Ngbaribbai ma Yova si lod’i ndrŭ djo nari djo ká ko chu ngbá lo?

1. Ká addudho ko ka ko pori ko di nǎ ná iri kʉ bblo pli kʉ ná saa?

KO DI nǎ ná iri kʉ bblo pli kʉ ná saa! Biblia nǎ unabi njini nari ko nja krʉ ddo ró. Loroji na, ko “angønga laidjó pi” ma, “agʉnga laidjó pi” ma na lɨ nji dz’ djó Pidhinga djó nari njanja. (Da. 11:40 maelezo ya chini) Føri kina ko rinja nari kʉ, Pidhinga dzá hwè lo-i d’rani dz’ djolu gble anziro nga djolu ndirigoti bí kʉ ná ndrŭ rivʉ ndima njínji Yova dho. (Isa. 60:22; Mt. 24:14) Ndirigoti ko adi kiroho nǎ nyo ba bbo ndirigoti “bblo kʉ ná saa na.”​—Mt. 24:45-47.

2. Ko ká ka ko u ngbá lo ndirigoti ri ká ngani ko chu ngbá lo?

² Yova ra anzi dhé ko tsotso ndi kó nja ko famu gosi ná saa na si njini ná bbobbolo d’e nari na. (Mez. 4:18; Da. 2:28) Ko ka ko uri u nari kʉ, bbò mbudha tso si ngani ná saa na ko sie b’lo ko chu ndiro ko tøni chi ndirigoti ko tso gbani ddi nja ko ve kpakpa tso o ná fø saa tso d’e ná lo ro. Nì mai ri kʉ føro, ringani ko famu nari kʉ nzá ko chu gosi ná saa djo ná lo ro kʉ nì. I lo nǎ ko si addudho ma ko thɨe anziro ko chungʉe ná lo thika nari nja. Føri kina kosi anziro ko chungʉe gosi ná saa djo ná lo nja ndirigoti addu ma kodhi ra nǎ Baba si nji nari nja.

NZÁ KO CHU NÁ LO

3. Yova si rili nzɨ ndrŭ gba ndima ko na nari djo ká ko pongʉe addu anziro ndirigoti fø ká ko pongʉeri addudho?

³ Anziro ko pongʉeri nari kʉ, bbò mbudha tso si ngani ró nzɨ ndrŭ si ndima dhó udha ki ro li Yova djo ndirigoti ndima gøgø Armangedoni dhi saa na ri. Ko pongʉeri fø ko ngʉ riddi Garika dhi saa na njingʉeni ná lo gosi ná saa na si njini ná lo ma dhǒ nari dho. Loroji na, ko ngʉ riddi nari kʉ ddiddi Yova tangʉe Safina tso Garika si nari njí nari bbai, ke si “dzaitso ta” ndiro nzɨ ndrŭ ro tsu ndidzá ndrŭ kana Shetani dhó che kʉ ná i dz’ djó ro ndirigoti ndima gøgø d’e.​—Mt. 24:37-39.

4. Garika dhi saa na njingʉeni ná lo ká ko adi nja unabi bbai? Aturinga.

⁴ Njati ko di ripo Garika dhi saa na njingʉeni ná lo krʉ gosi ná saa na sie njini ná lo dhǒ ró, føri na ká ko po bbʉbbʉlo? Nga. Ká addudho? Dhonalo Biblia nzá po fø lo ro ri.a Yesu ddingʉe ndi si ngʉ ná ddo “Noa cho” na, ro ke nzá pongʉeri ro nari kʉ, Garika ngʉ unabi nǎ ddikpa lo dhǒ ri inga fø saa na ngʉ njini ná lo krʉ ngʉ gosi ná saa na si njini ná lo dhǒ nari ro ri. Safina ró dzaitso le ingʉe Garika dhi saa na nari ngʉ unabi dhi lo dhǒ ná føri ro nzá ke pongʉeri. Føri na mana ká kʉ, Noa cho na njingʉeni ná lo ma, Garika ma na nǎ ro ko ka ko ba somo ro nzá?

5. (a) Noa ká njingʉe ngbá lo Garika si nari njí? (Waebrania 11:7; 1 Petro 3:20) (b) Noa ngʉ d’ra ná lo ma, njʉ ko d’ra ná lo ma na ronga ká nju ngbaribbai?

