Bazali kosɛnga lisalisi

MWASI moko, moto ya Brésil azalaki koganga ete: “Nzambe abosani ngai!” Mobali na ye akufaki liwa ya mbalakaka; yango wana, mpo na ye bomoi ezalaki lisusu na ntina te. Osi omeká kobɔndisa moto oyo azindi mpenza na mawa to moto oyo mbala mosusu azali kosɛnga lisalisi?

Bato mosusu bazali komiboma mpo bazali lisusu na elikya te, mpe mingi kati na bango ezali bilenge. Na zulunalo moko (Folha de S. Paulo) bakomaki ete ankɛtɛ moko esalemaki na Brésil emonisi ete “bilenge oyo bazali komiboma babakisami mingi (26 %).” Tózwa ndakisa ya Walter,a elenge moko ya São Paulo. Walter azalaki na baboti te, azalaki na esika ya kolala te, na esika ya kopema te, azalaki mpe na baninga oyo akokaki kotyela motema te. Mpo na kosilisa makambo nyonso, amibwakaki na gbagba.

Edna azalaki kobɔkɔla bana mibale ye moko; na nsima akutanaki na mobali moko. Nsima ya sanza moko mpamba, bakómaki kofanda esika moko na ndako ya mama ya mwana mobali yango; mama yango amipesaki na makambo ya bilimu mabe mpe na molangwa. Edna abotaki mwana mosusu, na nsima akómaki komela masanga mingi mpe akómaki konyokwama na makanisi; yango etindaki ye aluka komiboma. Nsukansuka, bakonzi ya Leta babɔtɔlaki bana na ye.

Tokoloba nini mpo na mibange? Maria alingaki masɛki mpe alingaki koloba mingi. Kasi, ntango abandaki kokóma mobange, akómaki komitungisa mpo na mosala na ye ya lifulume; azalaki kobanga ete mbala mosusu akokoka lisusu kosala malamu te mpe bakoki kolongola ye na mosala. Akómaki konyokwama na makanisi. Abandaki naino komela nkisi ye moko mpe na nsima alukaki monganga asalisa ye, mpe nkisi oyo bapesaki ye esalisaki ye. Kasi, ntango akómaki na mbula 57 mpe balongolaki ye na mosala, abandaki lisusu konyokwama makasi na makanisi mpe ayebaki eloko ya kosala te mpo na kosilisa yango. Akómaki na makanisi ya komiboma.

José Alberto Del Porto, ye azali profɛsɛrɛ na iniversite ya São Paulo, alobaki ete: “Soki okamati bato 100 oyo bazali konyokwama na makanisi, bato 10 kati na bango bakanisaka komiboma. Doktɛrɛ David Satcher, ministre ya makambo ya bokolɔngɔnɔ ya nzoto na États-Unis, alobaki boye: “Ezali likambo ya kokamwa ete bato oyo bazali komiboma bango moko bazali mingi koleka bato oyo bato mosusu bazali koboma bango, atako ezali likambo ya mawa, kasi ezali mpenza bongo.”

Ntango mosusu, soki moto alingi komiboma, emonisaka ete azali kosɛnga lisalisi. Bandeko mpe baninga ya moto oyo azali lisusu na elikya te balingaka mpenza kosalisa ye. Ezali na ntina te koloba na ye maloba lokola: “Tiká komilelalela,” “Ebele ya bato bazali na mpasi oyo eleki kutu oyo ya yo” to, “Biso nyonso mikakatano ekómelaka biso mbala na mbala.” Na esika ya maloba ya ndenge wana, tózala nde baninga ya solosolo mpe tóyeba koyoka ye. Tómeka kosalisa moto oyo azali lisusu na elikya te na komona ete bomoi ezali na ntina.

Voltaire, mokomi mpe moto ya France akomaki boye: “Moto oyo amibomi lelo mpo mawa eleki ye, alingaki mbala mosusu kozala na mposa ya bomoi soki azelaki lisusu pɔsɔ moko.” Kasi, ndenge nini bato oyo bazali lisusu na elikya te bakoki komona ete bomoi ezali na ntina?

[Maloba na nse ya lokasa]

[Elilingi na lokasa 3]

Bilenge mpe mikóló mingi bazali komiboma

[Elilingi na lokasa 4]

Okosala nini mpo na kosalisa moto oyo azali lisusu na elikya te?