TIMOKO TIA NDONGOKOLO 14
MUKUNGA 56 Sarila matieleka
‘Tabêno bantu ba yela’
‘Tasarileno ngolo mu bâ bantu ba yela.’—EBR. 6:1.
MABANZA MA NGURI
Mu timoko ti mbo tulongoka bwe Mukristo wa yela wubanzilaka, wudiatilaka tintwari na luzolo lwa Nzambi mpe wubongelaka nzengolo za ndwenga.
1. Yehova nti katulombaka?
MUSAMU wa nsayi wubâka kwe mukento na bakala mu ntangu yi butukaka mwana’awu. Kâ, ni bu sa ti bibuti mwana’awu wa ntalu wu butukiri wabazololo, ka bazololo’â ko ti watatamana mu bâ kwa mwana fioti ntangu zazansoni. Lwaka lwalwingi lubâ nawu tala ti ka wuta kula ko. Mpila mosi mpe, Yehova nsayi yibâka nandi bu tubatikaka mu bâ milongoki mia Yezu, kâ ka zololo’â ko ti tatatamana mu bâ bala ba fioti mu timpeve. (1 Kor. 3:1) Kani wa bêla bo, beto kalombaka mu bâ Bakristo ‘ba kula.’—1 Kor. 14:20.
2. Nti tutaluzula mu timoko ti?
2 Ngano bâ Mukristo wa yela bwe wuta zolo tâ? Nti tufweti sa mu bâ Bakristo ba yela? Bwe ndongokolo ya matieleka ma ndilu yitubakisilaka mu bâ Bakristo ba yela? Mpe mu bungu dia nti tufweti sila keba mu bâ na lukwikulu lwayôka mu beto beni? Mu timoko ti, mbo tutaluzula mvutu za biyuvu bio.
NGANO BÂ MUKRISTO WA YELA BWE WUTA ZOLO TÂ?
3. Bâ Mukristo wa yela, bwe wuta zolo tâ?
3 Mu Bibila, ntêlo ya Greke yi babangulaka mu “kula” yilendi zolo tâ “yela,” mpe “lunga.”a (1 Kor. 2:6.) Bakristo ba kula peleko ba yela tukwizi bâka, bu tulembo vutu bâka bala ba fioti mu timpeve, kâ bu tubâka bakento na bakala bê na timpeve. Buna, ni bu sa ti tulungisi kani dio, kani kabwe ka tufweti’â tabika ko mu kwenda ku matu mu timpeve. (1 Tim. 4:15) Beto bansoni, na bantwenia mpe tulendi bâ Bakristo ba yela. Kâ bwe tuzabila tala ti Mukristo wa yela wena?
4. Nti bisongelaka ti Mukristo wa yela wena?
4 Mukristo wa yela, muntu wena wusarilaka misamu miamiansoni mi mu lombaka Yehova mu sa. Ka dingaka ko kwa mu yirika misamu mi kazololo. Wa matieleka, mu bungu ti muntu wa masumu wena, fote kasaka. Kâ, bilumbu biabiansoni ngolo kasarilaka mu banzila na mu sarila buna bu zololo Yehova. Walwata timuntu tia môna, mpe ntangu zazansoni buna bu banzilaka Yehova kabanzilaka. (Efz. 4:22-24) Walongoka mu bonga nzengolo za ndwenga mu nzila ya misiku na mitieno mia Yehova. Buna kena na nsatu ya liste ko ya misiku miamingi mi mu têla nti kafweti sa. Bu kabongaka nzengolo, ngolo kasarilaka mu lungisa yo.—1 Kor. 9:26, 27.
