Watchtower LAIBULALI YAPA INTANETI
Watchtower
LAIBULALI YAPA INTANETI
Cilenje
  • BAIBO
  • MABUKU
  • MABUNGANO
  • w22 October mape. 2-5
  • Peenda Myaaka 100 Kuswa mu 1922

Taakuwo vidyo itondesha nshemwasala.

Cabica, vidyo yaala kutalika.

  • Peenda Myaaka 100 Kuswa mu 1922
  • Njashi Yamulindilishi Itokwaambilisha Bwaami Bwakwe Yehova (Yakwiiya)—2022
  • Tumitwi Tuniini
  • Makani Akoshenye
  • “MUYEEYO USANGALASHA ABUUMBI”
  • KUSHIMIKILA BANTU BAANJI KWIINDA MUKUSEBENSESHA BULODIKASITI YAPA LEDYO
  • “ADV”
  • “INCITO IYANDIKA ABUUMBI”
  • Peenda Myaaka 100 Kuswa mu 1919
    Njashi Yamulindilishi Itokwaambilisha Bwaami Bwakwe Yehova (Yakwiiya)—2019
  • Peenda Myaaka 100 Kuswa Mu​—1924
    Njashi Yamulindilishi Itokwaambilisha Bwaami Bwakwe Yehova (Yakwiiya)—2024
  • Peenda Myaaka 100—Kuswa mu 1921
    Njashi Yamulindilishi Itokwaambilisha Bwaami Bwakwe Yehova (Yakwiiya)—2021
  • Peenda Myaaka 100 Kuswa Mu 1920
    Njashi Yamulindilishi Itokwaambilisha Bwaami Bwakwe Yehova (Yakwiiya)—2020
Njashi Yamulindilishi Itokwaambilisha Bwaami Bwakwe Yehova (Yakwiiya)—2022
w22 October mape. 2-5
Pulatifomu yapa kubungana kunene kwamu 1922. Peculu pali citondesho cilembetwe ayi: “Advertise the King and Kingdom.” Kwisule lya pulatifomu kuli citondesho palembetwe mabala “ADV.”

Cikope citotondesha pulatifomu acisani peculu cakalinga kulembetwe citondesho

PEENDA MYAAKA 100 KUSWA MU​—1922

“LESA . . . alapa . . . kukoma kwiinda muli . . . Yesu Klistu.” (1 Koli. 15:57, King James Version) Maswi aya akasalwa kuba lilembo lya mwaaka mu 1922, akacafwa Beshikwiiya Baibo kushoma kwaamba ayi balaakupekwa cilambu ceebo cakushomeka kwabo. Mu mwaaka uyu, Yehova wakapa shoolwe beshikushimikila aba bakalinga kusebensa cankusu. Coolwe comwi ncaakabapa nkutalika kupulinta akulipangila mabuku abo alimwi akwaambilisha cancine ca Bwaami kwiinda mukusebensesha bulodikasiti yapa ledyo. Lyalo mukuya kwaciindi mu mwaaka wa 1922, cakabonekela patuba kwaamba ayi Yehova wakalinga kupa shoolwe bantu bakwe. Beshikwiiya Baibo bakacikonsha kuba akubungana kunene kutana kucitikawo kale mutauni iitwa ayi Cedar Point, Ohio, ku America. Kubungana kunene kulya kwakakuma ncito ya libunga lyakwe Yehova kuswabo paciindi cilya kusa mukushika apacecino ciindi.

“MUYEEYO USANGALASHA ABUUMBI”

Beshikushimikila ndyebakafula, bamakwesu abenankashi bakalinga kuyandika mabuku aanji. Nabi kwaamba ayi bamakwesu ku Bethel yaku Brooklyn bakalinga kupulinta magazini, bakalinga kusebensesha makampani akusengwe kupulinta mabuku acite makava ayumu. Lyalo pesule lyakwaamba ayi kampani yakalinga kutupulintila mabuku yaalilwa kupulinta mabuku aanji akusebensesha muncito yakushimikila kwa myeenshi iinji, Mukwesu Rutherford wakeepusha Mukwesu Robert Martin, uyo wakalinga kutanjilila ncito yakupulinta alimwi akwaabila mabuku, na inga cakonsheka kutalika kulipulintila mabuku.

Fakitoli yakalinga mweela mwa mwanshila iitwa ayi Concord Street ku Brooklyn, mutauni ya New York

Mukwesu Martin wakaamba ayi “wakalinga muyeeyo usangalasha abuumbi,” “mukwiinga ici cakalinga kusansulula ayi twakalinga kusa mukucalula fakitoli yakupanga mabuku.” Bamakwesu bakatalika kucita lenti musena ngotwakacana mweela mwa nshila iitwa ayi 18 Concord Street ku Brooklyn alimwi bakoola amamashini akalinga kuyandika.

