Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Anciito
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MARCH 3-9
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 3
Amutondeshe ayi Mulacinka Manungo Muli Yehova
ijwbv-E mutwi 14 mapa. 4-5
Tushimpi 3:5, 6—“Kutacinka Manungo Mumaano Ako Akunyumfwisha Shintu”
‘Cinka manungo muli Yehova amoyo wako woonse.’ Inga twatondesha ayi tulacinka manungo muli Lesa na katucita shintu kweelana ambwaasuni. Tulyeelete kucinka manungo muli Lesa camoyo woonse. Mu Baibo, liswi lyakwaamba ayi moyo lilasansulula muntu mbwaalinyumfwa, mbwayeeya alimwi ambwaabona shintu. Aboobo kucinka manungo muli Lesa amoyo wesu woonse kuleelikawo shintu shiinji. Tulasalawo kucinka manungo mu Mulengi wesu ceebo tulashoma cakutatoonsha ayi alishi kabotu shintu sheenga shatucafwa.—Bene Loma 12:1.
“Kutacinka manungo mumaano ako akunyumfwisha shintu.” Tulyeelete kucinka manungo muli Lesa mukwiinga inga tatucinki manungo mumiyeeyo yesu itamaninite. Na twacinka manungo mumaano esu akusala shakucita kweelana ambotutolinyumfwa, inga twasala shintu pakutaanguna nsheenga twaboona ayi shilibo kabotu, anu mukuya kwaciindi inga shatuletela mapensho. (Tushimpi 14:12; Jelemiya 17:9) Lesa alicite busongo bwiinditeewo kwiinda mbotucite. (Isaya 55:8, 9) Aboobo na katutanjililwa anguwe, inga katuswitilila mushintu shoonse nshetucita.—Kulumbaisha 1:1-3; Tushimpi 2:6-9; 16:20.
ijwbv-E mutwi 14 mapa. 6-7
Tushimpi 3:5, 6—“Kutacinka Manungo Mumaano Ako Akunyumfwisha Shintu”
“Koyeeya Lesa mumilimo yako yoonse.” Mushintu shoonse nshetucita mubuumi alimwi a ndyetutosala shakucita pashintu shiyandika abuumbi, tulyeelete kubona shintu bweenka Lesa mbwaashibona. Inga twacita boobo kwiinda mukusenga butanjilishi kuli nguwe mumupailo alimwi akukonkela nshaatulwiita kwiinda Mumaswi akwe Baibo.—Kulumbaisha 25:4; 2 Timoti 3:16, 17.
“Alakwe ndyeshi akakululamikile nshila shako.” Lesa alalulamika nshila shesu kwiinda mukutucafwa kukonkela njiisho shakwe shiluleme mubuumi bwesu. (Tushimpi 11:5) Kucita boobo kulatucafwa kuleya mapensho lyalo akuba abuumi busangalasha.—Kulumbaisha 19:7, 8; Isaya 48:17, 18.
be-E pe. 76 pala. 4
Amutolelele Kuya Panembo
Muntu na weenda mubukaalo bupusenepusene mubuumi bwakwe, inga wawita mukoose kakutalika kuyeeya ayi: ‘Ndakalicanawo kale mubukaalo bwamushobo uyu. Ndicishi shakucita.’ Ano sa kuyeeya kwamushobo uyu kulibo kabotu? Lilembo lya Tushimpi 3:7 lilatucenjesha ayi: “Kuteelesha kuliyeeyela ayi ulicite busongo.” Ncakwiila kwaamba ayi kwiinda mubukaalo bupusenepusene inga kwatucafwa kubona mbasu shipusenepusene nsheenga twayeeyawo pabukaalo mbweenga twalicanaamo. Sombi na tutooya panembo lwakumushimu, shintu nshotwakeendaamo shilyeelete kutupa kuyeeya akushoma mumoyo wesu ayi tulayandika kucafwikwa a Yehova kwaamba ayi tuswitilile. Aboobo kulishoma ndyetuli mubukaalo bumwi, teshi nkokupa kwaamba ayi tuboneke ayi tutooya panembo, sombi kuya panembo kulabonekela na twasenga Yehova kwaamba ayi atutanjilile mubuumi bwesu. Alimwi kulabonekela na katushoma cakutatonsha ayi taakuwo sheenga shacitika kwakubula kusuminishikwa anguwe alimwi akutolelela kucinka manungo muli nguwe ceebo ca bushicibusa buyumu mbotucite a Ishiwesu wakwiculu.
Buboni Bwakumushimu
Amutolelele Kutondeshanya Lusuno Lutamaani
KULI sheebo shibotu sheelete kutupa kutondesha lusuno lutamaani. Ino nsheebo nshi shimwi pasheesho? Amunyumfwe maswi atokonkelaawo akatanjililwa amushimu ngotucana mulibuku lya Tushimpi mbwaakumbula mwiipusho uyu: ‘Utakasuminishi lusuno lutamaani akushomeka kwaamba ayi shikushiiye. . . . Lyalo Lesa abantu balaakusangalala pali ndiwe alimwi ulaakuba ampuuwo ibotu.’ ‘Muntu ucite lusuno lutamaani ulafubilaamo mwiine.’ ‘Uyo ukonkela shiluleme alimwi ucite lusuno lutamaani, ulaakucana buumi.’—Tus. 3:3, 4; 11:17, NWT; 21:21, NWT.
2 Malembo aya alaamba sheebo shotatwe sheelete kutupa kutondesha lusuno lutamaani. Cakutaanguna, kutondesha lusuno lutamaani kulapa kwaamba ayi Lesa atusuune abuumbi. Cabili, na katutondesha lusuno lutamaani tulafubilaamo sobeene. Kucakubonenaako, tulatolelela kuba bushicibusa abamwi. Alimwi catatu, kutondesha lusuno lutamaani kulaakupa kwaamba ayi tukatambule shoolwe kunembo kwiilikaawo abuumi butamaani. Ncakwiila kuli sheebo shibotu sheelete kutupa kunyumfwila Maswi akwe Lesa akwaamba ayi: ‘Munotondeshanya lusuno lutamaani alimwi akunyumfwilana nkumbu.’—Seka. 7:9.
MARCH 10-16
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 4
‘Amulame Moyo Wanu’
w19-E 01 pe. 15 pala. 4
Ino Inga Mwaulama Buyani Moyo Wanu?
4 Liswi lyakwaamba ayi “moyo” licanika pa Tushimpi 4:23, lilasansulula buntu bwesu bwamukati. (Amubelenge Kulumbaisha 51:6) Mumaswi amwi inga twaamba ayi liswi lyakwaamba ayi “moyo” lilasansulula miyeeyo yesu, mbotulinyumfwa, shitupa kucita shintu shimwi, alimwi anshetusunishishi. Aboobo moyo cilaamba mbotubete mukati kuteshi mbotuboneka pansengwe.
w19-E 01 pe. 17 mapa. 10-11
Ino Inga Mwaulama Buyani Moyo Wanu?
