Gi je habe kulongo eywa nenye kur go gi je be kanya bayndi

1-2. Johba nenga na ne kirbe go naa ga lay, ne kolo me ba nga yaangu na nenga mani ne kolo kúra kanga ga.

JOHBA ne kara induwe na kirbe go habe kulongo eywa da be kanya bayndi ni del go aanye da kabiy ni (Kan. 20:35). Tey go dere nogo bayndi na benga kanya ná, kusinga egenga ­’dé ga. Ne mani ­’dé. Kusinga je egenga ped kur go bayndi na ndojinga kanya. Alla kusinga je egenga neny del kur go ne danga ba nga bey kanya. Nogo kindi, mabana Johba na nenga na kirbe kolong ná, ne kolo kúra kanga. Kolo me ba nga yaangu mani ga.

² Mabana Johba na nenga na kirbe kolong ná, nogo ­’dedi bénga kire go nga ­’dee na kulongo eywa kanga baa na gumnya. Nga ­’deengu kulongo eywa kanga baa gumnya nogo nga hame kire go be kanya bayndi. Nogo kindi, Johba nenga na ne kirbe go ­’beeydam (Kir. 139:14).

3. Ne kolo me ba Bible yaa na Johba na ne « Kumno go kulongo eywa » ga.

³ Bible yaa na be kanya bayndi ná, je eje na kulongo eywa. Bornga libge ­’dé go na yaadu na Johba na ne « Kumno go kulongo eywang » (1 Tim. 1:11). Day ba nogo ca tumo go be kanya kara lay, ne day ba nogo be kanya nenye lay. Ginanogo Pol yaa mani, « na ne kire key lam ba, nga je jenngu na kindinga lay, nga je mangnyingu na kusinga lay, nga je gingu na da màni tum lay » (Kan. 17:28). Nogo kindi, « kanyanoju kongo kongo go kúra del ­’dewgere, kanya be ná, segeje da ne Kumno bay go ne kur aywa go danang kusiy ni » (Jak 1:17).

4. Ne me ba ­’dee bénga kire go nga habengu na kulongo eywa nenye dele ga.

⁴ Danga ped nga engu tinya go habe kulongo eywa dele da kur go be kanya bayndi ni. Nga je ­’balengu mabana nga ndajangu ne kúra go Johba key (Epe. 5:1). Da kunjile kaang ni ná, nga je goolengu nogo naa ba nga ndajenguy ga lay, nga je goolengu kanya go nga néngu mabana nga kirbi go ne kúra kanga kara je goolge kawriy da kindige ni ­’déng ga. Kirbe kinye kaang je jibege tedingangu go nga jene bé kanya kog lay, ojengage go nga ­’dee na kulongo eywa kanga baa na gumnya lay, nga ngemey na lay.

NDAJA NE KÚRA GO JOHBA KEY

5. Ne me kinye ba Johba je benga ga.

⁵ Na ne kire go kange ba Johba je ne indinga kúra ga. Puyanganguge kab. Johba je benga kanya go nga jenengu na kindinga. Ne danga ped ba nga jenngu da kanya habe duroy ni sirib ­’dé, alla Johba je benga kanya go nga engu tinyay. Nga agengu gise na mani, na ne kire key ba, nga habngu na kanyalee lay, gurbolo go yé lay, kur wele lay (Kir. 4:8 ; Mat. 6:​31-33 ; 1 Tim. 6:​6-8). Johba je bénga kanya go nga engu tinyay ped ne kolo ge ­’bogliy ga. Mani ­’dé dug-dug. Alla ne kolo me ba je nedi ga.

6. Matiyo 6:​25, 26 kunjilingangu ne me ga.

⁶ Mabana Johba na je benga kanya go nga engu tinyay ná, ne kolo tobnga. Kurbu da kolo Jesu kay go da Matiyo 6:​25, 26 ni (tub). Da berse kinye kolong ni ná, yaadi kolo tidi kinye. Yaa kolo gisi cadige na : « Je kisige kanya ­’dé lay, walwige kasa ­’dé lay, je ngemge kanya ­’dé lay. » Se yaa bége ­’bedeng na : « Bádungu go jene tele dana je asige. » Kargani key, se tonge kolo na : « Manina, ngu na kawdungu del tidi kinye kolong ­’dé ga. » Kunjilingangu ne me ga. Kara tabe Johba na kawdige neny da kindiy ni del kanya kosibe. Mabana je asi kanya kosibe ná, nga senengu nee kúra go je asenga lay. Ginane karma bádige je sí kindiy da cadige ni na nenogoca mani ná, Johba je sí kindiy da cadinga ni mani tum lay (Kir. 145:16 ; Mat. 6:32).

