Ишенимдүү да, акылдуу да болгон «кул»

«Кулдардын [«үйүндөгүлөрдүн», «ЖД»] тамагын өз убагында берип турсун деп, кожоюн дайындаган ишенимдүү жана акылдуу кул ким?» (МАТАЙ 24:45).

1, 2. Рухий жактан дайыма тамактануу эмне үчүн бүгүн өтө зарыл?

БИЗДИН ЗАМАНДЫН 33-жылы 11-нисанда, шейшемби күнү, түштөн кийин Ыйсанын шакирттери ага бүгүн биз үчүн терең мааниге ээ болгон суроону беришкен. Алар: «Сенин келер убактыңды жана дүйнөнүн акыры келип калганын кандай белгилер аркылуу билсе болот?» — деп сурашкан. Жооп иретинде Ыйса укмуштай пайгамбарчылыкты айткан. Ал согуш, ачарчылык, жертитирөө жана оору өкүм сүргөн коогалаңдуу мезгил жөнүндө сөз кылган. Бирок бул «кыйынчылыктардын башталышы гана» болмок. Жагдай андан да начарламак. Кандай гана үрөй учурарлык келечек! (Матай 24:3, 7, 8, 15—22; Лука 21:10, 11).

² 1914-жылдан бери Ыйсанын пайгамбарлыгында айтылгандардын көбү аткарылды. «Кыйынчылыктар» адамзатты бүт бойдон чулгап алды. Бирок Ыйсанын чыныгы жолдоочуларына коркуунун зарылдыгы жок. Ыйса аларга берекелүү рухий тамак берип колдоп турарын убадалаган. Ал азыр асманда. Анда жерде жашаган биздин рухий тамак менен камсыз болушубузга кантип кам көрүп жатат?

3. «Өз убагында» тамактанып турушубузга Ыйса кандай чара көргөн?

³ Бул суроонун жообун Ыйсанын өз сөздөрүнөн табабыз. Өзүнүн улуу пайгамбарлыгын айтып жатып ал: «Кулдардын [«үйүндөгүлөрдүн», «ЖД»] тамагын өз убагында берип турсун деп, кожоюн дайындаган ишенимдүү жана акылдуу кул ким?» — деп сураган. Анан: «Кожоюну кайтып келгенде, иштеп жаткан кул бактылуу. Силерге чындыкты айтып коёюн, кожоюн өзүнүн бүт мал-мүлкүн [«мүлкүн», «Мукаддас»] ал кулга ишенип тапшырат»,— деп айткан (Матай 24:45—47). Ооба, рухий тамак берип турууга дайындалган «кул» ишенимдүү да, акылдуу да болмок. Ал кул жеке адамбы же биринин ордуна бири келген адамдарбы, же дагы башка нерсеби? Ишенимдүү кул абдан зарыл рухий тамак берип жаткандыктан, ал суроонун жообу бизди кызыктырбай койбойт.

Жеке адамбы же топпу?

4. «Ишенимдүү жана акылдуу кул» бир адамды билдириши мүмкүн эмес экенин кайдан билебиз?

⁴ «Ишенимдүү жана акылдуу кул» бир адамды билдириши мүмкүн эмес. Эмнеге? Себеби кул рухий тамакты I кылымда эле бере баштаган жана Ыйсанын сөздөрүнө ылайык, аны 1914-жылы Кожоюну келгенде да бере бермек. Анда бул бир адамдын 1 900 жылдай ишенимдүү кызмат кылуусун талап кылмак. Матушал да анчалык узак жашаган эмес! (Башталыш 5:27).

5. «Ишенимдүү жана акылдуу кул» деген сөз айкашы эмне үчүн Ыйсанын ар бир жолдоочусуна тиешелүү эмес экенин түшүндүргүлө.

⁵ Анда «ишенимдүү жана акылдуу» кул деген сөз айкашы жалпы мааниде Ыйсанын ар бир жолдоочусуна тиешелүү болушу мүмкүнбү? Ырас, Ыйсанын бардык жолдоочулары ишенимдүү да, акылдуу да болушу керек, бирок «ишенимдүү жана акылдуу кул» жөнүндө сөз кылганда Ыйса андан да көбүрөөк нерсени билдирген. Биз муну кайдан билебиз? Анткени ал «кожоюну кайтып келгенде» кулга «бүт мүлкүн ишенип тапшырарын» айткан. Кандайча бардык нерсе — Эгенин «бүт мүлкү» — Ыйсанын ар бир жолдоочусуна тапшырылышы мүмкүн эле? Албетте, бул мүмкүн эмес!

6. Кандайча ысрайыл эли Кудайдын «кызматчысы» же «кулу» катары кызмат кылышы керек эле?

⁶ Демек, мындан төмөнкүдөй жалгыз жүйөлүү тыянак чыгарууга болот: Ыйса «ишенимдүү жана акылдуу кул» деп өзүнүн жолдоочуларынан турган топ тууралуу айткан. Мындай болушу мүмкүнбү? Ооба. Ыйсадан жети жүз жыл мурун Жахаба бүт ысрайыл элин «күбөлөрүм» жана «кулум [«мен тандаган кызматчым», «ЖД»]» деп атаган (Ышайа 43:10). Ысрайыл элине кирген ар бир адам Мусанын мыйзамы берилген б.з.ч. 1513-жылдан тартып б.з. 33-жылындагы Элүүнчү күн майрамына чейин ошол кызматчы тобуна кирген. Ысрайылдыктардын көбү мамлекетти башкаруу иштерине же элди рухий жактан азыктандыруу программасын ишке ашырууга түздөн-түз катышкан эмес. Жахаба андай иштерди падышаларга, башкаруучуларга, пайгамбарларга, ыйык кызмат кылуучуларга жана лебилерге тапшырган. Ошентсе да бүтүндөй ысрайыл эли Жахабанын эгедерлигинин өкүлү болууга жана анын даңкын башка элдерге жарыялоого тийиш эле. Ысрайылдыктардын ар бири Жахабанын күбөсү болушу керек болгон (Мыйзам 26:19; Ышайа 43:21; Малахия 2:7; Римдиктерге 3:1, 2).