10 Kwaamba ayi tucikonshe kushitilisha moyo wesu tulyeelete kushiba sheenga shapa kwaamba ayi unyonyooke lyalo akuushitilisha cakufwambaana. Liswi lyakasansululwa ayi “ulame” licanika pa Tushimpi 4:23 lilatwiibalusha ncito maloonda njaasebensa. Muciindi ca Mwaami Solomoni, bamaloonda bakalinga kwiimikana peculu palubumbu lwa ndabala lyalo akucenjesha bantu bakalinga mundabala na babona ayi kuli balwani batoosa. Ishi nshetwaambawo inga shatucafwa kushiba nshetweelete kucita kwaamba ayi tuleye miyeeyo ibiibi yakwe Satana.
11 Kale kale, bamaloonda bakalinga kusebensela pomwi abeshikulama minjililo. (2 Samwe. 18:24-26) Aboobo ceebo cakwaamba ayi bakalinga kusebensela pomwi, bakalinga kucala minjililo na babona balwani batoosa kwaamba ayi bashitilishe ndabala. (Neye. 7:1-3) Njeelacaamba yesu yakeeishikwa a Baibo inga yaba anga ngu maloonda wesu alimwi inga yatucenjesha na Satana alisuni kuyunga moyo wesu, nkokwaamba ayi kuyunga miyeeyo yesu, mbotulinyumfwa, shitupa kucita shintu shimwi, alimwi anshetusunishishi. Na njeelacaamba yesu yatucenjesha tulyeelete kwiinyumfwila akucileka kucita nshetutoocita na nshetutoyeeya.
w19-E 01 pe. 18 pala. 14
Ino Inga Mwaulama Buyani Moyo Wanu?
14 Kwaamba ayi tulame moyo wesu tatweelete kweelabo pa kuushitilisha kushintu shitabete kabotu, sombi tulyeelete kuusuminisha akutambula shintu shili kabotu. Amuyeeye pa cakubonenaako ncetwalinga twaambawo ca ndabala icite lubumbu. Shikulama minjililo alacala minjililo na wabona ayi balwani baashika, sombi alimwi alacalula minjililo kwaamba ayi bantu banjishe shakulya ashintu shimwi shiyandika. Na minjililo kaitacalulwiiwo, bantu bamu ndabala inga bafwa kunsala. Ubu bweenka aswebo mbotweelete kucita, lyoonse tulyeelete kusuminisha moyo wesu kwaamba ayi ushibe kuyanda kwakwe Lesa.
w12-E 5/1 pe. 32 pala. 2
‘Amulame Moyo Wanu!’
Ino nceebonshi tulyeelete kulama moyo wesu wacikoshanyo? Lesa wakatanjilila Mwaami Solomoni kulemba ayi: “Bunene bunene, ulame moyo wako ceebo nkokantupu ka buumi bwako.” (Tushimpi 4:23) Buumi mbweenga twabaabo pacecino ciindi alimwi ambweshi tukabaabo kunembo, buliimfwi pamoyo wesu wacikoshanyo mboobete. Ino nceebonshi? Nceebo cakwaamba ayi Lesa alabona shili mumoyo wesu. (1 Samwelo 16:7) Lesa alatubona kweelana ambotubete “mukati mumoyo,” na buntu bwesu bwamukati.—1 Pita 3:4.
Buboni Bwakumushimu
Sa Mulilibambite Kulindila Kwaamba ayi Yehova Acitewo Comwi
4 Tushimpi 4:18 ilaamba ayi: “Nshila ya baluleme ili anga ngumumuni wa kumuyamaca uyo uya ciindaawo kutuba kushikila lisuba lyaswa.” Maswi aya alatondesha patuba kwaamba ayi Yehova alacafwa bantu bakwe kunyumfwishisha kuyanda kwakwe paniini paniini. Nacibi boobo, lilembo ili inga lyatucafwa akunyumfwishisha Mwineklistu mbwaaya panembo lwakumushimu. Cilatola ciindi kwaamba ayi muntu ayumye bushicibusa bwakwe a Yehova. Na katwiiya akukonkela cakubikila maano kululika nkotucana mu Maswi akwe Lesa alimwi ankotutambula kuswa kulibunga, mukuya kwaciindi tulaakuba amibo mbuli yakwe Klistu alimwi tulaakumushiba kabotu Lesa. Amuleke tubandike pacikoshanyo Yesu ncaakaamba ndyaakalinga kusansulula citeente ici.
MARCH 17-23
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 5
Amubutalamuke Abuumbi Bufuule
w00-E 7/15 pe. 29 pala. 1
Inga Mwatolelela Kuba Basalalite Mucishi Bantu Mobacita Shibiibi
Mumaswi a tushimpi aya, muntu utanyumfwi bakamwaamba amaswi akwaamba ayi “shibulale” na mufuule. Maswi ngaakasebensesha kuyunga ngabotu abuumbi anga mbuuci alimwi aliteshimite kwiinda mafuta amaolifi. Alimwi kuyungana kucita bufuule ubu bweenka mbokutalika. Kucakubonenaako, amuyeeye pasheeshi shakacitikila mwanakashi umwi mubotu wa liina lya Amy uyo wakalinga kucite myaaka 27 ndyaakalinga kusebensa mbuli mulembi. Wakaamba ayi: “Musankwa umwi kuncito wakalinga kumbikilako maano abuumbi alimwi lyoonse kulilabo ncondacita wakalinga kundumbaisha. Kwalo, cilanyumfwika kabotu na umwi kaabikilako maano ku nshootocita. Sombi ndakabona kwaamba ayi ciine ncaakalinga kusuni nkwaamba ayi akoonane andime. Aboobo ndakakaka kuyungwa anguwe.” Maswi ngeenga wasebensesha muntu utootuyunga liinji alanyumfwika kabotu na twabula kucenjela. Aboobo tulayandika kusebensesha maano esu akuyeeya.
w00-E 7/15 pe. 29 pala. 2
Inga Mwatolelela Kuba Basalalite Mucishi Bantu Mobacita Shibiibi
Shintu shiswaamo pesule lyakucita bufuule teshi shibotu, shilanyumfwikabo anga ncintu cilula alimwi akucisa anga ncibeshi cikolete koonse kobilo alimwi inga shapa kwaamba ayi tufwe. Shintu ishi shileelikawo, kupenshekwa anjeelacaamba, kupumpa lifumo, na kuyambula malwashi esa ceebo cakoonana. Alimwi amuyeeye mbweenga camucisa muntu kuba mucikwati amuntu utashomeki. Kucita bulale nabibo kwa linkanda lyomwi inga kwapa kwaamba ayi umwi atolelele kulinyumfwa cibiibi kwa buumi bwakwe boonse. Ncakwiila, kucita bufuule kulacisisha moyo.
w00-E 7/15 pe. 29 pala. 5
Inga Mwatolelela Kuba Basalalite Mucishi Bantu Mobacita Shibiibi
Tulyeelete kubatalamuka abuumbi bantu bacita bufuule kwaamba ayi tutayungwi ambabo. Aboobo tatweelete kukutika kunyimbo shabo shitabete kabotu, kweebela mafilimu atabete kabotu na shintu shileta miyeeyo yakoonana, isho sheenga shapa kwaamba ayi tutalike kucita nshobacita. (Tushimpi 6:27; 1 Bene Kolinto 15:33; Bene Efeso 5:3-5) Alimwi inga tacibi camaano kufwala na kulibotesha munshila yeenga yapa kwaamba ayi bantu bamushobo uyu batalike kusena pafwiifwi kuli ndiswe!—1 Timoti 4:8; 1 Pita 3:3, 4.