7. Buya kire kong pina go nga ndajengu na ne kúra go Johba key (gula poto lay).

⁷ Nga ndajengu Johba nogo nga ojengu kara na kanya go ege tinyay, na nenogoca. Manina, gi sen ­’bendinga ­’dewgere, timdinga go na kanyalee ­’dé ­’dewgere, na gorbele go yé ­’dé ga. Na kire kom ba Johba ­’bal go ojey na. Ge sen kara Johba kay na ne kúra kege da kur poliy go esuwa ni. Da homnya go jege kur go Covid-19 ni ná, ­’bangnyadinga kinye bege kanyalee lay, gorbele lay, na kanya kangnye bé kara go ege tinyay. Tomedige bege kanyanoju kolo oje na guye go jee alé da duninya ni. ­’Bangnyadinga kinye go ne kúrang kolong, berse go Hebre 13:16 oom kulendige, go yaa na : « ­’Dangu kúra go ne na karandúngu kargay sú ­’dé lay, ujangu kusungu mani tum lay, bekolo kanya go ne ginane kolong mani ná, ne kanya wale kubaro go aany Kumno kindiy jig-rigng tum lay. »

8. Esuwa go Johba je bengang ­’dee bénga kire go nga né na me ga (Pilip 2:13).

⁸ Johba je benga esuwa. Johba kusiy je egey go be esuwa key go dele gbang bé kara go je tabiyge na íre njang (tub Pilip 2:13). Manina, gi toniy esuwa kolo gi íre na ese da kanya go gi jib na cam ni, kolo gi age na cam mgbang da kanya gise kur ni ­’dewgere, kolo gi íre na ese da kurweley pina ni ga. Kur go jeegi da ole kom ni ná, gi yaa ginane Pol key mani lay : « Da kanya kinye ni ped ná, ng hab esuwa na kire day go je beng esuwang key » (Pil. 4:13 ; NWT).

9. Mabana nga tobngu go né guye na esuwadinga ginane Johba je ne mani ná, nga néngu ne me ga (gula poto lay).

⁹ Mabana nga nogo godile ­’beey pinya ná, nga ­’bal go né guye na esuwadinga ginane Johba key mani. Nogo kindi, nga ­’bal go bé esuwadinga kara go ­’dang ­’dé. Alla nga ­’bal go né guye na esuwadingang kolo oje na kara go ­’dang. Nga age gise na mani, nga ­’bal go oje ­’bendinga go kretinye go mayla ­’dewgere, go modu da guye key go da tugu kulondo ni. Mabana nga na esuwa ná, nga ­’bal go koje kúl go dawe ca kulendiy lay, ngemey na kúray lay. Mabana nga nengu guye na esuwadinga kúra ná, nga je néngu kanya ege kara go tabe Johba.

10. Nogo naa ba nga néngu guye na kolo yaa kanga ga.

¹⁰ ­’Daa gurbunga ­’dé go kolo yaa kanga na esuwa key. Manina, gi sen bayndi go e tinya go ge jeey landire ­’dewgere, ge pidey kolo é na kindiy tumoni ga. Mabana gi seniy ná, ne kolo me ba gi yaa béy nagi je kirbi da cay ni ­’dé ga. Dam ­’dé, gi é gooley, gi tegey ­’dewgere, gi guye na béy karte, gi guye na béy e-mail kom ­’dewgere, gi kijire béy kanya. ­’Daa kulom bura go : gi e tinya go gi gaye kolo tum-tum ­’dé. Kolo yaa go mani nya ­’beey go seje da muglum ni ­’bal go oje ­’bonum go íre na njang wele pina ­’dewgere, jale na mugliy lay (Koy. 12:25 ; Epe. 4:29).

11. Nogo naa ba Johba je be tirnyo ga.

¹¹ Johba je benga tirnyo. Jesu bugay Jak kijiri na : « Mabana bayndi kong da durodungu ni na basi tirnyong ná, di tuna Kumno go je be kanya kara ped gina base kolong, je beey » (Jak 1:5). Ginane berse kaang gil mani ná, Johba je ngem tirnyo key kolo day kusiy ­’dé. Day je be kara go ­’dang, na nenogoca. Sinanga go « je be kanya kara ped gina base kolo » ­’dewgere, « base ­’bire bayndi », ginanogo not yaa mani. Day je tob go nanga juga kusinga ­’dé kur go nga je toniy go di guglanga. Alla day je jib tedinga go nanga tunay tirnyo key (Koy. 2:​1-6).

12. Puyaje kire kinye go nga béngu na sene kanga kara go ­’dang.

¹² Manina, nga ­’balngu go ndaje Johba da kur go nga je be tirnyo kanga kara go ­’dang, tey go dere ná, ne kanya go nga senngung ga (Kir. 32:8). Kara tabe Johba nage na kire kinye tome go gilege na kanya go sengeng bé kara go da jadige ni. Jumar ná, je kunjilige kara go hirwa da alé go jee ni. Na agecagbang, bawda kinye je gilge bé asistan kinye lay, na ­’bangnyadige kangnye nogo naa ba nége guye kinye go ge ay boy da kabdige ni da kongregasinyo ning ga. ­’Bangnyadinga kinye go nage na sene gisi da kúl go gare ni lay, da ngemey kúra ni lay ná, je bege kunjile dage go nage na sene neny ­’dé.

