Ku Sabela kwa Sibaka Se Si Silelelizwe Pili “Ñalelwa ye Tuna” I Si Ka Fita Kale
“Ha mu bona Jerusalema u ambekilwe ki limpi, . . . ba ba li mwa Judea ba sabele mwa malundu.”—LUKA 21:20, 21.
1. Ki kabakalañi ku saba ha ku li kwa ka putako ku ba ba sa li kalulo ya lifasi?
KWA batu kaufela ba ba li kalulo ya lifasi la Satani, ku saba ku lona ki kwa ka putako. Kuli ba silelezwe muta muinelo wo wa linto u zwisiwa fa lifasi-mubu, ba lukela ku fa bupaki bo bu buniti bwa kuli ba yemi ka ku tiya kwa lineku la Jehova mi ha ba sa li kalulo ya lifasi leo Satani a li mubusi wa yona.—Jakobo 4:4; 1 Joani 2:17.
2, 3. Ki lipuzo lifi ze ama manzwi a Jesu a ñozwi kwa Mateu 24:15-22 zeo lu ka buhisana?
2 Mwa bupolofita bwa hae bo butuna bo bu ama ka za ku fela kwa muinelo wo wa linto, Jesu n’a koñomekile ka za butokwa bo butuna bwa ku saba ko ku cwalo. Hañata lu buhisananga ka za se si ñozwi kwa Mateu 24:4-14; niteñi, se si latelela haki sa butokwa bo bunyinyani. Lu mi mema ku apula Bibele ya mina cwale ni ku bala litimana za 15 ku isa 22.
3 Bupolofita b’o bu talusa nto mañi? “Bumaswe bo bu shandaula” ne li nto mañi mwa lilimo za mwa mwanda wa pili? Ku ba teñi kwa bona mwa “sibaka se si kenile” ne ku talusañi? Kezahalo yeo ki ya butokwa mañi ku luna?
“Ya Bala A Lemuhe”
4. (a) Ki sifi seo Daniele 9:27 i bulela kuli si ka latelela ku hana Mesiya kwa Majuda? (b) Ka ku ama ku seo, ku bonahala kuli, ki kabakalañi Jesu ha n’a bulezi kuli, “Ya bala a lemuhe”?
4 Mu lemuhe kwa Mateu 24:15 kuli Jesu n’a amile ku se ne si ñozwi mwa buka ya Daniele. Kauhanyo 9 ya buka yeo ki bupolofita bo ne bu bulelezi cimo ka za ku taha kwa Mesiya ni ka za katulo ye ne ka tahiswa fahalimw’a sicaba sa Sijuda kabakala ku mu hana. Kalulo ya mafelelezo ya Da 9 timana 27 i bulela kuli: “Mi ku ka bonahala ze masila, ku bonahale ni sisinyi se si shandaula.” Sizo sa kwa makalelo sa Sijuda ne si sebelisize ona kalulo yeo ya bupolofita bwa Daniele kwa ku silafaza tempele ya Jehova mwa Jerusalema ki Antiochus IV mwa lilimo za mwanda wa bubeli B.C.E. Kono Jesu n’a ba lemusize kuli: “Ya bala a lemuhe.” Nihaike kuli ne li ko ku maswe luli, ku silafazwa kwa tempele ki Antiochus IV ne ku si ka tahisa ku shandauka—kwa Jerusalema, kwa tempele, kamba kwa sicaba sa Sijuda. Kacwalo ku bonahala kuli Jesu n’a lemusa bateelezi ba hae kuli talelezo ya bupolofita b’o ne i si kwamulaho kono ne li kwapili.
5. (a) Ku bapanya litaba za Evangeli ku lu tusa cwañi ku ziba “bumaswe” bwa mwa lilimo za mwanda wa pili? (b) Ki kabakalañi Cestius Gallus ha n’a lumezi limpi za Siroma kwa Jerusalema ka 66 C.E.?
