Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Anciito
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SEPTEMBER 1-7
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 29
Amukake Kukonkela Tunshiyanshiya Tuteendelani a Malembo
wp16.06 pe. 6, kabokosi
Shili Anga Nshiloto Shaamba Pabaabo Bakala Kwiculu
Bweenka mbuli bakaili bangitwe munshimbi, bantu baanji balapenshekwa amishimu ibiibi alimwi balailonda. Balashoma ayi inga bashitilishikwa ashitumwa alimwi amisamu yamishimu. Sombi mwebo teshi mbomweelete kucita. Baibo ilatushomesha ayi: ‘Yehova alabona cishi coonse akupa nkusu kubaabo bashomeka kuli nguwe.’ (2 Maka. 16:9) Yehova, Lesa wancine, ucite nkusu abuumbi kwiinda Satana, alaakumushitilisha na mwacinka manungo muli nguwe.
Kwaamba ayi Yehova amushitilishe, mulyeelete kushiba shintu shimusangalasha lyalo akushicita. Kucakubonenaako, muciindi ca batumwi, Beneklistu baku Efeso bakabunjika mabuku abo oonse aamba shamishimu akwaatenta. (Milimo 19:19, 20) Amwebo kwaamba ayi Lesa amushitilishe, mulyeelete kusowa shitumwa, mabuku aamba shamishimu, shakulishitilisha alimwi ashimwi shicatene amishimu ya shibanda.
Amukonkele Baibo Nshoiisha Pamakani Alufu
13 Na tamucishi kabotu nsheenga mwaciita pamilawo imwi ya malilo, amupaile kuli Yehova, akumusenga calushomo ayi amupe busongo. (Amubelenge Jemusi 1:5.) Lyalo amulangoole Baibo nshoiisha kwiinda mumabuku esu. Na kaciyandika amwiipusheko bamanene mulibungano. Teshi bakamulwiite nshomweelete kucita, sombi balaakumucafwa kucana njiisho shamu Baibo nsheenga mwasebensesha, mbuli sheesho nshetwabandikawo mumutwi uyu. Kucita sheeshi kulaakumucafwa kwiisha “nkusu shanu shakuyeeya,” isho sheshi shikamucaafwe “kupansaanya cibotu acibiibi.”—Ebu. 5:14.
w18.11 pe. 11 pala. 12
‘Ndaakweenda Mulushinisho Lwanu’
12 Tunshiyanshiya alimwi amicito iteendelani amalembo. Beshikamukowa, bantu mbotusebensaabo alimwi ambotwiiyaabo inga batwiita kukusekelela. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tuleye bweelesho bwakwaabanamo lubasu mukusekelela kutalemeki Yehova? Tulyeelete kushiba Yehova mbwabona kusekelela kwamushobo uyo. Ceenga catucafwa, nkubelenga makani acanika mumabuku esu ayo atondesha kusekelela kupukite uko mbokwakatalika. Kuliibalusha makani amu Malembo atondesha ncotutacitiliko kusekelela kwamushobo uyu, inga kwatucafwa kushinisha ayi tutokweenda munshila ‘ikondelesha Mwaami.’ (Efe. 5:10) Kucinka manungo muli Yehova alimwi amu Maswi akwe ancine, kulaakutucafwa kuleya ‘kuloonda bantu.’—Tus. 29:25.
Buboni Bwakumushimu
Nobamakwesu Bacanike—Amube Beneklistu Bashimpite Lwakumushimu
5 Amwiiye “kuyeeya kabotu” akukushitilisha. (Tus. 3:21, NWT) Muntu uyeeya kabotu alayeeyawo cakubikila maano kaatana kusala shakucita. Aboobo amusebense cankusu kwiiya kuyeeya kabotu akutolelela kucita boobo. Ino nceebonshi? Nceebo cakwaamba ayi basankwa bacanike baanji munshiku shino balasalawo shakucita ceebo ca mbobayeeya ambobalinyumfwa. (Tus. 7:7; 29:11) Kwiilikaawo, shintu shiba pama TV, mumafilimu alimwi apa intaneti, inga shakuma mbomuyeeya anshomucita. Sombi ino nshiinshi nsheenga mwaciita kwaamba ayi mwiiye kunoyeeya kabotu? Cakutaanguna, amwiiye njiisho shamu Baibo akuyeeya shibotu shiswaamo na mwashikonkela. Lyalo amukonkele njiisho isho kwaamba ayi shimucaafwe kusala kucita shintu sheenga shasangalasha Yehova. (Amubelenge Kulumbaisha 119:9.) Na mweeya kucita cintu ici ciyandika, cilaakumucafwa kuba musankwa Mwineklistu ushimpite lwakumushimu. (Tus. 2:11, 12; Ebu. 5:14) Amuyeeye mbweenga kuyeeya kabotu kwamucafwa mubukaalo ubu bobilo: (1) mbomucita shintu kubenankashi alimwi (2) ndyemutoosalawo shakucita pamakani ambomufwala ambomulibotesha.
SEPTEMBER 8-14
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 30
“Mutanengeshi Kuba Mukandu Nabi Kuba Mubile”
w18.01 mape. 24-25 mapa. 10-12
Ino Ndusuno lwa Buyani Lweenga Lwatupa Kuba Alusangalalo Lwancinencine?
10 Kwalo, soonse tulayandika maali. Alimwi inga atushitilisha mumbasu shimwi. (Shiku. 7:12) Ano sa muntu inga waba alusangalalo lwancinencine na kaacitebo shintu nshayandika? Ee! (Amubelenge Shikushimikila 5:12.) Aguli mwanaakwe Jake wakalemba ayi: “Mutanengeshi kuba mukandu nabi kuba mubile, sombi mumpebo cakulya cangu ca nshiku shoonse.” Inga twashiiba ncaatakalinga kusunini kuba mukandu ceebo wakatolelela kusansulula ayi, taakalinga kusuni kweeleshekwa kwiipa mukwiinga kwiipa nakwiinga kwakasebaanya liina lyakwe Lesa. Ano ino nceebonshi wakapaila ayi atabi mubile? Wakalemba ayi: “Ceebo na ndaba ashiinji inga ndamuluba akwaamba ayi, ‘Anu [Yehova] ngani?’” (Tus. 30:8, 9) Mpashi inga mwayeeya bantu bamwi bashoma mububoni bwabo muciindi cakucinka manungo muli Lesa.
11 Abo basunishishi maali inga tabakonshi kumusangalasha Lesa. Yesu wakaamba ayi: “Taaku muntu weenga wasebensela baami bobilo, mukwiinga ulapata womwi akusuna umwi, nabi kunyumfwila womwi akusuula umwi. Nkokwaamba ayi tamukoonshi kusebensela Lesa abuboni.” Wakeelikaawo akwaamba ayi: “Mutanoolibikila bubile pacishi ca panshi pano, apo tubambala andalabwa mposhinyonyoola alimwi abeepi mpobenjila akwiipa. Sombi amulibikile bubile bwanu kwiculu, uko tubambala nabi ndalabwa nkoshitanyonyooli abeepi nkobatakoonshi kwinjila.”—Mate. 6:19, 20, 24.