⁵ Noa rrngʉe Yova dhó lojadha ná saa na, ke dhongʉe udha Safina ndi njingʉe nari chulu. (Azø Waebrania 11:7; 1 Petro 3:20.) Føri bbai njʉ Mungu dhó Pidhanga dzá hwè lo-i rr ná ndrŭ dho ringani ndima dhǒ udha ndima dhó nyi chulu. (Mdo. 3:17-20) Petro nzingʉe Noa “chølo d’ra ná ke.” (2 Pe. 2:5) Nì mai ri kʉ føro, anziro dae ná lo nǎ ko njaeri nari bbai, ko nzá chu Noa ká d’rangʉe lo dz’ djó ngʉ di ná ndrŭ krʉ dho Garika si nari njí nari ro ri. Njʉ ko adi lod’ra dz’ djó krʉ ngalu di ná ndrŭ dho ko dho ka ná ngatsi ndirigoti bidii na. Nì mai ko klø nji ko d’ralo dz’ djó di ná ndrŭ dho ro, ko nzá ka ko d’ralo ro dz’ djó di ná ndrŭ krʉ dho mwisho si nari njí ri. Ká addudho?

6-7. Ko ká nzá ka ko d’ra hwè lo-i ro dz’ djó di ná ndrŭ krʉ dho mwisho si nari njí ri addudho? Aturinga.

⁶ Akonja lod’radha dhi njí djo Yesu pongʉe ná lo ro di. Ke pongʉeri hwè lo-i ka ndi d’raeni “dz’ djó krʉ ndrŭ di ná ngalu ndi é lojadha ndrŭ tsɨ krʉ dho.” (Mt. 24:14) Fø unabi njini nji njʉ nzá ri ro d’erie njini nari bbai. Ndirigoti Pidhinga dzá hwè lo-i d’rani njʉ dada 1000 djolu ná luga nǎ ndirigoti kodhó site jw.org chulu dz’ djó bí kʉ ná ndrŭ ka ndima chu lo Mungu dhó Pidhinga djo.

⁷ Føro mai Yesu pongʉeri ndi unakpa nzá ka ndima “dya bba tso krʉ” ndi si nari njí ri inga kpa nzɨ d’ralo ndrŭ ddi ddiro krʉ dho mwisho si nari njí ri. (Mt. 10:23; 25:31-33) Yesu pongʉe ná fø lo dzá bbʉbbʉnga ko adi nja njʉ. Mamilioni kʉ ná ndrŭ di njʉ ná bbagʉ lu kodhó lod’radha dhi njí gʉni gʉ. Føri kina mamia kʉ ná nzø gøni miniti ró. Ko adi ko dho ka ná lo nji krʉ ndiro ko d’ra hwè lo-i “krʉ ndrŭ tsɨ dho, krʉ ndrŭ bbu dho, ndirigoti krʉ luga ti ná ndrŭ dho d’e.” (Ufu. 14:6) Ro, bbʉbbʉlo kʉ, ri ro nzá ka ndi ka ko d’ra hwè lo-i dz’ djó di ná ndrŭ krʉ dho mwisho si nari njí ri.

8. Ngbaribbai ma Yova si lod’i ndrŭ djo nari djo ká ko ka ko dhu ngbá lo? (Anja ji maddi.)

⁸ Ko ka ko dhu i lo ko tso: Nzá ba chu ndima rr hwè lo-i bbò mbudha njí ná ndrŭ dhó lo ká si di ngbǎ? Yova ma, lod’idha dhi kpakpanga ke bbʉ dhó ná ndidhi Dduna ma na ká si fø ndrŭ nji ngbǎ? (Yoh. 5:19, 22, 27; Mdo. 17:31) I lo dyʉ ndi ró ná andiko ripo nari bbai, Yova “nzɨ adi riji ndi sa ddikpa le ro maddi ri.” Føri rɨngana ke adi riji “krʉ kʉ ná ndrŭ leni le.” (2 Pe. 3:9; 1 Ti. 2:4) Ngbà mai ko chu fø lo ro akononga nari kʉ, Yova nzá d’ra ngbaribbai ma ndi si fø lo nji nari ro ko dho ri. Bbʉbbʉ dhé, ke dho nzá ringani ndi d’ra ndi njie ndirigoti ndi si nji ná lo krʉ ko dho ri.