«Кызматчы» четке кагылган

7. Байыркы ысрайыл эли Кудайдын «кызматчысы» болуу артыкчылыгынан эмнеге ажыраган?

⁷ Ысрайыл эли бир нече кылым мурун Кудайдын «кызматчысы» болгондуктан, Ыйса сөз кылган кул да ошол элди билдиреби? Жок, анткени байыркы Ысрайыл, тилекке каршы, ишенимдүү да, акылдуу да болбой калган. Ошондуктан Пабыл Жахабанын ысрайылдыктар жөнүндө айткан сөздөрүн кайталап: «Силердин айыңардан бутпарастардын арасында Кудайдын ысымына тил тийип жатат»,— деген (Римдиктерге 2:24). Ооба, ысрайыл эли Ыйсаны четке кагуу менен өздөрүнүн узакка созулган баш ийбестигинин чегине жетишкен; ошондо Жахаба аларды четке каккан (Матай 21:42, 43).

8. Ысрайылдын ордуна башка «кызматчы» качан жана кантип дайындалган?

⁸ «Кызматчынын», Ысрайылдын, бул ишенимсиздиги Кудайга ишенимдүү бойдон калган адамдардын рухий тамактан түбөлүк ажырай турганын билдирген эмес. Б.з. 33-жылы Элүүнчү күн майрамында, Ыйса тирилгенден 50 күн өткөндөн кийин, Иерусалимдеги үстүнкү бөлмөгө чогулган 120 шакиртке ыйык рух түшкөн. Ошондо жаңы эл туулган. Арийне, ал элдин туулгандыгы тууралуу анын мүчөлөрү Иерусалимдин тургундарына эржүрөктүк менен «Кудайдын улуу иштери жөнүндө» айта баштаганда жарыяланган (Элчилер 2:11). Ошентип, ошол жаңы эл, рухий эл, Жахабанын даңкын элдерге жар салып, өз убагында тамак бере турган «кызматчы» болуп калган (1 Петир 2:9). Кийинчерээк ал орундуу түрдө «Кудайдын Ысрайылы» деп аталган (Галаттыктарга 6:16).

9. а) «Ишенимдүү жана акылдуу кулду» кимдер түзөт? б) «Үйүндөгүлөр» деген кимдер?

⁹ «Кудайдын Ысрайылынын» ар бир мүчөсү — Кудайга арналган, чөмүлтүлгөн жана ыйык рух менен майланып, асманда жашоо үмүтүнө ээ болгон Ыйсанын жолдоочусу. Демек, б.з.ч. 1513-жылдан б.з. 33-жылындагы Элүүнчү күн майрамына чейинки мезгилде жашаган ысрайылдыктардын ар бири Ыйсанын жолдоочуларына чейинки кызматчы топтун мүчөсү болгондой эле, «ишенимдүү жана акылдуу кул» деген сөз айкашы б.з. 33-жылынан азыркы убакка чейинки мезгилде жерде бир топту түзүп келген ошол майланган рухий элдин бардык мүчөлөрүнө тиешелүү. Анда кулдан рухий тамак алган «үйүндөгүлөр» кимдер? Б.з. I кылымында Ыйсанын ар бир жолдоочусу асманда жашоо үмүтүнө ээ болгон. Демек, үйүндөгүлөр да Ыйсанын майланган жолдоочуларынан болгон, бирок алар топту эмес, өз-өзүнчө адамдарды билдирген. Баары, анын ичинде жыйналышта жоопкерчиликтүү иштерди аткаргандар да кулдан келген рухий тамакка муктаж болгон (1 Корунттуктарга 12:12, 19—27; Эврейлерге 5:11—13; 2 Петир 3:15, 16).

«Ар бирине өзүнчө иш»

10, 11. Кул тобунун ар бир мүчөсүнө бирдей иш тапшырылбаганын кайдан билебиз?

¹⁰ «Кудайдын Ысрайылын» билдирген ишенимдүү жана акылдуу кул тобуна белгилүү бир жалпы тапшырма берилгени менен, анын ар бир мүчөсү өзүнчө да иш аткарат. Муну Ыйсанын Марк 13:34тө жазылган сөздөрү тастыктап турат. Ал: «Бул жолго чыгарда үй-жайын калтырып, кулдарына бийлик берип, ар бирине өзүнчө иш тапшырган, дарбаза кайтаруучуга болсо сак болууну буйруган үй ээсине окшош»,— деп айткан. Демек, кул тобунун ар бир мүчөсүнө Ыйсанын жердеги мүлкүн көбөйтүү тапшырмасы берилген. Алар бул тапшырманы өзүнүн шык-жөндөмүнө жана мүмкүнчүлүктөрүнө жараша аткарат (Матай 25:14, 15).

¹¹ Андан тышкары, элчи Петир өзүнүн убагындагы майланган ишенимдештерине: «Ар бириңер Кудайдан алган жөндөмдүүлүгүңөр менен бири-бириңерге кызмат кылгыла. Кудайдын ырайымы менен берилген көп түрдүү жөндөмдүүлүктөрдү жакшы үй башкаруучулары катары колдонгула»,— деп айткан (1 Петир 4:10). Ошондуктан ал майлангандар Кудай берген жөндөмдүүлүктөрүн колдонуп бири-бирине кызмат кылуу жоопкерчилигине ээ болгон. Ошондой эле Петирдин сөздөрү Ыйсанын бардык жолдоочуларынын бирдей жөндөмдүүлүктөргө, жоопкерчиликтерге же артыкчылыктарга ээ эмес экенин көрсөтүп турат. Ошентсе да кул тобунун ар бир мүчөсү кандайдыр бир жол менен рухий элдин өсүшүнө салым кошо алган. Кантип?