5 Ne li “bumaswe” bufi bo ne ba na ni ku lemuha? Ki kwa butokwa ku lemuha kuli taba ya Mateu i bulela kuli: “Ha mu ka bona bumaswe bo bu shandaula . . . bu inzi mwa sibaka se si kenile.” Nihakulicwalo, taba ye zamaelela ni yona ye kwa Luka 21:20 i bala kuli: “Ha mu bona Jerusalema u ambekilwe ki limpi, cwale mu zibe kuli ku sinyeha kwa ona ku sutelezi.” Ka 66 C.E., Bakreste ba ne ba pila mwa Jerusalema ne ba boni seo Jesu n’a bulezi cimo. Ku tatamana kwa likezahalo ze ne li ama lifapahano za mwahal’a Majuda ni babusi ba Siroma ne li tahisize kuli Jerusalema i be sibaka sa bukwenuheli kwa Roma. Kabakaleo mifilifili ya zuha mwa Judea kaufela, Samaria Galilea, Dekapolisi, ni Fenisia, kwa mutulo ku isa kwa Siria, ni kwa mboela ku isa kwa Egepita. Kuli b’a nge muhato wa ku tahisa kozo mwa kalulo yeo ya mubuso wa Siroma, Cestius Gallus n’a lumezi limpi za sisole ku zwa kwa Siria ku li isa kwa Jerusalema, w’o Majuda ne ba u bulela ku ba “munzi” wa bona “o kenile.”—Nehemia 11:1; Isaya 52:1.
6. Ne ku bile cwañi niti kuli “bumaswe” bo ne bu kona ku tisa ku shandaula ne bu “inzi mwa sibaka se si kenile”?
6 Ne li kwa ka sizo kwa neku la masole ba Siroma ku lwala lisupo, ili zeo ne b’a nga ku ba ze kenile kono ili zeo Majuda ne b’a nga ku ba sina milimu ye lapelwa. Ka ku hoha mamelelo, linzwi la Siheberu le li tolokilwe “ze masila” mwa buka ya Daniele li itusisizwe ka butuna kwa milimu ya maswaniso kamba bulapeli bwa yona.a (Deuteronoma 29:17) Ku si na taba ni ku itakeleza kwa Majuda, limpi za Siroma ze lwezi lisupo za milimu ya bona ya maswaniso za kena mwa Jerusalema ka November ya 66 C.E. mi cwale ba kalisa ku sinya mamota a tempele a kwa mutulo. Ne ku si na kakanyo ka za teñi—“bumaswe” bo ne bu ka tisa ku shandaulwa ko ku tezi kwa Jerusalema ne bu “inzi mwa sibaka se si kenile”! Kono mutu n’a ka baleha cwañi?
Ku Saba Ne Li kwa ka Putako
7. Ki sifi seo mpi ya Siroma ne i ezize ka ku sa libelela?
7 Ka sipundumukela, ni fo ku si na ni libaka le li utwahala hande kwa mubonelo wa butu, ha ne ku bonahala kuli Jerusalema n’a ka bitwa ka bunolo, masole ba Siroma ba menuha. Majuda ba bukwenuheli ba shenja limpi za Siroma ze ne li kuta kwamulaho kono ba yo fita fela kwa Antipatri, ye bat’o ba likilomita ze 50 ku zwa mwa Jerusalema. Mi cwale ba kuta. Ha se ba fitile mwa Jerusalema, ba kopana mwa tempele ku lelisana ka za milwanelo ya bona ya ndwa. Ba banca ne ba kenyizwe mwa sebelezo ya busole ili ku tiisa mikwalelo ni ku sebeza mwa mpi. Kana Bakreste ne ba ka ikenya ku seo? Ni ha ne ba ka hana seo, kana ne ba ka zwelapili ku ba mwa kalulo ye lubeta masole ba Siroma ha ne ba ka kuta?
