MUTWI WAKWIIYA 13
LWIIMBO 4 “Yehova Ngu Mweembeshi Wangu”
Yehova Inga Taalilwiiwo Kumucafwa
“Sa nkusu shangu nebo shileela?”—SHAKUBE. 11:23.
CITEENTE CINENE
Mutwi uyu utootucafwa kunooshoma cakutatoonsha ayi lyoonse Yehova ananootupa nshetuyandika lwakumubili.
1. Ino Mose wakatondesha buyani ayi wakalinga kushoma muli Yehova ndyaakatanjilila bene Isilaeli kuswa mu Ijipiti?
LIBUKU lya Bene Ebulu lilaamba pa bantu baanji bakalinga kucite lushomo muli Yehova. Womwi pabantu abo ngu Mose, uyo wakalinga kucite lushomo luyumu abuumbi. (Ebu. 3:2-5; 11:23-25) Wakatondesha lushomo ndyaakatanjilila bene Isilaeli kuswa mubusha mu Ijipiti mukwiinga taakwe kuloonda Falawo abasoja bakwe. Wakashoma muli Yehova cakumaninina akutanjilila bene Isilaeli kuya ku Lweenge Lusalala alimwi amuluyanga. (Ebu. 11:27-29) Bene Isilaeli baanji bakatalika kutoonsha na Yehova inga wacikonsha kubalama. Sombi Mose wakatolelela kushoma muli Lesa wakwe. Alimwi Mose taakwe kulenshekwa nsoni, mukwiinga Yehova wakalinga kupa bene Isilaeli shakulya amaanshi kwaamba ayi batolelele kuba abuumi muluyanga umo mwakalingabo shakulya shiniini.a—Kulo. 15:22-25; Kulu. 78:23-25.
2. Ino nceebonshi Lesa wakeepusha Mose ayi: “Sa nkusu shangu nebo shileela”? (Shakubelenga 11:21-23)
2 Nabi kwaamba ayi Mose wakalinga kucite lushomo luyumu, ndyepakeenda mwaaka womwi kuswa ciindi Yehova ndyakalubula bene Isilaeli kuswa mubusha mu Ijipiti, wakatalika kutoonsha na Yehova inga wacikonsha kupa bene Isilaeli nyama. Mose taakalinga kucishiiwo Yehova mbwaakalinga kusa mukupa nyama bantu baanji abuumbi bakalinga muluyanga umo mwakalingabo shakulya shiniini. Aboobo Yehova wakeepusha Mose ayi: “Sa nkusu shangu nebo shileela?” (Amubelenge Shakubelenga 11:21-23.) Muci Ebulu, maswi akwaamba ayi “nkusu shangu” akasansululwa ayi ‘lyaansa lyakwe Yehova.’ Lyaansa lyakwe Yehova ngu mushimu usalashi, nkokwaamba ayi nkusu nshaasebensesha kwaamba ayi acite kuyanda kwakwe. Aboobo cakalingabo anga Yehova atokwiipusha Mose ayi, ‘Sa utoyeeya ayi inga ndaalilwa kucita cintu cili coonse nconsuni?’
3. Ino nceebonshi cilayandika kuyeeya paciindi Mose a bene Isilaeli ndyebakatoonsha na Yehova inga wabapa nshebakalinga kuyandika?
3 Sa mwakalisukamawo kale na Yehova alaakumupa nshemuyandika lwakumubili pomwi amukwashi wanu? Inga caba ayi mwakalisukamawo kale nabi sobwe, tutobandika shakapa kwaamba ayi Mose a bene Isilaeli batalike kutoonsha na Yehova alaakubapa nshebakalinga kuyandika. Alimwi tutobandika apa malembo amwi eshi atucaafwe kunooshoma cakutatoonsha ayi Yehova ananootucafwa lyoonse.