13. Kur go nga je kunjilingu bayndi ná, nogo naa ba nga ndajengu Johba da kire go je bedi na tirnyo key ga.

¹³ Kur go nga je kunjilingu bayndi ná, purangangu kusinga go nga ndaje kire go Johba je be na tirnyo key. ­’Daanga kulendinga bura go na ne ne kúra ba je benga na tirnyo key. Ne mani gag, kisanga sene kanga na tirnyo kanga na bayndi go nga je kunjiliy kanyang. ­’Daa naranga sene kanga baynding kolo nga sondiri go aanye giladinga wayang ­’dé. ­’Daa yaangangu ­’dé dug-dug na : « Dang bayndi kunjiling ­’dé. Day pinya di cub cay lay. » Kirbe go ginane kaang mani né da kara Kumno kay durodige ni ­’dé. Kanya go nga tob ná, nogo nga kunjiiley kanya go nga sen na kulongo eywa ganang ­’dé, alla nga tob go « age geyle kanga nem béy » tey go dere nogo ne danga kusinga ba nga age kolo ojey na (1 Tes. 2:8). Nga kirbingu go baynding kolong ‘wéye ne bayndi go kunjile kara go ­’dang­’ lay (2 Tim. 2:​1, 2). Nanga nengu mani ná, nga je wéyengu sé ginane cen go ne kúra go je girge wala-wala na cen go kulongo eywa mani.

KUR GO KARA GOOLGE NE KÚRA KANGA NA KAWRIY ­’DÉ DA KINDIGE NI

14. Jumar ná, ne kúra kanga je éje na ne me ga.

¹⁴ Dana dana, kara go nga nengu na indige kúra je nege bénga mersi, mabana ne bangnyadinga kinye. Dam ­’dé je guyege na bénga karte kolo nége na bénga mersi ­’dewgere, gilege bénga kulongo eywa kege na kire go ­’dang (Kol. 3:15). Ne mersi go ginane kolong mani ná, je eje na bénga kulongo eywa.

15. Mabana bayndi na kirbi da kúra go nga ne na indiy ni ­’dé ná, nga ­’dengu kulendinga bore da me ni ga.

¹⁵ Sinanga go kara kangnye je kirbege da kanya kúra go nga nengu na indigeng ni ­’dé ­’dewgere, je nége bénga mersi ­’dé. Nga ­’bal go age kur poliy kanga lay, esuwa kanga ­’dewgere, kanya habe kanga kolo oje na bayndi, alla baynding sen kúra go nga ne na indiyng ­’dé. Mabana eje bénga ná, nogo naa ba nga tenye kulendinga ­’dé lay, nga jee na kulongo eywa kanga kaye ­’dé lay ga. Nogo nga borengu kulendinga da berse go baa da kunjile kanga cay ni, Kanyane 20:35. Kulongo eywa kanga go be kanyang seje da ne kirbe go bayndi go nga bey kanyang key ni ­’dé. Kusinga égenga go be kanya bayndi mabana gool go na kawriy da kindiy ni ­’dé pinya lay. Ne me ba ojenga ga. Kanya tome.

16. Nga porengu kusinga go né ne me ga.

¹⁶ Pura kusum go ndaje Johba. Mabana kara induwe na je nege béy mersi ­’dewgere, na je nege béy ­’dé pinya ná, Johba je bege ne kanya go kúra jumar (Mat. 5:​43-48). Boydi bénga tubra na, mabana nga je nengu kúra na kara « base go ge poyenga » ná, ‘berge kanga je nenye­’ (Luk 6:35). Kirbe go ge poyenga berge kanga « ­’déng » ná, nogo ge je né bénga mersi gbaga ­’dé. Mabana ge ne bénga mersi ­’dewgere, ge ne bénga mersi ­’dé ­’beey pinya ná, Johba je poyenga berge kanga jumar kolo kúra go nga je nengu na kara go ­’dang lay, nga je ‘bengu kanya na kulongo eywa­’ lay (Koy. 19:17 ; 2 Kor. 9:7).