12. Кул тобунун ар бир мүчөсү (эркек болобу, аял болобу) кулдун өсүшүнө кантип салым кошкон?

¹² Биринчиден, алардын ар бири Падышалык жөнүндөгү жакшы кабарды таратып, Жахабанын күбөсү болууга тийиш эле (Ышайа 43:10—12; Матай 24:14). Асманга кетеринин алдында Ыйса ишенимдүү шакирттеринин баарына (эркектерге да, аялдарга да) окутуучу болууну буйруган. Ал мындай деген: «Баргыла да, бардык элдерди Мага шакирт кылгыла. Аларды Ата, Уул жана Ыйык Рухтун атынан сууга чөмүлдүргүлө. Силерге буйругандарымдын бардыгын аткарууну аларга үйрөткүлө. Бул дүйнөнүн акырына чейин, бардык убакта Мен силер менен болом» (Матай 28:19, 20).

13. Майлангандардын баары кандай артыкчылыкка ээ болгон?

¹³ Жаңы шакирттер табылганда, аларды Ыйса өз шакирттерине буйругандын бардыгын аткарууга жакшылап үйрөтүү керек болчу. Чындыкты кабыл алгандар убакыттын өтүшү менен башкаларды окутууга жарактуу боло алышкан. Кул тобунун көп элдерден чыккан болочок мүчөлөрүнө берекелүү рухий тамак берилген. Ыйсанын майланган жолдоочуларынын баары (аял, эркек дебей) шакирт даярдоо тапшырмасын аткарууга катышкан (Элчилер 2:17, 18). Бул иш кул өзүнүн ишин биринчи жолу баштаган убактан тартып ушул түзүлүштүн акырына чейин улантылууга тийиш болгон.

14. Жыйналышты окутуу артыкчылыгы кимдерге гана берилген жана майланган ишенимдүү аялдар буга кандай карашкан?

¹⁴ Жаңы чөмүлтүлгөн майлангандар кулдун курамына кирип, башында кимден окубасын, Ыйык Китептин талаптарына ылайык аксакал болуп кызмат кылууга дайындалган жыйналыш мүчөлөрүнөн андан ары да таалим-насаат ала беришкен (1 Тиметейге 3:1—7; Титке 1:6—9). Ошентип, дайындалган ал эркектер рухий элдин өсүшүнө өзгөчө салым кошуу артыкчылыгына ээ болушкан. Ыйсаны жолдогон ишенимдүү майланган аялдар жыйналышты окутууга эркектер гана дайындалганына нааразы болушкан эмес (1 Корунттуктарга 14:34, 35). Тескерисинче, алар жыйналыштын эркек мүчөлөрүнүн күжүрмөн эмгегинен пайда алып, аялдарга ыйгарылган артыкчылыктар үчүн, анын ичинде башкаларга жакшы кабарды жеткирүү артыкчылыгы үчүн ыраазы болушкан. Бүгүнкү майланган ынталуу аял биртуугандар да дайындалган аксакалдардын майлангандардан болгон-болбогонуна карабай ошондой момундук рухун чагылдырышат.

15. I кылымда негизги рухий тамак кайсы булактардан келген жана аны таратууну кимдер жетектеген?

¹⁵ Биринчи кылымда негизги рухий тамак жетекчилик жүргүзгөн элчилердин жана башка шакирттердин каттары аркылуу берилген. Алар жазган каттар, айрыкча, 27 китептен турган Грек Жазмаларындагы каттар бир жыйналыштан экинчи жыйналышка өтүп, жергиликтүү аксакалдардын окутуусуна негиз болгону шексиз. Ошентип, кулдун өкүлдөрү Ыйсанын чыныгы жолдоочуларына берекелүү рухий тамакты ишенимдүүлүк менен таратышкан. I кылымда кул тобу өзүнө берилген тапшырманы ишенимдүү аткарган.

«Кул» 19 кылым өткөн соң

16, 17. 1914-жылга чейин кул тобу өзүнө берилген тапшырманы аткарууда кантип ишенимдүүлүк көрсөткөн?

¹⁶ Биздин мезгил жөнүндө эмне айтууга болот? Ыйса, 1914-жылы өзүнүн катышуусу башталганда, ишенимдүүлүк менен өз маалында тамак таратып жаткан майланган жолдоочуларынын тобун тапканбы? Ооба. Бул топ сонун жемиш берип жаткандыктан айкын таанылган (Матай 7:20). Убакыттын өтүшү менен анын чын эле ишенимдүү кул экени бышыкталган.

¹⁷ Ыйса кайтып келген убакта ыйык китептик чындыкты 5 000дей «үйүндөгүлөр» таратып жаткан. Жумушчулар аз болгон, бирок кул тобу жакшы кабарды таратуунун бир канча алдыңкы ыкмаларын колдонгон (Матай 9:38). Мисалы, ыйык китептик темадагы макалалардын 2 000ге жакын гезитке жарыяланышына чара көрүлгөн. Ошентип, Кудай Сөзүндөгү чындык бир эле убакта он миңдеген окурмандарга жеткен. Андан тышкары, түстүү слайддар менен жылып туруучу сүрөттөрдөн турган сегиз сааттык программа даярдалган. Бул жаңы ыкманын жардамы менен жаратуу мезгилинен Ыйсанын миң жылдык башкаруусунун аягына чейинки окуяларды баяндаган ыйык китептик кабар үч континенттеги тогуз миллиондон ашык адамга жеткен. Ошондой эле адабияттар да колдонулган. Маселен, 1914-жылы колуңардагы журнал 50 000дей нускада чыкчу.