Buboni Bwakumushimu
Ino Baibo Ilaamba Nshi Pamakani Akoonana?
Koonana ncipo kuswa kuli Yehova. Alisuni kwaamba ayi musankwa amwanakashi beebene banoosangalala. Cipo ici cilapa beebene coolwe cakuba abaana alimwi akutondeshanya lusuno ndobacite munshila yakashalilo alimwi ibapa kusangalala. Aboobo Maswi akwe Lesa alaamba ayi: “Koosangalalila mumwanakashi ngowakeeba koocili mwanike.” (Tushimpi 5:18, 19) Yehova alisuni kwaamba ayi Beneklistu bali mucikwati banoshomeka kuwooyo ngobeebenaakwe, aboobo tabeelete kucita bulale.—Amubelenge Bene Ebulu 13:4.
MARCH 24-30
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 6
Nsheenga Tweeya ku Tulongolo
it-1-E pe. 115 mapa. 1-2
Tulongolo
‘Busongo Mbotwakalengwa Ambubo.’ ‘Busongo’ bucite tulongolo teshi bwakuyeeya amaano sombi Mulengi mbwaakatulenga ayi tunoocita shintu. Baibo ilaamba ayi tulongolo “tulabambila limwi shakulya cilimo ee, kushibunganya paciindi cakutebula.” (Tu 6:8) Tulongolo tucanika bunene ku Palestine, tulacanika paciindi cakutebula, na cakulima (twiitwa ayi Messor semirufus), tulabikila limwi shakulya shiinji muciindi cacilimo kwaamba ayi tukalye paciindi shakulya ndyeshishupa kucanika. Tulongolo utu liinji tulacanika mumisena mwakulupwita umo mweenga kamuli shakulya shiinji. Na imfula yaloka cakwaamba ayi shakulya nshetwakabika shatalika kutontola, tulongolo utu tulabwesa shakulya akushibika pansengwe kwaamba ayi shiyume kulumwi. Alimwi cimwi ciindi mbotucita tulalya kamoyo ka nseke sha shakulya shantuto kwaamba ayi shitakameeni umo motubika shakulya. Tulongolo utu tulapanga tushila tubotu mwakwiinda alimwi palifuke na pabulyango mpotukala tulashiya shikwaampi sha shakulya nshetucite.
Shintu shibotu nshetucita tulongolo. Aboobo makani aya atokwaamba pa tulongolo inga atupa kukonkela maswi aya akwaamba ayi: “Webo omutolo, bona tulongolo, bonesha mbotwikala ubwesewo busongo.” (Tu 6:6) Tulongolo utu tatubikilibo limwi shakulya nsheshi tukalye kunembo, sombi tulatolelela akusebensa cankusu kubwesa shintu shilemu kwiinda mbotulema, kwaamba ayi tucikonshe kucita nsheenga katusuni, alimwi tatucilekiiwo nabi twawa, twasandamuka na kukunkulukila paanshi nabi na twaloka. Alimwi cimwi cisangalasha tulasebensela pomwi, tulaboteshamo kabotu abuumbi motukala, tulayeeyelako tubyaabo, cimwi ciindi akucafwa tubye twalicisa na uto twalema kwaamba ayi atwalo tucikonshe kuboolela kuŋanda.
w00-E 9/15 pe. 26 mapa. 3-4
Amushitilishe Mpuwo Yanu
Bweenka mbuli tulongolo aswebo tulyeelete kunosebensa cankusu. Kusebensa cankusu alimwi akutolelela kweelesha cankusu kuya panembo muncito yesu, inga kwatucafwa nabi kwaamba ayi kuli utootubona na sobwe. Tulyeelete kusebensa cankusu inga caba ayi, nkucikolo, kuncito nabi ndyetutosebensa ncito ili yoonse yakumushimu. Bweenka tulongolo mbotufubilaamo ceebo cakusebensa cankusu, aswebo Lesa alisuni ayi ‘tubone bubotu bwasheesho nshetuyuwila.’ (Shikushimikila 3:13, 22; 5:18) Na katusebensa cankusu, tulaba anjeelacaamba isalalite alimwi akusangalala sobeene.—Shikushimikila 5:12.
Solomoni wakasebensesha miipusho yobilo kwaamba ayi acalule meenso muntu mutolo. Wakaamba ayi: “Webo omutolo, nciindi cilaamfu buyani koolete? Anu utoobuka lili kuswa mutulo twako?” Lyalo mwaami wakaamba maswi akuba anga alakwe ngumutolo, wakaamba ayi: “Taanguna ngoneeko paniini, ee, amuleke nshinshileeko paniini. Taanguna ntule maansaangu akookesha. Sombi bukandu bulamupolela muciindi ceenka ico mbuli mwiipi, ee, bupenshi bulamulwana anga ngushilumamba.” (Tushimpi 6:9-11) Na mutolo alilete, bukandu bulamushikila anga ngumwiipi, lyalo bupenshi bulamulwana anga ngu shilumamba. Muunda wa muntu mutolo ulapililwa ku nsaku. (Tushimpi 24:30, 31) Muciindi ciniinibo alacana losi mumakwebo akwe. Alimwi munene wancito inga taasumini kuba amusebenshi mutolo. Alimwi sa mwanaacikolo inga walangila kucita kabotu kucikolo na kaanyumfwa butolo kubelenga?
Buboni Bwakumushimu
w00-E 9/15 pe. 27 pala. 3
Amushitilishe Mpuwo Yanu
Shintu 7 shaambwawo mu tushimpi nshoshintu shinene shinene alimwi shileelikawo pafwiifwibo amishobo ya shintu shoonse shibiibi. “Meenso acimeko” a “tulango tupanga miyeeyo ya bubi” cilaamba shibiibi muntu nshaacita mumiyeeyo. “Mulomo ubeca” a “kamboni mubeshi alimwi amuntu shikuleta lupato” cilaamba kubisha muntu nkwaacita kwiinda mumaswi ngaamba. “Maansa atila bulowa bwa bantu batacite mulandu” a “myeendo iyo icicila kuya mukucita shibiibi” cilaamba shintu shibiibi muntu nshaacita. Alimwi cintu Yehova ncaapatite abuumbi ngumuntu uleta lupato pa bantu balinga kunyumfwanabo kabotu. Ceebo cakwaamba ayi namba yakomenenaako kuswa pa 6 kuya pa 7, ncitondesho cakwaamba ayi mulongo teshi mpoweela, ceebo shintu shibiibi bantu nshebacita shilaya cifulilaakobo ciindi aciindi.
