Kubungana kunene kwakabeta mutauni ya Indianapolis kumusena wiitwa ayi Indiana, mu 1925
Peenda Myaaka 100 Kuswa Mu—1925
NJASHI YAMULINDILISHI ya January 1, 1925 yakaamba ayi: “Mwaaka uno tutolangila ayi kulaakucitika shintu shiyandika.” Yakatolelela akwaamba ayi: “Sombi tatweelete kulisukama maningi pa sheenga shacitika. Mukwiinga na twalisukama inga twapilinganishikwa akucileka kusebensa ncito Yehova njaasuni ayi tusebense.” Ino nshiinshi Bashikwiiya Baibo nshobakalinga kulangila ayi shilaakucitika mu 1925? Alimwi ino nshiinshi shakabacafwa kutolelela kusebensa cankusu muncito yakushimikila nabi kwaamba ayi nshobakalinga kulangila tashina kucitika?
NSHOBAKALINGA KULANGILA TASHINA KUCITIKA
Bashikwiiya Baibo baanji bakalinga kushoma ayi cishi cilaakuba paladaiso mu 1925. Mukwesu Albert Schroeder uyo wakesa mukutalika kusebensa mu Likoto Litanjilila wakaamba ayi: “Twakalinga kushoma ayi mu 1925 Beneklistu bananikitwe bakalinga kucaalitewo balaakuya kwiculu mukweendelesha mu Bwaami bwakwe Lesa, lyalo basankwa bashomeka bakalingaako kale kale mbuli Abulaamu, Defedi abamwi balaakubushikwa akunootanjilila bantu pacishi.” Ishi ndyeshitana kucitika, bamakwesu abenankashi bamwi bakalefuka.—Tus. 13:12.
Nabi kwaamba ayi bakalefuka, Bashikwiiya Baibo baanji bakatolelela kushimikila. Bakatalika kushiba ayi kushimikilaako bamwi pali Yehova njoncito inene njobakalinga kweelete kunosebensa. Amuleke tunyumfwe mbobakashimikila bantu baanji kusebensesha ledyo.
BAKAYAKA MALEDYO SITESHENI AAMWI
Mu 1924 bantu baanji bakalinga kukutika ku ledyo sitesheni ya WBBR. Aboobo mu 1925, Bashikwiiya Baibo bakayaka ledyo sitesheni aimwi yakalinga kusebensa kabotu, kufwiifwi atauni ya Chicago kumusena wiitwa ayi Illinois. Sitesheni iyo yakalinga kwiitwa ayi MASWI. Ba Ralph Leffler abo bakaabanamo lubasu mukuyaka ledyo sitesheni bakaamba ayi: “Bantu bakalinga kukala mumisena ipusenepusene yakalinga kulaale, bakalinga kucikonsha kukutika kumakani akalinga kwaambwa paledyo sitesheni iyi bunene bunene na kwashiya alimwi kwatontola.” Kucakubonenaako, mukwashi umwi wakalinga kukala mutauni ya Pilot Station mucishi ca Alaska, wakakutika kumakani akutaanguna akaambwa pa sitesheni iyi nabi kwaamba ayi wakalinga kukala kulaale amakilomita eendilila 5,000. Pesule lyakukutika, mukwashi uyo wakalemba nkalata yakulumba baabo bakalinga kusebensela ku ledyo sitesheni ceebo cakubaamba pulogilamu yakabayuminisha akubacafwa kushiba shiinji pali Lesa a Baibo.
Kucipiko: Tweela ntobakalinga kusebensesha pa ledyo sitesheni ya MASWI mutauni ya Batavia ku Illinois
Kululyo: Ba Ralph Leffler kabasebensa mu ledyo sitesheni
Njashi Yamulindilishi ya December 1, 1925, yakaamba cakalinga kulengesha ayi bantu bakalinga kukala mumisena yakulaale banoocikonsha kukutika ku sitesheni iyi. Yakaamba ayi: “MASWI ni ledyo sitesheni icite nkusu alimwi icata kabotu mucishi ca United States. Sitesheni iyi ilacata kabotu mucishi coonse ca United States, ku Cuba akumatwa lya cishi ca Alaska kulaale maningi. Baanji batana kunyumfwawo kale makani amu Baibo, balisuni kwiiya shiinji ceebo cakukutika ku ledyo sitesheni iyi.”
Ba George Naish
Paciindi ceenka ici, Bashikwiiya Baibo bakalinga kusuni kutalika kusebensesha ledyo kushimikila makani abotu amucishi ca Canada. Mu 1924 bakayaka ledyo sitesheni ya CHUC mutauni ya Saskatoon mu pulovinsi ya Saskatchewan. Iyi njoyakalinga ledyo sitesheni yakutaanguna kwaambilisha makani amu Baibo mucishi ca Canada. Kusa mukushika mumwaaka wa 1925, bakalinga kweelete kucana musena umwi unene kwakulonshela sitesheni iyi. Aboobo libunga lyakoola ŋanda yakalinga kwiitwa ayi Regent Building akwiibotesha. Pesule bakaloonsha shisebensesho nshobakalinga kusebensesha ku ledyo sitesheni ya CHUC akushitola muŋanda iyo.