18. Ыйса кулга бүт мүлкүн качан ишенип тапшырган жана эмне үчүн?

¹⁸ Ооба, Кожоюн кайтып келгенде үйүндөгүлөрүн чын дилден азыктандырып жана жакшы кабарды таратып жаткан ишенимдүү кулду тапкан. Эми ал кулду андан да көбүрөөк жоопкерчиликтер күтүп турган. Ыйса: «Силерге чындыкты айтып коёюн, кожоюн өзүнүн бүт мал-мүлкүн [«мүлкүн», «Мукаддас»] ал кулга ишенип тапшырат»,— деп айткан (Матай 24:47). Кул сыноо учурунан өткөндөн кийин, Ыйса ага ошондой ишеним арткан. Бирок «ишенимдүү жана акылдуу кулга» эмне үчүн көбүрөөк жоопкерчиликтер берилген? Себеби Кожоюндун мүлкү көбөйүп калган болчу. 1914-жылы Ыйсага падышачылык берилген.

19. «Эбегейсиз көп адамдардын» рухий муктаждыктарына кандай кам көрүлгөнүн түшүндүргүлө.

¹⁹ Жаңыдан падышалык бийликке келген Кожоюн өзүнүн ишенимдүү кулуна ишенип тапшырган мүлк эмнени билдирет? Ал — жерде Ыйсага таандык болгон рухий нерселердин баары. Мисалы, Машайак 1914-жылы такка отургандан жыйырма жыл өткөндөн кийин, «башка койлордун» тобуна кирген «эбегейсиз көп адамдардын» кимдер экени аныкталган (Аян 7:9; Жакан 10:16). Алар — «Кудайдын Ысрайылынын» майланган мүчөлөрү эмес, а жерде жашоого үмүтү бар жана майлангандар сыяктуу эле, Жахабаны сүйүп, ага кызмат кылууну каалаган чын ыкластуу эркек-аялдар. Чындыгында, алар «ишенимдүү жана акылдуу кулга»: «Биз сени менен барабыз, анткени Кудай силер менен экенин уктук»,— деп айтышкан (Захария 8:23). Ыйсанын жаңы эле чөмүлтүлгөн бул жолдоочулары майланган кулдун мүчөлөрү азыктанган берекелүү рухий тамак менен эле азыктанышкан жана бул эки топ ошондон бери бир рухий дасторкондон тамактанып келишет. «Эбегейсиз көп адамдар» үчүн бул кандай зор бата!

20. Эгенин мүлкүн көбөйтүүдө «эбегейсиз көп адамдар» кандай роль ойношот?

²⁰ «Эбегейсиз көп адамдар» жакшы кабарды таратуу үчүн майланган кул тобуна кубаныч менен кошулган. Алардын кабар айтуусу менен Кожоюндун жердеги мүлкү көбөйүп, «ишенимдүү жана акылдуу кулдун» жоопкерчиликтери ого бетер арбыган. Чындыкты издегендердин саны өскөн сайын, ыйык китептик адабияттарга болгон муктаждыкты канааттандыруу үчүн, чоңураак басмаканаларды куруу зарылдыгы туулган. Көп өлкөлөрдө Жахабанын Күбөлөрүнүн филиалдары ачылган. Миссионерлер «бүт дүйнө жүзүнө» жөнөтүлгөн (Элчилер 1:8). Кудайды даңктагандардын катары 1914-жылы беш миңдей майлангандан турса, бүгүн алты миллиондон ашты жана алардын көбү «эбегейсиз көп адамдардын» тобуна кирет. Ооба, Падыша 1914-жылы такка отургандан бери, анын мүлкү бир канча эсе көбөйдү!

21. Кийинки макалада кайсы эки үлгү-насаат аңгеме талкууланат?

²¹ Мунун баары кулдун ишенимдүү да, акылдуу да экенин көрсөтүп турат. Ыйса «ишенимдүү жана акылдуу кул» жөнүндө сөз кылгандан кийин эле бул сапаттарды баса белгилеген эки үлгү-насаат аңгеме айткан: бири акылдуу жана акылсыз кыздар жөнүндө, экинчиси таланттар жөнүндө (Матай 25:1—30). Бүйрүбүздү кызыткан ал үлгү-насаат аңгемелер биз үчүн кандай мааниге ээ? Бул суроо кийинки макалада каралат.

«Ишенимдүү кулдун» сыноодон өтүшү

«Сот Кудайдын Жыйынынан баштала турган убакыт келди» (1 ПЕТИР 4:17).

1. Ыйса «кулду» текшерип, эмнени тапкан?

ЫЙСА б.з. 33-жылы Элүүнчү күн майрамында «үйүндөгүлөрүнө» өз маалында тамак бере турган «кулду» дайындаган. 1914-жылы Ыйса падышалык такка отургандан кийин, ал «кулду» текшерүү убактысы келген. Ыйса «кулду», негизинен, «ишенимдүү жана акылдуу» деп тапкан. Ошондуктан ага «бүт мүлкүн» ишенип тапшырган (Матай 24:45—47, «Мукаддас»). Бирок, андан тышкары, ишенимдүү да, акылдуу да болбогон каардуу кул болгон.

«Ошол каардуу кул»

2, 3. «Каардуу кул» каяктан келип чыккан жана кантип калыптанган?

