Janvier

Nti biasa ti Timote kabâ tisari tie salu kwe Yehova? Ni bifu biandi bia nzitukulu bia bukristo. (Flp. 2:​19-22) Mu mpila ya zonzela ntumwa Paulo, tulendi mona ti Timote muntu weri wa kuluka, wa kwikama, weri salaka na manzangu mamansoni, mpe wu beri sikirilaka. Bampangi keri tomo fwilaka tiari. Ntiangu Paulo keri zoloko Timote, mpe keri lembo tînaka mu mu hana bisalu bia mpasi. Mpila mosi mpe, penepene tukwizi bâka na Yehova, mpe mpangi zeto tubakisaka mu ntangu yi tukurisaka bifu bi zololo Yehova. (Mik. 25:9; 138:6) Buna mu lusambulu, taluzula timuntu tiaku, mpe dinga mu zaba bwe lendi tia tomesena. Sola tifu timosi ti tazolo mu tomesa. Ngano lendi kurisa tiari tia bakaka? Ngano fweti bâ muntu wutomo singasaka tidzunu, mpe wulemvokelaka? Wulendi bâ musamu wa mbote mu yula kwe ndiku ya mutima bwe lendi tomesena timuntu tiaku.—Bin. 27:6. w22.04 23 par. 4-5

Yehova zololo ti tabâ mu nsayi. Tala ti wa tuzebi ni mu bungu ti nsayi lweka lwena lwa mbutu ya mpeve’andi ya santu. (Nga. 5:22) Mu bungu ti kaba nsayi yingi kutâka na baka, nsayi yayingi yibâka neto bu tusalaka kwakwingi mu tisalu tieto tia bukristo na bu tubakisaka mpangi zeto mu mpila ni mpila. (Bis. 20:35) Ntiana bu batêle wo mu verse ya lumbu ti, ntumwa Paulo wazonzela misamu miole mitubakisa mu tatamana mu bâ mu nsayi. Ntete, kani difweti bâ neto ni mu sa miamiansoni mi tulenda mu bungu dia Yehova. Tala ti tusiri miamiansoni mi tulenda, tufweti bâ mu nsayi. (Mat. 22:36-38) Wa nzole, tufweti saka keba mu tifwanakasa na bantu bakaka. Ni bu sa ti tikolela tia mbote tie neto, lukolo lwa lula tasa, mpe lenda diadingi die neto peleko kâni, tufweti tondaka Yehova. Ku lweka lwakaka, tala ti bantu bakaka batuyôkele mu mpila zakaka za samunina, tufweti yangalalaka mu bungu ti lenda dio basarilaka mu kembela Yehova. w22.04 10 par. 1-2

Nsuka ya mabundu ma bungungu mu tâ-pulukusu yikwizila, mpe nza mbo yisusumuka. (Nza. 18:​8-10) Mfukulu ya Babilone ya Yinene mbo yiningisa nza ya mukaka mpe yilendi nata mpasi; kâ kanda dia Nzambi mbo diyangalala mu bungu dia misamu miamingi, ntiana emi mia miole: Mabundu ma bungungu, me mbeni za Nzambi tûka ntama, ka mavutu’â kwa sâla ko, mpe ntamana mbo tukûluka mu nza yi ya mbi! Daniele wabikula ti luzabu lwa matieleka mbo lukwizi bungula. Mpe wa wuta moneka! Bwawu bu mbikululu tuta bakula zitariri ntangu’eto. (Dan. 12:​4, 9, 10) Mbikululu zo za matieleka buzitu bweto zikurisaka mu bungu dia Yehova na Zu diandi. (Iza. 46:10; 55:11) Buna, tatamana mu kurisa timinu tiaku bu kwe longoke Matsonoko na bunsungu, na bu kwe bakisi bantu bakaka mu bâ na tindiku tia mbote na Yehova. Yehova mbo kakengerela bô babansoni bamusilaka lukwikulu, mpe mbo kabahana tidzunu.—Iza. 26:3. w22.07 6-7 par. 16-17

Mukanda wa Nzabukusu wutâka ti Timfumu tia Nzambi tiabatika mu yâla ku mazulu, mpe Satana bamukuma ku mazulu. (Nza. 12:​1-9) Bu bamukuma, tidzunu tiakota ku mazulu, kâ tayizi kota mu mpasi. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti Satana nkesi zandi kahombolaka kwe bô basarilaka Yehova na kwikama kwakwansoni ha mutoto. (Nza. 12:​12, 15, 17) Bwe tulendi tatamana mu bâ ba kwikama kwe Yehova ni bu sa ti Satana kwamisa katukwamisaka? (Nza. 13:10) Musamu wumosi wutubakisa ni mu zaba misamu mikwiza ku matu. Mu tifwani, mu Nzabukusu, ntumwa Za tusakumunu twakaka kazonzelaka tu tubaka ntamana. Mu tusakumunu to mfukulu bazonzelaka ya mbeni za Nzambi. Mu verse ya ntete ya mukanda wa Nzabukusu, batutêlaka ti misamu mi tutanga mu bidimbu miena, wuzololo tâ nzonzolo ya bifwani basarila.—Nza. 1:1. w22.05 8 par. 1-3

