoane wa ntumwa walukisa vo: “Ovo muntu ozol’e nza, o zola kw’Ese ke kwina mu yandi ko. Kadi yawonso in’omu nza, eketo dia nitu, y’eketo dia meso, yo lusanu luavela lua zingu, ke lutukidi kw’Ese ko, mu nza kaka i lutukidi.”—1 Yoa. 2:15, 16.

⁷ Etima dia wantu ayingi ova nza i kala ye mavwa mayingi. Satana ofilanga wantu mu kwikila vo kiese mu nzimbu kitukanga. E nzo za tekela lekwa mu wokela kaka zina. Amwangi a nsangu befilanga wantu mu yindula vo o kala ye mavwa mayingi ye nkembo i diau disundidi o mfunu muna zingu. E kompani zitalanga oma ma nkangalu yo tambula nzenza, zivanganga nkubika za kwenda kingula fulu yambote kumosi yo wantu bena yo nyindu a nza. Elo, e nza ituzungidi ikutukasakesanga vo twatomesa zingu kieto, kansi mun’owu wa nyindu a nza.

8, 9. O wantu mu nkia vonza bena? Ekuma?

⁸ Muna tandu kiantete, Petelo walukisa Akristu mu kuma ki’akaka muna nkutakani ana bayantika tanginina nyindu a nza. Wavova vo: “Bemonanga wete muna kemb’oku mwini, makaya ye twangu, bekembanga muna malambu mau ma nzolani, wau bedianga yeno; wau bevovang’o mambu mampwena-mpwena mamfwanti, benekenena muna maketo ma nitu, muna yingalu, ana bavunini tin’ana bena muna ntungianu; bekubasìlanga nsilu a vevoka, wau vo ntaudi za uwolezia kwau; kadi kwa ndiona kasundìlu o muntu kwa yandi kabundukini.”—2 Pet. 2:13, 18, 19.

⁹ O lungisa “eketo dia meso” ke kuvevolanga muntu ko. Kansi, dikitulanga muntu se mbundu a Satana wa Nkadi Ampemba una vo i nyadi a nza yayi. (1 Yoa. 5:19) Diavonza kikilu dia kituka se mbundu a mavwa. Diampasi dikalanga muna katuka muna umbundu wau.

MPIL’A ZINGU KITWASANGA KIESE

10, 11. O Satana aki nani kevavanga vukumuna? E sikola za nza yayi nkia vonza zilenda twasila aleke?

¹⁰ Nze dina kavanga muna Edene, o unu Satana ovavanga mpe vukumuna ana ke batomene zikuka ko. Ekani diandi diantete i vukumuna aleke. Satana ke yangalalanga ko vava aleke yovo wantu akaka bebakanga e nzengo za sadila Yave. Satana ozolanga vo awana bayekola e zingu kiau kwa Yave bayambula songa e kwikizi ye vumi kwa Yave.

¹¹ Yambula twabadika diaka e nona kia ntaudi ona watambulwilanga vo katobolwa o kutu. O ntaudi ndioyo nanga mu fikolo kaka kamonanga e mpasi, kansi wasalanga ye sinsu kiasonganga kwa wantu vo nzengo kabaka za kwamanana sadila mfumu andi. O sola mpil’a zingu kiaswaswana ye kia wantu a nza dilenda kala diampasi kwa aleke. Satana ofilanga wantu mu yindula vo o kala y’etunda va nza yayi i ditwasanga kiese kwa muntu. Kansi, Akristu bafwete zayanga o mfunu wa lungisa nsatu zau za mwanda. Yesu wavova vo: “Akwa nsambu asukami muna mwanda: kadi kiau e kintinu ki’ezulu.” (Mat. 5:3) Akristu akieleka bezingilanga e ngwizani yo luzolo lwa Nzambi, ke lwa Satana ko. Beyangalelanga nsiku a Yave yo tanga Nkand’a Nzambi “fuku yo mwini.” (Tanga Nkunga 1:1-3.) Kansi, e sikola zandá za nza yayi ke zivananga ntangwa yafwana ko kwa selo ya Nzambi mu badika Diambu dia Nzambi yo lungisa nsatu zau za mwanda.

12. Nkia nsola bafwete vanga aleke o unu?

¹² Awana bena ye wisa mu nza yayi balenda kitula e zingu kia Nkristu se kiampasi. Muna nkand’andi antete kasonekena esi Korinto, Paulu wavova vo: “Wasumwa wau wina vo ntaudi e? kusia dio moyo ko: kansi ovo olenda kituka se mfumu, ovwa wo o mfunu.” (1 Kor. 7:21) O ntaudi ona wabangikwanga kwa mfumu andi, wavavanga vo kavevolwa. O unu, mu nsi zayingi luyalu osikidisanga e tezo kia sikola kafwete tanga o nleke. I bosi, wan’a sikola bevewanga o nswa wa sola dina bazolele vanga. Balenda sola tanga sikola zandá yovo ve. Dilenda kala diampasi mu sadila Yave muna salu kia ntangwa ke ntangwa vava o Nkristu kesolanga tanga sikola zandá y’ekani dia kala y’etunda mu nza yayi.—Tanga 1 Korinto 7:23.

NGANGU ZA NZA YOVO NGANGU ZA NZAMBI?