² Ыйса «ишенимдүү жана акылдуу кул» жөнүндө айткандан кийин эле каардуу кул тууралуу кеп кылган. Ал мындай деген: «Кулу жаман чыгып [«Эгерде ошол каардуу кул жүрөгүндө», «ЖД»], „Кожоюнум жакында келбейт“,— деп ойлоп, жолдошторун уруп-сабап, шарапкорлор менен ичип-жей баштаса, кулдун кожоюну ал күтпөгөн күнү, ал ойлобогон убакта келет да, аны бөлө чаап, эки жүздүүлөргө тиешелүү жаза менен жазалайт. Ал жерде ый жана тиш кычыратуу болот» (Матай 24:48—51). «Ошол каардуу кул» деген сөздөр көңүлүбүздү Ыйсанын мурунураак ишенимдүү жана акылдуу кул жөнүндө айткан сөздөрүнө бурат. Ооба, «каардуу кул» ишенимдүү кулдун арасынан чыкканa. Кандайча?

³ Ишенимдүү кул тобунун көп мүчөлөрү 1914-жылы Күйөө менен асмандан жолугууга мурдатан эле үмүттөнүп жүрүшкөн, бирок үмүттөрү ишке ашпай калган. Ушул жана башка өзгөрүүлөр көптөрдүн көңүлүн кайт кылган, айрымдарды атүгүл кыжырланткан. Алардын кээ бирлери өздөрүнүн мурдагы биртуугандарын сөз жүзүндө «уруп-сабап», «шарапкорлор» (христиан дүйнөсүнүн диний топтору) менен достошуп кеткен (Ышайа 28:1—3; 32:6).

4. Ыйса «каардуу кулга» жана анын рухун чагылдыргандардын баарына кандай мамиле кылган?

⁴ Мурун Ыйсанын жолдоочулары болгон ал адамдар эми «каардуу кулду» түзүп калышкан жана Ыйса аларды катуу жазалаган. Кантип? Алар четке кагылып, асманда жашоо үмүтүнөн айрылышкан. Бирок ал кулдун мүчөлөрү ошол замат жок кылынган эмес. Адегенде алар Ыйсанын жолдоочуларынын жыйналышынан «сырттагы караңгылыкта» ый жана тиш кычыратуу мезгилинен өтүүгө тийиш болушкан (Матай 8:12). Андан бери башка майлангандардын кээлери да ошондой жаман рух чагылдырып, «каардуу кулдун» катарына киришерин көрсөтүшкөн. Алардын ишенимсиздигин «башка койлордун» айрымдары да жолдогон (Жакан 10:16). Машайактын бул душмандарынын баары рухий мааниде «сырттагы караңгылыкка» кабылышат.

5. Ишенимдүү жана акылдуу кул «каардуу кулдан» айырмаланып эмне кылган?

⁵ Ишенимдүү жана акылдуу кул деле «каардуу кул» дуушар болгон сыноолорго кабылган. Бирок алар кыжырданууга алдырбай, тескерисинче, өзгөрүлүшкөн (2 Корунттуктарга 13:11, «ЖД»). Алардын Жахабага жана биртуугандарына болгон сүйүүсү өскөн. Натыйжада алар ушул дүрбөлөңдүү «акыркы убакта» «чындыктын тиреги жана негизи» болуп келишүүдө (1 Тиметейге 3:15; 2 Тиметейге 3:1).

Акылдуу жана акылсыз кыздар

6. а) Ыйса ишенимдүү кул тобунун акылдуулугун кантип көрсөткөн? б) 1914-жылдын алдында Ыйсанын майланган жолдоочулары кандай кабар жарыялашкан?

⁶ «Ошол каардуу кул» жөнүндө кеп кылгандан кийин Ыйса эки үлгү-насаат аңгеме айтып, эмне үчүн кээ бир майланган жолдоочуларынын ишенимдүү жана акылдуу болорун, ал эми башкаларынын андай болбоорун көрсөткөнb. Акылдуулукту мисал менен көрсөтүп, Ыйса мындай деген: «Асман Падышачылыгын бул нерсеге салыштырса болот: он кыз колдоруна чырактарын алып, күйөөнү утурлап чыгышат. Алардын бешөө акылдуу, бешөө акылсыз эле. Акылсыздары чырактарын ала чыгышканы менен, майын албай чыгышат. Акылдуулары болсо чырактары менен кошо идиштерине май да ала чыгышат» (Матай 25:1—4). Он кыз Ыйсанын 1914-жылга чейинки майланган жолдоочуларын эсибизге түшүрөт. Алар күйөөнүн, Ыйса Машайактын, аз убакта келерин эсептеп билишкен. Ошондуктан «бутпарастардын заманы» 1914-жылы аяктаарын тайманбастык менен кабарлап, «күйөөнү утурлап чыгышкан» (Лука 21:24).

7. Ыйсанын майланган жолдоочулары качан жана эмне үчүн каймана мааниде «уктап калышкан»?

⁷ Алар жаңылышкан эмес: бутпарастардын заманы 1914-жылы аяктаган да, Кудайдын Падышалыгы Ыйса Машайактын башчылыгы астында бийлик жүргүзө баштаган. Бирок бул көзгө көрүнбөгөн асман чөйрөсүндө болгон. Жерде болсо адамзат алдын ала айтылган «кайгынын» азабын тарта баштаган (Аян 12:10, 12). Ошентип, сыноо убагы келген. Ыйсанын майланган жолдоочулары айрым нерселерди айкын түшүнбөгөндүктөн «күйөө кечигип жатат» деп ойлошкон. Адашып-чаташкандыктан жана дүйнөнүн кастыгына кабылгандыктан, жалпы жонунан, алардын иш-аракеттери басаңдап, уюшулган кабар айтуу иши дээрлик токтоп калган. Аңгемедеги кыздарга окшоп, алар рухий жактан «үргүлөп, уктап калышкан»; андай абалга мурун элчилер өлгөндөн кийин өздөрүн Ыйсанын жолдоочусу деп атаган ишенимсиз адамдар да кабылган (Матай 25:5; Аян 11:7, 8; 12:17).