Ceebo ca ledyo sitesheni iyi, bantu baanji bakalinga kukala mumatauni aniini amumishi mu pulovinsi ya Saskatchewan bakacikoonsha kunyumfwa makani abotu kwaciindi cakutaanguna. Kucakubonenaako, mutauni imwi iyo yakalinga kulaale maningi, mwakalinga kukala mwanakashi umwi wakasenga mabuku aamba shamu Baibo pesule lyakukutika ku ledyo sitesheni iyi. Mukwesu George Naish wakaamba ayi: “Kusenga kwakwe kwakanyumfwika ayi alyaasuni cakufwambaana mabuku. Aboobo twakamutumina mabuku oonse akalinga kucite mutwi waamba ayi Studies in the Scriptures.” Kapatana kwiinda aciindi cilaamfu, mwanakashi uyo wakatalika kulwiitako bamwi nshaakalinga kwiiya.
TWAKAALULA SHIMWI NSHOTWAKALINGA KUSHOMA
Mu Njashi Yamulindilishi ya March 1, 1925, mwakalinga mutwi uyandika wakwaamba ayi “Kushalwa kwa Cishi.” Ino nceebonshi mutwi uyu wakalinga kuyandika abuumbi? Bashikwiiya Baibo bakalinga kucishi ayi Satana ngwaeendelesha shibanda, bupailishi bwakubeca, mfulumeende sha bantu amakwebo pacishi. Ishi shoonse shili mulibunga lyakwe. Nacibi boobo, ‘musebenshi ushomeka alimwi ucite maano’ wakabamba mutwi uyu kwaamba ayi bamakwesu abenankashi bashibe ayi Yehova alakwe alicite libunga lipusene maningi alibunga lyakwe Satana. Libunga ili lilasebensela pomwi a Yehova akupikisha Satana abaabo bali kulubasu lwakwe. (Mate. 24:45) Kwiilikaawo, musebenshi ushomeka wakasansulula ayi Bwaami bwakwe Lesa bwakatalika kweendelesha kwiculu mu 1914, alimwi ayi mumwaaka weenka uyu, Satana ashibanda shakwe bakawaalwa paanshi ceebo ca ‘nkoondo yakabuka kwiculu.’—Ciyu. 12:7-9.
Bashikwiiya Baibo bamwi cakabayumina kusumina kwaaluka uku kwa mbotunyumfwishisha makani aya acanika mu Ciyubululo 12. Aboobo Njashi Yamulindilishi yakaamba ayi: “Abo boonse babelenga Njashi Yamulindilishi batatosumina kunyumfwishisha uku kupya, balyeelete kukalika moyo akushoma muli Yehova lyalo akutolelela kumusebensela cakushomeka.”
Nacibi boobo, ba Tom Eyre abo bakalinga bapainiya ku Britain, bakaamba mbuli Bashikwiiya Baibo baanji mbobakalinyumfwa ndyebakabelenga mutwi uyu. Bakaamba ayi: “Bamakwesu abenankashi bakasangalala ndyebakanyumfwa busansulushi ubu bupya bwa Ciyubululo 12. Ndyetwakashiba ayi Bwaami bwakwe Lesa bwakatalika kweendelesha kwiculu, twakalinga kusangalala kulwiitako bamwi makani aya. Alimwi akatupa kwiindaawo kusebensa cankusu muncito yakushimikila akutucafwa kushiba ayi Yehova alaakutucitila shintu shibotu kunembo.”
KUSHIMIKILAKO BAMWI PALI YEHOVA
Munshiku shino, liinji Bakamboni Bakwe Yehova balaamba palilembo lya Isaya 43:10 lyaamba ayi: ‘‘Ndimwe bakamboni bangu,’ mbwaamba Yehova, ‘Ndimwe basebenshi bangu abo mbondakasala.’’ Nacibi boobo, mwaaka wa 1925 kootana kushika, lilembo ili talyakalinga kwaambwa bunene mumabuku esu. Sombi shintu shakaaluka. Mu 1925, ma Njashi Yamulindilishi ali 11 akaamba pamakani acanika palilembo lya Isaya 43:10, 12!
Kumamanino amweenshi wa August mu 1925, Bashikwiiya Baibo bakaba akubungana kunene mutauni ya Indianapolis kumusena wiitwa ayi Indiana. Mumaswi akutambula bantu akalinga kulembetwe pa kapulogilamu ka kubungana kunene, Mukwesu Joseph F. Rutherford wakaamba ayi: “Twesa kukubungana kuno kunene kwaamba ayi . . . Mwaami atupe nkusu shakuya mukusunishisha kushimikila bantu kumisena nkotwakaswa mbuli Bakamboni Bakwe.” Munshiku shoonse shili 8 ndyebakalinga kukubungana kunene, boonse bakacanikaako bakayuminishikwa kushimikilako bamwi pali Yehova kuli koonse nkobabete na baba acoolwe cakucita boobo.