Bantu bamwi tabakwe kukondwa kwaamba ayi bamakwesu batootalika kulipulintila mabuku. Munene wa kampani yakalinga kutupulintila mabuku wakesa ku fakitoli yesu. Ndyaakashika wakaamba ayi: “Mulicite mashini ibotu abuumbi yakupulintila mabuku, sombi taakuwo nabi womwi pakati kanu ucishi bwa kwiisebensesha. Patokwiindabo myeenshi 6 mashini yanu iyi ilaakufwa.”

Mukwesu Martin wakaamba ayi “nshaakamba shakanyumfwika ayi mpashi inga shaba shancine, sombi twakalinga kucishi ayi Yehova alaakutucafwa. Alimwi ncakwiila wakatucafwa.” Mukwesu Martin nshaakaamba shakalinga shancine. Tapana kwiinda aciindi cilaamfu mashini yakupulintila mabuku yakalinga kupulinta mabuku 2,000 pabushiku bomwi.

Bamakwesu bakalinga kusebensela pa mashini iitwa ayi linotype

KUSHIMIKILA BANTU BAANJI KWIINDA MUKUSEBENSESHA BULODIKASITI YAPA LEDYO

Kwiilika pakulipulintila mabuku, bantu bakwe Yehova bakatalika kwaambilisha makani abotu kwiinda mukusebensesha bulodikasiti yapa ledyo. Pasondo macolesha pa 26 February, 1922, Mukwesu Rutherford wakaamba likani paledyo kwaciindi cakutaanguna. Wakaamba likani lyakalinga kucite mutwi wakalinga kwaamba ayi “Bantu Baanji Bacite Buumi Pacecino Ciindi Teshi Bakafweewo” (Millions Now Living Will Never Die) wakaamba likani ili ku bulodikasiti yapa ledyo yakalinga kwiitwa ayi KOG kumusena wiitwa ayi Los Angeles, California ku America.

Bantu bakakutika kupulogilamu iyi mpashi bakalinga kushika kuma 25,000. Bamwi bakalemba makalata akulumba Mukwesu Rutherford palikani. Nkalata yomwi yakaswa kuli ba Willard Ashford, abo bakalinga kukala kumusena wiitwa ayi Santa Ana, ku California. Bakalumba Mukwesu Rutherford ayi wakaamba likani “linyumfwisha kabotu alimwi lisangalasha.” Lyalo bakatolelela akwaamba ayi: “Mumukwashi wesu tulicite balwashi botatwe batatokweenda kuswa paŋanda. Aboobo naakwiinga teshi pulogilamu iyi yapa ledyo, naakwiinga tatukwe kucikonsha kusa mukukutika kulikani, nabi nimwalinga kwaambila kumusena uli pafwiifwi ankotukala.”

Bubaambo bwakusebensesha bulodikasiti yapa ledyo bwakatolelela munsondo shakakonkelaawo. Kumamanino a mwaaka wa 1922, Njashi Yamulindilishi yakaamba ayi “bantu bashika mpashi 300,000 bakacikonsha kukutika makani akalinga kwaambwa kusebensesha bulodikasiti yapa ledyo.”

Beshikwiiya Baibo bakatalika kuyaka musena wa bulodikasiti yapa ledyo pesule lyakubona makalata alimwi makani akulumba bantu baanji ngobakalinga kutuma. Bulodikasiti iyi bakaiyakila pa nsumbu iitwa ayi Staten iyo yakalingabo pafwiifwi a Bethel yaku Brooklyn. Mu myaaka yakalinga kusa kunembo, Beshikwiiya Baibo bakalinga kusa mukusebensesha bulodikasiti iyi, iyo yakatalika kwiitwa ayi WBBR. Bulodikasiti yakapa kwaamba ayi cikonsheke kwaambilisha makani a Bwaami kubantu baanji mumisena iinji.

“ADV”

Njashi Yamulindilishi ya June 15, 1922, yakaambilisha ayi kwakalinga kusa mukuba kubungana kunene ku Cedar Point, mutauni iitwa ayi Ohio, kutalika pa 5 kushika pa 13 September, 1922. Beshikwiiya Baibo bakalinga kusangalete abuumbi ndyebakashika ku Cedar Point.

