Songa Lulembamu Muna Mambu Mana Kuzeye Ko

1. Aweyi Yave katusemena? Ekuma

YAVE watusema ye ngangu za yindula, longoka mambu mampa ye watuvana umbakuzi. Ekuma Nzambi katusemena e mpila yayi? Kadi ozolele vo ‘twasolola zayi wa Nzambi’ ye twansadila yo nyindu asikila.—Nga. 2:1-5; Roma 12:1.

2. (a) Nkia diambu tufwete bakula mu kuma kia yeto kibeni? (Yobi 37:23, 24) (Tala mpe fwaniswa.) (b) Ekuma ediadi dinina diambote kwa yeto?

² Kana una vo Yave watusema ye ngangu za longoka mambu mampa, e diambu tufwete bakula i diadi: Vena ye mambu mayingi ke tuzeye ko. (Tanga Yobi 37:23, 24.) Badika e nona kia Yobi. Yave wanyuvula yuvu yayingi yasonga e ziku vo vakala ye mambu mayingi mana Yobi kazaya ko. E yuvu yayi, yansadisa mu yima fu kia lulembamu yo singika e ngindu zandi. (Yobi 42:3-6) Diau dimosi mpe yo yeto, diambote twasonganga lulembamu yo sungamena vo ke tuzeye mawonso ko. Ediadi dikutusadisa mu bunda e vuvu vo ntangwa zawonso Yave okutuvovesa mana tufwete zaya mu baka e nzengo zambote.—Nga. 2:6.

3. Nkia mambu tubadika mu longi diadi?

³ Mu longi diadi tubadika maka mambu ke tuzeye ko ye mpasi tulenda mona wau vo ke tuzeye mambu mama ko. Tubadika mpe e kuma dinina diambote mu lembi zaya maka mambu. Olongoka mambu mama dikumika e vuvu kieto kia sia vo Yave ona “walunga muna zayi,” okutuzayisa mana tuvuidi kikilu o mfunu mu zaya—Yobi 37:16.

KE TUZEYE KO E LUMBU E MBANINU IKWIZA

4. Landila Matai 24:36, nkia diambu ke tuzeye ko?

⁴ Tanga Matai 24:36. Ke tuzeye ko e lumbu kikwiza e mbaninu a nza yayi. Kana nkutu Yesu vava kakala ova ntoto kazaya ko oma ma “lumbu kiakina ye ola.”a Kuna kwalanda, Yesu wasasila kwa antumwa vo Yave wa Mfumu a Ntangwa, wasikidisa e ntangwa ivangama maka mambu “kasia muna wisa kiandi.” (Mav. 1:6, 7) Yave wasikidisa kala e lumbu ketwasa lufwasu lwa nza yayi, kansi o yeto ke tuna ye lendo ko kia zaya e lumbu kiaki.

5. Wau vo ke tuzeye ko e lumbu kikwiza e mbaninu a nza yayi, aweyi tulenda mona?

⁵ Landila mana Yesu kavova, ke tuzeye ko kana kolo kwa diaka tuvingila yavana mbaninu ikwiza. Muna kuma kiaki, tulenda yoya yovo kendalala musungula avo se mvu miayingi tuvingilanga e lumbu kia Yave. Dilenda mpe kala diampasi vava yitu yeto yovo wantu ankaka bekutusevanga wau vo e mbaninu ke yalweke ko. (2 Pet. 3:3, 4) Nanga tulenda yindula vo diasazu diadi kala mu zizidila luvezo lwa akaka kele vo twazaya e lumbu kikwiza e mbaninu a nza yayi.

6. Ekuma dinina diambote kwa yeto mu lembi zaya e lumbu kilwaka e mbaninu a nza yayi?

⁶ Wau vo Yave katuzayisa e lumbu ko ketwasa e mbaninu, ediadi dikutuvananga elau dia songa vo tukunsadilanga kadi zola tukunzolanga ye vuvu tukumbundanga. Tuzolele sadila Yave yakwele mvu, kansi ke yakuna mbaninu a nza yayi kaka ko. Ozevo, vana fulu kia tokana kwasaka kana nkia ntangwa kilwaka e “lumbu kia Yave,” tuzolele sia e sungididi muna mambu mambote mevangama vava e lumbu kiaki kilwaka. Avo tuvangidi wo tutoma finama Yave, tuwokesa e vuvu kieto muna yandi ye tuvanga mawonso muna kunyangidika.—2 Pet. 3:11, 12.