8. Ki muhato ufi wa ka putako wo Bakreste ne b’a ngile ka ku ipeya ku utwa manzwi a bupolofita bwa Jesu?
8 Bakreste ba mwa Jerusalema ni mwa Judea kaufela hañihañi b’a nga muhato kwa temuso ya bupolofita ye ne i filwe ki Jesu Kreste mi ba zwa mwa sibaka se si lubeta. Ku saba ne li kwa ka putako! Nako ha inze i ya ba ya kwa libaka za malundu, ka mo ku bonahalela fela ba bañwi ba fitela mwa Pela, mwa sikiliti sa Perea. Bao be ne ba latelezi temuso ya Jesu ne ba si ka eza butoto bwa ku kuta kuli ba yo lika ku sileleza maluwo a bona. (Mu bapanye Luka 14:33.) Ka ku funduka mwatas’a miinelo ye cwalo, basali ba ba itwezi ni ba ba anyisa ka mo ku inezi fela ne ba fumani butata mwa ku zamaya ka mahutu. Ku saba kwa bona ne ku si ka paleliswa ki likaniso za lizazi la Sabata, mi nihaike kuli maliha n’a sa li fakaufi, n’a si ka fita kale. Bao ba ne ba utwile temuso ya Jesu ya ku baleha ka bubebe hañihañi ne ba silelelizwe kwande a Jerusalema ni Judea. Bupilo bwa bona ne bu itingile fa ku eza seo.—Mu bapanye Jakobo 3:17.
9. Limpi za Siroma ne li kutile cwañi kapili-pili, mi ki sifi se ne si zwile mwateñi?
9 Ka silimo se ne si tatama, sa 67 C.E., Maroma ba lukisa hape ku lwanisa Majuda. Galilea ne i hapilwe pili. Silimo se ne si latelela, Judea ne i sinyizwe. Ha ku t’o fitwa ka 70 C.E., limpi za Siroma ne li potolohile Jerusalema ka sibili. (Luka 19:43) Lukupwe ne lu bile lo lutuna hahulu. Bao ba ne ba kwalezwi mwa muleneñi ba ipetuhela. Bafi kamba bafi ba ne ba lika ku toba ne ba bulaiwa. Se ne ba ipumani ku sona, sina ka mwa n’a bulelezi Jesu, ne li “ñalelwa ye tuna.”—Mateu 24:21.
10. Haiba lu bala ka ku lemuha lika, ki sifi hape se lu ka lemuha?
10 Kana seo ne si talelelize ka ku tala seo Jesu n’a bulezi cimo? Batili, ze ñwi ne li sa na ni ku taha. Haiba, ka ku ya ka mwa n’a elelize Jesu, l’u bala Mañolo ka ku lemuha lika, ha lu na ku palelwa ku lemuha se si sa li kwapili. Hape lu ka nahana ka butuna ka za mo si ka amela bupilo bwa luna.
“Ze Masila” za mwa Lizazi la Cwale
11. Ki mwa likalulo lifi ze ñwi ze peli m’o Daniele a ama ku “ze masila,” mi ki nako ifi ye swelwi ku buhisanwa f’o?
11 Mu lemuhe kuli, fahalimw’a ze se lu boni kwa Daniele 9:27, kwa Daniele 11:31 ni 12:11, ku sa amilwe ze ñwi ‘ze masila ze shandaula.’ Mwa likezahalo ze za mafelelezo ku shandauka kwa Jerusalema ha ku buhisanwi. Ka mo ku inezi fela, se si bulezwi kwa Daniele 12:11 si fumaneha hamulaho wa litimana ze peli fela ku zwa fa ku bulelwa kwa “nako ya mafelelezo.” (Daniele 12:9) Lu sweli ku pila mwa silengo sa nako yeo ku zwa ka 1914. Kacwalo lu tokwa ku tona kuli lu zibe ‘ze masila ze shandaula’ za mwa lizazi la cwale ni ku ikolwisisa kuli lu zwa mwa kalulo ye lubeta.
12, 13. Ki kabakalañi ha kuli ko ku swanela ku talusa Kopano ya League sina “ze masila” za mwa lizazi la cwale?
