KHANI YOFUNJEDA 52
Akiristu Achisikana, Kodi Munapange Avi Ira Mukale Olimba Mwauzimu?
“Naaliwene a-iyana kakale . . . opanga vyongo mo-opitilila malile ororomeleya muvyongo vyetene.” — 1 TIM. 3:11.
Nyimbo 133 Lambirani Yehova Mudakali Achisikana
VYEVYO NINAFUNJEDE IYOa
1. Kodi ninafuneya panga n’ni ira niulukule mwauzimu?
NINODABWA naona mwemo mwana unaulukulela liye mombaaranya vinjinji mpakana fiya vokala ndimuwa. Vinaoneya ira ulukula wewu unakedecha ireya vaekiwa. Koma ulukula mwauzimu kunakedecha ireya vaekiwa.b (1 Akor. 13:11; Aheb. 6:1) Ira muthu aulukule mwauzimu unafuneya kala vausamwali olimba na Yehova. Ninafuneya teto zimu wa Yehova ira unikami-e kala na makalelo apama, kaana luso lopangela vyongo pama koma teto kozeela maudindwi-u ausogolo. — Miya. 1:5.
2. Kodi ninafunjeda n’ni va Genesesi 1:27, nanga ninakambilana n’ni mukanila?
2 Volenga athu Yehova owalenga mulombwana na mu-iyana. (Welengani Genesesi 1:27.) Mulombwana na mu-iyana kanooneya mo-iyana koma teto kanakalecha o-iyana muvyongo vimo-iviwa. Mwaisazo, Yehova olenga alombwana na a-iyana ira kakwakwaneli-edenga maudindo o-iyana. Eno aliwa kanafuneya kaana makalelo koma teto maluso anayo kanakami-e kwakwaneli-eda pama maudindwiwa. (Gen. 2:18) Mukanila ninokambilana vyevyo Akiristu achisikana kanapangeathu ira kakale olimba mwauzimu. Mukhani yo-arela ninoza nikambilane vyevyo Akiristu achisikana kanapangeathu.
MUKALENGA NA MAKALELO ANAYO KANASANGALASA YEHOVA
Landela isazo ya a-iyana ororomeleya monga Rabeka, Esitere, na Abigayeli unoutandizani ira muulukule mwauzimu (Onani ndima 3-4)
3-4. Kodi arongola achisikana kanafwanye wani visazo vyevyo kanalandeleathu? (Onani teto ithuzithuzi.)
3 Baibulo linoromola visazo vinjinji vya a-iyana anayo kamukonda Yehova koma teto mutumikela. (Onani va jw.org khani yoi “Kodi Tingaphunzire Chiyani kwa Akazi Otchulidwa M’Baibulo?”) Mogwilizana na lemba lelo linasogolela khanila, a-iyana anala kali “opanga vyongo mo-opitilila malile” koma teto “Ororomeleya va vyongo vyetene.” Enjedela vevo, Akiristu achisikana kanokoza fwanya mupingwiwa arongola olimba mwauzimu anayo kanaasazi-edeathu.
4 Ngati muli murongola wachisikana, munokoza panga pama fwanya arongola Achikiristu olimba mwauzimu anayo munaasazi-edenga nyo. Muonenga makalelwiwa apama. Era eno muonenga mwemo munatonyi-edele nyo makalelo anayo. Mukhanila, ninokambilana makalelo aralu ofuneya wa a-iyana ira kakale olimba mwauzimu.
5. Chifukwa n’ni vievi-a kofuneya vinjinji wa mu-iyana wachikiristu unoyo uli olimba mwauzimu?
5 Viyevi-a chiikalelo yofuneya vinjinji ira Mkiristu aulukule mwauzimu. Mu-iyana ovievi-a unokala vausamwali wa pama na Yehova koma teto athu amo-iwa. (Yak. 4:6) Mwaisazo, mu-iyana unoyo unamukonda Yehova unokala ovievi-a koma teto uno-arela malangizo anayo Yehova unapeleka liye okuza muru wa banja na muru wa pingo.c — 1 Akor. 11:3.