7. Nkia mambu tuzeye?

⁷ Diamfunu kwa yeto mu sianga e sungididi muna mambu tuzeye. Tuzeye wo vo e lumbu yambaninu muna mvu wa 1914 yayantika. Yave watuvana ungunza wa Bibila usonganga e ziku vo e lumbu yambaninu mu mvu wa 1914 kikilu yayantika ye uyikanga mpe e mambu mevangama mu nza tuka muna mvu wau. Muna kuma kiaki, tuna ye ziku vo e “lumbu kia Yave kifinamene.” (Sef. 1:14) Tuzeye mpe e salu kina Yave kazolele vo twasala, kina vo i salu kia samuna e ‘nsangu zambote za Kintinu’ kwa ulolo wa wantu. (Mat. 24:14) E nsangu zazi zisamunuanga mu tezo kia nsi 240 ye vioka 1.000 dia ndinga. Muna kuyivana emvimba mu salu kiaki kiamfunu, ke dina mfunu ko kwa yeto mu zaya oma ma “lumbu kiakina ye ola.”

KE TUZEYE KO UNA YAVE KEVANGILA E MAMBU

8. E mvovo “e salu kia Nzambi aludi,” aweyi misongele? (Kimpovi 11:5)

⁸ Ke ntangwa zawonso ko tuzayanga “e salu kia Nzambi aludi.” (Tanga Kimpovi 11:5.) E mvovo miami, miyikanga mana Yave kevanganga ye mana keyambulwilanga vo mavangama muna lungisa e kani diandi. Ke tuzeye mawonso ko mefilanga Yave mu yambulwila vo maka mambu mavangama ngatu zaya e diambu diasikididi kalenda vanga muna kutusadisa. (Nku. 37:5) E Bibila kitezanesanga o lembi zaya “e salu kia Nzambi aludi” ye mpila ina ke tubakulwilanga ko una kenungunukinanga o mwana una muna vumu kia nkento wayimita. Kana nkutu akwa ngangu ke bebakulanga ko dina kikilu divangamanga kwa mwana una muna vumu. Diau dimosi mpe kwa yeto, ke tutoma bakulanga ko una Yave kevangilanga mambu.

9. Adieyi dilenda vangama avo ke tuzeye ko e diambu diasikididi kalenda vanga o Yave muna kutusadisa?

⁹ O lembi zaya e diambu diasikididi kalenda vanga o Yave muna kutusadisa, dilenda kutufila mu kala ye lukatikisu. Tulenda mona o wonga wa wokesa e salu kieto kia umbangi, vevola e zingu kieto yovo yaluka kuna kuvuilu ateleki ayingi o mfunu. Tulenda yindula vo Yave kena kutusambula ko wau vo ke tuna lenda lungisa makani meto mamwanda ko ngatu mona e nluta mia salu kieto kia umbangi yovo diambu diampasi tuna nuana diau muna salu kiamwanda tuyikamanga.

10. O lembi zaya una Yave kevangila e mambu, dikutusadisa mu yima nkia fu?

¹⁰ O lembi zaya una Yave kevangila e mambu, dikutusadisanga mu yima e fu kia lulembamu ye lusakalalu. Dikutusadisanga mpe mu bakula vo Yave ntangwa zawonso ozayanga edi disundidi o wete. (Yes. 55:8, 9) Kuna diak’e sambu, tulongokanga bunda e vuvu kwa Yave muna mambu mawonso ma zingu kieto. Vava tuvuanga e nluta muna salu kia umbangi yovo muna salu kiamwanda tuyikamanga, tuvananga nkembo wawonso kwa Yave. (Nku. 127:1; 1 Kor. 3:7) Avo diambu dimosi ke divangamene ko nze una twavingilanga, tufwete sungamena vo Yave omonanga mawonso. (Yes. 26:12) Tuvanganga mana tulenda yo kala ye vuvu vo Yave olungisa mana masidi. Tuna ye ziku vo Yave okutuvana luludiku tuvuidi o mfunu, kana nkutu ke mu mpil’a sivi ko nze una kavanganga kuna nz’ankulu.—Mav. 16:6-10.

