Bâ na lukwikulu mu tiari tia lemvokela tia “Mfundisi ya mutoto wa mukaka”!

1. Ntia malongi ma mfunu Yehova kalongesa kwe Abrahame?

TIMOKO tiena tia lembo zimbakana Abrahame. Mu nzila ya mbazi, Nzambi watâ kwe Abrahame ti hata dia Sodome na Gomore kaketi fukisa. Bakala dio dia kwikama diayizi bâ na mabanza yeko-yeko. Yandi wayula: “Ngano wa matieleka mbo fukisa muntu wa sungama na munkwa-mbi? [. . .] Ngano mfundisi ya mutoto wa mukaka ka sarila buderede ko?” Na luvivululu lwalwansoni Yehova wabakisa ndiku’andi Abrahame mu bakula malongi ma mfunu: kani kabwe Nzambi ka fukisa bantu ba sungama ko. Malongi mo ndandu matunatinaka, mpe beto matindisaka.—Mba. 18:​23, 25, NWT.

2. Nti bita tu hana lukwikulu ti mfundusu za Yehova za buderede zena mpe tiari tia lemvokela kasongelaka?

² Bwe tulendi bêla na lukwikulu ti Yehova buderede na tiari tia lemvokela kasarilaka ntangu zazansoni yi kafundisaka bantu? Mu bungu ti tuzebi ti ‘Yehova mitima mia bantu katalaka’. (1 Sam. 16:7) Butomo tala Yandi zebi mutima wa muna muntu. (1 Mit. 8:39; 1 Nta. 28:9) Matielaka mena ma nzitukulu. Yehova tomono tu yôka mu ndwenga, ntiangu tulembo bakulaka ntangu zazansoni mu bungu dia nti kabongelaka nzengolo zakaka. Mu bungu dia Yehova, ntumwa Paulo watâ: “Mfundusu zandi mpasi zena mu bakula!”—Rom. 11:​33, NWT.

3-4. Ntangu zakaka ntia biyuvu bilendi bâ neto, mpe nti tutaluzula mu timoko ti? (Za 5:​28, 29)

³ Kâ, ntangu zakaka tulendi bâ na biyuvu bimosi na bio bia bâ na Abrahame. Tulendi tiyula: ‘Ngano bulendi bâ ti bantu bo Yehova ba kafukisa, ntiana ba ku Sodome na Gomore, bavutu bâ ba moyo? Ngano wumosi mu bawu wulendi baka ‘mvumbukulu [. . .] ya bantu balembolo ba sungama’?’—Bis. 24:15.

⁴ Tavutueno taluzula mio mi tuzebi mu mvumbukulu ya bantu ba fwa. Ka ntama ko, ngwilu ya môna tayizi baka mu wo wutariri ‘mvumbukulu ya luzingu’ na ‘mvumbukulu ya mfundusu.’a (Tanga Za 5:28, 29.) Ngwilu yo yaneti nsobolo zakaka zi tutaluzula mu timoko ti na mu tio tita landa. Mu wo wutariri mfundusu za buderede za Yehova, mbo tutoko taluzula mio mi tulembolo zaba mpe mbo tutaluzula mio mi tuzebi.

NGANO NTI TULEMBOLO ZABA

5. Bwe tweri tâka mu ntama mu bungu dia bantu ba honda Yehova ku Sodome na Gomore?

⁵ Mu ntama, mikanda mieto miayizi zonzela mpila Yehova yi kabongelaka bantu balembolo ba sungama ha meso mandi. Tayizi tâ ti mu bungu dia bantu bo Yehova ba kafukisa, ntiana bô ba ku Sodome na Gomore, ka kwena tivuvu ko tia mvumbukulu ya bantu ba fwa. Kâ bu tayizi tomo dimbitila mu lusambulu, tayizi tiyula: Ngano tulendi tomo singasa musamu wo?