NSHEENGA TWEEYA KUSWA KULI MOSE AKUBENE ISILAELI
4. Ino nceebonshi bene Isilaeli baanji bakatalika kutoonsha na Yehova inga wabapa nshebakalinga kuyandika?
4 Ino nceebonshi bene Isilaeli baanji bakatalika kutoonsha na Yehova inga wabapa nshebakalinga kuyandika? Balo a “bantu bamwi baanji bateshi bene Isilaeli,” bakalinga palweendo muluyanga lunene kabaswa ku Ijipiti kuya ku Cishi Cakashomeshekwa. (Kulo. 12:38; Duto. 8:15) Baswamashi abo pomwi abene Isilaeli bamwi, bakatalika kutongooka ceebo cakwaamba ayi mana ncocakulya ncobakalinga kulya bunene. (Shakube. 11:4-6) Bantu bakalinga kusuni kulyawo shakulya nshobakalinga kulya mu Ijipiti. Ceebo cakwaamba ayi bantu bakalinga kutoongokela Mose, lakwe wakayeeya ayi alyeelete kubalangweta nyama boonse. Sombi taakalinga kucishiwo nkweenga waicana.—Shakube. 11:13, 14.
5-6. Ino nceebonshi bene Isilaeli bakacileka kulumba pashintu Yehova nshaakalinga kubapa, alimwi ino tutokwiiyako nshi?
5 Baswamashi tabakalinga kulumba pashintu shoonse Yehova nshaakabapa, alimwi bene Isilaeli abalo bakatalika kuyeeya mbuli baswamashi abo. Aswebo ici inga catucitikila. Na bantu mbotukalaabo kabataluumbi, aswebo inga twacileka kunoolumba Yehova pashintu nshaatupa. Inga twatalika kunoyeeya bunene pashintu nshotwakalinga kucite kale kale na kunokumbwa nshobacite bamwi. Sombi inga katuba alusangalalo abuumbi na tweeya kukwana ashintu nshetucite.
6 Bene Isilaeli bakalinga kweelete kunoyeeya pashintu Yehova nshaakabashomesha. Wakabalwiita ayi alaakubapa shintu shiinji shibotu na bakashiike mucishi ncaakabashomesha, kuteshi paciindi ndyebakalinga palweendo muluyanga. Aswebo ncibotu kutanoyeeya bunene pashintu nshetutacite pacecino ciindi, sombi kunoyeeya pashintu shibotu Yehova nshaakashomesha kutupa mucishi cipya. Alimwi inga katukutumana kuyeeya pa malembo eenga atucafwa kuyumya lushomo lwesu muli Yehova.
7. Ino nceebonshi inga twashoma cakutatoonsha ayi lyoonse Yehova alaakunootucafwa?
7 Sombi mpashi inga mwaliipusha ayi ino nceebonshi Lesa wakeepusha Mose ayi: “Sa nkusu shangu nebo shileela?” Yehova ndyaakeepusha Mose mwiipusho ngotucana pa Shakubelenga 11:23, wakalinga kusuni kwaamba ayi Mose ayeeye pashintu shobilo: (1) Lesa alicite nkusu shiinditeewo. (2) Inga wasebensesha nkusu shakwe kucafwa bantu bakwe kuli koonse nkobabete. Aboobo nabi kwaamba ayi bene Isilaeli bakalinga muluyanga, Yehova wakalinga kusa mukucikonsha kubapa nyama iinji kushikila boonse balya. Kwiinda mu “lyaansa lyakwe lya nkusu alimwi litandabikitwe,” Lesa wakatondesha ayi inga wacafwa bantu bakwe kuli koonse nkobabete. (Kulu. 136:11, 12) Aboobo na tutokwiinda mubukaalo buyumu, inga twashoma cakutatoonsha ayi Yehova alaakutucafwa kuli koonse nkotubete.—Kulu. 138:6, 7.
8. Ino nciinshi ncotweelete kucita kwaamba ayi tuleye kucita cilubo bantu baanji ncobakacita muluyanga? (Amubone acikope.)