12 Baanji bakacana kwaamba ayi kukala buumi bwakutalila shiinji kulabapa kuba alusangalalo alimwi akuba aciindi cinene cakusebensela Yehova. Ba Jack bakala ku United States, bakoolisha ŋanda yabo inene alimwi a bisinesi yabo mukwiinga bakalinga kucishi ayi kucita boobo kwakalinga kusa mukupa kwaamba ayi bacikonshe kusebensa bupainiya pomwi abakaabo. Bakaamba ayi: “Tecakalinga cuubu kuulisha ŋanda yesu ibotu pomwi amusena wesu. Sombi kwa myaaka iinji, ndakalinga kuboolela kuŋanda kandefukite ceebo ca mapensho akuncito. Bakaangu basebensa bupainiya bwaciindi coonse, balo bakalinga kusangalala lyoonse. Bakalinga kwaamba ayi, ‘Ndicite munene wancito winditeewo pa boonse!’ Ano ceebo cakwaamba ayi andime pacecino ciindi ntosebensa bupainiya, soonse sobilo tutosebensela muntu omwi, Yehova.”
w87 5/15 pe. 30 pala. 8
Amuloonde Yehova Lyalo Mulaakusangalala
◆ 30:15, 16—Ino shakubonenaako ishi shitotwiisha nshi?
Shakubonenaako ishi shitotondesha muntu mulyabi mbwasunishisha kuba ashiinji. Minshuundu ilanwa bulowa buunji bweenka muntu mulyabi mbwasunishisha kuba amaali aanji na kuba ankusu shiinji. Ubu bweenka mbocibete a shuumbwe, ashalo tashisuliiwo shilatolelela kulindila kubikamo bantu bafwa. Muntu utashali ulatolelela kulilila kuba abaana. (Matalikilo 30:1) Inshi yakayuma kucilanga ilanwa maanshi oonse muciindi ciniinibo na mfuula yaloka akuyuma alimwi. Alimwi mulilo watenta shintu shoonse shawalwa muli nguwo, ulanyaka akukusha tumililo tweenga twatenta shimwi shicata mulilo sheenga kashili pafwiifwi. Ubu bweenka mbobabete abantu balyabi. Sombi abo batanjililwa abusongo bwakwe Lesa, teshi mbobabete.
w11 6/1 pe. 10 pala. 4
Nsheenga Mwaciita Kwaamba Ayi Munosebenseshabo Maali Ngomubaawo
Munosungaako maali na kuli nshemusuni kuula. Nabi kwaamba ayi kusunga maali inga caboneka kuba cakalekale, kusunga maali na mulisuni kuula shintu shimwi ninshila ibotu abuumbi yeenga yamucafwa kutalinjisha munkongole. Kucita sheeshi kulacafwa bantu kutanjila munkongole akuleya kuba amapensho mbuli kuboosha maali aanji uko kweenga kwapa kwaamba ayi mutengo ukomeneneeko wacintu cili coonse nceenga boola. Baibo ilaamba ayi tulongolo tulicite ‘busongo’ ceebo “tulabambila limwi shakulya cilimo” shakusa mukulya kunembo.—Tushimpi 6:6-8; 30:24, 25.
Amube Beensu Bakwe Yehova Kwamuyayaya!
18 Cili kabotu kunolilanga langa kwaamba ayi tushibe mbotulinyumfwa pa maali. Amuliipushe ayi: ‘Sa liinji ndayeeya pamaali alimwi ansheenga ndoola? Sa na ndakongola maali ndacelwa kwaboosha ceebo cakuyeeya ayi uyo wankongwesha taatoyeeya kwaasebensesha conoono? Sa kuba amaali kulampa kulinyumfwa kuyandika kwiinda bamwi sombi kacimbeta ciyumu kutondesha mushimu wa bwaabi? Sa ndayeeya ayi na bamakwesu abenankashi balicite maali aanji nkokwaamba ayi balisunishi maali kwiinda Yehova? Sa ndasuna kubabo bushicibusa abantu babile lyalo akukaka kuba bushicibusa abakandu?’ Twakapekwa coolwe cinene cakuba beensu bakwe Yehova. Sombi inga twatolelelabo kuba beensu bakwe na twacita nsheenga twacikonsha kuleya kusunishisha maali. Na twacita boobo, Yehova teshi akatushiyewo!—Amubelenge Bene Ebulu 13:5.
Buboni Bwakumushimu
w09 4/15 pe. 17 mapa. 11-13
Busongo Bwakwe Yehova Bulabonekela Mushintu Nshaakalenga
11 Kuli shiinji sheenga tweeya kuswa ku kanyama kaniini keetwa ayi cibila. (Amubelenge Tushimpi 30:26.) Kanyama aka kalicite matwi afwiifwi alimwi amyeendo ifwiifwi. Kanyama aka kaniini kaleekala mushimabwe. Kalacikonsha kulishitilisha ceebo cakwaamba ayi kalabona kabotu, alimwi kalashitilishikwa kwaamba ayi katalikwi kushinyama sheenga shakalya mukwiinga kalakala mumalyango na mushimfwengo shamu mabwe. Kanga cibila takakuli kabotu na kalibo keenka, nceceeco ncekakalila pomwi atubye, alimwi na tuli pomwi, tulalishitilisha akunyumfwa kukasaala muciindi ca mupewo.
12 Ino nshiinshi sheenga tweeya kuli kanga cibila? Cakutaanguna ncakwaamba ayi kanyama aka takalitoli nkweenga kalibika mumapensho. Ceebo cakwaamba ayi meenso ankako alabona shintu shili kulaamfu, kalacikonsha kubona shinyama sheenga shakalya kashicili palaale, alimwi kaleekala pafwiifwi a malyango na shimfwengo mokakala kwaamba ayi na kabonabo shinyama sheenga shakalya kacicilaamo. Aswebo tulyeelete kuba ameenso acikoshanyo ayo eenga acikonsha kubona shili palaale kwaamba ayi tunocikonsha kubona bwangu shintu shibiibi shili mucishi cakwe Satana. Mutumwi Pita wakacenjesha Beneklistu ayi: “Amucenjele akunoolibambite lyoonse mukwiinga Mubiibi, mulwani wanu, utokweendaanabo anga ninkalamu ifwite nsala itooyandoola wakulya!” (1 Pit. 5:8) Yesu ndyaakalinga pacishi, wakalinga kucenjete, wakalinga kufwambaana kubona Satana mbwakalinga kusebensa cankusu kwaamba ayi amuyuunge kubishila Lesa. (Mate. 4:1-11) Yesu wakatondesha cakubonenaako cibotu ku bashikwiiya bakwe.