5. Nti bilendi turila Mukristo wulembolo wa yela? (Bisi-Efeze 4:14, 15)
5 Ku lweka lwakaka, Mukristo wutatamanaka mu lembo yela, ka wubâka musamu wa mpasi ko mu mu wubakasa mu misamu mia bungungu. Lendi kwikila bantu bayangasaka nsangu za bungungu, binsamu bia bungungu mu média. Lendi hunakana mpe kwe ba-aposta.b (Tanga Bisi-Efeze 4:14, 15.) Lendi bâ na timbanda, lendi tulumuna misamu, lendi bâ muntu wukulu fwemaka, peleko lendi yirika musamu wa mbi bu tulaka ntontolo.—1 Kor. 3:3.
6. Mu bungu dia nti tulendi fwanakasa mpila yi tukurilaka mu timpeve na mpila yi kurilaka mwana wa fioti? (Tala mpe tifwani.)
6 Ntiana bu tutokolo wazonzela, Matsonoko mpila yi tukurilaka mu timpeve mafwanakasaka na mpila yi tukurilaka bu tubâka bala tii ntangu yi tukwizi kulaka. Mwana wa fioti, nsatu yibâkanandi bamukengerela, bamutwarisa tii ntangu yi kakwizi kula. Mu tifwani, nguri yilendi lomba kwe mwana’andi wa mukento mu hana koko bu bata sabuka nzila. Mwana wo bu wukwe kuri, nguri lendi mu bika mu sabukaka nzila yandi kaka, kâ mbo kamubambula mu toko talaka kaminio ntete kasabuka. Mwana bu wukulaka, keba kasaka yandi beni. Ntiana kwa bala babâka na nsatu lubakusu lwa bantu ba kula mu tîna misamu mia mbi, Bakristo balembolo ba yela nsatu lubakusu yivulu bâka nawu mu dioka misamu mia mbi mia timpeve na mu bonga nzengolo. Kâ, Bakristo ba yela bu babongaka nzengolo, mu nzila ya mitieno mia Bibila bayindulaka mu baka mabanza ma Yehova mu musamu we nawu, ha manima mio mi balongokele basarilaka.
Bakristo balembolo ba yela bafweti longoka mu bonga nzengolo za ndwenga bu basarila mitieno mia Bibila (Tala paragrafe 6)
7. Ngano Bakristo ba yela nsatu lubakusu yibâka nawu lwa bantu bakaka?
7 Ngano wuzololo tâ ti Mukristo wa yela kena na nsatu lubakusu ko? Kâni. Ntangu zakaka bantu ba yela nsatu yibâka nawu ya lomba lubakusu. Kâ muntu wulembolo wa yela wulendi kêla ti bamutêla mio mi kafweti sa, peleko bantu bakaka babonga nzengolo ha tibuka tiandi, kani kabonga yo yandi beni. Ku lweka lwakaka, Mukristo wa yela mu ndwenga na tifwani tia bantu bakaka wusikamana bu kabakula ti Yehova zololo ti yandi beni kanata dema diandi—Nga. 6:5.
8. Bwe Bakristo ba yela babêlaka baswaswana?
8 Ntiana kwa bantu ba kula bu baswaswanaka mu tipamu, Bakristo ba yela mpe mu bifu biawu bia timpeve baswaswanaka ntiana ndwenga, butindi, tifu tia kaba na tia bâ ha tibuka tia bantu bakaka. Musamu wakaka, Bakristo bole ba yela bu babwabanaka na musamu wumosi, balendi bonga nzengolo za swaswana, kâ zikwelanaka na Matsonoko. Diangana wa matieleka wena mu misamu mitarilaka ngindu. Bu bazebi musamu wo, ka batifundisaka ko tala ti nzengolo zawu za swaswana zena. Kani basila bo, mu bumosi bazoloko mu tatamana mu bâ.—Rom. 14:10; 1 Kor. 1:10.
BWE MUKRISTO WULENDI BÊLA WA YELA MU TIMPEVE?