8. «Мына, күйөө келе жатат»,— деген кыйкырык эмнеден улам чыккан жана Ыйсанын майланган жолдоочулары үчүн эмне кылууга убакыт келген?

⁸ Кийин 1919-жылы күтүлбөгөн нерсе болгон. Билдирүүдө андан ары: «Түн ортосунда: „Мына, күйөө келе жатат, аны тосуп чыккыла“,— деген кыйкырык чыгат. Ошондо кыздар тура калып, чырактарын оңдошот»,— деп айтылат (Матай 25:5—7). Ошол эч бир үмүт калбагандай көрүнгөн учурда жигердүү болууга чакырык айтылган! 1918-жылы Ыйса, «келишим периштеси», Жахабанын рухий ийбадатканасына Кудайдын жыйналышын текшергени жана тазалаганы келген (Малахия 3:1). Ошондо Ыйсанын майланган жолдоочулары аны ошол ийбадаткананын жердеги короолорунан тосуп чыгышы керек эле. Алар үчүн «жаркыроонун» убагы келген (Ышайа 60:1; Филипиликтерге 2:14, 15).

9, 10. Эмнеге 1919-жылы Ыйсанын кээ бир жолдоочулары — «акылдуу», ал эми кээ бирлери «акылсыз» болуп чыгышкан?

⁹ Бирок, байкасаңар, аңгемеде айрым кыздардын кыйынчылыкка дуушар болгону айтылат. Аңгемени Ыйса: «Акылсыздары акылдууларга: „Чырактарыбыз өчүп баратат, бизге майыңардан кайрылышкылачы“,— дешет»,— деп улаган (Матай 25:8). Майы жок болсо, чырак жарык бербейт. Андыктан чырактагы май чыныгы кызматчылардын жаркырашына өбөлгө түзгөн Кудай Сөзүндөгү чындыкты жана ыйык рухту эсибизге салат (Забур 118:130; Даниел 5:14). 1919-жылга чейин Ыйсанын майланган акылдуу жолдоочулары, убактылуу алсырап калышканына карабастан, Кудайдын аларга карата болгон эркин түшүнүүгө жан-дилден умтулушкан. Ошондуктан, жаркыроого чакырык айтылганда, алар даяр турушкан (2 Тиметейге 4:2; Эврейлерге 10:24, 25).

¹⁰ Бирок майлангандардын кээ бирлери Күйөө менен бирге болууну самашса да, курмандыктарга барууга же күч-аракет жумшоого даяр болушкан эмес. Андыктан, жакшы кабарды таратууда жигердүү болуунун убагы келгенде, даяр эмес болуп чыгышкан (Матай 24:14). Кала берсе, алар ынталуу шериктеринен «май» сурап, алардын иш-аракетин басаңдатууга аракеттенишкен. Ыйсанын аңгемесиндеги акылдуу кыздар кандай жооп кайтарышкан? Алар: «Бизге да, силерге да жетпей калбаш үчүн, сатуучуларга барып, сатып алгыла»,— дешкен (Матай 25:9). Ошо сыяктуу эле, 1919-жылы Ыйсанын ишенимдүү майланган жолдоочулары алардын жаркыроо жөндөмүнө терс таасир тийгизерлик нерселерди кылуудан баш тарткан. Ошентип, алар текшерүүдөн өтүшкөн.

11. Акылсыз кыздар менен эмне болгон?

¹¹ Ыйса аңгемесин мындайча жыйынтыктайт: «Алар [акылсыз кыздар] май сатып алганы кеткенде, күйөө келип калат. Даяр турган кыздар аны менен бирге үйлөнүү тоюна киришет, алардын артынан эшиктер жабылат. Андан кийин берки кыздар келип: „Кожоюн! Кожоюн! Эшикти ач!“ — дешет. Ал: „Силерге чындыкты айтып коёюн, Мен силерди тааныбайм“,— деп жооп берет» (Матай 25:10—12). Ооба, кээ бирөөлөр Күйөөнүн келишине даяр турушкан эмес. Ошондуктан текшерүүдөн өтпөй, асмандагы үйлөнүү тоюна катышуу мүмкүнчүлүгүнөн ажырап калышкан. Кандай кейиштүү!

Таланттар тууралуу үлгү-насаат аңгеме

12. а) Ишенимдүүлүккө көңүл бурдуруу үчүн Ыйса кандай мисал келтирген? б) «Жолго чыккан» адам ким?

¹² Акылдуулук эмнени билдирерин мисал менен көрсөткөндөн кийин Ыйса ишенимдүүлүккө көңүл бурган. Ал мындай деген: «Асман Падышачылыгын бул нерсеге салыштырса болот: бир адам бөтөн жерге кетип жатып, кулдарын чакыртып, аларга акча-каражатын [«мүлкүн», «ЖД»] тапшырат: ар бирөөнүн алына жараша: бирине беш, бирине эки, бирине бир талант берип, жолго чыгат» (Матай 25:14, 15). Аңгемедеги адам — б.з. 33-жылы асманга кетүү үчүн «жолго чыккан» Ыйсанын өзү. Бирок асманга кетеринин алдында Ыйса ишенимдүү шакирттерине өзүнүн «мүлкүн» тапшырган. Кандайча?

13. Кантип Ыйса иш-аракет жүргүзүүнүн чоң талаасын даярдаган жана «кулдарына» иш жүргүзүүгө укук берген?

