Kani kabwe koko kwa Yehova ka kwena kwa kukufi ko

1. Bu kadukisa bala ba Israele ku Ezipte, bwe Mose kasongela lukwikulu lwandi mu Yehova?

MUKANDA wa Bahebre bantu babingi wuzonzelaka beri na timinu mu Yehova, mosi mu bawu ni Mose weri na timinu tia nzitukulu. (Ebr. 3:​2-5; 11:​23-25) Wasongela timinu bu kadukisa bala ba Isarele ku Ezipte. Bunkuta bwa Farao na bwa binwani biandi ka bwamukabakasa ko. Na lukwikulu mu Yehova, watwarisa kanda dia Israele mu sabuka Mubu wa Mbwaki, mpe ha manima ku sese. (Ebr. 11:​27-29) Bala ba Israele babingi ka bavutu’â sâla na lukwikulu ko mu lenda dieri na Yehova dia bakipa, kâ Mose watatamana mu tûla lukwikulu lwandi mu Nzambi. Timinu tia Mose tia delakana tieri, mu bungu ti Nzambi wasa timangu mu hana bidia, mamba na mu bakisa kanda dia Israele ku sese dia lembo bâ na tima.a—Ndu. 15:​22-25; Mik. 78:​23-25.

2. Mu bungu dia nti Nzambi kayula kwe Mose: ‘Ngano koko kwa Yehova kwa kukufi kwa kwena?’ (Lutangu 11:​21-23)

² Kâ ni bu sa ti Mose timinu tia ngolo tieri nandi, kampe ha manima ma mvula mosi Yehova bu kamana vukisa bala ba Israele ku Ezipte, Mose wabatika mu tiyula tala ti Yehova mbo kaketi hana kanda dia Israele musunia ntiana bu katâ wo. Mose keri’â bakulaka ko bwe Yehova kaketi hanina musunia wafwanana mu yukutisa milio za bantu beri ku sese. Mu hana mvutu Yehova wayula Mose: ‘Ngano koko kwa Yehova kwa kukufi kwa kwena?’ (Tanga Lutangu 11:​21-23.) Ntêlo ya ‘koko kwa Yehova’ mbo yitarilaka mpeve santu ya Nzambi, wuzololo tâ ngolo zandi za sarila. Mu mpila yakaka, Yehova ebu keri zolo tâka kwe Mose, ‘Benzi ti ka ndendi’â na lungisa mio mi ntêle ko?’

3. Mu bungu dia nti we mfunu kwe beto mu dimbitila mu tiyuvu tia yula Yehova kwe Mose?

³ Ngano weka tiyula tala ti Yehova mbo kalungisa nsatu zaku peleko za kanda diaku? Ni bu sa ti yee peleko kâni, mbo tutaluzula tifwani tia Mose na tia bala ba Israele balembo bâ na lukwikulu mu lenda dieri na Nzambi dia lungisa nsatu zawu. Mpe mbo tutaluzula verse za Bibila ziyika lukwikulu lweto ngolo ti Yehova lendi tu bakisa ntangu zazansoni.

BAKA MALONGI MU MOSE NA MU BALA BA ISRAELE

4. Mu bungu dia nti bala ba Israele babingi bayizi bêla na ntembe ti Yehova lenda dieri nandi dia lungisa nsatu zawu?

⁴ Mu bungu dia nti bala ba Israele babingi bayizi bêla na ntembe ti Yehova kalungisa nsatu zawu? Mu bungu ti bawu na bantu bakaka babingi balembo bâ bala ba Israele tûka mwa ntangu beri kwe se nzietolo ku sese mu kwenda ku mutoto wa kani. (Ndu. 12:38; Lub. 8:15) Bô balembo bâ bala ba Israele bafwatika mu diaka mane, bala ba Israele mpe babansoni babatika mu niunguta kwe Mose. (Lut. 11:​4-6) Babatika mu banza musunia na bima biakaka bi beri diaka ku Ezipte. Mose bu kamona tiya tweri mu saka kanda diadiansoni, wabanza ti ni yandi waketi lungisa nsatu zawu.—Lut. 11:​13, 14.

5-6. Ntia malongi tuta baka mu mpila bantu balembo bâ bala ba Israele banata nsobolo kwe bala ba Israele babingi?