9. Ngano mu mbala mosi kwa tukurilaka mu timpeve? Bangula.
9 Ntangu bu yikwe yôke mwana wa fioti kula wukwizi kulaka, kâ ka kwena muntu ko wukulaka mu timpeve mu mbala mosi. Mu tifwani, mpangi za ku Korente zatambula nsangu za mbote, zabatusu, zabaka mpeve santu mpe zabaka ndandu mu ndongosolo ya hana Paulo. (Bis. 18:8-11) Kâ, mwa mivu ha manima ma bateme’awu, babingi ha kati diawu balembo yela mu timpeve. (1 Kor. 3:2) Ngano bwe tulendi sa ngatu musamu wo walembo tu turila?
10. Nti tufweti sa mu bâ bantu ba yela? (Yude 20)
10 Mu tula ha titini tia muntu wa yela, ntete tufweti zolo mu bâ ba yela. Bô bazoloko mu bâ bantu balembolo na mayela, mbo bazoloko mu tatamana mu bâ bala ba fioti mu timpeve, kani kabwe ka babâ bantu ba yela ko. (Bin. 1:22) Ka tuzololo’â ko tabâ ntiana bantu ba kuriri, kâ bazoloko ti bibuti biawu bia bongaka nzengolo ha tibuka tiawu. Kani tasila bo, dema dieto tuzoloko mu nata mu musamu wutariri kula kweto mu timpeve. (Tanga Yude 20.) Tala ti ngolo ta sarila mu bâ muntu wa yela, sambila Yehova ngatu kakuhana “ha timosi nsatu na ngolo za sarila.”—Flp. 2:13, NWT.
11. Bwe Yehova katubakisilaka mu bâ ba yela? (Bisi-Efeze 4:11-13)
11 Yehova ka kêlaka ko ti takula mu ngolo za beto beni. Bô bê bakuluntu na milongi mu timvuka tia Bakristo ba kubama bena mu tu bakisa mu kwizi ‘kula’ mu timpeve, mu tula ha ‘titezo tia mutela tia nkululu ya Kristo.’ (Tanga Bisi-Efeze 4:11-13.) Yehova mpeve santu’andi mpe katuhanaka mu tu bakisa mu bâ na ‘mabanza ma Kristo.’ (1 Kor. 2:14-16) Musamu wakaka, Nzambi watuhana Evanzile ziyà mu tu songela bwe Yezu keri banzilaka, keri zonzelaka, mpe ntia nsalulu zeri nandi bu keri ha mutoto. Bu landa mpila ya banzila na ya sarila ya Yezu, lendi lungisa kani diaku dia bâ Mukristo wa yela.
MATIELEKA MA NDILU BETO MABAKISAKA MU BÂ BAKRISTO BA YELA
12. Ngano ‘ndongosolo ya mbatukulu yitariri Kristo’ ni nti?
12 Ngatu tabâ Bakristo ba yela, tufweti bika mpe ‘ndongosolo ya mbatukulu yitariri Kristo,’ wuzololo tâ, ndongosolo za nguri za Bakristo. Mu tifwani: Nsobolo ya mabanza, timinu, bateme na mvumbukulu ya ba fwa. (Ebr. 6:1, 2) Zo ni ndongosolo zifweti kwikila Bakristo babansoni. Ntiangu ntumwa Piere kazonzela zo bu kasamuna mu tilumbu tia Pentekote. (Bis. 2:32-35, 38) Tufweti tambula ndongosolo zo za mbatukulu mu bâ milongoki mia Kristo. Mu tifwani, Paulo wasongela ti, tala ti ka tukwikilaka mu mvumbukulu ko, ka tulendi’â tata ko ti Bakristo ba matieleka twena. (1 Kor. 15:12-14) Kâ ka tufweti’â tasukisina kwa ko mu ndongosolo za mbatukula za matieleka.