13 Nshila yomwi mbweenga twaba bacenjete, nkwiinda mukucita shintu shakumushimu Yehova nshaatulwita kucita kwaamba ayi tulishitilishe lwakumushimu. Tatweelete kunobona anga kubelenga Maswi akwe Lesa akucanika kumabungano a Bwineklistu takuyandiki bunene. (Luka 4:4; Ebu. 10:24, 25) Kwiilikaawo, bweenka cibila mbwashitilishikwa ceebo cakucanika pomwi atubye, aswebo tulyeelete kunocanika pomwi a Beneklistunyinesu kwaamba ayi tunoyuminishanya. (Loma 1:12) Na katucita shoonse sheenga shapa kwaamba ayi Yehova atushitilishe, ingayi tutokwaamba bweenka bwakaamba shikulumbaisha Defedi, uyo wakalemba ayi: “[Yehova] ngomwaandami wangu, ndyelilinga lyangu lya mabwe alimwi ngomupulushi wangu.”—Kulu. 18:2.
SEPTEMBER 15-21
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 31
Nsheenga Tweeya Kumaswi Mushali Mwanakashi Ngaakalwiita Mwanaakwe
w11 2/1 pe. 19 mapa. 7-8
Amwiishe Bana Banu Kuba Amibo Ibotu
Amubaiishe shoonse pamakani akoonana. Kucenjesha baana kulayandika. (1 Bene Kolinto 6:18; Jemusi 1:14, 15) Nacibi boobo, Baibo ilaamba koonana ayi ncipo kuswa kuli Lesa, kuteshi ayi nkoose kuswa kuli Satana. (Tushimpi 5:18, 19; Lwiimbo lwakwe Solomoni 1:2) Bana banu kubalwiitabo ayi konaana takubete kabotu, inga kwapa kwaamba ayi batashibi cancine camu Baibo. Mwanakashi umwi waku France waliina lya Corrina wakaamba ayi: “Bashali bangu balaambawo abuumbi pamakani akoonana, ici cakapa kwaamba ayi ntalike kubona anga koonana nkubiibi.”
Amushinishe kwaamba ayi bana banu mwabalwiita cancine pamakani akoonana. Mushali umwi waku Mexico waliina lya Nadia wakaamba ayi: “Lyoonse bana bangu ndabalwiita ayi koonana nkubotu, teshi kubiibi, alimwi Yehova Lesa wakapa bantu cipo ici kwaamba ayi kabalisangalasha. Sombi beeletebo koonana mbaabo bali mucikwati. Cipo ici inga catupa kusangalala na kuba amapensho kweelana ambweenga twacisebensesha.”
ijwhf mutwi 4 mapa. 11-13
Mbweenga Mwabandika Abaana Pamakani Akunwa Bwalwa
Amucitewo comwi kwaamba ayi mubandike amwanaanu pamakani akunwa bwalwa. Mushali musankwa wa liina lya Mark waku Britain wakaamba ayi: “Bacanike tabacishiiwo shibiibi sheenga shaswaamo mukunwa bwalwa. Ndakeepusha mwanaangu musankwa ucite myaaka 8 na ncibotu nabi na ncibiibi kunwa bwalwa. Ndakabandika anguwe ciindi ndyetwakalinga kubandika alimwi ndakamwiipusha munshila yakalinga kukonsha kumubeta yuubu kwaamba nshaakalinga kuyeeya pamakani akunwa bwalwa.”
Inga mwapa kwaamba ayi mwaana ayeeyewo abuumbi pa shibiibi sheenga shaswaamo mukunwa bwalwa na kamuboshaawo lyobilo lyobilo kubandikaawo anguwe pamakani aya. Kweelana aciimo nceenga kaabetewo mwaana, inga mwabandikaakwe pamakani abwalwa ndyemutomwiisha pashintu shimwi mbuli mbwaaelete kweenda munshila alimwi apa makani akoonana.
Amutondeshe cakubonenaako kubana banu. Baana bali anga mbutonje, balakonkela bunene shicita bantu mbobacanikaabo. Makani amwi akalangoolwa alatondesha ayi baana balakonkela bunene cakubonenaako ca shintu bashali babo nshobacita. Ici citosansulula ayi, na mulanwa bwalwa kwaamba ayi muceesheko kulisukama, mwanaanu alaakubona ayi kunwa bwalwa njenshila mbweenga waceeshako shintu shisukamika mubuumi. Aboobo mulyeelete kutondesha cakubonenaako cibotu kubana banu. Amushinishe ayi mutoonwa bwalwa munshila yeelete.
g17.6 pe. 9 pala. 5
Mbweenga Mweeisha Baana Kuliceesha
Amumwiishe kupako bamwi. Amucafwe mwaana kushiba ayi “kupa kulasangalasha abuumbi kwiinda kutambula.” (Milimo 20:35, NWT) Ino inga mwamucafwa buyani? Inga mwalemba meena abantu mbomusuni kucafwa kuula shintu, mbeenga mwacaafwa na kuli nkobasuni kuya, alimwi ambeenga mwacaafwa kubamba shintu shimwi na kuli shanyonyooka. Lyalo inga mwayaakwe mwaana ndyemutooya mukubacafwa. Amuleke kwaamba ayi abone mbomuba alusangalalo ndyemutocafwa bamwi. Na kamucita boobo, mulaakucafwa mwanaanu kuba uliceesha.—Njiisho yamu Baibo: Luka 6:38.
Buboni Bwakumushimu
w23 05 pe. 22 pala. 6
Mutaleki ‘Mulilo Wakwe Yehova’ Kushimika
6 Maliya wakalinga kucite bushicibusa buyumu a Yehova alimwi wakatolelela kuyumya lushomo lwakwe. Wakalinga kwaashi kabotu Malembo. Alimwi wakalinga kucana ciindi cakukutumana kuyeeya pasheesho nshaakalinga kwiiya. (Luka 2:19, 51) Ncakutatoonsha kwaamba ayi kuba abushicibusa buyumu a Yehova kwakapa kwaamba ayi Maliya abe mwanakashi uli kabotu abuumbi. Munshiku shino, banakashi baanji beebetwe baleelesha kukonkela cakubonenaako cakwe Maliya. Kucakubonenaako, nankashi waliina lya Emiko wakaamba ayi: “Kaantana kweebwa ndakalinga kucite mulongo wakucita shintu shakumushimu. Sombi ndyendakeebwa, beebangu mbobakalinga kupaila lyoonse akutanjilila kulambila kwamukwashi. Aboobo ndakesa mukushiba ayi ndakatalika kunoocinkabo manungo muli mbabo kwaamba ayi bayumye lushomo lwangu. Ndakesa mukushiba ayi ndakalinga kuyandika kutolelela kuyumya bushicibusa bwangu a Yehova nemwiine. Aboobo ndacana ciindi cakuba neenka kwaamba ayi mpaile kuli Lesa, kubelenga Baibo akukutumana kuyeeya pa Maswi akwe.” (Gala. 6:5) Nobanakashi nomweebetwe, na mwatolelela kuyumya bushicibusa bwanu a Yehova, beebanu balaakunoomulumbaisha akumusuna abuumbi.—Tus. 31:30.
