Mu Tuse Ba Bañwi ku Zamaya ka Mukwa O Swanela Jehova
“Ha lu si ka lisela ku mi lapelela ni ku mi kupela kuli . . . mu zamaye ka mukwa o swanela Mulena, a mi katelwe kai ni kai, mi mu beye miselo mwa misebezi ye minde kaufela.”—MAKOLOSE 1:9, 10.
1, 2. Kiñi luli se si kona ku tahisa tabo ni ku kolwa?
BOSINYALANA ba bañwi ba ba li likombwa za ka nako ye tezi ba ba pila mwa South Africa ne ba talusize kuli: “Lu pila mwa karavani (ndu ye kona ku hohiwa ki mota) fa famu. Ka ku pila bupilo bo bu bunolo, lu fumana nako ye ñata ya ku fitisa taba ye nde kwa batu. Lu bile ni mbuyoti ye tuna ya ku kona ku tusa batu ba bañata ku neela bupilo bwa bona ku Jehova.”
2 Kana ha mu lumeli kuli ku tusa ba bañwi ku tahisa tabo? Ba bañwi hañata ba likanga ku tusa bakuli, ba ba nyandile, kamba ba ba mwa bulutu—mi ka ku eza cwalo ba ikutwa hande. Bakreste ba niti ba kolwa kuli ku abana ni ba bañwi zibo ka za Jehova Mulimu ni Jesu Kreste ki yona tuso ye tuna ka ku fitisisa ye ba kona ku fa. Ki ku fana ko ku cwalo fela ko ku kona ku ezisa ba bañwi ku amuhela tiululo ya Jesu, ku ba ni silikani se sinde ni Mulimu, mi ka ku eza cwalo ba kona ku fumana bupilo bo bu sa feli.—Likezo 3:19-21; 13:48.
3. Ki tuso ye cwañi ye lu lukela ku iseza pilu?
3 Kono ku cwañi ka za ku tusa be se ba kalile kale ku sebeleza Mulimu, ili ba ba zamaya mwa “Nzila ya Mulena”? (Likezo 19:9) Ku si na kuli cwañi, cisehelo ya mina ku bona isali ye tuna, kono mwendi ha mu boni mo mu kona ku ekeleza ku ze mu eza kamba ku zwelapili ku ba tusa. Kamba ku kana kwa bonahala kuli muinelo wa mina u mi palelwisa ku tusa ka mo mu konela kaufela, mi kacwalo mu palelwa ku ba ni tabo ye tuna hahulu. (Likezo 20:35) Lu kona ku ituta se siñwi mwa buka ya Makolose ka za zona likalulo ze peli zeo.
4. (a) Paulusi n’a ñolezi ba kwa Kolose inze a li mwa muinelo o cwañi? (b) Epafrasi n’a amiwa teñi cwañi?
4 Muapositola Paulusi ha n’a ñolezi Bakreste ba kwa Kolose, n’a li mwa Roma, mi n’a tamezwi mwa ndu ku fita ku tamelwa mwa tolongo. Niteñi, n’a kona ku amuhela baenyi. Sina ka mo ne mu ka kona ku nahanela, Paulusi n’a itusisize tukuluho ya hae ye nyinyani kwa ku kutaza ka za Mubuso wa Mulimu. (Likezo 28:16-31) Bakreste ba bañwi ne ba kona ku potela Paulusi, mi mane mwendi fokuñwi ba bañwi ne ba tamiwanga hamoho ni yena. (Makolose 1:7, 8; 4:10) Yo muñwi ku bona ne li Epafrasi, ya n’a li mubuleli wa Evangeli ya mafulofulo ya n’a zwa mwa muleneñi wa Kolose mwa Frigia. Sibaka seo si mwa naha ye fa ñambamo, ili ya mubu o patami ye kwa upa wa Efese mwa Asia Minor (ye se i bizwa Turkey). Epafrasi n’a tusize hahulu mwa ku panga puteho ya mwa Kolose, mi hape n’a sebelelize hahulu liputeho za mwa libaka ze fakaufi za Laodisea ni Yerapolisi. (Makolose 4:12, 13) Epafrasi n’a yeziñi kwa Roma ku yo bona Paulusi, mi lu kona ku itutañi ku za n’a ezize Paulusi?