13. Nti tufweti sa mu baka ndandu ya bidia bia ngolo bia timpeve bi bazonzelaka mu Bahebre 5:14? (Tala mpe tifwani.)
13 Kâ, bidia bia timpeve bia ngolo misiku mia Yehova na mitieno miandi bitarilaka mu tu bakisa mu bakula mbanzulu zandi. Mu bakila bio ndandu, tufweti longoka, tufweti dimbitila mpe tufweti sarila Zu dia Nzambi. Bu tusila bo, mbo tulongoka mu bonga nzengolo zitâka Yehova nsayi.c—Tanga Bahebre 5:14.
Bidia bia ngolo bia timpeve beto bibakisaka mu longoka mu bonga nzengolo zi yangirikaka Yehova (Tala paragrafe 13)d
14. Bwe Paulo kabakisila Bisi-Korente mu yela?
14 Musamu wa mpasi wu vulu bâka kwe Bakristo balembolo ba yela ni mu yindula na mu sarila mitieno mia Bibila bu babwabanaka na misamu midinganaka mitieno mio. Tala ti ka kwena musiku wa Bibila ko, bantu bakaka balendi banza ti balendi yirika mio mi bazololo. Bakaka balendi dinga mu baka musiku, kâ ka wena kô ko. Mu tifwani, Bakristo ba ku Korente kampe balomba musiku weri bahanaka nzila mu dia bidia bi beri hanaka mu mukayulu kwe biteki. Kani Paulo kabatêla mio mi bafweti sa, yandi wabasongela ti muna muntu mu bawu nswa weri nandi wa sola misamu mio mieri mu haninaka ngindu’andi nzila mu yirika. Wazonzela mitieno miaketi ba bakisa mu bonga nzengolo zaketi sa ti ngindu’awu ya bâ mu tidzunu, mpe balembo tesa bantu makuba. (1 Kor. 8:4, 7-9) Paulo wabakisa Bisi-Korente mu kula mu timpeve, ngatu basarila lenda diawu dia swasikisa, kani basikirila kwa bantu bakaka peleko badinga kwa misiku.
15. Bwe Paulo kabakisila Bakristo ba Bahebre mu kula mu timpeve?
15 Malongi ma mfunu tuta baka mu mio mia tsoneka Paulo kwe Bakristo ba Bahebre. Bakaka babika mu kula mu timpeve; buna, ‘mabeni beri vutu kekolo kani batomba bidia [bia timpeve] bia kuba.’ (Ebr. 5:12) Ka bayizi’â longoka ko, mpe ka bayizi’â tambula misamu mia môna ko mieri balongesaka Yehova mu nzila ya timvuka. (Bin. 4:18) Mu tifwani, Bayuda babingi batatamana mu singasa Musiku wa Mose, ni bu sa ti mvula 30 ku matu, mukayulu wa Yezu watûla nsuka mu Musiku wa Mose. (Rom. 10:4; Tite 1:10) Diangana, mu mvula 30 zi bayôkesa ka weri’â musamu wa ngolo ko kwe Bayuda beri Bakristo mu delakasa mpila’awu ya banzila! Buna, Paulo wayêla mu babakisa mu tambula matieleka ma ndilu ma keri balongesaka. Mukanda’andi wababakisa mu mona ti mpila ya môna Yehova yikatûla mu mu sila nsambululu mu nzila ya Yezu yayôka bubote. Musamu wo wamuhana butindi mu tatamana mu samuna ntono Bayuda beri mu telamanaka.—Ebr. 10:19-23.
SA KEBA MU BÂ NA LUKWIKULU LWA YÔKA MU NGE BENI
16. Bu tumana yela mu timpeve, nti tufweti sa?
16 Tufweti sarila ngolo mu yela, kâ mpe tufweti tatamana mu bâ ba yela mu timpeve. Mu lenda tufweti sa keba mu bâ na lukwikulu lwa yôka mu beto beni. (1 Kor. 10:12) Tufweti tatamana mu ‘tisungamana’ mu zaba tala ti ku matu tuta tatamana mu kwenda.—2 Kor. 13:5.