17. Ne me ba ojenga go nga néngu na kirbe go kúra da kur go be kanya ni ga (Luk 14:​12-14).

¹⁷ Da Luk 14:​12-14 ni ná, nga habngu kolo kindi go je gen ­’dé go je ojenga go nga néngu na kirbe go kúra da kur go be kanya ni (tub). Oome kariye ­’dewgere, ne kúra na kara go ­’balge go nége kúra na indinga lay ná, isang go sinya da màni ­’dé. Alla, nga néngu ne me, mabana nga na kirbe go kara go nga nengu indige kúrang, na nage na indinga gbaga lay ga. Nangangu guye na gile go Jesu key kaang : nangangu kúra na bayndi go na kanya go kine bénga ­’dé. Ndaje Johba ginane kaang mani ná, je bénga kulongo eywa. Mabana ge ne bénga mersi ­’dé ­’beey pinya ná, kanyane go ginane kolong mani ná, je ojenga go nga ngemengu na kulongo eywa kanga.

18. Ne me ba ojenga go nga ­’dongnyengu na kanya kangnye nee kúra ga

¹⁸ Sa cab yaa na ne mani ­’dé (1 Kor. 13:7). Mabana bayndi na ne bénga mersi ­’dé ná, tunanga kusinga kolo na : « Go kindi ná, ne bayndi go ngar ­’dewgere, girbidi girbe go ne béng mersi ga. » Dam ­’dé ne bénga mersi ­’dé bekolo na kolo key tey da màni. Kara kangnye nage na kirbe go ne mersi, alla esi bége go yaage kpas. Kara kangnye je jojige kusige go ne mersi kolo da kurweley go kaale ni ná, ne dage ba je ojige kárandige. Na ne mani ­’beey pinya ná, nenogoca go kretinye key je jibe tedinga go nga néngu na kirbe go kúra da ­’bangnyadinga kinye cadige ni. Ne mani ba, nga je habengu na kulongo eywa jumar da kur go be kanya ni (Epe. 4:2).

19-20. Ne kolo me ba nga agengu cadinga mgbang kur go nga je bengu kanya karang ga (gula poto lay).

¹⁹ Aga cam mbgang. Kurmbalo Salomon kijiri kanya gisi ne kúra ni na : « Jaa mbong kom da kama cay ni, wele kinye tome gi hábe ­’bey » (Bal. 11:1 ; NWT). Ginangogo kolo kinye kaang yaage mani ná, « wele kinye tome » ­’bey ba kara kangnye je nége bénga mersi ­’bey, tey go dere nogo wele kinye je kaale nenye da kanya go nga ne bégeng ni. Gulangangu kanya pina go gil na.

²⁰ ­’Bal ginane ­’digle tome mani ná, responsable go sirkonskripsinyo tamay guy na karte bé timdinga do ne batem keleng kaang ­’bey, yí na ba da kulondo ni na úrdu njang. ­’Bal ginane ­’digle jurgu mani kargani key ­’bey ba, timdingang kijiri budu letre na : « Da ­’digle kinye ped go kaalge kolong ni ná, me yí ba da kulening ni nogo goo ­’dé base sene kere. » Yaadu ­’bedeng na : « [Karte kere] kúra nogo goo ­’dé, alla berse go me kijiri da màning ojing dela. Ng girbi ­’dé dug-dug. » Kur go yaadu kolo gileti kinye go habdung ­’de ná, timdingang se der tey na : « Kur kangnye ná, kusing ­’baling, kusing ­’baling kolo, kolo kinding, kusing ­’baling kolo guye kinye go da kabing ni… kusing ­’baling. Da ne kur kolong ni ba berse go me kijiring je ladi mugluning […] lay, ojing go ng e na kining tumoni lay. » Kijiridu da kayey ni na : « Da ­’digle kinye go jurgu kolong ni ná, isang go ­’dang go ne guye da caning ni ginane kolong mani wileng. » Kurbu da kulongo eywa go responsable go sirkonskripsinyong tamay na kur go habdu letre « wele kinye tome » kaalng ­’bey. Danga pinya dam ­’dé nga né kúra gilay kaal neny ­’bey ba ge ne bénga mersi ­’bey lay.

21. Ne kolo me ba gi é kunum tumoni kog go ndaje ne kúra go Johba key ga.

²¹ Ginanogo nga yaanguje tumo mani ná, Johba nenga na kirbe go na kindiy teng : nga tobngu go ge benga kanya, alla nga nangu na kulongo eywa neny da kur go nga je be kanya bayndi ni. Oje ­’bangnyadinga kinye ná, je bénga kulongo eywa neny. Kur go je nege bénga mersi ná, kusinga je egenga neny. Mabana je nege bénga mersi ­’dewgere, je nege bénga ­’dé pinya ná, nga ­’deengu kusinga egenga da kanya go nga nengu bégeng ni. ­’Daa gurbungangu ­’dé go ne kanya kongo-kongo ba nanga bengu ­’beey pinya ná, ‘Johba je kine bénga nenye dele ­’bey­’ lay (2 Kkk. 25:9). Je bénga nenye dele day go nga bengung ­’bey. Irangangu kindinga tumoni kog go ndaje Bádinga go jen da tele dana, go ne kúrang.