Ekuma Tufwete Vutulwilanga Matondo?

“Kwa Raquel wa mpangi ame anzolwa,

Ntondele kikilu lukasakeso wampana. Kuzeye ko mpila mikunsadisilanga e mvovo miaku mia ngemba yo lukasakeso.”​—⁠Jennifer.

NGA watambula kala nkanda wa matondo? Avo i wau, o nkanda wau wayangidika kikilu o ntima. Ke dianzenza ko kwa muntu mu vava vo katondwa yo zitiswa.​—⁠Matai 25:​19-23.

O vutula matondo, kusiamisanga kikundi kia ndiona okayidi má ye ndiona otambwidi kio. Vana ntandu, ndiona ovutulanga matondo, ntambi za Yesu Kristu kelandanga, ona kevilakananga ko mavangu mambote mevanganga akaka.​—⁠Maku 14:​3-9; Luka 21:​1-4.

Diankenda kikilu vo e fu kia vutula matondo mu mvovo yovo mu nkanda, mu vila kaka se kina. Nkand’a Nzambi uvovanga vo “muna lumbu yambaninu,” o wantu bekala “ntokozi.” (2 Timoteo 3:​1, 2) Avo ka tukikengele ko, e fu kiambi kialembi tonda eki kiwokelanga o unu, kilenda kutusambukila.

Amase nkia diambu diamfunu balenda vanga muna longa wan’au e fu kia vutulanga matondo? Kwanani tufwete vutulanga matondo? Ekuma tufwete vutulwilanga matondo, kana una vo awana batuzungidi ke bevanganga wo ko?

Kala ye Fu kia Vutula Matondo Vana Vena Esi Nzo

Mase sala kwayingi besalanga muna dikila wan’au. Ezak’e ntangwa, mase bemonanga vo o wan’au ke betondanga ko e ngolo bevanganga. Adieyi balenda vanga muna singika e diambu diadi? Mambu matatu balenda vanga.

(1) Mbandu. Songa e mbandu i mpila yambote yalongela o wana. Muna kuma kia salu kia ngolo kiasalanga e ngudi muna Isaele yankulu, Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “O wan’andi betelama banyikila vo nkwa nsambu.” O wana awaya akweyi balongokela e fu kia vutula matondo? E mvovo miansuka mia tini kiaki mivovanga vo: “O nkaz’andi unkembele.” (Ngana 31:​28) Amase ye ngudi ana bevutulanga matondo kwa muntu yo nkw’andi, besonganga kwa wan’au vo o vutula matondo kuyangidikanga ndiona otondwanga, ediadi disiamisanga e ngwizani muna nzo yo songa vo esi nzo yayi mu zikuka bena.

Ese dimosi nkumbu andi Stephen, wavova vo: “Isonganga mbandu kwa wan’ame muna vutulanga matondo kwa nkaz’ame mu kuma kia madia kelambanga.” Nkia nluta kiatwasa e fu kiaki? “Vava bamonanga e fu kiaki, o wan’ame bayima e fu kia tonda akaka.” Kele vo wasompa, nga ovutulanga matondo kwa nkaz’aku, kana nkutu mu diambu diakete kwandi? Nga ovutulanga matondo kwa wan’aku kana nkutu vava besalanga e salu kina bafwete sala?

(2) Elongi. E fu kia vutula matondo kilenda tezaniswa ye mvuma. E fu kiaki kifwete yimwa muna twasa nluta miambote. Amase aweyi balenda sadisila wan’au mu yima yo songa e fu kiaki? Solomo wa Ntinu angangu wayika diambu dimosi diamfunu vava kasoneka vo: “O ntim’a nsongi ubadika mvutwilu.”​—⁠Ngana 15:⁠28.

Amase, nga nulenda longa wan’eno mu badika e ngolo ye ntima mvevo besonganga awana bekubavananga tukau? O wana longi dia mpila yayi bevwanga o mfunu muna yima e fu kia tonda. Maria ona wasansa wan’atatu wavova vo: “Ntangwa ivavwanga muna zayisa kwa wana dina bafwete vanga, avo muntu ubavene lukau yo kubasonga vo ndiona ubavene lukau okubayindulanga yo kubavwa o mfunu. Kansi, e ngolo bevanga mase, mu diambu diadi zamfunu kikilu.” E moko yayi ke yisadisa kaka wana ko mu zaya dina bevova muna vutula matondo, kansi bezaya mpe ekuma bafwete vutulwila matondo.

Mase ma ngangu besadisanga wan’au mu venga e ngindu za sia vo lekwa yawonso yambote betambulanga ibafwanukini.a E lulukisu luna muna Ngana 29:21 mu kuma kia ntaudi, lulenda sadilwa mpe mu kuma kia mwana: ‘On’olutula ntaudi tuka kuna kileke, oku kukwiziwa, okituka se ntokozi.’

Kingyana-ngyana aweyi kafwete longelwa e fu kia vutula matondo? Linda wa ngudi a wan’atatu wavova vo: “Mono yo nkaz’ame tukasakesanga wan’eto bavutulanga matondo mu kubalomba mu bandula e fwaniswa yovo soneka e nkumbu zau muna nkanda tusonekene.” Kieleka, e fwaniswa bebandulang’o wana nanga ke yamfunu kwandi ko ye mana besonekanga ke melendakananga tangwa ko, kansi evangu diadi, diambu diamfunu dikubalonganga.

