Kunutu Ye Kenile Ya Patuluha

“Ki taba ye sa hanyezwi, ya kuli kunutu [ye kenile, “NW”] ya [buineelo bwa bumulimu, “NW”] ki ye tuna.”—1 TIMOTEA 3:16.

1. Ki kunutu mañi ye talusizwe kwa 1 Timotea 3:16?

KANA likunutu za mi makalisa hahulu? Kana mwa ikola ku yongobela mwa likunutu? Buñata bwa luna lu eza cwalo! A mu kopane ni luna, cwalehe, ha lu nze lu batisisa ye ñwi ya likunutu ze tuna ka ku fitisisa—kunutu ye ne i patilwe mwa Linzwi la Mulimu ka lilimo ze likiti-kiti. Yona kunutu ye kenile yeo i ama hahulu bupilo bwa luna, bwa cwale ni bwa kwapili. Ki ‘kunutu ye kenile ya buineelo bwa bumulimu,’ ye talusizwe ku luna kwa 1 Timotea 3:16. Lu swanela ku itumela hakalo ku Jehova, “ya kona ku talusa makunutu a’ patilwe,” ka ku zibahaza ka sishemo ku luna kunutu ye ye tuna hahulu hamohocwalo ni taluso ya yona!—Daniele 2:28, 29.

2. (a) Ki l’ili Jehova fa n’a bulelezi lwa pili ka za kunutu ye kenile, mi cwale ki sifi sa n’a sepisize ka nako yeo? (b) Ki lipuzo lifi ze tokwa likalabo?

² Jehova n’a bulezi lwa pili ka za kunutu ye kenile Noha ha se i kwashekile Eva, ni Adama ha s’a latelezi Eva mwa bukwenuheli. Mulimu cwale n’a sepisize kuli “peu,” kamba mwana, n’a ka tuba toho ya Noha. (Genese 3:15) Ki mañi y’a li yona Peu yeo? N’a ka fita cwañi fa ku ba ni tulo fahalimw’a Noha? Kana n’a ka bubeka buniti bwa Mulimu ni mulelo wa Hae kwa neku la lifasi-mubu?

3. Bupolofita bwa bumulimu ne bu file likalulo lifi ze fa monyehelo ka za Peu ni musebezi wa hae?

³ Nako ha inze i ya, bupolofita bwa bumulimu bwa sinula likalulo ze fa monyehelo fa Peu ni misebezi ya hae ya kwapili. N’a ka simuluha mwa mubamba wa Abrahama, n’a ka yola mubuso wa Davida, mi n’a ka bizwa Mulena wa Kozo. ‘Puso ya hae ya silena ni kozo ne li si ke za fela.’ (Isaya 9:6, 7; Genese 22:15-18; Lisamu 89:35-37) Kono sina Maroma 16:25 ha i talusa, yona kunutu ye kenile yeo “ne patilwe mwa linako za kale kaufela.”

Ku Tatulula Kunutu

4. Kunutu ye kenile ne i kalile ku patuluha cwañi ka 29 C.E.?

⁴ Kwa nalule-lule, hamulaho a likiti z’e ne, monyehelo ya byakama! Ka nzila ifi? Ka 29 C.E., Joani n’a kolobelize Jesu wa Nazareta mwa Nuka ya Jordani, mi ku zwelela kwa lihalimu linzwi la Mulimu ne li zibahalize kuli: “Yo ki mwan’a ka ya latiwa, ye ni katelwa.” (Mateu 3:17) Ehee, cwale ki y’o y’a li Peu ye ne i sepisizwe! Kunutu ye kenile ne se i kalile ku patuluha mwa likalulo za yona kaufela ze benya, ku kopanyeleza cwalo ni taba ya buineelo bwa bumulimu.

5. “Buineelo bwa bumulimu” ki nto mañi, mi bu ama cwañi bao ba ba bu sebelisa?

