MUTWI WAKWIIYA 19
LWIIMBO 6 Meculu Alaambilisha Bulemu Bwakwe Lesa
Amukonkele Cakubonenaako ca Baanjelo Bashomeka
‘Amulumbaishe Yehova nobaanjelo bakwe.’—KULU. 103:20.
CITEENTE CINENE
Nsheenga tweeya kuswa kucakubonenaako ca baanjelo bashomeka.
1-2. (a) Ino tulipusene buyani abaanjelo? (b) Ino ninshila nshi mbotukoshenye abaanjelo?
SO BASEBENSHI bakwe Yehova, tuli lubasu lwa mukwashi umulambila uyo utondesha lusuno. Mumukwashi uyu muli bamakwesu abenankashi nsengwe yoonse kwiilikaawo abaanjelo baanji. (Danye. 7:9, 10) Na twayeeya pa baanjelo, liinji tulayeeya mbobapusene andiswe. Kucakubonenaako, baanjelo bakalengwa kakucaalite myaaka iinji kwaamba ayi bantu balengwe. (Jobo 38:4, 7) Balicite nkusu abuumbi kwiinda ndiswe. Balisalalite alimwi baliluleme abuumbi kwiinda ndiswe, ceebo cakwaamba ayi tatumaninite.—Luka 9:26.
2 Nacibi boobo, nabi kwaamba ayi tulipusene abaanjelo munshila shiinji, kuli nshila shimwi shiinji mbotukoshenye. Kucakubonenaako, aswebo tulacikonsha kutondesha mibo ibotu Yehova njaacite bweenka mbuli baanjelo. Tulicite nkusu shakulisalila shakucita bweenka mbuli mbabo. Munjelo womwi awomwi alicite liina amibo itondesha mbwaabete alimwi balicite mikuli ipusenepusene bweenka mbuli ndiswe. Alimwi bweenka mbuli baanjelo, tulayandika kulambila Mulengi wesu.—1 Pit. 1:12.
3. Ino nshiinshi nsheenga tweeya kuswa kubaanjelo bashomeka?
3 Ceebo cakwaamba ayi tulikoshenye abaanjelo munshila shiinji, cakubonenaako cabo inga catuyuminisha alimwi kuli shiiyo shiinji shiyandika nsheenga tweeya. Mumutwi uyu, tutokwiiya mbweenga twakonkela cakubonenaako cakuliceesha ca baanjelo bashomeka, lusuno ndobacite pabantu, mbobaliyumya, alimwi ambobasebensa cankusu kwaamba ayi libungano litolelele kuba lisalalite.
BAANJELO BALALICEESHA
4. (a) Ino baanjelo balatondesha buyani kuliceesha? (b) Ino nceebonshi baanjelo balaliceesha? (Kulumbaisha 89:7)
4 Baanjelo bashomeka balaliceesha. Nabi kwaamba ayi balicite lushibo abuumbi, nkusu alimwi mbasongo, balakonkela Yehova nshaabalwiita. (Kulu. 103:20) Ndyebatosebensa ncito Yehova nshaakabapa, tabalisumpuli pashintu nshobacita na kusebensesha nkusu shabo kwaamba ayi bamwi banobalumbaisha. Balasangalala kusebensa ncito ili yoonse Yehova njeenga wabapa nabi kwaamba ayi bamwi tatubeshiiwo meenaabo.a (Mata. 32:24, 29; 2 Baam. 19:35) Balakaka kupekwa bulemu bweelete kupekwa kuli Yehova. Ino nceebonshi baanjelo balaliceesha abuumbi? Nceebo cakwaamba ayi balisuni Yehova alimwi balamulemeka abuumbi.—Amubelenge Kulumbaisha 89:7.