Makolose Ba Fiwa Tuso Ye Sebeza
5. Ki kabakalañi Paulusi ha n’a ñolezi ba kwa Kolose za n’a ñozi zeo?
5 Epafrasi n’a zamaile musipili o mabote wa ku ya kwa Roma kuli a yo buhisana ni Paulusi ka za ze n’e ezahala mwa puteho ya kwa Kolose. N’a bihile ka za tumelo, lilato ni buikatazo bwa ku bulela evangeli bo ne ba eza Bakreste bao. (Makolose 1:4-8) Kono hape u lukela ku ba ya n’a fitisize pilaelo ya hae ka za likukuezo ze maswe ze n’e beile maino a kwa moya a ba kwa Kolose mwa lubeta. Paulusi n’a alabile ka ku ñola liñolo le li buyelezwi le ne li lwanisa ye miñwi ya mibonelo ye ne ba sweli ku hasanya baluti ba buhata. Sihulu n’a koñomekile kuli Jesu Kreste u lukela ku ba yena wa butokwa hahulu.a Kana tuso ya hae ne i felezi fela fa ku koñomeka liniti za Bibele ze tuna? N’a ka tusa ba kwa Kolose ka nzila mañi ye ñwi hape, mi ki lituto mañi ze lu kona ku ituta ka za ku tusa ba bañwi?
6. Paulusi n’a koñomekile ka za nto mañi mwa liñolo la n’a ñolezi ba kwa Kolose?
6 Kwa makalelo a liñolo la hae, Paulusi n’a talusize hande mufuta wa tuso yeo mwendi lu keshebisa. Ne li nzila ya ku fa ka yona tuso ye sebeza mutu inze a li kwahule, ka ku ba kuli Paulusi ni Epafrasi ne ba li kwahule ni Kolose. Paulusi n’a talusize kuli: “Lu itumela ku Mulimu, Ndat’ahe Mulen’a luna Jesu Kreste, mwa litapelo ze lu nze lu mi lapelela [“ze lu mi lapelela kamita,” NW, litaluso za kwatasi].” Ee, litapelo zeo ne li litapelo ze n’e lapelelwa Bakreste ba kwa Kolose luli. Paulusi n’a ekelize ku bulela kuli: “Kabakaleo ni luna, ku zwa lizazi le lu utwile zeo, ha lu si ka lisela ku mi lapelela ni ku mi kupela kuli mu tale zibo ya tato ya hae, ye ka yona mu ka fiwa butali ni kutwisiso ya za Moya.”—Makolose 1:3, 9.
7, 8. Litapelo za luna za ka butu ni za mwa puteho hañata li amanga taba mañi?
7 Lwa ziba kuli Jehova ki yena “ya utwa milapelo,” mi kacwalo lwa kona ku kolwa kuli u tabela ku utwa litapelo za luna ze fitiswa ka ku lumelelana ni tato ya hae. (Samu 65:2; 86:6; Liproverbia 15:8, 29; 1 Joani 5:14) Kono ha lu lapelela ba bañwi, litapelo za luna li cwañi?
8 Hañata lu kana lwa nahana ni ku lapela ka za ‘mizwale ba luna kaufela ba ba mwa lifasi.’ (1 Pitrosi 5:9, NW) Kamba lu kana lwa lapela ku Jehova ka za Bakreste ni batu ba bañwi ba ba mwa sibaka mo ku bile ni kozi kamba butata. Balutiwa ba mwa lilimo za mwanda wa pili mwa libaka ze ñwi ha ne ba utwile ka za tala ye n’e bile teñi mwa Judea, ba lukela ku ba be ne ba lapelezi hahulu mizwale ba bona mane ba si ka ba lumela kale ni lituso. (Likezo 11:27-30) Mwa mazazi a luna, litapelo ka za sizwale sa luna kamba ka za sikwata se situna sa mizwale hañata za utwiwanga kwa mikopano ya Sikreste, ili k’o ba bañata ba tokwa ku utwa ni ku kona ku bulela kuli “Amen.”—1 Makorinte 14:16.
Ha Mu Lapela Mu Nonge fa Taba
9, 10. (a) Ki mitala mañi ye bonisa kuli ku lapelela batu ba bañwi ka ku nonga kwa swanela? (b) Paulusi n’a li cwañi ya swanela ku lapelelwa?