17. Bwe mukanda wa Paulo kwe Bisi-Kolose wusongelaka mfunu ya tatamana mu bâ wa yela?
17 Mu mukanda’andi kwe Bisi-Kolose, Paulo wavutu zonzela mfunu ya tatamana mu bâ wa yela. Ni bu sa ti Bisi-Kolose batibêla Bakristo ba yela, Paulo wabatêla mu sa keba ngatu ka bahunakanandi mu nzila ya mbanzulu za bantu ba nza. (Kol. 2:6-10) Mpe Epafrase, watomo zaba bantu beri mu timvuka, bawu keri sambirilaka ntangu zazansoni ngatu babâ ba lunga peleko ba yela. (Kol. 4:12) Ntia malongi tuta baka? Paulo na Epafrase babakula ti mu tatamana mu bâ wa yela muna muntu fweti sarila ngolo zandi mpe fweti baka lubakusu lwa Nzambi. Bazolo ti Bisi-Kolose batatamana mu bâ Bakristo ba yela, peleko ba kula ntono misamu mia mpasi mi beri bwabanaka na mio.
18. Nti bilendi tûrila Mukristo wa yela? (Tala mpe tifwani.)
18 Paulo walwengesa Bakristo ba Bahebre ti Mukristo wa yela waketi lembo sa keba, kampe Nzambi ka keti’â vutu mu tambula ko, mpe mbo kaketi hombesa bweso bo mankululu. Mukristo wa yela wulembo saka keba, Nzambi lendi lembo vutu mu tambula, mpe ka vutu’â bâ na lenda ko dia soba mabanza na mu baka mulemvo wa Nzambi. Musamu wa nsayi, Bakristo ba Bahebre ka babwa mu mutambu wo ko. (Ebr. 6:4-9) Ngano bwe tutâ mu bô bakota tiozi na bô babakatula mu timvuka, kâ bayizi soba mabanza ha manima? Nsobolo’awu ya mabanza ya kuluka yisongele ti baswaswana bêna na bantu ba zonzela Paulo. Kâ, bu bakâlaka kwe Yehova nsatu lubakusu lwandi yibâka nawu. (Ezk. 34:15, 16) Bakuluntu balendi lomba kwe mpangi ya yela mu ba bakisa ngatu bavutu bâ ngolo mu timpeve.
Yehova bô badingaka mu vutu baka ngolo za timpeve kabakisaka (Tala paragrafe 18)
19. Ntia kani difweti bâ neto?
19 Tala ti sariri ngolo mu bâ Mukristo wa yela, diangana lendi lungisa kani dio! Tatamana mu tidikila mu timpeve na mu kwelesa mabanza maku na mo ma Yehova. Mpe tala ti wa yela wena, tatamana mu bâ Mukristo wa yela.
NTIA MVUTU HANA?
Bâ Mukristo wa yela bwe wuta zolo tâ?
Bwe tulendi kurila mu bâ Bakristo ba yela?
Mu bungu dia nti tufweti sila keba mu lembo bâ na lukwikulu lwa yôka mu beto beni?
MUKUNGA 65 Yenda ku matu!
a Ni bu sa ti Matsonoko ma Hebre ka masarilaka ntêlo ya “yela,” na ya “lembo bâ wa yela” ko, mu tifwani, buku dia Bingana luswaswanu lwe ha kati dia muntu wa ntwenia wulembolo na mayela na muntu we na ndwenga mpe we na mayela dizonzelaka.—Bin. 1:4, 5.
b Tala mutu-diambu wa “ Protégez-vous de la mésinformation ” mu lweka lwa “Mitu-diambu miakaka” mu jw.org na mu JW Library.®
c Tala mutu-diambu wa “Kani dia ndongokolo” mu mukanda wu.
d NSASA YA TIFWANI: Mpangi ya bakala yita sarila mitieno mi kalongokele mu Zu dia Nzambi bu kata sola nsaka zandi.