12 Ki lifi “ze masila” za mwa lizazi la cwale? Buniti bu supa kwa Kopano ya League, ye ne kalisize ku sebeza ka 1920, hamulahonyana wa ku kena kwa lifasi mwa nako ya lona ya mafelelezo. Kono yona yeo neikaba cwañi “bumaswe bo bu shandaula”?
13 Mu hupule kuli, linzwi la Siheberu la “ze masila” li itusiswa ka butuna mwa Bibele ka ku ama kwa sebelezo ya milimu ya maswaniso ni likezo za ku lapela maswaniso. Kana Kopano ya League ne i lapelwa luli? Ee luli! Ba bahulu ba bulapeli ne ba i beile mwa “sibaka se si kenile,” mi balateleli ba bona ne ba zwezipili ku i fa likute le lituna. Kopano ya Federal Council of the Churches of Christ mwa America ne i zibahalize kuli Kopano ya League neikaba “ponahazo ya bupolitiki ya Mubuso wa Mulimu fa lifasi-mubu.” Liluko le li toma milao mwa United States ne li amuhezi mabunda a mañolo ku zwelela kwa likwata za bulapeli ili ku li susueza ku nyatela Tumelelano ya Kopano ya League. Sitopa sa ka nañungelele sa ba Baptist, ma-Congregationalist ni ma-Presbyterian mwa Britain ne ba i bubanisize ku ba sina “siitusiso fela si nosi kwa neku la ku tahisa [kozo fa lifasi-mubu].”—Mu bone Sinulo 13:14, 15.
14, 15. Ki mwa nzila mañi m’o Kopano ya League mi hasamulaho ni Kopano ya ba Macaba ne li bile mwa “sibaka se si kenile”?
14 Mubuso wa Mulimu wa Bumesiya ne se u tomilwe kale mwa mahalimu ka 1914, kono macaba n’a kalile ku lwanela bubusi bwa ona tenyene. (Samu 2:1-6) Muta Kopano ya League ne i akalelizwe kuli i be teñi, macaba a n’a sa zo lwana mwa ndwa ya lifasi ya pili, hamohocwalo ni ba bahulu ba bulapeli ba ne ba fuyauzi limpi za ona, ne se ba bonahalize kale kuli ne ba fulalezi mulao wa Mulimu. Ne ba si ka talimela ku Kreste ku ba sina Mulena. Kacwalo, ne ba file kopano ya butu kalulo ya Mubuso wa Mulimu; ne ba beile Kopano ya League “mwa sibaka se si kenile,” mwa sibaka mo ne i sa lukeli.
15 Ka ku ba ye yolile Kopano ya League, Kopano ya ba Macaba ne i fitile fa ku ba teñi ka October 24, 1945. Hasamulaho, bo papa ba Roma ne ba zibahalize Kopano ya ba Macaba ku ba “yona fela sepo ya silikani ni kozo” ni “sibaka se si pahami ka ku fitisisa sa kozo ni katulo ye lukile.” Ee, Kopano ya League, hamohocwalo ni y’e i yolile, Kopano ya ba Macaba, kaniti luli i bile mulimu ya lapelwa, nto ‘ye masila’ fapil’a Mulimu ni kwa batu ba hae.
Ku Saba Ku Zwa kwa Nto Mañi?
16. Balati ba ku luka ba tokwa ku saba ku zwa kwa nto mañi kacenu?
16 Ka ku ‘bona’ seo, ili ka ku lemuha seo kopano ya macaba a’ swalisani ili sona ni ka mo i swelwi ku lapelelwa, balati ba ku luka ba tokwa ku sabela kwa sibaka se si silelelizwe. Ku saba ku zwa kai? Ku zwa ku se si li Jerusalema ya sa sepahali ya swaniselizwe wa mwa lizazi la cwale, Krestendomu, ni ku zwa ku Babilona yo Mutuna kaufela, kopano ya lifasi kamukana ya bulapeli bwa buhata.—Sinulo 18:4.