SEPTEMBER 22-28
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA SHIKUSHIMIKILA 1-2
Amutolelele Kwiisha Bacanike
w17.01 mape. 27-28 mapa. 3-4
‘Ukabike Shintu Ishi Mumaansa Abantu Bashomeka’
3 Sobaanji tuliisuni incito njetusebensa mulibunga lyakwe Lesa, alimwi tulasuna kutolelela kusebensa ncito iyo. Cabicaako ncakwaamba ayi, kuswabo muciindi cakwe Adamu, bamulishalane lyomwi alyomwi balakula akufwa, lyalo kulesa lishalane limwi. (Shiku. 1:4) Munshiku shino, ishi shilapa kwaamba ayi Beneklistu bancine cinobabetako ciyumu. Incito bantu bakwe Yehova njobasebensa itooya cikomenenakobo alimwi cimwi ciindi ashalo nshila bwakusebensa ncito iyi shilafula. Na twatalika kusebensa ncito shipya, tulasebensesha nshila shipya, alimwi liinji tulasebensesha shintu nshebatopanga munshiku shino. Banene bamwi mpashi cilabayumina kusebensesha shintu shitopangwa munshiku shino. (Luka 5:39) Nabi kwaamba ayi bamwi banene balicishi bwakusebensesha shintu ishi, tabaciteewo nkusu mbuli nshobakalinga kucite kabatana kukula. (Tus. 20:29) Aboobo banene balyeelete kwiisha bacanike bwakusebensa ncito kwaamba ayi banosebensako ncito shimwi mulibungano.—Amubelenge Kulumbaisha 71:18.
4 Batanjilila mulibunga lyakwe Lesa mpashi inga cabayumina kupako bacanike mikuli. Bamwi balaloonda ayi mikuli njebacite inga yapekwa kubamwi. Bamwi balayeeya ayi na bapa bacanike mikuli inga kabatasebensi kabotu. Lyalo bamwi balabona ayi tabaciteewo ciindi cakwiisha bamwi bwakusebensa ncito. Abalo bacanike tabeelete kucileka kukalika moyo na bacelwa kupekwa mikuli mulibungano.
Buboni Bwakumushimu
Baibo Nshoyaamba Pamakani Amaali Alimwi Anciito
Lesa alisuni ayi tunoosangalala muncito yesu. Baibo ilaamba ayi: ‘Cintubo ciindaawo kubota muntu nceenga wacita . . . nkusangalala musheesho nshaakayuwila.’ (Shikushimikila 2:24) Yehova alasebensa cankusu. Na katukonkela cakubonenaako cakwe kwiinda mukusebensa cankusu alimwi cakubikila maano, tulalengesha kwaamba ayi asangalale alimwi tulalinyumfwa kabotu.
Incito ilayandika. Sombi tayeelete kuba cintu ciyandika abuumbi kwiinda kulambila Yehova. (Joni 6:27) Yehova wakatushomesha ayi na twabika panembo shintu shakumushimu, alaakutupa shintu nshetuyandika lwakumubili.
SEPTEMBER 29–OCTOBER 5
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA SHIKUSHIMIKILA 3-4
Amuyumye Cikwati Canu
ijwhf mutwi 10 mapa. 2-8
Nsheenga Twaciita Kwaamba ayi Katutabikili Bunene Maano ku Fooni na Tabuleti
● Beebene na kabasebensesha kabotu mafooni na matabuleti, cikwati cabo inga cayuminaako. Kucakubonenaako, beebene bamwi balabandikishanya amuntu ngobeebenaaakwe na tababete pomwi.
“Kutumabo maswi aniini mbuli akwaamba ayi ‘ndimusuni’ nabi akwaamba ayi ‘ndamuyeeya’ inga apa kwaamba ayi musankwa amwanakashi basunane abuumbi.”—Mbobakaamba ba Jonathan.
● Beebene na kabatasebenseshi kabotu mafooni na matabuleti, mucikwati cabo inga mwaba mapensho. Kucakubonenaako, beebene bamwi balaba bunene pamafooni na pamatabuleti cakwaamba ayi tababiiiwo aciindi cakuba pomwi amuntu ngobeebenaakwe na kumubibikilako maano.
“Cimwi ciindi ndabona ayi beebangu balaalilwa kubandika andime ceebo cakwaamba ayi ndaba pafooni.”—Mbobakaamba ba Julissa
● Bantu bamwi balaamba ayi inga bacikonsha kubandikishanyabo kabotu nabi kwaamba ayi kabali pafooni na patabuleti. Muntu umwi wakeeya pa buumi bwa bantu wa liina lya Sherry Turkle wakaamba ayi: “Kwaamba ayi inga wacikonsha kucita shintu shobilo paciindi comwi kwakubula lipenshi, mbubeshi bwiine bwakwansa.” Alimwi wakaamba ayi: “Na tulisuni kucita shintu shiinji pa linkanda lyomwi, tulakwaalilwa kushicita kweelana ambotweelete kushicita.” Ncakutatoonsha kwaamba ayi nabi kwaamba ayi bantu balabona ayi kucita shintu shiinji paciindi comwi kulibo kabotu, teshi mbocibete.
“Ndanyumfwa kabotu kubandika abeebangu, sombi nshinyumfwi kabotu na katubandika kumwi kabacita shimwi. Na kabacita shintu shimwi ndyetutobandika ndabona ayi nabi kaantapo inga kabalinyumfwabo kabotu kulilabo kabali afooni na tabuleti yabo.”—Mbobakaamba ba Sarah.
Cancine ncakwaamba ayi: Mbomusebensesha fooni na tabuleti inga kwapa kwaamba ayi cikwati canu ciyume na kuba amapensho.
w23.05 mape. 23-24 mapa. 12-14
Mutaleki ‘Mulilo Wakwe Yehova’ Kushimika
12 Ino beebene inga bacikonkela buyani cakubonenaako cakwe Akwila a Pulisila? Amuyeeye pashintu shiinji nshomuyandika kucita mbuli beebene. Sa inga mwasebensela pomwi incito isho muciindi cakusebensa nweenka? Kucakubonenaako, Akwila a Pulisila bakalinga kusebensela pomwi muncito yakushimikila. Sa amwebo lyoonse mulacana ciindi cakusebensela pomwi muncito yakushimikila? Kwiilikaawo, Akwila a Pulisila bakalinga kusebensela pomwi incito yakumubili. Mpashi mwebo awooyo ngomweebenaakwe tamusebensi incito yomwi yakumubili, nacibi boobo, sa inga mwacana ciindi cakusebensela pomwi incito shapaŋanda? (Shiku. 4:9) Na kamusebensela pomwi incito, mulaakuba aciindi cakubandika alimwi mulaakulinyumfwa ayi mulasebensela pomwi. Ba Robert aba Linda mbeebene bekala mucikwati kwamyaaka iindilila 50. Ba Robert bakaamba ayi: “Kwaambabo lushinisho, tatucani ciindi cinene cakucita shakulikondelesha pomwi. Sombi na ntoosansha mbale lyalo bakaangu kabashipukuta, nabi na ndyentosakwita lyalo bakaangu besa mukuncafwa, ndakondwa abuumbi. Kusebensela pomwi kulatupa kuba bacatene. Alimwi twatolelela kusunana abuumbi.”