⁵ Bô balembo bâ bala ba Israele ka beri’â tondaka ko mu bio bieri bahanaka Yehova, bala ba Israele mpe babatika mu landa ndiatulu’awu. Musamu wo mpe wulendi tu turila. Mu ntangu bantu batuzungiriri yi balembo tondaka, beto mpe tulendi bâ ntiana bawu, tulendi lembo yangalala, peleko tulendi lembo tonda mu bima bituhanaka Yehova. Musamu wo wulendi tula tala ti tubenzi bima bieri neto mu ntama, peleko tala ti tubatikiri mu sa timbanda mu bima bie na bantu bakaka. Kâ, mbo tubâ na nsayi yayingi tala ti tuyangalale mu bio bie neto.

⁶ Wafwanakana ti bala ba Israele babambuka ti Nzambi wabahana lukwikulu ti mbo baketi mona nsayi ya bima biabingi bia tinsuni bu baketi tula ku mbuka yi kabakanisina. Kani dio ku Mutoto wa Kani diaketi lunganana, ka wena ko ti mu ntangu yi beri saka nzietolo ku sese. Mpila mosi mpe, kani tatûla mabanza meto mamansoni mu bima bilembolo neto mu nza yi, mbo wubâ musamu wa mbote mu banza mu bima bi tu kanisini Yehova mu nza ya môna. Tulendi dimbitila mpe mu verse za Bibila zilendi tu bakisa mu yika lukwikulu lweto ngolo mu Yehova.

7. Mu bungu dia nti tulendi bêla na lukwikulu ti koko kwa Yehova ka kwena kwa kukufi ko?

⁷ Kâ, lendi tiyula mu bungu dia nti Nzambi kayula kwe Mose: ‘Ngano koko kwa Yehova kwa kukufi kwa kwena?’ Bu kayula tiyuvu tio kwe Mose kampe wazolo ti kadimbitila mu misamu miole: Wa ntete ngolo zandi ka zena na ndilu ko, wa nzole lenda die nandi dia sarila ngolo zandi kûma ni kûma ku kazololo. Buna ni bu sa ti bala ba Israele ku sese beri, Yehova lenda dieri nandi dia bahana musunia wawingi. ‘Na koko kwandi kwa ngolo na kwa lambuka’ Nzambi wasongela ngolo zandi. (Mik. 136:​11, 12) Bu tubâka na musamu wa mpasi tulendi bâ na lukwikulu ti kûma ni kûma ku tubâ Yehova lenda die nandi dia bakisa muna muntu ha kati dieto.—Mik. 138:​6, 7.

8. Nti bitubakisa mu lembo sa fote yasa bantu babingi ku sese? (Tala mpe tifwani.)

⁸ Yehova walungisa musamu wu katâ bu katambika kwe kanda diandi nuni zazingi zi batâka nkumbu cailles. Kâ bala ba Israele ka batonda Nzambi ko mu timangu tio. Kani basila bo, babingi ha kati diawu badinga mu vutu baka nuni zazingi yôka zo zeri nawu nsatu. Tilumbu tia mukaka batota nuni zazingi. Yehova wabakila bantu “basongela tifu tia dienokena” nkesi mpe wabasemba. (Lut. 11:​31-34) Tulendi baka malongi mu tifwani tio. Tufweti sa keba mu dinga mu baka bima biabingi yôka bio bie neto nsatu. Ni bu tubâ mvwama peleko mputu kani dieto dia ntete ni dia baka ‘bimvwama ku mazulu’ bu tubâ na tindiku tia ngolo na Yehova na Yezu. (Mat. 6:​19, 20; Like 16:9) Bu tusila bo, tulendi bâ na lukwikulu ti Yehova mbo kalungisa nsatu zeto.

9. Mu ntia misamu tulendi tûrila lukwikulu lweto lwalwansoni mu Nzambi?

⁹ Lumbu ti mpe Yehova wa kubama wena mu bakisa kanda diandi. Ngano wuzololo tâ ti kani kabwe ka tukondo’â mbongo ko peleko bidia?b Kâni. Kâ kani kabwe Yehova ka tu yambirika ko. Mbo katubakisa mu mpasi zeto zazansoni. Bwe tulendi songela ti lukwikulu lwe neto ti Yehova mbo kalungisa nsatu zeto? Tataluzuleno misamu miole; 1) bu tubâka na mbaya mpe 2) bu tubanzaka ntangu yi tununa.