⁵ Ki sifi se lu utwisisa ka za “buineelo bwa bumulimu”? Mwa Mañolo a Sikreste a Sigerike, pulelo yeo i fumaneha fela ha 20, mi palo ye fitelela ha lishumi ya yona pulelo yeo i fumaneha mwa mañolo a Paulusi a mabeli ku Timotea. Hatiso ya Insight on the Scriptures i toloka “godly devotion” (buineelo bwa bumulimu) sina “likute le lituna, bulapeli, ni sebelezo ku Mulimu, ka busepahali kwa bubusi bwa hae bwa pupo kamukana.” Likute le lituna li zwelela kwa pilu ye taha bukaufi ni Mulimu, ka sabo ye tuna ya ku tompeha kwa hae, bukamita bwa hae, ni buñata bwa lipupo za hae ze makaza, ka buitumelo kwa limpo za hae za kwa moya ni za kwa mubili zeo a sululela fahalimw’a batu ba ba na ni buitebuho. Kaniti luli, mañi ni mañi wa ku luna ya sebelisa buineelo bwa bumulimu wa kona ku bulela, sina mwa n’a ezelize walisamu kwa Lisamu 104:1 kuli: “Lumbeka [Jehova, NW] wena moya wa ka! [Jehova, NW] Mulimu wa ka, u yo mutuna hahulu, U kabile ku kutekiwa ni bulena.”

6. (a) Balapeli ba Jehova ba fapahana cwañi ni bao ba ba inzi mwa likeleke za Krestendomu? (b) Ki sifi sa na bulezi Paulusi kwa Maroma 11:33, 34, mi kacwalo ki lipuzo lifi ze buziwa?

⁶ Buineelo bwa luna ku Mulimu bu lukela ku peta sika, mi bu eza cwalo ka likezo. Kwa neku la se, balapeli ba Mulimu wa niti, Jehova, ba fapahanela kwahule ni bao ba ba ina mwa likeleke za Krestendomu ze zamaya inze li fukuzeha. Kwa batu ba bañata fa lifasi-mubu, bulapeli—haiba ba sa na ni bulapeli—ki nto ya ka sizo fela, mukanjo o ba apala mwa ku ba bonisa kuli kuti ba kenile ha ba nze ba pila bupilo bo bu swalisana ni lifasi la muzamao o maswe le li ba potolohile. Ha ba zibi nihaiba kuli Mulimu ki mañi. Kaniti luli, batu ba mufuta o cwalo ba tokwa ku nahanisisa manzwi a Paulusi kwa Likezo 17:23, ha n’a bulezi ku ba mwa Atene ba ne ba fa likute ku “MULIMU YA SA ZIBWI” kuli: “Mulimu yo, ye mu lapela mu sa mu zibi, ki Yena ye ni mi bulelela.” Ka ku ama ku yena Mulimu y’o ya buheha ka ku fitisisa, Paulusi wa makala kwa Maroma 11:33, 34 kuli: “O! buliba bwa bufumu ni bwa butali ni bwa zibo ya Mulimu! Likatulo za hae ha li konwi ku batisezwa, ni linzila za hae ha li konwi ku fumanwa! Kakuli: Ki mañi ya zibile mw’a hupulela [Jehova, NW]? Kamba ye neli muelezi wa hae, ki mañi?” Cwale, lu kona ku fita cwañi he, fa ku ziba linzila za Mulimu? Ki ka ku ituta ‘kunutu ye kenile ya buineelo bwa bumulimu.’ Kono lu kona ku eza cwañi seo?

7. Ki kabakalañi ha ku konwa ku bulelwa kuli “ki taba ye sa hanyezwi, ya kuli kunutu ye kenile ya buineelo bwa bumulimu ki ye tuna”?

⁷ Kwa 1 Timotea kauhanyo 3, muapositola Paulusi u bonisa se si tokwahala kwa batanga ba ba na ni buikalabelo mwa ndu ya Mulimu, ye talusizwe mwa timana 15 sina “[puteho, NW] ya Mulimu-Ya-Pila, musumo ni sehezo ye seheza niti.” Cwale Paulusi u ekeza, mwa timana 16 kuli: “Ki taba ye sa hanyezwi, ya kuli kunutu [ye kenile, NW] ya [buineelo bwa bumulimu, NW] ki ye tuna.” Ki ye tuna luli kakuli Jehova n’a lumile Mwan’a hae wa libanda fa lifasi-mubu ku to patulula yona kunutu yeo, ku to bonisa seo buineelo bwa bumulimu bu li sona luli ni ka mo bu bezi bwa butokwa hahulu, bo bu mutomo, mwa bulapeli bwa niti. Kunutu ye kenile ya buineelo bo bwa bumulimu i tiswa mwa liseli ka nzila ya bupilo bwa Jesu fa lifasi-mubu fa. Bao kamukana ba ba lata Jehova ba lukela ku yaha tumelo ya bona ni bupilo bwa bona ku Kreste, y’a file mutala kwa neku la buineelo bwa bumulimu. Cwalehe, Jesu na tatuluzi cwañi kunutu ye kenile ya buineelo bwa bumulimu?