9 Niteñi, Bibele i lu fa mitala ya litapelo ze n’e lapelezwi batu ba bañwi ili ze n’e nongile fa taba. Mu yeye za n’a bulezi Jesu ze ñozwi kwa Luka 22:31, 32. N’a li ni baapositola kaufela b’a 11 ba ba sepahala. Kaufel’a bona ne ba ka tokwa tuso ya Mulimu mwa linako ze t’ata ze n’e taha, mi Jesu n’a ba lapelezi. (Joani 17:9-14) Niteñi, Jesu n’a nomile Pitrosi, ni ku lapelela yena fela a nosi tapelo ye ipitezi. Mitala ye miñwi ki ye: Elisha n’a lapezi kuli Mulimu a tuse mutu a li muñwi. Mutu y’o ne li mutang’a hae. (2 Malena 6:15-17) Muapositola Joani n’a lapezi kuli Gayusi a zwelepili ku pila hande kwa mubili ni kwa moya. (3 Joani 1, 2) Mi litapelo ze ñwi ne li ama fela likwatanyana za batu.—Jobo 42:7, 8; Luka 6:28; Likezo 7:60; 1 Timotea 2:1, 2.
10 Mañolo a Paulusi a koñomeka taba ya litapelo ze nongile hahulu. N’a kupile kuli yena kamba yena ni balikani ba hae ba lapelelwe. Makolose 4:2, 3 i li: “Mu tundamene ku lapela, mu tonele mwateñi ka buitumelo. Hape mu lu lapelele ni luna, kuli Mulimu a lu kwalulele munyako wa Linzwi, mi lu bulele kunutu ya Kreste, ye ni inzi mwa litamo kabakala yona.” Hape mu nyakisise mitala ye miñwi ye: Maroma 15:30; 1 Matesalonika 5:25; 2 Matesalonika 3:1; Maheberu 13:18.
11. Epafrasi ha n’a li mwa Roma n’a lapelela bomañi?
11 Mulikan’a Paulusi ya n’a li mwa Roma ni yena n’a li mwa muinelo o swana. “Epafrasi wa ko ku mina, wa mi lumelisa . . . , u nz’a mi lwanela kamita mwa milapelo.” (Makolose 4:12) Linzwi le li tolokilwe kuli ku “lwanela” li kona ku fa muhupulo wa ku “tundana” sina mwa n’a ka ezeza mubapali wa mwa lipapali za kwakale za ku zindisa mubili. Kana Epafrasi n’a lapela ka t’ata ili ku lapelela fela balumeli ba ba mwa lifasi kaufela kamba mane kuli mwendi n’a lapelela balapeli ba niti be ne ba li mwa Asia Minor kaufela? Paulusi n’a bonisize kuli Epafrasi n’a lapelela fela be ne ba li mwa Kolose. Epafrasi n’a ziba muinelo o ne ba li ku ona. Ha lu zibi mabizo a bona kaufela, mi hape ha lu zibi butata bo ne ba na ni bona. Kono mu nahane ze n’e kana li ezahezi. Mwendi mutangana ya bizwa Linusi n’a na ni butata bwa ku kukuezwa ki mihupulo ya batu ye n’e li teñi, mi mwendi Rufusi yena n’a tokwa m’ata a ku tiyela muliko wa ku kutela kwa likezo za n’a ezanga mwa Bujuda. Kana Persida n’a tokwa buitiiso ni butali mwa ku huliseza bana ba hae mwa nzila ya Mulena, ka ku ba kuli munn’a hae n’a si mulumeli? Mi kana Asinkrito, ya n’a kula mukishi, n’a tokwa ku omba-ombiwa hahulu? Ee, Epafrasi n’a ziba be ne ba li mwa puteho ya habo, mi n’a ba lapelezi ka t’ata kakuli yena ni Paulusi ne ba bata kuli basepahali bao ba zamaye ka mukwa o swanela Jehova.
12. Lu kona ku ezisa cwañi litapelo za luna za ka butu ku ba ze nongile?
12 Kana mwa bona mutala o lu fiwa, ili nzila ya ku tusa ba bañwi ka yona? Sina ha se ku bulezwi, litapelo za nyangela kwa mikopano ya Sikreste hañata ha li bangi ze nongile cwalo, kabakala kuli baputehi ki ba ba shutana-shutana. Kono litapelo za luna za ka butu kamba za lubasi li kona ku ba ze nongile. Hailif’o fokuñwi lu kupanga Jehova kuli a etelele ni ku fuyaula baokameli ba maeto kaufela kamba balisana ba kwa moya, kana fokuñwi ha lu koni ku nonga fa taba luli? Ka mutala, mu kana mwa lapelela muokameli wa mupotoloho ya potela puteho ya mina kamba muzamaisi wa mina wa Tuto ya Buka ya Puteho ni ku mu punda fa libizo. Mañolo a Mafilipi 2:25-28 ni 1 Timotea 5:23 a bonisa ka m’o Paulusi n’a iyakatelwa buikangulo bwa Timotea ni bwa Epafrodite. Kana ni luna lwa kona ku bonisa buiyakato bo bu cwalo kwa bakuli be lu ziba mabizo?
