TABA YA KUITUTA 19
PINA 6 Mahalimu Azibahaza Kanya ya Mulimu
Mulikanyise Mangeloi Asepahala
“Mulumbeke Jehova, mina mangeloi ahae kaufela.”—SAMU 103:20.
ZEKAITUTIWA
Zelukona kuituta kwa mutala wa mangeloi asepahala.
1-2. (a) Lushutana cwañi ni mangeloi? (b) Ki mwa linzila lifi moluswana ni mangeloi?
JEHOVA hanaa mihohezi mwa niti, naamimemile kuli muswalisane ni lubasi lolulatana lwa balapeli bahae babazwa mwa lisimuluho zeshutana-shutana, ili lubasi lolukopanyeleza ni mangeloi amañata hahulu asepahala. (Dan. 7:9, 10) Halunahana ka za mangeloi, hañata lunahananga ka za mwashutanela ni luna. Ka mutala, mangeloi abile teñi ka lilimo zeñata hahulu kufita lilimo zebapilile batu. (Jobo 38:4, 7) Anani maata amatuna hahulu kulufita. Mi akenile hahulu ni kuluka kufita luna, kakuli halusika petahala.—Luka 9:26.
2 Kono nihaike kuli lwashutana ni mangeloi mwa linzila zeñata, hape lwaswana ni ona ka linzila zeñata. Ka mutala, ka kuswana ni mangeloi, ni luna lwakona kubonisa tulemeno totunde twa Jehova. Lunani tukuluho ya kuiketela za kueza sina mangeloi. Ka kuswana ni mangeloi, mañi ni mañi waluna unani libizo, butu, ni buikalabelo, zeshutana ni za babañwi. Mi ka kuswana ni mangeloi, lubupilwe ni takazo ya kulapela Mubupi waluna.—1 Pit. 1:12.
3. Lukona kuitutañi kwa mangeloi asepahala?
3 Bakeñisa kuli lwaswana ni mangeloi mwa linzila zeñata, mutala waona omunde wakona kulususueza ni kululuta lika zeñwi. Mane kunani lituto zeñata za butokwa zelukona kuituta ku ona. Mwa taba ye, lukanyakisisa molukona kulikanyiseza buikokobezo bwa mangeloi asepahala, hamohocwalo ni lilato laona kwa batu, buitiiso bwaona, ni buikatazo bwaezanga kuli azwelepili kubukeleza bukeni mwa puteho.
MANGELOI AIKOKOBEZA
4. (a) Mangeloi abonisanga cwañi buikokobezo? (b) Ki kabakalañi mangeloi haikokobeza? (Samu 89:7)
4 Mangeloi asepahala aikokobeza. Nihaike kuli anani yeloseli, maata, ni butali, amamelanga litaelo za Jehova. (Samu 103:20) Haapeta misebezi yaafile Jehova, haitumbangi kabakala misebezi yaapetile kamba kuiponahaliseza maata amatuna hahulu anani ona. Aezanga tato ya Mulimu ka tabo nihasa bulelwangi fa mabizo.a (Gen. 32:24, 29; 2 Mal. 19:35) Haamuhelangi kanya yeswanela kufiwa ku Jehova. Ki kabakalañi mangeloi haikokobeza hahulu cwalo? Kakuli alata Jehova mi amukuteka hahulu.—Mubale Samu 89:7.
5. Lingeloi leliñwi nelibonisize cwañi buikokobezo hane lihakulula muapositola Joani? (Mubone ni siswaniso.)
5 Halunyakisiseñi mutala ulimuñwi obonisa kuli mangeloi aikokobeza. Ibato ba ka 96 C.E., lingeloi lelisika bulelwa fa libizo nelibonisize muapositola Joani pono yesabisa. (Sin. 1:1) Ki lika mañi zanaaezize Joani hamulaho wa kubona pono yeo? Naabatile kulapela lingeloi leo. Kono lingeloi lelisepahala leo lamutuhelisa ka kubulela kuli: “Utokomele! Usike waeza cwalo! Na ni mutanga feela sina wena ni wa mizwale bahao . . . Ulapele Mulimu!” (Sin. 19:10) Lingeloi leo neliikokobeza luli! Nelisa bati kufiwa kanya kamba kulumbekwa. Kapili-pili, lataluseza Joani kuli alapele Jehova Mulimu. Hape nelisika anga Joani kuli naasi wa butokwa. Nihaike kuli lingeloi leo nelisebelelize Jehova ka nako yetelele hahulu mi nelinani maata amatuna hahulu kufita Joani, nelibonisize buikokobezo ka kubulela kuli nelili feela mutanga sina muapositola yo. Mi nihaike kuli lingeloi leo nelihakuluzi Joani yanaasupezi ka nako yeo, nelisika eza cwalo ka buhali. Kono neliezize cwalo ka sishemo. Kubonahala kuli nelilemuhile kuli Joani naalikubamezi kakuli naasabisizwe ki zanaaboni.