11. Nkia mambu tuzeye mu kuma kia Yave?

¹¹ Tuzeye wo vo Yave nkwa zola, unsongi ye nkwa ngangu. Tuzeye wo mpe vo Yave otoma yangalelanga mawonso tuvanganga kwa yandi ye kwa mpangi zeto. Kuna diak’e sambu, tuzeye wo vo ntangwa zawonso Yave osendanga awana bekunsonganga e kwikizi.—Ayib. 11:6.

KE TUZEYE KO MANA MEBWA O MBAZI

12. Adieyi tulongokele muna Yakobo 4:13, 14?

¹² Tanga Yakobo 4:13, 14. Tuna ye ziku vo ke tuzeye ko una ukala e zingu kieto o mbazi. Kadi, mu nza tuzingilanga e “ntangw’ampasi yo mambu makinsalukisa” malenda kutulwakila. (Kim. 9:11) Muna kuma kiaki, ke tuzeye ko kana vo makani meto lungana kikilu melungana yovo tukala moyo muna lungisa makani mama.

13. Ezak’e ntangwa aweyi tulenda mona wau vo ke tuzeye ko mana mebwa kuna ntwala?

¹³ Dilenda kala diampasi kwa yeto mu zizidila kadi ke tutomene zaya ko mana mebwa kuna ntwala. Mu nkia mpila? Nanga tulenda tokana kwayingi mu mana malenda bwa o mbazi, ediadi dilenda vidisa e kiese kieto. E zingu kieto kilenda soba kuna kinsalukisa yo kututwasila mpasi zayingi. Avo mambu ke mavangamene ko nze una twavingilanga, tulenda kendalala yo yoya.—Nga. 13:12.

14. Adieyi tufwete vanga muna kala ye kiese? (Tala mpe mafoto.)

¹⁴ Vava tuwanananga ye mpasi, tukalanga ye lau diasonga vo kiakala nkia diambu dilenda bwa, tusadilanga Yave kadi tukunzolanga. Bibila kisonganga vo ke tulendi vingila ko vo Yave katutanina muna mambu mawonso mampasi ye ke sikidisanga ko mana mekutubwila muna zingu. Yave ozeye wo vo e kiese kieto ke kitukanga ko muna zaya mana mebwa kuna ntwala. Kansi, e kiese kieto kitukanga muna kunlemvokela yo sadila tuludiku twandi. (Yer. 10:23) Vava tuvavanga luludiku lwa Yave muna baka e nzengo, dikalanga nze yeto tuvovele vo: “Avo Yave ozolele wo, zinga tuzinga yo vanga oma yovo mana.”—Yak. 4:15.

15. Nkia mambu tuzeye mu kuma kia kusentu?

¹⁵ Dialudi vo ke tuzeye ko mana mebwa kuna sentu, kansi tuzeye wo vo Yave watusia o nsilu wa vua moyo a mvu ya mvu. Akaka kuna zulu bezingila vo i akaka ova ntoto. Tuzeye wo mpe vo Yave kalendi vuna ko ye ke vena diambu ko dilenda kunkakidila mu lungisa e nsilu miandi. (Tito 1:2) Yave kaka olenda ‘samuna e mbaninu ye tuka kuna nz’ankulu o samunanga mambu ke mavangamene ko.’ Mawonso Yave kasakula kuna nz’ankulu mavangama ye e nsilu miawonso kasia mu kuma kia kusentu, lungana kikilu milungana. (Yes. 46:10) Tuna ye ziku vo ke vena diambu ko dilenda kakidila Yave muna kutuzola. (Roma 8:35-39) Kiakala nkia diambu dilenda kutubwila muna zingu, Yave okutuvana ngangu, lufiaulwisu ye nkuma tuvuidi o mfunu muna zizidila. Ke tuna ye lukatikisu ko vo Yave okutusadisa yo kutusambula.—Yer. 17:7, 8.