17, 18 .Ki ku shandaula kufi k’o “ze masila” za mwa lizazi la cwale li ka tisa?
17 Mu hupule hape kuli, mwa lilimo za mwanda wa pili, muta mpi ya Siroma ni lisupo za yona ze li milimu ya maswaniso ne li keni mwa muleneñi o kenile wa Majuda, ne i bile teñi k’o ili ku tahisa sinyeho kwa Jerusalema ni muinelo wa ona wa bulapeli. Mwa lizazi la luna, sinyeho i ka taha, isiñi fela fahalimw’a muleneñi u li muñwi, kamba fahalimw’a Krestendomu fela, kono fahalimw’a muinelo wa lifasi kamukana wa bulapeli bwa buhata. (Sinulo 18:5-8)
18 Kwa Sinulo 17:16, ku bulezwi cimo kuli sibatana se si fubelu sa swanisezo, ili se si fitile fa ku zibwa ku ba Kopano ya ba Macaba, si ka fetuhela Babilona yo Mutuna ya swana sina musali wa lihule ni ku mu sinya ka buhali bo butuna. Ka ku itusisa pulelo ya swanisezo, i bulela kuli: “Manaka a lishumi o’ boni, ni sibatana, bona bao, ba ka toya lihule, ba li amuhe za lona, ba li tubulise, ba ce nama ya lilama za lona, mi ba li ciseleze mwa mulilo.” Se si ka taluswa ki seo ki se si sabisa ku si nahana. Si ka tahisa ku fela kwa bulapeli bwa buhata bwa mufuta kaufela mwa likalulo kamukana za lifasi-mubu. Ka mo ku inezi fela seo si ka bonisa kuli ñalelwa ye tuna se i kalisize!
19. Ki linaha ze cwañi ze se bile kalulo ya Kopano ya ba Macaba haisali i tomwa, mi ki kabakalañi seo ha si li sa butokwa?
19 Ki kwa butokwa ku lemuha kuli haisali Kopano ya ba Macaba i kalisa ku sebeza ka 1945, linaha ze sa lumeli ku ba teñi kwa Mulimu, ze lwanisa bulapeli se li bile ze tuna mwa lilama za Kopano ya ba Macaba. Ka linako ze fitana-fitana mwa lifasi kamukana, linaha ze cwalo ze bata cinceho ye tuna se li bile siitusiso mwa ku tahisa likaniso ze tuna kamba ku tuhelisa ko ku tezi misebezi ya bulapeli. Nihakulicwalo, mwa lilimo li sikai ze felile, mwa likalulo ze ñata se ku bile ni ku kutela kwatasi ko kutuna mwa sineneketo ya milonga fahalimw’a likwata za bulapeli. Kwa batu ba bañwi ne ku kana kwa bonahala kuli lubeta lufi kamba lufi kwa neku la bulapeli lu felile.
20. Bulapeli bwa lifasi bu ikezelize libubo la mufuta mañi?
20 Bulapeli bwa Babilona yo Mutuna bu zwelapili ku tisa filikanyo luli mwa lifasi. Litoho za litaba za makande hañata li zibahaza likwata ze lwanisana ni za misunga ka ku bulela mabizo a bulapeli bo li yemela. Mapokola ni masole ba ba talima za misunga se ba icocomelize mwa litempele ili ku tuhelisa mifilifili ye mwahal’a likwata ze lwanisana za bulapeli. Likwata za bulapeli se li file kemelo ya za mali kwa lipetuho za bupolitiki. Sitoyo sa bulapeli se si zwafisize buikatazo bwa Kopano ya ba Macaba bwa ku buluka liswalisano ze nde mwahal’a likwata za mikowa. Mwa ku ndongwama sikonkwani sa kozo ni buiketo, linaha ze mwahal’a Kopano ya ba Macaba ne li ka tabela ku bona ku feliswa kwa susuezo ifi kamba ifi ya bulapeli bo bu lika ku ba palelwisa.