6. Kodi arongola achisikana kanafunjede n’ni wa Rabeka vakhani yovievi-a?
6 Kaganizelani isazo ya Rabeka. Liye ali mu-iyana wa zelu koma teto kaazengeleza vopanga vyongo wa moywae wetene. (Gen. 24:58; 27:5-17) Koma ali waulemu koma teto ogonjela. (Gen. 24:17, 18, 65) Nanyen’ne mwakala ovievi-a koma teto mwa-arelanga malangizo ngati Rabeka, munoza mukale isazo ya pama m’banja linyu koma teto mupingo.
7. Kodi arongola achisikana kanafunjede n’ni wa Esitere vakhani yoiziwa maliliwa?
7 Iziwa malili-u chiikalelo imo-iwa yofuneya vinjinji ira M’kiristu akale olimba mwauzimu. Baibulo linaonga ira “athu ovievi-a mbanayo kali athu a zelu.” (Miya. 11:2) Esitere ali tumiki wa Mulungu ororomeleya unoyo aiziwa malilae. Ikalelo inela yoomukami-a ira kapange vyongo movikuza. Liye ovuruwana koma teto arela malangizo okumela wa Moredekayi, unoyo ali balae. (Estere 2:10, 20, 22) Nanyen’ne munokoza tonyi-eda ira munoiziwa malilinyu mwavepanga malangizo koma teto a-arela. — Tito 2:3-5.
8. Mogwilizana na 1 Timoteyu 2:9, 10, kodi vievi-a koma teto iziwa malile unatandize avi murongola sakula mwazelu khani ya vyowara novirii-eda?
8 Esitere ootonyi-eda teto zindikila malilae mundila imo-iwa. Liye ali “ooneya pama koma teto oriya vinjinji” koma kaapanga vyongo mo-vioni-eda. (Estere 2:7, 15) Kodi isazo ya Esitere inakami-e avi a-iyana Achikiristu? Ndila imo-i ifotokoziwe va 1 Timoteyu 2:9, 10. (Welengani.) Mtumwi paulo oolangiza a-iyana Achikiristu ira kawarenga mwaulemu koma teto mwazelu. Mawu Achigiriki anayo kaa-indi-edeathu chito valembali kanotonyi-eda ira vyowara vya mu-iyana Wachikiristu vinafuneya kala vyaulemu, koma teto vyotonyi-eda ira unoganizela athu amo-iwa. Ninowayamikela vinjinji arongoli-u Achikiristu chifukwa kanoesaesa wara mwaulemu.
9. Kodi ninafunjeda n’ni vakhani ya Abigayeli?
9 Zindikila chiikalelo imo-iwa ineyo arongola olimba mwauzimu kanatonyi-edaathu. Kodi zindikila chin’ni? Zindikila unatantauza anda iyani-a vaari va vyofwanelela navyolakweya ndiye era eno sakula vyofwanelelavyo. Isazo vakhanila ngu Abigayeli. Mamunae oosakula vyongo molakweya vyevyo vyapangi-e ira banja liwa letene ligumane na mavuto. Abigayeli oopangavo yongo mombaranya ndipo zindikila wae oovulumucha athu anjinji. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Zindikila unonitandiza iziwa thawi yofwanelela onga na thawi yofuneya kala pee. Zindikila unonitandiza teto ira nitonyi-edenga chidwi wa athu amo-iwa koma o-owapangi-a ira kakaena maganizo olakweya. — 1 Ates. 4:11.
MUFUNJEDENGA MALUSO ANAYO KANAUTANDIZENI VAMOYWINYU
Kodi funjeda welenga nolemba utandizile avi? (Onani ndima 11)
10-11. Kodi welenga koma teto lemba pama unautandizeni avi nyo koma teto athu amo-iwa? (Onani teto ithuzithuzi.)
10 Mu-iyana wa Chikiristu unafuneya funjeda maluso o-iyana-iyana. Maluso amo-iwa anayo sikana unafunjeda liye angali ng’onong’ono kanomutandiza wa moywae wetene. Tiyemoni nikambilane visazo vingasi vyene.