Mu bungu ti bisari bia Yehova mbo bitamamana mu bâ ba kwikama, bô batelamanaka Yehova mbo bakwizi bâ mu nkesi zazingi. Musamu wo mbo wusa ti timvuka tia nsi tianwanisa kanda dia Nzambi die ha mutoto. Nwanisa ko, mu Bibila mbo batâka ko nkotolo ya Goge wa ku nsi ya Magoge. (Ezk. 38:​14, 15) Ngano Yehova nti kasa bu banwanisa kanda diandi? Bibila ditâka ti Yehova mbo kabaka nkesi za ngolo. (Ezk. 38:​18, 21-23) Nzabukusu 19 misamu miyôka ha manima yizonzelaka. Yehova mbo katambika Mwana’andi mu nwanina kanda diandi na mu nunga mbeni zandi. Mukangu wa binwani we ku mazulu—wuzololo tâ mbazi za kwikama na ba 144000, tintwari na Yezu mbo banwana na Goge wa ku nsi ya Magoge. (Nza. 17:14; 19:​11-15) Ngano muzingu wo bwe wumanisina? Bantu na bimvuka biabiansoni bitelamanaka Yehova mbo bafuka!—Nza. 19:​19-21. w22.05 17 par. 9-10

Buna kwa Adame na Eva bu basumuka, Yehova wahana tivuvu kwe butu diawu mu nzila ya mbikululu yimosi ya nzitukulu. Misamu mi katâ mia tutangaka mu Mbatukulu 3:15: “Mbo nikotesa titantu ha kati dia nge na mukento, ha kati dia butu diaku na butu diandi; butu diandi mbo dikukosakasa mutu; mboko nge, mbo mu tatika ku tinkoso.” Mbikululu yo mu buku dia ntete dia Bibila yena. Kâ, mabuku mamansoni ma Bibila tintwari tie nawu na musamu wo. Ntiana kwa mungongo wuvukasaka bihisi bia mu nitu, misamu mie mu Mbatukulu 3:15 misamu mie mu mabuku mamansoni ma Bibila mivukasaka mu zonzela kwa musamu wumosi. Musamu wango ni wena’eti, m’vukisi baketi tambika mu fukisa Diabulu na bilandi biandi. Diangana lusakumunu lwena mu bungu dia bô bazololo Yehova! Ndongokolo ya bibila mbo yi tubakisa mu tala bwe mbikululu yita lungana mpe bwe tulendi ya bakila ndandu. w22.07 14 par. 1-3

Lombeno kwe Yehova kaluhana ndwenga ze neno nsatu mu bakisa bala beno mu bâ na luzolo mu Yandi. (Zaki 1:5.) Yehova ni muntu wuyôkele mu hana malongi. Misamu miamingi misingasaka wo. Tazonzeleno miole. Wa ntete, bu kena tibuti, Yehova misamu miamingi kazebi. (Mik. 36:9) Wa nzole, malongi ma ndwenga ma kahanaka ndandu kwa manataka ntangu zazansoni. (Iza. 48:17) Mu nzila ya Zu diandi na ya organizasio’andi, Yehova bidia biabingi katuhanaka bisikamanaka mu Bibila bilendi bakisa bibuti mu bakisa bala bawu mu mu zolo. (Mat. 24:45) Mu tifwani, lulendi baka malongi mu bimoko bie na mutu-diambu “Lubakusu mu bungu dia kanda,” bieri dukaka mu ntama mu Réveillez-vous !, mpe biayika dukaka lumbu ti mu site’eto. Mpe video zazingi ze mu jw.org zizonzelaka interview na drame zilendi bakisa bibuti mu sarila malongi ma Yehova bu bakwe sansi bala bawu. —Bin. 2:​4, 5. w22.05 27 par. 4-5

Yehova ni Yandi yôkele mu tifu tia lemvokela. Musamu wa ntete, Yehova wa kubama kwa bâka mu lemvokela. Wa nzole, miamiansoni mu beto mia kazebi. Yandi tomono zaba ntia mpila muntu twena, mpe lenda die nandi dia zaba tala ti tutomono soba mabanza. Wa ntatu, Yehova bu katulemvokelaka, kwe Yandi ntiana’eti ka tuyirikiri’â masumu ko. Musamu ni wo wusaka ti tabâ na ngindu ya mbote, mpe katutambula. Wa matieleka, bu tatiri bantu ba masumu, mbo tutatamana mu sumuka. Kâ, tulendi baka lutindusu mu misamu mie mu buku dia Étude perspicace des Écritures, volume 2, tinima 765; tutengi: “Mu bungu ti Yehova, mu tiari tiandi tia lemvokela, misamu mi lembo lendaka bisari biandi kakipaka, mpe bu bê bantu ba tinsuni, ka bafweti’â batisembaka ko ntangu zazansoni mu bungu dia misamu mia mbi mi bayirikaka mu bungu dia masumu ma butukaka nawu. (Mik. 103:​8-14; 130:3) Bamana kwe diatiri mu nzila za Nzambi na bunsungu bwabwansoni, balendi bâ mu nsayi. (Flp. 4:​4-6; 1 Za 3:19-22).” w22.06 7 par. 18-19