BU TUBÂKA NA MBAYA

10. Ntia misamu mia mbaya tulendi bwabana na mio?

¹⁰ Nsuka ya nza yi bu yeka penepene tulendi kêla ti mbaya yatomo kota. Misamu mia politike, mizingu, katastrofe peleko bimbevo mu nza bilendi sa ti tadukisa mbongo zi tulembolo waya peleko tahombesa tisalu, bimvwama peleko nzo’eto. Kampe tufweti dinga tisalu tia môna, tufweti soba mbuka ya bêla peleko tulendi dinga mu kwe bâ ku mbuka yakaka na kanda dieto ngatu talungisa nsatu zawu. Nti bilendi tu bakisa mu bonga nzengolo zisongelaka ti lukwikulu lwe neto mu Yehova?

11. Nti bilendi ku bakisa mu telamana mbaya? (Like 12:​29-31)

¹¹ Nguria mfunu wena mu zonzela maniongo maku kwe Yehova, musamu wo mbo wutomo ku bakisa. (Bin. 16:3) Mu lomba ndwenga ze naku nsatu mu bonga nzengolo za mbote na mu bâ mu tidzunu ngatu walembo ‘bâ na lwaka lwayôka’ mu musamu we naku. (Tanga Like 12:​29-31.) Mu lomba kakubakisa mu yangalala mu bio bie naku. (1 Tim. 6:​7, 8) Dinga mu mikanda mieto mu baka malongi makubakisa bu bâ na mbaya. Babingi bayizi baka ndandu mu misamu mia mbaya mi bazonzelaka mu jw.org.

12. Ntia biyuvu bilendi bakisa Mukristo mu bonga nzengolo za mbote mu bungu dia kanda diandi?

¹² Bantu babingi batambula bisalu biabatuma mu sisa makanda mawu, kâ babingi bayizi bakula ti ka yabâ nzengolo ya ndwenga ko. Ntiangu ntete tatambula tisalu tia môna, ka tutalandi kwa mbongo zi tulendi baka, kâ tatala mpe nsobolo zi tilendi nata mu timpeve tieto. (Like 14:28) Tiyula: ‘Ntia nsobolo tilendi nata mu makwela mani tala ti mbêle mala na muntu wu takwelana? Ngano mbo tikumbakisa mu kwendaka ku tukutakanu twatwansoni, mu samunaka na mu bâka tintwari na mpangi zani?’ Tala ti bala bê naku, lendi tiyula: ‘Bwe ndendi bakisila bala bani mu bâ penepene na Yehova, mu mu tumamana tala ti ka ndiena hô ko?’ (Efz. 6:4) Bîka mbanzulu za Nzambi zakutwarisa, kani walanda mbanzulu za kanda diaku peleko za ndiku zaku zilembo zitisaka mitieno mia Bibila.c Tony, bâka ku weste ya Asie, wabwa bweso bwa baka bisalu biabingi mu kwe sala ku nsi ya nzenza ku kaketi bakila mbongo zazingi. Kâ, bu kamana sambila mpe bu kamana zonza na mukento’andi, wabonga nzengolo ya lembo bia tambula, mpe wabanza mu mpila yi baketi natina nsobolo mu luzingu lwawu mu bâ na mbongo za fioti. Bu kabanzaka musamu wo, Tony têle: “Nayizi baka bweso bwa bakisa bantu babingi mu zaba Yehova, mpe bala beto Yehova batomono zolo. Kanda dieto diabakula ti bu tulanda malongi me mu Matie 6:​33, Yehova mbo katubakisa.”

BU TUBANZAKA NTANGU YI TUNUNA

13. Ntia misamu tulendi kubika bwawu bu mitubakisa mu lungisa nsatu zeto mu ntangu yi tununa?

¹³ Lukwikulu lweto mu Yehova lulendi kwizi kota mu ntontolo bu tubanza bwe luzingu lweto lubâ mu ntangu yi tununa. Bibila mbo ditutindisaka ti tasala ngolo ngatu talungisa nsatu zeto mu bilumbu bita kwiza. (Bin. 6:​6-11) Wufwanane tala ti mbongo ze neto, tatûlaka tima ha ndeko mu bungu dia bilumbu bia ku matu. Wa matieleka mbongo kengerela zikengerelaka. (Ekl. 7:12) Kâ, tufweti sa keba mu lembo za tûla ha tibuka tia ntete mu luzingu lweto.