Mukwesu Rutherford ndyaakalinga kwaamba likani lyakutaanguna wakalwiita likoto ayi: “Ndishomete cakutatoonsha kwaamba ayi Mwaami atootupa shoolwe pakubungana kuno, sheshi shibe bumboni kubantu baanji abuumbi pacishi capanshi.” Baambi boonse bakaamba makani pakubungana uku bakayuminisha pamakani akushimikila.

Likoto lya bantu bakacanika kukubungana kunene mu 1922 ku Cedar Point, mutauni iitwa ayi Ohio

Pacisaanu, pa 8 September, bantu bashika 8,000 bakenjila mwakubunganina alimwi bakalinga kusangalete kulangila kukutika ku likani lya Mukwesu Rutherford. Bakalinga kulangila ayi atosansulula mabala akalinga kulembetwe pakapepa ka bwiite ayi “ADV.” Pesule lyakukala, baanji bakabona shisani shilaamfu shakapetwa peculu lya pulatifomu. Ba Arthur Claus abo bakaswa kumusena wiitwa ayi Tulsa, mutauni iitwa ayi Oklahoma, ku America bakaya mukukala pamusena mpobakalinga kucikonsha kukutika kabotu. Paciindi cilya, cakalinga ciyumu kukutika kabotu mukwiinga takwakalingaawo mamaikulofooni na shilimba shinene kwaamba ayi munyumfwishe kabotu.

“Twakalinga kukutika cakubikila maano ku maswi oonse”

Kwaamba ayi kutabi muntu weenga wapilinganya likani, ba ceyamani bakoolobesha ayi abo bacelwa teshi basuminishikwe kunjila mwakubunganina paciindi Mukwesu Rutherford ndyeshi anookwaamba likani. Paciindi ca 9:30 macuunsa, Mukwesu Rutherford wakatalika likani lyakwe kwiinda mukwaamba maswi Yesu ngakaamba pa Mateyo 4:17 ayi: ‘Bweene bwakwe Lesa buli pafwiifwi!’ Ndyaakalinga kwaamba sha bantu mbweshi bakanyumfwe makani a Bwaami, wakaamba ayi: “Yesu wakaambilisha ayi muciindi cakubaako kwakwe kulaakuba ciindi cakutebula bantu bakwe, paciindi ico alaakubunganya baabo bashomeka.”

Mukwesu Claus uyo wakalinga kushiite pafwiifwi aku pulatifomu wakaamba ayi: “Twakalinga kukutika cakubikila maano ku maswi oonse.” Lyalo mukwesu uyu wakanyumfwa kuciswa aboobo wakaswa mpaakalinga kushiite. Nabi kwaamba ayi taakalinga kusuniiwo kuswa ceebo cakushiba kwaamba ayi teshi bamusuminishe kuboolela mukati Mukwesu Rutherford ndyaatokwaamba likani, ba Arthur bakaswa.

Ndipakeenda mamineti aniinibo, bakatalika kulinyumfwako kabotu. Bakaamba ayi ndyebakalinga kuya mukunjila mukati bakanyumfwabo kukamba. Ici cakabapa kukondwa! Bakasala ayi na inga bayandika kutanta peculu akushika paciluli, kwaamba ayi bacikoonshe kukutika kulubasu lwakweelaako lwa likani libotu abuumbi ili, inga bacita boobo. Paciindi ici Mukwesu Claus wakalinga kucite myaaka 23, wakatanta paciluli! Alimwi wakaamba ayi ndyaakacita boobo wakacikonsha kukutika kabotu kulikani.

Sombi taakalinga eenka wakalinga watanta peculu. Babye abalo bakalinga batanta. Womwi pabaabo wakalinga mukwesu Frank Johnson, uyo wakeepusha mukwesu Claus ayi, “Sa uliciteko ka naifi kaniini kakolete?”

Mukwesu Arthur wakakumbula ayi, “Ee ndicite.”

Ba Frank bakaamba ayi “twalinga kupaila ayi tucane muntu uciteko naifi, sa wacibona cisani cinene ncobapeta? Ncitondesho caangitwe kumisipikili. Ukutike cakubikila maano ku Mukwesu Jaaji.a Na aambebo ayi, ‘alimwi mulyeelete kwaambilisha, kwaambilisha,’ utimbule ntambo ishi shili 4.”