Satana ka sarilaka kwa nkwamusu zi tu natinaka guvernema ko. Bantu bakaka bunkuta bubâka nawu mu mio mi banza kanda diawu bu bakwizi bâ Mbangi za Yehova. Ntangu zakaka bunkuta bo, bunkuta bwa nkuba yi balendi ba hana buyôkaka. Makanda mawu ma bazololo mpe bazololo ti balongoka mu zaba Yehova mpe bamuzolo. Mutima mpasi wubasaka bu bawâka bantu ba kanda diawu bazonzelaka Nzambi ya matieleka na bisari biandi mu mpila yikondoko buzitu. Kâ ntangu zakaka, bantu ba kanda batukwamisaka matieleka bakwizi tambulaka. Tala ti bantu ba kanda dieto batuyambirikiri mu bungu dia nkwikulu zeto za môna, ngano bwe tusa? Tulendi baka lutindusu mu misamu mia mbote mie mu Mikunga 27:10. Bu tubambukaka ti Yehova beto katomono zolo, ka tuvutu’â bâka na bunkuta bwa bwabana na nkwamusu ko. Lukwikulu lwe neto ti mbo kasenda tifu tieto tia korela. Yehova mbo katomo kipa nsatu zeto za tinsuni, za luzolo na za timpeve yôka muntu ni muntu. w22.06 16-17 par. 11-13

Bu keri ha mutoto, Yezu bamukwikisila ti mpula dia yeri nandi, sulare yeri, Satana keri sarilaka, keri’â zitisaka Sabala ko mpe Nzambi keri vwezaka. (Mat. 11:19; 26:65; Like 11:15; Za 9:16) Kâ, Yezu keri’â ba vuturilaka mvutu mu nkesi ko. Ntiana Yezu, kani kabwe ka tufweti’â takarisaka mvutu za mbi ko bu batuzonzelaka mu mpila ya mbi. (1 Pi. 2:​22, 23) Kâ, ka wena musamu wa fioti ko mu sila bo. (Zaki. 3:2) Nti bilendi tu bakisa? Bu bakuzonzelaka mu mpila ya mbi mu tisalu tia samuna, sarila ngolo mu lembo baka nkesi. Mpangi ya yibakala ye na nkumbu Sam yitêle: “Ngolo nisarilaka mu tûla mabanza mani mu nsatu ye na munkwa nzo ya wâ matieleka na mu lenda diandi dia sa nsobolo.” Ntangu zakaka, munkwa nzo nkesi wubakaka mu bungu ti mu ntangu yilembolo fwanakana twiziri. Bu tubwabanaka na muntu we mu nkesi, tulendi sa lusambulu lwa nkufi mu lomba kwe Yehova katubakisa mu bâ ba dzuna, na mu lembo tâ musamu wa mbi peleko wukondo buzitu. w22.04 6 par. 8-9

Mpila yimosi ya mfunu yi balendi bakisila bala mu pusana kwe Yehova, ni mu longoka Bibila na bawu. (2 Tim. 3:​14-17) Kâ, Bibila mpila yakaka dizonzelaka bala yi balendi longokela misamu mitariri Yehova. Mu buku dia Bingana, tata dimosi dibambulaka mwana’andi mu lembo zimbakana bifu bia Yehova bimonekaka mu ndiyilukulu. (Bin. 3:​19-21) Bibuti, diangana luzololo mu yôkesaka ntangu na bala beno ku mbazi. Sarilakeno ntangu yo mu bakisa bala beno mu mona tintwari tie ha kati dia bima bia sala Yehova na bifu biandi bia nzitukulu. (Rom. 1:20) Tala bwe Yezu kasarila ndiyilukulu mu longesa. Lumbu timosi, yandi walomba kwe milongoki miandi mu taluzula nuni zi batâka nkumbu minganga na bifulu bi batâka nkumbu lis. (Like 12:​24, 27-30) Yandi walongesa malongi ma ngolo kwe milongoki miandi matariri tifu tia kaba na mbote ya Tata’awu dia ku mazulu: Yehova mbo kadikila mpe mbo kalwikila bisari biandi bia kwikama ntiana bu kasaka kwe minganga na bifulu bia ku musitu. w23.03 20-21 par. 1-4

Yehova tutondaka mu bungu ti lenda die neto dia mu sambila mu nzila ya Mwana’andi. Yezu ni nzila Yehova yi kasola mu hanina ndombolo zeto mvutu. Yehova beto kawirikilaka mpe tusambulu tweto kahaninaka mvutu bu tumusambilaka mu nkumbu ya Yezu. Yehova masumu meto kalemvokelaka mu nzila ya mukayulu wa nkûlulu wa Yezu. (Rom. 5:1) Bibila Yezu dizonzelaka ntiana ‘Mfumu-Nganga-Nzambi’eto yizakale ha lubakala lwa muyâlu wa Mfumu ku mazulu.’ (Ebr. 8:1) Yezu ni tibakisi tieto ha matu ma Tata. (1 Za 2:1) Yehova tutomo tondaka bu katuhana Mfumu-Nganga-Nzambi yi tubakulaka, mpe ye nzonzi’eto! (Rom. 8:34; Ebr. 4:15) Buna tala ti mukayulu wa Yezu kâni, ka taketi’â bâ na lenda ko dia pusana kwe Yehova mu lusambulu. Ntembe kâni mbo lutambula mu tâ ti, ka kwena kani musamu ko wudelakane wu tulendi tâ mu vutula matondo mu bungu dia kabu dia ntalu dia tu hana Yehova—kabu dia Mwana’andi wa ntalu! w22.07 23 par. 10-12