14. Bwe Bahebre 13:5 yilendi tu bakisala mu lembo tomo bâ na lwaka?

¹⁴ Yezu wazonzela tinsamu timosi mu songela ti buzoba bwena mu bâ na mbongo zazingi tala ti ka twena ‘bamvwama ko ha meso ma Nzambi.’ (Like 12:​16-21) Ka kwena muntu ko wuzebi nti bilendi mu turila mbazi. (Bin. 23:​4, 5; Zaki 4:​13-15) Yezu watâ, bô babansoni bazololo mu bâ milongoki miandi bafweti bâ ba kubama mu hombesa bimvwama biawu. (Like 14:​33, note.) Bakristo ba mu mbandu ya ntete batambula mu hombesa bimvwama biawu na nsayi yayansoni. (Ebr. 10:34) Mu ntangu ya beto, bampangi babingi bahombesa bimvwama biawu na bisalu biawu mu bungu ti bakala mu kota misamu mia politike. (Nza. 13:​16, 17) Nti biababakisa? Lukwikulu lwa ngolo lweri nawu mu kani dia Yehova: ‘Kani kabwe ka nikubika ko mpe kani kabwe ka nikuyambirika ko.’ (Tanga Bahebre 13:5.) Ngolo tusaka mu kubika misamu mu bungu dia nsatu zeto za ku matu, mpe tala ti misamu misobele mbo tutûlaka lukwikulu lweto mu lubakusu lwa Yehova.

15. Ntia mabanza ma delakana bibuti bie Bakristo bafweti bâ na mo mu bala bawu? (Tala mpe tifwani.)

¹⁵ Mu bizunga biakaka, bantu mbo bavulu zoloko mu bâ na bala ngatu bala bo bu bakula basala mbongo mu bakipa. Bibila mbo ditâka ti bibuti bifweti lungisa nsatu za bala bawu. (2 Kor. 12:14) Wa matieleka, bibuti bu bi nunaka bilendi bâ na nsatu ti bala bawu babahana mbongo peleko bima biakaka mu babakisa, mpe bala babingi babâka na nsayi mu bakisa bibuti biawu. (1 Tim. 5:4) Kâ bibuti bie na lukwikulu mu Yehova bizebi ti nsayi yayingi yibâ nawu mu ntangu yi babakisa bala bawu mu kwizi bâ bisari bia Yehova, kani babakurisa na mabanza ma baka kwa mbongo zazingi mu bakipa.—3 Za 4.

16. Bwe bibuti bilendi kubikila bala bawu mu bâ na lenda dia lungisa nsatu zawu bawu beni? (Bisi-Efeze 4:28)

¹⁶ Mu nzila ya tifwani tiaku, longesa bala baku mu tûla lukwikulu lwawu mu Yehova buta kwe babakisi mu bâ na lenda dia lungisa nsatu zawu. Bu batiri kwa bantwenia, balongesa mu bakula ti musamu wa mbote wena mu sala. (Bin. 29:21; tanga Bisi-Efeze 4:28.) Bu bata kwe kuri, babakisa mu sarila ngolo ku lukolo. Bibuti bilendi dinga mitieno mia Bibila mu bakisa bala bawu mu bonga nzengolo za ndwenga mu musamu wutariri lukolo. Kani dia bibuti ni mu bakisa bala bawu mu bâ na lenda dia lungisa nsatu zawu bawu beni na mu bâ na ntangu yayingi mu sala mu tisalu tia samuna, kampe mu bâ mupasuri-nzila.

17. Mu ntia musamu tulendi bêla na lukwikulu?

¹⁷ Bisari bia kwikama bia Yehova bilendi mu sikirila mu bungu ti lenda die nandi mpe zololo mu lungisa nsatu zawu za tinsuni. Mu bungu ti nsuka ya nza yi yeka penpene tulendi kêla ti lukwikulu lweto mu Yehova lwa kota mu ntontolo. Musamu ni musamu wu tula, tabêno na lukwikulu ti Yehova mbo kasarila ngolo zandi mu lungisa nsatu zeto za tinsuni. Tulendi bâ na lukwikulu ti Yehova lenda die nandi mu tu bakisa ntangu zazansoni kûma ni kûma ku tubâ.