KE TULENDI TOMA BAKULA KO UNA YAVE KATOMENE KUTUZAYILA

16. Landila Nkunga 139:1-6, nkia mambu Yave kazeye mu kuma kieto mana o yeto ke tutoma bakulanga ko?

¹⁶ Tanga Nkunga 139:1-6. O Mvangi eto ozeye mawonso mu kuma kieto, mana matubwila kala muna zingu ye mana matukitula e mpila wantu twina owau. Konso ntangwa okutusianga e sungididi. Yave ke wanga kaka ko mana tuvovanga kansi obakulanga mpe mana twadi vova. Yave omonanga mpe mawonso tuvanganga ye ozeye e kuma kikutufilanga muna wo vanga. Davidi wa Ntinu wavova vo Yave ntangwa zawonso okalanga wakubama muna kutusadisa. Ekwe kiese mu zaya vo Mfumu a Nza Yawonso ye Mvangi a zulu ye ntoto otoma sianga e sungididi kwa konso muntu mu yeto! Davidi wavova vo: “O zayi wau uviokele umbakuzi wame. Wazanguka kikilu, kilendi wo baka ko.”—Nku. 139:6, mvovo vana yand’a lukaya.

17. Ekuma dilenda kadila diampasi kwa yeto mu kwikila vo Yave otomene kutuzaya?

¹⁷ Mu kuma kia mpila twasansukila, fu yeto ya kisi nsi yovo mu kuma kia mana twakwikilanga vitila twazaya e ludi, dilenda kala diampasi mu mwena Yave nze Se dianzodi ona otokanenanga e wete dieto. Yovo tulenda yindula vo mu kuma kia vilwa twavanga muna mvu miavioka o Yave keyambula ko vo twakala akundi andi ye kwandá kikilu kena yo yeto. Kana nkutu Davidi wakalanga ye ngindu zazi ezak’e ntangwa. (Nku. 38:18, 21) O muntu ona ovanganga e ngolo mu soba e mpila zingu kiandi yo zingila e ngwizani ye luzolo lwa Yave, nanga olenda kukiyuvula: ‘Avo Nzambi otomene kunzaya, ekuma kazolele vo yayambula e mpila zingu imonanga vo kiambote kwandi kwa mono?’

18. Ekuma dinina diamfunu mu tambulwila vo Yave otomene kutuzaya lutila yeto kibeni? (Tala mpe foto ye fwaniswa.)

¹⁸ Diamfunu mu tambulwila vo Yave otomene kutuzaya lutila yeto kibeni ye omonanga mambu mambote kwa yeto mana yeto kibeni ke tulendanga mona ko. Kanele vo omonanga vilwa weto, Yave ozeye e ngolo tuvanganga muna soba e kiwuntu kieto ye otoma kutuzolanga. (Roma 7:15) Vava tutoma bakulanga vo Yave omonanga e ngolo tuvanganga muna kituka wantu ambote, ediadi dikutuvananga e ngolo muna sadila Yave ye kwikizi kiawonso yo vangila wo kuna kiese kiawonso.

19. Nkia mambu tuzeye mu kuma kia Yave?

¹⁹ Tuzeye wo vo Yave i zola. Ke tuna ye lukatikisu ko mu kuma kia diambu diadi. (1 Yoa. 4:8) Tuzeye wo vo mawonso kekutulombanga twavanga i mu kuma kia sia vo okutuzolanga ye ntangwa zawonso ovavanga oma mambote kwa yeto. Tuzeye wo mpe vo Yave watuvana lukûlu kadi ozolele vo twavua moyo a mvu ya mvu. O lukau lwalu luvananga e ziku vo kanele vo tu wantu alembi lunga, tulenda kweto yangidika Yave. (Roma 7:24, 25) Tuzeye wo vo “Nzambi osundidi ntima mieto, ozeye mambu mawonso.” (1 Yoa. 3:19, 20) Yave ozeye mawonso mu kuma kieto ye una ye ziku vo tulenda vanga mawonso kekutulombanga.

20. Ekuma ke tufwete tokanenanga kwasaka ko muna mana ke tuzeye ko?

²⁰ Yave okutuzayisanga mawonso mana tufwete zaya. Vava tutambulwilanga e diambu diadi, ke tutokananga kwasaka ko mu kuma kia mana ke tuzeye ko. Kansi, tusianga e sungididi muna dina disundidi o mfunu. Muna mpila yayi, tusonganga vo tu alembami ye tubundanga e vuvu kieto kiawonso kwa Yave “Ndiona walunga muna zayi.” (Yobi 36:4) Dialudi vo ke tubakulanga ko e maka mambu o unu, kansi tuzeye wo vo Yave okwamanana kutulonga yakwele mvu. Ediadi diambote kadi ke tuyambula longoka mambu mampa ko mu kuma kia Nzambi eto.—Kim. 3:11.