Etanda ya kokomela oyo Luka 1:63 elobeli ezalaki ya ndenge nini?

▪ Evanzile ya Luka elobi ete baninga ya Zekaria batunaki ye nkombo nini basengeli kopesa mwana na ye oyo autaki kobotama. Zekaria “asɛngaki etanda moko mpe akomaki ete: ‘Nkombo na ye Yoane.’” (Luka 1:63) Buku moko ya makambo ya Biblia elobi ete liloba ya Grɛki oyo babongoli “etanda” na vɛrsɛ yango emonisaka “mwa etanda ya kokomela oyo esalemi na libaya mpe bapakoli mafuta (cire).” Bazalaki kopakola mafuta ya nzoi (cire) na bisika oyo mabaya etutani. Mokomi akokaki kosalela ekomeli mpo na kokoma na etanda yango. Na nsima, bazalaki koboma makambo oyo bakomaki liboso mpe kokoma makambo mosusu na etanda yango.

Buku Kotánga mpe kokoma na ntango ya Yesu (na Lingelesi) elobi boye: “Mayemi oyo euti na Pompéi, mayemi oyo euti na bisika ndenge na ndenge ya Ampire ya Roma mpe biloko mosusu oyo bakundolaki na bisika mingi banda na Ezipito tii na efelo ya Hadrien [nɔrdi ya Grande-Bretagne] emonisi ete bitanda ya ndenge wana epalanganaki mingi.” Bato ndenge na ndenge bakokaki kozala na bitanda ya ndenge wana ntango nyonso: bato ya mimbongo, bakonzi ya Leta, mpe mbala mosusu bakristo ya ekeke ya liboso.

[Elilingi na lokasa 11]

Etanda ya mwana-kelasi, ekeke 2 T.B.

[Eutelo ya bafɔtɔ]

Na ndingisa ya British Library