MARCH 31–APRIL 6
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 7
Amuleye Kucanika Mubukaalo Mweenga Mweeleshekwa
Amube Balibambite Kukaka Meelesho
8 Ino nshiinshi nsheenga twaciita kwaamba ayi tukake meelesho akubisha? Amuleke tubandike nsheenga tweeya kumusankwa wacanike waambwa mu Tushimpi capita 7. Wakacita bulale amwanakashi mufuule. Vesi 22 ilatulwiita ayi musankwa wacanike wakaya kuli nguwe ‘cakuteengashila.’ Kweelana amavesi akwisule lya vesi 22 mbwaatondesha, wakasalawo kucita shintu shimwi shitabete kabotu isho shakapa kwaamba ayi mukuya kwaciindi abishe.
9 Ino nshiinshi nshaakacita shakapa kwaamba ayi abishe? Cakutaanguna, ‘wakeenda pafwiifwi a ŋanda ya mwanakashi [mufuule]’ macolesha. Lyalo wakaya paŋanda yakwe. (Amubelenge Tushimpi 7:8, 9.) Alimwi ndyaakamubona mwanakashi, taakwe kuya kumwi. Muciindi cakucita boobo, wakasumina kumufyonta alimwi wakatalika kumukutika ndyaakalinga kwaamba pamilambu ya bwanabwankashi njaakabenga, mpashi kwaamba ayi ape musankwa wacanike kuyeeya ayi ngumuntu uli kabotu. (Amubelenge Tushimpi 7:13, 14, 21.) Naakwiinga musankwa wacanike taakwe kusalawo kucita shintu shoonse ishi shitabete kabotu, naakwiinga taakwe kweeleshekwa lyalo akubisha.
w00-E 11/15 pe. 30 mapa. 4-6
“Kokonkela Nsheenkwaambila, Ingaawo Ukabe Abuumi”
Milomo ya mwanakashi uyu yakalinga kuteshimite. Wakalyaanga pameenso lyalo akwaamba nshaakalinga kusuni kwaamba. Wakayeeyawo cakubikila maano pa maswi oonse ngaakaamba kwaamba ayi ayunge musankwa wacanike. Wakaamba ayi waswa mukupa milambu ya bwanabwankashi bushiku bweenka bulya akucita kweelana ambwaakashomesha, kwaamba ayi atondeshe ayi ngumululami alimwi alishimpite lwakumushimu. Milambu ya bwanabwankashi yakalinga kupekwa ku tempele yaku Jelusalemu, yakalinga kuba ya nyama, fulaulo, mafuta, alimwi a waini. (Bene Lefi 19:5, 6; 22:21; Shakubelenga 15:8-10) Ceebo cakwaamba ayi wakalinga kupa mulambu wa bwanabwankashi wakalinga kulyako amukwashi wakwe, cilyeelete mwanakashi uyu wakaamba maswi aya kwaamba ayi musankwa wacanike ashibe ayi kuli shakulya ashakunwa shiinji muŋanda yakwe. Aboobo mwanakashi wakalinga kusuni ayi: Musankwa wacanike ashibe ayi atosangalala muŋanda yakwe. Alimwi ciine ncaakaswita muŋanda yakwe wakalinga kusuni kulangoola musankwa wacanike uyu. Inga catucafwa abuumbi soonse na twashoma makani aya. Shikwiiya Baibo umwi wakaamba ayi: “Ncakwiila kwaamba ayi wakaya ayi alangoole musankwa wacanike, ano sa ncakwiila wakalinga kulangoolabo weenka uyu ngwaakacana? Lakwe wakalinga kulangoolabo utacite maano, mpashi uli mbuli wooyu wakamushoma.”
Pesule lyakwaamba ayi musankwa wacanike wamukumbwa mwanakashi uyu ceebo ca mfwalilo yakwe, maswi abotu akumucenjeeka ngaakaamba, kumukumbata, kumufyonta akunyumfwa mbwaakalinga kununkila, mwanakashi wakaamba ayi: “Bulo bwangu ndabuyala ansaalu shiteshimite shakaswa kucishi ca Ijipiti. Ndabusanseela mafuta anunkila kabotu eetwa ayi mule, amwi ayi aloyi aamwi ayi sinamoni.” (Tushimpi 7:16, 17) Mwanakashi wakayala bulo bwakwe ansaalu shiteshimite shakaswa ku Ijipiti lyalo akubusanseela mafuta anunkila kabotu eetwa ayi mule, amwi ayi aloyi aamwi ayi sinamoni.
Lyalo mwanakashi uyu wakaamba ayi: ‘Tiya tuceshe katoonana, tulisangalashe sobeene alusuno.’ Aboobo taakwe kumwiitilabo ayi balite pomwi cakulya. Sombi wakamushomesha ayi batokoonana. Musankwa wacanike ndyaakanyumfwa boobo, wakasangalala akukondwa abuumbi! Lyalo wakatolelela kumucenjeeka amaswi akwaamba ayi: “Beebaangu tabako kuŋanda. Baya pamushinso ulaamfu. Batolelela ampotomona iswite maali ncakwiila balaakwisa paakwiinda nsondo shobilo.” (Tushimpi 7:18-20) Aboobo wakapa kwaamba ayi musankwa wacanike ashibe ayi taakuwo ncobeelete kulisukuma, ceebo beebaye bakaya pamushiinso ulaamfu mukucita makwebo alimwi tebakalinga kulangilwa kuboola conoono. Mwanakashi uyu wakalinga kucibwene kabotu bwakuyunga wacanike uyu! Twaamba boobo ceebo Baibo ilaamba ayi: “Musankwa uyo wakakomwa kumaswi akwe ayungoola. Ee, wakayungoolwa ceebo ca mulaka wa mwanakashi uyu.” (Tushimpi 7:21) Citobo musankwa wakuba anga ngu Josefu ngweenga wakaka kuyungwa kwamushobo uyu. (Matalikilo 39:9, 12) Sombi musankwa wacanike uyu taana kucita bwakacita Josefu.
Kuloonda Lesa Kulatucafwa
10 Kucita bufuule inga kwapa muntu kulinyumfwa cibiibi, kulinyumfwa ayi taakuwo mbwaabete, kupumpa lifumo na kupa kwaamba ayi cikwati cimane. Ncakutatoonsha kwaamba ayi ncintu cabusongo kuleya kunjila ‘muŋanda’ ya mwanakashi muluya akutalya shakulya shakwe. Kwiilika pakunyonyoola bushicibusa bwabo a Yehova, bantu baanji bacita bufuule balayambula malwashi eenga apa kwaamba ayi bafwe. (Tus. 7:23, 26) Tushimpi capita 9:18 ilaamba ayi: “Boonse bakenjilawo kale muŋanda yakwe, bali panshi mumusena wa bafu.” Ano ino nceebonshi bantu baanji balasumina bwiite bwakwe nabi kwaamba ayi kucita boobo kulabanjisha mumapensho?—Tus. 9:13-18.