11 Mufunjedenga welenga nolemba pama. Muvikalelo vimo-i, athu kanoona ira a-iyana katinafuneya funjeda welenga nolemba pama. Koma luso leli tilofuneya wa M’kiristu uliwetene.d (1 Tim. 4:13) Eno kamulole iliyetene ulepeli-ani welenga nolemba pama. Kodi maluso anala kanautandizani avi? Maluswala kanokoza utandizani ira mulembiwe chito ira mufwanyenga ndalama. Kanokoza utandizani ira mufunjedenga Mawu a Mulungu koma teto funji-anga athu amo-iwa. Kwaranya vyetene luso leli linoutandizani ira mukale vausamwali olimba vinjinji na Yehova chifukwa yoi munowelenga mawae koma teto aganizela modii-a. — Yos. 1:8; 1 Tim. 4:15.
12. Kodi lemba la Miyambo 31:26 linautandizeni avi ira muongenga pama na athu amo-iwa?
12 Mufunjedenga onga pama na athu. Akiristu kanafuneya onganga pama na athu. Vakhani inela, Yakobo unoyo ali ofunjeda wa Yesu, oopeleka malangizo oyi: “Muthu uliwetene akalenga okozeya vuruwana, aganizelenga kaye a-anaonge.” (Yak. 1:19) Mwavuruwananga mosamala vevo amo-iwa kanaongaathu, munotonyi-eda ira munoganizela athu amo-iwa koma teto munowavwela chisoni. (1 Pe. 3:8) Ngati munakaikela vyoi muvwechecha vyevyo muthu mʼmo-iwa unaonga liye kapena mwemo unavwela liye, munokoza panga pama fuka mafuso ofwanelela. Era eno muganizelenga kae mwa-anaonge. (Miya. 15:28, mawu amphedi.) Muvifukenga ira: ‘Kodi vyevyo ndinafuna miyo onga pivyoona koma teto vyolimbikisa? Kodi vinotonyi-eda ulemu koma teto oma murima?’ Mufunjedenga wa arongola olimba mwauzimu anayo kanaongecha pama na athu. (Welengani Miyambo 31:26.) Muonenga mwemo kanaongelaathu. Mwafunjeda onga pama na athu, pavevo teto munagwilizanenga nyo vinjinji na athu.
Mu-iyana unoyo ufunjedile chito davande unotandiza vinjinji m’banja lae koma teto mupingo (Onani ndima 13)
13. Kodi munapange avi ira mufunjede chito davande? (Onani teto ithuzithuzi.)
13 Mufunjedenga chito davande. Madela anjinji, a-iyana mbanayo kana-indecha chito dinjinji vande. Am’minyu kapena murongola m’mo-iwa oiziwa chito da vande unokoza ufunji-ani. Murongola m’mo-iwa zina alae Cindy aongile ira: “Yongo imo-i yofuneya vinjinji ineyo ndafunjedile miyo wa am’manga choi inda chito mwathindi unotandiza ira muthu usangalalenga. Funjeda chito monga piya, samalela vande, sowa koma teto gula vyongo oonditandiza ira ndisangalalenga koma teto ndipangenga vinjinji votumikela Yehova. Am’manga koondifunji-a teto ira ndiwachelenga pama alendo, ndipo vyevi vinditandiza ira ndigumane na abali na arongola apama vinjinji anayo ndinalandela miyo visazo viwa.” (Miya. 31:15, 21, 22) Mu-iyana akala wathindi, owachela pama alendo koma teto oiziwa chito davande unokami-a vinjinji m’banja koma teto mupingo. — Miya. 31:13, 17, 27; Vyo. 16:15.