8 Yehova wakakumanisha nshaakashomesha bantu bakwe kwiinda mukubatumina bakancele baanji abuumbi. Nacibi boobo, bene Isilaeli tabakwe kulumba Lesa pa caankamiko ici. Baanji bakalinga kusuni kucata bakancele baanji kwiinda ambobakalinga kucikonsha kulya. Bushiku boonse ubo alimwi abushiku bwakakonkelaawo, bantu bakalinga kunoocatabo bakancele. Yehova wakakalala abuumbi ceebo ca nshobakacita ‘beshinkosha’ abo, aboobo wakabaanisha. (Shakube. 11:31-34) Ino nshiinshi nsheenga tweeya kuswa kushakabacitikila? Tulyeelete kucenjela kwaamba ayi tutasunishishi kuba ashintu shiinji abuumbi kwiinda anshotuyandika. Inga caba ayi tuli babile nabi tuli bakandu, tulyeelete kubikila maano ku ‘kulibikila bubile kwiculu,’ nkokwaamba ayi kuyumya bushicibusa bwesu a Yehova alimwi a Yesu. (Mate. 6:19, 20; Luka 16:9) Na twacita boobo, inga twashoma cakutatoonsha ayi Yehova alaakunootupa nshetuyandika.
Ino nshiinshi baanji nshobakacita Yehova ndyakabapa bakancele, alimwi ino tutokwiiyako nshi? (Amubone palagilafu 8)
9. Ino nciinshi nceenga twashoma cakutatoonsha?
9 Amunshiku shino, Yehova alilibambite kucafwa basebenshi bakwe. Ano sa ici cilaamba ayi lyoonse tunanooba amaali akwene ashakulya shikwene? Sobwe.b Nacibi boobo, inga twashoma cakutatoonsha ayi lyoonse Yehova ananootucafwa. Lyoonse ananootupa nkusu nshetuyandika kwaamba ayi tucikoonshe kuliyumya mubukaalo buli boonse. Amuleke tubandike pabukaalo bobilo ndyeenga twatondesha ayi tulashoma ayi Yehova inga wacikoonsha kutupa nshetuyandika lwakumubili: (1) ndyetutolangoola maali kwaamba ayi tulame mukwashi wesu, alimwi (2) ndyetutolisukama mbweshi tukanolilama na tukacembele.
NDYETUTOLANGOOLA MAALI
10. Ino mbukaalo nshi mbweenga tweendaamo bweenga bwapa kwaamba ayi cituyumine kunoocana maali akuula shiyandika?
10 Mamanino acishi cino ndyatooya cisena pafwiifwi, shintu mubuumi shinanooya ciyuminaakobo ceebo ca kwaaluka kwa mfulumeende, inkoondo, mapensho acitika cakuteengashila, na malwashi ngotutana kunyumfwawo kale. Incito njotusebensa inga yamana cakuteengashila, inga twasowekelwa shintu shesu, na mpashi inga twayandika kuswaako kumusena nkotukala kwaamba ayi tupulushe buumi bwesu. Alimwi inga catuyumina abuumbi kunoocana nshotuyandika mubuumi. Inga twayandika kucana ncito imwi kumusena nkweenga twalongela na mpashi kulongela kumwi pomwi amukwashi wesu kwaamba ayi tunocikoonsha kuulama. Ino nshiinshi sheenga shatucafwa kusalawo kucita shintu shitondesha ayi tulashoma muli Yehova?
11. Ino nshiinshi nsheenga mwaciita ndyemutokwiinda mulipenshi lyakubula maali? (Luka 12:29-31)
11 Cilayandika abuumbi kulwiita Yehova shintu shitoomupa kulisukama. (Tus. 16:3) Amumusenge kwaamba ayi amupe busongo mbomuyandika kwaamba ayi musale kabotu shakucita ‘akutanolisukama bunene’ pabukaalo mbomubeteemo. (Amubelenge Luka 12:29-31.) Amutolelele kupaila kuli nguwe kwaamba ayi amucaafwe kukwana ashintu nshemucite isho shiyandika kwaamba ayi mutolelele kuba abuumi. (1 Timo. 6:7, 8) Amulangoole makani mumabuku esu ayo eenga amucafwa kushiba shakucita ndyemutokwiinda mulipenshi lyakubula maali. Baanji balaamba ayi mavidyo alimwi amakani acanika pa jw.org aamba palipenshi lyakubula maali, akabacafwa abuumbi.
12. Ino njimiipusho nshi njeenga Mwineklistu waliipusha kwaamba ayi asale kucita shintu sheenga shacafwa mukwashi wakwe lwakumushimu?