6. Ntia bifwani bia mfundusu za Yehova kwe bantu balembolo ba sungama tuzebi, mpe nti tulembolo zaba?

⁶ Tataluzula’eti biyuvu biakaka bia mpila yo. Binsamu biabingi mu Bibila bituzonzelaka mfundusu za Yehova mu bantu balembolo ba sungama. Mu tifwani, Yehova wafukisa bantu babansoni mu delize, kâ wakengerela Noa na kanda diandi. Yandi wasarila mpe bala ba Israele mu fukisa makanda 7 meri bâka ku Mutoto wa Kani. Yehova wasarila mpe mbazi mu honda binwani 185 000 bia Bisi-Asiri mu mpimpa yimosi. (Mba. 7:23; Lub. 7:​2, 3; Iza. 37:​36, 37) Buna, ngano Bibila beto ditomo têlaka ti Yehova wafukisa bantu bo mankululu mpe kani kabwe ka ba vumbula kwe ba fwa ko? Kâni, ka ditâka bo ko. Mu bungu dia nti tulendi têla bo?

7. Ngano nti tulembolo zaba mu bungu dia bantu bafuka ku delize peleko mu bungu dia bantu bafuka mu ntangu bala ba Israele banwanisa hata dia Kana? (Tala ha tinima tia ntete.)

⁷ Ka tuzebi’â ko bwe Yehova kafundisila muna muntu; ka tuzebi’â ko mpe tala ti bantu bakahonda babaka bweso bwa longoka mu zaba Yehova na mu soba mabanza. Bibila bu dizonzelaka delize, Noa dizonzelaka ntiana ‘tisamuni tia buderede.’ (2 Pi. 2:5) Kâ ka ditâka ko ti bu keri tungaka nzaza yandi wayela mpe mu samunima muna muntu wabâ ha mutoto waketi fwa mu delize. Mpila mosi mpe, ka tuzebi’â ko tala ti bantu babansoni beri bâka ku Kana babaka bweso bwa zaba Yehova na mu soba ndiatulu’awu.

8. Ngano nti tulembolo zaba mu bungu dia bantu ba Sodome na Gomore?

⁸ Bwe tutâ mu bungu dia bantu beri bâka ku Sodome na Gomore? Lote weri wa sungama, na bawu keri bâka. Kâ ngano tuzebi ti Lote wasamunina kwe bantu babansoni? Kâni. Kampe mbi beri sarilaka, kâ ngano muna muntu mu bawu wazaba misamu mia mbote na mia mbi? Bambukeno ti babakala babingi ba ku hata dio badinga mu vukasa nitu mu ngolo na nzenza zayiza kwe Lote. Bibila ditêle ti bakaka ha kati diawu ntwenia zeri na bibunda. (Mba. 19:4; 2 Pi. 2:7) Ngano tulendi banza ti Yehova Nzambi ye na tiari tia lemvokela wazengela bantu bo lufwa lukondolo tivuvu tia mvumbukulu? Ka tulendi’â tabanza bo ko. Yehova watâ kwe Abrahame ti ka kweri’â bantu 10 ko ba sungama ku hata dio. (Mba. 18:32) Buna ka babâ ba sungama ko, mpe Yehova nswa wabâ nandi mu ba fukisa mu bungu dia nsalulu zawu. Ngano tulendi tâ na lukwikulu ti, na kani wumosi mu bawu baka ‘mvumbukulu ya [. . .] bantu balembolo ba sungama’? Kâni, ka tulendi’â tasingasa wo ko!