Muntu wu basilaka lukwikulu ngolo wusarilaka mu lungisa makani mandi mpe matieleka wutâka. (Mik. 15:4) Bantu bazebi ti balendi mu sikirila. Tuzololo ti mpangi zeto zatumwinaka bo. Ka tulendi’â tatuma bantu mu ngolo ko ngatu batukwikila. Tufweti songela mu nsalulu zeto ti balendi tu kwikila. Bantu bavulu tâka ti lukwikulu ntiana mbongo lwena. Mbongo mu baka zo musamu wa mpasi wena, mpe ka wena mpasi ko mu hombesa zo. Yehova watusongela ti tulendi mu kwikila. Biabiansoni bi kayirikaka balendi bia kwikila. (Mik. 33:4) Mpe Yandi zololo ti talanda tifwani tiandi. (Efz. 5:1) Nsayi yayingi yibaka neto mu bungu ti Yehova watubenda mu timvuka tie na bantu be na luzolo mpe ba balendi kwikila! Buna, dema die neto mpe mu ba bantu ba balendi kwikila. Tufweti bâka bifwani bia luzolo, bia tifu tia kuluka mpe tasongelaka tifu tia tiyimina, ngatu biabakisa timvuka tieto mu tatamana mu bâ mu lukwikulu. Buna talanda tifwani tia Nzambi’eto Yehova, mpe tatamana mu songela ti balendi tu kwikila. w22.09 8 par. 1-2; 13 par. 17

Ni bu sa ti mu kanda dia dinene twena dia bisari bia Yehova, ntangu zakaka tulendi bâ na mabanza ma bukaka, kampe mu tiari twena, peleko mabanza ma mbi tuta nwana na mo, mpe tubanzaka ti tufweti nwana na mbanzulu zo beto kaka. Kani kabwe, Yehova ka zololo’â ko tabanzilaka bo. Tataluzuleno bwe kabongela mbikuri Eliya. Yehova walomba kwe Eliya mu zonza. Mbala zole, Yandi wayula kwe Eliya: “Nti ta sa kû?” (1 Mi. 19:​9, 13) Ntangu zazansoni, Yehova, Eliya keri wirikilaka weri yekolaka mutima’andi. Yandi wahana mpe lukwikulu kwe Eliya ti bisari biabingi biabâ nandi bia kwikama. (1 Mi. 19:​11, 12, 18) Ntembe kâni, Eliya wayizi mona bubote bu kamana yekola mutima’andi kwe Yehova mpe Yandi bu kamuhana mvutu. Yehova wahana madema mamingi ma mfunu kwe Eliya. Yandi wamulomba katumba Hazayele mu bâ mutinu wa Siri, Yehu mu bâ mutinu wa Israele na Elize mu bâ mbikuri. (1 Mi. 19:​15, 16) Bu kahana Eliya madema, Yehova wamubakisa mu tûla mutima mu bima bia mbote. Nzambi wahana mpe Eliya ndiku ya mbote, ni Elize. w22.08 8 par. 3; 9 par. 5

Ngano Nzo’eno ya Nsambululu tunga batungiri yo peleko tomesa bavutulu ya tomesa? Tala ti ni bo, ntembe kâni lukutakanu lweno lwa ntete ta bambukila mu Nzo ya Nsambululu ya môna. Nge wayizi tomo tonda Yehova. Kampe nsayi yayingi yabâ naku, mpe ka weri’â lendaka ko mu tanga mukunga wa mbatukulu. Nzo zeto za Nsambululu zi batomo tungaka Yehova zikembesaka. Kâ, Yandi tutomo kembelaka bu tusalaka tisalu tia ntungulu mu mpila yakaka. Tisalu tio tiyôkele mfunu na ntungulu ya Nzo zi tumonaka. Tisalu tiango, ntungulu ya bantu bakwizaka mu Nzo zo za Nsambululu titarilaka. Ntumwa Paulo mabanza ni mo meri nandi bu katsoneka misamu mie mu verse ya lumbu ti. Ntumwa Paulo tifwani tia mbote tiena mu bungu ti wazaba mu tunga bampangi. Bawu keri bakulaka. Tulendi landa tifwani tiandi, mpe tulendi yika mpangi zeto ngolo lumbu ti.—1 Kor. 11:1. w22.08 20 par. 1-2

Mukristo wuzololo mu bâ na buderede ha meso ma Nzambi, fweti bâ na bunsungu mu bisalu biabiansoni bi kasalaka. Muntu wuzololo mu yirika misamu na buderede bwabwansoni, ka zololo’â ko kamonaka muntu wu bata bongela na kondo kwa buderede. Mpe ngatu katomo tâ Yehova nsayi, muntu wusarilaka buderede bwa matieleka mbo kadingaka mu zaba bwe Yehova kamwina nzengolo zi kabonga. Bibila ditâka ti Yehova ni Titeko tia buderede. Mu bungu dia musamu wo, Yandi batâka ‘tikaku tia buderede.’ (Yer. 50:7) Mu bungu ti Yandi ni Mvangi, ni Yehova kwa fwanakane mu hana mitieno mia delakana mu musamu wutariri mbote na mbi. Mpila’andi ya mwina mbote na mbi ya nguria ya sungama yena yôka ya beto. (Bin. 14:12; Izaya 55:​8, 9) Kâ, mu bungu ti mu tifwani tiandi katusarila, lenda die neto dia landa mitieno miandi mia buderede mu luzingu lweto. (Mba. 1:27) Mpe ni bo tuzoloko mu sila. Luzolo mu Tata’eto beto lututumaka mu sa miamiansoni mi tulenda mu landa tifwani tiandi.—Efz. 5:1. w22.08 27 par. 5-6