Likalulo Ze Silezi

8. (a) Ki lifi likalulo ze silezi za kunutu ye kenile za talusa Paulusi kwa 1 Timotea 3:16? (b) Ki mañi “Yena” y’o ya bonahezi?

⁸ Ka puyelelo ya bumulimu, Paulusi u alaba puzo yeo. Teñi fa kwa 1 Timotea 3:16, u talusa likalulo ze silezi za yona kunutu ye kenile ye, ka ku bulela kuli: “Yena (1) ya bonahezi mwa nama, (2) u ezizwe ya lukile ka Moya, (3) u bonwi ki mangeloi, (4) u bulezwi kwa macaba, (5) u lumezwi mwa lifasi, (6) u kambamiselizwe kwa kanya.” Ki mañi “Yena” y’o ya bonahezi? Ka mo ku inezi fela, ki “Yena” Peu ye ne i sepisizwe, Jesu, ya n’a tile ku to eza tato ya Mulimu. Ki yena fo ku tomile kunutu ye kenile, ili ku i eza nto ye tuna luli.

9. Ki bufi bupaki bo bu li teñi bo bu bonisa kuli 1 Timotea 3:16 ha i swaneli ku bala kuli: “Mulimu n’a bonahezi mwa nama”?

⁹ Bayemeli ba Silalu ba lika ku fwandingela kutwisiso ya kunutu ye kenile ka ku bulela kuli yena y’o ya talusizwe sina “Yena” kwa 1 Timotea 3:16 ki Mulimu ka sibili. Ba toma seo ku zwelela mwa Bibele ya King James, ye bala kuli: “Mulimu n’a bonahezi mwa nama.” Niteñi, miputo ye nepahezi ni ku fita ya Sigerike i talusañi? Ka ku swalelela, i itusisa linzwi la “Yena” mwa sibaka sa “Mulimu.” Ba ba nyaza Mañolo cwale se ba fitile fa ku lumela kuli ku kenyiwa kwa “Mulimu” mwa liñolo le ki mafosisa a batoloki. Kacwalohe, litoloko za cwanoñufa, ze cwale ka American Standard Version, The New English Bible, ni New World Translation, ka ku nepahala li bala kuli: ‘Yena [kamba Yena ya] n’a bonahezi mwa nama.’ Batili, ne si Mulimu yena ka sibili ya n’a bonahezi “mwa nama.” Ka ku fapahana, ne li Mwan’a hae ya latwa ili pupo ya pili, y’o muapositola Joani n’a ñozi kuli: “Mi Linzwi a ezwa nama, mi a t’o yaha ku luna a tezi sishemo ni niti; mi lwa buha kanya ya hae, ili kanya ye lukela Mwana wa libanda ya zwa ku Ndate.”—Joani 1:14.

“Ya Bonahezi mwa Nama”

10. (a) Kalulo ya pili ya kunutu ye kenile ne i fitile cwañi fa ku bonahala fa kolobezo ya Jesu? (b) Ki kabakalañi Jesu ha n’a fitile fa ku ba “Adama wa mafelelezo”?

¹⁰ Fa kolobezo ya Jesu, kalulo ya pili ya kunutu ye kenile ne i fitile fa ku bonahala: Jesu n’a “bonahezi mwa nama” sina Mwan’a Mulimu ya tozizwe. Jehova n’a cincelize bupilo bwa Mwan’a hae ku zwa kwa lihalimu ni ku taha mwa mba ya Maria ili kuli Jesu a kone ku pepwa mwa nama sina mutu ya petehile. Kacwalo, sina ka mo i boniseza 1 Makorinte 15:45-47, Jesu n’a fitile fa ku ba Adama wa bubeli, kamba, wa “mafelelezo,” moyo wa butu o petehile o swana ka ku tala ni wa Adama wa pili. Ka mulelo mañi? Timotea wa pili 2:5, 6 i supa ku “Adama wa mafelelezo” sina “Jesu Kreste, mutu, Ya itobohile, a ezwa tifo ye liulula batu kamukana.” Ka ona mutomo wo wa ka mulao wa sitabelo sa butu se si petehile, Jesu u etelela bulikani bo bunca kwa neku la batu ba 144,000 ba ba fitile fa ku ba bacalifa ni yena mwa Mubuso wa hae.—Sinulo 14:1-3.