9. Ngano nti tulembolo zaba mu bungu dia Salomo?

⁹ Ku lweka lwakaka, binsamu tutangaka mpe mu Bibila bia bantu babâ ba sungama bayizi bâ bantu balembolo ba sungama. Tabongeno tifwani tia mutinu Salomo. Salomo wazaba Yehova mpe wazaba bwe kaketi mu sambirila mpe Yehova watomo mu sakumuna; kâ, ha manima, Salomo wabatika mu sambila nzambi za bungungu. Yehova watomo baka nkesi mpe kanda diadiansoni dia Israele diamona mpasi mvula zazingi mu bungu dia masumu ma Salomo. Wa matieleka, Matsonoko matâka ti Salomo ‘walambalala na batatabandi,’ mu kati na mutinu Davide weri wa kwikama. (1 Mit. 11:​5-9, 43; 2 Mit. 23:13) Kâ, mu bungu ti Bibila ntelo yo yisarilaka ngano wuzololo tâ ti Yehova mbo kavumbula Salomo kwe ba fwa? Bibila ka ditâka bo ko. Bakaka balendi banza ti Salomo mbo kavumbuka kwe ba fwa, mu bungu ti Bibila ditâka ti “wo fwiri kulukiri mu masumu.” (Rom. 6:​7, NWT) Kâ, ka wuzololo’â tâ ko ti bô babansoni ba fwa mbo bavumbuka. Butomo tala, ka wena ko ti mu bungu ti muntu wufwiri nswa wena’andi wa vumbuka. Mvumbukulu ya ba fwa kabu diena dia Nzambi’eto ya luzolo. Kabu dio kahanaka kwe bô bazololo mu mu sarila ntangu zazansoni. (Yobe 14:​13, 14; Za 6:44) Ngano Salomo mbo kabaka kabu dio? Yehova mvutu ya kazebi; beto ka tuzebi’â ko. Tuzebi ti Yehova mbo kayirika mio mia sungama.

NGANO NTI TUZEBI

10. Ntia mabanza me na Yehova mu bungu dia mfukulu ya bantu? (Ezekiele 33:11) (Tala mpe tifwani.)

¹⁰ Tanga Ezekiele 33:11. Yehova beto katêlaka bwe kamonaka ku mutima bu kafundisaka bantu. Mpila mosi na mio mia tsoneka Ezekiele, ntumwa Piere watâ ti: “Yehova [. . .] ka zololo’â ko ti na kani wumosi wafuka.” (2 Pi. 3:​9, NWT) Misamu mio beto mita tindisa. Tuzebi ti Yehova ka fukisa muntu mankululu ko, diambu’eti kabâ na nkatika musamu wuta mu tuma mu sila bo. Yehova nkatika tiari tia lemvokela tie nandi, mpe tia kasongelaka tala ti wu fwanane.

11. Ngano nani lembo vumbuka kwe ba fwa, mpe bwe tuzabiri wo?

¹¹ Nti tuzebi mu bô balembo baka mvumbukulu ya ba fwa? Bibila mwa bifwani kwa dituhanaka.b Yezu watâ ti Yuda Iskariote ka bamuvumbula ko kwe ba fwa. (Mak. 14:21; tala mpe Za 17:12 na note ya ndongokolo mu nwtsty-F.) Yuda watomo zaba ti Yehova na Mwana’andi keri telamanaka, kâ watatamana mu sila bo. (Tala Mak. 3:29 na note ya ndongokolo mu nwtsty-F.) Mpila mosi mpe, Yezu watâ ti mfumu za mabundu zamutelamana mbo zaketi fwa na kondo kwa tivuvu tia mvumbukulu ya ba fwa. (Mat. 23:33; tala Za 19:11 na note ya ndongokolo ya “l’homme mu nwtsty-F.”) Ntumwa Paulo watâ mpe ti ba-aposta beri lembo sobaka mabanza ka baketi’â baka mvumbukulu ya ba fwa ko.—Ebr. 6:​4-8; 10:29.

12. Nti tuzebi mu tiari tia lemvokela tia Yehova? Hana bifwani.

¹² Ku lweka lwakaka, nti tuzebi mu tiari tia lemvokela tia Yehova? Bwe kasongela ti “ka zololo’â ko ti na kani wumosi wafuka”? Tataluzuleno bwe kasongelaka tiari tia lemvokela kwe bô basaka masumu ma manene. Mutinu Davide wasa masumu ma manene, ntiana bunsuza mu makwela mpe wahonda muntu. Kâ, Davide wasoba mabanza, mpe Yehova wamulemvokela. (2 Sam. 12:​1-13) Mutinu Manase watomo yirika mbi mu luzingu lwandi. Yehova wasongela tiari tia lemvokela mpe wamulemvokela mu bungu ti Manase wasoba mabanza. (2 Nta. 33:​9-16) Bifwani bi bitusongele ti Yehova tiari tia lemvokela kasongelaka tala ti musamu we wo wuta mu tuma mu sila bo. Yehova mbo kavumbula bantu bo mu bungu ti bayizi tambula ti masumu ma manene bayirika mpe bayizi soba mabanza.