21. (a) Ki mañi ya ka atula f’o i ka sinyezwa Babilona yo Mutuna? (b) Ki sifi se si lukelwa ku ezwa ka putako pili nako yeo i si ka fita kale?
21 Hape ku na ni taba ye ñwi ya butokwa ye tokwa ku nyakisiswa. Nihaike kuli manaka a sisole a’ mwahal’a Kopano ya ba Macaba a ka itusiswa kwa ku sinya Babilona yo Mutuna, sinyeho yeo ka mo ku inezi fela i ka ba ponahazo ya katulo ya bumulimu. Ku tahiswa kwa katulo ku ka ba ka nako ya Mulimu ye tomilwe. (Sinulo 17:17) Ki sifi se lu swanela ku eza mwa nako ye ye siyezi? “A mu zwe ku yena”—a mu zwe ku Babilona yo Mutuna—ki mo i alabela Bibele.—Sinulo 18:4.
22, 23. Ku saba ko ku cwalo ku ama nto mañi?
22 Kona ku sabela kwa sibaka se si silelelizwe k’o haki ku zwa mwa sibaka se siñwi ku ya ku se siñwi, sina mo ne ba ezelize Bakreste ba Sijuda ha ne ba siile Jerusalema. Ki ku saba ku zwa kwa bulapeli bwa Krestendomu, ee, ku zwa kwa kalulo ifi kamba ifi ya Babilona yo Mutuna. Ku talusa ku ikauhanya ka ku tala isiñi fela kwa likopano za bulapeli bwa buhata kono hape ni kwa lizo za bona ni tengamo ye li hulisa. Ki ku sabela kwa sibaka se si silelelizwe mwahal’a kopano ya Jehova ya teokratiki.—Maefese 5:7-11.
23 Batanga ba Jehova ba ba tozizwe ha ne ba zibile lwa pili bumaswe bwa mwa lizazi la cwale, ili Kopano ya League, Lipaki ne b’a ngile cwañi muhato hamulaho wa Ndwa ya Lifasi ya I? Ne se ba tuhezi kale ku ba lilama za likeleke za Krestendomu. Kono hañihañi ne ba lemuhile kuli ne ba sa kumalezi kwa lizo ni misebezi ye miñwi ya Krestedomu, ye cwale ka ku itusiswa kwa sifapahano ni ku eza mikiti ya Ngilisimusi ni lipumulo ze ñwi za sihedeni. Ha ne ba itutile niti ya zona lika zeo, ne b’a ngile muhato wa ka putako. Ne ba utwile kelezo ye kwa Isaya 52:11 ye li: “A mu funduke, a mu funduke, mu zwe mo, mu si ke mwa swala ze masila, a mu zwe mwa Babilona! Mu ikenise, mina ba ba swala lipiza za Mulena.”
24. Sihulu haisali ku zwiwa ka 1935, ki bomañi ba ba keni mwa ku saba k’o?
24 Sihulu ku zwa ka 1935 ku ya cwalo kwapili, buñata bo bu sweli ku ekezeha bwa ba bañwi, ili batu ba ne ba amuhezi sepo ya ku pila ku ya ku ile mwa paradaisi ya fa lifasi-mubu, ne ba kalisize k’u nga muhato o swana. Ni bona hape se ba ‘boni bumaswe bo bu shandaula bo bu inzi mwa sibaka se si kenile,’ mi ba ziba se si taluswa ki seo. Ha se ba ezize katulo ya bona ya ku saba, ne ba zwisize mabizo a bona mwa mikoloko ya lilama za likopano ze li kalulo ya Babilona yo Mutuna.—2 Makorinte 6:14-17.
25. Ki sifi se siñwi se si tokwahala kwand’a ku tuhela liswalisano lifi kamba lifi zeo mutu n’a kana a ba ni zona ni bulapeli bwa buhata?