9. Yova ká d’ra ngbá lo ko dho Biblia nǎ?

⁹ Biblia nǎ Yova d’ra ndi si nji ná njalo d’ra ko dho. Loroji na, Biblia rid’ra Yova pori ndi si “nga kʉ chølo dhi ri ná ndrŭ” ga ndiro kpa rr hwè lo-i ndirigoti kpa ø ndima dhó nyi thika d’e. (Mdo. 24:15; Lu. 23:42, 43) Ná fø lo rili ko dhu bbo na mana kʉ ná nja ngadhudha ko tso.

10. Ko ká ka ko dhu ngbá ngadhudha ko tso?

¹⁰ Nde, bbò mbudha dhi saa na si cheni ná ndrŭ ká si cheni theinga dho ndirigoti ndima é ngadhi gadha dhi ngab’odha ro? Biblia ripo wazi nari kʉ, Yova ma, ndidhó bbasødha ma na si che Armagedoni dhi lɨ nǎ ná ndrŭ ro nzɨ si ga ri. (2 Te. 1:6-10) Nde, ko ká ka ko po ngbá lo bbò mbudha kana si cheni ná ndrŭ ma, chʉ adi ngaba ná lo si che ná ndrŭ ma, ngó dzá lo dho si cheni ná ndrŭ ma, nja ndrŭ si che ná ndrŭ ma na djo? (Muh. 9:11; Zek. 14:13) Ko ká ka ko pori fø ndrŭ kʉ, “nga kʉ chølo dhi ri ná ndrŭ” ndirigoti ndima si gaga ø dz’ djó? Ko nzá chu fø lo ro ri.

CHU KO CHU NÁ LO

11. Armagedoni dhi saa na ká Yova si lod’i ndrŭ djo addu ró ro?

¹¹ Gosi ná saa djo ko chu ná lo kʉ bí ndi kʉ ro. Loroji na, Armagedoni dhi saa na Yova si lod’i ndrŭ djo Kristo djoi na ndima njingʉeni nari ró ro. (Mt. 25:40) Chembø bbai le si lod’i djo ná kpa kʉ, ché na led’ri ná Wakristo ma, Kristo ma na tsotso kongʉe ná ndrŭ. Føri kina ko churi nari kʉ, Kristo djoi kana nja kpa sie go ndima kʉ dz’ djó bbò mbudha tso si ngani nari goti ro ndirigoti kpa si ra ra na Armagedoni tso si ngani nari njí tse. Njati rie go Kristo djoi sie dz’ djó ri ró, ri ka ndi kaka nì thí kʉ bblo ná ndrŭ kó kpa tsotso ndirigoti ndrŭ gba ndima tso kpa na. (Mt. 25:31, 32; Ufu. 12:17) Føri ká kʉ bbo na mana kʉ ná lo addudho?

12-13. “Bbò Babiloni” si sani nari goti ká nja ndrŭ ka ndima si rinji ngbǎ? (Anja ji maddi.)

¹² Bbò mbudha tso si ngani nari goti ndrŭ si “Bbò Babiloni” si sani nari nja, njaro føri si rili ndrŭ no Yova dzá Dimu ngʉ d’ra ndima dho ná lo nga. “Bbò Babiloni” si sani bbò mbudha dhi saa djo, ná føri ká si rili nja ndrŭ dhǒ udha Yova djo?​—Ufu. 17:5; Eze. 33:33.

¹³ Njaro føri sie ddiddi Musa dhó saa na njingʉeni Mizri nǎ ná lo na. Anonga nari kʉ, Mizri nǎ ro Waisraeli ngʉ tuni ná saa na “teteni ná bí kʉ ná ndrŭ” gbangʉe ndima tso Waisraeli na. Njaro fø ndrŭ kana bí kʉ ná ndrŭ ngangʉe udha ndima dhǒ nari tso Musa jangʉe ná Kumi kʉ ná Chadha njingʉeni nari ndima nja nari goti. (Kut. 12:38) Njati fø di ná lo si njini bbò Babiloni si sadha ba nari goti ró, ndirigoti nja ndrŭ si ndima tso gba ko na mwisho si nari njí tse ró, ká ko si ripo føri nga kʉ chø kʉ ná lo ri? Ri nga kʉ føri. Ko adi riji ko dhǒ kodhi ra nǎ Baba dhó sifa, ke e “zølo dhi Mungu, ke nanga nzɨ adi kani lele ri, ke e chi kʉ ná jidha na bbo ndirigoti bbʉbbʉlo na.”b​—Kut. 34:6.