13. a) Mu bungu dia nti Yehova kasongela tiari tia lemvokela kwe Baninivite? b) Ntia musamu Yezu katâ ha manima mu bungu dia Baninivite?

¹³ Tuzebi mpe ti Yehova wasongela tiari tia lemvokela kwe Baninivite. Nzambi watâ kwe Yonase: ‘Mbi’andi yineki ha matu mani.’ Kâ bu bayizi soba mabanza mu bungu dia masumu mawu, Yehova wabalemvokela. Yandi watomo songela tiari tia lemvokela yôka Yonase. Nzambi wabambula kwe mbikuri’andi yeri mu nkesi ti Baninivite bantu beri ‘balembo zaba mu swasikisa lubakala na lukento lwawu.’ (Yon. 1:​1, 2; 3:10; 4:​9-11) Ha manima, Yezu wasarila tifwani tio, mu longesa buderede na tiari tia lemvokela tia Yehova. Yezu watâ, Baninivite basoba mabanza mbo ‘batelama mu tilumbu tia mfundusu.’—Mat. 12:41.

14. Ngano ‘mvumbukulu ya mfundusu’ bwe yita zolo tâ mu bungu dia Baninivite?

¹⁴ Ngano mu ntia ‘mfundusu’ Baninivite ‘batelama’? Yezu wazonzela ‘mvumbukulu ya mfundusu’ yita kwiza. (Za 5:29) Yandi wazonzela luyâlu lwandi lwa mvula 1000, ku bavumbula ‘bantu ba sungama na balembolo ba sungama’. (Bis. 24:15) Mu bungu dia bantu balembolo ba sungama, mbo yibâ ‘mvumbukulu ya mfundusu.’ Wuzololo tâ ha manima ma mvumbukulu’awu, Yehova na Yezu mbo batala bwe bata tumamana mpe bata sarila misamu mi bata longoka. Tala ti Ninivite yi bavumburi yikariri mu sarila Yehova, Yandi ka bika ko ti katatamana mu bâ wa moyo. (Iza. 65:20) Kâ bô basola mu sarila Yehova na kwikama kwakwansoni, mbo babâ na bweso bwa zinga mankululu!—Dan. 12:2.

15. a) Mu bungu dia nti tufweti lembo têla ti bô bafuka ku Sodome na Gomore ka bavuka ko? b) Bwe tulendi bakurila misamu mie mu Yude 7? (Tala kaku tia “Ngano Yude bwe keri zolo tâka?”)

¹⁵ Bu kazonzela bantu ba Sodome na Gomore, Yezu watâ ti ‘tilumbu tia mfundusu’ mbo tibâ tia mbote kwe bawu, yôka tia bô bamukala na bakala ndongosolo zandi. (Mat. 10:​14, 15; 11:​23, 24; Like 10:12) Bwe keri zolo tâka? Tulendi tâ ti Yezu tifwani keri sarilaka mu ntangu yîna. Kampe ka wa bêla buna ko mpe bu keri zonzelaka Baninivite. Kâ kampe bu keri zonzelaka bantu ba Sodome na Gomore ka sarila tifwani ko. Kampe ‘tilumbu tia mfundusu’ ti kazonzela mu bifwani bia biole timosi kwa tiabâ. Ntiana Baninivite, bantu ba Sodome na Gomore misamu mia mbi bayirika. Kâ Baninivite bayizi bâ na bweso bwa soba mabanza. Tabambukileno misamu mia tâ Yezu mu bungu dia ‘mvumbukulu ya mfundusu.’ Mbo yitarila mpe ‘bô bayirika misamu mia mbi.’ (Za 5:29) Buna, kampe kulendi bâ tivuvu mu bungu dia bantu ba Sodome na Gomore. Kampe bakaka ha kati diawu mbo bavumbuka kwe ba fwa, mpe tulendi bâ na bweso bwa ba longesa misamu mitariri Yehova na Yezu!