25 Nihakulicwalo, ku saba ku Babilona yo Mutuna ku ama ze ñata hahulu ku fita fela ku siya bulapeli bwa buhata. Ku ama ze ñata ku fita fela ku fumaneha kwa mikopano i sikai kwa Ndu ya Mubuso kamba ku yanga mwa ku kutaza taba ye nde mwa sebelezo ya mwa simu hañwi kamba habeli ka kweli. Kwa mubili mutu n’a kana a ba kwande a Babilona yo Mutuna, kono kikuli u mu siile luli? Kana ki ya ikauhanyize kwa lifasi leo Babilona yo Mutuna a li kalulo ye tuna ku lona? Kana u sa kumalezi kwa lika zeo ze bonisa tengamo ya yona—tengamo ye nyinyafaza likuka za Mulimu ze lukile? Kana u’ nga muzamao o lukile wa tobali ni busepahali mwa linyalo ka likesha? Kana u koñomeka licisehelo za ka butu ni za sifumu hahulu ku fita licisehelo za kwa moya? Ha lukeli ku iteselela kuli a likanyise muinelo wo wa linto.—Mateu 6:24; 1 Pitrosi 4:3, 4.
Mu Sike mwa Tuhelela Nto Ifi Kamba Ifi ku Tibela ku Saba kwa Mina
26. Ki sifi se si ka lu tusa isiñi fela ku kalisa ku saba kono ili ku feza ka ku kondisa?
26 Mwa ku sabela kwa luna kwa sibaka se si silelelizwe, ki kwa butokwa kuli ha lu lakazi lika ze lu siile kwamulaho. (Luka 9:62) Lu tokwa ku buluka minahano ni lipilu za luna inze li tomile ka ku tiya fa Mubuso wa Mulimu ni ku luka kwa hae. Kana lu ba ba iyakatitwe ku bonisa tumelo ya luna ka ku bata pili zona lika zeo, ka buikolwiso bwa kuli Jehova u ka fuyaula nzila ya buipeyo bo bu cwalo? (Mateu 6:31-33) Mayemo a luna a kwa moya a’ tomile fa buikolwiso a swanela ku lu susueza ku eza cwalo ha lu nze lu libelezi ka cisehelo ku ezahala kwa likezahalo ze tuna mwa lifasi.
27. Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku nahana ka butuna ka za lipuzo ze buzizwe fa?
27 Ku tahiswa kwa katulo ya bumulimu ku ka kalisa ka ku sinyiwa kwa Babilona yo Mutuna. Yona kopano yeo ya bulapeli bwa buhata ye swana sina musali wa lihule i ka fita fa ku sa ba teñi ni kamuta. Nako yeo i fakaufi hahulu! Ki afi a ka ba mayemo a luna ka ku ba batu ka buñwi muta nako ya butokwa yeo i fita? Mi kwa masetela a ñalelwa ye tuna, muta likalulo ze ñwi za muinelo o maswe wa Satani li sinyiwa, ki kwa lineku lifi k’o lu ka fumaneha? Haiba l’u nga muhato o tokwahala cwale, silelezo ya luna i ka fumanwa. Jehova u lu bulelela kuli: “Kono ya ni utwa u ka pila mwa kozo.” (Liproverbia 1:33) Ka ku zwelapili ku sebeleza Jehova ka busepahali ni ka tabo mwahal’a nako ye ya ku fela kwa muinelo wo, lu kana lu fita ku ze konisa za ku sebeleza Jehova ku ya ku ile.
[Litaluso za kwatasi]
a Mu bone Insight on the Scriptures, ye hatisizwe ki Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., Volume 1, makepe 634-5.
Kana Mwa Hupula?
◻ Ki lifi “ze masila” za mwa lizazi la cwale?
◻ Ki ka muhupulo ufi m’o ‘ze masila . . . li li mwa sibaka se si kenile’?
◻ Ki sifi se si amiwa mwa ku sabela kwa sibaka se si silelelizwe cwale?
◻ Ki kabakalañi muhato o cwalo ha u li wa ka putako?
[Siswaniso se si fa likepe 27]
Kuli ba pile, balateleli ba Jesu ne ba na ni ku saba ku si na tiyeho?