Pacibelu pa 29 August, Mukwesu Rutherford wakaamba likani lyakalinga kucite mutwi wakwaamba ayi “Atuciteewo Comwi.” Mulikani ili wakaamba bunene pakuyandika kwakushimikila. Wakaamba ayi: “Yehova alalwiita bantu bakwe ayi . . . : ‘Muli bakamboni bangu kwaamba ayi ndimebo Lesa.’ Lyalo alabalwiita cakuteenda mweela ayi: ‘Amunyamune citondesho kwaamba ayi bantu banoocibona.’ Bantu beenga bashimikilakobo bamwi pali Yehova mbaabo mbwaatanjilila amushimu wakwe usalashi mukwiinga mbantu bakwe.”—Isa. 43:12; 62:10.
Katilakiti kakalinga kwaamba ayi Makani Eenga Acafwa Bantu Kulangila
Mukwesu Rutherford ndyaakamanisha kwaamba likani, bantu boonse bakalinga kubungene bakatambula katilakiti kakalinga kucite mutwi wakwaamba ayi “Makani Eenga Acafwa Bantu Kulangila.” Katilakiti aka kakaamba ayi Bwaami bwakwe Lesa bweenkabo mbweshi “bukalete luumuno pacishi, kukala kabotu, kuba abuumi buli kabotu, kukala kwamuyayaya, kuba alwaanguluko akuba alusangalalo kwamuyayaya.” Mukuya kwaciindi, katilakiti aka kakasansululwa akupulintwa mumishobo iinji. Tumatilakiti tushika pafwiifwi a 40 miliyoni twakaabilwa kubantu.
Paciindi ici, kakucicaalite myaaka iinji kwaamba ayi Bashikwiiya Baibo batalike kwiitwa ayi Bakamboni Bakwe Yehova. Sombi bakatalika kunyumfwishisha kuyandika kwa kushimikilako bamwi pali nguwe.
KUTALIKA KUBOOLELA KUBANTU BAKALINGA KUSUNI KWIIYA
Ceebo cakwaamba ayi Bashikwiiya Baibo bakafula nsengwe yoonse, libunga lyakabayuminisha kutanokwaabilabo bantu mabuku, sombi akuboolelaako kubaabo bakalinga kusuni kwiiya. Pesule lya kushimikila kulibetele kwa kwaabila bantu tilakiti yakalinga kwaamba ayi Makani Eenga Acafwa Bantu Kulangila, kabuku ka Bulletina kakaamba ayi: “Amukeeleshe kuboolelaako kubantu mbomwakashiila katilakiti kakwaamba ayi Makani Eenga Acafwa Bantu Kulangila.”
Mukabuku ka Bulletin ka January 1925, mwakalinga lipooti kuswa kuli Shikwiiya Baibo umwi wakalinga kukala mutauni ya Plano ku Texas. Mukwesu uyo wakaamba ayi: “Na twaboolela kumisena nkotwakashimikilaawo kale, tulakankamana bantu mbobasuna kwiiya mubupusano ambociba na twaya mukushimikila kumusena nkotutana kushimikilawo kale. Mutauni imwi iniini ili kumusena nkotushimikila, twakashimikilamo mankanda ali 5 mumyaaka ili 10 yainda. . . . Conoono, Nankashi Hendrix abama bakaboolelaamo mutauni iyi alimwi bakaabila mabuku aanji kwiinda ngotwakaabila shiindi shoonse ndyetwakalinga kuya mukushimikilaamo.”
Mucishi ca Panama, painiya umwi wakalemba ayi: “Bantu baanji bakantandaawo kale pamishaabo balaaluka na ndaboolelaako linkanda lyabili nabi lyatatu. Mwaaka wamana, na ndaya muncito yakushimikila liinji ndakalinga kuboolela kubantu mbondakashimikilaawo kale alimwi bamwi bakalinga kusuni kwiiya.”
NSHOTUTOOLANGILA KUCITA MWAAKA UTOOSA
Munkalata yapa mwaaka yakatumwa ku bapainiya boonse baciindi coonse, Mukwesu Rutherford wakasansulula incito yakushimikila mboyakeenda mumwaaka wa 1925 anshobakalinga kusa mukucita mumwaaka wa 1926. Wakaamba ayi: “Mwaaka wamana, mwakalinga kucite coolwe cakuyuminisha bantu baanji bakalinga kulinyumfwa cibiibi ndyemwakalinga kushimikila. Incito iyi yakamusangalasha maningi . . . Mwaaka utoosa alimwi mulaakuba acoolwe cakushimikila bantu pali Lesa apa Bwaami bwakwe akubacafwa kushiba basebenshi bakwe bancine. . . . Atutolelele kusebensesha maswi esu kulumbaisha Lesa wesu a Mwaami wesu.”
Kumamanino amwaaka wa 1925, bamakwesu bakatalika kulibambila kukomenesha Bethel yakalinga ku Brooklyn. Mumwaaka wa 1926, bakalinga kusa mukutalika kusebensa ncito inene yakuyaka itana kucitwawo kale mulibunga lyesu.
Kabayaka pamusena wiitwa ayi Adams Street ku Brooklyn mu New York, mu 1926
a Pacecino ciindi nkabuku ka Buumi bwa Bwineklistu Anciito Yesu—Kabuku Kamabungano.