Bu tubâka na lwaka peleko bu tubâka ba nôka, tulendi bâ na nsatu ya sa mwa nsaka mu lembo tomo banza mu misamu mieto. Musamu wo wa fwanana wena, kâ tufweti saka keba mu lembo bâ na mabanza ma yirika tima ti yinaka Yehova. (Efz. 5:​10-12, 15, 16) Mu mukanda’andi kwe Bisi-Filipe, ntumwa Paulo watindisa Bakristo mu tatamana mu taluzulaka misamu ‘mia sungama, [. . .] mia verela, mi bafweti zolo, [. . .] [na] mie na bifu bia bibote.’ (Flp. 4:8) Ni bu sa ti Paulo katangumuna nsaka ko, misamu mi katsoneka mifweti nata nsobolo mu mpila’eto yi tusolelaka nsaka. Yêla mu sa ebu: Mbuka zazansoni ze na ntelo ya “biabiansoni” mu verse, yingasa yo mu ntelo za “mikunga,” “filme,” “mabuku,” peleko “jeux vidéo.” Wamana sila bo, mbo zaba ntia bima Nzambi kalendi tambula na bi kalendi lembo tambula. Mu luzingu lweto lwalwansoni tuzololo tadiatila mu mitieno mia zangama mia Yehova.—Mik. 119:​1-3. w22.10 9 par. 11-12

Ntete lufwa lwawu, bakaka mu “bantu balembolo ba sungama” misamu mia nguria mia mbi beri yirikaka, peleko mia ntonto. Buna, mbo babâ na nsatu ya longoka bwe balendi landila mitieno mia buderede mia Yehova mu luzingu lwawu. Mu ba longesa mu sila bo, Timfumu tia Nzambi mbo titwarisa tisalu tia tinene tia ndongosolo tialembo toko kwa bâ. Banani balongesa bantu balembolo ba sungama? Ni yungi dia bantu na bantu ba sungama bavumbuka kwe bafwa. Ngatu nkumbu za bantu balembolo ba sungama zatsonama mu buku dia luzingu, mbo babâ na nsatu ya kurisa tindiku tia ngolo na Yehova mpe ya tihana kwe Yandi. Tûka ku mazulu, Yezu Kristo na bantu ba tumbu mbo batala na bunsungu bwabwansoni, mu mona bwe bantu balembolo ba sungama babongela misamu mi babalongesa. (Nza. 20:4) Bantu babansoni balembo tambula lubakusu lu babahana mbo babafukisa—ni bu sa ti mvula 100 ze nawu. (Iza. 65:20) Yehova na Yezu balendi tanga mitima mpe mbo basa miamiansoni ngatu kwabândi muntu wuyirika mbi mu nza ya môna.—Iza. 11:9; 60:18; 65:25. w22.09 17 par. 11-12

Mu verse yi, ntelo ya “tuyalu twa zangama” bantu bê na timfumu yizonzelaka, mpe batumaka bantu bakaka. Bakristo bafweti tumamana mfumu zo. Tuyalu twa zangama tusaka ti bantu ka basandi vwandi, misiku basarilaka, mpe ntangu zakaka kanda dia Yehova banwaninaka. (Nza. 12:16) Buna, tufweti ba futaka mpaku, tufweti ba tînaka, tufweti ba hanaka buzitu bu balombaka. (Rom. 13:7) Kâ, tala ti guvernema lutumu lwe nawu, mu bungu ti Yehova ba hanaka nzila mu bâ na lo. Yezu watomo songela musamu wo bu bamuyula biyuvu kwe Musi-Rome Pilate weri guvernere. Pilate bu kazonzela lutumu lweri nandi lwa vukisa luzingu lwa Yezu peleko lwa mu hondesa, Yezu wamutêla ti: ‘Kuketi’â baka [na] kani lenda mu meno ko tala ti ka bakuheni’â dio ku mazulu ko.’ (Za 19:11) Ntiana kwa bweri lutumu lwa Pilate, lutumu lwe na ntwarisi na mfumu za politike lumbu ti ndilu lwena. w22.10 14 par. 6

