SOMO 06
Shinga tso ká ngangʉeni ngbaribbai?
“[Mungu] kʉ shinga tø ná nga.” (Zaburi 36:9) Føri ká ni u u? Nja ndrŭ adi ripo shinga nzá le nono ri. Njati rie fø ró, shinga na mana ro nga kʉ ri. Ro rie Yova Mungu i kʉ shinga no ná ke ri ró, føri ridho shinga na mana kʉ nì.a I lo nǎ ko si ngbaribbai ma shinga tso ngangʉeni nari djo Biblia ddi ná lo chu, ndirigoti addudho ma ri kaka ko u fø lo nari.
1. Dz’ ma, dyødyø ma na ká ie nongʉe?
Biblia ripo: “Anziro Mungu nongʉe ra ma, dz’ ma na.” (Mwanzo 1:1) Darasa nǎ lo chu ná kpa (scientifiques) kana bí kʉ ná kpa uri nari kʉ dz’ tso ngangʉeni nga. Mungu ká nongʉe ri ngbaribbai? Mungu njingʉe njí ndidhó “njí dhi kpakpanga na,” føri kʉ kedhó roho takatifu, ndiro ndi no krʉ kʉ ná ritsi d’e, loroji na, dyødyø dhi galaksi ma, dyødyø ma, ndirigoti planete kpari ma na.—Mwanzo 1:2.
2. Mungu ká nongʉe dz’ addudho?
Yova “nzá nongʉe [dz’] ngadhi kusudi ro ri, ro ke njingʉe ri ndrŭ di ri djó d’e.” (Isaya 45:18) Ke nongʉe dz’ ndiro rie bblo kʉ ná didha dhi nga ndrŭ dho ndirigoti ndrŭ ba ndima dhó lo u ná ritsi ndiro ndima di theinga dho d’e. (Azø Isaya 40:28; 42:5.) Darasa nǎ lo zø ná kpa pori nari kʉ, dz’ kʉ bblo pli kʉ ná nga ndirigoti ri ro nzá le ka ddi nja planete na ri.
3. Addui ká liri ndrŭ e njonjo zǎ ró ro?
B’lo Yova no dz’ nari goti, ke nongʉe shi di ná ritsi ri djo. Ya kwanza ke lingʉeri dz’ djonga lili tsó na ndirigoti zǎ na. Føri goti, “Mungu nongʉe ndrŭ ndi ró ji na.” (Azø Mwanzo 1:27.) Addui ká liri ndrŭ e njonjo nja kʉ ná ritsi ró ro? Ko Mungu no ndi ró ji na nari dho, ri ka ndi kaka ko dyø kedhó sifa, loroji na, ko ka ko dho jidha ndirigoti ko ka ko njí chølo. Ke no ko na ná uwezo adi rili ko chu ø luga ma, ko nanga di jini bblo kʉ ná ritsi dho ndirigoti ko njí miziki hwè. Njonjo zǎ ró ro, ko ka ko njinjí Ngano ná ke dho ndirigoti ko ka ko ngʉ kedzá kau.
ANE LONANGA BBO
Anja shinga le nongʉe no ndirigoti Biblia po nononi ná ritsi djo nari kʉ bbʉbbʉlo nari dhǒ ná lo. Aneri ni chu ndrŭ kʉ na ná sifa ká ngbá lo ngaddi ko dho Mungu djo nari.
4. Shinga le nongʉe no
Ndrŭ adi ritsi ró ji thɨ Mungu no ná ritsi ró ro, ná føri adi rili kpa ba madha. Nde nononi ná ritsi ká ka ndi liri ko bbʉ madha ie dho? Aninja VIDEO, Ndirigoti anitilo i ngadhudha djo.
Nononi ná ritsi ró ro ká ndrŭ adi ngbá ritsi ro ma i thɨ?
Krʉ kʉ ná dza ndrŭ chi. Ro nononi ná ritsi ká ie njingʉe? Azø Waebrania 3:4, ndirigoti anitilo i ngadhudha djo:
Nononi ná ritsi kana ro, bbo adi ni nanga ke nari ká kʉ ngbá ri?
Ri ká ka ndi kaka ko uri nari kʉ, ngø ma, ri djó kʉ ná ritsi ma na le nongʉe no? Ká addudho?
Ni ká churi ngbà?