¹³ Жерде кызмат кылып жүргөндө Ыйса Падышалык жөнүндөгү жакшы кабарды бүт Ысрайыл жеринде таратып, иш-аракет жүргүзүүнүн чоң талаасын даярдай баштаган (Матай 9:35—38). «Жолго чыгардын» алдында ал талааны ишенимдүү шакирттерине тапшырып: «Баргыла да, бардык элдерди Мага шакирт кылгыла. Аларды Ата, Уул жана Ыйык Рухтун атынан сууга чөмүлдүргүлө. Силерге буйругандарымдын бардыгын аткарууну аларга үйрөткүлө»,— деп айткан (Матай 28:18—20). Буларды айтуу менен Ыйса өзү кайтып келгенче «кулдарына» «ар бирөөнүн алына жараша» иш жүргүзүүгө укук берген.

14. Эмне үчүн Кожоюндун «мүлкүн» көбөйтүү шакирттердин баарынан бирдей өлчөмдө талап кылынган эмес?

¹⁴ «Ар бирөөнүн алына жараша» деген сөздөр Ыйсанын I кылымдагы бардык жолдоочуларынын жагдайы жана мүмкүнчүлүктөрү бирдей болбогонун көрсөтүп турат. Пабыл жана Тиметей сыяктуу айрым шакирттер убактысы же шарты болгонуна жараша кабар айтуу жана окутуу ишине толук катыша алышкан. Ал эми башкалардын жагдай-шарты чектелүү болуп, ойдогудай иш-аракет кылууга жол бербеши мүмкүн эле. Мисалы, Ыйсанын жолдоочуларынын арасында кулдар, оорулуулар, кары-картаңдар болгон, а кээ бирлери үй-бүлөлүк милдеттерин аткарууга тийиш болушкан. Ошондой эле жыйналыштагы айрым милдеттерге шакирттердин баары эле ээ боло берген эмес. Алсак, майланган аялдар жана кээ бир майланган эркектер жыйналышты окутушкан эмес (1 Корунттуктарга 14:34; 1 Тиметейге 3:1; Жакып 3:1). Анткен менен, жеке шарты кандай болбосун, Ыйсанын майланган шакирттеринин баары: эркектер да, аялдар да Кожоюндун «мүлкүн» көбөйтүүгө дайындалышкан. Алар мүмкүнчүлүк-шарттарын кызмат кылууга пайдаланууга тийиш болушкан. Ыйсанын бүгүнкү шакирттери жөнүндө да ушуну айтууга болот.

Текшерүү убактысы башталды!

15, 16. а) Эсеп-кысап талап кылынган убак качан келген? б) Ишенимдүүлөргө Кожоюндун «мүлкүн» көбөйтүү үчүн кандай жаңы мүмкүнчүлүктөр берилген?

¹⁵ Үлгү-насаат аңгеме: «Арадан көп убакыт өткөндөн кийин, кожоюн келип, кулдардан эсеп-кысап талап кылат»,— деп улантылат (Матай 25:19). 1914-жылы, б.з. 33-жылынан бери чын эле арадан көп убакыт өткөндө, Ыйса Машайак өзүнүн падышалык катышуусун баштаган. Үч жарым жылдан кийин, 1918-жылы, ал Кудайдын рухий ийбадатканасына келип, Петирдин: «Сот Кудайдын Жыйынынан баштала турган убакыт келди»,— деген сөздөрүн аткарган (1 Петир 4:17; Малахия 3:1). Бул кулдардан эсеп-кысап талап кылынган убакыт болгон.

¹⁶ Кулдар, Ыйсанын майланган жолдоочулары, Падышанын «таланттарын» эмне кылышкан? Б.з. 33-жылынан бери, анын ичинде 1914-жылдын алдында көптөр таланттарды «айландырып», Ыйсанын «мүлкүн» көбөйтүүгө тырышчаактык менен катышып келишкен (Матай 25:16). Алар Биринчи дүйнөлүк согуш учурунда да Кожоюнга кызмат кылууну чындап каалаарын көрсөтүшкөн. Эми ишенимдүүлөргө Кожоюндун «мүлкүн» көбөйтүү үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөрдү берүү орундуу болгон. Азыркы түзүлүштүн акыркы күндөрү башталган. Жакшы кабарды дүйнө жүзү боюнча таратуу жана «жер үстүндөгү эгинди» оруу керек эле (Аян 14:6, 7, 14—16). Буудай тобунун акыркы мүчөлөрүн табуу жана башка койлордун тобуна кирген «эбегейсиз көп адамдарды» чогултуу зарыл болгон (Аян 7:9; Матай 13:24—30).

17. Ыйсанын майланган жолдоочулары кантип өздөрүнүн «кожоюнунун кубанычына ортоктош болушкан»?

¹⁷ Оруу-жыюу маалы — кубанычтуу убак (Забур 125:6). Ошондуктан Ыйсанын 1919-жылы өзүнүн ишенимдүү майланган биртуугандарына көбүрөөк жоопкерчилик берип, аларга: «Кичинекей иште ишенимдүүлүк көрсөттүң, сени чоң ишке коём. Кожоюнуңдун кубанычына ортоктош бол»,— деп айтканы орундуу болгон (Матай 25:21, 23). Андан тышкары, Кожоюн Кудайдын Падышалыгына жаңыдан Падыша болуп дайындалганда биз оңой менен элестете албаган кубанычка бөлөнгөн (Забур 44:2, 3, 7, 8). Ишенимдүү кул тобу жерде Падышанын өкүлү катары кызмат кылып жана анын кызыкчылыктарын көздөп, ошол кубанычка ортоктош болууда (2 Корунттуктарга 5:20). Алардын кубанычын Ышайа 61:10догу: «Теңир жөнүндө кубаныч менен кубанам, Кудайым жөнүндө жаным кубанат. Анткени Ал Мага куткаруу чапанын кийгизди»,— деген пайгамбарлык сөздөрдөн көрүүгө болот.