14. Kodi munafunjeda n’ni va vyevyo vyamuireele Crystal nanga munafuneya umbuwela n’ni?
14 Mufunjedenga kala okutila. Kala okutila chiikalelo imo-iwa yofuneya vinjinji wa Akiristu olimba mwauzimu. (Afil. 4:11) Murongola m’mo-iwa zina lae Crystal aongile ira: “Makolwanga koonditandiza sakula maphuzilo anayo kananditandize fwanya luso lelo linanditandize usogolo. Ababanga koondilimbikisa ira ndipange maphuzilo avyowelengi-a ndalama ndipo kanonditandiza vinjinji.” Enjedela vofunjeda maluso anayo kanautandizeni ira mufwanye chito, esaesani teto funjeda panga bajeti koma teto i-arelanga. (Miya. 31:16, 18) Mu-elenga maganizwinyu vavyongo vyauzimu, mupewenga ngongole do-ofwanelela ndipo mukutilenga na moyo o-oulela vinjinji. — 1 Tim. 6:8.
MUKOZEELENGA MAUDINDWINYU AUSOGOLO
15-16. Kodi arongola o-otheliwa kanatandiza avi athu amo-iwa? (Maliko 10:29, 30)
15 Funjeda maluso o-iyana-iyana koma teto tonyi-eda makalelo apama unoza uutandizeni ira muze mukwakwaneli-ede pama maudindwinyu ausogolo. Tiyemoni nikambilane visazo vya vyongo vimo-iviwa vyevyo munapange nyo.
16 Munokoza sakula kala o-oteliwa wathawi imo-iwene. Mogwilizana na mawu a Yesu, arongola amo-iwa kanosakula ira katitheliwe ngakale ira muikalelo iwa athu kanolimbikisa theliwa. (Mat. 19:10-12) Arongola amo-iwa kanokala o-otheliwa va vifukwa vyo-iyana-iyana. Iziwani ira Yehova na Yesu katinaona ira Akiristu anayo akatili avabanja kai ofuneya. Arongola anjinji o-otheliwa kanopanga vinjinji m’mipingo vailambo yetene. Chikondiwa, koma teto murima oganizela athu amo-iwa unowalimbikisa ira kakale arongola kapena am’ma auzimu wa athu anjinji. — Welengani Maliko 10:29, 30; 1 Tim. 5:2.
17. Kodi murongola wachisikana unakozeele avi ira aambeele utumiki wathawi detene?
17 Munokoza ambeela utumiki wathawi detene. A-iyana Achikiristu kanopanga vinjinji vachito yolaleela vailambo yetene. (Sal. 68:11) Kodi nyo munokoza panga vyoi muwambeele utumiki wathawi detene? Munokoza panga upainiya, indana chito domangamanga kapena tumikela va beteli. Mupepelelenga vyolinga vyevyo mun’na nyo. Mukambilanenga na athu anayo kakwakwaneli-ede vyolinga vyokala ngati vyevyo noona vyevyo munapange nyo ira nanyen’ne mufwanelele. Mwera eno mupangenga vyongo vyevyo vinautandizeni ira mukwakwaneli-ede vyolingavyo. Mwaambeela utumiki wathawi detene, vinoutandizani ira mupange vinjinji votumikela Yehova.
Ngati munaganizela vyokala vabanja, munafuneya sakula mosamala vinjinji muthu otelana nae (Onani ndima 18)
18. Chifukwa n’ni murongola unafuneya samala vinjinji vosakula mulombwana? (Onani teto ithuzithuzi.)
18 Munokoza sakula kala vabanja. Makalelo koma teto maluso nikambilanile iywala kanokoza utandizani ira mukale mu-iyana wapama. Komave, munafuneya kala osamala vinjinji vosakula muthu unoyo munafuna nyo thelana nae. Chifukwa sakula muthu othelana nae chikhani ilukulu vinjinji vamoywinyu. Umbuwelani ira mulombwana unoyo unaze autheleni ngunoyo unaze akale murwinyu. (Aroma 7:2; Aife. 5:23, 33) Eno muvifukenga ira: ‘Kodi liye ngu Mkiristu olimba mwauzimu? Kodi uno-ela vyongo vyauzimu vamalo owambeela? Kodi unosakula vyoira mwazelu? Kodi unosomedela alakwi-a vyongo? Kodi liye unolemekeza a-iyana? Kodi unokoza nditandiza limbi-a usamwalanga na Mulungu ndifwanyela vyofuneya vamoyo koma teto kala fwanga wavamurima? Kodi unosamalela pama maudindwae? Mwaisazo Kodi upingo una udindo uuvi nanga unausamalelecha avi?’ (Luka 16:10; 1 Tim. 5:8) Iziwani ira ngati munafuna fwanya mulombwana wapama nanyen’ne teto munafuneya kala mu-iyana wapama.