Mu ndwengosolo ya mpeve santu, mutinu Davide watsoneka bwe luzingu lwaketi bâ mu ntangu yaketi yâla mutinu wa kwikama we na ndwenga. (Mik 37:10, 11, 29) Mikunga 37:11 tuvulu tangaka na bantu bu tuzonelaka Paradi yikwiza. Musamu wo wa delakana wena, mu bungu ti Yezu verse yo ya kazonzela mu tinzonzi tiandi tia ha zulu mongo, bu kâta ti mbo yaketi lungana mu bilumbu biaketi kwiza. (Mat. 5:5) Kâ misamu mia tâ Davide miasongela mpe bwe luzingu lwaketi bâ mu ntangu ya mutinu Salomo. Salomo bu keri yâlaka ku Israele, kanda dia Nzambi mu tidzunu diabâ, mpe mu timvwama dieri ku nsi ya ‘fuluka mu lait na mafuta ma niosi.’ Nzambi watâ: “Lwamana landa misiku miani [. . . ], mbo nitûla tidzunu mu nsi’eno; mbo lusêka, mpe kani muntu wulutâ bunkuta.” (Lev. 20:24; 26:​3, 6) Makani mo malungana mu ntangu ya luyâlu lwa Salomo. (1 Nta. 22:9; 29:​26-28) Misamu mie mu Mikunga 37:10, 11, 29 miatoko lungana mu ntama mpe mbo milungana mu bilumbu bita kwiza. w22.12 10 par. 8

Bu twe Bakristo ba matieleka, tufweti landa lutwalusu. Bibila malongi ema mabakisaka dihanaka: ‘Diangana, mu nguria ndwenga natina muzingu: Mboko nungunu mu nzanda milongi yikwizila.’ (Bin. 24:6) Banza’eti bwe sarila mutieno wo kutubakisilaka mu bâ bisamuni na milongi mia mbote. Kani tasarila tisalu tia samuna mu mpila ya beto beni, ngolo tusarilaka mu landa malongi ma batuhanaka. Malongi ma ndwenga tubakaka ku tukutakanu twa Bakristo, kwe Bakristo bazebi misamu miamingi batâka binzonzi, mpe basaka devware zisikamanaka mu Bibila mu tu kubika. Organizasio ya Yehova mpe bisalulu bia mfunu yihanaka —mabuku na video—bilendi bakisa bantu mu bakula Bibila. Matondo tuvutulaka mu bungu dia malongi ma ndwenga ma Zu dia Nzambi! Bwe taketi bwana tala ti Zu dia Nzambi kâni? Bika tatatamana mu sarila ndwenga zi tuhanaka Yehova.—Bin. 3:​13-17. w22.10 23 par. 18-19

Ntiana kwa bu tudiaka bidia mu tunga nitu mpe bu tubikaka bio biasala, bidia bia timpeve mpe tudiaka bu tulongokaka Zu dia Nzambi, na bu tudimbitilaka. Mô ni malongi Yehova ma kazololo tabaka,wuzololo tâ tatomo dia bakula. Tulendi bwa sila mu nzila ya lusambulu, ya ntangulu na bu tudimbitila. Ntete tusambilu tusaka mu kubika mitima mieto ngatu tabaka mabanza ma Nzambi. Ha manima, Bibila tutangaka. Ku nsuka, kangama tukangamaka mu dimbitila, mu tomo banza mu mio mi tutengi. Ntia ndandu zikwizi moneka? Bu tukwe dimbitiri, mbo tukwizi bakula Zu dia Nzambi, mpe timinu tieto mbo tikwizi tomo bâ ngolo. Mu bungu dia nti we nkatika mfunu mu tangaka Bibila na mu dimbitilaka dio? Bu tusila bo, mbo tubaka ngolo ze neto nsatu mu samuna nsangu za mbote za Timfumu bwawu bu, na mu samuna nsangu za mfundusu zi tulendi samuna ntamana. Mpe, bu tudimbilaka mu bifu bia toma bia Yehova, tindiku tieto na Yandi mbo tiyikamaka ngolo. w22.11 6-7 par. 16-17

Yezu wasongela ti ni bu wubâ milongoki miandi, na bô balembolo mu timvuka mpe mbo baketi zaba milongoki miandi mu nkatika luzolo lwe ha kati diawu. Mpe luzolo lubâka ha kati dia bantu mu timvuka tia Bakristo lwa nguria lwa nzitukulu lwena. Diangana, Mbangi za Yehova bantu ba masumu mpe bena. (1 Za 1:8) Buna, bu tutomo kwizi zaba bantu ba mu timvuka, tulendi tomo kwizi mona ti bifu bie nawu bia mbi. (Rom. 3:23) Kâ, musamu wa tiari ni wena’eti, bantu bakaka batâ makuba mu masumu ma bampwana’awu. Ngano Yezu bwe kasongela luzolo lo kwe ntumwa zandi? Mpe bwe tulendi landila tifwani tia Yezu lumbu ti?’ Musamu wa mbote wena kwe Mbangi za Yehova za batusu mu dinga mvutu za biyuvu bio. Biyuvu bio bilendi tu bakisa mpe mu songela luzolo mu mpila ya mbote, nsungula mu ntangu yi tumonaka bifu bia mbi kwe mpangi zeto.—Efz. 5:2. w23.03 26-27 par. 2-4