13. Nkia mpila sikola zitoma sadisanga selo ya Yave?

¹³ Paulu walukisa Akristu kuna Kolosai vo: “Nutoma tala, kinkwa kal’on’okunukitula s’esanzu muna ndongot’andi, yo luvuki luamfwanti, mun’owu wa lusansu lua wantu, mun’owu wa mazuku ma nza, ke mu wau wa Kristu ko.” (Kol. 2:8) Akwa ngangu ayingi belonganga ‘ndongota yo luvuki luamfwanti, mun’owu wa lusansu lua wantu.’ E sikola zandá ezi zilonganga malongi mama, nkumbu miayingi ke zilendanga sadisa wan’a sikola ko mu kala ye ngangu yovo umbangu wafwana ngatu kala wakubama mu sunda mpasi za zingu kia lumbu ke lumbu. Kansi, selo ya Yave bebakanga e nzengo za tanga sikola zilenda kubasadisa mu kala ye umbangu bavwidi o mfunu mu kala ye zingu kiavevoka yo sadila Nzambi. Belemvokelanga luludiku lwa Paulu kwa Timoteo vo: “O vumina-Nzambi yo luyangalalu i ndandu kikilu: kansi wau tuna yo dia yo vwata, tuyangalela ko.” (1 Tim. 6:6, 8) Vana fulu kia tanga sikola zandá kimana bakala y’etunda, Akristu akieleka besianga e ngolo za vwa “nkanda mia nsongelo” muna kivana mu salu kia umbangi.—Tanga 2 Korinto 3:1-3.

14. Nze una tutanganga muna Filipi 3:8, aweyi Paulu kabadikila elau diandi dia kala ntaudi a Yave yo Kristu?

¹⁴ Badika e nona kia Paulu wa ntumwa. Walongwa kwa Ngamaliele wa nlongi a Nsiku mia Kiyuda. E sikola katanga o Paulu, zilenda tezaneswa ye sikola zandá mu lumbu yeto. Kansi, Paulu aweyi kabadikila zo vava katezanesa zo y’elau diandi dia kala ntaudi a Yave yo Kristu? Wasoneka vo: ‘Mbadikidi mambu mawonso vo mfwilu, muna diambu dia nsita za zaya Kristu Yesu wa Mfumu ame.’ I bosi wakudika vo: ‘Ntondele mfwilu mu mawonso mu kuma kiandi, mbadikanga yo vo mbole, yabak’aka Kristu.’ (Fili. 3:8) O nyindu kakala wau Paulu ulenda sadisa aleke Akristu ye mase mau ana bevuminanga Nzambi mu baka nzengo zambote mu kuma kia tanga sikola. (Tala e fwaniswa.)

VWA E NLUTA MITUKANGA MUNA NGANGU ZA NZAMBI

15, 16. Nkia sikola e nkubika a Yave kesikidisanga? Adieyi i kani dia sikola zazi?

¹⁵ Nkia mambu metoma vangamanga muna fulu itangilwanga sikola zandá? Muna fulu yayi, o wantu nkumbu miayingi besonganga e fu kia kolamena yo telamena tuyalu ye akwa wisa. (Ef. 2:2) Kansi, e nkubik’a Yave ivananga malongi masundidi wete muna nkutakani ina vo i fulu kia luvuvamu. Yeto awonso tuna y’elau dia vwa nluta muna Sikola ya Salu kia Kimfumu konso lumingu. Vena mpe ye sikola mu kuma kia mpangi z’akala ampumba bena vo aviti a nzila (Sikola ya Nkand’a Nzambi mu Kuma kia Mpangi Z’akala bena vo Ampumpa) ye akazi bena vo aviti a nzila (Sikola ya Nkand’a Nzambi mu Kuma kia Akristu Asompa). E sikola zazi zikutusadisanga mu lemvokela Yave wa mfumu eto una kun’ezulu.

¹⁶ Tulenda solola lusalu lwantalu lwa mwanda muna Índice das Publicações da Torre de Vigia ye Biblioteca da Torre de Vigia muna CD-ROM. Ekani diantete dia sikola zazi i sambila Yave. Zikutulonganga una tulenda sadisila akaka mu kala ye ngwizani ambote yo Nzambi. (2 Kor. 5:20) Ediadi disadisa ana tulonganga mu longa mpe akaka.—2 Tim. 2:2.

NSENDO WA KALA NTAUDI

17. O sola e ngangu za Nzambi nkia nsendo ditwasanga?

¹⁷ Muna kingana kia Yesu kia talanta, e ntaudi zau zole za kwikizi basanisinwa mu kuma kia salu kiau. Ediadi diabayangidika kumosi ye mfumu au. Muna songa luyangalalu lwandi wabavana diaka salu kiakaka. (Tanga Matai 25:21, 23.) Avo tusolele ngangu za Nzambi, tukala ye kiese yo tambula nsendo. Badika nona kia Michael. Wau vo ngangu kikilu kakala kuna sikola, alongi andi bambokela mu lukutakanu kimana bavovela elau kakala diau dia kota sikola zampwena. Kansi, basivika kikilu vava Michael kasola longoka salu kia moko kina kikunsadisa mu lungisa e nsatu zandi ekolo kesalanga se mviti a nzil’a ngonde ke ngonde. Nga wabadikila dio vo lekwa kavidisa? Wavova vo: “Malongi yatambula nze mviti a nzila ye mana itambulanga owau nze nkuluntu mu nkutakani mekunsadisanga kikilu. E nsambu ye malau itambulanga masundidi konso nzimbu yadi vwa. Kiese kiayingi ikalanga kiau wau vo kiasola tanga sikola zandá ko.”

18. Ekuma ofwete solela ngangu za Nzambi?

¹⁸ E ngangu za Nzambi zikutulonganga luzolo lwa Nzambi yo kutusadisa mu kala ntaudi za Yave. Zikutuvananga e vuvu kia ‘vevoka muna kibundu kia uwolezia’ ye kuna kulanda ovwa “vevoka kwa nkembo a wan’a Nzambi.” (Roma 8:21) Edi disundidi o mfunu, tulongokanga e mpila yambote ya songela vo tuzolanga kikilu Yave wa Mfumu eto una kun’ezulu.—Luv. 21:5.