13. Ki miinelo ye cwañi ye swanela ye lu kona ku beya mwa litapelo za ka butu?
13 Ki niti kuli lu lukela ku ambuka ku ikenya mwa litaba za ba bañwi za ka butu, kono kwa swanela kuli litapelo za luna li bonise kuli lwa iyakatwa h’a buniti batu be lu ziba ni ku lata. (1 Timotea 5:13; 1 Pitrosi 4:15) Mwendi ku na ni muzwale ya zwile fa musebezi, mi ha lu koni ku mu fa musebezi u sili. Kono mwa litapelo za luna za ka butu, lwa kona ku mu punda fa libizo ni ku bulela za butata bw’a na ni bona. (Samu 37:25; Liproverbia 10:3) Kana ku na ni kaizeli wa likwasha ye lu ziba ya s’a hulile a si na munna ni bana kabakala kuli u bata ku nyalelwa fela “ku Mulena”? (1 Makorinte 7:39) Mwa litapelo za mina za ka butu, mwa kona ku kupa Jehova kuli a mu fuyaule ni ku mu tusa ku zwelapili mwa sebelezo ya hae ka busepahali. Ki wo mutala o muñwi: mwendi maeluda ba babeli ne ba elelize muzwale ya fosize. Sibeli sa bona, mwa litapelo za bona za ka butu fokuñwi ba kona ku mu lapelelanga ka ku mu punda fa libizo.
14. Litapelo ze nongile li zamaelela cwañi ni ku tusa ba bañwi?
14 Miinelo ki ye miñata ye kona ku mi ezisa kuli mwa litapelo za mina za ka butu mu kopanye teñi batu be mu ziba ba ba tokwa kuli Jehova a ba tuse, ku ba omba-omba, ku ba fa butali, ni moya o kenile, kamba o muñwi wa miselo ya ona. Kabakala ku sa ba fakaufi kamba kabakala miinelo ye miñwi, mu kana mwa ikutwa kuli ha mu koni ku fa tuso ya kwa mubili kamba ya ka bubebe. Kono mu si libali ku lapelela mizwale ni likaizeli ba mina. Mwa ziba kuli ba bata ku zamaya ka mukwa o swanela Jehova, kono mwendi kaniti ba tokwa tuso kuli ba eze cwalo ka nako ye telele. Nto ye ka mi konisa ku tusa ki litapelo za mina.—Samu 18:2; 20:1, 2; 34:15; 46:1; 121:1-3.
Mu Tiise Ba Bañwi
15. Ki kabakalañi ha lu swanela ku isa pilu kwa kalulo ya mafelelezo ya Makolose?
15 Kono litapelo ze nongile ili ze tiile, haki yona fela nzila ya ku tusa ba bañwi ka yona, sihulu be mu swalisana hahulu ni bona ili be mu lata. Buka ya Makolose ya bonisa hande taba yeo. Baituti ba bañata ba lumela kuli Paulusi ha s’a file ketelelo ka za lituto ni kelezo ye sebeza, n’a ekelize fela kwateñi litumeliso. (Makolose 4:7-18) Kono se lu boni kale kuli kalulo ya mafelelezo yeo ya buka ye i na ni likelezo ze nde, mi ku na ni ze ñata ze kona ku itutiwa ku yona kalulo ye.
16, 17. Lu kona ku bulelañi ka za mizwale ba ba bulezwi kwa Makolose 4:10, 11?
16 Paulusi n’a ñozi kuli: “Arisitarko ya tamilwe ni na, wa mi lumelisa, ni Mareka mwan’a kaizel’a Barnabasi, yo mu laelizwe bakeñisa hae; h’a ka ta ku mina mu mu amuhele hande; Jesu ya bizwa Justusi, ni yena wa mi lumelisa. Ku ba mupato ki bona fela ba ba ni sebelisa mwa mubuso wa Mulimu, mi ba [bile tuso ye matafaza ku na, NW].”—Makolose 4:10, 11.