Bu tuta kwe pusane ku nsuka ya nza yi, tulendi kêla ti misamu mia mpasi miatûka mu timvuka. Misamu mio milendi kotesa kwikama kweto kwe Yehova mu ntontolo. Buna, tufweti tatamana mu bâ na mabanza ma delakana. Tala ti mweni ti mu mpila ya mbi bakubongele kwe Mukristo wakaka, kubikandi ti wabâ na diki. Tala ti bakiri nsembolo, kumonandi kwa nsoni, tambula malongi, mpe sa nsobolo zifwanane. Organizasio ya Yehova bu yisaka nsobolo zita ku tarila, tambula zo mu mutima’aku wawansoni, mpe landa lutwalusu. Tatamana mu bâ na lukwikulu mu Yehova na mu organizasio’andi bu kotaka kwikama kwaku mu ntontolo. Bâ mu tidzunu, bâ na mabanza ma mbote, mpe mwina misamu buna bu mwinaka mio Yehova. Bonga nzengolo ya longoka na ya dimbitila mu bifwani bia bantu bê mu Bibila balenda mu telamana misamu mia mpila yo. Sambila Yehova mu baka lubakusu. Kani kabwe, kuhambanandi na timvuka. Buna, musamu ni musamu wutula, Satana ka lenda ko mu ku hambasa na Yehova peleko na organizasio’andi.—Zaki 4:7. w22.11 24-25 par. 14-16

Bakuluntu bakiseno bampangi mu kubama ntete katastrofe yatula. Seno ti mpangi zazansoni zazaba bwe badiatila mu lembo titûla mu mpasi, mpe bwe balendi têla bakuluntu mbila. Kâ nti lulendi sa beno? Tala ti katastrofe yibwiri penepene na mbuka yi wena, yula bakuluntu ntia lubakusu lendi hana. Lendi hana mbuka ya bêla kwe mpangi zisisiri nzo zawu, peleko kwe mpangi zatihana mu bungu dia ntungulu ya nzo. Lulendi hana bima bia dia na biakaka kwe bisamuni bê na bio nsatu. Tala ti katastrofe yibwri mala na ku bêlaka, lendi mpe hana lubakusu. Mu bwe? Bu sambila mu bungu dia bô babwiriri yo. (2 Kor. 1:​8-11) Lendi yika tisalu tia lubakusu moko bu hana makabu ma mbongo mu bungu dia tisalu tisalamaka mu nza ya mukaka. (2 Kor. 8:​2-5) Tala ti lenda die naku mu kwenda ku mbuka yibwiri katastrofe, yula bakuluntu nti lendi sa. Tala ti bakutikisi, mbo bakuhana mwa formasio yikubakisa mu sala tisalu ti bakuhana mu mpila ya mbote. w22.12 24 par. 8; 25 par. 11-12

Mbangululu yakaka ebu yibangulaka verse ya lumbu ti: “Ka kwena ntontolo ko yilembo turilaka bantu yeka lu turila.” Musamu wo kwe Bakristo ba ku Korente batsoneka wo. Bakaka bunsuza beri toko sarilaka, tipede na busulare. (1 Kor. 6:​9-11) Ngano ha manima ma bateme’awu, ka bavutu’â sâla na nsatu ko ya telamana nsatu za mbi? Kâni, nsatu zo zaba nawu. Wa matieleka, babansoni Bakristo ba tumbu beri, kâ bantu ba masumu kwa beri. Ntembe kâni, ntangu zakaka bafweti telamana nsatu za mbi. Musamu wo wufweti tu tindisa. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti ntono nsatu za mbi zi tutelamanaka, muntu we kô walenda mu telamana zo. Diangana, lendi tatamana mu bâ ‘ngolo mu timinu, bu zebi ti timvuka tiatiansoni tia bampangi mu nza mpasi ni zo kwa mpe babwanaka na zo.’—1 Pi. 5:9. w23.01 12 par. 15

Yezu walomba kwe Yehova mu kengerela milongoki miandi. (Za 17:11) Mu bungu dia nti musamu wo wutuhaninaka butindi? Mu bungu ti Yehova yôkele mbeni zeto zazansoni mu ngolo. (1 Za 4:4) Miamiansoni mia kamonaka. Lukwikulu lwe neto ti tala ti tusikiriri Yehova, tulendi telamana bunkuta bweto, mpe tulendi bâ na butindi. Ngano ntangu zakaka nsoni monaka mu tâ ti nge Mbangi ya Yehova yena? Ngano ku manima karisaka nsatu’aku ya bâ tisamuni peleko ya batusu, mu bungu ti misamu mi tâ bantu bakaka ta tîna? Kubikandi ti mabanza mo makukabakasa mu yirika misamu mi zebi ti mia sungama miena. Tomo sambila Yehova na bunsungu. Mu lomba kakuhana butindi bwa sarila luzolo lwandi. Bu mona bwe Yehova kata hanina mvutu mu tusambulu twaku, mbo tomo kwizi bâ na ngolo na butindi.—Iza. 41:10, 13. w23.01 29 par. 12; 30 par. 14