Buboni Bwakumushimu
Nobamakwesu Bacanike—Amube Beneklistu Bashimpite Lwakumushimu
5 Amwiiye “kuyeeya kabotu” akukushitilisha. (Tus. 3:21, NWT) Muntu uyeeya kabotu alayeeyawo cakubikila maano kaatana kusala shakucita. Aboobo amusebense cankusu kwiiya kuyeeya kabotu akutolelela kucita boobo. Ino nceebonshi? Nceebo cakwaamba ayi basankwa bacanike baanji munshiku shino balasalawo shakucita ceebo ca mbobayeeya ambobalinyumfwa. (Tus. 7:7; 29:11) Kwiilikaawo, shintu shiba pama TV, mumafilimu alimwi apa intaneti, inga shakuma mbomuyeeya anshomucita. Sombi ino nshiinshi nsheenga mwaciita kwaamba ayi mwiiye kunoyeeya kabotu? Cakutaanguna, amwiiye njiisho shamu Baibo akuyeeya shibotu shiswaamo na mwashikonkela. Lyalo amukonkele njiisho isho kwaamba ayi shimucaafwe kusala kucita shintu sheenga shasangalasha Yehova. (Amubelenge Kulumbaisha 119:9.) Na mweeya kucita cintu ici ciyandika, cilaakumucafwa kuba musankwa Mwineklistu ushimpite lwakumushimu. (Tus. 2:11, 12; Ebu. 5:14) Amuyeeye mbweenga kuyeeya kabotu kwamucafwa mubukaalo ubu bobilo: (1) mbomucita shintu kubenankashi alimwi (2) ndyemutoosalawo shakucita pamakani ambomufwala ambomulibotesha.
APRIL 7-13
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 8
Amukutike ku Busongo Bwakwe Yesu
cf-E pe. 131 pala. 7
“Bata Ndibasuni”
7 Muvesi 22, busongo bulaamba ayi: ‘Nebo nebusongo ndakalinga a Yehova kumatalikilo. Ndakapangwa anguwe kaatana kutalika kucita milimo yakwe imwi yoonse.’ Muvesi iyi teshi busongo bwa maano mbotushi butokwaambwaawo, ceebo busongo tabuna kupangwa. Busongo tabucite matalikilo mukwiinga Yehova nkwaali kuswabo lili alili alimwi lyoonsebo lakwe ngumusongo. (Kulumbaisha 90:2) Sombi Mwanaakwe Lesa, ngo “mutaanshi wiinda pashilengwa shoonse.” Yehova ngwaakatalikila kupanga na kulenga pashilengwa shoonse. (Bene Kolose 1:15) Kweelana alibuku lya Tushimpi mbolyaamba, Mwanaakwe Lesa wakalingaako cishi capanshi alimwi aliculu kashitana kubaako. Alimwi mbuli Liswi, wakalinga Kwiimikaninako Lesa, akutondesha kabotu abuumbi busongo Yehova mbwaacite.—Joni 1:1.
cf-E mape. 131-132 mapa. 8-9
“Bata Ndibasuni”
8 Ino Mwanaakwe Lesa wakalinga kusebensa ncito nshi mumyaaka iinji kaatana kusa pacishi? Vesi 30 (NWT) ilatulwiita ayi wakalinga a Lesa mbuli “musebenshi ucibwene.” Ino ici citosansulula nshi? Lilembo lya Bene Kolose 1:16 lilaamba ayi: “Kwiinda muli nguwe, Lesa wakalenga shintu shoonse, sha kwiculu alimwi asha mucishi ca panshi . . . Lesa wakalenga shoonse kwiinda muli nguwe akwaamba ayi akanoosheendelesha.” Aboobo Mulengi Yehova, kwiinda mu Mwanaakwe, Musebenshi Ucibwene, wakalenga shintu shoonse kutalikila baanjelo ashintu shoonse shakwiculu, kushikila akukulengwa kwa cishi capanshi ashintu shoonse shiliimo kwiilikaawo a muntu, cilengwa ciyandika abuumbi pacishi. Munshila imwi inga twakoshanisha Mwaana a Baishi mbobakalinga kusebensela pomwi, bweenka muntu ulemba pulani ya ŋanda mbwaasebensela pomwi ashikuyaka, uyo uyaka kweelana ashili pa pulani. Na twakankamana pashilengwa, tulalumbaisha Mulengi Wiinditeewo. (Kulumbaisha 19:1) Nacibi boobo, ici inga catucafwa akwiibaluka Mulengi mbwaakalinga kusebensela pomwi a “musebenshi ucibwene.”
9 Bantu bobilo batamaninite na batosebensela pomwi, cimwi ciindi cilaba ciyumu kutolelela kunyumfwana. Sombi ubo teshi mbocakalinga kuli Yehova a Mwanaakwe! Nabi kwaamba ayi Mwanaakwe Lesa wakasebensa a Baishi kwa myaaka iinji, Baibo ilaamba maswi ngaakaamba akwaamba ayi: “Bushiku abushiku . . . ndakalinga kusangalete pameenso akwe.” (Tushimpi 8:30) Aboobo Mwanaakwe Lesa wakalinga kusangalala kusebensela pomwi a Baishi, alimwi abalo Baishi bakalinga kusangalala. Ici ncecakapa kwaamba ayi Mwaana akonkele kabotu cakubonenaako cakutondesha mibo ya Baishi. Alimwi ici ncecakapa kwaamba ayi Mwaana a Baishi basunane abuumbi! Aboobo inga twaamba ayi mbobatondeshanya lusuno kwa myaaka iinji kwiindaawo alimwi mbobasunene abuumbi kwiindaawo kwiculu apacishi capanshi.
w09-E 4/15 pe. 31 pala. 14
Amumushibe Kabotu Yesu Wiindite Pali Defedi a Solomoni
14 Kwakalingabo muntu omwi wakalinga kucite busongo kwiinda Solomoni mbwaakalinga kucite. Muntu uyo wakalinga Yesu Klistu, uyo wakalyaamba ayi “pano mpwaali wiinda Solomoni.” (Mate. 12:42) Yesu wakaamba “maswi abuumi butamaani.” (Joni 6:68) Kucakubonenaako, Likani ndyaakaamba pa Kalundu wakaamba shiinji pa njiisho shimwi shicanika mu tushimpi twakwe Solomoni. Solomoni wakaamba pashintu sheenga shapa kwaamba ayi musebenshi wakwe Yehova abe alusangalalo. (Tus. 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20) Yesu ncaakaambawo bunene ncakwaamba ayi muntu inga waba alusangalalo lwancinencine na kaacita shintu shicatene akusebensela Yehova alimwi akukumanisha kuyanda kwakwe. Yesu wakaamba ayi: “Balisangalete abo bacishi ayi balayandika kutanjililwa a Lesa mukwiinga Bwaami bwa kwiculu mbwabo.” (Mate. 5:3, NWT) Abo bakonkela nshaakaamba Yesu balaba abushicibusa buyumu a Yehova, “kantupu kapa buumi.” (Kulu. 36:9; Tus. 22:11; Mate. 5:8) Klistu alicite “busongo bwakwe Lesa.” (1 Koli. 1:24, 30) Mbuli Mwaami Mesiya, Yesu Klistu alicite “mushimu wa busongo.”—Isa. 11:2.