17 Paulusi mwa liñolo leo n’a talusize za mizwale ba bañwi be ne ba lukela ku lemuhiwa. N’a talusize kuli ne ba li mwahal’a ba ba isizwe kwa mupato, ka ku ba be ne ba pepezwi mwa Bujuda. Mwa Roma ne ku na ni Majuda ba bañata be ne ba isizwe kwa mupato, mi ba bañwi ku bona ne se ba li Bakreste. Niteñi, ba n’a talusize Paulusi bao ne ba mu tusize. Mwendi ne ba si ka zina-zina ku swalisana ni Bakreste be ne ba li bamacaba, mi ba lukela ku ba be ne ba tabile ku abana ni Paulusi mwa ku kutaza ku bamacaba.—Maroma 11:13; Magalata 1:16; 2:11-14.
18. Paulusi n’a babalize cwañi ba bañwi be ne ba li ni yena?
18 Mu lemuhe kuli Paulusi n’a bulezi kuli: “Ba bile tuso ye matafaza ku na.” N’a itusisize linzwi la Sigerike le li fumaneha fela hañwi mwa Bibele, ili ku sona sibaka seo. Batoloki ba bañata ba tolokanga lona linzwi leo ku ba “ku tiisa pilu.” Kono ku na ni linzwi le liñwi la Sigerike (pa·ra·ka·le’o) le li itusiswanga hañata kwa ku toloka pulelo ya “ku tiisa pilu.” Paulusi n’a itusisize lona linzwi leo mwa sibaka se siñwi ku lona liñolo le, kono isi kwa Makolose 4:11.—Mateu 5:4; Likezo 4:36; 9:31; 2 Makorinte 1:4; Makolose 2:2; 4:8.
19, 20. (a) Pulelo ya n’a itusisize Paulusi kwa ku ama kwa mizwale be ne ba mu tusa ha n’a li mwa Roma i kona ku utwisiswa cwañi? (b) Mizwale bao ne ba kana ba tusize Paulusi ka linzila mañi?
19 Ba n’a pundile Paulusi bao ba lukela ku ba be ne ba ezize ze ñwi kwand’a ku omba-omba fela ka manzwi. Linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli “tuso ye matafaza” kwa Makolose 4:11 fokuñwi ne li itusiswanga mwa litaba za silifasi kwa ku talusa mulyani wa ku felisa butuku. Bibele ye bizwa New Life Version i li: “Ba ni tusize hahulu!” Bibele ya Today’s English Version yona i itusisa manzwi a’ li: “Ba bile tuso ye tuna ku na.” Ki lifi ze ne ba kana ba tusize Paulusi ka zona bona Bakreste be ne ba li bukaufi ni yena bao?
20 Paulusi n’a kona ku amuhela baenyi, kono ku na ni lika ze ñata za n’a sa koni ku eza, ze cwale ka ku leka lika za n’a tokwa hahulu, inge lico ni liapalo za maliha. N’a ka fumana cwañi libuka za ku bala kamba ku leka liñoliso ni lika za ku ñolela teñi? (2 Timotea 4:13) Mwa kona ku nahana mizwale bao inze ba tusa Paulusi ku z’a n’a tokwa, ili ku eza lika za butokwa ze cwale ka ku leka lika kamba ku mu zamaiseza lika ze ñwi. N’a kana a bata ku tatuba ni ku yahisa puteho ye ñwi. Kabakala kuli n’a tamilwe, n’a sa koni ku eza cwalo. Kacwalo, mizwale bao mwendi ne ba potile mwa sibaka sa Paulusi, ili ku isa liñusa, ni ku kutisa lipiho ku yena. Yeo ne li nto ye tiisa luli!
21, 22. (a) Ki kabakalañi ha lu swanela ku isa pilu kwa manzwi a’ kwa Makolose 4:11? (b) Lu kona ku latelela mutala wa be ne ba li ni Paulusi ka linzila lifi?
21 Za n’a ñozi Paulusi ka za ku ba “tuso ye matafaza” li lu konisa ku utwisisa mo lu kona ku tuseza ba bañwi. Mwendi ba zamaya ka mukwa o swanela Jehova ku za lipimo za hae za muzamao, ba fumanehanga kwa mikopano ya Sikreste, ni ku abana mwa musebezi wa ku kutaza. Ha ba eza cwalo, lwa swanela ku fitisa manzwi a buitebuho ku bona. Kono kana lwa kona ku eza se siñwi hape, ili ku ba “tuso ye matafaza” sina mo ne ba ezelize ba bañwi bani ku Paulusi?