Lingeloi nelibonisize buikokobezo hane liambola ni Joani (Mubone paragilafu 5)
6. Lukona kulikanyisa cwañi buikokobezo bwa mangeloi?
6 Lukona kulikanyisa cwañi buikokobezo bwa mangeloi? Ka kuswana ni mangeloi, ni luna halupeta misebezi yaalufile Jehova haluswaneli kuikuhumusa kamba kubata kufiwa tumbo kabakala zelupetile. (1 Makor. 4:7) Kutuha fo, haluswaneli kuikutwa kuli luba butokwa hahulu kufita babañwi kabakala kuli lusebelelize Jehova ka nako yetelele kamba kabakala buikalabelo bobuñwi bolunani bona. Mane haiba lunani buikalabelo bobuñata, luswanela kuikutwa kuli lubabanyinyani hahulu ku babañwi. (Luka 9:48) Ka kuswana ni mangeloi, lubata kusebeleza babañwi. Halubati kuipahamisa.
7. Lukona kubonisa cwañi buikokobezo haluhakulula kamba kukalimela mutu yomuñwi?
7 Hape lwakona kubonisa buikokobezo haluhakulula kamba kukalimela mutu yomuñwi, inge cwalo Mukreste ka luna kamba mwanaa luna. Ka linako zeñwi lutokwa kukalimela mutu yomuñwi ka kunonga. Kono ka kuswana ni lingeloi lene lihakuluzi Joani ka sishemo, ni luna lwakona kuhakulula mutu yomuñwi ka kunonga kono haluswaneli kueza cwalo ka nzila yekatahisa kuli aikutwe kuzwafa. Haiba haluikutwi kuli luba butokwa hahulu kufita babañwi, lukafa babañwi kalimelo yetomile fa Bibele ka likute ni ka sishemo.—Makolo. 4:6.
MANGELOI ALATA BATU
8. (a) Ka kuya ka Luka 15:10, mangeloi abonisanga cwañi kuli alata batu? (b) Mangeloi alutusanga cwañi mwa musebezi wa kukutaza? (Mubone ni siswaniso.)
8 Mangeloi aisa pilu kwa lika zeezahala kwa batu mi abaanga kuba ba butokwa. Alata batu. Atabanga muezalibi habaka, fo kikuli, ngu yelatehile haikutela ku Jehova, kamba mutu yomuñwi hacinca mupilelo wahae ni kutaha mwa niti. (Mubale Luka 15:10.) Mangeloi hape alutusanga mwa musebezi wa kukutaza taba yende ya Mubuso. (Sin. 14:6) Nihaike kuli hakutazangi luli kwa batu, akona kuetelela muhasanyi ku mutu yomuñwi yabata kuituta ka za Jehova. Kono halukoni kubulela ka buikolwiso luli kuli mangeloi ki ona anaa luetelezi ku mutu yomuñwi. Kakuli Jehova wakona kuitusisa linzila zeñwi, inge cwalo moya wahae okenile kuli atuse batu bahae kamba kubaetelela. (Lik. 16:6, 7) Niteñi, waitusisanga mangeloi ahae kuli alutuse halukutaza. Kacwalo, halukutaza taba yende, lwakona kukolwa kuli mangeloi aka lutusa.—Mubone mbokisi yeli, “Litapelo Zabona Nelialabilwe.”b
Muzwale ni musalaa hae kihona basazo feza kukutaza ka kuitusisa kalani. Habanze bakutela kwa ndu, kaizeli ubona musali yabonahala kulembwala. Kaizeli yo uba ni temuho ya kuli mangeloi akona kuluetelela kwa batu bababata kuziba Jehova. Taba yeo imususueza kuambola ni musali yo ka nzila yeomba-omba (Mubone paragilafu 8)
9. Lukona kulikanyisa cwañi mangeloi ka kubonisa lilato kwa batu?
9 Lukona kulikanyisa cwañi mangeloi ka kubonisa lilato kwa batu? Ka kuswana ni mangeloi, ni luna lwakona kuba ni tabo haluutwa zibiso ya kuli mutu yomuñwi ukutisizwe mwa puteho. Lwakona kueza molukonela kaufela kuli mutu yo aikutwe kuamuhelwa ni kulatiwa. (Luka 15:4-7; 2 Makor. 2:6-8) Hape lwakona kulikanyisa mangeloi ka kuabana mwa musebezi wa kukutaza ka molukonela kaufela. (Muek. 11:6) Mi sina feela mangeloi halutusanga halueza musebezi wa kukutaza, ni luna lwakona kubata linzila zelukona kutusa ka zona mizwale ni likaizeli baluna kupeta hande bukombwa bwabona. Ka mutala, lwakona kulukisa kusebeza ni muhasanyi yasina hande yeloseli. Kamba lwakona kutusa mizwale ni likaizeli baluna babasupezi kamba babanani mapongo kuli ni bona bakone kuabana mwa musebezi wa kukutaza.