Buboni Bwakumushimu
Ino Yesu Ngumuntu Uli Buyani?
Baibo ilaamba ayi Yesu ‘wakalinga kusangalete ceebo ca bantu.’ (Tushimpi 8:31) Wakatondesha ayi wakalinga kusuni bantu kwiinda mukulyaaba kubayuminisha alimwi akubacafwa. Shaankamiko nshaakacita shakatondesha ayi taakalinga kucitebo nkusu, sombi wakalinga kucite ankuumbu. (Maako 1:40-42) Wakalinga kutondesha nkumbu kubantu boonse alimwi taakalinga kucite kasalulushi. Wakalinga kwaamba makani ayuminisha alimwi akalinga kupa baabo boonse bakalinga kumukutika kuba akulangila. Yesu wakalinga kulyaabite kupenshekwa alimwi akufwa ceebo calusuno ndwakalinga kucite kubantu boonse. Nacibi boobo, bantu mbwaasuni abuumbi mbaabo bakonkela kwiisha kwakwe.—Amubelenge Joni 15:13, 14.
APRIL 14-20
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 9
Amube Muntu Musongo, Kuteshi Ushikukaka Kululikwa
‘Amukutike Maswi Abasongo’
4 Cancine ncakwaamba ayi mpashi inga catuyumina kusumina kululikwa bunene bunene kuswa kuumwi. Alimwi mpashi inga twakalashikwa. Ino nceebonshi? Nabi kwaamba ayi tulasumina ayi tatumaninite, mpashi inga catuyumina kusumina kululikwa na umwi watulwiita pacintu cimwi ncetutaciti kabotu. (Amubelenge Shikushimikila 7:9.) Mpashi inga twatalika kulangoola mwakuleyela. Inga twatalika kuliipusha capa kwaamba ayi muntu uyo atululike na kukalala ceebo ca mbwatululika. Alimwi mpashi inga twatalika kuyeeya pashilubo sha wooyo atotululika akuliipusha ayi: ‘Ino ninkusu nshi nshaacite shakundulika? Alakwe alabisha!’ Alimwi na tatuna kukondwa akululika nkotwatambula, inga twasuula kululikwa uko na kusenga umwi kwaamba ayi atululike ceebo cakuyeeya ayi atootulwiita makani ngeenga twasuna kunyumfwa.
‘Amukutike Maswi Abasongo’
12 Ino nshiinshi sheenga shatucafwa kusumina kululikwa? Tulayandika kuliceesha kwiinda mukunokwiibaluka ayi tatumaninite alimwi cimwi ciindi inga twaciita cintu kwakubula kuyeeya kabotu. Bweenka mbotwabandikaawo, Jobo wakalinga kubona shintu munshila itabete kabotu. Sombi mukuya kwaciindi wakaalula mbwakalinga kuyeeya alimwi Yehova wakamupa shoolwe ceebo cakucita boobo. Ino nceebonshi? Nceebo cakwaamba ayi Jobo wakalinga muntu uliceesha. Wakatondesha ayi alaliceesha kwiinda mukusumina kululikwa kuswa kuli Eliyu, nabi kwaamba ayi Eliyu wakalinga mwanike abuumbi pali nguwe. (Jobo 32:6, 7) Aswebo kuliceesha kulaakutucafwa kukonkela kululikwa nabi ndyetwalinyumfwa ayi tatutoyandika kululikwa na mpashi uyo watululika ngu mwanike pali ndiswe. Munene umwi ku Canada wakaamba ayi, “Mukwiinga mbotulibona teshi mbobatubona bamwi, inga catuyumina abuumbi kuya panembo na taakuwo utotululika.” Soonse tulayandika kutolelela kwiiya kuba amibo ya Bwineklistu alimwi akusebensa kabotu muncito yakushimikila akwiisha.—Amubelenge Kulumbaisha 141:5.
13 Munoobona kululikwa mbuli citondesho cakwaamba ayi Lesa alimusuni. Yehova alisuni ayi shintu shinootwendela kabotu. (Tus. 4:20-22) Alatondesha ayi alitusuni kwiinda mukutululika kusebensesha Maswi akwe, mabuku aamba shamu Baibo, na kwiinda mumushominyineesu ushimpite lwakumushimu. Bene Ebulu 12:9, 10 ilaamba ayi: ‘Alacita boobo kwaamba ayi tucafwikwe.’
14 Amubikile maano kumakani ngobatomulwiita, kuteshi mbobatomululika. Cimwi ciindi, mpashi inga twalinyumfwa ayi tabana kutululika munshila ili kabotu. Ncakwiila muntu utolulika bamwi alyeelete kweelesha kululika munshila yakwaamba ayi cibe cuubu kuwooyo utolulikwa kusumina kululikwa. (Gala. 6:1) Sombi na batotululika, tulyeelete kubikila maano kumakani ngobatotulwiita, nabi twalinyumfwa ayi tabana kutululika munshila ili kabotu. Mpashi inga twaliipusha ayi: ‘Sa kuli nsheenga ndeeya pamakani ngobandwiita nabi kwaamba ayi tabana kundulika munshila ili kabotu? Sa inga ndashilubakobo shilubo shawooyo utondulika akubikila maano kukulika uko mbweenga kwancafwa?’ Inga twatondesha busongo na katucana nshila mbweenga twakonkela kululikwa kuli koonse nkweenga twapeekwa.—Tus. 15:31.
w01-E 5/15 pe. 30 mapa. 1-2
Busongo Inga Bwatupa Kukala Nshiku Shiinji
Muntu musongo mbwaacita na walulikwa teshi mbwaacita muntu ukaka kululikwa. Solomoni wakaamba ayi: “Kalalila musongo, lakwe ulaakukusuna. Kopa milasho musongo, lyalo busongo bwakwe bulafulilaako.” (Tushimpi 9:8b, 9a) Muntu musongo alicishi kwaamba ayi “taakuwo kululikwa kusangalasha paciindi ceenka ico, sombi kulacisa; nacibi boobo abo bakukonkela balacata shisepo sha luumuno nkokwaamba ayi bululami.” (Bene Ebulu 12:11, NWT) Nabi kwaamba ayi kululikwa kulacisa, ino nciinshi ceenga catupa kulinyumfwa cibiibi na kweelesha kulifuninina na katucishi ayi inga kwatupa kuba basongo?