12 Bamwi bakasalawo kunosebensa ncito ipa kwaamba ayi banoshiya mukwashi wabo kwaciindi cilaamfu. Sombi baanji bakesa mukushiba ayi tabakwe kusala kabotu. Kamutana kutalika kusebensa ncito njeenga mwacaana, tamweelete kuyeeyabo pa maali ngeshi mukanofola, sombi mulyeelete kutaanguna kuyeeyawo na ilaakumucafwa kutolelela kuba abushicibusa buyumu a Yehova pomwi amukwashi wanu. (Luka 14:28) Amuliipushe ayi: ‘Ino nshiinshi sheenga shacitika kucikwati cangu na ndaswaawo kwaciindi cilaamfu? Sa ndaakucikonsha kunoocanika kumabungano lyoonse, muncito yakushimikila akucana ciindi cakuba pomwi abamakwesu abenankashi?’ Na mulicite baana, mulyeelete kwiilikaawo akuliipusha mwiipusho uyu uyandika: ‘Sa ndaakucikonsha kucafwa bana bangu kuba abushicibusa buyumu a Yehova akunoomunyumfwila, na kantabete pomwi ambabo?’ (Efe. 6:4) Ndyemutosalawo shakucita pamakani aya, amukonkele njiisho shamu Baibo kuteshi nshobamulwiita beshikamukowa nabi beshicibusa banu abo batakonkeli Baibo nshoyaamba.c Ba Tony abo bakala kumbo lya Asia, bakacana coolwe cakuya mukusebensa ncito shibotu kucishi cimwi. Sombi ndyebakapaililaawo pamakani aya akubandikaawo abakaabo, bakasalawo kutaya mukusebensa ncito isho lyalo akuyeeya mbweenga baalulako buumi bwabo kwaamba ayi batanosebensesha maali aanji. Pacecino ciindi ba Tony balaamba ayi: “Ceebo ca nshotwakasalawo kucita, ndakaba acoolwe cakucafwa bantu baanji kwiiya pali Yehova alimwi bana besu balimusuni abuumbi Yehova. Mumukwashi wesu twakeeya ayi na twashoma Yesu nshaakaamba pa Mateyo 6:33, Yehova alaakutulama.”
NA TUTOLISUKAMA MBWESHI TUKANOLILAMA NA TUKACEMBELE
13. Ino nshiinshi nsheenga twaciita pacecino ciindi kwaamba ayi tukacikoonshe kunolilama na tukacembele?
13 Cimwi ceenga capa kwaamba ayi lushomo lwesu muli Yehova lweeleshekwe, nkuyeeya pabuumi bwesu mbweshi bukabe na tukacembele. Baibo ilatuyuminisha kunosebensa cankusu kwaamba ayi tukacikoonshe kunoolilama kunembo. (Tus. 6:6-11) Aboobo na kacikonsheka, ncibotu kunobikako maali amwi kwaamba ayi tukasebenseshe kunembo. Cancine ncakwaamba ayi maali inga atucafwa ndyetuli mubukaalo buyumu. (Shiku. 7:12) Sombi tatweelete kubikila maano kukulangoola maali mubuumi bwesu.
14. Ino lilembo lya Bene Ebulu 13:5 inga lyatucafwa buyani kutanoolisukama bunene?
14 Yesu wakaamba cikoshanyo cakatondesha ayi na muntu kaabika maali sombi ‘kaatabilitewo kuli Lesa,’ ingayi tayeeyi kabotu. (Luka 12:16-21) Taakuwo muntu ushiba sheshi shikacitike ciilo. (Tus. 23:4, 5; Jemu. 4:13-15) Alimwi Yesu wakaamba ayi abo boonse basuni kuba bashikwiiya bakwe balyeelete kuba balibambite “kushiya shintu [shabo] shoonse.” (Luka 14:33) Ici ncobakacita Beneklistu baku Judeya. Bakalinga kulyaabite kushiya shintu shoonse nshobakalinga kucite. (Ebu. 10:34) Munshiku shino, bamakwesu abenankashi baanji incito shakamana ceebo cakwaamba ayi bakakaka kwaabanamo lubasu mushamapolitiki. (Ciyu. 13:16, 17) Ino nciinshi cakabacafwa kuba bashinishite kutaabanamo lubasu mushamapolitiki? Balashoma cakutatoonsha mucishomesho cakwe Yehova cakwaamba ayi: “Teshi nkamushiyeewo nabi kumulekelesha, sobwe.” (Amubelenge Bene Ebulu 13:5.) Aboobo tulacita nsheenga twacikoonsha kwaamba ayi tukabe amaali akusebensesha na tukacembele. Alimwi tulashoma cakutatoonsha ayi Yehova alaakutucafwa na kwacitika cintu ncotwatalinga kulangila.