13 Nacibi boobo, mulyeelete kwiibaluka kwaamba ayi kubabo pomwi inga takupi kwaamba ayi mube bacatene. Nankashi umwi weebetwe ukala ku Brazil wakaamba ayi: “Munshiku shino, tulicite shakucita shiinji, aboobo ncuubu kutalika kuyeeya ayi tulacana ciindi cakuba pomwi ceebo cakuyeeya ayi tulekala muŋanda yomwi. Ndakesa mukushiba ayi tulayandika kucita shiinji kuteshi kubabo pomwi. Ndyeelete kubikila maano ku wooyo ngonjebenaakwe.” Amunyumfwe ba Bruno aba Tays bakaabo, mbobashinisha kunoobikilana maano. Ba Bruno bakaamba ayi: “Ndyetutobandika tulabika mafooni esu palubasu kwaamba ayi tusangalale ndyetubete pomwi.”
14 Ano ino nshiinshi nsheenga mwaciita na mwebo awooyo ngomweebenaakwe tamusangalali kuba pomwi? Mpashi inga caba ayi shintu nshomusuni shilipusene na mpashi mulakalashanya. Ino nshiinshi nsheenga mwaciita? Amuyeeye pacakubonenaako ca mulilo ncetwalinga twabandikawo. Taushikilibo kutalika kunyaka peenkapo. Inga mwayandika kubikaako tusaala lyalo akunobikaako nkuni shinene paniini paniini. Amwebo mpashi inga mwayandika kutaanguna kunoocana ciindi ciniinibo cakuba pomwi bushiku abushiku. Ndyemuli pomwi amushinishe kucita shintu shimusangalasha noonse muciindi cakucita shintu sheenga shakalasha umwi. (Jemu. 3:18) Kucita boobo kulaakumucafwa kutalika kusunana abuumbi.
Mutaleki ‘Mulilo Wakwe Yehova’ Kushimika
3 Beebene balyeelete kusebensa cankusu kuyumya bushicibusa bwabo a Yehova kwaamba ayi bataleki ‘mulilo wakwe Yehova’ kushimika. Ino kuba abushicibusa buyumu a Yehova inga kwabacafwa buyani mucikwati cabo? Na beebene kababikila maano ku bushicibusa bwabo a Ishiwabo wakwiculu, cilaakubabeta cuubu kukonkela butanjilishi bwakwe, ico ceshi cikabacaafwe kuleya akukoma mapensho eenga apa kwaamba ayi bacileeke kusunana abuumbi. (Amubelenge Shikushimikila 4:12.) Abo bacite bushicibusa buyumu a Yehova baleelesha kukonkela cakubonenaako cakwe akutondesha mibo njaacite mbuli kubota moyo, kukalika moyo alimwi akulekelela. (Efe. 4:32–5:1) Na beebene kabatondesha mibo iyi, cilaakubabeta cuubu kusunana abuumbi. Nankashi waliina lya Lena, uyo wekala mucikwati kwamyaaka iindilila 25 wakaamba ayi, “Ncuubu kusuna akulemeka muntu ucite bushicibusa buyumu a Yehova.”
Buboni Bwakumushimu
Inga Twekala Kwamuyayaya
7 Alimwi Yehova wakatulenga amoyo wakusunishisha kutolelela kuba abuumi. Baibo ilaamba pabantu ayi Lesa “wakabika buumi bwamuyayaya mumyoyo yabo.” (Shiku. 3:11) Nceceebo comwi ncotubonena lufu ayi ngumulwani. (1 Koli. 15:26) Na twaciswa abuumbi, sa tulekalabo akulindila ayi tufwe? Sobwe. Liinji tulaya kucipatela alimwi cimwi ciindi tulanwa musamu kwaamba ayi tube kabotu. Alimwi tulacita shoonse nsheenga twacikonsha kwaamba ayi tutafwiiwo. Alimwi na shikamukowa na shicibusa wacanike nabi munene wafwa, cilatucisa abuumbi kwaciindi cilaamfu. (Joni 11:32, 33) Inga twatolelela kwiiya kwamuyayaya alimwi tulicite moyo wakusunishisha kukala kwamuyayaya mukwiinga Mulengi wesu shilusuno mbwaakatulenga. Ncakutatoonsha alaakupa kwaamba ayi tukacikoonshe kukala kwamuyayaya. Sombi kuli sheebo ashimwi sheenga shatupa kushoma kwaamba ayi inga twekala kwamuyayaya. Amuleke tubandike Yehova nshaakacita kale kale alimwi anshatoocita pacecino ciindi isho shitondesha kwaamba ayi luyaando lwakwe talukwe kwaaluka.
OCTOBER 6-12
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA SHIKUSHIMIKILA 5-6
Mbotutondesha Bulemu Kuli Lesa Wesu Wiinditeewo
w08 8/15 mape. 15-16 mapa. 17-18
Amulemeke Yehova Kwiinda Mukutondesha Bulemu
17 Tulyeelete kutondesha bulemu ndyetutolambila Yehova. Lilembo lya Shikushimikila 5:1 lilaamba ayi: “Kamucenjela ndyemuya muŊanda yakwe Lesa.” Mose alimwi a Joshuwa, bakalwiitikwa kufuula nsapato shabo ciindi ndyebakalinga pamusena usalalite. (Kulo. 3:5; Joshu. 5:15) Bakalinga kweelete kucita boobo kwaamba ayi batondeshe bulemu na kuloonda. Bapailishi bene Isilaeli bakalwiitikwa ayi kabafwala tuputula twamukati “kuloondesha kuba matakosha.” (Kulo. 28:42, 43) Ici cakabacafwa kutatondesha matakosha abo ciindi ndyebakalinga kusebensela pacipaililo. Womwi awomwi mumukwashi wamupailishi wakalinga kweelete kukonkela mulawo wakwe Lesa pamakani akutondesha bulemu.
18 Aboobo twabona kwaamba ayi bulemu bulayandika pakulambila. Tulyeelete kunocita shintu cabulemu kwaamba ayi tulemekwe. Tatweelete kunoobeca bantu kuba nga tulicite bulemu. Sombi tulyeelete kuba babulemu mushintu nshetucita alimwi anshetuyeeya mumoyo wesu, uyo Lesa ngwaabona. (1 Samwe. 16:7; Tus. 21:2) Tulyeelete kutondesha bulemu mushintu shoonse nshotucita, kutondesha bulemu kubantu, mbotulibona alimwi ambotulinyumfwa. Aboobo tulyeelete kutondesha bulemu ciindi coonse, mushintu nshotwaamba alimwi anshotucita. Inga caba ayi mumibo yesu, mbotucita shintu, mbotufwala, tulyeelete kukonkela maswi mutumwi Paulo ngaakaamba akwaamba ayi: “Swebo tatusuni kwaamba ayi bantu batongooke mulimo wesu kwiinda mukubashinkilisha. Sombi mushintu shoonse tulalitondesha ayi tuli basebenshi bakwe Lesa.” (2 Koli. 6:3, 4) ‘Tulatondesha ayi tulashomeka kwaamba ayi balemeke maswi akwe Lesa Mupulushi wesu mushintu shoonse.’—Taitasi 2:10.