18. Эмне үчүн айрымдар текшерүүдөн өтпөй калышкан жана бул эмнеге алып келген?

¹⁸ Тилекке каршы, айрымдар текшерүүдөн өтпөй калышкан. Аңгемеде андан ары мындай делет: «Бир талант алганы келип: „Кожоюн! Сенин экпеген жерден оруп, сеппеген жерден жыйнаган ырайымсыз адам экениңди билгем. Коркконумдан, берген талантыңды жерге көмүп койгом. Мына, бергениңди ал!“ — дейт» (Матай 25:24, 25). Ошо сыяктуу эле, Ыйсанын кээ бир майланган жолдоочулары Кожоюндун «мүлкүн» көбөйтүшкөн эмес. Алар 1914-жылдын алдында өздөрүнүн үмүтүн башкалар менен бөлүшүүгө кубанычтуу катышышкан эмес жана 1919-жылы да ал ишке катыша баштоону каалашкан эмес. Алардын текебердигине Ыйса кандай мамиле кылган? Ал аларды бардык артыкчылыктарынан алган. Алар «ый жана тиш кычыратуу» өкүм сүргөн «сырттагы караңгылыкка ыргытылышкан» (Матай 25:28, 30).

Текшерүү улантылууда

19. Кандайча текшерүү улантылып жатат жана Ыйсанын майланган жолдоочуларынын баары эмне кылууга чечкиндүү?

¹⁹ Албетте, 1918-жылы Ыйса текшерүүсүн баштаганда, акыркы мезгил ичинде майланган кулдардын катарына кошула тургандардын көбү али Жахабага кызмат кыла элек болчу. Анда алар текшерилбей калыштыбы? Албетте, жок. Текшерүү 1918—1919-жылдары жаңы эле башталган; ал убакта ишенимдүү жана акылдуу кул сыноодон топ катары өткөн. Майлангандардын ар бири аларга биротоло мөөр басылганга чейин текшериле берет (Аян 7:1—3). Муну түшүнгөндүктөн алар Кожоюндун «мүлкүн» ишенимдүүлүк менен көбөйтө берүүгө чечкиндүү. Ыйсанын майланган биртуугандары акылдуу болуп, жарыгы жаркырап турушу үчүн өздөрүнүн жанындагы майдын жетиштүү болушуна кам көрүүгө чечкиндүү. Алар өмүрүнүн акырына чейин ишенимдүү калгандарды Ыйса асмандагы турак жайга кабыл аларын билишет (Матай 24:13; Жакан 14:2—4; 1 Корунттуктарга 15:50, 51).

20. а) Бүгүн башка койлор эмне кылууга чечкиндүү? б) Ыйсанын майланган жолдоочулары эмнени түшүнүшөт?

²⁰ Башка койлордун тобуна кирген эбегейсиз көп адамдар өздөрүнүн майланган биртуугандарынан үлгү алышат. Алар Кудайдын ой-ниеттерин билүү өздөрүнө чоң жоопкерчилик артарын билишет (Жезекиел 3:17—21). Ошондуктан Жахабанын Сөзүнүн жана ыйык рухунун жардамы менен алар да жекече изилдөө жүргүзүп жана жыйналыш жолугушууларына катышып, өздөрүнүн жанындагы майдын жетиштүү болушуна кам көрүшөт. Ошондой эле кабар айтуу жана окутуу ишине катышуу менен майланган биртуугандары менен бирге Кожоюндун «мүлкүн» көбөйтүп, алар өздөрүндөгү жарыкты жаркыратып келишүүдө. Бирок Ыйсанын майланган жолдоочулары таланттардын өздөрүнүн колуна тапшырылганын жакшы түшүнүшөт. Эгенин жердеги мүлкүн башкарууга байланыштуу алардан эсеп-кысап талап кылынат. Өздөрүнүн саны аз болсо да, алар жоопкерчиликтерин эбегейсиз көп адамдарга артып коё алышпайт. Муну эсинде сактап, ишенимдүү жана акылдуу кул Падышанын ишин аткарууда жетекчиликти колго алып жатат жана эбегейсиз көп адамдардын берилгендик менен көрсөткөн колдоосун жогору баалайт. Эбегейсиз көп адамдар майланган биртуугандарынын кандай жоопкерчиликке ээ экенин билишет жана алардын жетекчилиги астында кызмат кылууну сыймык катары көрүшөт.

21. Кайсы үндөө 1919-жылга чейинки убактан азыркы кезге чейинки Ыйсанын жолдоочуларынын баарына тиешелүү?

²¹ Эмесе, бул эки үлгү-насаат аңгеме 1919-жылы же ошонун тегерегинде болгон окуялардын маанисин түшүнүүгө жардам берсе да, негизи, алар акыркы күндөрдө жашап жаткан Ыйсанын чыныгы жолдоочуларынын баарына тиешелүү. Демек, он кыз жөнүндөгү аңгеменин аягында берилген Ыйсанын үндөөсү биринчи кезекте 1919-жылга чейинки майланган жолдоочуларына карата айтылса да, негизинен, ал Ыйсанын ар бир жолдоочусуна тиешелүү. Келгиле анда, баарыбыз тең Ыйсанын: «Сергек болгула, себеби Адам Уулунун келер күнүн да, саатын да билбейсиңер»,— деген сөздөрүн жүрөгүбүзгө түйөлү (Матай 25:13).

[Шилтемелер]