5 Mbongo, kilo, bimekeli
Mituya oyo topesi awa ezali sikisiki te, tozwi yango nsima ya kotalela makambo oyo Biblia elobi mpe biloko oyo bato ya arkeoloji bakundolá. Mitángo nyonso oyo topesi awa na bimekeli ya lelo ezali mpenza sikisiki te.
Mpo na koyeba motuya ya wolo to ya palata na mikolo na biso, luká koyeba motuya ya gramɛ moko ya wolo to ya palata lelo oyo, na nsima zwá motuya wana mpe yikinyá yango na motángo ya bagramɛ.
Na bavɛrsɛ ya Lk 24:13; Yn 6:19; 11:18 na Grɛki, bapesi bolai ya nzela na stade. (stade moko ya Baroma = mɛtrɛ 185) Na Libongoli ya Mokili ya Sika, tobongoli stade na kilomɛtrɛ na Lk 24:13; Yn 6:19; 11:18. Na ndakisa, na Lk 24:13 “stade ntuku motoba (60)” ebongolami “kilomɛtrɛ soki zomi na moko.”
MBONGO MPE KILO NA YANGO NA MAKOMAMI YA EBRE
Gera 1 |
= Shekele 1⁄20 |
= gramɛ 0,57 |
Beka 1 (katikati ya shekele) |
= Gera 10 |
= gramɛ 5,7 |
Shekele 1 |
= Beka 2 |
= gramɛ 11,4 |
Mina (manɛ) 1 |
= Shekele 50 |
= gramɛ 570 |
Talanta 1 |
= Mina 60 |
= kg 34,2 |
Darike 1 (ya Perse, ya wolo) |
= gramɛ 8,4 |
|
Darike 1 (ya Perse, ya palata) (ebengami mpe shekele) |
= gramɛ 5,60 |
MBONGO YA BAGRƐKI MPE YA BAROMA MPE KILO NA YANGO NA MAKOMAMI YA GRƐKI
Leptone 1 (ya Bayuda, ya kwivre to ya bronze) |
= Kadra 1⁄2 |
|
Kadra 1 (ya Baroma, ya kwivre to ya bronze) |
= Leptone 2 |
|
Ase to asarione 1 (ya Baroma mpe ya bitúká, ya kwivre to ya bronze) |
= Kadra 4 |
|
Denari 1 (ya Baroma, ya palata) |
= Ase 16 |
= gramɛ 3,85 |
Drakimɛ 1 (ya Bagrɛki, ya palata) |
= gramɛ 3,40 |
|
Didrakimɛ 1 (ya Bagrɛki, ya palata) |
= Drakimɛ 2 |
= gramɛ 6,80 |
Tetradrakimɛ 1 (statere moko ya palata) |
= Drakimɛ 4 |
= gramɛ 13,6 |
Mina 1 |
= Drakimɛ 100 |
= gramɛ 340 |
Talanta 1 (ya wolo to ya palata) |
= Mina 60 |
= kg 20,4 |
BIMEKELI YA BILOKO YA MAIMAI
Loge 1 |
= Kabe 1⁄4 |
= Litrɛ 0,31 |
Kabe 1 |
= Loge 4 |
= Litrɛ 1,22 |
Hini 1 |
= Kabe 3 |
= Litrɛ 3,67 |
Bati 1 |
= Hini 6 |
= Litrɛ 22 |
Korosi 1a |
= Bati 10 |
= Litrɛ 220 |
BIMEKELI YA BILOKO YA MAKASI
Kabe 1 |
= Loge 4 |
= Litrɛ 1,22 |
Omɛrɛ 1 |
= Kabe 1 4⁄5 |
= Litrɛ 2,2 |
Sea 1 |
= Omɛrɛ 3 1⁄3 |
= Litrɛ 7,33 |
Efa 1 |
= Sea 3 |
= Litrɛ 22 |
Homɛrɛ (korosi) 1 |
= Efa 10 |
= Litrɛ 220 |
BIMEKELI YA BOLAI
Bonene ya mosapi 1 |
= Bonene ya tandu 1⁄4 |
= cm 1,85 |
Bonene ya tandu 1 |
= Bonene ya misapi 4 |
= cm 7,4 |
Zerete 1 |
= Bonene ya matandu 3 |
= cm 22,2 |
Lipeko 1 |
= Zerete 2 |
= cm 44,5 |
Lipeko 1 ya moneneb |
= Bonene ya matandu 7 |
= cm 51,8 |
Mongendu 1 |
= Mapeko 6 |
= m 2,67 |
Mongendu 1 ya monene |
= Mapeko 6 ya monene |
= m 3,11 |
Orgwiya 1 |
= m 1,8 |
a Ezalaki mpe emekeli ya biloko ya makasi, ekokani na homɛrɛ.