Yezu wayula tiyuvu eti ‘Ka lwatanga wo ko?’ mu songela ti Bafarize mbanzulu za mbi zeri nawu mu Matsonoko. (Mat. 12:​1-7) Lumbu timosi, Bafarize batâ ti milongoki mia Yezu ka beri’â zitisaka Sabala ko. Mu ba hana mvutu, Yezu wasarila bifwani biole bie mu Bibila, mpe wazonzela Ozea mu songela ti Bafarize ka beri’â bakulaka musiku wutariri Sabala ko, mpe ka basongela tiari ko. Mu bungu dia nti ntangulu ya Zu dia Nzambi yalembo sobesa bantu bo? Mu bungu ti Zu dia Nzambi beri tangaka mu lulendo na mu tsâla bantu. Bifu biawu biabakabakasa mu bakula misamu mi beri tangaka. (Mat. 23:23; Za 5:​39, 40) Tala mpe mu Matie 19:​4-6, Yezu bu kayula Bafarize tiyuvu tia mpila yo bu katâ ti: ‘Ka lwatanga ko?’ Ni bu sa ti tinsamu tia ndiyulukulu tia batanga, ka bakipa ndongosolo zeri hanaka tinsamu tio ko mu mpila Nzambi yi kabongelaka makwela. Malongi tubakaka mu misamu mia tâ Yezu ti tufweti tangaka Bibila na mabanza ma delakana. Ka twena ntiana Bafarize ko, beto tufweti bâ ba kuluka, mpe tufweti bâ ba kubama mu longoka. w23.02 12 par. 12-13

Musiku wa Yehova kwe kanda dia Israele, mpila mpe zi baketi sila keba mu accidents za zinene weri zonzelaka zaketi salama ku nzo peleko ku tisalu. (Ndu. 21:​28, 29; Lub. 22:8) Tala ti muntu wahonda mpwana’andi na kondo kwa waya, musamu wo misendo mia mpasi weri mu natinaka. (Lub. 19:​4, 5) Musiku walomba mpe basemba muntu walwekesa mwana weri mu zimi na kondo kwa waya. (Ndu. 21:​22, 23) Bibila ditomono songelaka ti Yehova zololo ti tasaka keba mu accidents. Bu tubongaka nzengolo zitukengerela ku nzo na ku tisalu, matondo tuvutulaka mu kabu dia luzingu. Bima bizengaka , bie na poison na bilongo tutûlaka ha mbuka za mbote, mpe bala zi balendi lembo bia bongela. Mpe keba tusaka bu tusarilaka tiya, likide zinamaka na bima bisarilaka mu courant, mpe ka tusisaka bio biawu kaka ko. Ka tunaka kaminio ko bu tunwaka bilongo bituzungasaka mutu, malavu peleko bu tubâka na tolo, peleko tusarilaka telefone’eto ko mu ntangu yi tunataka. w23.02 21-22 par. 7-9

Yehova luvivululu na nsayi ye nandi, mpe Mulongi wubakulaka wena. Misamu mia mbote mi yirikaka milongoki miandi katalaka. (Mik. 130:3) Mpe kani kabwe, ka kêlaka ko ti tayirika misamu mi tulendi lembo lenda. Bambukaka ti ni Yandi wayirika ntongwa zaku, ze kabu dia toma. (Mik. 139:14) Mvangi’eto zololo ti tatatamana mu longoka mankululu—mpe tabaka ndandu mu mio mi tulongokaka. Buna, musamu wa ndwenga wena mu kurisa nsatu ya longoka matieleka bwawu bu. (1 Pi. 2:2) Bâ na makani ma lendi lungisa, mpe bâ na programe ya ntangulu na ya ndongokolo ya Bibila yi lendi zitisa. (Yos. 1:8) Na lusakumunu lwa Yehova, mbo kwizi lenda mu tanga na mu longoka misamu mimutariri, mpe mbo kwizi zolo mu sila bo. Luzabu lwawu kaka ka lulungaka ko. Musamu wusaka ti tabâ na luzabu ni mu bâ na lenda dia longoka misamu miamingi mitariri Yehova na mu kurisa bifu ntiana luzolo na timinu mu Yandi. (1 Kor. 8:​1-3) Bu kwe tatamane mu longoka, tatamana mu lomba kwe Yehova kakubakisa mu baka timinu tiatingi. (Like 17:5) Na nsayi yayansoni kahanaka mvutu mu tusambulu twa mpila yo. w23.03 10 par. 11, 13

Milongoki mia Yezu ka miaketi’â zinga moko ko mu ntangu yi baketi kêla nsukunu ya nza yi. Yezu wabahana tisalu. Wabatuma mu samuna nsangu za mbote ‘ku Yerusaleme, ku Yude yayansoni na ku Samaria, na tii mu mbuka ze nkatika mala za mutoto.’ (Bis. 1:​6-8) Diangana milongoki mia Yezu tisalu tia tinene babaka! Bu basa miamiansoni mu samuna kwe bantu, basarila ntangu’awu mu mpila yiyôkele bubote. Mu sa keba mu beto beni, tufweti banza mu mpila yi tusarilaka ntangu’eto. “Misamu mia tâ-pulukusu” milendi tu turila beto bansoni. (Ekl. 9:11) Luzingu lweto lulendi kwizi kulu suka. Tulendi sarila ntangu’eto mu mpila yiyôkele bubote bu tasarila luzolo lwa Yehova na bu tuyika ngolo tindiku tieto na Yandi. (Za 14:21) Tufweti bâ “ba kangama, ba kwikama, mpe ntangu zazansoni [tabâka] na tima tia sala mu tisalu tia Mfumu.” (1 Kor. 15:58) Buna, bu tula nsuka—nsuka ya luzingu lweto peleko nsuka ya nza yi ya mbi—ka tuniongaka ko.—Mat. 24:13; Rom. 14:8. w23.02 18 par. 12-14