Mwaami musongo wakatolelela kwaamba ayi: “Koyiisha muntu ululeme, lyalo lushibo lwakwe lulafulilaako.” (Tushimpi 9:9b) Taakuwo muntu musongo na munene cakwaamba ayi inga tayandiki kutolelela kwiiya. Cilasangalasha abuumbi kubona ayi nabi baabo batooya cicembela balasuna kwiiya cancine akulyaaba kuli Yehova! Aswebo atutolelele kusuna kwiiyilaawo ashimwi kwaamba ayi tunoobona shintu munshila yeelete.
w01-E 5/15 pe. 30 pala. 5
Busongo Inga Bwatupa Kukala Nshiku Shiinji
Swebo sobeene ndiswe tweelete kusebensa cankusu kwaamba ayi tube abusongo. Solomoni wakayuminisha citeente ici ndyaakaamba ayi: “Na webo uli musongo, ndushinisho busongo bwako bulaakukulambula. Ono na kooli shikucelebula, webo omwiine ndiwe weshi ukapengeleemo.” (Tushimpi 9:12) Busongo muntu mbwabaabo bulamucafwa mwiine, alakwe shikucelebula na ukaka kululikwa alapengelaamo mwiine. Ncakwiila, tulatebula nsheenga twashanga. Aboobo amuleke kwaamba ayi swebo, “[tunooteya] matwi kushintu sha busongo.”—Tushimpi 2:2.
Buboni Bwakumushimu
Kuloonda Lesa Kulatucafwa
9 Kuli sheebo shibotu abuumbi sheelete kutupa kuleya kucita bufuule. “Mwanakashi muluya” alaamba ayi: “Maanshi akwiipa ngamise.” Ino “maanshi akwiipa” aleemikaaniko nshi? Baibo ilakoshanisha koonana kwa musankwa amwanakashi beebene kumaanshi. (Tus. 5:15-18) Musankwa amwanakashi beebene kweelana amulawo, balyaangulukite koonana. Ano ubo teshi mbocibete ku “maanshi akwiipa.” “Maanshi akwiipa” mpashi inga emikaninaako koonana kwa bantu bateebene kweelana amulawo. Bantu bacita bufuule liinji baleelesha kucita boobo mubushishi bweenka mwiipi mbwaacita ndyaatokwiipa shintu. “Maanshi akwiipa” inga anyumfwika anga alicite mise bunene bunene na abo batoocita bufuule batoyeeya ayi taakuwo weshi akashibe. Kuyeeya boobo nkulibeca mukwiinga Yehova alabona shoonse! Kucileka kutambula shoolwe kuswa kuli Yehova, ncintu cibiibi abuumbi ceenga catucitikila alimwi teshi cintu ca “mise” na cisangalasha. (1 Koli. 6:9, 10) Sombi kuli ashimwi sheenga shaswaamo mukucita bufuule.
APRIL 21-27
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 10
Sheenga Shatupa Kuba Alusangalalo Lwancinencine Mubuumi
w01-E 7/15 pe. 25 mapa. 1-3
‘Baluleme Mbobaba Ashoolwe’
Kuli nshila aimwi mululami mbwaapekwa shoolwe. Baibo ilaamba ayi: “Maansa atolo alaletela bukandu, sombi maansa acabeene kumilimo alabilisha. Mwaana utebula shishango shakwe cilimo, ngumusongo, sombi uyo woona ciindi cakutebula ulalensha nsoni.”—Tushimpi 10:4, 5.
Maswi mwaami ngaakaamba kuli ncaakalinga kusansulula kubasebenshi paciindi cakutebula. Ciindi cakutebula teshi ciindi cakuba batolo. Sombi nciindi cakusebensa cankusu kwaciindi cilaamfu. Ncakwiila, nciindi cakucita shintu cakufwambaana.
Yesu ndyaakalinga kwaamba pakutebula, kuteshi kutebula shakulya sombi kwa kwiisha bantu, wakaamba ayi: “Shakutebula shafula, sombi beshikutebula baceya. Aboobo amusenge [Yehova Lesa] Mwine muunda kwaamba ayi atume abamwi basebenshi beshikutebula.” (Mateyo 9:35-38) Mu 2000, bantu beendilila 14 miliyoni bakacanika ku Ciibalusho cakwiibaluka lufu lwakwe Yesu. Bantu aba bakalinga baanji cakwaamba ayi namba ya Bakamboni bakwe Yehova paciindi cilya yakenjilamo mankanda obilo akwiindilila. Aboobo taakuwo weenga wakaka ayi “shakulya shapya kale shitolindilabo kutebulwa.” (Joni 4:35) Basebenshi bakwe Lesa bancine balasenga Mwine muunda kwaamba ayi atume basebenshi abamwi kumwi kabasebensa cankusu balo kucafwa bantu kuba bashikwiiya kweelana anshebapaililaawo. (Mateyo 28:19, 20) Alimwi Yehova alabapa shoolwe ceebo cakusebensa cankusu kwabo! Mumwaaka wancito wa 2000, bashikwiiya bapya beendilila 280,000 bakabombekwa. Aba abalo batolelela kusebensa cankusu kwiisha bamwi Maswi akwe Lesa. Aboobo atutolelele kuba basangalete muncito yakutebula kwiinda mukusebensa cankusu kucafwa bantu kuba bashikwiiya.
w01-E 9/15 pe. 24 mapa. 3-4
Amweende ‘Munshila ya Bululami’
Solomoni wakaamba pabubotu bwa bululami. Wakaamba ayi: “Buboni bwa bantu babile, ndyelilinga lyabo, sombi bupenshi bulanyonyoola bakandu. Cilambu ca muntu ululeme mbuumi, sombi mpindu ya bamucita shibi nkupekwa mulandu.”—Tushimpi 10:15, 16.
Na twacitikilwa shintu shimwi cakuteengashila mubuumi bwesu, buboni inga bwatushitilisha bweenka lilinga mbweenga lyashitilisha baabo bakalaamo. Ano bupenshi inga bwapa kwaamba ayi tunyonyooke na kwacitika shintu shimwi cakuteengashila. (Shikushimikila 7:12) Nacibi boobo, cilyeelete mwaami musongo wakalinga kwaamba pa mapensho ngeenga twacaana ceebo cakuba abuboni alimwi akuba bakandu. Bantu babile inga bakakatila kucinka manungo mububoni bwabo, ceebo cakunoyeeya ayi shintu nshebacite shili anga “ndyelilinga lyabo.” (Tushimpi 18:11) Alimwi bakandu inga batalika kuyeeya ayi ceebo cakuba bakandu shintu teshi shikaboteewo kunembo mubuumi bwabo. Aboobo boonse inga baalilwa kuba aliina libotu kuli Lesa.
it-1-E pe. 340
Coolwe
Yehova alapa bantu shoolwe. Baibo ilaamba ayi: “Coolwe ciswa kuli Yehova ncecipa muntu kubila, alimwi taanungiiwo kucisa kuli ncico.” (Tu 10:22, NWT) Yehova alapa shoolwe abo bacita shimusangalasha kwiinda mukubashitilisha, kubapa kuswitilila, kubatanjilila, alimwi akubapa nshebayandika kwaamba ayi bacane shibotu kunembo.