19. Chifukwa n’ni ninaonge ira udindo okala “otandiza” kai otitha?
19 Baibulo linaonga ira mu-iyana wapama unokala “omutandiza” mamunae koma teto “fwae omufwanelela.” (Gen. 2:18) Kodi vyevi vinatantauza ira mu-iyana ngotita? Iyayi! Mu-yana ukaana udindo ofuneya vinjinji. Baibulo linaonga teto ira Yehova ngonitandiza. (Sal. 54:4; Aheb. 13:6) Mu-iyana unokala otandiza wa mamunae ngati unagwilizana naliye vavyongo vyokuza banja vyevyo usakulile liye. Voi unokonda Yehova unoesaesa ira mbili ya mamunae ikale yapama. (Miya. 31:11, 12; 1 Tim. 3:11) Ira mukozeele udindwinyu wa usogolo, munafuneya konda vinjinji Yehova koma teto atandizanga athu amo-iwa waninyu koma teto mupingo.
20. Kodi pivyongo vyapama vyivi vyevyo m’ma unairele liye banja lae?
20 Munokoza za kaana a-ima. Mwaza mukala vabanja nyo na mamuninyu, munokoza za kaana a-ima. (Sal. 127:3) Eno chipama ganizela vyevyo vinafuneya ira muze mukale m’ma wapama. Makalelo koma teto maluso anayo nikambilanile iyo mukhanila kanokoza utandizani ira muze mukale mu-iyana wapama koma teto m’ma wapama. Mwakala achikondi, ooma murima koma teto oleza murima, munoza mutandize banja linyu kala losangalala ndipo a-iminyu kanoza kavivwenga ira mbotetezeya koma teto ira kanokondiwa. — Miya. 24:3.
Arongola anjinji achisikana anayo kafunji-iwe makundo a m’malemba koma teto a-arengala kanoulukula mwauzimu (Onani ndima 21)
21. Kodi ninavwa avi naganizela vya arongoli-u? Pelekani vifuka. (Onani ithuzithuzi yavathakuru lowambeela.)
21 Iziwani ira ninoukondani arongoli-u chifukwa ya vyevyo munamupangele nyo Yehova koma teto athwae. (Aheb. 6:10) Munopanga pama ira mukalena makalelo apama koma teto kaana maluso anayo kanautandizeni vamoywinyu koma teto athu amo-iwa. Makalelo koma teto maluso anala kanoutandizani ira mukozeele pama maudindwinyu ausogolo. Muli athu avatengo wavadimu vinjinji mugulu la Yehova!
Nyimbo 137 Akazi Achikhristu Okhulupirika
a Arongoli-u achisikana nyo, iziwani ira ninoukondani ndipo muli atengo wavadimu vinjinji mupingo. Munokoza ulukula mwauzimu mwaesaesanga ira mukale na makalelo apama, mwafunjedanga maluso otandiza teto mwakozeelanga maudindwinyu ausogolo. Mwapanga eno munoza mufwanye madaliso anjinji votumikela Yehova.
b THANTHAUZO LA MAWU AMO-IWA: Mkiristu olimba mwauzimu unosogoleliwa na zimu wa Mulungu o-okala na zelu da athu. Liye unolandela isazo ya Yesu, unoesaesa ira akale vausamwali olimba na Yehova koma teto unotonyi-eda chikondi yeniyeni wa Akiritu amo-i.
d Ira muiziwe vinjinji vakhani ya upama owelenga onani va jw.org khani yoi “N’chifukwa Chiyani Kuwerenga ndi Kofunika Kwambiri kwa Ana — Mbali Yoyamba: Kodi Zimene Zingawathandize ndi Zowerenga Kapena Zoonera?”