w09 11/15 pe. 11 pala. 21
Amwiiye Baibo Kwaamba ayi Munopaila Mipailo Ibotu
21 Yesu pakupaila wakalinga kutondesha bulemu alimwi taakalinga kutoonsha. Kucakubonenaako, kaatana kubusha Lasalo, “wakalanga kwiculu akwaamba ayi: ‘Ndamulumba Ta ceebo mwanyumfwa ncendasenga. Ndishi kwaamba ayi lyoonse mulanyumfwa nceenga ndaseenga.’” (Joni 11:41, 42) Sa amwebo mipailo njemupaila ilatondesha ayi mulatondesha bulemu alimwi tamutoonshi? Na mwabelenga bunene mupailo wakututondesha mbotweelete kupaila uyo Yesu ngwaakapaila cabulemu, inga mwacaana kwaamba ayi shintu shiyandika abuumbi nshaakaambawo nkusuna kwaamba ayi liina lyakwe Yehova lisalashikwe, kwaamba ayi Bwaami bwakwe buse, alimwi akwaamba ayi kuyanda kwakwe kucitwe. (Mate. 6:9, 10) Ano amuyeeye pa mipailo njemupaila. Sa ilatondesha ayi mulibusuni abuumbi Bwaami bwakwe Lesa, kucita kuyanda kwakwe, alimwi akwaamba ayi liina lyakwe lisalashikwe? Mipailo yanu ilyeelete kutondesha ayi shintu ishi mulishisuni.
Sa Mulilibambite Kwaaba Buumi Bwanu Kuli Yehova?
5 Ino mulyeelete kucita buyani kwaamba ayi mwaabe buumi bwanu kuli Yehova? Mulashomesha Yehova mumupailo ayi mulaakunolambila nguwe eenkabo alimwi mulaakubika panembo kucita kuyanda kwakwe mubuumi bwanu. Lyalo mulamushomesha ayi mulaakutolelela kumusuna ‘amoyo wanu woonse, abuumi bwanu boonse, amiyeeyo yanu yoonse alimwi ankusu shanu shoonse.’ (Maako 12:30) Mulalyaaba kuli Yehova kamulibo nweenka. Mubupusano, kubombekwa kulacitwa kunembo lya bantu baanji; alimwi bamwi balashiba ayi mwakalyaaba kuli Lesa. Kulyaaba ncishomesho ciyandika abuumbi. Mulyeelete kuba bashinishite kucita kweelana ambomwakashomesha Yehova alimwi alakwe mbwaamulangila kucita.—Shiku. 5:4, 5.
Buboni Bwakumushimu
Miipusho Kuswa Kubeshikubelenga
Lilembo lya Shikushimikila 5:8 litokwaamba sha mweendeleshi ulyaatilila bapenshi akubeendelesha munshila italuleme. Mweendeleshi uyo alyeelete kwiibaluka kwaamba ayi kuli umwi umwiinditeewo na umweendelesha utoomubona. Alimwi inga kwaba abamwi bacinenenene bamwiinditeewo. Cabicakobo ncakwaamba ayi mfulumeende sha bantu, bacinenenene baanji tabeendeleshi kabotu, alimwi bapenshi mbobapengelaamo abuumbi mukuteendeleshekwa kabotu.
Nacibi boobo, nabi kwaamba ayi shintu shiyume buyani, inga twayuminishikwa na twashiiba kwaamba ayi Yehova, ‘alababona beendeleshi bacinenenene ba mfulumeende’ sha bantu. Inga twapaila kuli Yehova akumusenga ayi atucaafwe. (Kulu. 55:22; Fili. 4:6, 7) Tulishi kwaamba ayi “meenso akwe Yehova alalanga langa mucishi coonse kwaamba ayi atondeshe nkusu shakwe kucafwa baabo bamushoma camoyo woonse.”—2 Maka. 16:9, NWT
Aboobo, Shikushimikila 5:8 ilatucafwa kushiba kabotu beendeleshi ba bantu mbobabete alimwi akwaamba ayi kuli umwi ubeenditeewo nkusu. Alimwi ciyandika abuumbi, lilembo ili inga lyatucafwa kuyeeya pacancine cakwaamba ayi taakuwo mweendeleshi ucite nkusu kwiinda Yehova. Pacecino ciindi ngootokweendelesha kwiinda mu Mwanaakwe, Yesu Klistu, Mwaami wa Bwaami bwakwe. Yehova Shinkusu Shoonse, uyo ubona shintu alimwi amuntu uli woonse, ngu Lesa ululeme alimwi ucita shintu mubululami, alakwe Mwanaakwe mbwaabete.
OCTOBER 13-19
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA SHIKUSHIMIKILA 7-8
‘Amuye Kuŋanda ya Malilo’
it “Kulila” pala. 9
Kulila
Ciindi cakulila. Lilembo lya Shikushimikila 3:1, 4 lilaamba ayi kuli “ciindi cakulila aciindi cakuseka. Kuli ciindi cakuungumana aciindi cakushana.” Ceebo cakwaamba ayi bantu balafwa, muntu inga watondesha ayi ngu musongo na wacanika “kuŋanda ya malilo” kwiinda kucanika kukusekelela. (Shi 7:2, 4; amweelanye a Tu 14:13.) Aboobo muntu musongo alasebensesha coolwe nceenga wabaaco kutondesha ayi alayeeyelako bamwi alimwi akubayuminisha, muciindi cakusuulakobo kuyuminisha bali mubuumba kwaamba ayi acite shimusangalasha. Kucita boobo inga kwamucafwa kunokwiibaluka ayi alakwe inga wafwa alimwi akwaamba ayi Mulengi wakwe anoomubona munshila yeelete.
Mbweenga Twacafwa Baabo Balisukamite
15 Peenda myaaka ano kuswa ciindi mukwesu William ndyakafwitwa mukaakwe, mukwesu uyu wakaamba ayi: “Ndanyumfwa kabotu na bantu kabaamba pashintu shibotu mukaangu nshaakalinga kucita. Mukwiinga shilampa kushoma kwaamba ayi ncakwiila bantu bakalinga kumusuni akumulemeka mukaangu. Maswi akalinga kwaamba bantu pamukaangu akalinga kunjuminisha abuumbi, mukwiinga ndakalinga kumusuni abuumbi alimwi wakalinga kuncafwa mushintu shiinji.” Bianca nankashi wakafwitwa wakaamba ayi: “Ndayuminishikwa na bamakwesu bambelengela lilembo akupaila andime. Cilancafwa abuumbi na baamba pa beebaangu, akunkutika ndyentobalwiita pa beebaangu.”