16. Ngano nti tuzebi mu mpila Yehova yi kabongela nzengolo ya bô ba kavumbula? (Yeremi 17:10)

¹⁶ Tanga Yeremi 17:10. Verse yi beto yita bakisa mu tâ mu bukufi mio mi tuzebi: Ntangu zazansoni Yehova “mutima kafimpaka, mpe mabanza ma ku kati kataluzulaka.” Bu kasola bô ba kavumbula kwe ba fwa, mbo “kahana kwe muna muntu tintwari na nsalulu zandi.” Yehova mbo kabâ wa kangama tala ti wu delakane, kâ mbo kabâ na tiari tia lemvokela ntangu zazansoni yi wu fwanana. Buna ka tulendi’â tatâ ko ti muntu ka wuvumbuka kwe ba fwa ko diambu’eti tabêla wo na lukwikulu mu bungu ti Bibila ni bo ditâka!

“MFUNDISI YA MUTOTO WA MUKAKA” MBO “KASARILA BUDEREDE”

17. Ngano nti biturila bantu ba fwa?

¹⁷ Tûka kwa Adame na Eva babâ ku lweka lwa Satana mpe bakolamana Yehova, miliare za bantu zeka fwa. Lufwa nkatika “mbeni” yena! (1 Kor. 15:26) Ngano nti biturila bantu bo babansoni? Tikunku tia fioti, bantu 144 000 bê bisari bia kwikama bia Kristo, mbo babaka mvumbukulu ya luzingu lwa mankululu ku zulu. (Nza. 14:1) Bakento na babakala babingi ba kwikama bazolo Yehova mbo babaka ‘mvumbukulu [. . .] ya bantu ba sungama,’ mpe mbo bazinga mankululu ha mutoto tala ti batatamane mu bâ ba sungama mu ntangu ya luyâlu lwa mvula 1000 lwa Kristo. (Dan. 12:13; Ebr. 12:1) Mu ntangu yo kwa, ‘bô balembolo ba sungama’—mu kati na bô balembo sarila Yehova peleko bô ‘bayirika misamu mia mbi’—mbo babahana bweso bwa soba ndiatulu’awu na bwa kwizi bâ bisari bia kwikama bia Yehova. (Like 23:​42, 43) Kâ, bantu bakaka bayirika mbi, mpe batatamana mu kolamana Yehova na makani mandi, Yehova wabonga nzengolo ti ka kubâ mvumbukulu ko mu bungu dia bawu.—Like 12:​4, 5.

18-19. a) Mu bungu dia nti tulendi bâ na lukwikulu mu mfundusu za Yehova mu bungu dia bô ba fwa? (Izaya 55:​8, 9) b) Nti tutaluzula mu timoko tita landa?

¹⁸ Ngano tulendi bâ na lukwikulu ti ntangu zazansoni Yehova yi kafundisaka bantu nzengolo za mbote kwa kabongaka? Yee! Ntiana bwatomo wabakula Abrahame, Yehova ni “Mfundisi ya mutoto wa mukaka”, wa lunga wena, ndwenga ze nandi na tiari tia lemvokela. Yandi walongesa Mwana’andi, mpe wamuhana dema dia fundisa bantu babansoni. (Za 5:22) Yehova na Yezu lenda die nawu dia tanga mutima wa muna muntu. (Mat. 9:4) Buna, bu bafundisa muna muntu, mbo bayirika kwa “mio mia sungama”!

¹⁹ Bika tatatamana mu bâ na lukwikulu mu Yehova na mu nzengolo zandi zazansoni. Tuzebi ti ka twena na lenda ko dia fundisa—kâ Yandi die nandi! (Tanga Izaya 55:​8, 9.) Ntiangu tusikirilaka Yehova na Yezu mu fundisa bantu babansoni. Tuzebi mpe ti mutinu’eto Yezu, buderede na tiari tia lemvokela tia Tata’andi katomo landaka. (Iza. 11:​3, 4) Bwe tulendi tâ mu bungu dia mfundusu za Nzambi mu ntangu ya mpasi ziyôkele? Ngano nti tulembolo zaba? Mpe nti tuzebi? Mu timoko tieto tita landa mbo tuhanina biyuvu bio mvutu.