Aboobo ba Arthur kabacite a naifi mumaansa bakalindila pomwi ababyaabo kwaamba ayi banyumfwe mukwesu Rutherford ndyeshi aambe maswi eshi atondeshe ayi inga batimbula ntambo ya cisani pakalinga kulembetwe citondesho. Tapana kwiinda aciindi cilaamfu Mukwesu Rutherford wakashika palubasu luyandika abuumbi lwa likani lyakwe. Wakalinga kwaamba ca buumi alimwi calusangalalo cakwaamba ayi wakacitabo anga nkoolobesha ndyaakaamba ayi: “Amube bakamboni bashomeka alimwi bancinencine ba Mwaami. Amutolelele kuya panembo munkondo kushikila bupailishi bwakubeca bukanyonyoolwe cakumaninina. Amushimikile makani kuli koonse. Bantu nsengwe yoonse balyeelete kushiba ayi Yehova ngo Lesa alimwi ayi Yesu Klistu ngo Mwaami wa bamaami. Ubu mbushiku buyandika abuumbi. Ngooyo Mwaami utokweendelesha! Mulicite mukuli wakulwiita bantu boonse makani aya. Aboobo, amwaambilishe, amwaambilishe, amwaambilishe, Mwaami alimwi a Bwaami bwakwe!”

Ba Arthur bakaamba ayi balo pomwi abamakwesu bamwi bakatimbula ntambo shakalinga kucatite cisani pakalinga kulembetwe citondesho, lyalo cisani cakapetuluka kabotu kabotu. Kweelana amabala akalinga kulembetwe ayi “ADV,” pacisani ico pakalinga kulembetwe ayi: “Amwaambilishe Mwaami alimwi a Bwaami.” (“ADV” akalinga mabala akalinga kwimikaninaako maswi amu Cisungu akwaamba ayi ‘Advertise,’ ayo akalinga kusansulula ‘kushimikila’).

“INCITO IYANDIKA ABUUMBI”

Kubungana kunene kwakalinga ku Cedar Point kwakacafwa bamakwesu kubikila maano kuncito iyandika abuumbi yakushimikila sha Bwaami, alimwi bakalinga kucite mushimu wakulyaaba bakalinga kusangalete kwaabanamo lubasu. Kolopota (pacecino ciindi wiitwa ayi painiya) umwi waku Oklahoma, ku America wakalemba ayi, “Twakalinga kusebensela kumusena bantu baanji nkobakalinga kusebensa mu maini alimwi bantu baanji bakalinga bakandu.” Wakaamba ayi, liinji bantu bakalinga “kutalika kulila na banyumfwa makani kuswa mumagazini yakalinga kwiitwa ayi Golden Age.” Bakaamba ayi, “Twakalinga kukondetwe abuumbi ceebo cakwaamba ayi twakalinga kucikonsha kubayuminisha.”

Beshikwiiya Baibo aba bakalinga kucishi kuyandika kwa maswi Yesu ngaakaamba ngotucana pa Luka 10:2 apo paamba ayi: “Shakutebula shafula, sombi beshikutebula baceya.” Mwaaka ndyewakamana, bakalinga kushinishite abuumbi kwaambilisha makani a Bwaami kumisena iinji kwiinda kale kale.

a Mukwesu Rutherford cimwi ciindi wakalinga kwiitwa ayi “Jaaji” mukwiinga paciindi cimwi wakalinga kusebensa mbuli moomboloshi ulibetele ku Missouri, mucishi ca America.

Kushimikila Bantu Nsengwe Yoonse

Pa 26 February 1922, Beshikwiiya Baibo bakaabanamo lubasu “mukushimikila bantu nsengwe yoonse.” Bakalinga kucite kubungana kulibetele nkobakeeta bantu kusa mukukutika ku likani lyakalinga kucite mutwi wakalinga kwaamba ayi “Millions Now Living Will Never Die.” (Bantu Baanji Bacite Buumi Pacecino Ciindi Teshi Bakafweewo).

Likani ili lyakalinga lyasansululwa mumishobo 33, alimwi Njashi Yamulindilishi yakaamba ayi mukwesu uli woonse wakalinga kweelela kwaamba likani lya Baibo wakalinga wapekwa lubasu lwa kwaamba likani ili. Beshikwiiya Baibo kucishi ca Great Britain bakacikonsha kubamba mabungano 306, alimwi bantu 67,010 bakacanikaako. Ku Belgium, ku France, alimwi aku Switzerland, kwakacanika bantu baamba mushobo waci French bashika 15,000. Pesule lyakubona kufula kwa bantu bakalinga kusuni kwiiya, Beshikwiiya Baibo bakabamba kubungana akumwi kwa “kushimikila bantu nsengwe yoonse” mu mwaaka weenka wa 1922. Bakabamba ayi kube kubungana alimwi pa 25 June, 29 October, alimwi apa 10 December.

    Mabuku amu Cilenje (2011-2026)
    Amusweemo
    Amunjile
    • Cilenje
    • Share
    • Kusala shimwi nshemusuni
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbweenga Mwasebensesha
    • Makani Amulawo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Amunjile
    Share