w17.07 pe. 16 pala. 16
“Amulile Abaabo Batoolila”
16 Mipailo yesu inga yacafwa mukwesu ali mubuumba. Inga twapaila pomwi anguwe alimwi akumupaililako ndyetuli sweenka. Nabi kwaamba ayi cimwi ciindi inga cayuma kwaamba ayi mbotutolinyumfwa ndyetutopaila ceebo cakwaamba ayi tulicite buumba, na katumusengelako kuli Yehova ndyetutopaila pomwi anguwe, cakwaamba ayi akulila katulila aliswi kalinyufwika lya buumba, inga wayuminishikwa abuumbi. Ba Dalene bakaamba ayi: “Cimwi ciindi benankashi na besa mukunjuminisha ndabasenga ayi bapaile. Na batalika kupaila, liinji cilabaalila kwaamba kabotu ceebo cakuba abuumba, sombi na baambako maswi amwi liswi lilatalika kuyuma alimwi balatalika kupaila kuswa panshi lyamoyo. Lushomo lwangu lulayuminaako na ndabona mbobacite lushomo luyumu, mbobatondesha lusuno alimwi ambobambikilako maano.”
w17.07 pe. 16 mapa. 17-19
“Amulile Abaabo Batoolila”
17 Paleenda ciindi cipusenepusene kwaamba ayi muntu acileke kulinyumfwa kuba abuumba. Aboobo tamweelete kubabo ambabo paciindi ndyekuli malilo ciindi beshicibusa alimwi abeshikamukowa ndyebaba paŋanda ya malilo, sombi mulyeelete kunoobafwakashila nabi peenda myeenshi. Baibo ilaamba ayi: “Shicibusa ulasuna mubye ciindi coonse. Mukwanu wakashalilwa kukucafwa mumapensho.” (Tus. 17:17) Bamakwesu balyeelete kutolelela kuyumunisha muntu ucite buumba kushikila wacileka kulinyumfwa kuba abuumba abuumbi.—Amubelenge 1 Tesalonika 3:7.
18 Munokwiibaluka ayi kuli shiinji sheenga shapa kwaamba ayi abo bafwitwa babe abuumba, mbuli bushiku ndyebakeebana na bwashika, na banyumfwa lwiimbo lumwi lwalila, shikope, shintu shimwi nshobakalinga kucita, bweema bumwi, coongo cimwi, na shiindi shimwi mumwaaka. Bakafwitwa muntu ngobakalinga kweebenaakwe balaba abuumba abuumbi na beebaluka shintu shimwi nshobakalinga kucitila pomwi mbuli kuya mukubungana kwalubasu na kuya ku Ciibalusho. Mukwesu umwi wakaamba ayi: “Ndakalinga kulangila ayi bushiku ndyetwakeebana na bukashiike ndaakuba abuumba abuumbi, alimwi ncakwiila ndakaba abuumba. Sombi bamakwesu bamwi bakapanga pati uko kwakacanika abeshicibusa bangu mbonyumfwanaabo abuumbi kwaamba ayi ntabi neenka.”
19 Nacibi boobo, munokwiibaluka ayi tamweelete kunoyuminishabo bacite buumba munshiku shilibetele. Ba Junia bakaamba ayi: “Liinji na batoyuminisha baabo bakafwitwa akuba ambabo munshiku shimwibo kulapa kwaamba ayi bayuminishikwe. Aboobo kucita sheeshi kulapa kwaamba ayi batanooba abuumba abuumbi.” Kwalo inga tatupi kwaamba ayi buumba bumane nabi kupa kwaamba ayi uyo wakafwitwa acileeke kuyeeya wooyo wakafwa, sombi kuli nsheenga twaciita sheenga shamuyuminisha. (1 Joni 3:18) Ba Gaby bakaamba ayi: “Ndamulumba abuumbi Yehova alimwi abamanene bakancafwa ndyendakalinga kucite buumba. Bakampa kulinyumfwa anga Yehova wankumbata.”
Buboni Bwakumushimu
“Bantu Boonse Balaakwishiba Ayi Muli Bashikwiiya Bangu”
18 Cimwi ciindi mpashi inga twalinyumfwa ayi tutoyandika kuya mukubandika amushominyineesu wakatukalasha. Nacibi boobo, tulyeelete kutaanguna kuliipusha miipusho mbuli: ‘Sa ndicishi kabotu shoonse shakacitika?’ (Tus. 18:13) ‘Sa wakacitila kashanga kwaamba ayi ankalashe?’ (Shiku. 7:20) ‘Sa anebo ndakacitawo kale cilubo camushobo uyu?’ (Shiku. 7:21, 22) ‘Sa kuya mukubandika amuntu uyu kutoopa kwaamba ayi shintu shibicileeko?’ (Amubelenge Tushimpi 26:20.) Na twacaana ciindi ca kuliipusha miipusho iyi, mpashi inga twesa mukushiba ayi lusuno ndotucite pa mushominyineesu uyo inga lwatupa kusuulako kusheesho shakacitika.
OCTOBER 20-26
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA SHIKUSHIMIKILA 9-10
Amutolelele Kubona Mapensho Anu Munshila Yeelete
w13 8/15 pe. 14 mapa. 20-21
Mutakalalili Yehova
20 Munokwiibaluka cipa kwaamba tunooba amapensho. Ino nceebonshi? Mukwiinga mapensho amwi tulaliletelabo sobeene. (Gala. 6:7) Tatweelete kupa mulandu Yehova pa mapensho ngotubaawo. Ino nceebonshi tatweelete kupa mulandu Yehova? Kucakubonenaako: Motoka ilicite mpoyeela kucica. Ano ino nciinshi ceenga cacitika na dilaiva wacicisha motoka abuumbi pakona? Inga walicana mumapensho anene abuumbi. Ano sa dilaiva alyeeelete kupa mulandu bakapanga motoka kwaamba ayi mbobalengesha? Sobwe napaceyi! Ubu bweenka mbocibete akuli Yehova, wakatupa lwaanguluko lwakulisalila. Sombi wakatupa anshotweelete kukonkela kwaamba ayi tunoosala kabotu shakucita. Aboobo tatweelete kupa mulandu Mulengi wesu pashintu shibiibi nshotucita.
21 Kwalo mapensho amwi ngotubaawo teshi ndiswe sotuleenga. Amwi alesa ceebo ca ‘kushamwa pashiindi shipusenepusene.’ (Shiku. 9:11) Alimwi tatweelete kuluba ayi Satana ngoolengesha shintu shibiibi shicitika mucishi ici. (1 Joni 5:19; Ciyu. 12:9) Satana ngo mulwani wesu, kuteshi Yehova!—1 Pit. 5:8.
Yehova Alibasuni Basebenshi Bakwe Baliceesha
10 Kuliceesha kulapa kwaamba ayi shintu shinotweendela kabotu. Cakutatoonsha, cimwi ciindi inga twabona bamwi na swebo sobeene kucitilwa shintu sheenga shaboneka anga tashiluleme. Mwaami Solomoni wakaamba ayi: “Ndabona basha kabeendela pamaaki sombi banaabaami kabeenda panshi anga mbasha.” (Shi. 10:7) Cimwi ciindi bantu bacite lushibo abuumbi tabalumbaishikwi. Ano balya batacite lushibo luunji mbobalemekwa akubikilwa maano. Nacibi boobo, Solomoni wakaamba ayi tulyeelete kusumina shintu mboshibete mubuumi, muciindi cakukalala na tashina kweenda mbotwalinga kulangila. (Shi. 6:9) Kuliceesha kulaakutucafwa kutakalala nabi shintu shacitika munshila ipusene ambotwalinga kusuni.
w11 10/15 pe. 8 mapa. 1-2
Sa Nshemucita Pakookesha Shilamucafwa?