5. Ino munjelo umwi wakatondesha buyani kuliceesha ndyaakalinga kululika mutumwi Joni? (Amubone acikope.)
5 Amuyeeye pa cimwi cakacitika citondesha ayi baanjelo balaliceesha. Pafwiifwi amu 96 C.E., munjelo umwi utashibikitwe liina wakatondesha mutumwi Joni shintu shikankamika. (Ciyu. 1:1) Ino Joni wakacita buyani ndyaakabona shintu isho shikankamika? Wakafukama kwaamba ayi alambile munjelo. Nacibi boobo, munjelo uyo ushomeka, cakufwambaana wakalwiita Joni ayi: “Utaciti bobulya! Nebo ndi musebenshinyoko, ndibo bweenka mbuli bashominyoko. . . Ulyeelete kulambilabo Lesa!” (Ciyu. 19:10) Munjelo uyu wakalinga kuliceesha abuumbi! Taakalinga kusuni kupekwa bulemu. Peenkapo wakalwiita Joni ayi alyeelete kulambila Yehova Lesa. Alimwi munjelo taakwe kulinyumfwa ayi alayandika kwiinda Joni. Nabi kwaamba ayi munjelo uyo wakasebensela Yehova kwamyaaka iinji alimwi wakalinga kucite nkusu abuumbi kwiinda Joni, wakaliceesha akulwiita Joni ayi ndi musebenshinyoko. Alimwi nabi kwaamba ayi munjelo wakalinga kweelete kululika Joni, taakwe kumululika cabukali mutumwi uyu wacinene. Muciindi cakucita boobo, munjelo wakalulika Joni munshila ya nkuumbu alimwi mpashi wakanyumfwishisha ayi Joni wakalinga kusuni kumulambila ceebo ca shintu shikankamika nshaakabona.
Munjelo wakatondesha kuliceesha ndyaakalinga kululika Joni (Amubone palagilafu 5)
6. Ino inga twatondesha buyani kuliceesha bweenka mbuli baanjelo?
6 Ino inga twatondesha buyani kuliceesha bweenka mbuli baanjelo? Bweenka mbuli baanjelo, aswebo tulisuni kusebensa cankusu muncito yakwe Yehova kwakubula kulisumpula pashintu nshotucita, na kucita shintu anga tulicite lushibo lulibetele. (1 Koli. 4:7) Kwiilikaawo, tatweelete kulinyumfwa ayi tulayandika kwiinda bamakwesu abenankashi ceebo cakwaamba ayi twasebensela Yehova kwamyaaka iinji na ceebo ca mikuli njotucite. Cancine ncakwaamba ayi tulyeelete kuba bantu baliceesha abuumbi, na twapekwa mikuli iinji mulibunga lyakwe Yehova. (Luka 9:48) Bweenka mbuli baanjelo, tulisuni kusebensela bamwi. Tatusuniiwo bantu kutalika kuyeeya ayi tulayandika kwiinda mbabo.
7. Ino inga twatondesha buyani kuliceesha na tutoyandika kululika umwi?
7 Alimwi inga twatondesha kuliceesha na tutoyandika kululika mushominyineesu na mwaneesu. Cimwi ciindi inga twayandika kululika muntu cakumululama. Sombi bweenka mbuli munjelo mbwaakalulika Joni munshila ya nkuumbu, inga twalulika muntu cakumululama sombi kwakubula kumulefula. Na katulibona ayi tatuyandiki kwiinda bamwi, cilaakutucafwa kululika bamwi kusebensesha Baibo, munshila yabulemu alimwi calusuno.—Kolo. 4:6.
BAANJELO BALISUNI BANTU
8. (a) Kweelana a Luka 15:10, ino baanjelo balatondesha buyani ayi balisuni bantu? (b) Ino baanjelo balatucafwa buyani ndyetutoshimikila? (Amubone acikope cili papeeji yakutaanguna.)