11. Lituso za sitabelo sa Jesu sa tiululo li yandulukela ni ku bo mañi?

¹¹ Kana ba bañwi hape ne ba ka fumana tuso ku zwelela kwa lifu la Jesu la sitabelo? Ee kaniti luli! Joani wa pili 2:2 i talusa kuli Jesu Kreste “ki sitabelo se si lifa libi za luna [f’o kikuli, libi za Bakreste ba ba tozizwe sina Joani]; mi isi za luna fela, kono ni za lifasi kamukana.” Lituso za sitabelo sa Jesu sa tiululo kacwalo li yanduluka ka ku fitelela Bakreste ba ba tozizwe ba 144,000 ni ku kwahela lifasi kamukana la mufuta wa mutu. “Buñata bo butuna” ba ba sa pila cwale ni bolule-lule ba ba fita fa likiti-kiti ba ba ka zusezwa mwa Paradaisi ya fa lifasi-mubu ba ka amuhela bupilo bo bu sa feli ka ku toma fa tumelo ya bona mwa sitabelo sa Jesu sa tiululo. Kale-kale, sina ka mo ne ku polofitezwi kwa Sinulo 7:9, 10, buñata bo butuna se ba tapisize liapalo za bona ni ku li sweufaza ka ku bonisa tumelo mwa mali a suluzwi a Ngunyana, Jesu Kreste. Ba ngiwa sina ba ba lukile mwa ku ba ni silikani ni Mulimu. Ka tabo, ba ituta likalulo ze fitana-fitana za kunutu ye kenile ni ku bonisa buineelo bwa bumulimu ka ku swalisana ni mutala wa Jesu!

Likalulo Ze Ñwi

12. Jesu n’a “ezizwe ya lukile ka Moya” kamukwaufi?

¹² Cwale, kucwañi, ka za kalulo ya bubeli ye kwa 1 Timotea 3:16? Jesu “u ezizwe ya lukile ka Moya.” Kono ki kamukwaufi? Bakeñisa kuli Jehova n’a zusize kwa bafu Mwan’a hae ya buluka busepahali ni ku mu tisa mwa bupilo bwa kwa moya. Seo si fita fa zibahazo ya Mulimu kuli Jesu n’a lukile ka ku tala ni kuli n’a swanela ku fiwa misebezi ye pahami. Sina Maroma 1:4 ha i talusa seo, Jesu u “bonahalizwe ka mata kuli ki Mwan’a Mulimu ka Moya o Kenile, h’a zuhile kwa bafu.” Mwa ku koñomeka se, Pitrosi wa lu taluseza mwa liñolo la hae la pili, kauhanyo 3, timana 18 kuli: “Kakuli ni yena Kreste u shwile hañwi kabakala libi; yena Ya-Lukile u bulaezwi ba ba maswe, kuli a zibe ku mi isa ku Mulimu; u shwile kwa neku la mubili, kono u pilisizwe kwa neku la moya.” Kana mutala wa Jesu wa buineelo bwa bumulimu wa mi hohela ku Mulimu?

13. Jesu ya n’a zusizwe na bonwi ki mangeloi a fi, mi ki taba mañi ya n’a kutalize ku ona?

¹³ Ka ku zwelapili ni 1 Timotea 3:16, Paulusi hamulaho u supa kwa kalulo ya bulalu ya kunutu ye kenile, ka ku bulela kuli Jesu na “bonwi ki mangeloi.” Ki afi ona mangeloi ao? Ka ku ama ku Jesu, ili y’o cwale “u pilisizwe kwa neku la moya,” Pitrosi u ñola kwa 1 Pitrosi 3:19, 20 kuli: “Ka moya wo, u il’o luta mioya ye mwa tolongo, Ye ne ikuhumusize kale, Mulimu ha n’a sa libelezi ka pilu-telele, mwa mazazi a Nuwe.” Ka ku ya ka Juda 6, yona mioya yeo ne li “mangeloi a’ si ka tiiseza mwa bunduna bwa ona, kono a zwile mwa litulo za ona” mwa mahalimu. Ba ikapesa mibili ya butu ili kuli ba ikole swalisano ya buhule ni basali. Munda ha ne u hapelelize ona mangeloi ao ku kutela kwa sibaka sa kwa moya, n’a kwalezwi mwa Mukoti, ili muinelo o kwatasi ka ku tala. (2 Pitrosi 2:4) Jesu ya n’a zusizwe n’a kutalize ku ona. Kono kana yona yeo ne li taba ya puluso? Ku tokwa ni hanyinyani! Ka ku fapahana, Jesu n’a nyazize bumaswe bwa ona sina nto ye fapahanela kwahule ni buineelo bwa bumulimu. Mañi ni mañi wa batu ba Mulimu ya yuwita-yuwita mwa litengamo za buhule kacenu u swanela ku nga katulo ye filwe fahalimw’a ona mangeloi ao sina temuso!