Ni ka ni ba vichapo ndirigoti video jw.org djó fø lo djo ndi tilo ro ““Kitu Hiki Kilijifanya Chenyewe?” ndirigoti “Mawazo juu ya Chanzo cha Uzima.”
“Bbʉbbʉ dhé, krʉ kʉ ná dza ndrŭ chi, ro krʉ kʉ ná ritsi nji nari kʉ Mungu”
5. Biblia po nononi ná ritsi djo ná lo le ka le u dho ná lo kʉ nì
Mwanzo sura 1 nǎ, Biblia tilo dz’ ma, ri djó shi di ná ritsi ma na nongʉeni nari djo. Nde fø maandiko nǎ kʉ ná lo ká ni ka ni u u, inga ri ká kʉ ngì dhé? Aninja VIDEO, ndirigoti anitilo i ngadhudha djo.
Biblia riddi nari kʉ dz’ ma, ri djó shi di ná ritsi ma na le nongʉe ddo aza kana. Nde ni ká riddi fø ddo ddikpa nǎ saa ngʉe 24?
Ni ká riddi nononi ná ritsi djo Biblia ti ná lo kʉ d’u ndirigoti ri ká le ka le u u? Ká addudho inga nzá addudho?
Azø Mwanzo 1:1, ndirigoti anitilo i ngadhudha djo:
Darasa nǎ lo chu ná kpa pori nari kʉ ngø tso ngangʉeni nga. Ro kpadhó ngaddidha tso ká gbani Biblia nǎ ro ni zø ná i lo na ngbaribbai?
Nja ndrŭ adi shinga ká Mungu nongʉe mageuzi (évolution) chulu ma nari dhu ndima tso. Azø Mwanzo 1:21, 25, 27, ndirigoti anitilo i ngadhudha djo:
Biblia ká riddi Mungu thɨngʉe ddikpa shi di ná ritsi ndirigoti ke bbangʉeri ri thika leni bbè, zǎ ndirigoti ndrŭ? Inga ke ká nongʉe shi di ná ritsi dhi “aina” krʉ no?b
6. Ndrŭ kʉ njonjo Mungu nongʉe ná nja kʉ ná ritsi krʉ ró ro
Ko kʉ njonjo Yova nongʉe ná zǎ ró ro. Azø Mwanzo 1:26, ndirigoti anitilo i ngadhudha djo:
Ko Mungu no ndi ró ji na nari dho, ko e uwezo na ko dhǒ jidha ndirigoti ko e zølo na. Fø lo krʉ ká ngbá lo ddi ni dho Mungu djo?
NJA NDRŬ ADI RIPO: “Biblia ripo ritsi noni no ná føri kʉ ngì.”
Nde ni ká adi riddi ngbǎ? Addudho?
LO DZÁ DɄNGA
Yova nongʉe krʉ kʉ ná ritsi.
Lo djolu le ngʉ nari
Biblia ká adi ngbá loddi ngø tso ngangʉeni nari djo?
Mungu ká bbangʉeri krʉ kʉ ná ritsi si mageuzi chulu inga ritsi krʉ ká ke nongʉe no?
Addui ká rili ndrŭ e njonjo nja ritsi ró ro?
NI KA NI CHU NÁ NJA LO
Anja ritsi no ná ke kʉ nì nari dhǒ ná lo nononi ná ritsi chulu.
“Vitu Vyenye Kuwa mu Ulimwengu Vinatufundisha Nini?” (Amuka!, Mwezi wa 9, 2006)
Anja ngbaribbai ma ngba dzá baba ka ndi tu Biblia tilo djo ná nononi ná ritsi djó longa ndidzá ngba dho nari.
Anja mageuzi djo ndrŭ adi ddi ná lo ma, Biblia adi ddi shinga djo ná lo ma na tso ká njunju ma nari.
“Mungu Alitumia Mageuzi ili Kuumba Vitu Mbalimbali?” (Jw.org djó kʉ ná lo)
Aneri ni chu ngbaribbai ma ndrŭ bangʉe ná drrdrr kpà (mufupa) ma, darasa nǎ lo ma na ká ridho shinga le nongʉe no inga ri ká singʉe ndindiro ma nari.
Vitu Vyenye Uzima Vilianza Namna Gani?—Maulizo 5 ya Kujiuliza (broshua)
b Biblia nǎ ritsi dhi “aina” na mana kʉ shi di ná ritsi krʉ.