8 Baanjelo tabasuulikobo kushicitika kubantu na kubabona ayi tabayandiki. Muciindi cakucita boobo, balisuni bantu. Balasangalala na muntu wakacita cilubo cinene waana nabi na muntu wakacileka kusebensela Yehova waboolela kuli nguwe. Alimwi balasangalala na muntu wasalawo kutalika kwiiya pali Yehova akwaalula buumi bwakwe kwaamba ayi amusebensele. (Amubelenge Luka 15:10.) Alimwi baanjelo balatucafwa ndyetutoshimikila. (Ciyu. 14:6) Nabi kwaamba ayi balo teshi mbobashimikila bantu, inga batanjilila shikushimikila kuya kumuntu usuni kwiiya pali Yehova. Kwalo, inga tatwaambi cakushinisha ayi baanjelo mbobakatutanjilila kuya kumuntu umwi. Yehova inga wasebensesha nshila shimwi mbuli mushimu usalashi kwaamba ayi acafwe bantu basuni kwiiya pali nguwe na kutanjilila basebenshi bakwe kuya kuli mbabo. (Milimo 16:6, 7) Nacibi boobo, alasebensesha baanjelo kutucafwa ndyetutoshimikila. Aboobo ndyetutoshimikila makani abotu, inga twashoma cakutatoonsha ayi baanjelo batootucafwa.—Amubone kabokosi kacite mutwi utokwaamba ayi “Mipailo Yabo Yakakumbulwa.”
Beebene ndyebamanishabo kushimikila kusebensesha kakoci. Ndyebatoya kuŋanda, nankashi wabona mwanakashi umwi ulefukite. Lyalo nankashi washiba ayi baanjelo inga batutanjilila kubaabo basuni kwiiya cancine pali Lesa a ncaakatulengela. Wasalawo kuya mukubandika amwanakashi uyo munshila iyuminisha (Amubone palagilafu 8)
9. Ino inga twatondesha buyani ayi tulisuni bantu bweenka mbuli baanjelo?
9 Ino inga twatondesha buyani ayi tulisuni bantu bweenka mbuli baanjelo? Na twanyumfwa cakoolobesha ayi muntu umwi wabooshekwa mulibungano, inga twasangalala bweenka mbuli baanjelo. Inga twashinisha kwaamba ayi mukwesu nabi nankashi uyo walinyumfwa ayi tulimusuni alimwi tulisangalete ayi watalika alimwi kusebensela Yehova. (Luka 15:4-7; 2 Koli. 2:6-8) Alimwi inga twakonkela cakubonenaako ca baanjelo kwiinda mukucita nsheenga twacikonsha muncito yakushimikila. (Shiku. 11:6) Kwiilikaawo, bweenka baanjelo mbobatucafwa ndyetutoshimikila bamwi makani abotu, inga twacaana nshila sha mbweenga twacafwa bamakwesu abenankashi muncito yakushimikila. Kucakubonenaako, inga twaya muncito yakushimikila amuntu wakatalika conoono kushimikila. Na mpashi inga twacafwako bacinene na abo baciswaciswa kwaamba ayi baabanemo lubasu muncito yakushimikila.
10. Ino nshiinshi nsheenga tweeya kuswa kushakacitikila ba Sara?
10 Ano ino inga twacita buyani na tatutocikoonsha kucita shiinji muncito yakwe Yehova ceebo ca bukaalo bwesu? Inga twacaana nshila shipya mbweenga twasebensela pomwi abaanjelo muncito yakushimikila. Amuyeeye shakacitikila Nankashi Sara,b uyo ukala ku India. Pesule lyakusebensa bupainiya pafwiifwi amyaaka 20, ba Sara bakaciswa alimwi bakalingabo ba pabulo. Bakalefuka abuumbi. Sombi mukuya kwaciindi ba Sara bakatalika kuba alusangalalo ceebo ca lucafwo lwa bamakwesu abenankashi mulibungano aceebo ca kubelenga Baibo lyoonse. Kwalo, bakalinga kuyandika kucana nshila shipya mbweenga kabashimikila. Ceebo cakwaamba ayi tabakalinga kucikonsha nabibo kukala kwaamba ayi balembe makalata, bakalinga kushimikilabo kusebensesha fooni. Aboobo ba Sara bakatumina fooni bantu mbobakashimikila, lyalo abalo bakabalwiitako bamwi bakalinga kusuni kutalika kwiiya Baibo. Ino nshiinshi shakaswaamo? Mumyeenshi iniinibo, ba Sara bakaba ashiiyo sha Baibo shili 70! Sombi tabakalinga kucikonsha kushitanjilila shoonse. Aboobo shiiyo shimwi bakapako bamwi mulibungano. Bashikwiiya Baibo baanji pa baaba, balacanikaako kumabungano esu. Cilyeelete kwaamba ayi baanjelo balasangalala abuumbi kusebensela pomwi abamakwesu abenankashi mbuli ba Sara, abo bacita nsheenga bacikonsha muncito yakushimikila!