14. Ne ku tile cwañi kuli Jesu a kaliswe ku ba ya “bulezwi kwa macaba”?

¹⁴ Kalulo ya bune ya 1 Timotea 3:16 ki ya kuli Jesu na “bulezwi kwa macaba.” Seo se si talelelizwe kamukwaufi? Pili a si ka tamiwa kale, Jesu n’a taluselize baapositola kuli: “Kaniti-niti na mi bulelela, ni li, Ya lumela ku na, ni yena u ka eza misebezi ye ni eza; mane u ka eza ye mituna ku fita; kakuli ni ya ku Ndate.” (Joani 14:12) Hamulaho wa fo, kwa Pentekonta ya 33 C.E., Jesu n’a sululezi moya o kenile fa balutiwa ba hae, mi taba ye komokisa ya kuli “Jesu yo, y’a zusize Mulimu” ya kala ku kutaziwa kwa Majuda. Hamulaho, Masamaria hape ni bona ba amuhela linzwi la Mulimu mi ba kalisa ku amuhela moya o kenile. (Likezo 2:32; 8:14-17) Cwale, ka 36 C.E., Pitrosi na kutalize ku Kornele ni Balicaba ba bañwi ba ne ba kopani mwa ndu ya hae. Kacwalo, taba ye nde ya ka za Jesu ne i kalisize ku ba ye “bulezwi kwa macaba,” fo kikuli, mwahal’a ba ne ba si Majuda, ili bao ni bona ne ba tozizwe ka moya o kenile.

15. Ki sifi se si fa bupaki bwa kuli Bakreste ba mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba itutile hande kunutu ye kenile ya buineelo bwa bumulimu?

¹⁵ Sina ka mo ku bihezwi kwa Likezo 12:24, “Linzwi la Mulimu ne li zwelapili mwa ku hula ni ku hasana.” Likezo 17:6 i talusa kuli mwa mutulo wa naha ya Greece balwanisi ne ba huwelelize, sina ka mo ba ezeza teñi k’o ni kacenu kuli: “Batu bao ba ba filikanyize naha kaufela, ba tile ni kwanu.” Mwahal’a lilimo ze 30, Paulusi n’a kona ku ñola ku zwelela kwa Roma kuli taba ye nde ne se i “bulezwi ku ba ba li teñi kaufela mwatas’a lihalimu.” (Makolose 1:23) Bakreste ba nako yeo ne ba itutile hande kunutu ye kenile ya buineelo bwa bumulimu. Ne ba i sebelisa ka tukufalelo hakalo! Mi haike ni luna ka ku swana lu itute ni ku i sebelisa mwa lizazi le lituna la ku kutaza Mubuso!

16. Ki ifi kalulo ya buketalizoho ya kunutu ye kenile, mi ki musebezi mañi o ne u fitile fa ku i bonisa?

¹⁶ Sina muhato fa ku kutaziwa kwa mwa lilimo za mwanda wa pili, kalulo ya buketalizoho ya kunutu ye kenile ya 1 Timotea 3:16 ne i fitile fa ku bonahala ka ku tala. Jesu cwale n’a “lumezwi mwa lifasi.” Seo ne li ka libaka la buineelo bwa bumulimu bo bu swana ni bwa Kreste bwa balumiwa ba ba na ni tukufalelo, ku kopanyeleza cwalo ni Paulusi ni Timotea. Ne ba isize taba ye nde mwa Asia Minor ni mwa Yurope, mwendi mane ku yo fita ni kwa Spain, ni ku yo kena kwa Upa wa Africa ka mulomo wa Muetopia ya n’a kolobelizwe, Pitrosi yena na sebeleza mwa Babilona.