10. Lukona kuitutañi ku zeneezahezi ku bo Sara?
10 Kono kucwañi haiba miinelo yaluna hailukonisi kueza zeñata mwa sebelezo yaluna ku Jehova? Lusakona kufumana linzila zeñwi zelukona kusebeza ka zona ni mangeloi mwa musebezi wa kukutaza. Halunyakisiseñi zeneezahezi ku kaizeli yabizwa Sara,c yapila kwa India. Hamulaho wa kuba paina ka lilimo zebato ba 20, Kaizeli Sara akula mi naasike akona kuzuha fa bulobalo nikamuta. Naalembwalile hahulu kabakala muinelo wo. Kono kutusiwa ki lubasi lwahae lwa kwa moya ni kubalanga Bibele kamita nekutahisize kuli Kaizeli Sara abe ni tabo hape hanyinyani-hanyinyani. Kono niti kikuli, naatokwa kubata linzila zenca za kukutaza ka zona. Bakeñisa kuli naasakoni nihaiba kuina kuli añole mañolo, naakona feela kukutaza ka kuitusisa foni. Kacwalo, naalizelize batu banaaikambotile ni bona kwamulaho, mi ni bona bamutaluseza za batu bane bakona kutabela kuteeleza kwa lushango lwa Mubuso. Ki lika mañi zenezwile mwateñi? Mwa likweli lisikai feela, Kaizeli Sara naasaanani lituto za Bibele ze 70, ili lituto zanaasa koni kuzamaisa anosi! Kacwalo, alukisa kuli babañwi mwa puteho bazamaise zeñwi za lituto zeo. Buñata bwa baituti ba Bibele bao sebafumanehanga kwa mikopano yaluna. Kaniti luli, mangeloi abanga ni tabo yetuna kusebeza hamoho ni mizwale ni likaizeli babacwale ka bo Sara, ili babaeza mobakonela kaufela kuabana mwa musebezi wa kukutaza!
MANGELOI ABONISANGA BUITIISO
11. Mangeloi asepahala atomile cwañi mutala omunde hahulu wa kubonisa buitiiso?
11 Mangeloi asepahala atomile mutala omunde hahulu wa kubonisa buitiiso. Nihaike kuli abonanga lika zesika luka ni zemaswe, azwezipili kuitiisa ka lilimo zeñata-ñata. Naaiponezi Satani ni libupiwa zeñwi zeñata za kwa moya, ili zeneesebezanga ni ona, halikwenuhela Jehova. (Gen. 3:1; 6:1, 2; Juda 6) Bibele ilutaluseza za lingeloi leliñwi lelisepahala lene lilwanile ni lingeloi lelimaswe ka mazazi amañata. (Dan. 10:13) Hape kuzwa feela mwa linako za Adama ni Eva, mangeloi aboni batu basikai feela babaiketezi kusebeleza Jehova ka nzila yelukile. Kusina taba ni zeo kaufela, mangeloi asepahala ao azwezipili kusebeleza Jehova ka tabo ni ka kutukufalelwa. Aziba kuli ka nako yeswanela, Mulimu ukafelisa lika kaufela zesika luka.
12. Ki lika mañi zekona kulutusa kuitiisa?
12 Lukona kulikanyisa cwañi buitiiso bwa mangeloi? Ka kuswana ni mangeloi, ni luna lwakona kubona lika zesika luka kamba kulwaniswa. Kono ni luna lunani buikolwiso bwanani ona mangeloi bwa kuli, ka nako yeswanela, Mulimu ukafelisa bumaswe kaufela. Kacwalo, ka kuswana ni mangeloi asepahala, ni luna ‘halukatali kueza zende.’ (Magal. 6:9) Mi Mulimu usepisa kuli uka lutusa kuli luitiise. (1 Makor. 10:13) Lwakona kukupa Jehova kuli alufe moya wahae oka lutusa kuba ni pilu-telele ni tabo. (Magal. 5:22; Makolo. 1:11) Kucwañi haiba mukopana ni twaniso? Musepe Jehova ka kutala mi musike mwaba ni sabo. Jehova kamita uka mitusa ni kumitiisa.—Maheb. 13:6.