BAANJELO BALALIYUMYA
11. Ino baanjelo bashomeka balatondesha buyani cakubonenaako cibotu cakuliyumya?
11 Baanjelo bashomeka balatondesha cakubonenaako cibotu abuumbi cakuliyumya. Baliyumya kushintu shitaluleme ashibiibi kwamyaaka iinji abuumbi. Bakabonaako Satana abaanjelo bamwi abo bakalinga kusebensela Yehova pomwi ambabo, ndyebakamupondokela. (Mata. 3:1; 6:1, 2; Judi 6) Baibo ilatulwiita pa munjelo umwi wakalwana a cibanda cicite nkusu. (Danye. 10:13) Alimwi kuswabo ciindi Adamu a Efa ndyebakalengwa, baanjelo balabona ayi bantu baniinibo mbobasalawo kusebensela Yehova. Tacicite mulandu asheeshi shoonse, baanjelo bashomeka balatolelela kusebensela Yehova calusangalalo alimwi cankusu. Balicishi ayi paciindi ceelete, Lesa alaakukushaawo kutalulama koonse.
12. Ino nshiinshi sheenga shatucafwa kuliyumya?
12 Ino inga twatondesha buyani kuliyumya bweenka mbuli baanjelo? Bweenka mbuli baanjelo, inga twaboona shintu shitaluleme. Sombi bweenka mbuli mbabo, aswebo tulishomete cakutatoonsha ayi paciindi ceelete Lesa alaakukushaawo shibiibi shoonse. Aboobo bweenka mbuli baanjelo bashomeka, ‘tatucileeki kucita shibotu.’ (Gala. 6:9) Alimwi Lesa wakatushomesha ayi alaakutucafwa kuliyumya. (1 Koli. 10:13) Inga twapaila kuli Yehova kwaamba ayi atupe mushimu usalashi uyo utucafwa kukalika moyo akuba alusangalalo. (Gala. 5:22; Kolo. 1:11) Ino mbuyani na mutoopikishikwa? Amucinke manungo muli Yehova cakumaninina alimwi mutaloondi. Lyoonse Yehova alaakunoomucafwa akumupa nkusu shakuliyumya.—Ebu. 13:6.
BAANJELO BALACAFWA KWAAMBA AYI LIBUNGANO LITOLELELE KUBA LISALALITE
13. Ino nincito nshi ilibetele baanjelo njobacite munshiku shino shakweelaako? (Mateyo 13:47-49)
13 Munshiku shino shakweelaako, Yehova wakapa baanjelo incito ilibetele. (Amubelenge Mateyo 13:47-49.) Bantu baanji abuumbi nsengwe yoonse balisuni kukutika makani abotu. Bamwi balaalula buumi bwabo akuba Beneklistu bancine, sombi bamwi tabaciti boobo. Baanjelo bakapekwa ncito ya “kupansaanya babiibi kuswa kubaluleme.” Ici cilasansulula ayi bakapekwa ncito yakushitilisha libungano kwaamba ayi litolelele kuba lisalalite. Sombi ici tacaambi ayi na muntu wacileka kusebensela Yehova ceebo ca sheebo shimwi, inga taabooleli alimwi kuli nguwe; alimwi tacaambi ayi mulibungano teshi mukabeewo lipenshi lili lyoonse. Nacibi boobo, inga twashoma ayi baanjelo batosebensa cankusu kucafwa mabungano kwaamba ayi atolelele kuba asalalite.