17. Ki kabakalañi Jesu ha lumezwi mwa lifasi kamukana la cwale?

¹⁷ Ku cwañi ka za mwa lizazi la luna? Haisali ku zwiwa ka 1919 bo masiyalezi ba ba tozizwe se ba bonisize buineelo bwa bumulimu bo bu zwile mubano. Bona ba ba tozizwe bao se ba tomile ka ku tiya fa mutomo wa tumelo o ne u tomilwe ki Jesu. Sihulu haisali ku zwiwa ka 1935, se ba zwezipili ku kubukanya buñata bo butuna, ba ba fumana tabo mwa tibelelo ya ku pululeza “ñalelwa ye tuna” ni ku ikola bupilo bwa ku ya ku ile mwa paradaisi ya fa lifasi-mubu. (Sinulo 7:9, 14) Kacwalo, taba ye nde ye hohela mamelelo ku Jesu ya lumelwa mwa lifasi kamukana la cwale. Ka ku ba mwa buineelo bwa bumulimu, Lipaki za Jehova ba ba fitelela 3,700,000 cwale ba kutaza ni ku zwelapili ka ku tiya ku potoloha lifasi kamukana!

18. Jesu n’a “kambamiselizwe kwa kanya” kamukwaufi?

¹⁸ Kalulo i liñwi ya yona kunutu ye kenile yeo i sa siyezi, ya busilela: Jesu n’a “kambamiselizwe kwa kanya.” Mwahal’a mazazi a 40 hamulaho wa ku piliswa kwa moya, Jesu n’a ikapesize mibili ya nama, a bonahala kwa balutiwa ba hae ni ku ba taluseza “za mubuso wa Mulimu.” Cwale a kambamela kwa lihalimu. (Likezo 1:3, 6-9) Tapelo ya hae, ye ñozwi kwa Joani 17:1-5, kacwalo ne i alabilwe: “Ndate, . . . u lumbe Mwan’a hao, kuli ni yena Mwan’a hao a ku lumbe . . . Ni ku lumbile mwa lifasi . . . Mi cwale, Wena Ndate, u ni lumbe fapil’a hao ka kanya ye ne ni na ni yona ku Wena, lifasi li si ka ezwa kale.”

19. Ki sifi se ne si bile teñi fa ku kuta kwa Jesu kwa lihalimu?

¹⁹ Ne li tabo ye tuna hakalo ye ne i bile teñi fa ku kuta kwa Jesu kwa lihalimu! Kwa makalelo-kalelo, Jehova ha n’a tomile lifasi, “bana ba Mulimu kaufela ne ba luluweziswa ki tabo.” (Jobo 38:7) Zona limpi za singeloi zeo ne li tabile ni ku fita mwa ku amuhela hape mwahal’a bona Mutabani ya sepahala wa bubusi bwa Jehova!

20. Ki kabakalañi Jesu h’a filwe libizo le linde hahulu le li cwalo, mi ki sifi sa n’a ezize ha n’a sa li fa lifasi-mubu?

²⁰ Kwa Maheberu 1:3, 4, Paulusi u bulela cwana ka za Jesu ya fitile fa ku tula: “A man’o feza ku tapisa libi, a y’o ina ku la bulyo la Bulena bwa kwahalimu. Ha kulicwalo ki ya fita mangeloi hahulu, kakuli u yolisizwe Libizo le li fita la ona hahulu.” Kreste n’a amuhezi libizo leo bakeñisa tulo ya hae fahalimw’a bumaswe. Yena Mwan’a Mulimu yo kaniti luli n’a benyisize nzila ya buineelo bwa bumulimu fa lifasi-mubu fa. Hape n’a tomile mutala ku ba bañwi kaufela ba ba ka fumana bupilo bo bu sa feli. Jesu ha sa pahamiselizwe kwa lizoho la bulyo la Mulimu mwa lihalimu, kunutu ye kenile ya buineelo bwa bumulimu ne i sinuzwi mwa likalulo za yona kaufela.

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

◻ “Buineelo bwa bumulimu” ki nto mañi?

◻ Jesu n’a “bonahezi mwa nama” mi hamulaho na “ezizwe ya lukile ka Moya” kamukwaufi?

◻ Ki kwa mangeloi afi ao Jesu n’a bonahezi ku ona, mi ne li ka taba mañi?

◻ Kreste n’a “bulezwi kwa macaba” mi n’a “lumezwi mwa lifasi” kamukwaufi?

◻ Ki l’ili f’o Jesu n’a “kambamiselizwe kwa kanya,” mi ki hamulaho wa ku eza sikamañi kwa neku la buineelo bwa bumulimu?