(3) Luzindalalu. Yeto awonso tuna ye fu kia kingutukila ki’eloko, e fu kiaki kilenda fila muntu mu lembi vutula matondo. (Etuku 8:21; Matai 15:​19) Kansi, Nkand’a Nzambi uwondelelanga selo ya Nzambi vo: ‘Nuvanguluka muna mwand’a ntima mieno, nuvwat’o wuntu wampa, una uvangamène mun’owu wa luzolo lwa Nzambi.’​—⁠Efeso 4:​23, 24.

Mase ma ngangu bazeye wo vo diasazu diavova kwa wana ‘bavwat’o wuntu wampa,’ kansi diampasi muna vanga wo. Stephen tuyikidi kala wavova vo: “Kolo kianda yavanga mu longa wan’eto e fu kiavutula matondo, lembi kubasungamesa.” Kansi, Stephen yo nkaz’andi ke bayambula longa wan’au ko. Stephen wavova vo: “Muna kuma kia luzindalalu lweto, o wan’eto balongoka e fu kia vutula matondo. Owau, tuyangalalanga mu mona e mpila in’o wan’eto bevutulwilanga matondo kw’akaka.”

Adieyi Tuvova mu Kuma ki’Akundi ye Mfinangani Zeto?

Ezak’e ntangwa ka untokozi ko ukutufilanga mu lembi vutula matondo, kansi mu kuma kia vilakana. O yangalela dina tuvangilu, lembi vutula matondo nga difwene kwandi? Muna vana e mvutu za kiuvu kiaki, tubadika dina diavangama kwa Yesu vava kawuka akwa wazi.

Vava kayendanga kuna Yerusaleme, Yesu wawanana y’ekumi dia wantu, akwa wazi. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “Batumbwidi ndinga, oku vo, e Yesu, e Mfumu, utufwa nkenda. Vava kabamwene, ubavovese vo, nwenda kusonga kwa nganga za Nzambi. Una se bekwenda, bakianzisu. Omosi vana bena, vava kamwene wo vo osasukidi, ovutukidi, okembele Nzambi muna nding’angolo; obukalele vana malu mandi, untondele: Nsamaria kwandi.”​—⁠Luka 17:​11-16.

Nga Yesu wayangalela akwa wazi ana balembi vutula matondo? Tutanganga vo: “O Yesu ovutwidi vo, nga k’ekumi ko dikianzisu e? vo i’vwa, adieyi? Ke vaweno wantu bavutuka bakembela Nzambi ko, nzenza yayi kak’e?”​—⁠Luka 17:​17, 18.

Akwa wazi vwa awaya ke bakala mindembi kwikila ko. Basonga lukwikilu lwau muna Yesu yo lemvokela luludiku lwandi lwa kwenda kisunzula kwa nganga kuna Yerusaleme. Kana una vo bayangalela dina kabavanga o Yesu, ke bavutula matondo ko. Evangu diau diakendeleka Kristu. Adieyi tuvova mu kuma kieto? Vava muntu kekutuvanganga diambu diambote nga tuvutulanga matondo vana vau? Avo dilendakana nga tulenda kunsonekena finkanda?

Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “[O zola] ke kulembwa nsongi ko, ke kukuvàvila wandi [wete] ko.” (1 Korinto 13:⁠5) O vutula matondo ke fu kiambote kaka ko, kansi zola mpe kisonganga. Nze una tulongokele muna nona kia akwa wazi, awana bazolele yangidika Kristu, bafwete zola yo tondanga awonso, lembi tala e nsi au, kanda diau, nkand’a nitu yovo nsambil’au.

Ukiyuvula: ‘Nkia lumbu kiansuka yavutula matondo kwa mfinangani ame, nkundi a sikola yovo wa salu, nganga wuka, nteki yovo konso muntu ona wansadisa?’ Ekuma olembi sonekena kana nkumbu nkwa ovutwidi matondo mu lumbu kimosi yovo yole yovo soneka nkanda wa matondo? Ediadi, dilenda kusadisa mu zaya din’ofwete singika mu diambu dia vutula matondo.

Kieleka, Yave wa Nzambi ofwene kikilu vutulwa matondo. Kadi i Mvani a “konso lukau luambote, yo konso lukau luaziku.” (Yakobo 1:​17) Nkia lumbu kiansuka wavutula matondo kwa Nzambi muna wete kavanga kwa ngeye?​—⁠1 Tesalonika 5:​17, 18.

Ekuma Ofwete Vutwila Matondo, Kana Nkutu Akaka ke Bevanganga wo Ko?

Akaka ke bevutulanga matondo ko vava tukubavanganga diambu diambote. Ekuma tufwete vutulwila matondo kana nkutu vo akaka ke bevanganga wo ko? Badika kuma kimosi.

Vava tuvanganga o wete kw’awana ke bevutulanga matondo ko, Yave wa Nzambi wa Mvangi eto tutangininanga. Kana una vo wantu ayingi ke bevutulanga matondo ko muna zola kesongang’o Yave, o Nzambi ke yambulanga ko kubavang’o wete. (Roma 5:8; 1 Yoane 4:​9, 10) “Odungumunanga ntangw’andi vana vena wantu ambi yo wantu ambote, yo nokesanga mvula vana ven’asongi, y’ana balembi songa.” Avo tusidi e ngolo za vutula matondo, kana una vo mu nza untokozi tuna, tusonga vo tu ‘wan’Es’eto wina kun’ezulu.’​—⁠Matai 5:45.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Mvovo mia Sina mina muna lukaya lwa 15]

Muna lumbu kimosi yovo yole, soneka kana nkumbu nkwa ovutula matondo

[Foto ina muna lukaya lwa 15]

Songa mbandu ambote kwa wan’aku muna vutulanga matondo

[Foto ina muna lukaya lwa 15]

Kana nkutu yingyana-ngyana balenda longwa e fu kia vutula matondo