MALEMBO aanji amu Baibo, alatondesha ayi Yehova alisuni kwaamba ayi tunosangalala mubuumi. Kucakubonenaako, lilembo lya Kulumbaisha 104:14, 15 lilaamba ayi Yehova alalengesha “shishango isho bantu nshebalima kwaamba ayi kuswa mubulongo bacane shakulya, waini wakusangalasha myoyo yabo, mafuta a olifi akubakondelesha alimwi ashinkwa wakubapa nkusu.” Ncakwiila Yehova ngoopa kwaamba ayi shishango shimene, kwaamba ayi tunooba ashakulya, mafuta, alimwi awaini. Sombi waini walo ‘ulasangalasha moyo wa muntu.’ Kwiilika pakutucafwa kwaamba ayi tutolelele kuba abuumi, ulatupa kusangalala. (Shiku. 9:7; 10:19) Aboobo Yehova alisuni kwaamba ayi tunooba alusangalalo, ‘akusangalala mumyoyo.’—Milimo 14:16, 17.
2 Nceceeco cimwi ciindi tulyeelete kunoocana ciindi ‘cakubona bayuni’ alimwi a “maluba amuluundu” na kucita shintu shimwi shitupa kunyumfwa kabotu akusangalala. (Mate. 6:26, 28; Kulu. 8:3, 4) Buumi bubotu ‘ncipo cakwe Lesa.’ (Shiku. 3:12, 13) Kubona ciindi cakucita shintu kuba cipo kuswa kuli Lesa kulyeelete kutupa kusala shakucita sheenga shamusangalasha.
Buboni Bwakumushimu
Ino Nciinshi Cicitika na Muntu Wafwa?
Yesu wakakoshanisha lufu kukoona tulo. Na muntu uli mutulo taanyumfwiwo shintu shitoocitika. Ino lufu lulikoshenye buyani akoona? Muntu na wafwa, taanyumfwiwo kucisa nabi kupenga munshila ili yoonse. Baibo ilaamba ayi ‘bafwite taaku ncebeshi.’—Amubelenge Shikushimikila 9:5.
OCTOBER 27–NOVEMBER 2
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA SHIKUSHIMIKILA 11-12
Amutolelele Kuba Abuumi Buli Kabotu Akusangalala
g 3/15 pe. 13 mapa. 6-7
Muuwo Alisuba—Ngumusamu
Mumuni walisuba awalo ulacaya tulongolo. Libuku lya Journal of Hospital Infection lilaamba ayi “tulongolo tuunji tupa kwaamba ayi bantu bayambule malwashi ayambukila kwiinda mumuwo tulafwa kulisuba.”
Ino inga mwacita buyani kwaamba ayi munoofubilaamo? Munoswako pansengwe kwaamba ayi mwayotelako lumwi akuyooyako muuwo ubotu. Kucita sheeshi kulaakumucafwa.
Amutondeshe Kulumba Pacipo ca Buumi Lesa Ncaakatupa
6 Nabi kwaamba ayi Baibo teshi libuku lyaamba pa nsheenga twaciita kwaamba ayi tube abuumi buli kabotu na shakulya nsheenga twalya, ilatulwiita Yehova mbwaabona makani aya. Kucakubonenaako, Yehova alatuyuminisha kulitalamusha “kushintu shibiibi” sheenga shanyonyoola mibili yesu. (Shiku. 11:10) Baibo ilaamba ayi kulya cakwiindilila akunwa cakwiindilila takubete kabotu mukwiinga kucita boobo inga kwanyonyoola buumi bwesu. (Tus. 23:20) Yehova alatulangila kutondesha mubo wakulikasha ndyetutoosalawo nsheenga twanwa ashakulya nsheenga twalya. Alimwi alatulangila akusalaawo kufula kwa nsheenga twanwa ashakulya nsheenga twalya.—1 Koli. 6:12; 9:25.
7 Inga twatondesha ayi tulalumba abuumbi pacipo ca buumi Lesa ncaakatupa kwiinda mukusebensesha maano esu akunyumfwisha shintu ndyetutoosalawo shakucita. (Kulu. 119:99, 100; amubelenge Tushimpi 2:11.) Kucakubonenaako, tulasala kabotu pamakani ashakulya nsheenga twalya. Na tulicishi kwaamba ayi shakulya shimwi shilatupa kuciswa na twashilya, tulaleya kulya shakulya isho. Alimwi tulatondesha ayi tuli basongo na katucana ciindi cikwene cakoona, kunoocita shintu shiyumya mubili lyoonse, kutolelela kulama kabotu mibili yesu akulama kabotu maanda esu.
‘Amube Beshikucita Shaamba Maswi Akwe Lesa’
2 Basebenshi bakwe Yehova mbantu basangalete. Ino nceebonshi? Kuli sheebo shiinji shitupa kusangalala. Sombi ceebo comwi ciyandika ncakwaamba ayi tulabelenga Baibo bushiku abushiku akweelesha kukonkela nshotwiiya.—Amubelenge Jemusi 1:22-25.
3 Na twaba ‘beshikucita shaamba maswi akwe Lesa’ tulafubilaamo munshila shiinji. Kucakubonenaako, na twakonkela nshotwiiya mu Maswi akwe Lesa, tulasangalasha Yehova alimwi kucita boobo kulatusangalasha. (Shiku. 12:13) Alimwi na katukonkela kululika kwamu Maswi akwe Lesa, tulaba abushicibusa bubotu abamumukwashi wesu abamakwesu abenankashi mulibungano. Mpashi ubu mbocibete kuli ndimwe. Kwiilikaawo, tulaleya mapensho aanji ngobalicanaamo abo batakonkeli milawo yakwe Yehova. Ishi shileendelana amaswi Mwaami Defedi ngaakaamba. Pesule lyakwaamba pa milawo, milasho akoombolosha kwakwe Yehova, wakaamba ayi: “Ndatambula cilambu cinene kwiinda mukukukonkela.”—Kulu. 19:7-11.
Buboni Bwakumushimu
Sa Baibo Nshoyaamba Inga Mwashishoma?
Baibo ilaamba ayi ilicite makani “aluleme alimwi alushinisho.” (Shikushimikila 12:10) Ilaamba pashintu shakacitika cancinencine alimwi abantu bakalingaako. (Amubelenge Luka 1:3; 3:1, 2.) Bantu baanji bakeeya makani akale kale alimwi abeshikukaba shakukabakaba balasuminisha ayi shakucitika shaambwa mu Baibo, inshiku shimwi, bantu alimwi amisena nshancine.