15. Ino nshiinshi bashali Beneklistu nshobeelete kunokwiibaluka pa bana babo? (Amubone acikope.)
15 Mumisena imwi, beebene baanji balasuna kuba abaana aluyaando lwakwaamba ayi baana bakanoolama bashali babo na bakacembele. Sombi Baibo ilaamba ayi bashali mbobeelete kulangweeta baana nshebayandika. (2 Koli. 12:14) Kwalo, bashali ndyebatooya bucembela inga bayandika kunopekwako maali ashintu shimwi kuswa kubana babo, alimwi baana baanji balasangalala kucita boobo. (1 Timo. 5:4) Sombi bashali bashoma muli Yehova balicishi ayi balaakuba alusangalalo lwancinencine na bacafwa bana babo kusebensela Yehova, kwiinda kubalela aluyaando lwakwaamba ayi kunembo bakanocana maali aanji akucikonsha kulama bashali.—3 Joni 4.
Beebene bashoma muli Yehova balakonkela njiisho shamu Baibo ndyebatosala shakucita (Amubone palagilafu 15)d
16. Ino bashali inga bacita buyani kwaamba ayi bana babo bakacikoonshe kunoocana maali akuula shiyandika na bakakomene? (Bene Efeso 4:28)
16 Ndyemutoocafwa bana banu kwiiya mbweshi bakanolilama na bakakule, amubatondeshe ayi mulacinka manungo muli Yehova. Kuswabo ndyebacili baniini, amubacaafwe kushiba ayi kusebensa cankusu kulayandika. (Tus. 29:21; amubelenge Bene Efeso 4:28.) Ndyebatoya cikula, amubacaafwe kwaamba ayi banoocita kabotu kucikolo. Bashali inga balangoola njiisho shamu Baibo lyalo akucafwa bana babo kusala lwiiyo ndweshi bakeeye. Luyaando lwa bashali nkucafwa baana kunolilangweta nshebayandika mubuumi alimwi akunoocana ciindi cinene cakushimikila mpashi akusebensako bupainiya.
17. Ino nciinshi nceenga twashoma cakutatoonsha?
17 Basebenshi bakwe Yehova bashomeka, inga bashoma cakutatoonsha ayi Yehova alicite nkusu shakubacafwa kucana nshebayandika mubuumi alimwi alilibambite kucita boobo. Tulyeelete kunooshoma muli Yehova abuumbi, ndyetutooya cisena kumamanino kwiine kwacishi cino. Sombi teshi mulandu asheenga shatucitikila, atutolelele kushoma cakutatoonsha ayi Yehova alaakusebensesha nkusu shakwe kutupa nshetuyandika lwakumubili. Inga taalilwiwo kutucafwa, kuli koonse nkweenga twaba.
LWIIMBO 150 Amulangoole Lesa Kwaamba ayi Mukapuluke
a Amubone lubasu lwa “Miipusho Kuswa Kubeshikubelenga” mu Njashi Yamulindilishi ya October 2023.
b Amubone lubasu lwa “Miipusho Kuswa Kubeshikubelenga” mu Njashi Yamulindilishi yamu Chitonga ya September 15, 2014.
c Amuye pa jw.org akweebela vidyo yaamba ayi ‘Amukwane Ashintu Nshemucite Pacecino Ciindi.’
d BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Beneklistu beebene abo basebensa cankusu muncito yakwe Yehova, batobandika amwanaabo uyo utocafwilisha kuyaka Ŋanda ya Bwaami pomwi a ibaye.