MANGELOI ATUSA KUBUKELEZA BUKENI MWA PUTEHO
13. Ki musebezi mañi oipitezi wafilwe mangeloi mwa mazazi a mafelelezo? (Mateu 13:47-49)
13 Mwa mazazi a mafelelezo a, Jehova ufile mangeloi musebezi oipitezi. (Mubale Mateu 13:47-49.) Batu babañata-ñata mwa lifasi kaufela, batabela kuutwa taba yende. Babañwi kwa batu bao, baanganga mihato yeswanela kuli babe Bakreste ba niti, kono babañwi bona habaezangi cwalo. Mangeloi afilwe musebezi wa ‘kuketa babamaswe mwahalaa babalukile.’ Taba yeo italusa kuli afilwe musebezi wa kubukeleza bukeni mwa puteho. Kono taba yeo haitalusi kuli mutu kaufela yatuhela kuswalisana ni luna ka libaka lifi kamba lifi, hakoni kukutela ku Jehova kamba kuli hakuna kuba ni butata bufi kamba bufi mwa puteho. Niteñi, lwakona kuba ni buikolwiso bwa kuli mangeloi asebeza ka taata kuli atuse kubukeleza bukeni mwa liputeho zaluna.
14-15. Lukona kulikanyisa cwañi tukufalelo ya mangeloi ya kubukeleza bukeni mwa puteho? (Mubone ni maswaniso.)
14 Lukona kulikanyisa cwañi tukufalelo ya mangeloi ya kubukeleza bukeni mwa puteho? Lukona kueza cwalo ka kueza molukonela kaufela kubukeleza bukeni mwa puteho. Kacwalo, luikatazanga kubabalela pilu yaluna ka kuketa hande balikani ni ka kuhana kukukuezwa ki nto ifi kamba ifi yekona kusinya silikani saluna ni Jehova. (Samu 101:3) Hape lwakona kutusa Bakreste ka luna kuli bazwelepili kusepahala ku Jehova. Ka mutala, ki lika mañi zeluswanela kueza haiba luziba kuli Mukreste yomuñwi uezize sibi sesituna? Bakeñisa kuli lwalata Mukreste yo, luka mususueza kuli aikambote ni baana-bahulu. Haiba apalelwa kueza cwalo, lukataluseza baana-bahulu ka za teñi. Lubata kuli Mukreste kaufela yafokozi kwa moya afumane tuso kapili-pili.—Jak. 5:14, 15.
15 Ka bumai, batu babañwi babaezanga libi zetuna batokwanga kuzwisiwa mwa puteho. Haiba kuba cwalo, ‘lutuhelanga kuswalisana’ ni batu bao.d (1 Makor. 5:9-13) Tukiso ye, itusanga kubukeleza bukeni mwa puteho. Mane halutuhela kuswalisana ni batu babazwisizwe mwa puteho, lubabonisa sishemo. Kutuhela kuswalisana ni bona kwakona kubatusa kukutela ku Jehova. Haiba baeza cwalo, ni luna lwatabanga sina feela Jehova ni mangeloi.—Luka 15:7.
Ki lika mañi zeluswanela kueza haiba luziba kuli Mukreste yomuñwi uezize sibi sesituna? (Mubone paragilafu 14)e
16. Ki mwa linzila mañi momubata kuikataza kulikanyisa mangeloi?
16 Lunani tohonolo yetuna luli kuli Jehova ulutusa kuituta ka za mangeloi ni kululumeleza kusebeza hamoho ni ona! Haike lulikanyise tulemeno twaona totunde, totucwale ka: buikokobezo, kulata batu, buitiiso, ni tukufalelo yaona ya kubukeleza bukeni mwa puteho. Haiba lulikanyisa mangeloi asepahala, ni luna lwakona kuba mwa lubasi lwa balapeli ba Jehova kuya kuile.
PINA 123 Kuipeya ka Busepahali Kwatasaa Zamaiso ya Mulimu
a Kunani mangeloi amañata-ñata, kono ki amabeli feela abulezwi fa mabizo mwa Bibele, ili Mikaele ni Gabriele.—Dan. 12:1; Luka 1:19.
b Mwakona kufumana zebonwi zeñwi mwa Watch Tower Publications Index mwatasaa toho ya taba yeli, “Angels” ni mwatasaa tohonyana ya taba yeli, “angelic direction (examples).”
c Libizo licincizwe
d Sina mokutaluselizwe mwa Piho Yabubeli ya Sitopa Sesietelela ya 2024, haiba mutu yazwisizwe mwa puteho afumaneha kwa mukopano wa puteho, muhasanyi wakona kuitusisa lizwalo lahae lelilutilwe ka Bibele kuli aeze katulo ya kulumelisa ka bukuswani mutu yo ni kumuamuhela kwa mikopano kamba kutokwa.
e LITABA ZETALUSA SISWANISO: Kaizeli ususueza mulikanaa hae kuli ayo ipiha kwa baana-bahulu. Hamulaho wa nako, kaizeli yo ulemuha kuli mulikanaa hae hasika ipiha, mi yena ubiha taba yeo kwa baana-bahulu.