14-15. Ino inga twatondesha buyani ayi tulisunishishi libungano kutolelela kuba lisalalite bweenka mbuli baanjelo? (Amubone ashikope.)
14 Ino inga twatondesha buyani ayi tulisunishishi libungano kutolelela kuba lisalalite bweenka mbuli baanjelo? Tulayandika kusebensa cankusu kwaamba ayi tushitilishe bushicibusa bwesu a Yehova. Tulacita boobo kwiinda mukusala beshicibusa bamusuni akwiinda mukuleya cili coonse ceenga canyonyoola bushicibusa bwesu anguwe. Na twacita boobo tulapa kwaamba ayi libungano litolelele kuba lisalalite. (Kulu. 101:3) Alimwi inga twacafwa bashominyineesu kwaamba ayi batolelele kushomeka kuli Yehova. Kucakubonenaako, ino tulyeelete kucita buyani na twashiiba ayi mushominyineesu wacita cilubo cinene? Ceebo cakwaamba ayi tulimusuni, inga twamuyuminisha kuya mukubandika abamanene. Na waalilwa kucita boobo, tulayandika kulwiita bamanene shakacitika. Tulisuni ayi mushominyineesu wanyonyoola bushicibusa bwakwe a Yehova acafwikwe cakufwambaana!—Jemu. 5:14, 15.
15 Cibica ncakwaamba ayi bamwi bacita shilubo shinene balakushikwa mulibungano. Na camushobo uyu cacitika, ‘tatweelete kupanga cibusa’ amuntu uyo.c (1 Koli. 5:9-13) Bubaambo ubu bulapa kwaamba ayi libungano litolelele kuba lisalalite. Kwiilikaawo, na twasalawo kutaba bushicibusa amuntu wakakushikwa mulibungano, tulamutondesha lusuno. Mukwiinga na twanyumfwila Yehova kwiinda mukutaba bushicibusa anguwe, inga camucafwa kushiba ayi alayandika kuboolela kuli Yehova. Na waboolela, tulasangalala pomwi a Yehova abaanjelo.—Luka 15:7.
Ino tulyeelete kucita buyani na twashiiba ayi mushominyineesu wacita cilubo cinene? (Amubone palagilafu 14)d
16. Ino ninshila nshi mbomusuni kweelesha kunokonkela cakubonenaako ca baanjelo?
16 Ncoolwe cinene abuumbi kwaamba ayi Yehova alatusuminisha kwiiya pabaanjelo akusebensela pomwi ambabo! Atutolelele kukonkela mibo yabo ibotu mbuli: kuliceesha, kusuna bantu, kuliyumya alimwi akusunishisha kwaamba ayi libungano litolelele kuba lisalalite. Na twakonkela cakubonenaako ca baanjelo bashomeka, aswebo inga twaba lubasu lwa mukwashi wakwe Yehova wabaabo bamulambila, kwamuyayaya.
LWIIMBO 123 Kukonkela Bubaambo Bwakwe Lesa Cakushomeka
a Kwiculu kuli baanjelo baanji abuumbi, sombi mu Baibo mulilembetwebo meena a baanjelo bobilo—Mikaeli a Gabuliyelo.—Danye. 12:1; Luka 1:19.
b Liina lyakaalulwa.
c Kweelana amakani ali mu Lipooti Namba 2 Yamu 2024 Kuswa ku Likoto Litanjilila, na muntu wakakushikwa mulibungano wesa kumabungano, shikushimikila inga wasebensesha njeelacaamba yakwe yakaiishikwa anjiisho shamu Baibo kusalawo na inga wamwanshabo akumutambula.
d BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Nankashi wayuminisha shicibusa wakwe kuya mukubandika abamanene. Sombi pesule lyakwaamba ayi peenda ciindi alimwi shicibusa wakwe waalilwa kucita boobo, nankashi wasalawo kulwiita bamanene shakacitika.