14-15. Nde, ndrŭ ká si cho ró nŭnŭ di ná shinga ba ndima dhengʉe ná saa ma inga ndima dingʉe ná nga ma na djotsina? Aturinga. (Zaburi 33:4, 5)

¹⁴ Nja saa djo ko adi ri rr nja ndrŭ adi ripo, “ri ka ndi é bblo madhó familia nǎ ndrŭ cheni bbó mbudha tso si ngani nari njí ndiro kpa si gaga d’e.” Bbʉbbʉ dhé, følo podha dho adi ndrŭ cho nari kʉ bblo kʉ ná ngaddidha. Ro, ndrŭ nzɨ si cho ró nŭnŭ di ná shinga ba ndima chengʉeni ná saa djotsina dhé ri. Yova kʉ kaka nari bbai adi lod’i ná ke ndirigoti krʉ ddo ró kedhó lonanga vʉdha e chø ndirigoti d’ʉ. (Azø Zaburi 33:4, 5.) Ko ka ko uri u nari kʉ, “dz’ lu djó lod’i ná ke” si chølo nji.​—Mwa. 18:25.

¹⁵ Føri kina ko ka ko pori nari kʉ, cho ró nŭnŭ di ná shinga nzɨ ddikpa ke si ba ndi ngʉ di ná nga djotsina maddi ri. Ri nzá ngani ko pori nari kʉ, nzá Pidhinga dzá hwè lo-i d’rangʉeni ná ngalu ngʉ di ná ndrŭ djo Yova si lod’i ndima e “ndrr” ri. (Mt. 25:46) Dz’ lu djó lod’i ná chølo dhi ke adi ndi dyu lili fø ndrŭ ro ddi ddiro, ko adi ko dyu li kpa ro ná nga djolu. Bbò mbudha dhi saa djo ká Yova si lo nji ngbaribbai ma ná føri ro nzá ko chu ri. Njaro fø ndrŭ kana nja ndrŭ si chu ba ndima chu lo Yova djo, ndima dhǒ udha ke djo ndirigoti ndima tøni ke laidjo ke si rili ndi ró dho tsetse dz’ djó ndrŭ krʉ nyǒ njí ná saa na.​—Eze. 38:16.

16. Ko ká chu ngbá lo Yova djo? (Anja ji maddi.)

¹⁶ Biblia chulu ko churi nari kʉ, Yova adi ndrŭ dhó shinga nja mana na bbo. Ke bbʉngʉe ndidzá Ngba ndiro ko krʉ si cho ró nŭnŭ di ná shinga ba d’e. (Yoh. 3:16) Yova ji ko bbo pli nari ko adi njanja. (Isa. 49:15) Ke chu ko krʉ ko ró dho na. Ke chu ko bblo pli nari dho njati ko dhedhe ma ró, ke si ko gaga dhonalo ke nini lo dju nga nono ko djo føri dzá lo dho ke si ko chungʉe ná lo ngʉ krʉ ko djǒ na. (Mt. 10:29-31) Bbʉbbʉ dhé, ko kʉ bblo kʉ ná sababu na ko uri u nari kʉ, kodhi ji dhi ra nǎ Baba si lod’i ko djo ddi ddiro kaka nari bbai, chø kʉ ná chulu ndirigoti zølo na.​—Yak. 2:13.

17. Gosi ná lo nǎ ká ko si loti ngbá lo djo?

¹⁷ Bbʉbbʉ dhé, ø nanga le tu ná fø lo liri ko nja kodhó lod’radha dhi njí mana na bbo anziro nga djolu. Ko ká ka ko pori fø addudho? Ndirigoti addui ká adi ko cho ko rá anzi lod’radha dhi njí na nzá ko d’i ji ro? Gosi ná lo nǎ kosi fø ngadhudha goti ngʉ.