22 Haiba ku na ni kaizeli ye mu ziba y’o ka butali n’a kumalezi kwa 1 Makorinte 7:37 kono ili ya si na lubasi lo lu mu inzi bukaufi, kana mwa kona ku abana ni yena mwa lika ze ñwi za lubasi, mwendi ili ku mu mema ku to ca lico ni mina kamba ku taha kwa kakitinyana ka balikani kamba bana ba mba? Kamba kana mwa kona ku mu mema kuli a zamaelele ni mina ha mu ya kwa mukopano o mutuna kamba kwa pumulo? Kamba mwa kona ku mu kupa kuli h’a ba ni nako a zamaelele ni mina ha mu ya kwa ku leka-leka lico. Mwa kona ku eza cwalo ni kwa banna kamba basali ba ba siyamezwi, kamba mwendi bao cwale se li lihole. Mwa kona ku fumana tuso mwa ku utwa ze ezahezi ku bona kamba ku ipumanela kwa zibo ye ba na ni yona ya lika ze eziwanga kamita ze cwale ka ku keta litolwana ze nde kamba ku keta liapalo za banana. (Livitike 19:32; Liproverbia 16:31) Ku eza cwalo ku kana kwa tahisa silikani se si tiile. Kacwalo ba kana ba ikutwa ku lukuluha ku kupa tuso ya mina ha ba bata ku lekelwa milyani kamba lika ze ñwi. Mizwale be ne ba li ni Paulusi mwa Roma ba lukela ku ba be ne ba file tuso ya ngana ili ye tiisa. Ni ya mina tuso i kona ku ba cwalo. Ka nako yeo ni ka yona nako ye, ku eza cwalo ku tahisa ze nde. Lilato la tiya mi ni katulo ya luna ya ku sebeleza Jehova hamoho ka busepahali ni yona ya tiiswa.
23. Ne ku ka ba hande kuli kaufel’a luna lu be ni nako ya ku ezañi?
23 Kaufel’a luna lwa kona ku yeya miinelo ye bulezwi mwa taba ye. Ki mitala fela, kono ya kona ku lu hupuza miinelo ya luli ili mo lu kona ku ba “tuso ye matafaza” kwa mizwale ni likaizeli ba luna. F’o ha ku talusi kuli moya wa ku tusa batu u be ona nto ye tuna ku luna. W’o ne si ona mulelo wa mizwale ba ba bulezwi kwa Makolose 4:10, 11. Ne ba li ba ba ‘sebelisana ni Paulusi mwa Mubuso wa Mulimu.’ Ku tiisa kwa bona ne ku ama sihulu yona kalulo yeo. Haike ni ku luna ku be cwalo.
24. Ki lifi libaka luli le lu lapelela ni ku tiisa ba bañwi?
24 Lu pundanga ba bañwi fa mabizo mwa litapelo za luna za ka butu ni ku lika ku ba tiisa kabakala kuli: Lu lumela kuli mizwale ni likaizeli ba luna ba bata ku “[zamaya] ka mukwa o swanela Mulena, a [ba] katelwe kai ni kai.” (Makolose 1:10) Taba yeo i swalisana ni nto ye ñwi ya n’a talusize Paulusi ha n’a ñola ka za litapelo za Epafrasi ze n’e ama ba kwa Kolose, kuli ite ‘ba yeme ba li ba ba petehile, mi ba ipeye ku feleleza kwa tato kaufela ya Mulimu.’ (Makolose 4:12) Luna ka butu lu kona cwañi ku eza cwalo? Ha lu boneñi.
[Litaluso za kwatasi]
a Mu bone Insight on the Scriptures, Volyumu 1, makepe 490-1, ni “Liñolo Kamukana Li Tahile ka Moya wa Mulimu, mi Li Na ni Tuso,” makepe 226-8, ze hasanyizwe ki Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Kana Mu Lemuhile?
• Lu kona cwañi ku ba ba ba tusa ni ku fita mwa litapelo za luna za ka butu?
• Bakreste ba bañwi ne ba li ‘lituso ze matafaza’ ku Paulusi ka nzila ifi?
• Ki mwa miinelo ye cwañi ili mo lu kona ku ba ‘lituso ze matafaza’?
• Mulelo wa luna ki ufi ha lu lapelela ni ku lika ku tiisa mizwale ni likaizeli ba luna?
[Siswaniso se si fa likepe 11]
Kana mwa kona ku mema Mukreste yo muñwi ha mu ya ko kuñwi ka ku ba lubasi?
[Manzwi a bañi ba siswaniso]
Ka tumelezo ya Green Chimney’s Farm