Buboni Bwakumushimu
Bubuke Bulatondesha Yehova Mbwaacite Lusuno, Busongo, Alimwi Akukalika Moyo
12 Bwaami bwakwe Lesa ndyeshibukanoolela, bantu bakwe Lesa boonse balaakushoma ayi maswi ngotucana palilembo lya Tushimpi 10:22 ngancine ayo aamba ayi: “Shoolwe shiswa kuli Yehova nsheshipa muntu kubila, alimwi taanungiiwo akucisa.” Mushimu wakwe Yehova ulaakucafwa bantu bakwe kuba anga ngu Klistu akunooya ciba bamaninite paniini paniini. (Joni 13:15-17; Efe. 4:23, 24) Buumi bwabo bulaakunooya cibota bushiku abushiku akuba bantu bali kabotu. Cakutatoonsha, buumi bulaakubota abuumbi! (Jobo 33:25) Ano ino kukutumana akuyeeya pabubuke inga kwatucafwa buyani pacecino ciindi?
APRIL 28–MAY 4
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA TUSHIMPI 11
Mutaambi!
w02-E 5/15 pe. 26 pala. 4
Bantu Bashomeka Balaba Baluleme
Kushomeka kwa muntu ululeme akubisha kwa muntu ucita shibiibi kulabakuma bantu bamwi. Mwaami mwine Isilaeli wakaamba ayi: “Muntu uteshi Lesa ulanyonyoosha babye kumulomo wakwe, sombi muntu ululeme ulapulushikwa ceebo ca lushibo lwakwe.” (Tushimpi 11:9) Taakuwo muntu weenga wakaka ayi bubeshi, kufuya, kwaamba maswi abiibi, akwaamba caambaambe kulakalasha bamwi. Sombi muntu ululeme lakwe alaamba maswi abotu, alayeeyawo kaatana kwaamba, alimwi alayeeyelako bamwi. Aboobo lushibo lulamupulusha mukwiinga kushomeka kwakwe kulatondesha bumboni bwakwaamba ayi bantu batomubekesha batobeca.
w02-E 5/15 pe. 27 mapa. 2-3
Bantu Bashomeka Balaba Baluleme
Na bantu bakala mutauni kabacita shintu shiluleme, balapa kwaamba ayi kube luumuno, kukala kabotu alimwi akuyuminisha bamwi. Aboobo shintu shileenda kabotu mutauni. Sombi abo baamba maswi akubeca, ayasa kumoyo, alimwi akwaamba shintu shibiibi balapa kwaamba ayi kube shoongo, kutasangalala, kutacatana, alimwi amapensho. Liinji cilaba boobo na bantu batoocita shintu ishi balicite nkusu shakweendelesha mutauni iyo. Aboobo na mutauni kamuli bantu bamushobo uyu shintu shilapilingana, kulaba makulo, kutalilemeka alimwi mpashi akuba alipenshi lyakubula maali.
Bantu bakwe Lesa abalo balyeelete kukonkela njiisho njetucana pa Tushimpi 11:11 ndyebali pomwi mumatauni acikoshanyo, nkokwaamba ayi mumabungano. Mulibungano mulaba bantu batanjililwa amushimu, batondesha bululami kwiinda mukushomeka, bayuminisha bamwi kuba alusangalalo, kutaboolela mwisule, alimwi akucafwa bamwi calo cipa kwaamba ayi Lesa apekwe bulemu. Yehova alapa shoolwe bantu aba mulibungano alimwi balatolelela kuya panembo lwakumushimu. Sombi na kamuli bantu bamwi baniinibo beenga kabatanyumfwi kabotu akubona shilubo na kwaamba shitabete kabotu pashintu shimwi mboshicitwa mulibungano, bantu bamushobo uyo bali anga ‘ngumulunda’ ceebo inga bapa bamwi kutalika kubona shintu bweenka mbobashibona balo. (Bene Ebulu 12:15) Bantu bamushobo uyo liinji balasuna kupekwa mikuli aimwi akusuna kuba ampuuwo. Bantu aba inga batalika kwaamba pa libungano na pa bamanene ayi shintu shimwi tashina kucitwa mubululami, kuli kusalulula mushobo, na shimwi sha mbuli sheeshi. Ncakwiila, nshebaamba inga shapa kwaamba ayi kube kutacatana mulibungano. Aboobo tulyeelete kuleya kukutika nshebaamba akweelesha cankusu kuba bantu batanjililwa amushimu akupa kwaamba ayi mulibungano mube luumuno alimwi akucatana.
w02-E 5/15 pe. 27 pala. 5
Bantu Bashomeka Balaba Baluleme
Muntu “utacite maano” na utayeeyi kabotu alaleta mapensho anene! Alaambabo caambaambe cakwaamba ayi watalika kubeca akwaamba maswi atabete kabotu. Bamanene balyeelete kufwambaana kumanisha lipenshi lya mushobo uyu. Mubupusano a muntu “utacite maano,” muntu musongo alashiba ciindi ndyeelete kuumuna. Muciindi cakuyubulula makani abushishi, aloomunabo. Ceebo cakushiba ayi kwaamba caambaambe inga kwaleta mapensho anene, muntu musongo ‘alashomeka.’ Alashomeka kubashominyina alimwi taayubululi makani abushishi ayo mpashi eenga ababika mumapensho. Ncoolwe cinene abuumbi kuba abantu bashomeka bamushobo uyu mulibungano!
Buboni Bwakumushimu
g20-E 1 pe. 11, kabokosi
Nsheenga Twaciita na Twalisukama
“MUNOOTONDESHA NKUMBU KWAAMBA AYI MUTANOOLISUKAMA BUNENE”
“Muntu ucite nkumbu ulalambulwa pankumbu shakwe, sombi muntu shilunkutwe ulalipensha mwiine.”—TUSHIMPI 11:17.
Libuku limwi lyaamba pamakani akulisukama lilicite mutwi umwi wakwaamba ayi “Kill Your Stress with Kindness” (Munootondesha Nkumbu Kwaamba ayi Mutanoolisukama Bunene.) Bakalemba libuku ili ba Dr. Tim Cantopher, bakaamba ayi kutondesha bamwi nkumbu inga kwapa kwaamba ayi tube abuumi buli kabotu akuba alusangalalo. Sombi bantu batatondeshi nkumbu na beshilunkutwe tababiiwo alusangalalo ceebo balabatalamuka kubamwi.
Alimwi cimwi, kulinyumfwila nkumbu sobeene inga kwatucafwa kutanoolisukama bunene. Kucakubonenaako, tulyeelete kushiba ayi teshi shoonse nsheenga twacikonsha kucita. Sombi ici tacitosansulula ayi tulyeelete kulisuula. Yesu Klistu wakaamba ayi: “Suna mubyo bweenka mboolisuni omwiine.”—Maako 12:31.